47 ถ้าพิจารณาขณะระนาบของขดลวดทำมุม กับทิศของสนามแม่เหล็ก ดังภาพที่ 10 จะได้ว่า M = ( )( cos ) IbB a M = BI ba ( )cos M = BIAcos ภาพที่ 10 ขดลวดทำมุม กับทิศของสนามแม่เหล็ก ที่มาภาพ คลังภาพ อจท. หน้า 31 จากสมการ ถ้าขดลวดพันอยู่ทั้งหมด N รอบ โมเมนต์ของแรงคู่ควบที่กระทำต่อ ขดลวดที่อยู่ในสนามแม่เหล็กจะมีค่าเป็น M BINA = cos M คือ โมเมนต์ของแรงคู่ควบ มีหน่วยเป็นนิวตัน (N) B คือ สนามแม่เหล็ก มีหน่วยเป็นเทสลา (T) I คือ กระแสไฟฟ้า มีหน่วยเป็นแอมแปร์(A) N คือ จำนวนรอบของขดลวด มีหน่วยเป็นรอบ A คือ พื้นที่หน้าตัดของขดลวดตัวนำ มีหน่วยเป็นตารางเมตร (m) คือ มุมระหว่างระนาบของขดลวดกับสนามแม่เหล็ก มีหน่วยเป็นองศา
48 ตัวอย่างที่ 1 ขดลวดตัวนำพื้นที่ 25 ตารางเซนติเมตร โดยจำนวนขดลวดเท่ากับ 100 รอบ และวางอยู่ในที่ที่มีสนามแม่เหล็ก 12 เทสลา ซึ่งมีค่ากระแสที่ผ่านขดลวด 6 แอมแปร์ จงหาโมเมน ต์ของแรงคู่ควบ เมื่อระน าบขดลวดทำมุม 53 องศากับแน ว สนามแม่เหล็ก วิธีทำ จากสมการ M = BINAcos M = BINAcos53 M = -4 2 3 (12 T)(6A)(100)(25 10 m ) 5 M = -2 2 (12 T)(6A)(15 10 m ) M = 10.8 Nm ดังนั้น โมเมนต์ของแรงคู่ควบมีค่าเท่ากับ 10.8 นิวตันเมตร
49 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนและบันทึกผล ขื่อกลุ่ม.......................................................... ปฏิบัติกิจกรรมวันที่......... เดือน.................................. พ.ศ........... เวลา............ สมาชิกกลุ่ม จำนวน ................... คน 1. .................................................................................... เลขที่.................. 2. .................................................................................... เลขที่.................. 3. .................................................................................... เลขที่.................. 4. .................................................................................... เลขที่.................. 5. .................................................................................... เลขที่.................. 1. จุดประสงค์การปฏิบัติกิจกรรม เพื่อศึกษาแรงระหว่างลวดตัวนำสองเส้นที่มีกระแสไฟฟ้าผ่าน กิจกรรมทดลอง เรื่อง แรงลวดตัวนำสองเส้นที่ขนาน กันและมีกระแสไฟฟ้าผ่าน
50 2. วัสดุและอุปกรณ์ รายการ จำนวน/กลุ่ม 1. หม้อแปลงไฟฟ้าโวลต์ต่ำ 1 เครื่อง 2. เครื่องชั่งกระแสไฟฟ้า 1 เครื่อง 3. ตัวต้านทานปรับค่าได้(20 โอห์ม) 1 ตัว 4. แอมมิเตอร์ 1 เครื่อง 5. สายไฟฟ้า 6 เส้น 3. ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 3.1 ใช้ชุดแรงระหว่างลวดตัวนำ (เครื่องชั่งกระแส) โดยการวางคานที่มีลวดตัวนำ cd ติดอยู่บนที่รองรับ แล้วปรับคานให้สมดุลด้วยการเลื่อนจุกยาง ขณะที่คานสมดุล ลวด cd จะอยู่เหนือกลุ่มลวด ab ในกล่องลวดและอยู่ขนานกัน 3.2 ต่อวงจรไฟฟ้าดังรูปประกอบกิจกรรม ดังรูป ก เพื่อให้กระแสไฟฟ้าในลวดทั้ง สองชุดมีทิศทางเดียวกัน ดังรูป ข เปิดสวิตซ์หม้อแปลงโวลต์ต่ำ สังเกตการเคลื่อนที่ ของลวด cd ทั้งสองด้านให้เป็นรูป ค เพื่อให้กระแสไฟฟ้าในลวดตัวนำทั้งสองมีทิศ ทางตรงข้างดังรูป ง สังเกตการเคลื่อนที่ของลวด cd อีกครั้ง
51 4. บันทึกผลการทำกิจกรรม ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5. คำถามท้ายกิจกรรม ขณะกระแสไฟฟ้าผ่านลวดตัวนำทั้งสองชุด มีแรงกระทำเกิดขึ้นหรือไม่ สังเกตได้ อย่างไร เมื่อกระแสไฟฟ้าในลวดตัวนำทั้งสองชุดมีทิศทางเดียวกัน การเบนลวด ตัวนำที่ติดคาน (ลวด cd) เป็นอย่างไร เปรียบเทียบกับกรณีที่กระแสไฟฟ้าในลวด ตัวนำทั้งสองชุดมีทิศทางตรงกันข้าม ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................
52 เกณฑ์การประเมินบัตรกิจกรรมที่ 2.5 1. เกณฑ์การประเมิน 1.1 การบันทึกผลการทำกิจกรรม รายการ คะแนน บันทึกผลการทำกิจกรรมได้ถูกต้อง ชัดเจน ครบถ้วน 2 บันทึกผลการทำกิจกรรมได้ถูกต้อง แต่ยังไม่ครบถ้วน 1 บันทึกผลการทำกิจกรรมไม่ถูกต้อง 0 1.2 การตอบคำถามหลังกิจกรรม รายการ คะแนน ตอบคำถามได้ถูกต้อง ชัดเจน ครบถ้วนทุกข้อ 2 ตอบคำถามได้ถูกต้อง แต่ยังไม่ครบถ้วน 1 ตอบคำถามไม่ถูกต้อง หรือไม่ตอบ 0 1.3 การปฏิบัติกิจกรรม รายการ คะแนน ปฏิบัติกิจกรรมตามวิธีการและขั้นตอนที่กำหนดไว้อย่างถูกต้อง ให้ความร่วมมือและปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นตลอดเวลา 2 ปฏิบัติกิจกรรมตามวิธีการและขั้นตอนที่กำหนดไว้อย่างถูกต้องให้ ความร่วมมือและปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นบ้าง มีครูคอยกระตุ้น 1 ไม่ปฏิบัติกิจกรรมและไม่ให้ความร่วมมือกับผู้อื่น 0 1.4 สรุปผลการทำกิจกรรม รายการ คะแนน สรุปผลการทำกิจกรรมได้อย่างถูกต้อง กระชับ ชัดเจน และครอบคลุม ข้อมูลจากการวิเคราะห์ทั้งหมด 2 สรุปผลการทำกิจกรรมได้ถูกต้อง แต่ยังไม่ครอบคลุมข้อมูลจาก การวิเคราะห์ทั้งหมด 1 สรุปผลการทำกิจกรรมได้ตามความเห็นของตนเอง โดยไม่ใช้ข้อมูลอ้างอิง 0
53 1.5 การเตรียมวัสดุ/อุปกรณ์และการจัดเก็บ รายการ คะแนน จัดเตรียมวัสดุ/อุปกรณ์ได้ถูกต้อง ครบถ้วนและมีการทำความสะอาดและ จัดเก็บอย่างถูกต้องตามหลักการ 2 จัดเตรียมวัสดุ/อุปกรณ์ได้ถูกต้อง และมีการทำความสะอาดแต่จัดเก็บไม่ ถูกต้อง 1 จัดเตรียมวัสดุ/อุปกรณ์ไม่ถูกต้อง และไม่สนใจทำความสะอาดรวมทั้งจัดเก็บ ไม่ถูกต้อง 0 2. เกณฑ์การตัดสินระดับคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ระดับคุณภาพ 8 – 10 3 ☺ = ดี 5 – 7 2 = พอใช้ 0 – 4 1 = ปรับปรุง 3. นักเรียนต้องได้คะแนนในระดับคุณภาพ 3 ขึ้นไป ถือว่า ผ่านเกณฑ์
54 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชื่อ-นามสกุล........................................................................ เลขที่ ......... ชั้น ม.6 คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ 1. ลวดตัวนำสามเส้น ab cd และ ef วางตัวขนานกัน โดยลวด cd อยู่กึ่งกลาง ระหว่าง ab และ ef และมีกระแสไฟฟ้า I ผ่านแต่ละเส้นเท่ากันโดยมีทิศทาง ดังรูป แรงที่กระทำต่อลวดแต่ละเส้นมีทิศทางใด ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ เรียนรู้เรื่อง แรงระหว่างลวดตัวนำ 2 เส้นที่ขนานกันและมี กระแสไฟฟ้าไหลผ่าน
55 ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................
56 เกณฑ์การประเมินบัตรกิจกรรมที่ 2.6 1. เกณฑ์การประเมิน รายการ คะแนน การเขียนประโยคสัญลักษณ์ 1. เขียนประโยคสัญลักษณ์ถูกต้อง 2. เขียนประโยคสัญลักษณ์ได้ถูกต้องแต่ไม่สมบูรณ์ 3. เขียนประโยคสัญลักษณ์ไม่ถูกต้อง 2 1 0 การเขียนแสดงวิธีทำ 1. เขียนแสดงวิธีทำได้ถูกต้อง ชัดเจน 2. เขียนแสดงวิธีทำได้แต่ไม่สมบูรณ์ 3. เขียนแสดงวิธีทำไม่ถูกต้อง 2 1 0 การแสดงคำตอบ 1. เขียนแสดงคำตอบถูกต้อง 2.เขียนแสดงคำตอบไม่ถูกต้อง 1 0 2. เกณฑ์การตัดสินระดับคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ระดับคุณภาพ 4 – 5 3 ☺ = ดี 2 – 3 2 = พอใช้ 0 – 1 1 = ปรับปรุง 3. นักเรียนต้องได้คะแนนในระดับคุณภาพ 3 ขึ้นไป ถือว่า ผ่านเกณฑ์
57 เรื่อง แรงแม่เหล็ก ......................................................................................................................... รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 คำชี้แจง แบบทดสอบเป็นปรนัย จำนวน 10 ข้อ รวม 10 คะแนน คำสั่ง ให้นักเรียนทำเครื่องหมายกากบาท () ที่นักเรียนเห็นว่าถูกต้องที่สุด เพียงคำตอบเดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. เมื่อกระแสไฟฟ้า I แอมแปร์เข้าไปในลวดยาว L เมตร ซึ่งวางในสนามแม่เหล็ก ความเข้ม B เทสลา ดังรูป ผลที่เกิดขึ้นคือข้อใด ก. เส้นลวดเคลื่อนที่ในทิศเดียวกับ สนามแม่เหล็ก ข. เส้นลวดเคลื่อนที่ไปทางซ้าย ค. เส้นลวดเคลื่อนที่ไปทางขวา ง. ลวดนิ่งอยู่กับที่ 2. ขดลวดตัวนำมีพื้นที่ 0.10 cm2 วางอยู่ในบริเวณที่มีสนามแม่เหล็กขนาดสม่ำเสมอ 1 T จงหาค่าฟลักซ์แม่เหล็กที่ผ่านขดลวด เมื่อระนาบของขดลวดทำมุม ตั้งฉากกับสนามแม่เหล็ก ก. 1 X10-2 Wb ข. 1 X10-3 Wb ค. 1 X10-4 Wb ง. 1 X10-5 Wb I B
58 3. ถ้าความเข้มของสนามแม่เหล็กเป็น 4 เทสลา ทำให้เกิดฟลักซ์แม่เหล็ก จำนวน 0.02 เวเบอร์ จงหาพื้นที่ที่ตกตั้งฉากว่ามีค่าเท่าใด ก. 5 x 10-2 m 2 ข. 5 x 10-3 m 2 ค. 8 x 10-2 m 2 ง. 8 x 10-3 m 2 4. สิ่งต่อไปนี้อะไรบ้างที่มีผลต่อทิศทางของแรงที่กระทำต่ออนุภาคมีประจุที่วิ่งใน แนวตั้งฉากกับสนามแม่เหล็ก 1) ทิศทางของสนามแม่เหล็ก 2) ขนาดของประจุ 3) ขนาดของสนามแม่เหล็ก 4) ชนิดของประจุ ข้อที่ถูกต้องคือข้อใด ก. 1)และ 2) ข. 1)และ 3) ค. 1)และ 4) ง. 2) และ 3) 5. ถ้ามีอิเล็กตรอนวิ่งตามแนวราบไปทางขวาผ่านสนามแม่เหล็กขนาดสม่ำเสมอ ซึ่งมีทิศพุ่งออกมาตั้งฉากกับระนาบของแผ่นกระดาษ แนวทางการเคลื่อนที่ ของอิเล็กตรอนคือข้อใด ก. วิ่งในแนวราบตามเดิม ข. เบี่ยงเบนจากแนวเดิมลงข้างล่าง ค. เบี่ยงเบนพุ่งออกมาจากแผ่นกระดาษตามทิศของสนามแม่เหล็ก ง. เบี่ยงเบนจากแนวเดิมขึ้นข้างบน e v
59 6. ข้อใดเป็นทิศของเส้นแรงแม่เหล็ก ก. ภายนอกพุ่งออกจากขั้วใต้ไปยังขั้วเหนือ ข. ภายนอกพุ่งออกจากขั้วเหนือไปยังขั้วใต้ ค. ภายในพุ่งออกจากกึ่งกลางไปยังปลายทั้งสอง ง. ภายในพุ่งออกจากขั้วเหนือไปขั้วยังใต้ 7. สนามแม่เหล็กไม่มีผลต่อข้อใด ก. ประจุไฟฟ้าที่อยู่นิ่ง ข. ประจุไฟฟ้าที่เคลื่อนที่ ค. แม่เหล็กถาวรที่อยู่นิ่ง ง. แม่เหล็กถาวรที่ 8. อิเล็กตรอนวิ่งด้วยความเร็ว 108 เมตรต่อวินาที เข้าไปในทิศตั้งฉากกับ สนามแม่เหล็กขนาด 10–5 เทสลา ขนาดของแรงที่กระทำต่ออิเล็กตรอนเป็นเท่าใด ก. 1.6 X 10– 16 N ข. 1.6 X 10– 17 N ค. 1.6 X 10– 18 N ง. 1.6 X 10– 19 N 9. รังสีแคโทดมีลำอิเล็กตรอนเบี่ยงเบนในสนามแม่เหล็กขนาด 9.1 X 10-3 เทสลา ทำ ให้เห็นทางโค้งบนฉากเรืองแสง ถ้าทางโค้งมีรัศมีความโค้ง 20 cm จงหาความเร็ว ของรังสีแคโทด กำหนดมวลอิเล็กตรอน = 9.1 X 10-31 กิโลกรัม 10-3 เทสลา มีประจุ 1.6 x 10-19 คูลอมบ์ ก. 1.6 X107 m/s ข. 3.2 X107 m/s ค. 1.6 X108 m/s ง. 3.2 X108 m/s 10. ลวดยาว 10 cm มีกระแสไฟฟ้าผ่าน 5 A วางในสนามแม่เหล็กสม่ำเสมอ 5 เท สลาโดยลวดเอียงทำมุม 30๐ กับสนามแม่เหล็ก ดังรูปจงหาขนาดของแรงที่ สนามแม่เหล็กกระทำต่อลวดเส้นนี้ ก. 1.5 ข. 1.25 ค. 0.75 ง. 0.45 30o B I
60 บรรณนานุกรม ช่วง ทมทิตชงค์ และคณะ. (มปป.). คู่มือเตรียมสอบฟิสิกส์ ม.4 – 6 สาระ การเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่มเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ : ไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง. ทัศนียา อ่อยอารีย์และคณะ. (2563). หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีฟิสิกส์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เล่ม 1. ตามผลการเรียนรู้ การเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : แม็คเอ็ดดูเคชั่น. นิรันดร์ สุวรัตน์. (มปป.). คู่มือสาระการเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่มเติม กลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ฟิสิกส์ ม. 4 กลศาสตร์ 1. กรุงเทพฯ : พัฒนาศึกษา. ปรีชา ไชยเพ็ชร. (2551). ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม. กรุงเทพฯ: ซี.วี.แอล การพิมพ์. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี(ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตาม หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2560. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2563). หนังสือเรียนรายวิชา เพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ฟิสิกส์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เล่ม 5 (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ : สกสค. ลาดพร้าว. ________. (2563). คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ฟิสิกส์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เล่ม 5 (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ : สกสค. ลาดพร้าว. สุธิษา เละเซ็น และคณะ. (2564). หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีฟิสิกส์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เล่ม 1. ตามผลการเรียนรู้ การเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : เจริญทัศน์ อจท..
61 ________. (2564). คู่มือรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีฟิสิกส์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เล่ม 1. ตามผลการเรียนรู้การเรียนรู้ กลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : เจริญทัศน์ อจท.. อภิญญา แช๋โง้ว และคณะ. (2560). สรุปและแนวข้อสอบฟิสิกส์ เพื่อการทดสอบ เข้ามหาลัยโดยเฉพาะครอบคลุมเนื้อหาตั้งแต่ ม.4-6 พร้อมแนวข้อสอบ. กรุงเทพฯ : ธิงค์ บียอนด์บุ๊คส์. อดิชาต บ้วนกียาพันธุ์. (มปป.). ฉบับพิชิตข้อสอบ O-NET, A-NET ฟิสิกส์ ม. 4- 6. กรุงเทพฯ : ภูมิบัณฑิตการพิมพ์.
62 ภาคผนวก
63 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน เรื่อง แรงแม่เหล็ก ......................................................................................................................... รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ข้อ เฉลยก่อนเรียน ข้อ เฉลยหลังเรียน 1 ข 1 ข 2 ก 2 ง 3 ก 3 ข 4 ข 4 ค 5 ข 5 ข 6 ข 6 ข 7 ง 7 ก 8 ข 8 ก 9 ค 9 ข 10 ข 10 ข (เฉลยคำตอบ)
64 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนและบันทึกผล ขื่อกลุ่ม.......................................................... ปฏิบัติกิจกรรมวันที่......... เดือน.................................. พ.ศ........... เวลา............ สมาชิกกลุ่ม จำนวน ................... คน 1. .................................................................................... เลขที่.................. 2. .................................................................................... เลขที่.................. 3. .................................................................................... เลขที่.................. 4. .................................................................................... เลขที่.................. 5. .................................................................................... เลขที่.................. 1. จุดประสงค์การปฏิบัติกิจกรรม เพื่อศึกษาพฤติกรรมของอิเล็กตรอนในสนามแม่เหล็กด้วยหลอดรังสีแคโทด กิจกรรมทดลอง เรื่อง การเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอน ในสนามแม่เหล็กด้วยหลอดรังสีแคโทด (เฉลยคำตอบ)
65 2. วัสดุและอุปกรณ์ รายการ จำนวน/กลุ่ม 1. หลอดรังสีแคโทด 1 หลอด 2. แหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรงโวลต์สูง (ขดลวดเหนี่ยวนำ) 1 ชุด 3. แม่เหล็ก 1 อัน 4. สายไฟ 2 เส้น 3. ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 3.1 ใช้สายไฟฟ้าต่อวงจรต่อหลอดรังสีแคโทดกับแหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรง โวลต์สูง โดยขั้วแคโทดของหลอดเข้ากับขั้วลบของแหล่งจ่ายไฟฟ้า และต่อขั้ว แอโนดของหลอดเข้ากับขั้วบวกของแหล่งจ่ายไฟฟ้า จากนั้นเปิดสวิตซ์ของแหล่ง จ่ายไฟฟ้ากระแสตรงโวลต์สูง จากนั้นจะปรากฏแนวสว่างขึ้นในหลอดรังสีแคโทด ดังภาพ 3.2 นำขั้ว (N) ของแท่งแม่เหล็กเข้าใกล้ลำอิเล็กตรอนทางด้านข้างหลอดรังสี แคโทด โดยให้แท่งแม่เหล็กอยู่ในระดับเดียวกันและตั้งฉากกับรังสีแคโทด สังเกตผลที่ผิดขึ้นแล้วบันทึกผล 3.3 ปฏิบัติซ้ำข้อ 3.2 โดยเปลี่ยนจากขั้วเหนือเป็นขั้วใต้ (S) ของแท่งแม่เหล็ก สังเกตผลที่เกิดขึ้นแล้วบันทึกผล
66 3.4 นำขั้วเหนือของแท่งแม่เหล็กเข้าใกล้ลำอิเล็กตรอนทางด้านบนของหลอดรังสี แคโทด โดยจับแท่งแม่เหล็กให้วางตัวในแนวดิ่ง สังเกตผลที่เกิดขึ้น แล้วบันทึกผล 3.5 ปฏิบัติซ้ำข้อ 3.4 โดยเปลี่ยนจากขั้วเหนือเป็นขั้วใต้ของแท่งแม่เหล็ก สังเกต ผลที่เกิดขึ้นแล้วบันทึกผล 3.6 นำแท่งแม่เหล็กเข้าใกล้ลำอิเล็กตรอนทางด้านข้างของหลอดรังสีแคโทด โดยจับแท่งแม่เหล็กให้อยู่ในระดับเดียวกันและขนานกับลำอิเล็กตรอน สังเกตผล ที่เกิดขึ้นแล้วบันทึกผล 4. บันทึกผลการทำกิจกรรม ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ แนวคำตอบ • เมื่อหลอดรังสีแคโทดทำงาน จะพบว่า แนวสว่างเป็นเส้นตรงเกิดขึ้น ระหว่างขั้วแคโทดและขั้วแอโนด • เมื่อนำขั้วเหนือของแม่เหล็กใกล้แนวสว่าง แนวสว่างจะเบนไปจากเดิม และถ้าสลับขั้วเป็นขั้วใต้ แนวสว่างจะเบนไปเช่นกัน แต่จะเบนไปทิศ ทางตรงข้ามกัน • เมื่อนำขั้วเหนือของแม่เหล็กเข้าใกล้แนวสว่างในลักษณะที่สนามแม่เหล็ก มีทิศทางตั้งฉากกับแนวสว่างและพุ่งเข้า จะสังเกตเห็นว่าแนวสว่าง จะ เบนโค้งลง ดังภาพ ก และถ้าสลับขั้วแม่เหล็กเป็นขั้วใต้เข้าใกล้แนวสว่าง สนามแม่เหล็กจะมีทิศทางพุ่งออก แนวสว่างจะเบนโค้งขึ้นดังภาพ ข
67 5. คำถามท้ายกิจกรรม 5.1 เมื่อหันขั้วเหรือของแท่งแม่เหล็กเข้าใกล้หลอดรังสีแคโทด ลำอิเล็กตรอน จะเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือไม่อย่างไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5.2 เมื่อหันขั้วใต้ของแท่งแม่เหล็กเข้าใกล้หลอดรังสีแคโทด ลำอิเล็กตรอน จะเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือไม่อย่างไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ แนวคำตอบ จะเบนโค้งลง แนวคำตอบ จะเบนโค้งขึ้น
68 รายวิชาฟิสิกส์5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนแสดงวิธีหาคำตอบให้ถูกต้อง 1. จากรูป อิเล็กตรอนซึ่งมีประจุไฟฟ้า -1.6 x 10-19 คูลอมบ์ถูกยิงเข้าไปใน บริเวณสนามแม่เหล็กขนาด 1 เทสลา ด้วยความเร็ว 5.0 x 106 เมตรต่อนาที ดังรูป จะเกิดแรงเนื่องสนามแม่เหล็กบนอิเล็กตรอนขนาดเท่าไร วิธีทำ จากโจทย์ทราบ q = 1.6 x 10-19 C, B = 1 T, v = 5.0 x 106 m/s, และ = 90o เนื่องจาก v ตั้งฉากกับ B จากสมการ FB = qvBsin = 19 6 (1.6 10 )(5.0 10 )(1)sin90 − = 8.0 x 10 -13 N ดังนั้น จะเกิดแรงเนื่องจากสนามแม่เหล็กบนอิเล็กตรอนขนาดเท่ากับ 8.0 x 10 -3 นิวตัน โจทย์ปัญหา เรื่อง แรงกระทำต่ออนุภาคที่มีประจุ ไฟฟ้าซึ่งเคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็ก (เฉลยคำตอบ)
69 2. อิเล็กตรอนตัวหนึ่งเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว 2.0 x 108 เมตรต่อวินาที ใน ทิศจากซ้ายไปขวาเข้าไปในสนามแม่เหล็กสม่ำเสมอขนาด 5x10-3 เทสลา และสนามแม่เหล็กมีทิศพุ่งเข้าสู่กระดาษ ขนาดและทิศทางของแรงที่กระทำ ต่ออิเล็กตรอนจะเป็นอย่างไร วิธีทำ จากโจทย์ทราบ q = 1.6 x 10-19 C, v = 2.0 x 108 m/s และ B = 5 x 10-3 T วาดภาพประกอบได้ดังนี้ จากรูป จะได้ = 90o เนื่องจาก v ตั้งฉากกับ B จากสมการ FB = qvBsin = 19 8 3 (1.6 10 )(2.0 10 )(5 10 )sin90 − − = 1.6 x 10 -13 N หาทิศทางของแรงโดยใช้กฎมือขวาจะได้ทิศทาง ดังนี้ เนื่องจากประจุนี้เป็นประจุลบ ทิศทางของแรงจะมีทิศตรงข้ามกับประจุ บวก แสดงว่า แรงที่กระทำต่ออิเล็กตรอนจะมีทิศลง ดังนั้นขนาดของแรงที่ กระทำต่ออิเล็กตรอนมีค่าเท่ากับ 1.6 x 10-13 นิวตันและมีทิศลง
70 3. อิเล็ กตรอน วิ่งด้วยความ เร็ว 106 เมต รต่ อวิน าที ใน ทิศ ตั้ งฉ ากกับ สนามแม่เหล็กสม่ำเสมอขนาด 10-2 เทสลา ปริมาณต่างๆ ต่อไปนี้มีค่าเท่าไร ก. แรงที่สนามแม่เหล็กกระทำต่ออิเล็กตรอน ข. รัศมีความโค้งของการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอน วิธีทำ จากโจทย์ทราบ v = 106 m/s, B = 10-2 T, m = 9.1 x 10-31 kg และ q = 1.6 x 10-19 C ก. หาแรงที่สนามแม่เหล็กกระทำต่ออิเล็กตรอน จากสมการ FB = qvBsin = 19 6 2 (1.6 10 )(10 )(10 )sin90 − − = 1.6 x 10 -15 N ดังนั้น แรงที่สนามแม่เหล็กกระทำต่ออิเล็กตรอนมีค่าเท่ากับ 1.6 x 10 -15 คูลอมบ์ ข. หารัศมีความโค้งของการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอน จากสมการ r = mv qB = 31 6 (9.1 10 )(10 ) 19 2 (1.6 10 )(10 ) − − − = 5.69 x 10 -4 m ดังนั้น รัศมีความโค้งของการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอนมีค่าเท่ากับ 5.69 x 10 -4 เมตร
71 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนและบันทึกผล ขื่อกลุ่ม.......................................................... ปฏิบัติกิจกรรมวันที่......... เดือน.................................. พ.ศ........... เวลา............ สมาชิกกลุ่ม จำนวน ................... คน 1. .................................................................................... เลขที่.................. 2. .................................................................................... เลขที่.................. 3. .................................................................................... เลขที่.................. 4. .................................................................................... เลขที่.................. 5. .................................................................................... เลขที่.................. 1. จุดประสงค์การปฏิบัติกิจกรรม เพื่อศึกษาแรงที่กระทำต่อลวดตัวนำที่มีกระแสไฟฟ้าผ่านและลวดอยู่ใน สนามแม่เหล็ก กิจกรรมทดลอง เรื่อง แรงกระทำต่อลวดตัวนำขณะ ที่มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านและอยู่ในสนามแม่เหล็ก (เฉลยคำตอบ)
72 2. วัสดุและอุปกรณ์ รายการ จำนวน/กลุ่ม 1. หม้อแปลงไฟฟ้าโวลต์ต่ำ 1 เครื่อง 2. แม่เหล็กรูปตัวยู 1 อัน 3. ลวดตัวนำอะลูมิเนียม 1 เส้น 4. สายไฟฟ้า 2 เส้น 5. ฐานรองรับลวดตัวนำ 1 ชุด 3. ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 3.1 ต่อวงจรไฟฟ้าเข้ากับฐานรองรับ A และ B ดังภาพ 3.2 จากนั้นวางลวดตัวนำบนฐานรองรับ 3.3 นำแม่เหล็กรูปตัวยูเข้ามาใกล้ฐานรองรับลวดตัวนำ โดยให้ลวดตัวนำอยู่ ระหว่างขั้วทั้งสองของแม่เหล็กรูปตัวยูและแนวของเส้นลวดตั้งฉากกับทิศ ของสนามแม่เหล็ก 3.4 เปิดสวิตซ์หม้อแปลงโวลต์ต่ำ สังเกตการเคลื่อนที่ของลวดตัวนำว่าเคลื่อนที่ เข้าหรือออกจากแม่เหล็กรูปตัวยู 3.5 กลับขั้วแม่เหล็กรูปตัวยู แล้วทำการทดลองซ้ำข้อ 3.2 – 3.4 3.6 กลับขั้วไฟฟ้าที่เสียบกับฐานรองรับ แล้วทำการทดลองซ้ำข้อ 3.2 – 3.4
73 4. บันทึกผลการทำกิจกรรม ทิศทาง สนามแม่เหล็ก ทิศทางของ กระแสไฟฟ้า ในลวดตัวนำ ทิศทางการเคลื่อนที่ของลวดตัวนำ เข้าหาแม่เหล็ก รูปตัวยู ออกจาก แม่เหล็กตัวยู ไม่เคลื่อนที่ ทิศลงตาม แนวดิ่ง จาก A ไป B ✓ จาก B ไป A ✓ ทิศขึ้นตาม แนวดิ่ง จาก A ไป B ✓ จาก B ไป A ✓ ไม่มี สนามแม่เหล็ก จาก A ไป B ✓ จาก B ไป A ✓ 5. คำถามท้ายกิจกรรม 5.1 กระแสไฟฟ้าผ่านลวดตัวนำ เส้นตรงมีทิศทางจาก B ไป A สนามแม่เหล็ก มีทิศทางชี้ลง ลวดตัวนำเส้นตรงเคลื่อนที่ไปทางใด ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5.2 กระแสไฟฟ้าผ่านลวดตัวนำ เส้นตรงมีทิศทางจาก A ไป B สนามแม่เหล็ก มีทิศทางชี้ลง ลวดตัวนำเส้นตรงเคลื่อนที่ไปทางใด ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5.3 ทิศทางของกระแสไฟฟ้ามีผลต่อการเคลื่อนที่ของลวดตัวนำ เส้นตรงหรือไม่ อย่างไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5.4 เมื่อกลับขั้วของแม่เหล็กรูปตัวยูสนามแม่เหล็กมีทิศทางไปทางใด และลวด ตัวนำ เคลื่อนที่อย่างไรเมื่อเทียบกับตอนแรก ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ แนวคำตอบ ลวดตัวนำ เส้นตรงเคลื่อนที่ออกจากแม่เหล็กรูปตัวยู แนวคำตอบ ลวดตัวนำ เส้นตรงเคลื่อนที่เข้าหาแม่เหล็กรูปตัวยู แนวคำตอบ มีผล เพราะเมื่อกลับทิศทางของกระแสไฟฟ้า การเคลื่อนที่ ของลวดตัวนำ เส้นตรงจะมีทิศทางตรงข้าม แนวคำตอบ เมื่อกลับขั้วของแม่เหล็กรูปตัวยูสนามแม่เหล็กมีทิศทางตรงข้ามกับ ทิศทางเดิม มีผลทำให้ลวดตัวนำ เส้นตรงเคลื่อนที่ในทิศทางตรงข้ามกับตอน แรกจะมีทิศทางตรงข้าม
74 5.5 ทิศทางของสนามแม่เหล็กมีผลต่อการเคลื่อนที่ของลวดตัวนำ เส้นตรง ที่มีกระแสไฟฟ้าผ่านหรือไม่อย่างไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5.6 เพราะเหตุใด เมื่อกระแสไฟฟ้าผ่านลวดตัวนำ เส้นตรงจึงเคลื่อนที่ได้ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5.7 ในแต่ละกรณีลวดตัวนำ เส้นตรงเคลื่อนที่ในทิศทางที่ตั้งฉากกับทิศทางของ กระแสไฟฟ้า และทิศทางของสนามแม่เหล็กหรือไม่ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ แนวคำตอบ มีผล เพราะ เมื่อกลับทิศทางของสนามแม่เหล็ก การเคลื่อนที่ ของลวดตัวนำ เส้นตรงจะมีทิศทางตรงข้าม แนวคำตอบ แนวคำ ตอบ เพราะมีแรงแม่เหล็กกระทำ กับลวดตัวนำ เมื่อมี กระแสไฟฟ้าผ่านลวดตัวนำ ที่อยู่ในสนามแม่เหล็ก แนวคำตอบ ลวดตัวนำเคลื่อนที่ในทิศทางตั้งฉากกับทิศทางของกระแสไฟฟ้า และทิศทางของสนามแม่เหล็ก
75 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนแสดงวิธีหาคำตอบให้ถูกต้อง 1. ลวดตัวนำเส้นหนึ่งยาว 12 เซนติเมตร มีกระแสไหลในเส้นลวด 30 แอมแปร์ เมื่อวางเส้นลวดเส้นนี้ในบริเวณที่มีสนามแม่เหล็กความเข้ม 0.9 เทสลา ด้วยมุม 60 องศา กับสนามแม่เหล็ก ขนาดของแรงที่กระทำต่อเส้นลวดนี้ วิธีทำ จากโจทย์ทราบ L = 12 cm = 12 x 10-2 m, I = 30 A, B = 0.9 T และ = 60 o จากสมการ FB = ILBsin = 2 (30)(12 10 )(0.9)sin 60 − = 2 (30)(12 10 )(0.9) 3 2 − = 2.8 N ดังนั้น ขนาดของแรงที่กระทำต่อเส้นลวดเส้นนี้ เท่ากับ 2.8 นิวตัน 2. ลวดตัวนำเส้นหนึ่งยาว 5.0 เซนติเมตร มีกระแสไฟฟ้าไหลในเส้นลวด 2.0 แอมแปร์ เมื่อวางเส้นลวดเส้นนี้เอียงทำมุม 30 องศากับสนามแม่เหล็ก ดังรูป เกิดแรงแม่เหล็กกระทำต่อลวด 1 x 10-4 นิวตัน ขนาดของ สนามแม่เหล็กมีค่าเท่าไร โจทย์ปัญหา เรื่อง แรงกระทำต่อลวดตัวนำขณะที่มี กระแสไฟฟ้าไหลผ่านและอยู่ในสนามแม่เหล็ก (เฉลยคำตอบ)
76 วิธีทำ จากโจทย์ทราบ L = 5.0 cm = 5.0 x 10-2 m, I = 2.0 A, FB = 1 x 10-4 N และ = 30 o จากสมการ FB = ILBsin 4 1 10− = 2 (2.0)(5.0 10 ) sin30 B − 4 1 10− = 2 (2.0)(5.0 10 ) 1 2 B − = 3 2.0 10− T ดังนั้น ขนาดของสนามแม่เหล็ก เท่ากับ 2.0 x 10-3 เทสลา 3. ลวดตัวนำ AB มวล 20 กรัม วางพาดอยู่บนรางตัวนำซึ่งต่อกับแบตเตอรี่ 12 โวลต์ ในลักษณะที่ตั้งฉากกับสนามแม่เหล็ก ดังรูป ถ้า AB อยู่ในบริเวณ สนามแม่เหล็กสม่ำเสมอขนาด 0.2 เทสลา และมีความต้านทาน 3 โอห์ม ก. แรงที่กระทำต่อเส้นลวดมีขนาดเท่าไร ข. นานเท่าไรเส้นลวดจึงเคลื่อนที่ได้ 4 เซนติเมตร วิธีทำ จากโจทย์ทราบ m = 20 g = 20 x 10-3 kg, V = 12 V, B = 0.2 T R = 3 และ L = 5.0 cm = 5.0 x 10-2 m ก. หาแรงที่กระทำต่อเส้นลวด จากสมการ FB = ILB = LB V R = 2 (5.0 10 )(0.2) 12 3 − = 0.04 N ดังนั้น ขนาดของแรงที่กระทำต่อเส้นลวดเท่ากับ 0.04 นิวตัน
77 ข. จากโจทย์ ลวดใช้เคลื่อนที่ไป 4 เซนติเมตร แสดงว่า s = 4 cm = 4 x 10-2 m หาค่า a จากสมการ F = ma 0.04 = (20 x 10-3 )a a = 2 m/s2 จากสมการ S = 1 2 2 ut at + 4 x 10-2 = 1 2 (0) 2 t t + (2) t = 0.2 s ดังนั้น เส้นลวดใช้เวลา 0.2 วินาที จึงจะเคลื่อนที่ได้ 4 เซนติเมตร
78 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนและบันทึกผล ขื่อกลุ่ม.......................................................... ปฏิบัติกิจกรรมวันที่......... เดือน.................................. พ.ศ........... เวลา............ สมาชิกกลุ่ม จำนวน ................... คน 1. .................................................................................... เลขที่.................. 2. .................................................................................... เลขที่.................. 3. .................................................................................... เลขที่.................. 4. .................................................................................... เลขที่.................. 5. .................................................................................... เลขที่.................. 1. จุดประสงค์การปฏิบัติกิจกรรม เพื่อศึกษาแรงระหว่างลวดตัวนำสองเส้นที่มีกระแสไฟฟ้าผ่าน กิจกรรมทดลอง เรื่อง แรงลวดตัวนำสองเส้นที่ขนาน กันและมีกระแสไฟฟ้าผ่าน (เฉลยคำตอบ)
79 2. วัสดุและอุปกรณ์ รายการ จำนวน/กลุ่ม 1. หม้อแปลงไฟฟ้าโวลต์ต่ำ 1 เครื่อง 2. เครื่องชั่งกระแสไฟฟ้า 1 เครื่อง 3. ตัวต้านทานปรับค่าได้(20 โอห์ม) 1 ตัว 4. แอมมิเตอร์ 1 เครื่อง 5. สายไฟฟ้า 6 เส้น 3. ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 3.1 ใช้ชุดแรงระหว่างลวดตัวนำ (เครื่องชั่งกระแส) โดยการวางคานที่มีลวดตัวนำ cd ติดอยู่บนที่รองรับ แล้วปรับคานให้สมดุลด้วยการเลื่อนจุกยาง ขณะที่คานสมดุล ลวด cd จะอยู่เหนือกลุ่มลวด ab ในกล่องลวดและอยู่ขนานกัน 3.2 ต่อวงจรไฟฟ้าดังรูปประกอบกิจกรรม ดังรูป ก เพื่อให้กระแสไฟฟ้าในลวดทั้ง สองชุดมีทิศทางเดียวกัน ดังรูป ข เปิดสวิตซ์หม้อแปลงโวลต์ต่ำ สังเกตการเคลื่อนที่ ของลวด cd ทั้งสองด้านให้เป็นรูป ค เพื่อให้กระแสไฟฟ้าในลวดตัวนำทั้งสองมีทิศ ทางตรงข้างดังรูป ง สังเกตการเคลื่อนที่ของลวด cd อีกครั้ง
80 4. บันทึกผลการทำกิจกรรม ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5. คำถามท้ายกิจกรรม ขณะกระแสไฟฟ้าผ่านลวดตัวนำทั้งสองชุด มีแรงกระทำเกิดขึ้นหรือไม่ สังเกตได้ อย่างไร เมื่อกระแสไฟฟ้าในลวดตัวนำทั้งสองชุดมีทิศทางเดียวกัน การเบนลวด ตัวนำที่ติดคาน (ลวด cd) เป็นอย่างไร เปรียบเทียบกับกรณีที่กระแสไฟฟ้าในลวด ตัวนำทั้งสองชุดมีทิศทางตรงกันข้าม ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ แนวคำตอบ 1. เมื่อกระแสไฟฟ้าลวดที่ ab และขดลวดที่ cd มีทิศทางเดียวกัน ลวด ab จะถูกดึงดูด 2. เมื่อกระแสไฟฟ้าในลวดที่ ab และขดลวดที่ cd มีทิศทางสวนกัน ลวด ab จะถูกผลัก แนวคำตอบ ถ้ากระแสไฟฟ้าในลวดตัวนำขนานทั้งสองเส้นมีทิศทางเดียวกัน แรงระหว่างลวดเป็นแรงดึงดูด แต่ถ้ากระแสไฟฟ้าในลวดตัวนำขนานทั้งสอง มีทิศตรงข้ารม แรงระหว่างลวดเป็นแรงผลัก
81 รายวิชาฟิสิกส์ 5 (ว33204) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ 1. ลวดตัวนำสามเส้น ab cd และ ef วางตัวขนานกัน โดยลวด cd อยู่กึ่งกลาง ระหว่าง ab และ ef และมีกระแสไฟฟ้า I ผ่านแต่ละเส้นเท่ากันโดยมีทิศทาง ดังรูป แรงที่กระทำ ต่อลวดแต่ละเส้นมีทิศทางใด แนวคำตอบ พิจารณาแรงที่กระทำต่อลวดแต่ละเส้น โดยใช้แนวคิดว่า ลวดตัวนำ เส้นตรงสองเส้นวางขนานกัน มีกระแสไฟฟ้าในทิศทางเดียวกันจะมีแรงดึงดูดกัน แต่ถ้ามีกระแสไฟฟ้าในทิศทางตรงข้ามกันจะมีแรงผลักกัน จึงเกิดแรงกระทำ ต่อลวด แต่ละเส้น ดังรูป เรียนรู้เรื่อง แรงระหว่างลวดตัวนำ 2 เส้นที่ขนานกัน และมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน (เฉลยคำตอบ)
82 ก. แรงกระทำต่อลวดตัวนำ ab ข. แรงกระทำต่อลวดตัวนำ cd ค. แรงกระทำต่อลวดตัวนำ ef
83