กฎหมายเกี่ยวกับจราจร

กฎหมายจราจร

ครูปาลีรตั น์ สายมณีวงศ์

ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 6

กลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ ังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

โรงเรยี นไพรบึงวิทยาคม
สังกัดองคก์ ารบรหิ ารส่วนจงั หวัดศรสี ะเกษ

พระราชบญั ญัตกิ ารจราจรทางบก เป็นกฎหมายท่ีมี
โทษทางอาญา ผูฝ้ ่าฝนื ไม่ปฏิบตั ิตามจะตอ้ ง รบั โทษ

ทางอาญา เป็นกฎหมายท่ที กุ คนจะตอ้ งเรยี นรู้
และนาํ ไปปฏบิ ตั ิดงั นี้

- เครอ่ื งหมายจราจร หมายถึง เครอื่ งหมายใด ๆ ท่ีได้
ติดตัง้ ไว้ หรอื ทาํ ให้ปรากฏในทาง (ทอ้ งถนน) “เพอ่ื ให้ขับข่ี
คนเดนิ เทา้ คนทจี่ งู หรอื ไลต่ ้อนสัตว์ ปฏิบัติตามเครอ่ื งหมาย
นั้น เชน่ เคร่ืองหมายห้ามเลยี ว หา้ มกลับรถ ห้ามจอด งดว่งิ
ทางเดยี ว หรือทางสําหรบั รถประจาํ ทาง



- สัญญาณจราจร หมายถงึ สัญญาณ
ใด ๆ ทแี่ สดงด้วยธง ไฟ ไฟฟา้ มอื
แขน เสียง ใหค้ นทีข่ ับขี่ คนเดินเท้า
หรอื คนจูง หรือไล่ต้อนสัตวป์ ฏิบตั ติ าม
สัญญาณนัน้ เชน่ สัญญาณไฟแดง เสียง
นกหวดี จากเจ้าหนา้ ท่ีตาํ รวจ

- หา้ มผใู้ ดนาํ รถที่มีสภาพไม่มนั่ คงแขง็ แรง ซ่ึงอาจทาํ ใหเ้ กิด
ความไม่ปลอดภัยแกผ่ ใู้ ช้ หรอื รถท่ีมีสภาพทําใหผ้ ู้ใช้ คนโดยสาร
หรือคนทีใ่ ช้ทางเดนิ รถร่วม เส่อื มเสยี สขุ ภาพ เชน่ รถควันดาํ
ผู้ใดฝา่ ฝนื มีความผิดปรบั ไมเ่ กนิ 500 บาท

- รถท่ไี มม่ แี ผ่นปา้ ยทะเบยี น แผน่ ป้ายเครื่องหมายเลข
ทะเบียน หรือปา้ ยประจํารถ ตาม กฎหมายวา่ ด้วยรถยนต์
กฎหมายการขนสง่ กฎหมายวา่ ด้วยลอ้ เลือ่ น กฎหมายวา่ ดว้ ยรถ
ลาก กฎหมายว่าดว้ ย รถจ้าง ห้ามนาํ มาใชใ้ นทางเดนิ รถ

ผู้ฝา่ ฝืนมคี วามผดิ ปรบั ไม่เกนิ 1,000 บาท

ผ้ขู บั รถต้องมีใบอนุญาตขบั รถ และสาํ เนาภาพถา่ ยใบคมู่ อื จด
ทะเบยี นรถ ในขณะขับ เพอื่ แสดงตอ่ เจา้ พนกั งานไดท้ นั ทีทีม่ กี าร
ขอดู ใบอนญุ าตจะมี 2 ลกั ษณะ

- ใบอนญุ าตชัว่ คราว จะต้องทําเรอ่ื งตอ่ อายทุ ุก ๆ 1 ปี

- ในอนญุ าตตลอดชพี สามารถจะทาํ ไดเ้ ม่อื ไดท้ ําใบอนญุ าต
ขับรถช่วั คราวมาแล้ว 2 คร้ัง โดยเสยี คา่ ธรรมเนยี มทํา
ใบอนุญาตขับรถตลอดชีพ 1,000 บาท (สาํ หรบั รถยนต์นง่ั สว่ น
บุคคล ไม่เกนิ 7 ท่นี ่ัง ข้อมูลปี พ.ศ. 2545)

ปจั จุบันการทําใบอนุญาตขบั รถตลอดชพี ไดถ้ กู ยกเลกิ ไป
ท้ังน้ีเพอื่ ต้องการจะทดสอบสภาพ ร่างกายของผู้ขบั ขี่ว่าอยู่ใน
สภาพพร้อมเพยี งใด เพราะการขับขี่ถา้ สภาพของผู้ขบั ขไ่ี มพ่ รอ้ มที่
จะขบั เช่น อายุ มากเกินไป อาจเกดิ อันตรายตอ่ ผขู้ บั ข่เี อง และ
ผู้ใช้รถคันอืน่ ท่ีอยูใ่ นเสน้ ทางเดยี วกนั รวมท้งั คนเดนิ เท้าด้วย

ผขู้ อใบอนญุ าตขับรถจะต้องมอี ายุไมต่ า่ํ กวา่ 18 ปบี ริบรู ณ์
และต้องเป็นผู้มคี ณุ สมบตั ิ และไม่มี ลักษณะต้องหา้ มตามท่ี
กฎหมายกาํ หนด เชน่ ตาบอดสี โดยยื่นคํารอ้ งต่อนายทะเบยี น
ท้องทท่ี ต่ี นมภี มู ลิ าํ เนาอยู่ โดยเขา้ สอบทั้งภาคทฤษฎแี ละ
ภาคปฏบิ ัติตามท่กี ฎหมายกาํ หนด เม่อื สอบไดท้ งั้ หมดแล้วจงึ จะ
ไดร้ ับใบอนุญาต ขบั รถชว่ั คราวก่อน

ผขู้ บั ขี่ต้องปฏิบตั ดิ ังน้ี

ผู้ขับรถตอ้ งไมข่ บั รถกง่ึ กลางของทางเดนิ รถ และต้องขบั รถใน
ทางเดนิ รถชดิ ซ้าย เว้นแตใ่ นกรณตี อ่ ไปน้ี สามารถขับรถในดา้ นขวา
หรือก่งึ กลางของทางเดนิ รถได้

- ดา้ นซ้ายของทางเดินรถปิดการจราจร หรอื มสี ่งิ กดี ขวาง
- ทางเดนิ รถเจา้ พนกั งานกาํ หนดใหเ้ ปน็ ทางเดนิ รถทางเดยี ว
- ทางเดนิ รถกวา้ งไม่เกนิ 6 เมตร

ผู้ใดฝ่าฝนื หรือไม่ปฏิบตั ิตามมคี วามผิดตอ้ งระวางโทษ
ปรับตัง้ แต่ 200 บาท ถึง 500 บาท

หรอื ตาํ่ กว่าความเรว็ ของรถคนั อน่ื ที่ขบั ใน
ทิศทางเดยี วกนั ผ้ขู บั ขต่ี อ้ ง ขับรถใหใ้ กล้ขอบทางเดินรถ
ด้านซ้ายเท่าทีจ่ ะกระทําได้

รถบรรทุก รถบรรทกุ โดยสาร รถจกั รยานยนต์ ในทางเดนิ รถซึ่งได้
แบง่ ชอ่ งเดินรถในทศิ ทาง รบั ไวต้ ้ังแต่ 2 ช่องข้นึ ไป หรอื ได้จดั ช่องเดนิ รถ
ประจาํ ทางไวด้ ้านซ้ายโดยเฉพาะ ต้องขบั รถในช่องเดนิ รถ ตอ้ งขับรถในช่อง
เดนิ รถดา้ นซ้ายสดุ หรอื ใกล้เคียงกับชอ่ งเดินรถประจาํ ทางแล้วแต่กรณี
ยกเวน้ รถยนต์น่งั สว่ นบคุ คล และในพื้นทีข่ องกรุงเทพมหานคร

ผใู้ ดฝ่าฝนื หรือไมป่ ฏบิ ัติตามมคี วามผิดต้องระวางโทษปรับต้ังแต่ 400
บาทถึง 1,000 บาท

จะชว่ ยลดปญั หาการกระทบกระเทอื นบรเิ วณศีรษะ เม่ือเกิดอบุ ัติเหตุ
หมายใชบ้ งั คับผู้ขบั ขี่และคนโดยสารรถจักรยานยนตต์ อ้ งสวมหมวกที่จดั ทาํ ขึน้
โดยเฉพาะเพ่อื ปอ้ งกนั อนั ตรายน ปัจจบุ ันบังคบั ใช้ทวั่ ประเทศ และต้องเปิด
ไฟหนา้ รถทุกเวลาทม่ี กี ารใช้รถจกั รยานยนต์

ผู้ฝา่ ฝนื หรอื ไมป่ ฏบิ ตั ิตามมคี วามผดิ ต้องระวาง

โทษปรับไม่เกนิ 500 บาท

ตามพระราชบัญญตั ิจราจรทางบก พ.ศ. 2522
(แก้ไขเพิม่ เติม ฉบบั ที่ ศ. 2538) กาํ หนดให้ผ้ขู บั ขรี่ ถยนต์ทุกประเภทต้อง
รัดเขม็ ขดั นิรภยั ไว้กบั ที่น่งั ในขณะขับขี่รถยนต์ และ จดั ใหค้ นโดยสารรถยนต์
ซึ่งน่งั ทนี่ ง่ั ตอนหนา้ แถวเดยี วกบั ทนี่ งั่ ผู้ขับขรี่ ถยนต์ รดั เข็มขัดนิรภัยในขณะการ
รถยนต์ (การรัดเขม็ ขัดนิรภัยเพ่ือช่วยชีวิตและรกั ษาความปลอดภยั ในขณะเกิด
อุบัตเิ หตรุ ถชนกนั โดยสา จะไดไ้ ม่หลุดกระเด็นออกมานอกรถ)

ผใู้ ดฝ่าฝืน หรือไมป่ ฏิบัตติ อ้ งระวางโทษปรบั ไมเ่ กิน 500 บาท

ขณะขบั ขี่ ห้ามมิใหผ้ ูข้ ับข่ี
รถยนต์เสพวตั ถุที่ออกฤทธ์ิ ตอ่ จิต และประสาทกลมุ่ แอมเฟตามนิ
(ยาบ้า) หรอื กลุม่ อน่ื ทปี่ ระกาศในราชกจิ จานเุ บกษา พนักงาน
เจ้าหนา้ ที่ มีอาํ นาจในการตรวจสอบวา่ มกี ารเสพหรอื ไม่

1. จาํ คกุ ไมเ่ กนิ 6 เดือน

2. ปรบั ตัง้ แต่ 5,000-20,000 บาท หรอื ทัง้ จําทง้ั ปรับ 3.
ศาลสง่ั พักใบอนญุ าตขับขี่มกี าํ หนดไมน่ อ้ ยกวา่ 6 เดือน หรอื
เพิกถอนใบอนญุ าต

1. จาํ คกุ ไม่เกนิ 3 ปี
2. ปรบั ตงั้ แต่ 20,000-40,000 บาท หรอื ทั้งจําท้งั ปรบั
3. ใหศ้ าลสัง่ เพกิ ถอนใบอนญุ าตขับขี่

1. จาํ คุกไมเ่ กนิ 10 ปี
2. ปรบั ตง้ั แต่ 40,000-80,000 บาท หรอื ทั้งจําท้งั ปรบั
3. ใหศ้ าลส่งั เพกิ ถอนใบอนญุ าตขบั ข่ี

หา้ มผใู้ ดแข่งรถ จดั สนับสนุน หรือสง่ เสรมิ ให้มีการแข่งรถ ในทาง เวน้
แต่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานจราจรเปน็ หนังสืออย่างเป็นทางการผูฝ้ า่ ฝืนมี
โทษดงั นี้
1. จําคกุ ไม่เกนิ 3 เดือน
2. ปรับต้งั แต่ 2,000-10,000 บาท หรอื ท้งั จําทัง้ ปรบั
3. ใหศ้ าลส่งั พักใชใ้ บอนุญาตขับข่ขี องผนู้ ้ันมกี ําหนดไม่น้อยกวา่ 1 เดอื น
หรือเพกิ ถอนใบอนุญาต

ในกรณีท่ขี ับขี่รถ หรือควบคมุ สตั ว์ไปทําความเสียหายแกน่ คง ทรพั ยส์ นิ ของ
ผ้อู ืน่ ถึงแม้วา่ การกระทาํ นนั้ จะไมใ่ ช่ความผิดของตนเอง จะต้องปฏิบตั ิดังนี้
1. ตอ้ งหยุดรถหรอื สัตวแ์ ละให้ความช่วยเหลือทันที
2. แสดงตัวและแจง้ เหตุตอ่ พนักงานเจา้ หนา้ ท่ใี กลเ้ คยี งทันที
3. ตอ้ งแจ้งชอ่ื ตวั ช่ือสกลุ ที่อยู่ และเลขหมายทะเบยี นรถแก่ผเู้ สียหาย

1. ใหพ้ นกั งานเจา้ หน้าทีม่ อี าํ นาจยึดรถจนกวา่ คดถี งึ ท่ีสดุ
หรอื ได้ตวั ผู้ขบั ขี่

2. นบั แตว่ นั เกดิ เหตุ เจ้าของหรอื ผคู้ รอบครองไมแ่ สดงตนตอ่
พนักงานเจา้ หนา้ ท่ภี ายใน 6 เดือน ให้ถือวา่ รถเป็นทรัพยส์ นิ ที่ไดใ้ ช้
ในการกระทําผดิ หรือเกยี่ วกบั การทาํ ผิด รถจะตอ้ งตกเป็นของรฐั

3. ผขู้ ับขท่ี ่ีหลบหนีจะมีความผดิ อกี 1 ข้อหา คอื ชนแล้ว
หลบหนี โดยไม่ยอมให้ความชว่ ยเหลือ

1. ระวางโทษจาํ คกุ ไม่เกิน 3 เดือน
2. ปรับต้งั แต่ 2,000-10,000 บาท หรือท้งั จําท้งั ปรับ แตถ่ า้ ผ้เู สยี หาย
ไดร้ ับความเสยี หาย ถงึ ข้ันบาดเจ็บสาหสั หรือตาย โทษจะสงู ข้นึ คอื

- จาํ คุกไม่เกนิ 6 เดือน
- ปรบั ตั้งแต่ 5,000-20,000 บาท หรือทั้งจําทง้ั ปรับ