การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพที่ส่งผลต่อภูมิประเทศ

การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ ที่ส่งผลต่อภ ู มประเทศ ิ 1 ภ ู ม ิ ศาสตร ์ ม. 4–6 หน ่ วยการเร ี ยนร ้ ู ท ี ่ 2 ลักษณะทางกายภาพของโลก

2 แสดงความคิดเห็น ภ ู ม ิประเทศของไทยในแต ่ ละภาค มีลักษณะเหมือนกันหรือต่างกัน อย ่ างไรเพราะเหต ุ ใดจ ึ งเป็ นเช ่ นนั้น

ล้วนแล้วแต่ท าให้แต่ละพื้นที่มีลักษณะภ ู ม ิประเทศ ภ ู ม ิ อากาศ และทร ั พยากรธรรมชาต ิ ท ี่แตกต ่ างกนไป ั และส ่ งผลต ่ อการด าเน ิ นช ี วต ิ ของมน ุ ษย ์ ด ้ วย การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ ทั้งทางธรณ ี ภาค บรรยากาศภาค อ ุ ทกภาค และช ี วภาค 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ ภ ู มอ ิ ากาศ และทร ั พยากรธรรมชาติ 3

2.1.1กระบวนการน ้ าและแม ่ น ้ ากบ ั ลก ั ษณะภ ู ม ิประเทศ 1.1 แก่ง (rapids) คือ ช่วงของ ล าน ้าที่ มีแนวหิ นขวา งล าน ้ า ในช่ วงน ้าหลากน ้าไหลเชี่ยว ในช ่ วงฤด ู แล ้ งจะปรากฏโขดห ิ น ให้ เห็นชัดเจน เช่ น แก่ งตะนะ จ ั งหวด ั อ ุ บลราชธาน ี 2. การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพท ี่ส ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ ภ ู มอ ิ ากาศ และทร ั พยากรธรรมชาติ 2.1 การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพที่ส่งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 4

เรียกว่า แอ่งฐานน ้าตก (plunge pool) 2. น ้ำตก (waterfall) เกิดจากน ้า ที่ไหลจากความต่ างระดับของ ภ ู ม ิประเทศท ี่ม ี ความส ู งช ั นลงมาส ่ ู แอ่งน ้าในบริเวณที่ต ่ากว่า ท าให้เกิดการกัดเซาะหินเบื้องล่าง จนเป็ นแอ่งหรือโพรงที่ฐาน 2.1 การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพที่ส่งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ 5

1.3 ห ุ บผำช ั น (canyon) เกิดจากการกร่อนบริเวณท้องน ้าจนเป็ น ร ่ องล ึ กเหล ื อหน ้ าผาส ู งช ั นท ้ ั งสองด ้ าน เช ่ น แกรนด ์ แคนยอน ในเขตแม่น ้าโคโลราโด ประเทศสหรัฐอเมริกา 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ 6

7 2.1 ที่รำบน ้ำท่วมถึง (flood plain) เป็ นท ี่ราบ ท ี่อย ่ ู ระหว ่ างสองฝั่งแม ่ น ้ าจะม ี น ้ าท ่ วม ในช่วงน ้าหลากเกิดจากการทับถมของตะกอนที่แม่น ้าพัดพามา 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

8 2.2 เน ิ นตะกอนน ้ ำพำร ู ปพ ั ด (alluvial fan) เกิดจากการสะสมตัวของตะกอนในบริเวณ ท ี่การเปล ี่ยนระด ั บของทางน ้ าจากห ุ บเขา ช ั นลงส ่ ู ท ี่ราบ ท าให้ ความเร็ วของกระแสน ้าลดลง จนไม่สามารถน าพาตะกอนบางส่ วน ต่ อ ไ ป ไ ด้ ต ะ ก อ น จึ ง ต ก ต ะ ก อ น ใ น ลักษณะที่แผ่ กระจายออกไปรอบข้าง เป็ นร ู ปพด ั 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

2.3 ดินดอนสำมเหลี่ยม (delta) เป็ นพื้นที่บริเวณ ปากแม ่ น ้ าท ี่ม ี ร ู ปร ่ างล ั กษณะคล ้ ายสามเหล ี่ยม เก ิ ดจาก แม่น ้าและสาขาแม่น ้าเล็กใหญ่ที่กระจาย ออกบริเวณปากแม่น ้าพัดพา ตะกอนมาตกทับถม ท าให้พื้นที่บริเวณปากแม่น ้ามี ระด ั บส ู งขึ้น กระแสน ้าไหลช้าลง ตะกอนที่ทับถมมากขึ้นจนพ้นจากระดับน ้า กลายเป็ นพ ื น ้ ด ิ นแผ ่ ขยายเป็ นท ี่ราบล ่ ุ มบร ิ เวณกว้าง มีลักษณะเป็ นดินดอนสามเหลี่ยม เช่น ดินดอนสามเหลี่ยม ปากแม่น ้าไนล์ แม่น ้าไรน์แม่น ้าหวางเหอ แม่น ้าแซน 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ 9

10 1. ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่เก ิ ดจากการกร ่ อนของลม ม ีดังนี้ 2.1.2กระบวนการลมกบ ั ลก ั ษณะภ ู มปิ ระเทศ ท าให ้ เก ิ ดแอ ่ งเช ่ น แอ ่ งไฟย ุ ม (Faiyum Depression) ในประเทศอียิปต์ แต่บางแห่งแอ่งอาจมีระดับต ่าลึก ถึงช ้ ั นห ิ นอ ้ ุ มน ้ าจนท าให ้ เก ิ ดเป็ นโอเอซ ิ ส (oasis) ได้ 1.1แอ ่ งในทะเลทรายเม ื่อลมพด ั กราดพาเอาวต ั ถ ุ ที่ ปกคล ุ มอย ่ ู ตามพ ื น ้ ผ ิ วด ิ นหร ื อทะเลทรายออกไป 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

11 1.2 เขำโดดในทะเลทรำย (inselberg) เป็ นเน ิ นเขาท ี่เหล ื อจากการกร ่ อนของลมท ี่ต ้ ั งอย ่ ู โดดเดี่ยว ในทะเลทราย อาจมีลักษณะกลมมนหรือยอดตัด เช่น ในทะเลทรายสะฮาราทาง ตะวันตก 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

12 2. ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่เก ิ ดจากการท ั บถมของกระบวนการลม ม ี ดงนี้ ั 2.1 เนินทรายหรือสันทราย (sand dune) เกิดจากลมพัดพาเอาทราย ละเอียดมาทับถมกันในบริเวณด้าน หน้าของสิ่งที่กั้นขวางในพื้นที่ทะเลทราย การทับถมที่เกิดถ้ามีปริมาณเพิ่มมากขึ้นจน มีขนาดใหญ่อาจมีลักษณะเป็ นเนินทราย ส ั นส ู งและเป็ นแนวยาว 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

2.2 ดินเลิสส์ (loess) หรือเรียกอีกอย่าง ว่า ดินลมหอบ หมายถึง ดินละเอียดสีเหลืองอ่อน เกิดจากลมประจ าพัดพาเอาตะกอนด ิ นอน ุ ภาคทราย ละเอียดและทรายแป้งจากเขตพื้นที่แห้งแล้ง ที่ราบท ี่ม ี ด ิ นลมหอบท ั บถมอย ่ ู เรียกว่า ที่ราบดินลมหอบ บริเวณที่พบ เช่น ตอนกลางของ แม่น ้าหวางเหอ ทางตอนเหนือ ของประเทศจีน ในบริเวณอเมริกาใต้พบได้บร ิ เวณท ี่ราบในเขตท ่ ุ ง หญ้าปัมปาของประเทศอาร์เจนตินา 13 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

2.1.3 กระบวนการธารน ้าแข็งกับลก ั ษณะภ ู มปริ ะเทศ 1. ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่เก ิ ดจากการกร ่ อนของธารน ้ าแข ็ง มีดังนี้ 1.1 เซิร์ก (cirque) เก ิ ดจากธารน ้ าแข ็ งห ุ บเขาเคล ื่อนที่ลง ส ่ ู ท ี่ต ่าอย ่ างช ้ าๆ ท าให้ธารน ้าแข็งกร่อนไหล่เขาเป็ น แอ่งลึกเข้าและปรากฏให้เห็นเมื่อ ธารน ้าแข็งละลายไปแล้ว ถ้าแอ่ง มีน ้ าข ั งอย ่ ู จะเป็ นทะเลสาบเรียกว่า ทาร์น (tarn) 14 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

อำแรต 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ 1.2 อำแรต (arete) คือบริเวณสันปันน ้าที่อย ่ ู ระหว่างแอ่งเซิร์ก 2 แห่ง มักมีลักษณะเรียว แหลมบางเป็ นสันเขาหยักแหลม ๆ ˆ 15

16 1.3 ฮอร์น (horn) คือ บริเวณที่มีแอ่งเซิร์ก 3 แอ่ง หรือมากกว่านั้นหลังชนกันเกิดเป็ นยอดเขา แหลมร ู ปพร ี ะม ิ ดส ู งเช ่ น แมตเตอร ์ ฮอร ์ น (Matterhorn) ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

17 1.4 ห ุ บเขำในธำรน ้ ำแข ็ ง(glacial trough) ค ื อ บร ิ เวณห ุ บเขาท ี่ม ี ล ั กษณะล ึ กและกว ้ างมีฐานราบ และขอบส ู งช ั นคล ้ ายต ั วย ู(U–shape valley) 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

18 ถ ้ าอย ่ ู ใกล ้ ชายฝั่งทะเล ม ี ล ั กษณะเป็ นห ุ บเขาแคบ ๆ มีหน้าผาส ู งช ั นเร ี ยกว ่ า ฟยอร์ด (fjord) พบในเขตชายฝั่ง ของประเทศนอร์ เวย์ เกาะกรี นแลนด์ คาบสม ุ ทร แลบราดอร์ รัฐอะแลสกาของประเทศสหรัฐอเมริกา และ เกาะใต้ของประเทศนิวซีแลนด์ 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

19 1.5 ทะเลสำบธำรน ้ำแข็ง (glacial lake) เกิดจาก การกร่อนของธารน ้าแข็งบริเวณที่ราบจน ท าให ้ เป็ นหล ุ มและกายเป็ นแอ ่ งขนาด ใหญ่เม ื่อถ ู กกระท าอย ่ างต่อเนื่อง เมื่อธารน ้าแข็งละลาย ท าให้มีน ้าเข้าไปแช่ขัง หลายเป็ นทะเลสาบ พบได้ทางตอนเหนือ ของประเทศแคนาดา และฟิ นแลนด์ 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่เก ิ ดจากการกระท าของธารน ้ าแข็ง เซิร์ก อาแรต ฮอร์น 20 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

ทาร์น ห ุ บเขาธารน า ้ แขง ็ 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ 21

22 2. ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่เก ิ ดจากการท ั บถมของ กระบวนการธารน ้าแข็ง ได้แก่ ที่ราบเศษหินธาร น ้าแข็ง (outwash plain) เกิดจากเศษหินที่ธารน ้าแข็งพัดพามาทับถมบริเวณปลาย ธารน ้ าแข ็ ง เช ่ น ท ี่ราบล ่ ุ มทางตอนกลางของประเทศ สหรัฐอเมริกา ทางตอนเหนือของประเทศเยอรมนี 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

23 2.1.4 กระบวนการน ้าใต้ดินกับลก ั ษณะภ ู มประเทศ ิ เมื่อน ้าฝนท าปฏิกิริยากับก๊าซคาร์ บอนไดออกไซด์ อากาศตกลงมาส ่ ู พ ื ้ นโลกท ี่ปกคล ุ มด ้ วยช ้ ั นห ิ นป ู น ท าให ้ น ้ าเร ิ่มกระบวนการกร ่ อนห ิ นป ู นท ้ ังบนพื้นผิว และใต ้ ด ิ น เก ิ ดล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่แตกต ่ างกัน เร ี ยกล ั กษณะภ ู ม ิประเทศเหล ่ าน ี ว ้ ่ า ภ ู ม ิประเทศคาสต ์(karst) 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

24 1. ภ ู มปิ ระเทศทเ ี ่ กด ิ จากการกร ่ อนของน า ้ ใต ้ ด ิน ได้แก่ 1.1 ดาดห ิ นป ู น (limestone pavement) เป็ นร่ องลึกที่แผ่ขยายเป็ นบริเวณกว้าง เน ื่องจากห ิ นป ู นถ ู กน ้ าฝนกร ่ อน 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

25 1.2 หล ุ มยบ ุ (sinkhole) เกิดจากเพดานถ ้าหรือโพรง ในภ ู ม ิประเทศ ห ิ นป ู นละลาย จากน ้าฝนหรือน ้าใต้ดิน พง ั ย ุ บลง 1.3 ป่ ำช ้ ำห ิ นปน ู (lapies) เก ิ ดจากห ิ นป ู นถ ู กละลายจน สึกกร่อนเหลือเป็ นแท่งหิน ป ู นโผล ่ พ ้ นพ ื น ้ ด ิ นระเกะระกะคล้ายป่ าช้า 1.4 เขำลอมฟำง (hay stack) เขาโดดที่เกิดจากการ สึกกร่อนโดยน ้าฝนที่เป็น กรดอ่อน ๆ มีลักษณะ คล้ายกองฟาง 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

26 1.5 ถ ้ำ (cave) พบมากในภ ู เขา ห ิ นป ู น เก ิ ดจากน ้ าฝนและ น ้ าใต ้ ด ิ นท ี่ละลายห ิ นป ู นจน กลายเป็ นช่องหรือโพรงขนาด ใหญ่ขึ้นแล้วพัฒนาเป็ นถ ้า 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

27 ในถ ้ามักพบหินย้อย (stalagmite) ซึ่งเกิดจากน ้าจาก หินย้อยที่หยดลงบนพื้นถ ้าและเกิด การสะสมต ั วของตะกอนส ู งข ึ น ้ เป็ น แท่งหรือเป็ นแผ่น เมื่อหินงอกและ หินย้อยยื่นมาบรรจบกันแท่ง เรียกว่า เสาหิน แต่ถ้าเป็ นแผ่น เรียกว่า ม่านหินย้อย 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

28 2. ภ ู มปิ ระเทศทเ ี ่ กด ิ จากการทบ ั ถมของกระบวนการน า ้ ใต้ดิน ได ้ แก ่ ท ี่ราบห ิ นป ู นซ ึ่งเป็ นท ี่ราบท ี่เก ิ ดจากการทับถมของ กระบวนการน ้ าใต ้ ด ิ นในภ ู ม ิประเทศ ภ ู ม ิประเทศห ิ นปนที่ ู ส าคัญของโลก เช่น 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

29 2.1.5กระบวนการชายฝั ่ งทะเลกบ ั ลก ั ษณะภ ู มปิ ระเทศ 1. ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่เก ิ ดจากการกร ่ อนของคล ื่นและ กระแสน ้าชายฝั่ง มีดังนี้ 1.1 แหลม (cape) และอ่ำว (bay) บริเวณชายฝั่งที่มีโครงสร้างหิน แตกต่างกัน มีทั้งหินที่ทนต่อกระบวนการกร่อนของ คล ื่นและกระแสน ้ าได ้ ด ี และบางชน ิ ดผ ุ พง ั สลายได ้ รวดเร็ว จึงท าให้ฝั่งทะเลมีลักษณะ เว้าแหว่งไม่เสมอกัน 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

30 ส่วนหินแข็งที่ยื่นออกไป ในทะเลเรียกว่า ส ่ วนบร ิ เวณทถ ี ่ ู กกร ่ อนเว ้าเข้าไป ในแผ่นดินเรียกว่า แหลม อ่าว 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

31 1.2 หน ้ ำผำส ู งช ั นร ิ มทะเล(sea cliff) และโพรง หินชำยฝั่ง (sea cave) เกิดจากการกร่อนโดยคลื่น ท ี่บร ิ เวณฐานภ ู เขาห ิ นชายทะเลจนเก ิ ดเป็ นโพรง เรียกว่า โพรงหินชายฝั่ง เมื่อหินด้านบนโพรงพังทลายจะเกิดเป็น หน ้ าผาส ู งช ั นชายฝั่งทะเล 1.3 ซ ้ ุ มห ิ นชำยฝั่ง (sea arch) เกิดจากการ กร่อนโดยคลื่นบริเวณหัวแหลม จนท าให้เกิด เป็ นโพรงห ิ น เม ื่อโพรงน ี ้ ทะล ุ จ ึ งเก ิดเป็ นหิน สะพานโค ้ งอย ่ ู เหน ื อน ้ า 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

32 2. ลก ั ษณะภ ู ม ิประเทศท ี ่ เกด ิ จากการท ั บถมของกระบวนการชายฝงทะเล ั ่ 2.1 หำดทรำย (sandy beach) เกิดจากการทับถมของตะกอนทรายที่ คลื่นและกระแสน ้าชายฝั่งพัดพามาทับถมตาม แนวชายทะเล มีลักษณะยาวไปริมชายฝั่งทะเล หรือมีลักษณะเป็ นหาดทรายกันอ่าว (หาดกระเปาะ) 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

33 2.2 สันดอน (bar) เนินใต้น ้า นอกชายฝั่งที่เกิดจากคลื่นและกระแสน ้าชายฝั่งพัดพา ตะกอนมาท ั บถมจนเก ิ ดเป็ นแนวส ั นยาวส ั นดอนม ี ร ู ปร ่ างล ั กษณะหลายอย ่ าง เร ี ยกช ื่อตามร ู ปร ่ างและแหล ่ งท ี่เก ิ ด เช ่ น ส ั นดอนปากอ ่ าว(baymouth bay) คือ สันดอนที่เกิด บริเวณปากอ่าวทับถมกันจนกระทั่งปิ ดปากอ่าว ท าให้บริเวณที่เคยเป็ นอ่าวกลายเป็ น ทะเลสาบ น ้ าเค ็ มชายฝั่งหร ื อลาก ู น (lagoon) สันดอนจะงอย (spit) เป็ นสันดอนที่ปลายข้างหนึ่งติดต่อ กับชายฝั่ง ปลายอีกข้างหนึ่งยื่นไปในทะเล บริเวณส่วนปลายมี ลักษณะโค้งงอเข้าหาฝั่ง 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

34 2.3 ที่รำบชำยฝั่ง (coastal plain) ค ื อ ท ี่ราบท ี่อย ่ ู ต ิ ดก ั บทะเลหร ื อชายทะเล น ั บจากระด ั บน ้ าลงต ่าส ุ ดข ึ น ้ ไปในแผ ่ นด ิ น จนถ ึ งบร ิ เวณภ ู ม ิประเทศท ี่เปล ี่ยนแปลง เกิดจากตะกอนทะเลมาทับถมกัน 2.1การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพทส ี ่ ่ งผลต ่ อภ ู มปิ ระเทศ 2. การเปลย ี่นแปลงทางกายภาพท ี่ส่งผลต่อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

35 เขาโดดในทะเลทราย เป็ นเนินเขา ที่เหลือจากการกร่อนของลมที่ตั้งอย ่ ู โดดเดี่ยวในทะเลทราย เกม หาจ ุ ดต ่ างในทะเลทราย

การทับถมของน ้าท าให้เกิดที่ราบน ้าท่วมถึง หรือเนินตะกอน หรือดินดอนสามเหลี่ยม ที่มีดินตะกอนที่อุดมสมบูรณ์ ส่วนการทับถมของลมท าให้เกิดเนินทรายหรือสันทราย หรือดินเลิสส์ ซึ่งเป็ นดินทรายที่ค่อนข้างแห้งแล้ง ค าถามทบทวน 1 ล ั กษณะภ ู ม ิประเทศท ี่ได ้ จากการท ั บถมของน ้ าและลมแตกต ่ างก ั นอย ่ างไร เกิดจากกระบวนการกร่ อนหรือทับถมของน ้าใต้ดิน โดยน ้าฝนที่ท าปฏิกิริยากับ ก๊าซคาร์ บอนไดออกไซด์ในอากาศตกลงมาสู่พื้นผิวโลกที่ปกคลุมด้วยชั้นหินปูน และน ้าท า ปฏิกิริยากับหินปูนทั้งบนพื้นผิวดินและใต้ดิน จนเกิดลักษณะภูมิประเทศแบบคาสต์ ซึ่งท าให้เกิด ลักษณะภูมิประเทศแบบดาดหินปูน หลุมยุบ ป่ าช้าหินปูน เขาลอมฟาง ถ ้า และที่ราบหินปูน 2 ภ ู ม ิประเทศห ิ นป ู นเก ิ ดจากอะไรและส ่ งผลต ่ อล ั กษณะภ ู ม ิประเทศอย ่ างไร 36

2.1.1กระบวนการน ้า และแม่น ้ากับลักษณะ ภ ู ม ิประเทศ 1. เกิดจากการกร่อนของน ้าในแม่น ้า 2. เกิดจากการทับถมของ กระบวนการน ้าในแม่น ้า 2.1.2กระบวนการลม กบ ั ลก ั ษณะภ ู ม ิประเทศ 1. เกิดจากการกร่อนของลม 2. เกิดจากการทับถมของ กระบวนการลม 2.1.3กระบวนการธาร น ้าแข็งกับลักษณะ ภ ู ม ิประเทศ 1. เกิดจากการกร่อนของธารน ้าแข็ง 2. เกิดจากการทับถมของ กระบวนการธารน ้าแข็ง 2.1.4กระบวนการน ้าใต้ ดน ิ กบ ั ลก ั ษณะภ ู ม ิประเทศ 1. เกิดจากการกร่อนของน ้าใต้ดิน 2. เกิดจากการทับถมของกระบวน การน ้าใต้ดิน 2.1.5กระบวนการ ชายฝั่งทะเลกับลักษณะ ภ ู ม ิประเทศ 1. เกิดจากการกร่อนของคลื่นและ กระแสน ้าชายฝั่ง 2. เกิดจากการทับถมของ กระบวนการชายฝั่งทะเล การเปลย ี ่ นแปลงทางกายภาพท ี ่ ส ่ งผลต ่ อภ ู ม ิประเทศ 37

การมอบหมายงาน อ ่ านเน ้ ื อหาเก ี่ยวกบัการเปล ี่ยนแปลงทางกายภาพท ี่ส ่ งผลกระทบ ต ่ อภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ เรื่อง การเปล ี่ยนแปลงทางกายภาพท ี่ส ่ งผลต ่ อภ ู ม ิ อากาศและ การเปล ี่ยนแปลงทางกายภาพท ี่ส ่ งผลต ่ อทรัพยากรธรรมชาต ิ แล้วสรุปและบันทึกความรู้ที่ได้ลงในสมุด 38