๒๙๒ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๐ เกณฑมาตรฐานวิชาชีพผูบริหารสถานศึกษา
- การจัดการอาชีวศึกษา การฝกอบรมวิชาชีพ ใหจัดในสถานศึกษาของรัฐ
สถาน ศึกษาของเอกชน สถานประกอบการ หรือโดยความรวมมือระหวางสถานศึกษากับ
สถานประกอบการ กระทรวง ทบวง กรม รัฐวิสาหกิจ และหนวยงานอ่ืนของรัฐ อาจจัด
การศึกษา เฉพาะทางตามความตองการและความชํานาญของหนวยงานนั้นไดโดยคํานึงถึง
นโยบายและมาตรฐานการศกึ ษาของชาติ
หมวด ๔ แนวการจดั การศึกษา
การจัดการศึกษาตองยึดหลักวาผูเรียนมีความสําคัญท่ีสุด ผูเรียนทุกคน สามารถ
เรียนรูและพัฒนาตนเองได ดังนั้นกระบวนการจัดการศึกษาตองสงเสริมใหผูเรียน ไดพัฒนาตาม
ธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ การจัดการศึกษาท้ังสามรูปแบบในหมวด ๓ ตองเนนท้ังความรู
คณุ ธรรม และกระบวนการเรียนรู ในเร่ืองสาระความรู ใหบูรณาการความรูและทักษะดานตาง ๆ
ใหเหมาะสมกับแตละระดบั การศึกษา ไดแก ดา นความรูเกยี่ วกบั ตนเองและความสัมพันธระหวาง
ตนเองกบั สังคม ดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ดานศาสนา ศิลปวัฒนธรรม การกีฬา ภมู ิปญญา
ไทย และการประยกุ ตใชภูมิปญญา ดานภาษา โดยเฉพาะการใชภาษาไทย ดา นคณิตศาสตร ดาน
การประกอบอาชีพ และการดํารงชีวิตอยางมีความสุข ในเร่ืองการจัดกระบวนการเรียนรูใหจัด
เน้ือหาสาระและกิจกรรมที่สอดคลองกับ ความสนใจ ความถนัดของผูเรียน และความแตกตาง
ระหวางบุคคล รวมท้ังใหฝกทักษะ กระบวนการคิด การจัดการการเผชิญสถานการณและการ
ประยุกตความรูมาใชปองกันและแกปญหา จัดกิจกรรมใหผูเรียนฝกปฏิบัติจริง ผสมผสานสาระ
ความรูดานตาง ๆ อยางสมดุล และปลูกฝง คุณธรรม คานิยมที่ดี คณุ ลักษณะอันพึงประสงคในทุก
วิชา นอกจากนั้น ในการจัดกระบวนการเรียนรูยังตองสงเสริมใหผูสอน จัดบรรยากาศ และ
สิ่งแวดลอมท่เี อ้ือตอการเรียนรู ใชการวิจัยเปนสวนหน่ึงของกระบวนการเรียนรู ผูสอนและผูเรียน
อาจเรียนรูไปพรอมกันจากส่ือและแหลงวิทยาการประเภทตาง ๆ จัดการเรียนรูใหเกิดขึ้นไดทุก
เวลา ทุกสถานท่ี มีการประสานความรวมมือกับผูปกครองและชุมชน รวมทั้งสงเสริมการ
ดําเนินงาน และการจัดตั้งแหลงการเรียนรูตลอดชีวิตทุกรูปแบบ การประเมินผลผูเรียน ให
สถานศึกษาพิจารณาจากพฒั นาการของผูเรียน ความประพฤติ การสงั เกตพฤติกรรมการเรียน
การรวมกิจกรรม และการทดสอบ สวนการจัดสรรโอกาสการเขาศึกษาตอ ใหใชวิธีการที่
หลากหลายและนาํ ผลการประเมนิ ผูเรยี นมาใชป ระกอบดว ย
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๒๙๓
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
หลักสูตรการศึกษาทุกระดับและทุกประเภท ตองมีความหลากหลาย โดยสวน
กลางจัดทําหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เนนความเปน ไทยและความเปนพลเมอื งดี
การดํารงชีวิตและการประกอบอาชีพตลอดจนเพ่ือการศึกษาตอและใหสถานศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
จัดทําหลักสูตรในสวนท่ีเกี่ยวกับสภาพปญหาในชุมชนและสังคม ภูมิปญญาทองถิ่น และ
คุณลักษณะของสมาชิกที่ดีของครอบครัว ชุมชนสังคมและประเทศชาติ สําหรับหลักสูตร
การศึกษาระดับอุดมศึกษาเพิ่มเรื่องการพัฒนาวิชาการ วิชาชีพชั้นสูงและการคนควาวิจัย เพ่ือ
พัฒนาองคความรแู ละสงั คมศกึ ษา
หมวด ๕ การบริหารและการจดั การศึกษา
สวนท่ี ๑ การบริหารและการจัดการศกึ ษาของรฐั
แบงเปนสามระดับ คือ ระดับชาติ ระดับเขตพ้ืนที่การศึกษาและระดับสถานศึกษา
เพอ่ื เปน การกระจายอาํ นาจลงไปสทู อ งถนิ่ และสถานศกึ ษาใหม ากที่สดุ
๑.๑ ระดับชาติ
ใหมีกระทรวงการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม มีอํานาจหนาที่ กํากับดูแล
การศึกษาทุกระดับและทุกประเภทรวมทั้ง การศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม กําหนดนโยบาย
แผน และมาตรฐานการศึกษาสนับสนุนทรัพยากรรวมทั้งการติดตาม ตรวจสอบและ
ประเมินผลการจัดการศึกษา ศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม กระทรวงการศึกษา ศาสนา และ
วัฒนธรรม มีองคกรหลักที่เปนคณะ บุคคลในรูปสภาหรือคณะกรรมการส่ีองคกร คือ สภา
การศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมแหง ชาติ คณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน คณะกรรมการ
การอุดมศกึ ษา คณะกรรมการการศาสนาและวัฒนธรรม
- มีหนาที่พิจารณาใหความเห็นหรือใหคําแนะนําแกรัฐมนตรี หรือคณะรัฐ มนตรี
และมีอาํ นาจหนา ทอ่ี ืน่ ตามที่กฎหมายกาํ หนด .
- ใหสํานักงานของท้ังสี่องคกรเปนนิติบุคคล มีคณะกรรมการแตละองคกร
ประกอบดวยกรรมการ โดยตําแหนงจากหนวยงานที่เกี่ยวของ ผูแทนองคกรเอกชน ผูแทน
องคกรปกครองสวนทองถ่ิน ผูแทนองคกรวิชาชีพ และผูทรงคุณวุฒิซึ่งมีจํานวนไมนอยกวา
จํานวนกรรมการประเภทอ่ืนรวมกัน มีเลขาธิการของแตละสํานักงาน เปนกรรมการและ
เลขานุการ
๒๙๔ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๐ เกณฑมาตรฐานวิชาชีพผูบริหารสถานศึกษา
- สภาการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมแหงชาติ มีหนาที่พิจารณาเสนอนโยบาย
แผน และมาตรฐานการศึกษาของชาติ นโยบายและแผนดานศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม
การสนับสนุนทรัพยากร การประเมินผลการจัดการศึกษา การดําเนินการดานศาสนาศิลปะ
และวัฒนธรรม รวมทง้ั การพจิ ารณากลัน่ กรองกฎหมายและกฎกระทรวง
- คณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน มีหนาท่ีพิจารณาเสนอนโยบาย แผนพัฒนา
มาตรฐานและหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐานที่สอดคลองกับแผนการศึกษา ศาสนา
ศลิ ปะและวฒั นธรรมแหง ชาติ การสนบั สนุนทรัพยากร การติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผล
การจัดการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐาน
- คณะกรรมการการอุดมศึกษา มีหนาที่พิจารณาเสนอนโยบาย แผนพัฒนา และ
มาตรฐานการอุดมศึกษาที่สอดคลองกับแผนการศึกษา ศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมแหงชาติ
การสนับสนุนทรัพยากร การติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการจัดการศึกษา
ระดับอุดมศึกษา โดยคํานึงถึงความเปนอิสระตามกฎหมายวาดวยการจัดต้ังสถานศึกษาแตละ
แหง
- คณะกรรมการการศาสนาและวัฒนธรรม มีหนาท่ีพิจารณาเสนอนโยบายและ
แผนพฒั นาที่สอดคลองกับแผนการศึกษา ศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมแหงชาติ การสนับสนุน
ทรัพยากร การติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการดําเนินการดานศาสนา ศิลปะและ
วัฒนธรรม สถานศึกษาของรัฐที่จัดการศึกษาระดับปริญญาเปนนิติบุคคล ดําเนินการจัดการ
ศึกษาและอยูภายใตการกํากับดูแลของสภาสถานศึกษาตามกฎหมายวาดวยการจัดต้ัง
สถานศกึ ษานั้น ๆ
๑.๒ ระดับเขตพนื้ ที่การศกึ ษา
การบรหิ ารและการจดั การศึกษาข้ันพืน้ ฐานและการอุดมศึกษาระดับต่ํากวาปริญญา
ใหยึดเขตพื้นท่ีการศึกษาโดยคํานึงถึงปริมาณสถานศึกษา และจํานวนประชากรเปนหลัก
รวมทั้งความเหมาะสมดานอื่นดวย ในแตละเขตพ้ืนท่ีการศึกษาใหมีคณะกรรมการและ
สํานักงานการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมเขตพ้ืนที่การศึกษา ทําหนาท่ีในการกํากับดูแล
สถานศึกษาข้ันพื้นฐานและสถานศกึ ษาระดับอดุ มศึกษาระดับตํ่ากวาปรญิ ญา ประสานสงเสริม
และสนับสนุนสถานศึกษาเอกชนในเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประสานและสงเสริมองคกรปกครอง
สวนทองถิ่นใหสามารถจัดการศึกษาสอดคลองกับนโยบายและมาตรฐานการศึกษา สงเสริม
และสนับสนุนการจัดการศึกษาของบุคคล ครอบครัว องคกรชุมชน องคกรเอกชน องคกร
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๒๙๕
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
วิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอื่นท่ีจัดการศึกษาในรูปแบบท่ี
หลากหลาย รวมทั้งการกํากับดูแลหนวยงานดานศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมในเขตพ้ืนที่
การศึกษา
คณะกรรมการเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ประกอบดวยผูแทนองคกรชุมชน ผูแทนองคกร
เอกชน ผูแทนองคกรปกครองสวนทองถิ่น ผูแทนสมาคมผูประกอบวิชาชีพครู และผูประกอบ
วิชาชีพบริหารการศึกษา ผูแทนสมาคมผูปกครองและครู ผูนําทางศาสนาและผูทรงคุณวุฒดิ า น
การศึกษา ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม โดยใหผูอํานวยการสํานักงานการศึกษา ศาสนา และ
วัฒนธรรมเขตพืน้ ที่การศึกษาเปน กรรมการและเลขานุการของคณะกรรมการ
๑.๓ ระดับสถานศกึ ษา
ใหแ ตล ะสถานศกึ ษาขั้นพื้นฐาน และสถานศึกษาอดุ มศกึ ษาระดบั ต่ํากวาปริญญา มี
คณะกรรมการสถานศึกษา เพื่อทําหนาที่กํากับและสงเสริมสนับสนุนกิจการของสถานศึกษา
และจัดทําสาระของหลักสูตรในสวนท่ีเกี่ยวกับสภาพปญหาในชุมชนและสังคมภูมิปญญา
ทอ งถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค คณะกรรมการสถานศึกษาประกอบดว ย ผูแทน ผูปกครอง
ผูแทนครู ผูแทนองคกรชุมชน ผูแทนองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ผูแทนศิษยเกาของ
สถานศึกษา และผูทรงคุณวุฒิ และใหผูบริหารสถานศึกษาเปนกรรมการและเลขานุการของ
คณะกรรมการ ทง้ั น้ี ใหกระทรวงกระจายอาํ นาจ ท้งั ดานวชิ าการ งบประมาณ การบริหารงาน
บคุ คล และการบรหิ ารท่ัวไป ไปยังคณะกรรมการและสาํ นักงานการศึกษาฯ เขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษา
และสถานศึกษาในเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษาโดยตรง
สวนที่ ๒ การบริหารและการจัดการศึกษาขององคกรปกครองสว นทองถิ่น
ใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นจัดการศึกษาไดทุกระดับและทุกประเภทตามความ
พรอ ม ความเหมาะสมและความตองการภายในทองถิน่ เพอื่ เปนการรองรับสิทธิและการมีสวน
รวมในการจัดการศึกษาขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตามที่กําหนดในรัฐธรรมนูญแหง
ราชอาณาจักรไทย โดยกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการประเมินความพรอม รวมทั้ง
ประสานและสงเสรมิ ใหอ งคกรปกครองสว นทองถ่นิ สามารถจัดการศึกษาได
สว นที่ ๓ การบรหิ ารและการจัดการศึกษาของเอกชน
สถานศึกษาเอกชนเปนนิติบุคคลจัดการศึกษาไดทุกระดับและทุกประเภท มี
คณะกรรมการบริหาร ประกอบดวยผูบริหารสถานศึกษาเอกชน ผูรับใบอนุญาต ผูแทน
๒๙๖ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๐ เกณฑมาตรฐานวิชาชีพผูบริหารสถานศึกษา
ผปู กครอง ผแู ทนองคกรชมุ ชน ผูแทนครู ผแู ทนศิษยเกาและผูท รงคณุ วุฒิ การบรหิ ารและการ
จัดการศึกษาของเอกชนใหมีความเปนอิสระ โดยมีการกํากับ ติดตาม ประเมินคุณภาพและ
มาตรฐานการศึกษาจากรัฐ และตองปฏิบัติตามหลักเกณฑการประเมินคุณภาพและมาตรฐาน
การศึกษาเชนเดียวกับสถานศึกษาของรัฐ รวมทั้งรัฐตองใหการสนับสนุนดานวิชาการและดาน
เงินอุดหนุน การลดหยอนหรือยกเวนภาษี รวมทั้งสิทธิประโยชนอื่นตามความเหมาะสม ท้ังนี้
การกําหนดนโยบายและแผนการจัดการศึกษาของรัฐของเขตพ้ืนที่การศึกษา หรือขององคกร
ปกครองสวนทองถิ่นใหคํานึงถึงผลกระทบตอการจัดการศึกษาของเอกชน โดยใหรับฟงความ
คดิ เหน็ ของเอกชน และประชาชนประกอบการพิจารณาดว ย สวนสถานศึกษาของเอกชนระดับ
ปริญญา ใหดําเนินกิจการโดยอิสระภายใตการกํากับดูแลของสภาสถานศึกษาตามกฎหมายวา
ดวยสถาบันอุดมศึกษาเอกชน
หมวด ๖ มาตรฐานและการประกันคุณภาพการศึกษา
ใหมีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาทุกระดับ ประกอบดวย ระบบการประกัน
คุณภาพภายใน และระบบการประกันคุณภาพภายนอก หนวยงานตนสังกัด และสถานศึกษา
จัดใหมีระบบการประกับคุณภาพภายใน ซึ่งเปนสวนหน่ึงของการบริหาร และจัดทํารายงาน
ประจําปเสนอตอหนวยงานที่เกี่ยวของและเปดเผยตอสาธารณชน ใหมีการประเมินคุณภาพ
ภายนอกของสถานศึกษาทุกแหงอยางนอยหนึ่งคร้ังทุกหาป โดยสํานักงานรับรองมาตรฐาน
และประเมินคุณภาพการศึกษา ซึ่งเปนองคการมหาชนทําหนาที่พัฒนาเกณฑวิธีการประเมิน
และจัดใหมีการประเมินดังกลาว รวมทั้งเสนอผลการประเมินตอหนวยงานท่ีเกี่ยวของและ
สาธารณชน ในกรณีที่ผลการประเมินภายนอกไมไดมาตรฐานใหสํานักงานรับรองมาตรฐานฯ
จัดทําขอเสนอแนะตอหนวยงานตนสังกัด ใหสถานศึกษาปรับปรุง ภายในระยะเวลาที่กําหนด
หากมไิ ดดําเนนิ การ ใหส าํ นักงานรับรองมาตรฐานฯ รายงานตอคณะกรรมการตนสังกดั เพ่ือให
ดาํ เนินการปรับปรงุ แกไขตอ ไป
หมวด ๗ ครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศกึ ษา
ใหกระทรวงสงเสริมใหมีระบบ กระบวนการผลิตและพัฒนาครู คณาจารย และ
บุคลากรทางการศึกษาใหมีคุณภาพและมาตรฐานท่ีเหมาะสมกับการเปนวิชาชีพชั้นสูง โดยรัฐ
จดั สรรงบประมาณและกองทุนพัฒนาครู คณาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษาอยางเพยี งพอ
มีกฎหมายวาดวยเงินเดือน คาตอบแทน สวัสดิการ ฯลฯ ใหมีองคกรวิชาชีพครู ผูบริหาร
สถานศึกษา และผูบริหารการศึกษา เปนองคกรอิสระมีอํานาจหนาที่กาํ หนดมาตรฐานวิชาชีพ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๒๙๗
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ออกและเพิกถอนใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ รวมท้ังกํากับดูแลการปฏิบัติตามมาตรฐานและ
จรรยาบรรณของวิชาชพี
- ครู ผูบริหารสถานศึกษา ผบู ริหารการศึกษาและบุคลากรทางการศกึ ษาอ่ืนทั้งของ
รัฐและเอกชน ตองมใี บอนุญาตประกอบวชิ าชีพ ทง้ั นี้ ยกเวน ผทู จ่ี ัดการศึกษาตามอธั ยาศัย จัด
การศึกษาในศูนยการเรียน วิทยากรพิเศษ และผูบริหารการศึกษาระดับเหนือเขตพ้ืนท่ี
การศึกษา
- ใหขาราชการของหนวยงานทางการศึกษาในระดับสถานศึกษาและระดับเขตพื้นท่ี
การศึกษาเปนขาราชการในสังกัดองคกรกลางบริหารงานบุคคลของขาราชการครู ตามหลักการ
กระจายอาํ นาจการบรหิ ารงานบุคคลสเู ขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาและสถานศึกษา
- การผลติ และพัฒนาคณาจารยและบุคลากรทางการศึกษา การพัฒนามาตรฐานและ
จรรยาบรรณของวิชาชีพ และการบริหารงานบุคคลของขาราชการหรือพนักงานของรัฐใน
สถานศกึ ษาระดับปริญญาท่ีเปนนิตบิ ุคคลใหเปนไปตามกฎหมายเฉพาะของสถานศึกษานั้น ๆ
หมวด ๘ ทรัพยากรและการลงทนุ เพื่อการศึกษา
ใหมีการระดมทรัพยากรและการลงทนุ ดานงบประมาณ การเงิน และทรัพยสนิ ท้งั จาก
รัฐ องคกร ปกครองสวนทองถ่ิน บุคคล ครอบครัว ชุมชน องคกรชุมชน เอกชน องคกรเอกชน
องคกรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ สถาบันสังคมอ่ืนและตางประเทศมาใชจัด
การศึกษา โดยใหรัฐและองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ใชมาตรการภาษีสงเสริมและใหแรงจูงใจ
รวมทง้ั ใชม าตรการลดหยอน หรอื ยกเวน ภาษีตามความเหมาะสม
- สถานศึกษาของรัฐท่ีเปน นิติบุคคล มีอํานาจในการปกครอง ดูแล บํารุงรกั ษา ใชแ ละ
จัดหาผลประโยชนจากทรัพยสินของสถานศึกษา ท้ังท่ีเปนที่ราชพัสดุ และที่เปนทรัพยสินอ่ืน
รวมท้ังหารายไดจากบริการของสถานศึกษาที่ไมขัดกับภารกิจหลักอสังหาริมทรัพยที่สถานศึกษา
ของรัฐไดมา ท้งั จากผูอ ุทศิ ใหหรือซ้ือหรอื แลกเปล่ียนจากรายไดของสถานศกึ ษา ใหเปน กรรมสิทธิ์
ของสถานศึกษา บรรดารายไดและผลประโยชนตาง ๆ ของสถานศึกษาของรัฐดังกลาว ไมเปน
รายไดท ีต่ อ งสงกระทรวงการคลงั
- ใหสถานศึกษาของรัฐท่ีไมเปนนิติบุคคล สามารถนํารายไดและผลประโยชนตาง ๆ
มาจัดสรรเปนคาใชจายการจัดการศึกษาของสถาบันน้ัน ๆ ไดตามระเบียบที่กระทรวงการคลัง
กําหนด
๒๙๘ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๐ เกณฑมาตรฐานวิชาชีพผูบริหารสถานศึกษา
- ใหรัฐจัดสรรงบประมาณแผนดินใหกับการศึกษา โดยจัดสรรใหผูเรียนและ
สถานศึกษา ท้ังของรัฐและเอกชนในรูปแบบตาง ๆ เชน ในรูปเงินอุดหนุนท่ัวไปเปนคาใชจาย
รายบคุ คล กองทุนประเภทตาง ๆ และทุนการศึกษา รวมท้ังใหมีระบบการตรวจสอบ ตดิ ตามและ
ประเมินประสทิ ธภิ าพและประสิทธิผลการใชจ ายงบประมาณการจดั การศึกษาดว ย
หมวด ๙ เทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา
- รัฐจัดสรรคลื่นความถ่ี ส่ือตัวนําและโครงสรางพ้ืนฐานที่จําเปนตอการสง
วทิ ยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน วิทยุโทรคมนาคม และการสื่อสารในรูปอืน่ เพ่ือประโยชนสาํ หรับ
การศึกษา การทะนบุ ํารุง ศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมตามความจาํ เปน รัฐสงเสริมสนับสนุนใหมี
การวิจัยและพัฒนา การผลิตและพัฒนาแบบเรียน ตํารา สื่อสิ่งพิมพอื่น วัสดุอุปกรณและ
เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอื่น โดยจัดใหมีเงินสนับสนุนและเปดใหมีการแขงขันโดยเสรีอยางเปน
ธรรม รวมทง้ั การตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการใชเ ทคโนโลยีเพื่อการศึกษา
- ใหมีการพัฒนาบุคลากรท้ังดานผูผลิตและผูใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อให
ผูเรียนไดพัฒนาขีดความสามารถในการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในโอกาสแรกที่ทําได อันจะ
นาํ ไปสกู ารแสวงหาความรูไดดวยตนเองอยา งตอเนื่องตลอดชีวิต
- ใหมกี ารระดมทุน เพื่อจดั ต้ังกองทุนพฒั นาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา จากเงินอุดหนุน
ของรัฐ คาสัมปทานและผลกําไรที่ไดจากการดําเนินกิจการ ดานส่ือสารมวลชน เทคโนโลยี
สารสนเทศ และโทรคมนาคมจากทุกฝายท่ีเกี่ยวขอ ง ท้งั ภาครฐั ภาคเอกชน และองคก รประชาชน
รวมท้ังใหม กี ารลดอัตราคาบริการเปน พิเศษในการใชเ ทคโนโลยี
- ใหมีหนวยงานกลาง ทําหนาท่ีพิจารณาเสนอนโยบาย แผน สงเสริม และประสาน
การวจิ ัย การพฒั นาและการใช รวมทั้งการประเมินคุณภาพและประสทิ ธิภาพของการผลติ และ
การใชเ ทคโนโลยีเพอื่ การศกึ ษา
บทเฉพาะกาล
๑. นับแตว นั ที่พระราชบัญญตั นิ ี้ใชบงั คบั
- ใหกฎหมาย ขอบังคับ คําสั่ง ฯลฯ เกี่ยวกับการศึกษา ศาสนา ศิลปและวัฒนธรรม
เดิมท่ีใชอยูยังคงใชบังคับไดตอไป จนกวาจะมีการปรับปรุงแกไขตามพระราชบัญญัติน้ี ซึ่งตองไม
เกินหาป
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๒๙๙
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
- ใหกระทรวง ทบวง กรม หนวยงานการศึกษาและสถานศึกษาท่ีมีอยู ยังคงมีฐานะ
และอํานาจหนาท่ีเชนเดิมจนกวาจะจัดระบบการบริหาร และการจัดการศึกษาใหมตาม
พระราชบญั ญตั นิ ้ี ซงึ่ ตอ งไมเกนิ สามป
- ใหดาํ เนินการออกกฎกระทรวง เพอื่ แบงระดับและประเภทการศกึ ษาของการ ศึกษา
ข้ันพ้ืนฐานรวมทั้งการแบงระดับ หรือการเทียบระดับการศึกษานอกระบบหรือการศึกษาตาม
อธั ยาศัยใหแลว เสร็จภายในหน่ึงป
๒. ในวาระเร่มิ แรก มิใหนาํ
- บทบัญญัติเก่ียวกับการจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานสิบสองป และการศึกษาภาค บังคับ
เกาป มาใชบังคับ จนกวาจะมีการดําเนินการใหเปนไปตามพระราชบัญญัติน้ี ซึ่งตองไมเกินหาป
นับจากวันที่รัฐธรรมนูญใชบังคับ และภายในหกป ใหกระทรวงจัดใหสถานศึกษาทุกแหงมีการ
ประเมินผลภายนอกคร้งั แรก
- นําบทบัญญัติในหมวด ๕ การบริหารและการจัดการศึกษา และหมวด ๗ ครู
คณาจารยและบุคลากรทางการศึกษามาใชบังคับจนกวาจะมีการดําเนินการใหเปนไปตาม
พระราชบัญญตั นิ ี้ ซ่งึ ตองไมเ กนิ สามป
- ทั้งนี้ขณะท่ีการจัดตั้งกระทรวงยังไมแลวเสร็จใหนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีวาการ
กระทรวงศึกษาธิการและรัฐมนตรีวาการทบวงมหาวิทยาลัย รักษาการตามพระราชบัญญัตนิ ี้ และ
ใหออกกฎกระทรวงระเบียบและประกาศเพ่ือปฏิรูปตามพระราชบัญญัตินี้ในสวนที่เกี่ยวกับ
อํานาจหนาที่ของตนรวมท้ังใหกระทรวงศึกษาธิการ ทบวงมหาวิทยาลัย และสํานักงาน
คณะกรรมการการศกึ ษาแหงชาติทาํ หนาท่ีกระทรวงการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมในสวนที่
เก่ยี วของแลว แตก รณี
๓. ใหจ ัดตง้ั สาํ นกั งานปฏริ ูปการศกึ ษา เปน องคการมหาชนเฉพาะกจิ ทําหนาที่
- เสนอการจัดโครงสราง องคกร การแบงสวนงาน ตามสาระบัญญัติในหมวดท่ีวา
ดวยการบริหารและการจัดการศึกษา การจัดระบบครู คณาจารยและบุคลากรทางการศึกษา
การจัดระบบทรัพยากร และการลงทนุ เพอ่ื การศึกษา
- เสนอรางกฎหมาย และปรับปรุงแกไขกฎหมาย กฎ ขอบังคับ ระเบียบ และคําสั่งใน
สวนท่ีเก่ียวกับการจัดโครงสรางและระบบตาง ๆ ดังกลาวขางตนเพื่อใหสอดคลองกับ
พระราชบญั ญตั ินี้
- ตามอํานาจหนา ทอ่ี ืน่ ที่กาํ หนดในกฎหมายองคก ารมหาชน
๓๐๐ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๐ เกณฑมาตรฐานวิชาชีพผูบริหารสถานศึกษา
๔. คณะกรรมการบริหารสํานักงานปฏิรูปการศึกษามีเกา คน ประกอบดวย ประธาน
กรรมการและกรรมการ ซ่ึงคณะรัฐมนตรีแตงต้ังจากผูมีความรู ความสามารถ มีประสบการณ
และมีความเช่ียวชาญ ดานการบริหารการศึกษา การบริหารรัฐกิจ การบริหารงานบุคคล
การงบประมาณการเงินและการคลัง กฎหมายมหาชน และกฎหมายการศึกษา ท้ังนี้ ตองมี
ผูทรงคุณวุฒิ ซึ่งมิใชขาราชการหรือผูปฏิบัติงานในหนวยงานของรัฐ ไมนอยกวาสามคน ให
เลขาธิการสํานักงานปฏิรูปการศึกษา เปนกรรมการและเลขานุการคณะกรรมการและ
เลขาธิการมวี าระการตาํ แหนงวาระเดียว เปนเวลาสามป
ทงั้ น้ี ใหมคี ณะกรรมการสรรหา จํานวนสิบหาคน ทําหนาที่เสนอชื่อบุคคลที่สมควร
เปนคณะกรรมการบริหารสํานักงานปฏิรูปการศึกษา จํานวนสิบแปดคนเพื่อใหคณะรัฐมนตรี
พิจารณาแตง ต้ังเปนคณะกรรมการบริหารสํานักงานปฏิรูป จํานวนเกา คน
๑๐.๑๒ สรุป
มาตรฐานวิชาชีพผบู ริหารสถานศึกษาประกอบดวยมาตรฐาน ๓ ดาน คือ มาตรฐาน
ความรูและประสบการณวิชาชีพ มาตรฐานการปฏิบัติงาน และมาตรฐานการปฏิบัติตน
(จรรยาบรรณของวชิ าชีพ)
โดยจรรยาบรรณของวิชาชีพไดมีการกําหนดแบบแผนพฤติกรรมตามจรรยาบรรณ
ของวิชาชีพ เพ่ือประมวลพฤติกรรมที่เปนตัวอยางของการประพฤติปฏิบัติ ประกอบดวย
พฤติกรรมท่พี ึงประสงค และพฤตกิ รรมทไี่ มพึงประสงค
มาตรฐานท่ี ๑ ปฏิบัติกิจกรรมทางวิชาการเกี่ยวกับการพัฒนาวิชาชีพการบริหาร
การศกึ ษา
มาตรฐานท่ี ๒ ตัดสินใจปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ โดยคํานึงถึงผลที่จะเกิดข้ึนกับการ
พฒั นาของบุคลากร ผเู รียน และชมุ ชน
มาตรฐานท่ี ๓ มุงมั่นพัฒนาผูรว มงานใหสามารถปฏิบัตงิ านไดเตม็ ศักยภาพ
มาตรฐานที่ ๔ พฒั นาแผนงานขององคก ารใหส ามารถปฏิบัตไิ ดเ กิดผลจริง
มาตรฐานที่ ๕ พัฒนาและใชนวัตกรรมการบริหารจนเกิดผลงานที่มีคุณภาพสูงข้ึน
เปนลาํ ดับ
มาตรฐานท่ี ๖ ปฏบิ ัติงานขององคก ารโดยเนนผลถาวร
มาตรฐานที่ ๗ รายงานผลการพฒั นาคุณภาพการศึกษาไดอยา งเปน ระบบ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๐๑
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
มาตรฐานท่ี ๘ ปฏบิ ตั ิตนเปนแบบอยา งทด่ี ี
มาตรฐานที่ ๙ รวมมือกับชุมชนและหนวยงานอืน่ อยา งสรางสรรค
มาตรฐานท่ี ๑๐ แสวงหาและใชขอ มูลขาวสารในการพัฒนา
มาตรฐานท่ี ๑๑ เปน ผูนําและสรา งผนู าํ
มาตรฐานท่ี ๑๒ สรางโอกาสในการพฒั นาไดทกุ สถานการณ
มาตรฐานการปฏิบัติตน (จรรยาบรรณวิชาชีพ) ประกอบดวย ๑) จรรยาบรรณตอ
ตนเอง๒) จรรยาบรรณตอวิชาชีพ ๓) จรรยาบรรณตอผูรับบริการ ๔) จรรยาบรรณตอผูรวม
ประกอบวิชาชพี
บทที่ ๑๑
จรรยาบรรณวชิ าชพี ครุ ุสภาสาํ หรับผูบ รหิ ารสถานศกึ ษา
๑๑.๑ ความหมายของจรรยาบรรณ
ตามพจนานุกรมฉบับเฉลิมพระเกียรติ พ.ศ. ๒๕๓๐ ใหค วามหมาย “จรรยาบรรณ”
หมายถงึ ความประพฤติทผี่ ูประกอบวิชาชพี ตาง ๆ กําหนดข้นึ เพือ่ รกั ษาชื่อเสยี งเกียรติคณุ ”
ตามขอบังคับคุรุสภา วาดวยจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ. ๒๕๕๖ ใหความหมาย
“จรรยาบรรณวิชาชีพ” หมายถึง มาตรฐานการปฏิบัติตนท่ีกําหนดขึ้นเปนแบบแผนในการ
ประพฤติตน ซึ่งผูประประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองปฏิบัติตาม เพื่อรักษาและสงเสริม
เกียรติคุณชื่อเสียง และฐานะของผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาใหเปนที่เช่ือถือศรัทธาแก
ผูรับบริการและสังคมอันจะนาํ มา ซึง่ เกียรติและศักด์ศิ รแี หงวชิ าชพี ”
นอกจากนั้น ขอบังคับคุรุสภายังกําหนดตามความหมายของ “ผูประกอบวิชาชีพ
ทางการศึกษา” หมายถึง “ครู ผูบริหารสถานศึกษา ผูบริหารการศึกษาและบุคลากรทางการ
ศึกษาอื่น ซึ่งไดรับใบอนุญาตเปนผูประกอบวิชาชีพตาม พ.ร.บ. สภาครูและบุคลากรทางการ
ศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖”
๑๑.๒ ขอ กําหนดเกยี่ วกับจรรยาบรรณ
ขอบงั คบั คุรุสภาวาดวยจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ. ๒๕๕๖ กําหนดใหผูประกอบ
วิชาชีพทางการศึกษา ตองประพฤติตนตามจรรยาบรรณของวิชาชีพ และแบบแผนพฤติกรรม
ตามจรรยาบรรณของวิชาชพี โดยแยกจรรยาบรรณแตละดา น รวม ๕ ดา น คือ
๑. จรรยาบรรณตอตนเอง กําหนดใหผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองมีวินัยใน
ตนเอง พัฒนาตนเองดานวิชาชีพ บุคลิกภาพ และวิสัยทัศนใหทันตอการพัฒนาการวิทยาการ
เศรษฐกจิ สงั คม และการเมืองอยูเ สมอ
๒. จรรยาบรรณตอวิชาชีพ กําหนดใหผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองรัก
ศรัทธา ซื่อสตั ย สุจรติ รับผิดชอบตอ วิชาชพี และเปนสมาชกิ ที่ดีตอ องคก รวิชาชพี
๓. จรรยาบรรณตอผูรับบริการ กําหนดใหผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองถือ
ปฏบิ ตั ิตอ ผูรับบริการ ดังนี้
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๐๓
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
๓.๑ รัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ สงเสริมใหกําลังใจแกศิษยและผูรับบริการ
ตามบทบาทหนาทโี่ ดยเสมอหนา
๓.๒ สงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะและนิสัย ที่ถูกตองดีงามแกศิษยและ
ผรู ับบริการตามบทบาทหนาท่ีอยางเตม็ ความสามารถ ดว ยความบรสิ ทุ ธใ์ิ จ
๓.๓ ประพฤตติ นเปนแบบอยา งท่ีดี ท้งั ทางกาย วาจา และจติ ใจ
๓.๔ ไมก ระทําตนเปนปฏิปกษตอความเจริญทางกาย สติปญญา จิตใจ อารมณ
และสังคมของศษิ ยและผรู บั บริการ
๓.๕ ใหบริการดวยความจริงใจและเสมอภาคโดยไมเรียกรับ หรือยอมรับ
ผลประโยชนจ ากการใชต ําแหนงหนาที่โดยมชิ อบ
๔. จรรยาบรรณตอผูรวมประกอบวิชาชีพ กําหนดใหผูประกอบวิชาชีพทางการ
ศึกษา พึงชวยเหลือเกื้อกูลกันและกันอยา งสรางสรรค โดยยึดมนั่ ในระบบคุณธรรม สรา งความ
สามัคคีในหมูคณะ
๕. จรรยาบรรณตอสังคม กําหนดใหผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงประพฤติ
ปฏิบัติตนเปนผูนําในการอนุรักษและพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปญญา
ส่ิงแวดลอม รักษาผลประโยชนของสวนรวม และยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย
อนั มีพระมหากษัตริยทรงเปนประมขุ
๑๑.๓ การควบคมุ จรรยาบรรณ
พระราชบัญญัติสภาครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ไดกําหนดการ
ควบคุมดูแลจรรยาบรรณของผูประกอบวิชาชีพทางการศกึ ษาใหเปนอํานาจของคุรุสภาในการ
ควบคุมความประพฤติและการดําเนินงานของผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาใหเปนไปตาม
จรรยาบรรณของวิชาชีพและนอกจากน้ันยังกําหนดให คณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ มี
อํานาจหนาที่ในการกํากับดูแลการปฏิบัติตามจรรยาบรรณวิชาชีพ ของผูประกอบวิชาชีพ
ทางการศกึ ษาอกี ดวย282๑
๑ ผกา สัตยธรรม, คุณธรรมของครู, (กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๔).
๓๐๔ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
๑๑.๔ การลงโทษผปู ระกอบวิชาชพี ทางการศกึ ษาท่ีประพฤตผิ ิดจรรยาบรรณ
พระราชบญั ญตั ิสภาครแู ละบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ กาํ หนดใหบุคคลซึ่ง
ไดรับความเสียหายจากการประพฤติผิด จรรยาบรรณของวิชาชีพมีสิทธิกลาวหาผูประกอบ
วิชาชีพทางการศึกษา โดยทําเร่ืองยื่นตอคุรุสภาและใหกรรมการคุรุสภา กรรมการมาตรฐาน
วิชาชีพ หรือบุคคลอื่น มีสิทธิกลาวโทษ ผูประกอบวิชาชีพวาผิดจรรยาบรรณ โดยแจงเร่ืองตอ
คุรุสภาท้งั น้ี สิทธิการกลา วหา หรือสิทธกิ ารกลา วโทษดงั กลา ว ตอ งกระทําภายในกําหนดหนงึ่ ป
นบั แตว นั ท่ีรูเรอ่ื งการประพฤติผดิ จรรยาบรรณของวชิ าชีพและรตู วั ผูประพฤติผดิ
สําหรับผูมีอํานาจวินิจฉัยชี้ขาดเก่ียวกับการกลาวหาหรือกลาวโทษใหเปนอํานาจ
ของคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ โดยผลของการช้ีขาดไดแก การยกขอกลาวหา ตักเตือน
ภาคทัณฑ พักใชใบอนุญาตไมเกิน ๕ ป และเพิกถอนใบอนุญาต แตการช้ีขาดดังกลาว ผูถูก
กลาวหาหรือกลา วโทษมีสิทธิอุทธรณตอคณะกรรมการคุรุสภาภายในสามสบิ วันนับแตว ันไดร ับ
แจงคาํ วินจิ ฉัย283๒
๑๑.๕ จรรยาบรรณของวชิ าชีพ พ.ศ. ๒๕๕๖
คุรุสภาเห็นสมควรยกเลิกขอบังคับคุรุสภา วาดวยมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณ
ของวิชาชพี พ.ศ. ๒๕๔๘
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) (๑๑) (จ) และมาตรา ๕๐ แหง
พระราชบัญญตั สิ ภาครแู ละบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๖ ประกอบกบั มตคิ ณะกรรมการ
คุรุสภา ในการประชุมครั้งท่ี ๕/๒๕๕๖ วันที่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๖ โดยความเห็นชอบของ
รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการคณะกรรมการคุรุสภาจึงออกขอบังคับคุรุสภา วาดวย
จรรยาบรรณของวิชาชีพ ดังตอ ไปน้ี
ขอ ๑ ขอบังคับน้ีเรียกวา “ขอบังคับคุรุสภา วาดวยจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ.
๒๕๕๖”
ขอ ๒ ขอ บงั คับนใ้ี หใชบงั คับต้ังแตว นั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษาเปนตนไป
๒ มหาวิทยาลัยราชภัฎธนบุรี, การลงโทษผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาที่ประพฤติผิด
จรรยาบรรณ, [ออนไลน] , แหลง ท่ีมา: dru.ac.th [๘ กมุ ภาพันธ ๒๕๖๑].
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๐๕
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ขอ ๓ ใหยกเลิกขอบังคับคุรุสภา วาดวยมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของ
วิชาชพี พ.ศ. ๒๕๔๘
ขอบังคับคุรุสภาฉบับใดอางอิงขอบังคับคุรุสภาฉบับท่ียกเลิกแลวตามวรรคหนึ่ง
รวมทั้งระเบียบหรือประกาศใดที่ออกภายใตขอบังคับดังกลาว ใหถือวาอางอิงขอบังคับคุรุสภา
วาดว ยมาตรฐานวชิ าชพี
พ.ศ. ๒๕๕๖ หรือขอบังคับคุรุสภา วาดวยจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ. ๒๕๕๖
แลว แตก รณขี อ ๔ ในขอบงั คับนี้
“วิชาชีพ” หมายความวา วิชาชีพทางการศึกษาที่ทําหนาที่หลักทางดานการเรียน
การสอนและการสงเสริมการเรียนรูของผูเรียนดวยวิธีการตาง ๆ รวมท้ังการรับผิดชอบการ
บริหารสถานศึกษาในสถานศึกษาปฐมวัยขั้นพ้ืนฐาน และอดุ มศึกษาที่ตํ่ากวา ปริญญาท้ังของรัฐ
และเอกชน และการบริหารการศึกษานอกสถานศึกษาในระดับเขตพื้นที่การศึกษา ตลอดจน
การสนับสนุนการศึกษาใหบริการ หรือปฏิบัติงานเกี่ยวเนื่องกับการจัดกระบวนการเรียนการ
สอน การนิเทศ และการบริหารการศกึ ษาในหนวยงานการศึกษาตาง ๆ
“ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา” หมายความวา ครู ผูบริหารสถานศึกษา
ผูบริหารการศึกษาและบุคลากรทางการศึกษาอื่น ซึ่งไดรับใบอนุญาตเปนผูประกอบวิชาชีพ
ตามพระราชบญั ญตั สิ ภาครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖
“ครู” หมายความวา บุคคลซึ่งประกอบวิชาชีพหลักทางดานการเรียนการสอนและ
การสงเสริมการเรียนรูของผูเรียนดวยวิธีการตาง ๆ ในสถานศึกษาปฐมวัย ข้ันพ้ืนฐาน และ
อดุ มศกึ ษาทตี่ ํา่ กวา ปรญิ ญาทง้ั ของรฐั และเอกชน
“ผูบริหารสถานศึกษา” หมายความวา บุคคลซึ่งปฏิบัติงานในตําแหนงผูบริหาร
สถานศึกษาภายในเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาอื่นท่ีจัดการศึกษาปฐมวัย ขั้นพ้ืนฐาน
และอดุ มศกึ ษาท่ีตํ่ากวาปรญิ ญาทงั้ ของรฐั และเอกชน
“ผูบริหารการศึกษา” หมายความวา บุคคลซึ่งปฏิบัติงานในตําแหนงผูบริหารนอก
สถานศึกษาในระดับเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษา
“บคุ ลากรทางการศกึ ษาอน่ื ” หมายความวา บคุ คลซง่ึ ทําหนาที่สนับสนุนการศึกษา
ใหบริการหรือปฏิบัติงานเก่ียวเน่ืองกับการจัดกระบวนการเรียนการสอน การนิเทศ และการ
๓๐๖ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
บริหารการศึกษาในหนวยงานการศึกษาตาง ๆ ซ่ึงหนวยงานการศึกษากําหนดตําแหนงใหตอง
มีคณุ วฒุ ทิ างการศึกษา
“จรรยาบรรณของวชิ าชพี ” หมายความวา มาตรฐานการปฏบิ ตั ิตนทีก่ ําหนดขน้ึ เปน
แบบแผนในการประพฤตติ น ซ่ึงผูประกอบวชิ าชีพทางการศึกษาตองปฏิบตั ิตาม เพื่อรกั ษาและ
สงเสริมเกียรติคุณช่ือเสียงและฐานะของผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ใหเปนท่ีเชื่อถือ
ศรัทธาแกผูรบั บรกิ ารและสังคม อนั จะนํามาซ่งึ เกยี รติและศักดิศ์ รแี หงวชิ าชีพ
ขอ ๕ ใหประธานกรรมการคุรุสภารักษาการตามขอบังคับน้ี และใหมีอํานาจออก
ระเบียบประกาศ หรือคําสั่งเพ่ือปฏิบัติตามขอบังคับน้ี รวมท้ังใหมีอํานาจตีความและวินิจฉัยช้ี
ขาดปญ หาเกี่ยวกบั การปฏบิ ัตติ ามทีก่ ําหนดไวในขอบังคบั
ขอ ๖ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองประพฤติตนตามจรรยาบรรณของ
วชิ าชีพและแบบแผนพฤติกรรมตามจรรยาบรรณของวชิ าชีพ
หมวด ๑
จรรยาบรรณตอ ตนเอง
ขอ ๗ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองมีวินัยในตนเอง พัฒนาตนเองดาน
วิชาชีพบุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมืองอยูเ สมอ
พฤตกิ รรมทพี่ งึ ประสงค ไดแ ก
๑) ประพฤตติ นเหมาะสมกบั สถานภาพและเปน แบบอยา งที่ดี
๒) ประพฤติตนเปนแบบอยางท่ดี ใี นการดาํ เนนิ ชีวิตตามประเพณีและวฒั นธรรม
๓) ปฏิบัติงานตามหนาที่ที่ไดรับมอบหมายใหสําเร็จอยางมีคุณภาพตามเปาหมายท่ี
กาํ หนด
๔) ศึกษาหาความรู วางแผนพัฒนาตนเอง พัฒนางานและสะสมผลงานอยางสมาํ่ เสมอ
และ
๕) คนควาแสวงหาและนําเทคนิคดานวิชาชีพที่พัฒนาและกาวหนาเปนที่ยอมรับ
มาใชแ กศ ิษยแ ละผรู บั บริการใหเ กิดผลสัมฤทธิ์ทพี่ ึงประสงค
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๐๗
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
พฤติกรรมทไ่ี มพงึ ประสงค ไดแ ก
๑) เก่ียวของกับอบายมุขหรือเสพส่ิงเสพติดจนขาดสติหรือแสดงกิริยาไมสุภาพเปน
ท่ีนา รังเกียจในสงั คม
๒) ประพฤตผิ ิดทางชสู าวหรือพฤตกิ รรมลว งละเมิดทางเพศ
๓) ขาดความรับผิดชอบ ความกระตือรือรน ความเอาใจใสจนเกิดความเสียหายใน
การปฏิบตั ิงานตามหนา ที่
๔) ไมรับรูหรือแสวงหาความรูใหมๆ ในการจัดการเรียนรูและการปฏิบัติหนาท่ี
และ
๕) ขดั ขวางการพฒั นาองคก ารจนเกดิ ความเสยี หาย
หมวด ๒
จรรยาบรรณตอวชิ าชีพ
ขอ ๘ ผูประกอบวิชาชีพทางการศกึ ษา ตองรกั ศรัทธา ซ่ือสัตยสุจริต รับผิดชอบตอ
วิชาชพี และเปน สมาชกิ ท่ดี ีขององคกรวชิ าชพี
พฤตกิ รรมที่พงึ ประสงค ไดแ ก
๑) แสดงความช่ืนชมและศรทั ธาในคณุ คาของวชิ าชีพ
๒) รกั ษาชอื่ เสยี งและปกปอ งศักดศ์ิ รแี หงวชิ าชีพ
๓) ยกยอ งเชิดชเู กยี รตผิ ทู มี่ ีผลงานในวิชาชพี ใหสาธารณชนรับรู
๔) อทุ ศิ ตนเพอ่ื ความกาวหนา ของวชิ าชีพ
๕) ปฏิบัติหนาที่ดวยความรับผิดชอบ ซ่ือสัตยสุจริตตามกฎระเบียบและแบบแผน
ของทางราชการ
๖) เลือกใชหลกั วิชาท่ีถกู ตอง สรางสรรคเทคนคิ วิธีการใหมๆ เพือ่ พัฒนาวิชาชีพ
๗) ใชองคความรูหลากหลายในการปฏิบัติหนาที่และแลกเปลี่ยนเรียนรูกับสมาชิก
ในองคการ และ
๘) เขารว มกจิ กรรมวิชาชีพหรือองคกรวชิ าชพี อยา งสรา งสรรค
พฤติกรรมท่ไี มพึงประสงค ไดแก
๑) ไมแสดงความภาคภูมใิ จในการประกอบวชิ าชพี
๓๐๘ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
๒) ดูหม่ินเหยียดหยามใหรายผูรวมประกอบวิชาชีพ ศาสตรวิชาชีพหรือองคกร
วิชาชพี
๓) ประกอบการงานอ่ืนที่ไมเหมาะสมกับการเปนผูประกอบการวิชาชีพทาง
การศึกษา
๔) ไมซ่ือสัตยสุจริต ไมรับผิดชอบหรือไมปฏิบัติตามกฎระเบียบหรือแบบแผนของ
ทางราชการจนกอ ใหเกิดความเสียหาย
๕) คดั ลอกหรือนําผลงานของผอู ่ืนมาเปน ของตน
๖) ใชหลักวิชาการที่ไมถูกตองในการปฏิบัติวิชาชีพ สงผลใหศิษยหรือผูรับบริการ
เกดิ ความเสยี หาย และ
๗) ใชความรูทางวิชาการหรืออาศัยองคกรวิชาชีพแสวงหาผลประโยชนเพ่ือตนเอง
หรือผูอนื่ โดยมิชอบ
หมวด ๓
จรรยาบรรณตอผรู ับบริการ
ขอ ๙ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ สงเสริม
ใหกําลังใจแกศ ิษย และผูรบั บรกิ าร ตามบทบาทหนาทโ่ี ดยเสมอหนา
ขอ ๑๐ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองสงเสรมิ ใหเกิดการเรียนรู ทักษะ และ
นิสัยท่ีถูกตองดีงามแกศิษย และผูรับบริการ ตามบทบาทหนาท่ีอยางเต็มความสามารถ ดวย
ความบริสทุ ธิ์ใจ
ขอ ๑๑ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองประพฤติปฏิบัติตนเปนแบบอยางที่ดี
ทงั้ ทางกายวาจา และจิตใจ
ขอ ๑๒ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองไมกระทําตนเปนปฏิปกษตอความ
เจริญทางกายสตปิ ญ ญา จติ ใจ อารมณ และสงั คมของศษิ ย และผรู บั บริการ
ขอ ๑๓ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองใหบริการดวยความจริงใจและเสมอ
ภาค โดยไมเรยี กรบั หรอื ยอมรับผลประโยชนจากการใชตําแหนง หนาท่ีโดยมชิ อบ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๐๙
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
พฤตกิ รรมที่พงึ ประสงค ไดแก
๑) ใหค ําปรึกษาหรือชวยเหลือศษิ ยหรือผูรับบริการดวยความเมตตากรุณาอยา งเต็ม
ความสามารถและเสมอภาค
๒) สนับสนุนการดาํ เนินงานเพ่อื ปกปอ งสิทธขิ องเดก็ เยาวชนและผดู อยโอกาส
๓) ตั้งใจเสียสละอุทิศตนในการปฏิบัติหนาที่เพื่อใหศิษยและผูรับบริการไดรับการ
พัฒนาตามความสามารถ ความถนดั และความสนใจของแตล ะบคุ คล
๔) สงเสริมใหศิษยและผูรับบริการสามารถแสวงหาความรูดวยตนเองจากสื่อ
อุปกรณ แหลง เรียนรูอ ยางหลากหลาย
๕) ใหศ ิษยแ ละผูรับบริการมีสว นรวมวางแผนการจัดการเรียนรูและเลือกวธิ ีปฏิบัติท่ี
เหมาะสมกบั ตนเอง
๖) เสรมิ สรางความภาคภูมิใจใหแ กศษิ ยและผูรับบริการดวยการรับฟงความคิดเห็น
ยกยอง ชมเชยและใหกาํ ลงั ใจอยางกลั ยาณมิตร
พฤตกิ รรมท่ีไมพ ึงประสงค ไดแก
๑) ลงโทษศษิ ยอยางไมเหมาะสม
๒) ไมใสใจหรือรับรูปญหาของศิษยหรือผูรับบริการจนเกิดผลเสียหายตอศิษยหรือ
ผูรบั บริการ
๓) ดูหม่นิ เหยยี ดหยามศษิ ยหรือผูร บั บรกิ าร
๔) เปดเผยความลับของศิษยและผูรับบริการใหไดรับความอับอายหรือเส่ือมเสีย
ชอ่ื เสยี ง
๕) จงใจ โนมนาวหรือสงเสริมใหศิษยหรือผูรับบริการปฏิบัติขัดตอศีลธรรมหรือ
กฎระเบยี บ
๖) ชักชวน ใช จางวานศิษยหรือผูรับบริการใหจัดซื้อ จัดหาส่ิงเสพติดหรือเขาไป
เกยี่ วของกับอบายมุข และ
๗) เรยี กรอ งผลตอบแทนจากศิษยหรอื ผูร บั บรกิ ารในงานตามหนาทท่ี ่ีตองใหบ ริการ
๓๑๐ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
หมวด ๔
จรรยาบรรณตอผูรวมประกอบวชิ าชพี
ขอ ๑๔ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา พึงชวยเหลือเกื้อกูลซ่ึงกันและกันอยาง
สรา งสรรคโ ดยยึดม่ันในระบบคุณธรรม สรางความสามัคคใี นหมคู ณะ
พฤติกรรมทพ่ี งึ ประสงค ไดแก
๑) เสียสละ เอ้ืออาทร และชวยเหลอื ผรู ว มประกอบวชิ าชีพ และ
๒) มคี วามรกั ความสามัคคี และรวมใจกันผนึกกําลังใจในการพัฒนาการศกึ ษา
พฤตกิ รรมทไี่ มพ ึงประสงค ไดแก
๑) ปดบังขอมูลขาวสารในปฏิบัติงาน จนทําใหเกิดความเสียหายตองานหรือผูรวม
ประกอบวิชาชพี
๒) ปฏิเสธความรบั ผิดชอบ โดยตาํ หนิใหรา ยผอู ่นื ในความบกพรอ งที่เกดิ ขน้ึ
๓) สรางกลุมอิทธิพลภายในองคการหรือกล่ันแกลงผูรวมประกอบวิชาชีพใหเกิด
ความเสยี หาย
๔) เจตนาใหขอมูลเท็จทําใหเกิดความเขาใจผิดเกิดความเสียหายตอผูรวมประกอบ
วชิ าชีพ และ
๕) วิพากษวิจารณผูรวมประกอบวิชาชีพในเร่ืองที่กอใหเกิดความเสียหายหรือ
แตกแยกความสามคั คี
หมวด ๕
จรรยาบรรณตอ สังคม
ขอ ๑๕ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา พึงประพฤติปฏิบัติตนเปนผูนําในการ
อนุรกั ษและพัฒนาเศรษฐกจิ สังคม ศาสนา ศิลปวัดผลประโยชนของสวนรวม และยึดม่ันในการ
ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขวัฒนธรรม ภูมิปญญา
สง่ิ แวดลอม รกั ษา
พฤตกิ รรมทพ่ี งึ ประสงค ไดแก
๑) ยึดมั่นสนับสนุนและสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมี
พระมหากษัตรยิ ท รงเปนประมขุ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๑๑
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
๒) นาํ ภูมิปญ ญาทอ งถนิ่ และศิลปวฒั นธรรมมาเปนปจจัยในการจัดการศกึ ษาใหเปน
ประโยชนตอสว นรวม
๓) จัดกิจกรรมสงเสริมใหศิษยเกิดการเรียนรู และสามารถดําเนินชีวิตตามหลัก
เศรษฐกิจพอเพยี ง
๔) เปนผูนําการวางแผนและดําเนินการเพื่ออนุรักษส่ิงแวดลอม พัฒนาเศรษฐกิจ
ภมู ิปญ ญาทองถิน่ และศิลปวฒั นธรรม
พฤติกรรมทีไ่ มพึงประสงค ไดแก
๑) ไมใหความรวมมือหรือสนับสนุนกิจกรรมของชุมชนที่จัดเพื่อประโยชนตอ
การศกึ ษาทง้ั ทางตรงหรอื ทางออม
๒) ไมแสดงความเปนผูนําในการอนุรักษหรือพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา
ศลิ ปวฒั นธรรม ภูมิปญญา หรือส่งิ แวดลอ ม และ
๓) ปฏบิ ตั ิตนเปน ปฏิปกษตอวัฒนธรรมอนั ดีงามของชมุ ชนหรือสงั คม
๑๑.๖ จรรยาบรรณวชิ าชีพนกั บริหารการศึกษาและมาตรฐานการปฏิบัตติ น
ผูบริหารสถานศึกษา ผูบริหารการศึกษาและศึกษานิเทศก คือ นกั บรหิ ารการศึกษาซ่ึง
จะตองปฏิบัติตามมาตรฐานการปฏิบัติตนตามท่ีคุรุสภาไดประกาศเปนขอบังคับวาดวยมาตรฐาน
วิชาชีพและจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ. ๒๕๔๘ สําหรบั มาตรฐานการปฏิบัติตนนี้ เปนมาตรฐาน
ท่ีเกย่ี วกบั จรรยาบรรณของผูบ รหิ ารที่มตี อตนเอง ตอวชิ าชีพ และตอ ผูรับบริการ
๑๑.๖.๑ ความหมายของจรรยาบรรณวิชาชีพและมาตรฐานการปฏิบตั ติ น
คําวา วิชาชีพ เปนคําท่ีแปลมาจากศัพท ภาษาอังกฤษ คือ คําวา Profession
ซ่ึงหมายถึง อาชีพที่ไดรับคาตอบแทนโดยเฉพาะอยางยิ่งจะตองเปนอาชีพท่ีตองการการศึกษา
และการฝก อบรมในระดบั สงู
วริยา ชินวรรโณ284๓ แปลมาจากคําอธิบายของ วิลเบอรต อี มัวร (Wilbert E. Moore)
มีความหมายวา เปนการประกอบอาชีพเต็มเวลา โดยผูประกอบอาชีพอุทิศตัวใหแกอาชีพนั้น ผู
๓ วริยา ชนิ วรรโณ, จรยิ ธรรมของพลเมืองไทยในระบอบประชาธิปไตย: ประมวลองคความรู
ประสบการณ, (กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพช วนพิมพ, ๒๕๔๖), หนา ๑-๓๘.
๓๑๒ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
ประกอบวิชาชีพจะตองมีความรูและทักษะในการประกอบอาชีพน้นั ๆ อันเปนผลที่ไดมาจากการ
ฝกอบรมหรือกาศึกษาตรงตามสาขาอาชีพ นอกจากน้ี ผูประกอบอาชีพจะตองยึดม่ันอยูกับ
กฎเกณฑของการประกอบวิชาชีพ ปฏิบัติตนและใหบริการดวยจิตสํานึกในวิชาชีพ ตลอดจนมี
ความเปนอิสระในการประกอบวิชาชีพ อันเน่ืองมาจากผูประกอบวิชาชีพมีความเช่ียวชาญในการ
ประกอบวิชาชพี ของตนในระดบั สูง
วิชาชีพ ตามความหมายที่ปรากฏในเอกสารมาตรฐานวิชาชีพทางการศึกษา หมายถึง
อาชีพท่ีใหบริการแกสาธารณชนท่ีตองอาศัยความรูความชํานาญเฉพาะ ไมซํ้าซอนกับอาชีพอ่ืน
และมีมาตรฐานในการประกอบอาชีพ โดยผูประกอบอาชีพตองฝกอบรมทั้งภาคทฤษฎีและ
ภาคปฏิบัติอยางเพียงพอกอนทีจ่ ะประกอบอาชีพ สวนคําวา อาชีพ จะมีความหมายเพียงกิจกรรม
ท่ตี อ งทําใหสําเร็จโดยมุงหวงั คาตอบแทนเพ่ือการดํารงชีพ
ความเปนวชิ าชีพหรือวชิ าชีพนยิ มนนั้ เปนส่งิ ที่บคุ คลถือวา เปน องคความรูหรือความ
รอบรูของบคุ คลท่เี กี่ยวกับอาชีพน้นั และยึดถือวามีคา สมควรที่สาธารณชนจะยอมรับสถานภาพ
ของอาชพี นน้ั
ติน ปรัชญพฤทธิ์285๔ ไดนําเสนอเกณฑของความเปนวิชาชีพวา เปนความคาดหวังที่
เกิดข้ึนไดในระดบั สังคมและระดบั บุคคล ดังนี้
๑) เกณฑข องความเปน วิชาชพี ในระดับสงั คม
(๑) การประกอบอาชพี เต็มเวลา
(๒) การไดรับยอมรับแผนการจดั การศกึ ษาจากสมาคมวชิ าชพี
(๓) การมีสมาคมวชิ าชพี และมกี ฎหมายรองรับสถานภาพของวชิ าชพี
(๔) การมจี รรยาบรรณวชิ าชพี
(๕) การมีองคค วามรูทเี่ ปน ระบบ
(๖) การเปน ทีย่ อมรบั ของสังคม
(๗) การมคี วามรอบรใู นวิชาชีพ
(๘) การใหบริการตามมาตรฐานวชิ าชพี
(๙) การมคี วามเปนอิสระในวิชาชพี
๔ ติน ปรัชญาพฤทธิ์, วิชาชีพนิยมของระบบราชการในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา
เจาอยูห วั วิวฒั นาการและผลกระทบตอ สงั คมไทย, (กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั , ๒๕๓๖).
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๑๓
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
๒) เกณฑข องความเปน วชิ าชพี ในระดับบคุ คล
(๑) การไดร บั การศกึ ษาตรงตามสาขาวชิ าที่ประกอบวิชาชพี
(๒) การมีผใู หก ารสนบั สนุนในการประกอบวชิ าชีพ
(๓) การมีการวางแผนลวงนามนการประกอบวิชาชีพ
(๔) การมคี วามต้ังใจแนว แนใ นการประกอบวชิ าชพี
(๕) การมีความกระตอื รือรน ในวชิ าชพี
(๖) การประพฤตติ ามจรรยาบรรณวชิ าชีพ
(๗) การมีความจงรกั ภักดตี อวชิ าชพี
(๘) การมองเห็นความกาวหนา ในวชิ าชีพ
(๙) การมีความเจริญกาวหนา ในวชิ าชีพ
คําวา จรรยาบรรณวิชาชพี จึงเปน คาํ ทีน่ ํามาใชเพ่ือเปน ขอ บังคับใหบุคคลในวิชาชีพ
หน่ึงพึงประพฤติปฏิบัติตาม โดยนําความหมายของคําวา จริย ซ่ึงแปลวา การประพฤติดี และ
ความหมายของคําวา บรรณ คือขอความท่ีเขียนเปนลายลักษณอักษรบันทึกที่กําหนดไว มาใช
เพอื่ สรา งบรรทัดฐานของวิชาชพี นนั้ ๆ
มาตรฐานการปฏิบัติตน เปนมาตรฐานที่กําหนดข้ึนมาโดย คุรุสภา เม่ือใหเปน
มาตรฐานดานจรรยาบรรณสําหรับวิชาชีพทางการศึกษา จึงหมายถึง ขอกําหนดเก่ียวกับการ
ประพฤติตนของผูประกอบอาชีพโดยมีจรรยาบรรณของผูประกอบวิชาชีพเปนแนวทางและขอ
พึงระวงั ในการประพฤตปิ ฏิบัติ เพอื่ ดาํ รงไวซึ่งชอ่ื เสียง ฐานะ เกียรติ และศักดศ์ิ รแี หง วชิ าชีพตาม
แบบแผนพฤติกรรมตามจรรยาบรรณของวิชาชีพท่ี คุรุสภา จะกําหนดเปนขอบังคับตอไปหากผู
ประกอบอาชีพผูใดประพฤติผิดจรรยาบรรณของวิชาชีพทําใหเกิดความเสียหายแกบุคคลอ่ืนจน
ไดรับการรองเรียนถึงคุรุสภาแลวผูน้ันอาจถูกคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชพี วินิจฉัยช้ีขาดอยาง
ใดอยางหน่ึง ดังตอไปนี้ (๑) ยกขอกลาวหา (๒) ตักเตือน (๓) ภาคทัณฑ (๔) พักใชใบอนุญาตมี
กําหนดเวลาตามท่เี หน็ สมควร แตไ มเ กิน ๕ ป (๕) เพกิ ถอนใบอนญุ าต (มาตรา ๕๔)
นักบริหารการศึกษา ควรตองยึดถือมาตรฐานการปฏิบัติตนเปนหลักในการ
ปฏิบัติงานในหนาที่ ซึ่งหมายรวมถึงขอกําหนดท่ีเปนมาตรฐานความรูในดานคุณธรรมและ
จริยธรรมสาํ หรบั นักบรหิ ารดวย
๓๑๔ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
๑๑.๗ แนวคดิ ดานมาตรฐานคุณธรรมและจริยธรรมของนักบรหิ าร
ในการประกอบอาชีพทางการศึกษา ผูประกอบอาชีพจําเปนตองเปนผูที่มีความ
รับผิดชอบสูง มีจิตสํานึกในการปฏิบัติหนาที่เพื่อการพัฒนาประชาชนใหเปนผูท่ีมีความรู
ความสามารถในการดํารงชีวิตและประกอบสัมมาอาชีพเพื่อการเปนพลเมืองท่ีดีของประเทศชาติ
ผปู ระกอบอาชีพทางการศึกษาจึงตองเปนผูที่สามารถปฏิบัติตนใหเปนแบบอยางท่ีดีตอสังคมดวย
การเปนผูที่ทรงไวซ่ึงความมีคุณธรรมและจริยธรรมเปนหลักในการครองตน ครองคนและครอง
งาน
พลเอกเปรม ติณสูลานนท ประธานองคมนตรีและรัฐบุรุษ ใหแนวคิดดานมาตรฐาน
คุณธรรมและจริยธรรมโดยกลาวถึงการเปนนักบริหารวา ความเกง ความฉลาดเปนเรื่องที่ดี แต
ความเกง ความฉลาดที่ไมคุณธรรม ไมมีจริยธรรมนั้นเปนส่ิงที่ไมดี และในการแสดงปาฐกถา เร่ือง
แนวทางพระราชดําริสูการบริหารจัดการภาครัฐ โดยหยิบยกพระราชดําริ ๑๔ ประการ เปน
แนวทางเพื่อใหผูนําไดนําไปปฏิบัติ ผูรับไปปฏิบัติยอมเปนมงคลตอชีวิต เปนเกราะปองกันความ
เสือ่ มเสยี ผทู ี่ปฏิบัตติ ามยอมเปนคนดี เปนคนมปี ระโยชน เปนคนทชี่ าติตองการ พระราชดําริ ๑๔
ประการ (มติชน วันที่ ๑๐ กมุ ภาพนั ธ ๒๕๔๓) ๕ ไดแก
286
ประการที่หนึ่ง การบริหารตองเปนการบริหารเพื่อความมั่นคงของชาติ เพ่ือความ
เจริญของประเทศและเพื่อความผาสุกของประชาชน การบริหารจะตองไมเอาประโยชนสวนตัว
ประโยชนของญาติพ่นี อง ประโยชนข องบริวารเขามาเก่ยี วของ
ประการที่สอง การบริหารตองบริหารดวยความสามัคคี เพราะจะนําไปสูความ
รวมมอื และความเขม แขง็ ทําใหง านบรรลผุ ลสาํ เร็จ
ประการที่สาม การบริหารจะตองบริหารดวยความซื่อสัตยสุจริต พระองครับสั่งวา
จะตองซ่ือสัตยสุจริตท้ังในความคิดการพูดและการกระทํา พลเอกเปรม ติณสูลานนท เสริม
ความวา ผูบริหารนอกจากซื่อสัตยสุจริตแลว ตองดูแลคนรอบขางตัวเราใหซื่อสัตยสุจริตดวย
ยงิ่ กวา นั้นผบู ริหารจาํ ตอ งเพมิ่ เติมคาํ วา เสยี สละและจงรกั ภักดีเขาไปดว ย
๕ ส. เสถบุตร, New Model English-Thai Dictionary, (กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช,
๒๕๔๓), หนา ๑๑.
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๑๕
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ประการที่สี่ การบริหารจะตองเปนการบริหารท่ีถูกตอง คือถูกตองตามกฎหมาย
ตามกฎเกณฑ เท่ียงธรรม เที่ยงตรง มีประสิทธิภาพ และใหประสิทธิผลสูง พลเอกเปรม ติณสู
ลานนท เสริมความวาผูบริหารจะตองมีมาตรฐานเดียวกันเสมอหนา ท่ัวถึงกัน ตองไมมีหลาย
มาตรฐาน หรอื ไมมมี าตรฐานเลย หรอื ใชมาตรฐานตามอารมณมาตรฐานตามกิเลส
ประการที่หา การบริหารตองเปนการบริหารที่เปนเอกภาพ คือการประสานงาน
ประสานประโยชนระหวางหนวยงาน พระราชดําริน้ีชัดเจนและเขาใจงาย แตโดยขอเท็จจริง
หนวยงานงานภาครัฐคอนขางละเลยจนเปนอุปสรรคที่ไมมีในตํารา บางทีก็กลายเปนการ
แขง ขนั หรือกลายเปน การแกงแยง กนั เองระหวางหนว ยงานตาง ๆ
ประการท่ีหก การบริหารตอ งบรหิ ารดวยความเฉียบอยางตอเน่ือง ตัวอยางเชน พระ
มหาชนก ผูบริหารจะตองไมกลัวลําบาก กลัวเหน่ือย ดํารงความมุงหมายอยางกลาหาญ กลา
เผชญิ อุปสรรค และอดทนตอ ความยากลาํ บาก
ประการท่ีเจ็ด ผูบริหารตองไมหวาดกลัวอิทธิพลใด ๆ และตองอยูกันคนละฝายกับ
ความไมถูกตอ ง
ประการทีแ่ ปด ผบู ริหารตองศึกษาหาความรอู ยางจริงจัง อยา งลกึ ซงึ้ อยางกวางขวาง
ทัง้ ทางลึกและทางกวาง
ประการทีเ่ กา ผูบรหิ ารจะตองมีความสํานกึ ในความรบั ผิดชอบ และเห็นความสําคัญ
ของงานในความรับผิดชอบหมายรวมถึงความตั้งใจท่ีจะปฏิบัติหนาท่ีใหบรรลุตามกฎที่กําหนด
พระเจาอยูหัวรับส่ังวา การเห็นความสําคญั ของงาน ความสาํ นึกในความรบั ผิดชอบ และความ
ต้ังใจในการปฏบิ ัตหิ นาท่ี ตอ งทาํ พรอ มและควบคูกันไป
ประการท่ีสิบ ผูบริหารจะตองรูจักใชทรัพยากรอยางประหยัดและฉลาด มีความถูก
ตองเหมาะสม การที่พระเจาอยูหัวประทานทฤษฎีใหมที่ไดยินจนชินหูวาเศรษฐกิจพอเพียง
เปนการชี้แนวทางในการดํารงชีวิตใหมใหพวกเราพออยูพอกิน ทําใหเกิดความสมดุลในการ
ดาํ รงชพี อยางประหยดั และฉลาด
ประการท่ีสิบเอ็ด ผูบริหารจะตองมีสติปญญา สามารถพิจารณาปญหาไดกวางไกล
รอบคอบทุกแงมุม สวนตัวเห็นวาผูบริหารจะตองมีวิสัยทัศน ทันสมัย ทันเหตุการณทั่วโลก
โดยเฉพาะในสาขาอาชพี ของตน
๓๑๖ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
ประการที่สิบสอง ผูบริหารตองแนวแนจะแกไขในสิ่งที่ผิด ผูบริหารจะตองกลาที่จะ
รบั ผดิ ชอบในส่ิงที่ผดิ และมีความแนว แนท่ีจะแกไข การบรหิ ารยอมผดิ พลาดได แมจ ะรอบคอบ
ระมดั ระวงั แลว ดังน้ันการแกไขสิ่งท่ีผดิ จงึ ไมใชเร่ืองนา ละอาย การทาํ ชั่ว ประพฤติชั่วตา งหาก
ท่นี า ละอาย
ประการท่ีสิบสาม ผูบริหารจะตองบริหารแบบปดทองหลังพระปฏิมา ขอน้ีทรง
หมายถึงการไมโ ออวด มุงแตผลงาน ไมหวงั คาํ ชมเชย ภูมใิ จแตค วามสําเร็จ
ประการที่สบิ สี่ ผบู ริหารทกุ ระดับท่มี ีผูใตบงั คบั บัญชา ผูบรหิ ารตองประพฤตติ นเปน
ตวั อยา งทด่ี ตี อ ผใู ตบังคบั บัญชา
พระราชดําริทั้ง ๑๔ ประการนี้เปนคุณสมบัติท่ีเปนมาตรฐานดานคุณธรรมและ
จริยธรรมสําหรับนักบริหารโดยแทจริง ท้ังยังเปนพระราชดําริช้ีแนะแนวทางที่ครอบคลุมและ
กาํ หนดพฤติกรรมคุณธรรมจริยธรรมนักบริหารดวยหลกั การทีส่ อดคลอ งกับวิถีชวี ิตของคนไทย
ผสมผสานกับหลักของความเปน สากล
๑) มาตรฐานการปฏิบัติตน
สําหรับนักบริหารศึกษา คุรุสภาไดกําหนดมาตรฐานดานความรูดานคุณธรรมและ
จริยธรรมและมาตรฐานการปฏิบัติตน สําหรับ ครูและอาจารย ผูบริหารสถานศึกษา ผูบริหาร
การศกึ ษา และศกึ ษานเิ ทศก ดงั นี้
๑. ครูและอาจารย จากเอกสารวิชาการลําดับที่ ๑/๒๕๔๘ ไดกําหนดใหครูและ
อาจารย มคี วามเปน ครดู ว ยคุณสมบตั ดิ านคุณธรรมและจริยธรรม ดังนี้
๑) มาตรฐานความรู : ความเปน ครู
สาระความรู
(๑) ความสําคัญของวิชาชพี ครู บทบาทหนา ที่ ภาระงานของครู
(๒) พัฒนาการของวิชาชีพครู
(๓) คณุ ลกั ษณะของครทู ่ดี ี
(๔) การสรา งทัศนคตทิ ่ีดตี อ วชิ าชีพครู
(๕) การเสริมสราง ศักยภาพและสมรรถภาพความเปนครู
(๖) การเปนบุคคลแหงการเรยี นรูแ ละการเปนผูนาํ ทางวชิ าการ
(๗) เกณฑม าตรฐานวชิ าชีพครู
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๑๗
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
(๘) จรรยาบรรณของวิชาชีพครู
(๙) กฎหมายทเ่ี กีย่ วขอ งการศึกษา
สมรรถนะ
(๑) รัก เมตตาและปรารถนาดตี อ ผเู รยี น
(๒) อดทนและรับผิดชอบ
(๓) เปนบคุ คลแหง การเรยี นรูแ ละเปน ผนู าํ ทางวิชาการ
(๔) มีวิสัยทัศน
(๕) ศรัทธาในวชิ าชพี ครู
(๖) ปฏบิ ตั ิตามจรรยาบรรณของวิชาชีพครู
๒) มาตรฐานการปฏิบัติตน
จรรยาบรรณตอตนเอง
(๑) ผปู ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษา ตองมวี ินัยในตนเอง พัฒนาตนเองดาน
วิชาชีพบุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมอื งอยเู สมอ
จรรยาบรรณตอวิชาชีพ
(๒) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก ศรัทธา ซ่ือสัตยสุจริต
รับผิดชอบตอ วิชาชีพ และเปน สมาชกิ ทดี่ ขี ององคกรวิชาชพี
จรรยาบรรณตอผูรบั บริการ
(๓) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ
สง เสริม ใหก าํ ลังใจแกศ ิษยและผูรับบรกิ าร ตามบทบาทหนาทีโ่ ดยเสมอหนา
(๔) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองสงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะ
และนิสัยที่ถูกตองดีงามแกศิษยและผูรับบริการ ตามบทบาทหนาที่อยางเต็มความสามารถ
ดว ยความบรสิ ุทธ์ใิ จ
(๕) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตอ งประพฤติปฏบิ ัติตนเปนแบบอยาง
ท่ดี ี ท้งั ทางกาย วาจา และจติ ใจ
(๖) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองไมกระทําตนเปนปฏิปกษตอความ
เจริญทางกาย สติปญญา จิตใจ อารมณ และสงั คมของศษิ ยและผรู ับบรกิ าร
(๗) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองใหบริการดวยความจริงใจและ
เสมอภาค โดยไมเ รยี กรบั หรอื ยอมรบั ผลประโยชนจากการใชตาํ แหนง หนา ที่โดยมิชอบ
๓๑๘ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
จรรยาบรรณตอ ผรู ว มประกอบวิชาชีพ
(๘) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงชวยเหลือเกื้อกลู ซึ่งกันและกันอยาง
สรางสรรคโดยยดึ ม่ันในระบบคณุ ธรรม สรา งความสามัคคใี นหมูค ณะ
จรรยาบรรณตอ สังคม
(๙) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงประพฤติปฏิบัติตนเปนผูนําในการ
อนุรักษและพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปญญา สิ่งแวดลอม รักษา
ผลประโยชนของสวนรวม และยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปน ประมขุ
๒. ผูบริหารสถานศึกษา จากเอกสารวิชาการลําดับท่ี ๑/๒๕๔๘ ไดกําหนดให
ผูบรหิ ารสถานศกึ ษาควรมีคุณสมบตั ิดานคุณธรรมและจริยธรรม ดงั น้ี
๑) มาตรฐานความรู : คุณธรรมและจริยธรรมสาํ หรบั ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา
สาระความรู
(๑) คุณธรรมจรยิ ธรรมสําหรับผูบริหาร
(๒) จรรยาบรรณของวิชาชพี ผบู ริหารสถานศึกษา
(๓) การพัฒนาจรยิ ธรรมผูบ รหิ ารใหป ฏิบัติตนในกรอบคุณธรรม
(๔) การบรหิ ารจัดการบานเมอื งทดี่ ี (Good Governance)
สมรรถนะ
(๑) เปน ผูนําเชิงคณุ ธรรม จริยธรรม และปฏบิ ตั ติ นเปนแบบอยา งทีด่ ี
(๒) ปฏบิ ัติตนตามจรรยาบรรณของวิชาชีพผบู รหิ ารสถานศึกษา
(๓) สงเสรมิ และพัฒนาใหผ ูรวมงานมคี ณุ ธรรมและจรยิ ธรรมทเี่ หมาะสม
๒) มาตรฐานการปฏิบัติตน
จรรยาบรรณตอ ตนเอง
(๑) ผปู ระกอบวชิ าชพี ทางการศึกษา ตองมีวินัยในตนเอง พัฒนาตนเองดาน
วิชาชีพบุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมอื งอยูเ สมอ
จรรยาบรรณตอวิชาชีพ
(๒) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก ศรัทธา ซื่อสัตยสุจริต
รบั ผดิ ชอบตอ วชิ าชพี และเปน สมาชกิ ท่ดี ีขององคก รวิชาชีพ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๑๙
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
จรรยาบรรณตอผูรบั บริการ
(๓) ผูประกอบวิช าชีพทางการศึกษา ตองรัก เมตตา เอาใจใส
ชว ยเหลอื สงเสรมิ ใหก ําลังใจแกศิษยและผูรับบรกิ าร ตามบทบาทหนา ทโี่ ดยเสมอหนา
(๔) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองสงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะ
และนิสัยท่ีถูกตองดีงามแกศิษยและผูรับบริการ ตามบทบาทหนาที่อยางเต็มความสามารถ
ดวยความบรสิ ุทธ์ใิ จ
(๕) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตอ งประพฤติปฏิบัติตนเปนแบบอยาง
ที่ดี ทง้ั ทางกาย วาจา และจติ ใจ
(๖) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองไมกระทําตนเปนปฏิปกษตอความ
เจรญิ ทางกาย สติปญญา จติ ใจ อารมณ และสังคมของศิษยและรับบริการ
(๗) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองใหบริการดวยความจริงใจและ
เสมอภาค โดยไมเ รยี กรับหรือยอมรับผลประโยชนจ ากการใชตําแหนงหนา ท่โี ดยมชิ อบ
จรรยาบรรณตอ ผูรวมประกอบวิชาชพี
(๘) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงชวยเหลือเก้ือกูลซ่ึงกันและกันอยาง
สรา งสรรคโ ดยยึดม่นั ในระบบคุณธรรม สรา งความสามัคคใี นหมูค ณะ
จรรยาบรรณตอสังคม
(๙) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงประพฤติปฏิบัติตนเปนผูนําในการ
อนุรักษและพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปญญา สิ่งแวดลอม รักษา
ผลประโยชนของสวนรวม และยึดม่ันในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข
๓. ผูบริหารการศึกษา จากเอกสารวิชาการลําดับที่ ๑/๒๕๔๘ ไดกําหนดให
ผบู ริหารการศึกษาควรมคี ณุ สมบตั ดิ านคณุ ธรรมและจรยิ ธรรม ดงั น้ี
๑) มาตรฐานความรู : คณุ ธรรมและจรยิ ธรรมสาํ หรบั ผบู รหิ ารการศกึ ษา
สาระความรู
(๑) คณุ ธรรมจรยิ ธรรมสาํ หรับผบู รหิ าร
(๒) จรรยาบรรณของวิชาชพี ผบู รหิ ารการศึกษา
(๓) การพฒั นาจริยธรรมผูบรหิ ารใหปฏิบัติตนในกรอบคุณธรรม
(๔) การบริหารจัดการบา นเมืองท่ดี ี (Good Governance)
๓๒๐ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
สมรรถนะ
(๑) เปนผนู ําเชิงคุณธรรม จรยิ ธรรม และปฏบิ ัตติ นเปน แบบอยา งท่ดี ี
(๒) ปฏิบตั ติ นตามจรรยาบรรณของวชิ าชีพผูบริหารการศกึ ษา
(๓) สง เสรมิ และพัฒนาใหผรู ว มงานมีคณุ ธรรมและจริยธรรมที่เหมาะสม
๒) มาตรฐานการปฏิบัตติ น
จรรยาบรรณตอ ตนเอง
(๑) ผปู ระกอบวิชาชพี ทางการศึกษา ตองมวี นิ ัยในตนเอง พัฒนาตนเองดา น
วิชาชีพบุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมอื งอยเู สมอ
จรรยาบรรณตอ วชิ าชีพ
(๒) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก ศรัทธา ซ่ือสัตยสุจริต
รบั ผิดชอบตอวชิ าชีพ และเปน สมาชิกทด่ี ขี ององคก รวิชาชีพ
จรรยาบรรณตอผรู บั บรกิ าร
(๓) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ
สง เสริม ใหกําลงั ใจแกศษิ ยและผรู ับบริการ ตามบทบาทหนา ทโ่ี ดยเสมอหนา
(๔) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองสงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะ
และนิสัยที่ถูกตองดีงามแกศิษยและผูรับบริการ ตามบทบาทหนาที่อยางเต็มความสามารถ
ดว ยความบริสทุ ธใิ์ จ
(๕) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตอ งประพฤติปฏิบัติตนเปนแบบอยาง
ที่ดี ทงั้ ทางกาย วาจา และจิตใจ
(๖) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองไมกระทําตนเปน ปฏิปกษตอความ
เจริญทางกาย สตปิ ญ ญา จติ ใจ อารมณ และสงั คมของศษิ ย และผรู บั บริการ
(๗) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองใหบริการดวยความจริงใจและ
เสมอภาค โดยไมเรยี กรับหรอื ยอมรับผลประโยชนจ ากการใชตาํ แหนง หนา ทีโ่ ดยมิชอบ
จรรยาบรรณตอ ผรู วมประกอบวิชาชพี
(๘) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงชวยเหลือเก้ือกูลซ่ึงกันและกันอยาง
สรา งสรรคโ ดยยดึ ม่ันในระบบคุณธรรม สรางความสามัคคใี นหมคู ณะ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๒๑
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
จรรยาบรรณตอ สังคม
(๙) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงประพฤติปฏิบัติตนเปนผูนําในการ
อนุรักษและพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปญญา ส่ิงแวดลอม รักษา
ผลประโยชนข องสวนรวม และยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย อนั มีพระมหากษตั ริย
ทรงเปนประมขุ
๔. ศึกษานเิ ทศก จากเอกสารวิชาการลําดับท่ี ๑/๒๕๔๘ ไดก าํ หนดใหศึกษานิเทศก
ควรมคี ณุ สมบตั ิดานคุณธรรมและจรยิ ธรรม ดังน้ี
๑) มาตรฐานความรู : คุณธรรมและจรยิ ธรรมสาํ หรบั ศกึ ษานิเทศก
สาระความรู
(๑) คุณธรรมจรยิ ธรรมสาํ หรับศกึ ษานเิ ทศก
(๒) จรรยาบรรณของวชิ าชพี ศึกษานเิ ทศก
(๓) การพฒั นาจรยิ ธรรมผูบ รหิ ารใหป ฏิบตั ิตนในกรอบคณุ ธรรม
(๔) การบริหารจดั การบา นเมอื งท่ีดี (Good Governance)
สมรรถนะ
(๑) ปฏบิ ตั ติ นตามจรรยาบรรณของวิชาชพี ศึกษานิเทศก
(๒) มีหลกั ธรรมในการนิเทศและประพฤตเิ ปนแบบอยางท่ดี ี
๒) มาตรฐานการปฏบิ ัติตน
จรรยาบรรณตอตนเอง
(๑) ผูประกอบวชิ าชพี ทางการศึกษา ตองมีวินัยในตนเอง พัฒนาตนเองดา น
วิชาชีพบุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมืองอยเู สมอ
จรรยาบรรณตอ วชิ าชพี
(๒) ผูประกอบวิชาชพี ทางการศกึ ษา ตองรัก ศรทั ธา ซ่ือสัตยสุจรติ รับผิดชอบ
ตอวิชาชีพ และเปน สมาชกิ ทดี่ ขี ององคก รวชิ าชพี
จรรยาบรรณตอผรู บั บรกิ าร
(๓) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ
สง เสรมิ ใหกาํ ลังใจแกศษิ ยและผรู ับบริการ ตามบทบาทหนา ทโ่ี ดยเสมอหนา
๓๒๒ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
(๔) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองสงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะ
และนิสัยที่ถูกตองดีงามแกศิษยและผูรับบริการ ตามบทบาทหนาที่อยางเต็มความสามารถ
ดวยความบรสิ ทุ ธใิ์ จ
(๕) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตอ งประพฤติปฏบิ ัติตนเปนแบบอยาง
ที่ดี ทง้ั ทางกาย วาจา และจติ ใจ
(๖) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองไมกระทําตนเปนปฏิปกษตอความ
เจริญทางกาย สตปิ ญ ญา จติ ใจ อารมณ และสงั คมของศษิ ย และผูรบั บริการ
(๗) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองใหบริการดวยความจริงใจและ
เสมอภาค โดยไมเ รยี กรับหรือยอมรบั ผลประโยชนจากการใชตาํ แหนงหนาที่โดยมชิ อบ
จรรยาบรรณตอผรู วมประกอบวิชาชีพ
(๘) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงชวยเหลือเกื้อกูลซ่ึงกันและกันอยาง
สรา งสรรคโ ดยยดึ มน่ั ในระบบคณุ ธรรม สรา งความสามัคคใี นหมคู ณะ
จรรยาบรรณตอ สงั คม
(๙) ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาพึงประพฤติปฏิบัติตนเปนผูนําในการ
อนุรักษและพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปญญา สิ่งแวดลอม รักษา
ผลประโยชนของสว นรวม และยึดม่ันในการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมขุ
การปฏิบัติตนตามแบบแผนพฤติกรรมจรรยาบรรณของวิชาชีพถือเปนเรื่องสําคัญ
เปนอยางยิ่ง ผูท่ปี ระกอบวิชาชีพจึงควรตีองตระหนกั และใสใจทีจ่ ะปฏิบัติตามโดยยึดถือวาเปน
“ศีลของผูประกอบวิชาชีพ” สมควรที่จะตองหม่ันทบทวนและปฏิบัติตามซึ่งนอกจากจะชวย
ไมใหกระทําผิดจนเกิดการรองเรียนทําใหเสียหายแลวยังเปนการยกระดับความเปนวิชาชีพ
ช้ันสูงทั้งของตนและองคกรวิชาชีพครูและบุคลากรทางการศึกษาโดยรวม เปนท่ียอมรับ มี
เกียรติ มีศักดิ์ศรี ปรากฏตอสาธารณชนมากข้ึนอันจะสงผลตอคุณภาพการศึกษาของไทยใน
อนาคตดวย
๒) จรรยาบรรณวิชาชีพครู
จรรยาบรรณขอที่ ๑
ครูตองรักและเมตตาศิษย โดยใหความเอาใจใสชวงเหลือสงเสริม ใหกําลังใจใน
การศึกษาเลาเรียนแกศิษยโดยเสมอหนา ครูตองรักและเมตตาศิษย โดยใหความเอาใจใส
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๒๓
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ชวยเหลือ ใหกําลังใจในการศึกษาเลาเรียนแกศิษยโดยเสมอหนา หมายถึง การตอบสนองตอ
ความตองการ ความถนดั ความสนใจของศิษยอยางจรงิ ใจ สอดคลองกับการเคารพ การเห็นอก
เห็นใจตอลัทธิพ้ืนฐานของศิษยจนเปนที่ไววางใจเช่ือถือและชื่นชมไดรวมท้ังเปนผลไปสูการ
พัฒนารอบดานอยางเทาเทียมกัน สรางความรูสึกเปนมิตร เปนที่พึ่งพาและไววางใจไดของ
ศิษย แตละคนและทุกคน ใหความเปนกันเองกับศิษย รับฟงปญหาของศิษยและใหความ
ชวยเหลอื ศษิ ย สนทนาไตถ ามทุกขสุขของศษิ ย ฯลฯ
จรรยาบรรณขอ ที่ ๒
ครูตองอบรม ส่ังสอน ฝกฝน สรางเสริมความรู ทักษะและนิสัยท่ีถูกตองดีงามใหแก
ศิษยอยางเต็มความสามารถดวยความบริสุทธิ์ใจ ครูตองอบรมสั่งสอนฝกฝนสรางเสริมความรู
ทักษะ และนิสัยที่ถูกตองดีงามใหเกิดแกศิษยอยางเต็มความสามารถดวยความบริสุทธ์ิใจ
หมายถึง การดําเนินงานต้ังแตการเลือกกําหนดกิจกรรมการเรียนท่ีมุงผลตอการพัฒนาในตัว
ศิษยอยางแทจริงการจัดใหศิษยมีความรับผิดชอบ และเปนเจาของการเรียนรู ตลอดจนการ
ประเมนิ ศษิ ย ในผลของการเรียนและการเพม่ิ พูนการเรียนรภู ายหลังบทเรียนตาง ๆ ดวยความ
ปรารถนาท่ีจะใหศิษยแตละคนและทุกคนพัฒนาไดอยางเต็มศักยภาพและ สอนเต็มเวลา ไม
เบียดบังเวลาของศษิ ยไ ปหาผลประโยชนสวนตน เอาใจใส อบรม สัง่ สอนศิษยจนเกิดทักษะใน
การปฏิบัติงาน อุทิศเวลาเพ่ือพัฒนาศษิ ยตามความจําเปนและเหมาะสม ไมละทิ้งชน้ั เรือนหรือ
ขาดการสอน ฯลฯ
จรรยาบรรณขอท่ี ๓
ครูตองประพฤติ ปฏิบัติตนเปนแบบอยางท่ีดีแกศิษยทั้งทางกาย วาจา และจิตใจ
การประพฤติปฏิบัติตนเปนแบบอยางท่ีดี หมายถึง การแสดงอกกอยางสม่ําเสมอของครูท่ีศิษย
สามารถสงั เกตรับรูไดเอง และเปน การแสดงทีเ่ ปน ไปตามมาตรฐานแหง พฤตกิ รรมระดับสูงตาม
คา นิยม คุณธรรมและวัฒนธรรมอันดีงาม เชน ระมัดระวังในการกระทาํ และการพูดของตนเอง
อยเู สมอ ไมโกธรงา ยหรือแสดงอารมณฉุนเฉยี วตอ หนา ศษิ ย มองโลกในแงดี ฯลฯ
จรรยาบรรณขอ ที่ ๔
ครูตองไมกระทําตนเปนปฏิปกษตอความเจริญทางกายสติปญญา จิตใจ อารมณ
และสังคมของศิษยการไมกระทําตนเปนปฏิปกษตอความเจริญทางกาย สติ ปญญา จิตใจ
อารมณ และสังคมของศิษย หมายถึง การตอบสนองตอศิษยในการลงโทษหรือใหรางวัลการ
๓๒๔ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
กระทําอ่ืนใดที่นําไปสูการลดพฤติกรรมที่พึงปรารถนา และการเพิ่มพฤติกรรมท่ีไมพึง เชน ไม
นําปมดอยของศิษยมาลอเลียน ไมประจานศิษย ไมพูดจาหรือกระทําการใด ๆ ที่เปนการ
ซาํ้ เติมปญหาหรอื ขอบกพรอ งของศิษย
จรรยาบรรณขอ ที่ ๕
ครูตองไมแสวงหาประโยชนอันเปนอามิสสินจางจากศิษยในการปฏิบัติหนาที่
ตามปกติ และไมใชศิษยกระทําการใด ๆ อันเปนการหาประโยชนใหแกตนโดยมิชอบการไม
แสวงหาประโยชนอันเปนอามิสสินจางจากศิษยในการปฏิบัติหนาที่ตามปกติ และไมใชศิษย
กระทําการใด ๆ อันเปนการหาประโยชนใหแกตนโดยมิชอบ หมายถึง การไมกระทําการใด ๆ
ทจี่ ะไดมาซ่ึงผลตอบแทนเกินสิทธิที่พงึ มพี ึงไดจากการปฏบิ ัตหิ นาที่ในความรับผิดชอบตามปกติ
เชนไมหารายไดจาการนําสินคามาขายใหศิษย ไมตัดสินผลงานหรือผลการเรียน โดยมีส่ิง
แลกเปล่ยี น ไมบ ังคบั หรือสรา งเงือ่ นไขใหศ ิษยม าเรยี นพิเศษเพื่อหารายได ฯลฯ
จรรยาบรรณขอ ที่ ๖
กฎยอมพัฒนาตนเองท้ังในดานวิชาชีพ ดานบุคลิกภาพและวิสัยทัศน ใหทันตอการ
พัฒนาทางวิทยาการเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองอยูเสมอการพัฒนาตนเองท้ังในดานวิชาชีพ
ดานบุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมือง อยูเสมอ หมายถึง การใฝรู ศึกษาคนควา ริเริ่มสรางสรรคความรูใหมใหทันสมัย ทัน
เหตุการณ และทันตอการเปลี่ยนแปลงทั้งดานเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและเทคโนโลยี
สามารถพัฒนาบุคลิกภาพและวิสัยทัศนเชน หาความรูจากเอกสาร ตํารา และสื่อตาง ๆ อยู
เสมอ จดั ทําและเผยแพรค วามรูผา นสื่อตาง ๆ ตามโอกาส เขารวมประชุม อบรม สัมมนา หรือ
ฟงการบรรยายหรอื อภปิ รายทางวิชาการ ฯลฯ
จรรยาบรรณขอท่ี ๗
ครูยอมรักและศรัทธาในวิชาชีพครู และเปนสมาชิกที่ดีขององคกรวิชาชีพครูความ
รักและศรัทธาในวิชาชีพครู และเปนสมาชิกที่ดีขององคกรวิชาชีพครู หมายถึง การแสดงออก
ดวยความช่ืนชมและเชื่อมั่นในอาชีพครูดวยตระหนักวาอาชีพน้ีเปนอาชีพท่ีมีเกียรติ มี
ความสําคัญและจําเปนตอสังคม ครูพึงปฏิบัติงานดวยความเต็มใจและภูมิใจ รวมท้ังปกปอง
เกียรติภูมิของอาชีพครู เขารวมกิจกรรมและสนับสนุนองคกรวิชาชีพครูเชน ชื่นชมในเกียรติ
และรางวัลที่ไดรับและรักษาไวอยางเสมอตนเสมอปลาย ยกยองชมเชยเพ่ือนครูท่ีประสบ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๒๕
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ผลสําเร็จเกี่ยวกับการสอน เผยแพรผลสําเร็จของตนเองและเพ่ือนครู แสดงตนวาเปนครูอยาง
ภาคภมู ิ ฯลฯ
จรรยาบรรณขอที่ ๘
ครูพึงชวยเหลือเกื้อกูลครูและชุมชนในทางสรางสรรคการชวยเหลือเก้ือกูลครูและ
ชุมชนในทางสรางสรรค หมายถึง การใหความรวมมือ แนะนําปรึกษาชวยเหลือแกเพื่อนครูท้ัง
เรื่องสวนตัว ครอบครัว และการงานตามโอกาสอยางเหมาะสม รวมทั้งเขารวมกิจกรรมของ
ชุมชน โดยการใหคําปรึกษาแนะนําแนวทางวิธีการปฏิบัติตน ปฏิบัติงาน เพ่ือพัฒนาคุณภาพ
ชีวิตของคนในชุมชนเชน ใหคําปรึกษาการจัดทําผลงานทางวิชาการ ใหคําปรึกษาแนะนําการ
ผลติ ส่ือการเรยี นการสอน ฯลฯ
จรรยาบรรณขอ ท่ี ๙
ครูพึงประสงค ปฏิบัติตน เปนผูนําในการอนุรักษและพัฒนาภูมิปญญา และ
วัฒนธรรมไทยการเปนผูนําในการอนุรักษ และพัฒนาภูมิปญญาและวัฒนธรรมไทย หมายถึง
การริเร่ิมดําเนินกิจกรรม สนับสนุนสงเสริมภูมิปญญาและวัฒนธรรมไทย โดยรวบรวมขอมูล
ศกึ ษาวิเคราะหเลอื กสรร ปฏิบัตติ นและเผยแพรศลิ ปะ ประเพณีดนตรี กีฬา การละเลน อาหาร
เครือ่ งแตงกาย ฯลฯ เพอ่ื ใชในการเรยี นการสอน การดาํ รงชีวิตตนและสงั คมเชน เชิญบคุ คลใน
ทอ งถ่ินเปนวิทยากร นําภูมิปญญาทองถิ่นมาใชจัดการเรียนการสอน นาํ ศิษยไปศึกษาในแหลง
วทิ ยาการชุมชน ฯลฯ ๖287
๑๑.๘ การพัฒนาและการปลูกฝง คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม
มนุษยไมไดเกิดมาพรอมดวยคุณธรรมและจริยธรรม การเกิดปญหาดานจริยธรรม
ของสังคมจึงอยูในความรับผิดชอบของทุกคนในฐานะปจเจกบุคคล ในฐานะสมาชิกของสังคม
และในฐานะผูใหการอบรมเลี้ยงดูแกบุคคลในสังคม มนุษยเกิดมาพรอมดวยความตองการท่ีจะ
ดํารงชีวิตใหมีความสุขและไดรับสิ่งที่ตองการเพ่ือความอยูรอดของชีวิต มนุษยจึงมักจะดิ้นรน
๖ Google Sites, มาตรฐานวิชาชีพครู, [ออนไลน], แหลงท่ีมา: https://sites.google.
com/site/matrthanwichachiphkhrunpru/matrthan-kar-ptibati-tn-crrya-brrn-khxng-wichachiph
[๒๙ มิถุนายน ๒๕๖๑].
๓๒๖ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
แสวงหาประโยชนใหแกตนเองเปนที่ต้ัง ความตองการทําใหเกิดเปนกิเลสของความอยากซึ่ง
อาจนําไปสูการทํารายผูอ่ืนได การที่จะทําใหมนุษยตระหนักวาการการมีความสุขแตเพียงผู
เดียวอาจจะเปนการทํารายผูอื่น และผลสะทอนกลับมาทํารายตนเองในที่สุด การปลูกฝงให
มนุษยรูจัก ผิด ชอบ ชัว่ ดี และการมีความสุขทีย่ ั่งยืน คอื การใหความรูและประสบการณเปน
ส่งิ ทจ่ี ําเปน
บทบาทของสถาบนั ตา ง ๆ ในการปลกู ฝงคณุ ธรรมจริยธรรม
สุขุมาล เกษมสุข288๗ ไดกลาวถึงบทบาทของสถาบันตา ง ๆ ในการเขามามีบทบาทใน
การปลูกฝง คณุ ธรรมจริยธรรม ดังน้ี
๑. ครอบครัว
ครอบครัวเปนสถาบันแรกท่ีมีความสําคัญตอการอบรมเลี้ยงดูบุคคลและมี
ความสําคัญตอเน่ืองจนอาจกลาวไดวาตลอดชีวิต โดยเฉพาะการอบรมเลี้ยงดูในวัยเด็กน้ันมี
อิทธิพลอยางมากตอพัฒนาการของเด็กในทุกดาน ทั้งดานรางกาย จิตใจ สติปญญา
บุคลิกภาพและการเรียนรูท่ีจะอยูในสังคม เม่ือเด็กเติบโตข้ึนไดรับการเรียนรูจากโรงเรียน จาก
สงั คมรอบตัวที่กวางขึ้นแลวก็ตาม ครอบครัวก็ยงั เปนแหลงพักพิงใหความรกั ความอบอุน และ
แนวทางแกปญหาตาง ๆ อยูเสมอ โดยเฉพาะครอบครัวไทยมีความผูกพันใกลชิดกันจนตลอด
ชีวิตของบุคคล การชวยปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมใหกับเด็ก บิดา มารดาและผูใหญใน
ครอบครัวควรมบี ทบาทในการปลกู ฝงคุณธรรมจริยธรรมแกเ ด็ก ดงั น้ี
๑.๑ การสรางบรรยากาศและส่ิงแวดลอมที่ดีในครอบครัว บรรยากาศใน
ครอบครวั จะชวยใหเ ดก็ ไดเคยชนิ และซึมซบั ลกั ษณะทีส่ ง เสรมิ ความมจี รยิ ธรรม ไดแ ก
๑.๑.๑ บรรยากาศของความรัก ความอบอุน ความเขาใจกันของคนใน
ครอบครัว เร่ิมตั้งแตบิดามารดาที่รักใครกลมเกลียวเขาใจกัน ใหเกียรติกัน อยูดวยกันอยาง
สงบสุข ไมทะเลาะเบาะแวง ไมแสดงกิริยาหยาบคายตอ กัน ตลอดจนรวมมือกันเลี้ยงดูลูกดวย
ความรัก เอาใจใส เปนที่ปรึกษาลูกไดทกุ เรื่อง แกปญหาตาง ๆ ดวยความสงบ มีเหตุผล การท่ี
๗ สุขุมาล เกษมสุข, การปลูกฝงจริยธรรมแกเด็ก, (กรุงเทพมหานคร: คณะศึกษาศาสตร
มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒ, ๒๕๔๘).
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๒๗
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ผใู หญใ นครอบครัวอยรู ว มกันดายความรักจะเปนแบบอยางที่ดขี องเดก็ มผี ลตอจติ ใจและความ
ประพฤตขิ องเด็ก เด็กจะเคยชินและซมึ ซับความรัก ความเมตตา และความดีงาม
๑.๑.๒ สภาพแวดลอมท่ีมีระเบียบ สะอาด สงบ ไมวาบานจะมีลักษณะ
ใหญโต หรูหรา หรือเล็กแคบ ทุกคนในบานก็สามารถจัดใหบานนาอยู สะอาด สงบ และมี
ระเบียบไดดวยการจัดขาวของเครื่องใชใหอยูเปนท่ี มีระเบียบ หม่ันทําความสะอาด มีตนไม
ใหญบา ง เลก็ บา งตามความจาํ กดั ของเนอื้ ที่ ซ่ึงจะชว ยใหทกุ คนในบา นไดส ัมผสั กบั ธรรมชาติ มี
หองพระหรือห้ิงบูชาพระพุทธรูปเพ่ือใหเกิดความสงบใจ การจัดหิ้งบูชาอัฐิและรูปของบรรพ
บุรุษเพื่อระลึกถึงพระคุณของทานเกิดเปนความกตัญูในจิตใจ ส่ิงแวดลอมเหลานี้จะชวยให
เด็กๆซึมซับสะสมความรสู กึ ทดี่ งี ามออนโยนในจติ ใจเปน พ้ืนฐานความมจี รยิ ธรรมตอ ไป
๑.๒ ส่ังสอน ฝกอบรมบมนิสัยใหเด็กเรียนรูและเกิดพฤติกรรมที่พึงประสงค
บิดามารดา และผูใหญในครอบครัวตองถือวา การสั่งสอนอบรมบมนิสัยใหเด็กเปนคนดีน้ัน
เปนหนา ทสี่ าํ คัญที่ตองกระทาํ ตอ เน่ืองในชีวติ ประจาํ วัน โดยมีหลักปฏบิ ัติดงั นี้
๑.๒.๑ ควรมีความรูเกี่ยวกับจิตวิทยาพัฒนาการและความตองการของเด็ก
ในวัยตาง ๆ พอสมควรซึ่งไมใชเรื่องยาก ปจจุบันสื่อมวลชนแขนงตาง ๆ ท้ังวิทยุ โทรทัศน
หนังสือพิมพ ไดใหความรูเกี่ยวกับจิตวิทยาการเล้ียงดูและอบรมเด็กในวัยตาง ๆ ซ่ึงจะชวยให
บิดามารดา ผปู กครอง มแี นวทางในการอบรมและแกป ญหาบตุ รหลานไดถ ูกตอง
๑.๒.๒ หมั่นส่ังสอนอบรมบมนิสัยลูกอยูเสมอ แมเด็กยังไมไดทําความผิดก็
ควรอบรมส่ังสอนสิ่งท่ีดีงามถูกตองแกลูก คอยๆหลอหลอมจิตใจลูกใหลูกซึมซับส่ิงที่ดีงามทีละ
นอย ต้ังแตเล็กจนโต บิดามารดาควรมีเวลาคุยกับลูกเสมอ พูดแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
เก่ียวกับเรอื่ งราวท่ีเกิดขึ้นในสงั คม เพ่ือใหล กู ไดเรียนรูไปดวย
๑.๒.๓ อบรมสั่งสอนดวยความรักความเมตตามีเหตุผลและมีความเปน
ประชาธิปไตย บิดามารดาไมควรเล้ียงลูกดวยความรัก ความทะนุถนอมจนเกินไปจนลูกขาด
ประสบการณไมสามารถชวยเหลือตนเองได ไมควรใชอ ํานาจเล้ียงลูกแบบเผด็จการ ขาดความ
รัก ขาดเหตุผล ขาดความเปนประชาธิปไตย เพราะจะทําใหจิตใจเด็กขาดการพัฒนาทาง
จรยิ ธรรม
๑.๒.๔ จัดประสบการณใหลูกไดเรียนรูดว ยตนเอง จําแนกไดวา การกระทํา
สง่ิ ใดถูกหรือผิด นอกเหนือจากการบอก สงั่ สอน หรอื ตักเตือนเทาน้ัน เชน การมอบหมายงาน
เล็ก ๆ นอย ๆ ในบานใหเด็กทําเปนการฝกความรับผิดชอบปลอยใหเด็กไดมีโอกาสในการ
แกปญหาทเี่ กดิ ขึน้ เองบา ง
๓๒๘ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
๑.๓ การเปนแบบอยางที่ดีแกเด็ก การเลียนแบบเปนวิธีการเรียนรูท่ีดีมากวิธี
หน่ึง เปนการเรียนรูโดยซึมซับแบบอยางจากผูใหญในครอบครัว ทั้งทางกาย วาจา จิตใจและ
วิถีการดําเนินชีวิต บิดามารดาผูปกครองจึงตองตระหนักถึงการปฏิบัติตนเปนตัวอยางที่ดีแก
เด็ก ดงั น้ี
๑.๓.๑ การปฏิบัติในชีวิตประจําวัน อันเปน ลักษณะสว นตัวของผูใหญ เชน
การเปนคนขยัน ซ่ือสัตย สะอาด มีระเบียบ รักการอาน สนใจขาวสาร บิดามารดาปฏิบัติ
อยางไรลกู กจ็ ะเปน เชน นนั้ ดวย ดังสาํ นวนไทยที่กลา ววา “ลูกไมหลนไมไกลตน”
๑.๓.๒ การปฏบิ ัตติ อ กนั ในครอบครวั การใหเกียรติซงึ่ กันและกนั การพดู จา
สุภาพ การชว ยเหลอื กัน
๑.๓.๓ การปฏิบัติตอบุคคลอ่ืนภายนอกครอบครัว มีความเอื้อเฟอเผ่ือแผ
รวมมอื กับผอู ืน่ ชวยเหลอื ผูอน่ื และสวนรวม
๑.๓.๔ การปฏิบัติตอส่ิงแวดลอม รูจักการรักษาและใชทรัพยากรธรรมชาติ
อยางคุมคาและถูกตอง เชน การประหยัดน้ํา การประหยัดไฟฟา การรักษาความสะอาด เปน
ตน
๑.๓.๕ การปลูกฝงคานิยมและรักษาวัฒนธรรมไทย ฝกมารยาทไทยในการ
ดําเนินชีวิตประจําวันใหแกลูก เชน การไหว การเคารพผูใหญ การแตงกาย รวมท้ังการปฏิบัติ
ตามขนบธรรมเนียมประเพณีไทยในโอกาสวันสาํ คัญหรือเทศกาล เชน วันสงกรานต วันสําคัญ
ทางศาสนา เปน ตน
๑.๔ การปลูกฝงใหเด็กละอายและเกรงกลัวตอบาปบิดามารดาควรปลูกฝงให
เด็กละอายและเกรงกลัวตอบาป เชนยกตัวอยางการทําชั่วจะตองตกนรก ซึ่งจะมีจริงหรือไมก็
ตาม แตการสอนใหเดก็ กลัวตกนรกก็มปี ระโยชนกวาการที่ไมส อนเลย
๑.๕ การปลูกฝงลักษณะทางพุทธศาสนาแกลูกการปลูกฝงลักษณะทางพุทธ
ศาสนาแกลูก คือการท่ีบิดามารดาปฏิบัติตอลูกในการดําเนินชีวิตประจําวันท้ังทางตรงและ
ทางออม เพราะการปฏิบัติตามคําสอนในพุทธศาสนาจะชวยใหผูปฏิบัติมีความสงบสุข
มสี ขุ ภาพจติ ดีและสงผลใหสงั คมมีความสงบสขุ ดวย
๒. วดั
คนไทยมีวิถีชีวิตที่ผูกพันใกลชิดกับวัดมาชานาน วัดเปนแหลงใหการศึกษาแกเด็ก
ชายไทย ทั้งทางโลกและทางธรรม ปจจุบันมีการจัดการศึกษาในระบบโรงเรียน บทบาทของ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๒๙
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
วัดในการจัดการศึกษาโดยตรงลดนอยลง แตวัดยังคงมีบทบาทสนับสนุนดานสถานที่ใน
การศึกษาแกเด็กและเยาวชนท้ังชายและหญิง ในปจจุบันวัดมีบทบาทในการปลูกฝงคุณธรรม
จรยิ ธรรม ดังนี้
๒.๑ วัดเปนสถานที่บวชเรียนของชายไทย การบวชถือเปนการถายทอด
ลักษณะทางพุทธศาสนาท่ีดีที่สุด ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน ชายไทยในอดีตถือวาการบวชเปน
หนาท่ีที่สําคัญอยางหน่ึงในชีวิต ตลอดจนบรรดา ปูยา ตายาย และผูใหญท่ีใกลชิดตางก็
ปรารถนาจะใหบุตรหลานของตนไดบวช ดวยมีความเช่ือวา ถาลูกหลานของตนไมไดบวช
ตนเองก็ยังทําหนาท่ีไมสมบูรณ และชายใดยังไมไดบวชก็ยังไมเปนผูใหญ ไมสมควรจะมี
ครอบครวั
พระธรรมญามุนี289๘ กลาวถึงความสําคัญของการบวชวา เปน“กรรมวิธีในการ
พัฒนาชีวิตทงั้ ระบบ” ไดแก การปลีกตวั ออกจากบา น ครอบครวั โดยมจี ดุ ประสงค คือ
๑. ลดพฤติกรรมท่ีไมส มควรใหนอ ยลงตามลําดับ จนหมดสิน้ ในท่สี ดุ
๒. เพ่มิ พนู พฤตกิ รรมทส่ี มควรใหม ากยงิ่ ขนึ้ จนสมบูรณใ นทสี่ ดุ
๓. ควบคุมความคิดใหแจมใส ไมคิดในสิ่งท่ีเปนพิษ เปนภัย โดยมีจิตใจเปน
อสิ ระ
๒.๒ วัดเปนสถานที่เรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย วัดเปนสถานท่ีเรียนพุทธ
ศาสนาวันอาทิตย เปนแหลงเผยแผค ําสอนทางพุทธศาสนาไปสูเยาวชนที่ไมไดบวชเรียน ชวย
ใหเยาวชนไดใกลชิดกับศาสนาย่ิงขึ้น เด็กและเยาวชนไดเรียนรูหลักธรรม เห็นการปฏิบัติท่ีดี
เปนการปลกู ฝงสง่ิ ทดี่ ีงามต้ังแตเยาวว ยั
๒.๓ วัดเปนสถานที่เรียนรูทางพุทธศาสนาของประชาชน วัดเปนสถานที่
ประกอบพิธีของพุทธศาสนิกชน เชน การทําบุญตักบาตร ฟงธรรม ทอดผาปา ทอดกฐิน เปน
ตน
๒.๔ พระภิกษุสงฆเปนครูของประชาชน พระภิกษุสงฆ เปนผูท่ีเผยแผคําสอน
สบื ทอดพุทธศาสนา นอกจากจะเปนตัวอยางท่ีดีแกชาวบานแลว ยังอนุเคราะหช าวบานตาม
หลักปฏบิ ตั ใิ นฐานะที่ทานเปน ทศิ เบื้องบน ดังน้ี
๘ พระธรรมญาณมุนี, พระธรรมญาณมุนี ๘๔, (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพอัมรินทรการพิมพ,
๒๕๓๑).
๓๓๐ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
๒.๔.๑ หามปราม สอนใหเ วน จากความชวั่
๒.๔.๒ แนะนาํ สั่งสอนใหต ง้ั อยใู นความดี
๒.๔.๓ อนุเคราะหด ว ยความปรารถนาดี
๒.๔.๔ ใหไดฟง ไดร สู ่งิ ท่ไี มเคยรไู มเ คยฟง
๒.๔.๕ ชแ้ี จง อธิบาย ทาํ ส่งิ ที่เคยฟง แลว ใหเขาใจแจม แจง
๒.๔.๖ บอกทางสวรรค สอนวิธีดาํ เนินชวี ิตใหประสบความสขุ ความเจรญิ
สรุปไดวา บทบาทของสถาบันตาง ๆ ในการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมของไทยน้ัน
สามารถทําไดโดย ครอบครัว วัด โรงเรียน สถานศึกษาระดับตาง ๆ ส่ือมวลชน ซ่ึงบุคคลและ
สถาบนั ดงั กลาวมีสวนชว ยในการขัดเกลาพฤติกรรมของคนใหเ ปน คนดไี ด
ปจจุบันทางราชการ โดยเฉพาะกระทรวงศึกษาธิการ ไดตระหนักถึงคุณคาของวัด
มากขึ้นในการใหการศึกษา จึงพยายามสงเสริมโครงการ บวร สัมพันธ เพื่อใหเปนพ้ืนฐานใน
การใหการศึกษาของประเทศชาตใิ หไ ดผลดีอยางแทจ รงิ คาํ วา บวร เปนคํายอมาจากตวั เต็มวา
บาน วดั (วัง) โรงเรยี น ตามลาํ ดับ
๑. บาน (บ.) เปนสถาบันแรกท่ีจะใหการศึกษาแกบุตรธิดาอันมีบิดามารดา ปู ยา
ตา ยายเปนผูรับผิดชอบ ท้ังน้ีเพราะบิดามารดาเปนตน จะตองแนะนําพรํ่าสอนพฤติกรรมทุก
อยางใหแกกุลบุตรธิดาในทางท่ีถูกท่ีควร หามบุตรธิดาประพฤติหรือกระทําในทางที่ไมถูกไม
ควร หรือแมแตแนะนําส่ังสอนหรือหัดใหบุตรธิดาไดรูจักพูด ตลอดถงึ การเรียนรภู าษาเบ้ืองตน
งายๆยอมเปนหนาที่ของบิดามารดา ปู ยา ตา ยาย ทั้งนั้น ดังน้ันทานเหลานี้จึงจัดเปนครุ-
อาจารยคนแรกของบุตรธิดา และเพราะทานเหลานี้เองท่ีปรารถนาอยางแรงกลาที่จะใหบุตร
ธิดาเปนคนดีมีคุณธรรม มีชีวิตท่ีเจริญรุงเรื่องในอนาคตจึงไดนามอีกอยางหน่ึงวา “พรหมของ
บุตรธดิ า”
๒. วดั (ว.) สมัยโบราณผมู บี ตุ ร มักจะสงบุตรตนไปศึกษาเลา เรยี นทว่ี ดั สว นธดิ าถามี
โอกาสก็จะฝากเขาศึกษาอบรมในร้ัวในวัง เพ่ือจะไดศึกษาขนบธรรมเนียมประเพณี
ศิลปวัฒนธรรม เปนการฝกอบรมจิตใจเพื่อใหมีกริยามารยาทที่ดีงามสมเปนกุลธิดาอยาง
แทจริง จะเห็นไดชัดคือ วัดจะเปนสถานท่ีฝกหัดดัดแปลงความไมดีไมงามใหงามข้ึน เราเคยได
ยินคําพูดเสมอวา “ถาลูกคนใดพอแมอบรมสั่งสอนไมได พอแมมักจะพูดวา ตองตัดหางปลอย
วัด” น่ันคือจะตองเอาไปมอบใหทางวัดฝกหัดดัดนิสัยให และบุคคลที่ใหไปอยูวัดมักจะ
กลายเปนคนดีไดสวนมาก ปจจุบันสวนใหญจะไมคอยเห็นคุณคาของวัดกัน แตท้ังนี้วัดอาจจะ
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๓๑
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
เปล่ียนจุดประสงคเดิมไปบางก็ได อยางไรก็ตามวัดยังคงเปนสถานท่ีใหการศึกษาดานจริย
ศึกษาและศิลปวัฒนธรรมอยูสวนมาก จะเห็นไดวามีวัดจํานวนมากทั้งในสวนกลางและสวน
ภูมภิ าคไดเปดสอนโรงเรียนพระพทุ ธสาสนาวันอาทิตย ทั้งน้ีเพือ่ วัดจะไดท าํ หนา ทขี่ องตนเองให
สมบูรณถูกตองน่ันเอง จุดประสงคอันแทจริงก็เพื่อใหกุลบุตรกุลธิดาไดรับการศึกษาท้ังในพุทธิ
ศึกษาและจริยศึกษาสมบูรณ ดังน้ันวัดจึงมีความสําคัญยิ่งและจัดเปนอันดับสองรองมาจาก
บานในดานใหก ารศึกษาแกก ุลบตุ รกลุ ธดิ ามาแตสมัยโบราณ
๓. โรงเรียน (ร.) เปน สถาบนั ท่ีสามถัดมาจากวัด เมอ่ื กลุ บุตรกุลธิดาเจริญวัยพอควร
บิดา มารดามักจะสงบุตรธิดาไปเขาเรียนตามสถานศึกษาหรือสถาบันตาง ๆ ตามความพอใจ
ของตน อาจจะ
ใหพักประจําที่โรงเรียนหรือไมก็แลวแตจะเห็นสมควร ท้ังน้ีจะเนนหนักในเรื่อง
ปญญาความรู ใหมีเหตุมีผลสามารถใชความรูใหเปนประโยชนแกตนและสังคมได การจะใช
ปญญาไปในทางท่ีถูกที่ควรไมทําใหตนเองและผูอื่นเดือดรอน โดยมีครู-อาจารยเปนผูอบรมสั่ง
สอนให และจําเปนอยางย่ิงท่ีจะตองอาศัยวัดเปนสถานที่ปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมดวย เรา
มกั จะไดยินคาํ วา “ความรูทวมหัว เอาตัวไมรอด” น่ันหมายถึงผูที่มคี วามรูสูงหรอื มีปญ ญามาก
แตยังขาดคุณธรรมจริยธรรมน่ันเอง หรือจะพดู อีกนัยหน่ึงกค็ ือ “ฉลาดแตขาดเฉลียว” ผูน ้ันจึง
มกั จะใชปญญาหรือความรูไปในทางทไี่ มถกู ตองนัก แตการใหการศึกษาเราในปจจุบันจะมุงแต
สง เสริมปญญาหรอื ความรูในดานพุทธิศกึ ษาเกินไป โดยไมคํานึงถงึ คุณธรรมจริยธรรมหรือจริย
ศึกษา ผูไดรบั การศึกษาจึงมุง สง เสริมหรือแขงดีแขงเดนกันในดานความรูหรอื ปญ ญาเปนสําคัญ
เหน็ คุณคา ของจิตใจเพอ่ื ใหคุณธรรม จริยธรรมวา ตํ่าตอย เห็นผูประพฤตดิ ีประพฤติชอบถูกตอ ง
ตามระเบียบ ประเพณี ศีลธรรมวาเปนผูไมทันสมัย กาวไปไมทันโลก เพราะโรงเรียนไปเนน
เรื่องปญญาความรูมากเกินไปนี้เอง สวนมากสังคมไทยจึงไมสงบสุข เดือดรอนและเกิด
อาชญากรรมทุกหนแหง ผูมีปญญามาก ความรูมากจะเอาเปรียบผูมีปญญานอย ความรูนอย
ดงั ทท่ี ราบกันปจจบุ นั
โครงการ “บวร”อาจจะกลาวไดวาเปน “ไตรรงค” ท่ีเอ้ือหนุนใหบุคคลเปนมนุษย
สมบูรณ ก็ได ดวยเหตุน้ีเององคกรใดองคกรหนึ่ง เชน บาน วัด หรือโรงเรียนจะรับผิดชอบ
สงั คมยอมไมเพียงพอ ตองชว ยกัน ๓ องคกรดังกลาว ซงึ่ อาจเขียนเพอ่ื ใหเห็นภาพพจนใหเขาใจ
งา ย ๆ ดังน้ี
๓๓๒ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
มนษุ ยส มบูรณ
บา น วัด (วัง) โรงเรยี น
(บ.) (ว.) (ร.)
ภาพท่ี ๙.๑ สถาบันทีเ่ อื้อหนนุ ใหบ ุคคลเปนมนุษยส มบูรณ
ทีม่ า: พระธรรมญามนุ ี (๒๕๒๗)
๑๑.๙ การกลอมเกลาทางสังคมและการพัฒนาดานคุณธรรมและจรยิ ธรรม
มนุษยเปนสัตวสังคมจึงตองเรียนรูการอยูรวมกับผูอื่นในสังคม การเรียนรูกฎเกณฑ
ทางสังคมท่ีตองปฏิบัติรวมกันเปนส่ิงท่ีจําเปน บุคคลที่ไดรับการกลอมเกลาอยางตอเน่ืองจะ
สามารถดํารงชีวิตอยูไดอยางมีความสุข การเรียนรูทางสังคมจะทําใหบุคคลมีวิถีชีวิตตาม
ระเบียบแบบแผนท่ีสอดคลองกับวัฒนธรรมของสังคม การไดรับการอบรมสั่งสอนและให
ความรูตลอดจนปลูกจิตสํานึกในดานคุณธรรมจริยธรรมต้ังแตในวัยเด็กจะทําใหบุคคลนั้นมี
ความคิดที่สอดคลอ งกับคณุ ธรรมและจรยิ ธรรมในระดับสากลและในระดับสังคมได
มนุษยในสังคมจะไดรับการดูแลจากหนวยสังคมตาง ๆ ตั้งแตเกิดจนตาย หนวย
สังคมตาง ๆ เหลานี้จะคอยชี้แนะส่ังสอน และใหคุณคาทางจริยธรรม หนวยสังคมเหลานี้รวม
เรียกวา สังคมประกิต ซึ่งประกอบดวย ครอบครัว โรงเรียน เพ่ือน ส่ือสารมวลชน และ
ศาสนา การอบรมสั่งสอนของหนวยสังคมเหลานเี้ ปนไปไดท้งั โดยทางตรงและทางออม ผลของ
การกลอมเกลาทางสังคมทําใหบุคคลท่ีอยูในวัยเด็กมีคานิยมและจริยธรรมที่สอดคลองกับตัว
แบบท้ังในดา นบวกและดา นลบได
๑. คุณลักษณะของความเปนคนดี ในสังคมหน่ึง ๆ อาจจะมีคุณลักษณะ
รายละเอียดปลีกยอยของความเปนคนดีที่แตกตางกันไปบาง แตโดยรวมแลวคุณลักษณะท่ีดี
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๓๓
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
น้ันมักจะเปนคุณลักษณะที่เปนพื้นฐานสากล ฮูอิทท (Huitt) กลาวถึงคํานิยามของ
คุณลักษณะท่ดี วี าจะตอ งมีพฒั นาการในดา นตาง ๆ ดงั นี้
๑) มีความรับผิดชอบ ซึ่งเนนวาตองรับผิดชอบในงานท่ีไดรับมอบหมายอยางมี
คุณธรรม คือรูวาควรทําอยางไรจึงจะถูกตองและไมทําใหผูอ่ืนหรือสังคมเสียหาย และแสดง
ความรับผิดชอบและมจี ริยธรรมตอสงิ่ ทตี่ นไดกระทาํ ลงไป
๒) มีความสามารถในการกํากับวินัย การรักษาวินัยและบังคับตนใหอยูใน
ระเบยี บและกฎเกณฑตามท่ีตนเองวางกรอบไว
๓) มีคุณธรรมที่แสดงออกทางคานิยม จุดมุงหมายและกระบวนการท่ี
สรางสรรคส งั คม
๔) มมี าตรฐานของความประพฤติสวนตนและความคดิ ที่เปน อิสระ
๒. ปจจัยทที่ ําใหเกิดพัฒนาการดา นจรยิ ธรรม สําหรับปจ จัยทีท่ ําใหเกดิ พัฒนาการ
ดานจริยธรรมนนั้ เปนปจจยั ทผี่ สมผสานกัน แคมปเ บลล และ บอนด (Campbell and Bond,
as cited in Huitt) ๙ สรุปวา ปจจัยทที่ ําใหเ กิดพฒั นาการดานจรยิ ธรรม เชน
๑) พันธุกรรม
๒) ประสบการณในวยั เดก็
๓) การแสดงออกของผูใหญและเดก็ ท่อี ายุมากกวา
๔) อิทธพิ ลเพอ่ื น
๕) กายภาพทางสังคมและสง่ิ แวดลอ ม
๖) สอื่ สารมวลชน
๗) ส่งิ ท่ถี กู อบรมส่งั สอนในโรงเรยี น
๘) สถานการณเฉพาะและบทบาททีต่ องแสดงออกสืบเนื่อง
ปจจัยตาง ๆ เหลานี้ มาจากองคประกอบทั้งภายในและภายนอกตัวบุคคล ไมวา
จะเปนพันธุกรรม สิ่งแวดลอม วุฒิภาวะและการเรียนรู ความผสมผสานกันขององคประกอบ
ตาง ๆ เหลานี้จะหลอหลอมใหบุคคลพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมไดตามศักยภาพ
๙ Campbell and Bond, อางใน นางสุธาสนิ ี แมนญาติ, “โมเดลความสัมพนั ธโ ครงสรางปจ จัย
ที่สงผลตอภาวะผูนําเชิงจริยธรรมของ ผูบริหารสถานศึกษา สังกัดกรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น”,
วิทยานิพนธป รชั ญาดุษฎีบัณฑิต, (บัณฑิตวทิ ยาลยั : มหาวทิ ยาลัยขอนแกน , ๒๕๕๔).
๓๓๔ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสาํ หรับผูบริหารสถานศึกษา
๓. ความคงท่ีของพัฒนาการดานจริยธรรม นักจิตวิทยายอมรับวาพัฒนาการดาน
จริยธรรมนั้นมีความแตกตางในแตละวัย นอกจากน้ียงั พบวาการพัฒนาการดานจริยธรรมน้ันมี
ลักษณะท่ีแตกตางไปจากพัฒนาการดานอื่น ๆ เชน พัฒนาการดานรางกาย หรือพัฒนาการ
ดานสติปญญา เนื่องจากพัฒนาการเหลาน้ีมีความคงที่ เมื่อมีพัฒนาการถึงระดับใดก็จะคง
ความสามารถในการแสดงพฤติกรรมในระดับนั้น ๆ ไดแ ตส าํ หรบั พฤติกรรมท่เี ปนความสามารถ
ในดานการคิดในเชิงจริยธรรมแลว พบวาเม่ือบุคคลมีพัฒนาการดานจริยธรรมหนึ่งแลวก็ไมได
หมายความวาบุคคลน้ันจะแสดงพฤติกรรมเชิงจริยธรรมในระดับนั้นเสมอไป ดังนั้นจึงกลาวได
วาแสดงออกดานจริยธรรมจะไมคงท่ี พัฒนาการสามารถยอนกลับไปกลับมาไดเนื่องจาก
อารมณ ความคิดและความรูสึกเขามามีอิทธิพลตอความตองการท่ีจะทําในส่ิงท่ีผิดหรือในส่ิงที่
ถูกตอง เชน บุคคลท่ีมีความซ่ือสัตยเมื่อเก็บกระเปาสตางคไดอาจจะไมสงคืนเจาของเพราะมี
ความจําเปนตองนําเงินไปรักษาแมซึ่งกําลังเจ็บหนัก เปนตน แมวาจะรูผิดชอบชั่วดี แตการ
กระทําก็บงบอกระดับของข้ันจริยธรรมได การที่จะระบุไดวาบุคคลมีพัฒนาการดานจริยธรรม
ในข้ันใดจะพิจารณาความสอดคลองของการกระทําท่ีเปนทั้งพฤติกรรมภายนอกและภายใน
ดวย
๑๑.๑๐ ปญหาจรยิ ธรรมในองคการ
ปญหาจริยธรรมในองคการเปนปญหาหลักท่ีทําใหประสิทธิภาพในการทํางานและ
ความสําเร็จขององคการเสื่อมถอยเนื่องจากการไมไดรับความเชื่อถือจากสังคม การแกปญหา
จริยธรรมในองคการ ตองเริ่มจากผูบริหารระดับสูง เนื่องจากจริยธรรมของผูบริหารมี
ความสําคัญตอจริยธรรมของลูกนอง คุณภาพของผูบริหารและแนวทางในการพัฒนาตนเอง
เปนสิ่งท่ีสําคัญ เปนประการแรก ผูบริหารตองตระหนักวาตนน้ันอยูในฐานะที่สําคัญการไมมี
จริยธรรมของผูบ ริหารสามารถทําลายจรยิ ธรรมของผูใ ตบ ังคบั บัญชาได
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๓๕
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
๑๐ ๑. ปญหาการปลูกฝงคุณธรรมและจริยธรรมในองคการ พระเมธีธรรมาภรณ
กลา ววา รปู แบบเปน สิ่งที่สําคัญ โดยเฉพาะคณุ ธรรมและจริยธรรมนั้นไมใชก ารพูดแตปาแต
291
ตองทําใหเปนตัวอยางดวย และในบางครั้งแบบอยางที่ดีในอาชีพก็หาไดยาก เชนแบบอยาง
ของการเปนนักบริหารท่ีดี ครูท่ีดี หรือนายแพทยที่ดี เปนตน การสรางรูปแบบที่ดีใหปฏิบัติได
และทําไดอยางชัดเจนตองการตัวแบบท่ีทําใหเกิดความรูสึกวาเปนตัวแบบที่ดี เชน การมี
อาจารยที่ปรึกษาที่ดี ดูแล เอาใจใสก็จะเปนผลสะทอนกลับใหผูนน้ั ทําตามแบบอยางเนื่องจาก
ไดร ับการปลกู ฝงดว ยประสบการณจ ริง ในทํานองเดียวกนั การเลียนแบบพฤติกรรมก็จะเกดิ ข้ึน
ในองคองคการไดถาในองคการน้ันมีผูบังคับบัญชาที่ขาดจริยธรรมในการบริหารกิจการ และ
ขาดจรยิ ธรรมในการบรหิ ารทรัพยากร ลูกนอ งจะเลยี นแบบโดยใหเ หตผุ ลวาทําตามผนู ํา
๒. ปญหาภาวะความเครียดในองคการ ปญหาความเครียดมีผลตอพฤติกรรมของ
บคุ คล และมักจะกอใหเกิดปญหาดานคุณธรรมและจริยธรรม ความเครียดมักเปนสาเหตุสําคัญที่
ทําใหการทํางานไดผลไมเต็มประสิทธิภาพ เน่ืองจากมีสภาพจิตใจท่ีวิตกกังวลและมีอารมณ
หงุดหงิด แสดงออกดวยความรูสกึ ไมมีความสุขในการทํางาน ความเครยี ดเปนผลทําใหสุขภาพจิต
เสื่อม ผูบริหารที่มีสุขภาพจิตเส่ือม จะแสดงพฤติกรรมที่บงช้ีอาการความผิดปกติไดตลอดเวลา
เชน อาละวาด ดาทอ กอความไมสงบ เปนตน ทําใหขาดความเช่ือในอํานาจตนเอง ไมกลา
ตัดสินใจ ครูที่มีความเครียดก็จะไมมีสมาธิในการจัดการเรียนการสอน นอกจากน้ียังพบวา
ความเครียดของครูมีผลกระทบไปยังนักเรียนทําใหนักเรียนมีความเครียดดวยเชนกัน นอกจากน้ี
ยังพบวาครทู ม่ี ปี ญ หาดา นความเครยี ดมักจะลงโทษนกั เรียนดวยการทํารายรา งกายอยางหนกั
๓. ปญหาท่ีเกิดจากการอบรมดั้งเดิม การอบรมเล้ียงดูเร่ิมตนเม่ือมนุษยอยูในวัย
ทารก การกลอมเกลาส่ังสอนในส่ิงท่ีถูก ผิด ทําใหมนุษยมีพัฒนาการดานจริยธรรมเพ่ิมข้ึนเปน
ลําดับข้ันตามวัย จากผลการอบรมเล้ียงดูและการอบรมสั่งสอนจากสังคมประกิตทําใหรูจักหนาที่
ความรับผิดชอบและการรูจักตนเอง รูจักมารยาททางสังคมและใหเกียรติผูอื่น การอบรมเล้ียงดู
จะทาํ ใหบ ุคคลมจี ิตสํานึกดานคุณธรรมจรยิ ธรรม
๑๐ พระเมธีธรรมาภรณ, รูปแบบการปลุกฝงคุณธรรมและอาชีพของคนไทยสมัยกอนกับ
สภาพปจจุบัน, อางใน ไพฑูรย สินลารัตน, ความรูคูคุณธรรม รวมบทความคุณธรรม จริยธรรมและ
การศกึ ษา, (กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พจุฬาลงกรณม หาวทิ ยาลัย, ๒๕๔๔), หนา ๑๐๓-๑๑๗.
๓๓๖ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทท่ี ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
โฮแกน (Hogan)292๑๑ เชอื่ วา ปจ จยั ในดา นของการเปนคนดีมหี ลายประการ คอื
๑) การวางกรอบในการอบรมเล้ียงดู เปนปจจัยที่ทําใหเด็กระวังตนภายใตกรอบของ
สังคมและกฎเกณฑของพอแมในการประพฤติตนเปนคนดี
๒) การตัดสินจริยธรรม การเรียนรูที่จะคิดอยางมีเหตุผลเกี่ยวกับจริยธรรมประจําใจ
ของตนเอง
๓) ความรูสึกดานจริยธรรม เปนสิ่งท่ีเกิดข้ึนภายในจิตของบุคคลท่ีจะมีระดับในการ
รสู ึกผิด หรอื ละอายในส่งิ ทค่ี วรทําหรือไมควรทาํ
๔) ความรูสึกเห็นใจ เปนความตระหนักในความรูสึกถึงในความตองการความ
ชว ยเหลอื ของผูอนื่ ทท่ี ําใหเ ขาไปหาและใหค วามชวยเหลือ
๕) ความเชื่อม่ันและความรู รูลําดับข้ันในการเขาไปมีสวนรวมในการชวยเหลือผูอื่น
และเชือ่ วา มคี วามสามารถในการชวยเหลือได
ลักษณะนิสัยของคนไทยบางอยางอาจกีดก้ันการพัฒนาการดานจริยธรรม เชน การ
แสดงความสัมพันธใกลชิดระดับบุคคลคอนขางจะสูง ทําใหกาวกายในเร่ืองสวนตัวของบุคคลมาก
เกินขอบเขต ซึ่งนําไปสูการกลาวโทษและนินทาวารายกัน การไมไวหนากัน เปนตน การปลูกฝง
จริยธรรมก็เพ่ือทําใหบุคคลมีจิตสํานึกในการปฏิบัติตนที่ดี เคารพซ่ึงกันและกัน เคารพ
ผบู ังคับบัญชา ในทํานองเดียวกันก็เพื่อใหเปนนักบริหารท่ีเคารพในเสรีภาพ เคารพในกฎระเบียบ
มที ศั นคติทด่ี ตี อ ผใู ตบังคับบัญชา และเปน การสรา งนักบรหิ ารที่มคี ุณธรรมและจริยธรรม
๑๑.๑๑ แนวทางและวธิ ีการปลกู ฝง จรยิ ธรรม
คุณธรรมจริยธรรมเกิดข้ึนมาพรอม ๆ กับการพัฒนาการดานสติปญญาและการอบรม
กลอมเกลาใหรจู ักผิดชอบชั่วดีของสังคม คุณธรรมจรยิ ธรรมจึงเปนพฤติกรรมที่เกิดจากการเรียนรู
ท้ังในระบบนอกโรงเรยี นและในโรงเรียน การศึกษาคือการพัฒนาคุณภาพชีวิต ทาํ ใหชีวติ มีคุณคา
๑๑ Hogan, 1973, cited in Tucker-Ladd, 1996 - 2000), ทฤษฎีของโฮแกน, [ออนไลน],
แหลงที่มา: https://hq.prd.go.th/ethics/ ewt_news.php?nid=57&filename=index [๒๕ มกราคม
๖๑].
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๓๗
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
และกํากับใหตนเองเปนผูท่ีมีพฤติกรรมอันพึงประสงคดวยการปลูกฝงพ้ืนฐานดานจริยธรรมใน
ดา นตาง ๆ กระบวนการปลูกฝง ดงั ท่ี ไดว างกรอบกระบวนการสังคมประกิต293๑๒
๑. การศึกษาเพื่อการปลูกฝงจริยธรรม การศึกษาเปนการใหความรูในเร่ืองจริยธรรม
การใหการศึกษา รวมถึงการอบรมบมนิสัย ใหเรียนรูสิ่งท่ีถูกผิด และการตักเตือนใหเกิดความ
สํานึกในความถูกตองและความผดิ
๑) การปลูกฝงพื้นฐานดานวิชาการ การเรียนการสอน การศึกษาของไทยมีความ
เกี่ยวของกับศาสนาอยางเปนเนื้อเดียวกัน ดังนั้นจะเห็นไดวา หลักสูตรตาง ๆ ที่นํามาใชจะมี
ลักษณะแนวทางทเี่ ปนไปในทางเดยี วกันกบั พุทธปรัชญา
๒) การปลูกฝงพ้ืนฐานดานชีวิตและสังคม การปลูกฝงคุณธรรมและจริยธรรมใน
การดํารงชีวิตทางดานสังคมก็จะนําพระธรรมท่ีเปนคําส่ังสอนของพระพุทธเจามาเปนหลักในการ
คิดและการแกปญหาในเชิงคุณธรรมจริยธรรม การอยูรวมกับผูอื่นอยางมีความสุขภายใต
กฎเกณฑข องสังคมและจิตสํานึกทดี่ ตี อตนเองและผูอ่ืน
๓) การปลูกฝงพื้นฐานดานจิตวิทยา เปนพ้ืนฐานที่เกิดขึ้นจากการเรียนรูดวยการ
คิด การหย่ังเห็น การคิดอยางมีวิจารณญาณ มีการไตรตรองจนเกิดความเขาใจ จนเกิดเปน
จิตสํานึก การศึกษาจงึ ตองมุงอบรมใหบคุ คลคดิ เปน ทาํ เปน และแกป ญหาเปน ซงึ่ มคี วามมุงหมาย
ปลายทาง คือใหคิดดี ทําดีและแกปญหาไดดี การศึกษาจิตวิทยาทําใหเขาใจธรรมชาติความ
ตองการของมนุษยเพ่ือใหเขาใจตนเองและผูอื่นดวย การสรางแรงจูงใจตนเองเพื่อใหสามารถ
พัฒนาไปสูความดงี ามได
เน่ืองจากจริยธรรมคุณธรรมเปนส่ิงที่เกิดขึ้นจากการไดรับประสบการณและจากการ
อบรมสั่งสอน ช้ีแนะใหม องเหน็ ความผิด ชอบ ชั่ว ดี บุคคลมักจะไดร ับการอบรมเล้ียงดูจากกลุมที่
เปนตัวแทนทางสังคมที่ทาํ หนาท่ี รับผิดชอบในการอบรมเล้ียงดใู หบ ุคคลในสังคมเปน ผูท ่ีตระหนัก
รูและมีพฤติกรรมท่ีกลาวไดวา เปนผูมีจริยธรรมคุณธรรม คือ ครอบครัว โรงเรียน เพื่อน
ส่ือสารมวลชน และศาสนา บุคคลในกลุมสังคมเหลานี้ตองพยายามคนหาวิธีการเพ่ือพัฒนาและ
ปลูกฝง จรยิ ธรรมคณุ ธรรม
๑๒ ประภาศรี สีหอําไพ, พื้นฐานการศึกษาทางศาสนาและจริยธรรม, (กรุงเทพมหานคร:
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, ๒๕๔๓), หนา ๒๔๑.
๓๓๘ พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
บทที่ ๑๑ จรรยาบรรณวิชาชีพคุรุสภาสําหรับผูบริหารสถานศึกษา
๒. การพัฒนาจริยธรรมคุณธรรมดวยการปลูกฝงคานิยม การปลูกฝงคานิยม เปน
วิธีการปลูกฝงท่ีเร่ิมตนดวยกระบวนการในขั้นพื้นฐาน294๑๓ ไดเสนอแนะวิธีการปลูกฝงจริยธรรม
คุณธรรมไวห ลายประการ เชน
๑) กาํ หนดพฤติกรรมทพี่ ึงปรารถนาตามคุณธรรมจริยธรรมอยางสอดคลองกัน
๒) เสนอตัวอยางพฤติกรรมทพี่ ึงปรารถนา พรอ มท้ังแสดงใหเ หน็ ผลดผี ลเสีย
๓) ประเมนิ พฤติกรรมท่ีสอดคลอ งและไมสอดคลองกบั คุณธรรมและจริยธรรมโดย
ใชเ กณฑผ ลของพฤติกรรมตอตนเอง หมูคณะและสงั คม
๔) แลกเปลี่ยนและวิจารณการประเมินในกลุม
๕) ฝกปฏบิ ตั ิใหบคุ คลกระทําดวยใจสมคั รและใหประเมินผลสําเร็จดวยตนเอง
๖) ย้ําใหบุคคลรับเอาพฤติกรรมท่ีสอดคลองกับจริยธรรมและคุณธรรมโดยให
นํามาเปนสวนหน่ึงของตน
๗) การปฏิบัติอยางตอเนื่องและการชักชวนใหผูอื่นประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่
เหมาะสมกับจรยิ ธรรมและคุณธรรม
๘) พัฒนาคานิยมจากระดับญาติพี่นอง ไปสูหมูคณะและสังคม เชน เร่ิมตนจาก
ความกตญั ู ความเสยี สละ ความสามคั คใี นหมูพีน่ อ ง หมคู ณะ และสงั คม ไปจนถึงประเทศชาติ
๙) จัดกิจกรรมเสริม เชน กิจกรรมรณรงค นิทรรศการ การประชุม สัมมา การ
อภิปราย การศึกษากรณี การจัดงานประเพณี เปนตน
๓. การพัฒนาจริยธรรมคุณธรรมดวยการใชสติปญญา มนุษยเกิดมาพรอมดวย
สติปญญาท่ีติดตัวมาแตกําเนิดแมวาจะมีสติปญญาที่ไมเทากัน สติปญญาเปนเครื่องมือในการ
ดํารงชีวิตของมนุษย สามารถพัฒนาใหเพ่ิมพูนความสามารถได สติปญญา คือ ความฉลาด ผูท่ีมี
สติปญญาดีคือผูที่สามารถคิดแกไขปญหาไดดีเน่ืองจากเขาใจปญญาไดดี นอกจากนี้ยังเปนผูที่
สามารถปรับตัวไดอยางมีประสิทธิภาพ ในการพัฒนาจริยธรรมคุณธรรมของนักบริหารน้ัน
เนื่องจากเปนผูท่ีมีสติปญญาอยูในเกณฑท่ีเหนือผูอ่ืน วิธีการพัฒนาดวยการใชสติปญญาจึงนาจะ
๑๓ เรื่องเดียวกนั , หนา ๒๔๒.
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๓๙
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
กระทําไดอยางเปนผลดี วิธีการพัฒนาจริยธรรมและคุณธรรมดวยการใชสติปญญา295๑๔ เสนอแนะ
เชน
๑) กลุมสัมพันธ การสรางความเขาใจสมาชิกในแงมุมที่เปนเชิงบวกและการปรับ
พฤติกรรมความคิดของกลุม
๒) การสืบสวนสอบสวน เปนการใชวิธีซักถามเพ่ือใหไดคําตอบของผลของการ
กระทําที่นาํ ไปสคู วามสขุ หรือความทุกขระดับบุคคล ระดับกลุม และระดบั สังคม
๓) การแสดงบทบาทสมมติ เพ่ือใหเกิดแนวความคิดในการแกปญหาในเชิง
คุณธรรมและจริยธรรมรวมกัน
๔) การเลนเกมส เพ่ือนําการเลนเกมสมาสูหลักการของความคิดท่ีจะทําใหคูตอสู
แพซึ่งอาจเกดิ ผลกระทบท่ีไมพ ึงประสงคสะทอนกลบั มายังตนเอง
๕) การใชสื่อโสตทัศนอุปกรณ ใหดูตัวอยางภาพการแสดงพฤติกรรมเพ่ือนํามา
วิเคราะห
๖) การจัดคายจริยธรรม เพ่ือใหบุคคลทีประสบการณในการอยูรวมกับผูอ่ืน ใน
สถานการณทจ่ี ําเปน
การจัดกิจกรรมเพ่อื สรางเสริมปญญาเปนแนวทางท่ีทําใหไดมีโอกาสคิดในสถานการณ
ที่ตนเองเปนบุคคลภายนอกหรือผูสังเกตการณ เน่ืองจากบุคคลมักจะมองไมเห็นแนวทางเม่ือตก
อยูในสถานการณท่ีเขามามีสวนเกี่ยวของ การแกปญหาทางจริยธรรมจึงอาจมีสภาพคลายเสนผม
บังภูเขาได
๑๑.๑๒ สรุป
จากการศึกษาเอกสาร พบวาผูบริหารสถานศึกษา ผูบริหารการศึกษาและ
ศึกษานิเทศก คือนักบริหารการศึกษาซ่ึงจะตองปฏิบัติตามมาตรฐานการปฏิบัติตนตามท่ีคุรุสภา
ไดประกาศเปนขอบังคับวาดวยมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ.
๒๕๔๘ สําหรับมาตรฐานการปฏิบัติตนนี้ เปนมาตรฐานท่ีเกี่ยวกับจรรยาบรรณของผูบริหารท่ีมี
ตอ ตนเอง ตอวิชาชพี และตอ ผรู บั บรกิ าร
๑๔ ปาเปรม, ยก ๑๔ พระราชดําริ สอน “จริยธรรม” มติชน, (๑๐ กุมภาพันธ ๒๕๔๙): ๑๑.
อางใน ประภาศรี สีหอําไพ, พ้ืนฐานการศึกษาทางศาสนาและจริยธรรม, (กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๓).
บรรณานกุ รม
๑. ภาษาไทย
ก. ขอ มูลปฐมภมู ิ
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพม หาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลัย, ๒๕๓๙.
ข. ขอมลู ทุติยภูมิ
(๑) หนังสือ:
กมล ฉายาวัฒนะ. บริหารคนและงานดว ยวิธกี ารของพระพุทธเจา. กรงุ เทพมหานคร: บรษิ ัท
พิมพดีการพิมพ จาํ กัด, ๒๕๕๔.
กระทรวงศึกษาธิการ. การบริหารสถานศึกษาท่ีเปนนิติบุคคล. กรุงเทพมหานคร: องคการ
รบั สงสนิ คา และพสั ดุภัณฑ, ๒๕๔๖.
กระทรวงศึกษาธิการ. พระราชบัญญตั ิการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแกไขเพ่ิมเติม
ฉบับท่ี ๒ พ.ศ. ๒๕๔๕. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการฯ, ๒๕๔๖.
เกรยี งศักดิ์ เจรญิ วงศศักดิ์. ตัวช้ีวัดธรรมาภิบาล. พิมพครง้ั ที่ ๑. กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พคุรุ
สภาลาดพราว, ๒๕๔๔.
เกษม วัฒนชัย. ธรรมาภิบาลกับคอรัปช่ันในสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: อัมรินทรปรินต้ิง
แอนดพับลิสซ่ิง, ๒๕๔๖.
เค.เอ็น. ชยติลเลเก. จริยศาสตรแนวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: สภาการศึกษามหามกุฏราช
วิทยาลยั , ๒๕๓๔.
จตุมงคล โสณกุล. ธรรมรฐั ภาคราชการ. กรงุ เทพมหานคร: วัฎจักร, ๒๕๔๑.
จําเริญรัตน เจือจันทร. จริยศาสตร: ทฤษฎีจริยธรรมสําหรับนักบริหารการศึกษา.
กรุงเทพมหานคร: โอเดยี นสโตร, ๒๕๔๘.
ชนะศักดิ์ ยุวบูรณ. กระทรวงมหาดไทยกับการบริหารจัดการท่ีดี. ในการปกครองที่ดี Good
Governance. กรุงเทพมหานคร: บพธิ การพมิ พ, ๒๕๔๓.
ชาญชัย แสวงศักดิ์. กฎหมายการปกครองเกี่ยวกับการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ
วิญูชน, ๒๕๖๐.
ไชยวฒั น คํ้าชู. วารสารวงการครู. กรงุ เทพมหานคร: ฐานการพิมพ, ๒๕๔๗.
คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๔๑
พระครูปลัดบุญชวย โชติวํโส, ดร. (อุยวงค)
ฑิตยา สุวรรณะชฏ. ประชาสังคมตําบล. กรุงเทพมหานคร: มิตรภาพการพิมพและสตูดิโอ,
๒๕๔๔.
ดวงเดือน พนั ธุมนาวิน. จิตวิทยาจริยธรรมและจิตวิทยาภาษา. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนา
พานิช, ๒๕๒๔.
ติน ปรัชญาพฤทธ์ิ. วิชาชีพนิยมของระบบราชการในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา
เจาอยหู ัว ววิ ฒั นาการและผลกระทบตอสังคมไทย. กรงุ เทพมหานคร: จุฬาลงกรณ
มหาวทิ ยาลยั , ๒๕๓๖.
ธานินทร กรัยวิเชียร. คุณธรรมและจริยธรรมของผูบริหาร. พิมพครง้ั ท่ี ๓. กรุงเทพมหานคร: โรง
พมิ พช วนพิมพ, ๒๕๔๘.
ธีรยุทธ บุญมี. สังคมเขมแข็ง ธรรมรัฐแหงชาติ ยุทธศาสตรกูหายนะประเทศไทย.
กรงุ เทพมหานคร: สายธาร, ๒๕๔๑.
ธีระพร อุวรรณโณ. ทฤษฎีและการวัดเจตคติ. กรงุ เทพมหานคร: คณะครุศาสตร จฬุ าลงกรณ
มหาวทิ ยาลยั , ๒๕๓๕.
นงลักษณ ยุทธสุทธิพงศ. สภาพการบริหารตามหลักธรรมาภิบาลของสถานศึกษาในเขต
ตรวจราชการท่ี ๑๓. นครราชสีมา: สาํ นักผตู รวจราชการประจาํ เขตตรวจราชการ
ที่ ๘, ๒๕๔๘.
นฤมล ทบั จมุ พล. แนวคิดและวาทกรรมวา ดวย “ธรรมรัฐแหงชาติ”. ในการจดั การปกครอง:
๕๐ ป รฐั ศาสตรจ ุฬาฯ: เอกสารประกอบการประชุมทางวิชาการ เนื่องในวาระ
ครบรอบ ๕๐ ป คณะรัฐศาสตรจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร:
คณะรัฐประศาสนศาสตร จฬุ าลงกรณม หาวิทยาลัย, ๒๕๔๑
นีออน พิณประดิษฐ. ตัวบงช้ีทางจิตสังคมของพฤติกรรมการทํางานในขาราชการตํารวจ
สังกัดตํารวจภูธรภาค ๔. กรงุ เทพมหานคร: สํานักงานคณะกรรมการวิจยั แหงชาติ,
๒๕๔๕.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. การสรางธรรมาภิบาล Good Governance ในสังคมไทย.
กรงุ เทพมหานคร: วิญชู น, ๒๕๔๒.
บญุ มี แทน แกว . จริยธรรมกับชวี ติ . พมิ พครง้ั ที่ ๖. กรงุ เทพมหานคร: โอเดียนสโตร, ๒๕๔๑.
ประภาศรี สีหอําไพ. พ้ืนฐานการศึกษาทางศาสนาและจริยธรรม. กรุงเทพมหานคร:
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, ๒๕๔๓.