คู่มือกีฬายิงธนู

สารบญั

เรือ่ ง หนา
-คาํ นาํ 1
2
-เนอ้ื หาสาระ 2-3
ประวตั ิของกฬี ายิงธนู 4-5
อุปกรณกีฬายงิ ธนู 6-11
การฝกยิงธนูเบ้อื งตน
ประโยชนแ ละขอ ควร 12-15
ระวังของกฬี ายิงธนู
16
-กตกิ าการแขงขัน 16-17
กฏและกตกิ ายิงธนู
การนบั คะแนะ 18

-อางองิ 19

คาํ นาํ

กฬี ายิงธนูน้นั ไดรับความนิยมแพรห ลายในทุกเพศทุกวยั มี
หลักและวธิ ีการเลน ท่มี ีทกั ษะพน้ื ฐาน กฏ กติกาตางๆงา ยตอ การฝก
และทําความเขาใจ และยงั มสี ว นสง เสรมิ สขุ ภาพรา งกายและจติ ใจอีก
ดว ย ในหนงั สือเลม น้ีจะประกอบไปดวยประวิตขิ องกีฬายิงธนู ทักษะ
เบอ้ื งตน รวมทั้งขอ ยงั คบั และกฏกตกิ ารในการแขง ขนั เพือ่ ใหหนงั สอื
เลม น้ีสามารถใชประโยชนในการหาความรหู รอื ผทู ่ีสนใจกฬี ายงิ ธนู
โดยทั่วไปไดเปน อยางดี

ผเู ขยี นขอกราบขอบพระคุณครูอาจารยท่ีประสิทธป์ิ ระสาท
วิชาความรู และทกุ ทานท่มี สี ว นชว ยใหหนังสอื เลม นสี้ าํ เร็จไดดว ยดี

ปณุ ญพัตน ตน ตระกุลทรพั ย
17/03/2563

1

ประวัติกีฬายิงธนู

ธนูเปน สงิ่ ทม่ี นุษยป ระดษิ ฐขนึ้ มาแตด กึ ดาํ บรรพ ใชเ ปนอาวุธสาํ หรับปอ งกนั ตวั และลา
สตั วเ พอ่ื การยังชีพมานานกวา 40,000 ป การยงิ ธนูน้ันใชทงั้ ดา นการรบและดา นการกีฬา แต
ธนจู ะใชเ พื่อการลาสตั วแ ละปองกนั ตัวเองจากสตั วรา ยและศัตรูนอกเหนอื จากการขวา งกอ นหิน
ขวางอาวุธตางๆ เขาใส ตอมาไดม ีการพฒั นามาเปน การใชอ าวุธยงิ คือ ธนู หลกั ฐานทค่ี น พบ
ทั่วไปจากอียิปต จนี โรมนั กรีก และหลายชาตทิ ั่วโลก ไดพ ัฒนารูปรา งตลอดจนการสรางมา
เปน ลาํ ดับจนถงึ ทุกวันน้ี

2

ตามประวตั ิศาสตรช าติไทย เกอื บจะไมม ีหลกั ฐานกลา วถึงเรื่องการใชธนแู ตอยางใด
ท้งั การใชธนูในดา นอาวุธและทางดา นการกีฬา จะมีรูกนั อยบู า งกก็ ลาวถึงในวรรณกรรม
เชน ธนใู นพุทธประวตั ิ ธนูพระรามในรามเกยี รติ์ เกาทัณฑใ นสามกก ยง่ิ มาในสมยั รัตนโกสนิ ทรก ็
ยง่ิ ขาดการพาดพิงถงึ กจิ กรรมธนเู ทา ใดนัก

จริงอยูใคร ๆ กร็ ูจักธนกู ันท่วั ไป แตธนูที่รจู ักกนั น้นั ไมผิดอะไรกบั ปน เถื่อนของชาวบา น
ซ่ึงเทียบไมไดเ ลยกบั ปนช้ันดี สมัยใหม ธนทู ช่ี าวไทยรูจักเปน สว นใหญไมผดิ อะไรมากนักกบั ธนู
เด็กเลน คือเหลาไมไ ผแ ลว นาํ มาโกง ขึงสายก็นบั วา เปน คนั ธนู ลกู ธนกู เ็ หลาไมป ลายแหลม แลว
เอาขนนกมาติดหาง หรือชนกลมุ นอยบางเผาในประเทศไทยอาจใชใ บไมบางชนดิ มาทําหางลูก
ธนกู ็เปน เพยี งลกู ธนูชาวบา นชาวปา

3

อุปกรณ กีฬายิงธนู

คนั ธนู (Bows)
ลูกธนู (Arrows)

ที่ปองกนั แขน ( Arm Guard)

4

แผน รองนว้ิ (Finger Tabs)
เปา ธนู (Targets)

ซองใสลกู ธนู (Quivers)

5

การฝกยงิ ธนูเบ้ืองตน

คําแนะนําแรกของการฝก หัดยิงธนู คอื ตองอบอนุ รา งกาย
ประมาณ 10–15 นาที ใหก ลา มเนือ้ เสนสายไดเ ตรยี มตัวพรอ มสาํ หรับ
ออกแรง สาํ หรับจดุ ยนื ถึงเปา แตละเพศไมเหมืนกัน ผูชายในการแขง ขนั
อยทู ี่ 90 เมตร และผหู ญิงอยทู ่ี 70 เมตร โดยมีวิธกี ารยงิ ดังน้ี

1.การยนื ยนื ครอมเสนยิง โดยใหเทา แยกหางกันประมาณ 1 ฟุต
นํา้ หนักตวั อยูก ่ึงกลางเทา ทัง้ สอง และหนั ไหลดา นท่คี ันธนเู ขาหาเปา

6

2.การเสยี บลกู ธนู เสยี บลกู ธนูทจี่ ุดเสยี บลูกธนบู นสาย ใหหางลูกธนู
ตางสี ตัง้ ฉากกบั สายธนูพรอ มกับลกู ธนูกบั ที่พาด

3.การเกีย่ วสายธนู ใชมือขวาเกยี่ วสายธนู โดยใชนิว้ ชเี้ กย่ี วสายธนู
อยูดานบนของลูกธนู ใหน ้ิวกลางและนิ้วนางเกีย่ วสายธนอู ยูด า นลา งของ
ลูกธนู โดยใชข อ แรกของนิว้

7

4.การเล็ง
การเล็งโดยไมใ ชศูนย

ในขณะท่ีนา วสายมาถงึ จุดนาวแลวใหใ ชม ือซายท่ถี อื คนั ธนูชี้ไปทางทศิ ที่
ตองการจะยงิ ใหแ ขนตั้งฉากกบั ลําตัวตลอดเวลา จะเลง็ สูงใหเ อยี งสะเอว
ขึ้น จะเลง็ ตา่ํ ใหเอยี งสะเอวลง

การเล็งโดยใชศนู ย ใหแนวสายตาขวาผานสายธนทู ีด่ ึงมาที่จดุ นา ว
ผา นศูนยท คี่ นั ธนู และใหศนู ยช อ้ี ยทู ี่อยจู ุดบนเปาที่ตองการจะยิง

8

5.การนา วสาย ยกคันธนูใหต ัง้ ฉากกบั พื้น มือซา ยจับคนั ธนดู นั ไปทาง
เปา พรอมกับนา วสายธนูดวยมอื ขวาจนถงึ จดุ นาว

9

6.การจับคันธนู ในกรณีทีเ่ ปนคนถนัดขวาหรอื ตาเลง็ เปนตาขวา ใหจ บั ที่
มจื ับบนคนั ธนูดว ยมือซาย โดยใหแหลง ธนอู ยูดานซา ย

10

7.การยงิ เมื่อเล็งไปยงั ตําแหนง บนเปาทีต่ องการแลวใหค ลายนิ้วทั้งสาม
ท่นี าวสายธนอู ยูโดยทีไมข ยบั สว นอ่ืน ๆ ของรา งกาย

8.การคงสภาพทา ยงิ เมื่อปลอ ยลกู ธนูออกไปแลวใหย ืนยิง่ อยใู นทาเดิม
เลง็ อยทู เ่ี ปา จนกระทง่ั ลูกกระทบเปา

11

ประโยชนแ ละขอควร

ระวงั ของกีฬายงิ ธนู

ประโยชนข องกฬี ายิงธนู

ประโยชนอยางแรกทคี่ ณุ จะรบั หลงั จากทีไ่ ดร ับในการฝก ซอมยงิ ธนูก็คอื
การมีสมาธไิ มว อกแวกไปไหนจะตอ งน่ิง และมีเปาหมายอยา งชดั เจน สงผล
ตอ การทาํ งานและการใชชวี ิตประจําวนั ที่ดีขนึ้ กวา เดมิ ชวยทาํ ใหร า งกาย
ของคณุ แขง็ แรงโดยเฉพาะในสว นของกลามเนอื้ หัวไหล แขน หนา อก และ
หนา ทอ ง เปน ตน ปอดของคุณจะมีความแข็งแรงมากขึน้ กวา เดิม เพราะใน
การเลง็ เปา หมายหรือวาฝกยิงธนนู นั้ จะตองควบคุมการหายใจและทาํ ให
ปอดนัน้ ไดรบั การบริหารอยเู ปน ประจํา ทําใหป อดแข็งแรงมากยง่ิ ขนึ้ คุณจะ
รูสกึ ไดถงึ ความมีนํา้ ใจของตนเอง เพราะนกั กีฬาทุกคนจะตองรูจกั มีนํ้าใจ
นักกีฬา รจู ักแพ รจู ักชนะ มคี วามเออื้ เฟอ เพือ่ แผอดทนอดกลั้นไดเปน อยา ง
ดี และท่สี ําคญั ไดท าํ เวลาวา งใหเกิดประโยชนอ กี ดว ย ใครท่กี าํ ลงั วางๆอยูละ
ก็สามารถที่จะลองหนั มาฝกเลนกฬี ายงิ ธนไู ดเลย

12

ขอควรระวังในการยิงธนู

มีอยู 7ประการ ดังน้ี
1) หา มดึงสาย และปลอ ยสาย โดยที่ไมม ลี ูกธนูเดด็ ขาด เพราะจะทาํ ใหค ัน
ธนหู รอื limb เสยี หายได

2) กอนทําการยงิ ธนู กต็ รวจเช็คอุปกรณเ สยี กอ น วา ทกุ อยา งลอคแนน ดี
มย้ั มีตรงไหนหลวมหรือเปลา สายธนยู งั มสี ภาพดีหรือเปลา เปอยยุย หรือ
ยงั

13

3) เวลายงิ ธนูใหย นิ ครอมเสน shooting line เสมอ หา มยืนหลังเสน
หรอื เกนิ เสน สวนคนดู กต็ อ งดอู ยูท ี่หลงั shooting line เสมอ หา มเดิน
เลน หริอเดนิ ไปมาหนาเสน shooting line

4) เมื่อยงิ ธนใู หย งิ ไปที่เปา ขางหนาเทา น้ัน หา มยิงไปท่ีเปา ดา นซายหรอื
ขวา หรือเลง็ ธนูไปทอ่ี ื่นนอกเหนอื จากเปา ก็หาม

14

5) กอนทาํ การยงิ ธนู ใหเ ช็คดสู ักนิดวา ทกุ คนเกบ็ ลูกธนแู ละกลบั เขา มา
ใน shooting line ครบกนั ทุกคนแลว

6)หากยิงธนูกันเองในสถานทส่ี ว นตัว สถานทีน่ ้นั จะตองเปน พื้นทโ่ี ลง
จรงิ ๆ ปราศจากผูคนเดินไปเดินมา แมด านหลงั ของเปา ธนู ก็ควรเปน พืน้ ที่
โลงทไี่ มม ีผูคน ไมง้ันกต็ องมกี าํ แพงสูงหนากน้ั ไว
7) ถา เปนเดก็ เลก็ มากๆ เชนเดก็ ประถมยงิ ธนู ก็ควรจะมผี ใู หญด แู ล

15

กฏและกตกิ า กฬี ายงิ ธนู

กฎและกตกิ าการยงิ ธนู

กฎสาํ คญั ทีส่ ุดในการยิงธนู คือ กฎแหงความปลอดภัย การยิงธนูเปนกฬี า
ที่อาจสรางอันตรายใหก ับคนอื่น ๆ ได หากขาดการระมัดระวงั และประมาทใน
การเลน ดังนนั้ ผูเลนจึงตอ งยึดกฎแหงความปลอดภยั อยางเครง ครดั กอ นที
จะยงิ ธนทู กุ คร้ังตองแนใจวา บรเิ วณเปา และดา นหลังเปา ปลอดภยั ไมม คี น
สัตวห รอื สงิ่ ของอยใู กลเ กะกะ จึงจะปลอ ยลกู ออกไป

1.พงึ รักษากฎแหงความปลอดภัยอยา งเครงครัด ระลกึ เสมอวา ธนเู ปน
อาวธุ ท่ีใชใ นการกฬี าเทา นัน้ ลูกธนูทยี่ ิงออกไปกอใหเ กดิ อนั ตรายไดหาก
ผูยิงขาดความระมัดระวงั

2.ในขณะทร่ี อจะเขาเสน ยงิ หรอื ชวยดูตําแหนง ลูกธนใู หกับนักยิงธนูผอู ่ืน
ขณะทําการยงิ ใหอยด่ู า นหลังของผยู ิง หรอื บนเสน ยงิ เมอ่ื ทกุ คนยงิ เสรจ็
แลวจึงจะเดินไปท่ีเปา ได

3.เกบ็ ลูกธนไู วใ นซองลกู ธนใู นซองลกู ธนจู นกวาจะเขาเสนยงิ และถงึ เวลา
ยิง

4.อยาปลอ ยลูกธนอู อกไปจนกวาจะเหน็ เปา หมายชดั เจน และแนใ จวา
บรเิ วณใกลเคียงหรอื ดา นหลังของเปา ปลอดภัย

16

5.อยา พยายามแสดงความสามารถดว ยการใชผูอื่นเปน เปา หรอื ใหผูอื่น
ถอื เปาทจี่ ะยงิ

6.อยาปลอ ยลกู ธนอู อกไปถาไมสามารถเห็นตาํ แหนง ทล่ี กู ธนูจะ ไปตก
อยา ยงิ ธนรู ะยะไกลทเ่ี ปนปา ไม อยายงิ ธนขู ้ึนฟา ตรง ๆ

7.อยาใชลกู ธนูท่ีชาํ รุด ตรวจดลู กู ธนแู ตละลูกโดยละเอียดในขณะเกบ็ ลูก
8.อยาขน้ึ คนั ธนผู ูอ่ืนโดยไมไ ดรบั อนญุ าตและหามนาวสาย ธนูไมว ากรณี

ใด ๆ อยา แตะตอ งอุปกรณยิงของผอู น่ื โดยไมไ ดร บั อนญุ าต
9.อยาสวมรองเทาแตะหรือไมสวมรองเทา เดนิ ในสนามยิงธนู
10.ชว ยเหลือเพอ่ื นนักยิงธนแู ละกฬี ายงิ ธนู

นคี่ อื กีฬายงิ ธนกู ฬี าที่หลายคนลงมตเิ หน็ วาเปนกฬี าทท่ี า ทายความ
แมน ยําตัวจรงิ ดังนนั้ คนท่ฝี ก ยงิ ธนู จะไดของแถมนอกจากการเลนกีฬา
แลว ยงั ไดฝ ก ฝนกลามเน้ือรางกายใหแขง็ แรง และมสี มาธจิ ดจอ กบั สง่ิ ทีท่ าํ

17

การนบั คะแนน

ในกฬี าการยงิ ธนู

การนับคะเเนนการยิงในกฬี ายงิ ธนู

เปาธนูแบบใหญใ ชในการแขง ขนั ระยะ 90, 70, 60 เมตร สวนแบบเล็กใชใน
การแขงระยะ 50, 30 เมตร พมิ พเ ปน รูปวงกลมซอนเปน ชนั้ ๆ มี 5 สีเรยี ง
ลาํ ดับ ไดแก ขาว ดาํ ฟา แดง และ เหลอื ง (Gold) แตละวงจะมคี า คะแนน
แตกตา งกัน ตามลาํ ดับ

สขี าว วงนอก 1 คะแนน วงใน 2 คะแนน
สีดํา วงนอก 3 คะแนน วงใน 4 คะแนน
สนี ํ้าเงิน วงนอก 5 คะแนน วงใน 6 คะแนน
สีแดง วงนอก 7 คะแนน วงใน 8 คะแนน
สีเหลือง วงนอก 9 คะแนน วงใน 10 คะแนน
วงในสดุ กงึ่ กลางเปา 10 คะแนน

18

อางองิ

http://www.thailandarchery.com/
https://sites.google.com/
https://www.siamsporttalk.com/

19