อาหาร3

เทศบาลตาบลตลาดแค เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาลตลาดแค โดย

จัดตัง้ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมื่อวนั ที่ ๓ มถิ นุ ายน ๒๕๑๔ ในราช
กจิ จานเุ บกษา เล่มที่ ๘๘ หน้า ๑๗๙๑ ลงวันที่ ๓ มิถุนายน ๒๕๑๔ ต่อมา
ได้ยกฐานะขึ้นเป็น “เทศบาลตาบลตลาดแค” ตามพระราชบัญญัติ
เปล่ียนแปลงฐานะของสุขาภิบาล เป็นเทศบาล เมื่อวันท่ี ๒๕ พฤษภาคม
๒๕๔๒ โดย นายชัยรตั น์ กติ ติหริ ัญวัฒน์ เป็นนายกเทศมนตรีคนแรกจนถึง
ปจั จบุ ัน

E-Book เรือ่ ง อาหารพื้นบา้ นชุมชนเทศบาลตลาดแค เล่มน้ี เป็น
สว่ นหนึง่ ของรายวิชา การจัดการสารสนเทศท้องถ่ินจัดทาข้ึนเพ่ือเป็นคู่มือ
ในการศึกษา หาความรู้และเพ่ือให้เกิดประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ รวมทั้งเป็น
การอนุรกั ษแ์ ละ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญาดา้ นอาหารพ้ืนบ้านของปราชญ์ชาวบ้าน
ชมุ ชนเทศบาลตลาดแค

E-book เล่มน้ีมีเน้ือหาประกอบ ดังนี้ ประวัติความเป็นมาของ
ชมุ ชน อาหารพน้ื บา้ น เมนอู าหารคาว วตั ถุดิบ วิธที า เปน็ ตน้ ทง้ั นี้ ทางคณะ
ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างย่ิงว่า E-Book เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ท่ีสนใจ
ศึกษาและทางคณะผู้จัดทาขอขอบคุณอาจารย์ผู้สอน ปราชญ์ชาวบ้าน
ทุกท่านและชุมชนท่ีได้ถ่ายทอดความรู้และกรุณาให้ทางเรา ได้เก็บข้อมูล
เพ่ือมาทาสื่อและเผยแพร่ ขอขอบพระคุณในการช่วยสนับสนุน จนทาให้
E-Book เลม่ น้ี สาเรจ็ ณ โอกาสน้ี ดว้ ย

คณะผ้จู ดั ทา

อาหารพน้ื บ้าน................................1
ห่อหมกปลาซวิ ................................3
ปิง้ ปลาซิว........................................5
น้าพรกิ พุงปลา.................................7
ลาปปลาดุก.....................................9
แกงมันปลายา่ ง..............................11
แกงหวั ตาล.....................................13
แกงผกั หวานไขม่ ดแดง...................15
คว่ั หม่ี.............................................17
แกงบอน........................................19
แกงขเ้ี หลก็ .....................................21
ปลาร้าทอดทรงเครอื่ ง………………..23
นา้ พริกไขเ่ ค็ม……………………………25
แนะนาปราชญ์ชาวบา้ น.................27
บรรยากาศการลงพืน้ ที่..................28



อาหารพื้นบ้าน หมายถงึ อาหารประชาชนบริโภคอยู่ในชีวิตประจาวนั
และบริโภคในงานประเพณีการทาบุญโอกาสต่างๆโดยมีวัตถุดิบได้นามา
ประกอบอาหารจากแหลง่ ตา่ งๆทง้ั จากแหลง่ ธรรมชาติ ด้วยการเกบ็ ของป่า การ
จับสัตว์น้าและจากการผลิตข้ึนมาเอง เช่น การเพาะปลูก การเล้ียงสัตว์ หรือ
จากการซอื้ และขายแลกเปลี่ยน โดยมีกรรมวธิ ีทาเปน็ เอกลกั ษณ์ของชุมชนนั้นๆ
รวมทงั้ รสชาติที่เปน็ เฉพาะถนิ่ แตกตา่ งกนั ไป

อาหารพ้ืนบา้ นชมุ ชนตลาดแค มีหลากหลายประเภท ท้ัง แกง ผัด ป้ิง
ย่าง ส่วนใหญ่วัตถุดิบหาได้จากแหล่งธรรมชาติ อีกท้ังยังมี วัตถุดิบที่มีเฉพาะ
ตามฤดูกาล เช่น ไข่มดแดง หัวตาล ผักหวาน อีกท้ังยังมีเมนูที่ทานกันประจา
เช่น แกงบอน แกงข้เี หล็ก แกงหวั ตาล คั่วหม่ี เป็นต้น



วัตถุดิบ

1. ปลาซวิ แกว้ 2. ไข่ไก่

3. ตะไคร้ 4. หอมแดง

5. ใบแมงลัก 6. น้าปลา

7. เกลือ 8. ใบตอง

9. พริก

วธิ ที า
1. นาปลาซวิ แกว้ มาล้างใหส้ ะอาด
2. เตรยี มเครอื่ งปรงุ ตะไคร้ หอมแดง พริก ซอยให้เป็นชน้ิ เล็กๆพอประมาณ

ตะไคร้เอาส่วนทีอ่ อ่ นๆ
3. ตีไขใ่ ห้ฟู นาปลาลงไปคลกุ เคลา้ ให้เขา้ กนั เตมิ เคร่อื งปรงุ ตะไคร้

พริก หอมแดง นา้ ปลา เกลอื
4. ใสใ่ บแมงลกั ลงไป
5. เตรียมใบตอง เยบ็ เป็นกระทง
6. ตักปลาทีใ่ ส่เคร่ืองปรุงแลว้ ลงในใบตองแล้วหอ่
7. นาไปนง่ึ ประมาณ 15 นาที พอสกุ ยกลง จดั ใส่จาน



วตั ถดุ บิ
1. ปลาซิวแกว้ 2. ตะไคร้
2. เกลือ 4. ใบแมงลัก
5. ใบตอง

วธิ ีทา
1. ลา้ งปลาซิว แลว้ นาตักพกั ไว้
2. โขลกตะไคร้ แล้วใสเ่ กลอื และนามาคนกับปลาซวิ ให้เข้ากนั แล้วใส่ใบแมงลกั
3. ตักใสใ่ บตองห่อ กลัดให้ดี แลว้ นาไปย่าง เสร็จเรยี บรอ้ ย



วัตถดุ ิบ

1. พุงปลา 2. หอมแดง

3. ตะไคร้ 4. กระเทยี ม
5. ข่า 6. พรกิ ปน่
7. พริกแดงซอย 8 .ต้นหอมซอย
9. ใบมะกรดู 10. กระชาย
11. เนอ้ื ปลาย่าง

วธิ ีทา

1. ใสน่ ้ามนั ลงกระทะ ใหร้ อ้ นแลว้ นาหอมซอย
เจยี วให้หอม

2. นาตะไคร้ กระเทยี ม ขา่ กระชาย ใบมะกรูด โขลกรวมกนั
แลว้ ไปผัดโดยใช้ไฟปานกลาง

3. ใส่พงุ ปลาผัดใหห้ อม และเน้อื ปลายา่ งทีโ่ ครกแลว้ นาไปผัดให้หอม
4. ใส่พริกปน่ และน้าเปลา่
5. ผดั ใหเ้ ดือด ใส่พริกแดงท่ีซอย และต้นหอมซอย เสร็จเรยี บร้อย



วตั ถุดิบ

1. ขา่ 2. ตะไคร้
3. ใบมะกรูด 4. หอม
5. กระเทยี ม 6. ปลาดกุ ย่าง
7. หอมแดง 8. น้าปลาร้าปรงุ สุก
9. ใบสะระแหน่

วธิ ที า

1. ใสเ่ คร่ืองลาบแล้วไปโขกให้ละเอยี ด
2. ใส่เน้อื ปลาดุกย่างนาไปโขกดว้ ย
3. ต้มนา้ ปลารา้ ใหเ้ ดอื ด
4. แลว้ ใส่นา้ ปลารา้ ลงไปทีเ่ ครอ่ื งลาบและเน้ือปลาดกุ ยา่ งที่โขลกแล้ว
5. ปรงุ รสด้วย ใส่พรกิ ปน่ ขา้ วคว่ั ชรู สมะนาว และใบสะระแหน่ เสร็จเรยี บรอ้ ย



วตั ถดุ ิบ

1. พริกแกง 2. ข่า
3. ตะไคร้ 4. ใบมะกรดู
5. หอม 6. กระเทียม
7. ปลารา้ 8. มัน

วิธีทา

1. ลา้ งมนั ให้สะอาด แลว้ นาไปต้มมัน
2. ใส่พริกแกง ตามดว้ ยใส่เกลอื และใสน่ า้ ปลาร้า
3. ใส่ปลายา่ งเปน็ ชิ้นๆ
4. ใส่นา้ เปลา่ พอประมาณ พรอ้ มปรุงรสดว้ ยนา้ ปลา ปิดฝารอเดอื ด



วัตถดุ บิ
1. หวั ตาล 2. พรกิ แกง
3. ปลาย่าง 3. แปง้ ขา้ วเจา้
4. น้าปลาร้า 5. ใบสม้
6. ใบแมงลกั 7. เกลือ

วิธีทา
1. ต้มตาลเดอื ดใหแ้ ลว้ ใส่พริกแกงลงไป
2. ตามด้วยใสเ่ กลือนดิ หน่อย ใส่ปลายา่ ง ใส่แปง้ ข้าวเจา้
3. รอจนเดือดแล้วเบาไฟลง
4. ใสน่ า้ ปลาร้า ใส่ใบสม้ และใสใ่ บแมงลัก เสร็จเรียบรอ้ ย



วตั ถุดบิ

1. ผักหวาน 2. ไข่มดแดง
3. ปลาดกุ ยา่ ง 4. พริกแกง
5. น้าปลารา้

วธิ ีทา

1. ตม้ น้าเปลา่
2. ใสพ่ ริกแกงเลก็ น้อย ใส่เกลอื รอให้เดอื ด
3. ใสผ่ ักหวานและใส่ปลาดกุ ยา่ ง
4. ปรุงรสดว้ ยน้าปลา
5. และวัตถุดิบหลกั ขาดไม่ได้ ใส่ไข่มดแดง ถ้าหากจดื ใสน่ ้าปลารา้ เพ่ิม

เสรจ็ เรียบรอ้ ย



วัตถุดบิ

1. หม่ีบ้านขาม โนนสงู 2. เนื้อหมู

3 .น้ามะขามเปียก 4. พรกิ ปน่

5. ถวั่ งอก 6. ต้นหอม

7. กระเทียม 8. หอม

วิธีทา

1. หมบี่ ้านขาม โนนสูง-ไม่ตอ้ งแชน่ า้ )
2. ใสน่ า้ มนั นิดหนอ่ ย ใส่น้าตาล(เคยี่ วน้าตาลให้เหลอื ง)
3. ใส่หอม กระเทียม ใส่หมู(หรือใส่ปลาย่างกไ็ ด้) คั่วใหห้ อม
4. ใสพ่ รกิ ปน่ ใส่น้ามะขามเปียก ใส่น้า ใส่นา้ ปลา ใส่หม่ี(หมไี่ มต่ อ้ งแช่นา้ กอ่ น)

ใสถ่ ั่วงอก ตน้ หอมซอยทอ่ น



วัตถดุ บิ
1. บอน 2. พรกิ แกง
3. นา้ ปลาร้า 4. ปลาย่าง
5. นา้ มะขามเปียก
6. ใบแมงลกั

วิธที า
1. ปอกบอน หั่นเฉยี งหนา ลา้ งบอนด้วยน้าเปล่า
2. ต้มน้าเปล่า รอให้เดือด แลว้ ใส่บอนลงไปในหมอ้ ตม้ ประมาณ

15 นาทแี ลว้ ตักนาไปพกั ไว้
3. ต้มน้าให้เดือด นาพริกทโ่ี ขลกตักใส่ลงหมอ้ รอให้เดือด
4. ใสน่ ้าปลารา้ ตม้ สกุ ลงไป และปลาย่าง และปรุงรสตามดว้ ย

น้ามะขามเปยี ก และนา้ ตาลพอประมาณ ใหร้ สชาติพอเปร้ียวหวาน
5. นาบอนทต่ี ้ม ตกั ใสใ่ นหมอ้ และคนใหเ้ ขา้ กนั ตามดว้ ยใบแมงลกั

เปน็ เสร็จเรยี บรอ้ ยพรอ้ มทาน



วัตถดุ ิบ

1. ใบข้เี หลก็ 2. พริกแกง
3. กะทิ 4. แคปหมู
5. มะเขือพวง 6. ใบแมงลกั
7. นา้ ใบยา่ นาง

วิธที า

1. ตม้ นา้ เปลา่ ให้เดอื ด ใสใ่ บขี้เหลก็ ลงไป ต้มสกั 3 นา้ พร้อมเทนา้ ท้ิงทกุ ครั้ง
เพอ่ื ไม่ให้ใบขเ้ี หล็กขม ตักพกั ไวจ้ ากนั้นบีบคน้ั น้าออก

2. พริกแกงลงผดั กับกะทิ พอหอม ใสเ่ คร่อื งปรุง นา้ ปลา เกลือ
3. เอาใบขเี้ หล็กที่คนั้ นา้ แลว้ นาลงไปผดั พร้อมกบั แคปหมู
4. ผัดจนได้ทแ่ี ลว้ ตามดว้ ยกะทิ และนา้ ใบยา่ นาง พร้อมใสน่ า้ เปลา่ นดิ หน่อย
5. พอเดือดแล้วมะเขือพวง และ ใบแมงลกั เสรจ็ เรียบร้อย



วัตถดุ ิบ

1. ปลารา้ 2. หอมแดงซอย 1 หวั
3. กระเทียม 4. ใบมะกรดู
5. พรกิ แห้ง 6. มะนาว 2 ลกู
7. นา้ ตาลทราย 1 ช้อนชา
8. แปง้ สาลี 2 ช้อนโต๊ะ
9. น้ามันสาหรบั ทอด

วธิ ีทา

1. นาปลารา้ มาคลุกกบั แป้งสาลีบางๆ ทาให้ทวั่ ช้นิ
2. ตงั้ กระทะใส่น้ามันใหท้ ว่ ม รอจนน้ามนั เดอื ดจัดแล้วจัดการนาปลาร้า

ลงไปทอดจนสุกเหลือง
3. ใชน้ ้ามันที่เหลอื จากทอดปลาร้าตกั ออกให้เหลอื นอ้ ยๆ นากระเทยี ม

หอมแดงและใบมะกรูดลงไปผดั แล้วปรงุ รสด้วยน้าตาลเลก็ นอ้ ย
เพือ่ ใหต้ ัดความเค็มของปลาร้า
4. นาปลาร้าขนึ้ สะเด็ดน้ามนั โรยกระเทยี ม หอมแดงและใบมะกรดู ลงไปในตวั ปลารา้
5. บบี มะนาวใหท้ ัว่ แล้วโรยดว้ ยพริกแหง้ อกี คร้งั เสรจ็ เรียบรอ้ ยพรอ้ มทาน



วตั ถุดบิ

1. หอมแดง 2. กระเทยี ม
3. พรกิ แหง้ 4. น้ามะขามเปียก
5. น้าปลา 6. ไข่เคม็
7. นา้ มนั 8. นา้ ตาลปบ๊ี
9. น้าเปล่า

วิธีทา

1. นาหัวหอม กระเทียมและพรกิ แห้งลงไปคัว่ ใหห้ อม ให้ออกเกรียมๆนิดหนอ่ ย
2. นาท้งั 3 อยา่ งมาตาใหล้ ะเอยี ด
3. ปรุงรสด้วยน้าปลา น้ามะขามเปยี ก น้าตาลปีบ๊ ชมิ รสตามชอบ
4. ตัง้ กระทะใส่น้ามนั ลงไป นา้ มันร้อนให้ใสพ่ รกิ ลงไปผดั ให้หอม
5. ใสน่ า้ เปลา่ ผดั ต่อนดิ หน่อย ใส่ไขเ่ คม็ ลงไปผัด เสรจ็ เรยี บร้อยพร้อมทาน

นางวรรณ ในทองหลาง นางนอม สุขเสนี

นางรว่ ม กระจา่ งโพธ์ิ นางสมหวงั บญุ ลา้



ความหมายและลกั ษณะของอาหารพืน้ บ้าน (ออนไลน์).สบื ค้นจาก
http://www.thaigoodview.com/
[10 เมษายน 2564]
เทศบาลตาบลตลาดแค (ออนไลน์).สบื ค้นจาก
http://www.taladkae.go.th/
[10 เมษายน 2564]
ปลาร้าทอดทรงเครอ่ื ง (ออนไลน์).สืบคน้ จาก https://food.mthai.com/
[11 เมษายน 2564]
น้าพริกไขเ่ คม็ (ออนไลน์).สบื ค้นจาก https://cookpad.com/
[11 เมษายน 2564]

- ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์วนิดา นเรธรณ์
(อาจารยป์ ระจารายวชิ า การจดั การสารสนเทศท้องถ่นิ )

- มหาวทิ ยาลัยราชภฏั นครราชสมี า คณะมนษุ ยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์
- สานกั งานการวจิ ัยแหง่ ชาติ (วช.)
- เทศบาลตาบลตลาดแค ตาบลธารปราสาท อาเภอโนนสูง

จงั หวดั นครราชสมี า
- นางวรรณ ในทองหลาง, นางนอม สขุ เสนี ,นางสมหวงั บญุ ล้า

และนางร่วม กระจ่างโพธ์ิ (ปราชญ์ชาวบา้ นดา้ นอาหารพืน้ บา้ น)

อาหารพ้นื บา้ นชุมชนตลาดแค
มีหลากหลายประเภท ท้ัง แกง ผัด ปิ้ง ย่าง

ส่วนใหญ่วัตถุดิบหาได้จากแหล่งธรรมชาติ อีก
ทง้ั ยงั มี วตั ถดุ บิ ทม่ี ีเฉพาะตามฤดูกาล เช่น ไข่มด
แดง หัวตาล ผักหวาน อีกทั้งยังมีเมนูที่ทานกัน
ประจา เช่น แกงบอน แกงข้ีเหล็ก ค่ัวหมี่ แกง
หวั ตาล เปน็ ตน้

ผลิตภณั ฑ์ชุมชนตลาดแค