nh ng kho nh kh c “trái đ t tròn” nh v y khó có kh năng x y ra khi có g n ba trăm chuy n bay kh i hành m i ngày t Sân bay Qu c gia, ông tình c ch m m t v thượng ngh sĩ, người cũng đang chu n b lên máy bay v New York. Capehart đã nói vui v v i Trump r ng người M v n c n r t nhi u nhà , nên “hãy ti p t c phát huy công vi c t t anh đang làm”.
2 Ông hoàng con KHI NHÌN L I MÌNH H I L P M T VÀ NHÌN L I
MÌNH TH I ĐI M HI N T I, TÔI TH Y MÌNH V C B N V N V Y. TÍNH KHÍ V N CH NG KHÁC LÀ BAO. – DONALD TRUMP Được xây d ng trên th m c d c, dưới nh ng tán cây s i cao chót vót, căn nhà chào đón Fred Trump tr v sau v th m tra Washington là m t ngôi nhà khu ph Jamaica Estates, qu n Queens, mà đúng h n ph i g i là m t căn bi t th . Bi t th chi m tr n hai đ i l xinh đ p v i kho ng gi a r ng có nh ng cây cao, cây b i và hoa c . Jamaica Estates là khái ni m c a người M v khu vườn ngo i ô Anh th k XIX, c t ngang nh ng con đường mang nh ng cái tên Anh qu c r t phù h p. Đ i l n i gia đình Trump s ng được g i là Midland. Còn con đường c t ngang g n nh t mang tên Henley. Căn nhà theo phong cách Colonial Revival được xây d ng b i chính tay Trump, choán c m t vùng đ t và n i b t gi a khu dân c đ y nh ng ngôi nhà phong cách Tudor khiêm t n. Bên trên b c tường g ch đ phía ngoài là nh ng t m ván mái chìa l n, được trang trí b ng nh ng h a ti t hình răng c a và mái ngói đen d c đ ng. C a nhà được ch n gi b ng b n c t tr đ s , ch ng đ trán tường và treo t m b ng s n nh ng đường lượn sóng. T t c nh ng đi u đó khi n thi t k ngôi nhà g i v m t c u h c trò trung h c khu ngo i ô m i, n i ban ph trách trường h c mu n nh ng th ph i trông th t gi ng trường h c. Nh ng thay vì nh ng chi c xe buýt màu vàng, đường lái xe vào nhà là nh ng chi c xe h i tuy t v i. M t chi c Cadillac cho chàng. Và m t chi c Rolls- Royce cho nàng. Nh ng người t i thăm gia đình Trump s ph i đi d c đường đi b v i hai bên là hai người cưỡi ng a làm t gang đúc. Đi vào bên trong s th y m t phòng ngh v i c u thang u n cong d n t i khu phòng t ng hai c a gia đình. C u thang qu th c trông r t l ng l y và sang tr ng, nh ng không m t phòng nào trong hai mươi ba phòng có v
l ng l y đ c bi t h n c . B t k v trang trí l ng l y bên ngoài, bên trong l i là m t không gian r t thi t th c, được xây d ng đ ph c v nhu c u c a b n người nhà Trump, người qu n gia s ng cùng và tài x gia đình. Vì th mà có chín phòng t m. Mùa hè năm 1954, gia đình Trump có năm đ a tr – hai gái ba trai – tu i t sáu đ n mười b y, t t c đ u dưới bàn tay chăm sóc c a người m , bà Mary Anne MacLeod Trump. tu i b n mươi hai, bà là m t người ph n đ p, cao, m nh kh nh v i đôi m t màu xanh da tr i và m t mái tóc vàng, gi ng bà pha chút âm đi u x Scotland. Bà cũng c ng r n, c ch p và tham v ng h t nh ch ng mình v y, nh ng theo cách tĩnh l ng c a riêng mình. M t th i gian dài sau ngày bà m t, Donald Trump nh l i, “M tôi là m t người có tính c nh tranh l ng l . Người ta s ch ng bi t được tính cách đó n i bà. bà có m t tinh th n chi n đ u m nh m , gi ng nh m t Trái tim dũng c m v y”. Bà cũng mê m n s xa hoa c a n n quân ch Anh qu c. Donald nh m ông đã t ng say đ m th nào trước bu i l đăng quang c a N hoàng Elizabeth II vào năm 1953. C u bé Trump khi y v n n tượng lúc nhìn th y ni m háo h c c a m dõi theo t ng giây phút s ki n đang được truy n hình tr c ti p. Đó là l n đ u tiên máy quay được phép vào trong Tu vi n Westminster. Mary Anne MacLeod, là em út trong nhà có mười anh ch em, được sinh ra vào năm 1912 t i khu làng Tong, trên hòn đ o nh Lewis Scotland, m t vùng đ t nghèo kh , g n Iceland h n c Luân Đôn. Bà là h u du c a hai th t c Smith và MacLeod lâu đ i qu n đ o Hebrides. V phía th t c Smith, t tiên c a Mary Anne là các ch trang tr i nh b đu i kh i đ t nông tr i cho thuê trong su t th i kỳ “di t n” th k XIX. Nh ng l n di t n quy mô l n này được th c hi n b i nh ng tên đ a ch không bao gi có m t n i ru ng đ t, khi n nhi u gia đình nông dân r i vào c nh kh n cùng. M t ghi chép th i này cho th y nh ng người dân làng Tong không có đ t đai đã s ng trong “s kh n cùng c a loài người” d c theo nh ng m nh đ t ch dành cho thú hoang dã. Hòn đ o Lewis nh bé m i năm m t nghèo đi, m t vi c, m t các ho t đ ng buôn bán và m t c c dân.
Năm 1917, g n nh toàn b Lewis – 683 d m vuông (kho ng h n 177 nghìn hecta) – được thu mua b i William Lever, ông trùm ngành s n xu t xà phòng, tuyên b r ng mình s đ u t kho n ti n tương đương v i 500 tri u đô la năm 2015 đ bi n hòn đ o thành thiên đường c a công nghi p, nông nghi p và ng nghi p. Là người l p d có ti ng trên th gi i, Lever là m t người thích không khí tươi m i, luôn m r ng c a đón khí tr i quanh năm. Ông cũng t nh n mình là m t k s xây d ng xã h i, tin tưởng b n thân có th t o ra cu c s ng hoàn h o cho nhi u người, nh ng người s s ng nh th n dân c a ông, ph thu c vào ông đ có vi c làm, nhà c a, và cu c s ng c ng đ ng. Lever đã hi n th c hóa t m nhìn c a ông c ng Sunlight, mi n tây b c nước Anh, n i 350 “người dân Lever” sinh s ng trong làng vườn c a ông và làm vi c trong các nhà máy c a ông. V i Lewis, William Lever đã mường tượng ra m t c ng Sunlight khác, nh ng l n h n. Trên m nh đ t c a Lever này, nh ng quan sát viên đã qua đào t o có th lượn quanh hòn đ o trên nh ng chi c máy bay quân d ng còn sót l i trong chi n tranh, rà soát quanh bi n đ tìm ki m nh ng bãi cá trích. Nh ng con thuy n được g i ra kh i b t cá s quay v đ cung c p cho nhà máy đóng h p l n được v n hành b ng năng lượng t nhà máy đi n m i, nhà máy này còn cung c p đi n cho các xa quay t và khung cưỡi c a các nhà máy d t. Chi u v , nh ng người quan sát, ng dân và th d t s tr v nh ng căn nhà mà Lever xây d ng n i h s thưởng th c b a t i v i th c ăn được làm ra b i các nông dân c a v lãnh chúa này. Vào cu i tu n, m i người s cùng t n hưởng nh ng chương trình ngh ng i hay gi i trí mà ông ch và cũng là nhà h o tâm c a h tài tr . Người dân đ a phương r t h h i v i k ho ch c a Lever, k ho ch mà h hy v ng s ch m d t tình c nh kh n cùng do cu c di t n gây ra. Tuy nhiên, hai năm sau, Lewis g n nh v n ch a đ t được ti n tri n gì. Không nhà máy. Không vi c làm. Không máy bay tìm cá. R t nhi u người dân đ o, mà h u h t trước đây đ u là các ch nông tr i nh , đã tr nên m t kiên nh n và b t đ u nghi ho c. Ngày 10 tháng 3 năm 1919, nh ng người không ru ng đ t đã chi m
đ t đai c a Lever trong m t vài ngôi làng, k c làng Tong. Nh ng người chi m đ t này khoanh c c quanh đ t và x i đ t đ chu n b tr ng tr t. Được vua George V phong t tước hai năm trước, Lever kêu g i nh ng người b n quy n l c trong chính quy n. M t quan ch c chính quy n được g i đ n đ hòa gi i cu c mâu thu n, nói v Lever, “Tôi ch a bao gi g p k nào m c ch ng hoang tưởng t cao t đ i và quen thói làm theo ý mình đ n v y”. Tuy nhiên, lu t pháp l i đ ng v phía Lever, và nh ng người chi m đ t b thuy t ph c rút lui và ch đ i người đàn ông “vĩ đ i” hoàn thành l i h a c a mình. Ông m t vào năm 1925 trước khi phát tri n được b t kỳ m t d án nào. V i t t c nh ng cu c xung đ t và đói nghèo, Lewis dường nh h ng ch u nhi u h n cái mình đáng ph i ch u, nh ng đi u t i t nh t không ph i là hành đ ng c a con người, mà là c a t nhiên. Sau khi đã g i đi h n sáu ngàn quân tham gia chi n đ u trong Th chi n I và đã m t g n m t nghìn quân, Lewis ch đ i s tr v c a nh ng người lính s ng sót c a ông. Trong đêm giao th a năm 1918, m t con thuy n nh mang tên Iolaire (theo ti ng Gaelic c a người Scotland có nghĩa là “đ i bàng”) được đ y lên chuy n phà v n thường ph c v c ng Stornoway đ a nh ng người đàn ông t b n ga cu i trên đ t li n t i Kyle tr v nhà. C p c ng Stornoway vào m t đêm gi a c n bão, Iolaire va ph i ph n nhô ra c a bãi đá g i là Beasts of Holme và v tan thành t ng m nh. Vào đêm đó, nhi u người nói h trông th y m t con nai hoang g n nhà – mà truy n thuy t dân làng đây cho r ng đó là đi m x u – 205 người lính đã ch t ngay trong t m b bi n. N i đau tràn kh p hòn đ o và kéo dài su t mãi nhi u năm v sau. Trong b i c nh giai đo n khó khăn đó, quy t đ nh r i làng Tong t i M c a Mary Anne MacLeod v a th c t l i v a dũng c m. Trên đ o, ch ng có m y công vi c, còn nh ng người đàn ông có th l y làm ch ng cũng khan hi m. Vào năm 30, tu i mười tám, Mary Anne lên chuy n tàu th y ba ng Transylvaniain t i Glasgow, hướng v New York. Người ch đã l p gia đình c a bà đang s ng Astoria,
Queens, chào đón bà đây. Cũng chính người ch này đã đ a bà t i b a ti c n i bà đã g p Fred Trump. Hai người k t hôn vào tháng 1 năm 1936 và dành đêm trăng m t thành ph Atlantic trước khi quay v New York. Đ a con đ u lòng c a Fred và Mary Anne Trump là Maryanne, chào đ i năm 1937. Sau Maryanne là đ n Fred Jr. (1938), Elizabeth (1942), Donald (1946) và Robert (1948). L n sinh cu i cùng, bà b xu t huy t d n t i ph i c t b t cung, sau đó là căn b nh viêm màng b ng nguy hi m t i tính m ng và thêm vài l n ph u thu t n a. Sau khi h i ph c, Mary Anne ti p t c qu n lý gia đình và lao mình vào các công vi c t thi n. V i m t ý chí m nh m và s c s ng tràn đ y, bà vô cùng quy n rũ và ch ng e ng i tr thành trung tâm chú ý c a b a ti c – bà có chút gì đó c a m t người ngh sĩ bi u di n. khía c nh này bà r t khác ch ng mình. Fred Trump không bao gi có được s tho i mái và duyên dáng trong vi c k t b n và nh hưởng t i người khác trong nh ng s ki n xã giao, m c dù ông r t n l c đ đ t được đi u đó, và th m chí còn tham gia khóa h c “Giao ti p và di n thuy t hi u qu ” c a Dale Carnegie. Sinh năm 1888, Dale Carnegie tên th t là Dale Carnagey, ông đ i h đ tranh th s n i ti ng c a ông trùm t b n và ngh công vi c bán hàng c a mình t i công ty th c ph m Armour đ theo đu i m ước tr thành m t tác gi và nhà di n thuy t n i ti ng. Ông đã mi t mài nghiên c u v ngh thu t di n thuy t trước công chúng và l a ch n đây là ch đ cho cu n sách đ u tiên c a mình. Trong các tác ph m v sau, ông đ a ra các l i khuyên v nhi u v n đ , t “làm th nào đ được khán gi yêu thích” cho t i “nh ng cách cười đem l i m c giá t t trên th trường”. Trong bài ngh lu n dài tám trang c a mình v n cười, Carnegie khuy n khích nh ng người mu n thành công ph i bi t đem đ n cho người khác “m t n cười nói lên r ng, ‘Tôi thích anh. Anh làm tôi r t vui. Và tôi m ng được g p anh.’… M t n cười gi t o ? Không. B n ch ng l a được ai đâu”. B ng cách kêu g i nh ng người h c theo s d ng các phương pháp b t chước – h c, th c hành, l p đi
l p l i – đ t p được n cười chân thành, Carnegie đã kh ng đ nh s chi n th ng c a tính cách, k c nh ng nét tính cách được đúc luy n, vượt lên trên c ph m cách, s chăm ch làm vi c và ch t lượng. Đây là m t th c t bi k ch trong đ i s ng th k XX M , được truy n t i qua v k ch năm 1949 c a Arthur Miller, Cái ch t c a người bán hàng, tác ph m mà trong đó nhân v t Willy Loman đã tuyên b , “Tính cách luôn luôn chi n th ng”. Có th đó cũng là m t đi u đáng khen ng i khi mà Fred Trump ch ng bao gi thành th o phương pháp c a Carnegie. Fred Trump bù đ p khuy t đi m trong giao ti p xã h i c a mình b ng cách làm vi c c c kỳ chăm ch . Hi m có ngày nào ông không th c hi n m t v kinh doanh nào đó, và g n nh m i t i ông đ u làm vi c nhà qua đi n tho i. Các con mu n dành th i gian v i ông s ph i đi cùng ông trong chuy n thăm văn phòng ngày cu i tu n, hay trong nh ng chuy n tham quan công trường xây d ng. Ông g i đó là “đi tham quan”. D c đường đi, các con s được nghe ông nói v t m quan tr ng c a tham v ng, k lu t và làm vi c chăm ch . Trump mu n các con mình tin r ng chúng có th , và nên đ t được nh ng đi u l n lao trong đ i. K lu t gia đình nghiêm c m dùng ngôn ng thô t c và không cho phép các b a ăn v t, yêu c u s vâng l i và trung thành. Ai vi ph m s b báo l i khi Fred tr v nhà vào m i bu i chi u, sau đó ông s đ a ra các hình ph t. Là m t người ch gia đình đòi h i cao và c c tính, Fred Trump yêu c u t t c các cô con gái và các c u con trai đ u ph i t làm vi c đ ki m ti n, nh ng ông v n hào h ng h n v i vi c d y d các c u con trai đ chu n b bước vào cu c s ng c nh tranh kh c li t. “Ph i xu t s c!”, ông nh c đi nh c l i v i con. Nh ng ông cũng nuông chi u các con theo cách mà m t người v t v đ giàu có có th làm được. Các con ông đi h c các trường t th c và ngh đông t i Florida, ngh hè t i Catskill. Khi tr i đ tuy t hay có m a, ông cho tài x ch các c u đi giao báo trên chi c Limo. Ông nói v i Donald, “Con là vua”. Ch u s nh hưởng k t h p l lùng c a k lu t nghiêm kh c l n
s nuông chi u và tài gi i h n người, năm đ a tr gia đình nhà Trump đ u l n lên theo nh ng cách khác nhau. Người con c Maryanne tr thành m t cô gái chăm ch và có s nghi p vô cùng thành công trong ngành lu t. Cô em gái Elizabeth h c m t trường đ i h c nh , đi làm vi c trong m t ngân hàng và sau cùng là l p gia đình. Ch a bao gi phù h p v i hình m u c a cha, Fred Trump Jr. th t b i trong vi c làm tr lý c a Fred và cu i cùng tr thành m t phi công. Người con út, Robert, l a ch n m t con đường b ng ph ng trong đ i, thành công trong kinh doanh nh ng không có đ ng l c và ham mu n th ng tr nh cha mình. Đi u này d n đ n tr ng trách c a Fred Trump ch còn có th giao cho người con trai th Donald, đ a con t khi còn nh đã th hi n mình gi ng cha m i khía c nh, và th m chí còn h n th n a. *** Ném c c t y vào giáo viên và ném bánh trong các b a ti c sinh nh t là nh ng hành vi c a m t đ a tr cá bi t Donald Trump so v i nh ng đ a tr khác trường t th c Kew-Forest, ngôi trường ông h c t h i ti u h c. Trường Kew-Forest m c a năm 1918, khi các nhà giáo d c nước M chuy n đ i t phương pháp t p trung giáo d c sách v sang phương pháp l y h c sinh làm trung tâm, phương pháp được ng h b i các nhà tâm lý h c John Dewey và G.Stanley Hall. Dewey và Hall tin r ng giáo viên nên đi u ch nh t c đ và n i dung bài h c theo h c trò h n là ch yêu c u h c trò ph i theo k p th y cô. Kew-Forest tr thành trung tâm giáo d c cho nh ng đ a tr con nhà danh giá khu v c B b c qu n Queens, n i mà các thông báo đám cưới thường ghi chú thêm cô dâu và chú r đã t ng h c ngôi trường này. Là thành viên h i đ ng nhà trường, Fred Trump đã quyên t ng v t li u đ xây d ng m t khu phòng m i cho trường, n i mà t t c các con ông đ u s t i h c. Kew-Forest, Donald Trump là m t n i khi p s . Ông t ng nói đã khi n m t ông th y ph i thâm m t “vì tôi nghĩ th y y ch ng bi t
gì v âm nh c”. Theo Trump, t h i đó ông đã luôn là người nh v y r i. Ông nói v i tôi, “Tôi không nghĩ người ta thay đ i nhi u l m. Khi nhìn l i mình h i l p M t và th i đi m hi n t i, tôi th y mình v c b n v n v y. Tính khí v n ch ng khác là bao”. Người ch Maryanne Trump Barry miêu t c u em trai c a mình “c c kỳ n i lo n” th i thanh niên. M t người b n cùng l p nh v Trump là m t c u h c sinh thách th c các quy đ nh và th y cô đ n m c c c h n. M t người hướng d n tr i đã r t n tượng v i khuynh hướng “gây g ” c a c u bé Donald, đi u đã thúc ép c u ph i tìm hi u “t m i góc nhìn” đ có th đ t được đi u mình mu n. Cách ng x c a ông cũng ch ng khá h n trường Chúa Nh t, hay nhà, khi ông đ i đ u v i b trong trường h p Fred rút lui. Sau này, Donald cho r ng s tôn tr ng mình giành được t b là nh vi c “Tôi thường luôn ph n bác l i”. Trump B r t thích vi c Donald có h ng thú v i th gi i b t đ ng s n và xây d ng. M i l n có c h i, c u bé Donald bám đuôi b trong lúc ông tham quan nhi u c s nhà đ t và các công trường xây d ng đ đ m b o m i th v n ho t đ ng suôn s . B y lâu v n t làm h u h t m i vi c không lúc này thì lúc khác, Fred Trump tr nên lão luy n trong vi c thương lượng v i th đường ng, th n , th đi n và các công nhân b o dưỡng. Nhìn cha mình thúc đ y m t công trình t t nh t m c giá t t nh t, theo l ch trình nhanh nh t, Donald ng m d n cái cách cha mình làm kinh doanh. “Ông y không nói, ‘gi con hãy nghe k t ng l i,’ nh ng tôi nghe ông nói chuy n…và tôi h c được m t cách r t t nhiên”, Donald nh l i. H u h t nh ng th Trump “h c được” là quan ni m r ng m t cu c đ i có tham v ng và làm vi c chăm ch là m t cu c đ i vui thú. “Ông y th c s yêu cu c s ng c a mình, và d u v y ông v n luôn không ng ng làm vi c”. Tinh th n đ o đ c làm vi c c a gia đình Trump là đi u mà c hai cha con đ u coi là tài năng b m sinh cho s thành công. Theo quan đi m này, m t s người sinh ra là đ giành chi n th ng. Nhìn th y được tính cách này n i Donald, Fred Trump khi n c u bé hi u r ng mình được sinh ra cho nh ng đi u vĩ đ i. “Cha tôi kỳ v ng thành
công l n lao tôi”, Donald sau này nói. Nh ng n u Fred khen ng i đ a con gi ng mình nh t, đi u đó cũng ch ng giúp Donald được mi n nh ng quy t c k lu t c a cha. Fred Trump vô cùng b c b i v i nh ng báo cáo v nh ng hành vi x u t các th y cô c a Donald g i v nhà. Khi nh ng l i phàn nàn v c u con trai nhi u thêm, ông phát hi n Donald b y lâu nay v n lén lút vào Manhattan b ng tàu đi n ng m và thu mua m t b s u t p nh dao b m t đ ng. (C u bé Donald và m t người b n đã được truy n c m h ng b i băng nhóm đường ph Jets và Sharks trong Câu chuy n phía Tây ). K t lu n mình không th qu n n i hành vi ng x c a con n a, Fred Trump quy t đ nh r ng dù b n thân là thành viên h i đ ng y thác t i Kew-Forest, năm l p B y s là năm h c cu i cùng c a con trai đây. Mùa thu năm 1959, Donald được đ a t i trường H c vi n Quân s New York (NYMA), trường h c dành cho nam sinh bên dòng sông Hudson ch cách West Point tám d m. Các trường n i trú t th c t lâu đã đào t o ngu n nhân tài cho c qu c gia. Ch y u n m vùng Đông B c nước M , các trường h c này là n i đào t o con cái c a nh ng gia đình giàu có và quy n l c, giúp chúng chu n b hành trang cho nh ng thành công trong đ i. M c dù nh ng trường này cũng đón nh n nhi u h c sinh t nh ng gia đình quy n quý, các h c vi n quân đ i dành cho nam sinh có xu hướng nh n các h c trò c n m t đi u gì đó nghiêm kh c h n Exeter hay Andover. T i các trường này, thi u sinh quân t sáu tu i đã b t bu c ph i m c đ ng ph c, tuân th quân l nh và s ng theo l i s ng có t ch c và k lu t cao. V i b n ch t b o th , các h c vi n quân s tách bi t v i th gi i bên ngoài h n các trường n i trú bình thường khác. Cán b qu n lý c a các trường này tin dùng các hình ph t th ch t và không khuy n khích ch nghĩa cá nhân. H cũng yêu c u ít nh t th hi n m t s kính tr ng nh t đ nh, ngay c đ i v i nh ng h c trò th c s không mu n th . u đi m l n nh t c a nh ng h c vi n quân s truy n th ng này là ngăn lũ tr tr thành t i ph m. Nh ng đi u t nh t l i là chính các trường này đã đ y h c trò theo hướng t i ph m b ng cách cho chúng
s ng trong môi trường văn hóa coi tr ng s th ng tr , b o l c và l t đ chính quy n. Cu c s ng đó được k l i m t cách tuy t v i trong ti u thuy t c a Pat Conroy, The lords of discipline (T m d ch: Nh ng k th ng tr k lu t ), tác ph m mô t cu c s ng m t trường quân s tương t trường The Citadel Nam Carolina. M c dù Conroy vi t b ng gi ng văn thi n chí l n th t v ng, nhi u người khác l i có nh ng đánh giá gay g t h n v các trường h c này. Trong cu n h i ký Breakshot (T m d ch: Kỳ th ) c a mình, Kenny Gallo, người trước đây t ng là t i ph m xã h i đen, nói r ng tr i nghi m trường quân s n i trú đã bi n đ i ông t “đ a tr h n xược vô t ch c thành m t k s ng ngoài vòng pháp lu t có k lu t”. Nh l i quá trình làm vi c H c vi n Quân đ i và H i quân t i California, Gallo vi t, “Tôi đoán b n có th nói s phát tri n 'bình thường' v m t xã h i c a tôi đã ch m d t tu i mười ba t i trường quân s ; tôi ng ng trưởng thành nh m t người công dân kh e m nh bình thường, th nh t là vì t b o v b n thân và sau đó là vì ni m vui thích, và b t đ u mài s c nh ng k năng săn m i c a mình”. Là c u h c trò 13 tu i m i đ n NYMA, c u bé v i khuôn m t b u bĩnh Donald Trump th y mình được chào đón b i ti ng gào thét c a c u chi n binh quân đ i Theodore Dobias. T ng là thi u sinh quân c a trường NYMA, Dobias đăng ký gia nh p L c quân Hoa Kỳ lúc mười b y tu i đ tham gia chi n đ u trong Th chi n II. Được phân vào S đoàn S n cước s 10, Dobias hành quân ch y u bán đ o Ý và đã th y trong m t chi n d ch g n 1000 đ ng đ i c a ông đã b gi t. Sau chi n tranh, Dobias quay tr v H c vi n Quân s New York v i nh ng ký c mãnh li t v “h trú n, máu, ti ng gào thét” c a chi n tr n. Ý, ông đã nhìn th y xác c a Benito Mussolini b hành quy t, và sáu người khác n a, treo trên dàn khung c a t m v i b t tr m đ xăng Milan. Kho ng m t tá xác người n a ch t đ ng dưới. G n b y mươi năm sau, c nh tượng kinh hoàng y v n nguyên nét s ng đ ng trong tâm trí c a Dobias khi chúng tôi g p nhau trong m t cu c ph ng v n. Dobias k t thúc vi c h c t p t i NYMA r i sau đó b t đ u s
nghi p c đ i c a mình đây. Ngay t đ u ông đã là m t người tích c c rèn k lu t. V i nh ng h c sinh m i đ n, ti ng quát tháo c a Dobias đánh d u kho nh kh c chúng nh n ra s nghiêm tr ng c a tình hình. “Th i đó người ta có th cho anh ăn đòn nh t . Ch không ph i nh bây gi , n u anh đ p ai anh s đi tù”, Trump nh l i vài th p k sau. “Ông y đúng là th ch t ti t. Ông y hoàn toàn có th xông vào và đánh đ p anh. Anh ph i h c cách s ng sót”. Trump nh c l i khi mình đáp l i m nh l nh c a Dobias b ng m t cái nhìn v i ý nói, “Kh n ki p, đ tôi yên”, và “anh không tin được ông ta săn đu i tôi t i m c nào đâu”. tu i 89, Dobias đã h i gù nh ng v n kh e kho n, nh m t thùng rượu whiskey b v đ ng trên giá đ . Mùa xuân năm 2014, ông v n ch y vòng quanh ngôi nhà n i b p c i đá b p bùng gi a c n gió l nh cu i đông và chi c đ ng h đi m gi vang ti ng nh c đi n t “Hey Jude”. Khi tôi h i v gia đình nhà Trump, Dobias nh l i, “Ông b r t nghiêm kh c v i th ng bé. Ông y r t có khí ch t c a người Đ c. Ông hay đ n vào các ngày Ch nh t và đ a con đi ăn t i. Không m y ông b làm v y. Nh ng ông y là người r t nghiêm kh c”. Khi Trump t i h c, NYMA đang giai đo n huy hoàng. Các b n đ ng môn c a anh ta là con trai c a các ch ngân hàng Ph Wall, các nhà t b n công nghi p mi n Trung Tây, và các nhà tài phi t Nam M . C u h c sinh nh nhà nh t mà Dobias t ng giám sát kho ng th i gian này là con trai c a m t trùm mafia. Ông b c m kích đã g i t ng bánh cho trường vào l Giáng sinh. M t ông b khác g i t ng hàng thùng th t. “Tôi hu n luy n đ i bóng chày và bóng b u d c, tôi d y các h c trò r ng chi n th ng không ph i là t t c mà là m c tiêu duy nh t”, Dobias thêm vào, mượn câu nói n i ti ng c a Vince Lombardi, hu n luy n viên bóng b u d c chuyên nghi p, người đã tr thành chu n m c cho s c m nh nam tính gi a th k y. “Donald b t ngay được tinh th n này. C u y nói v i đ ng đ i c a mình, ‘Chúng ta đây vì m t m c đích. Đó là chi n th ng’. C u y luôn luôn ph i là s m t
m i phương di n. Ngay t th i đi m y, c u ta đã bi t đ n âm m u r i. Đi u đó th t s khi n người khác ph i b c mình. C u ta s làm b t c đi u gì đ giành chi n th ng”. Miêu t v c u h c trò đ y khát v ng và đ ng l c c a mình, Dobias nói Trump “ch mu n đ ng đ u, trong m i vi c, và c u y mu n m i người ph i bi t mình là người đ ng đ u”. Dobias s không bao gi quên cu c di u hành ngày l Columbus New York khi theo l ch, NYMA được x p đ u đoàn di u binh và Donald Trump d n đ u đoàn. “Khi chúng tôi t i đó, các n sinh trường Công giáo đang x p hàng trước chúng tôi. C u y nói, 'Hãy đ đ y em lo', r i r i đi nói chuy n v i ai đó, khi c u y quay l i, h x p chúng tôi lên trước. C u ta chính là nh v y đ y”. M t nhi p nh gia do trường c t i ch p được m t b c nh c a Trump, ch nh t trong b quân ph c, đôi găng tay tr ng tinh, ngay trước c a hàng bi u tượng Tiffany Đ i l 5. Xa h n m y tòa nhà v phía nam, H ng y giáo ch Joseph Spellman đang đ ng trên b c th m Nhà th Thánh Patrick, n ng nhi t chào đón các thi u sinh quân NYMA. S quy t đoán mà Trump th hi n qua vi c di chuy n các n sinh trường Công giáo khi n Dobias r t hài lòng. Ông nói mình luôn c truy n đ t cho các h c trò c a mình nh ng t tưởng người đàn ông chân chính. Bao g m: Tôn tr ng chính quy n. Là m t t m gương t t trong cách ăn m c, ng x và nói năng. T hào v gia đình. T hào v b n thân. Dobias nói, “Trump luôn t hào v b n thân. C u y tin mình là người xu t s c nh t”. (Khi ông ta nh l i quãng th i gian này, Trump nói v i tôi, “Em là m t người u tú. Khi t t nghi p, em là m t người u tú h n”.) Theodore Dobias không d y các c u h c trò ph i đ t được thành t u to l n đ c m th y t hào. Theo k p chương trình c a h c vi n, th hi n b n thân t t và coi tr ng đ a v thành viên c ng đ ng NYMA
là đã đ đ t hào. Đ a v này, m t ph n nào đó, là s đ n bù cho k lu t hà kh c áp d ng đây. M c dù đã trưởng thành, b n thân Dobias cũng ph i s ng theo khuôn kh lu t l . Khi còn tr , Dobias không được phép r i kh i khu h c vi n mà không có s cho phép, đi u này khi n vi c tìm v tr thành m t vi c khó khăn và lâu dài. tu i trung niên, Dobias được tài tr chuy n đi t i Slovakia đ thăm ông bà, hai người đã nuôi d y ông đ n tu i mười ba. L n cu i cùng ông nhìn th y h là qua làn nước m t t trên boong thuy n đ a ông t i M vào năm 1939. Ch huy c a ông không cho phép ông đi. Và Dobias tuân l nh mà không m t l i phàn nàn. Cu i cùng cũng được thăng c p ch dưới c p người qu n lý, Dobias dành c cu c đ i trưởng thành c a mình khuôn viên trường t i Cornwall, n i ông còn có c m t ngôi nhà s ng cùng v con. (Đ a con trai m t c a ông cũng là m t thi u sinh quân.) H c trò g i ông là “Tá”- g i t t thay cho “Thi u tá”. Vào nh ng năm 70, khi thi u sinh quân da đen đ u tiêu t i nh p h c t i NYMA, Dobias b t đ u n i l ng các đi u ch nh đ i v i h c vi n, bao g m nh ng cu c th o lu n g n nh m i t i v văn hóa c a h c vi n, ch nghĩa phân bi t ch ng t c, và nh ng cu c đ u tranh c a thanh niên tr . “Chúng tôi đã có nh ng bu i trò chuy n th c s tuy t v i”. Nhi u năm sau, m t cô lu t s t Pennsylvania g i cho Dobias đ bàn v chính c u h c sinh da màu đó. Cô nói anh ta hi n đang khu t tù, sau khi b k t án gi t người hàng lo t, và anh ta mu n Dobias t i thăm. Lúc b y gi , Tá đã chôn chân quá sâu đây, theo m i nghĩa, đ n m c mà ông không th hình dung vi c đi t i t n Pennsylvania đ g p c u h c sinh c a mình. “N i đó quá xa”, ông gi i thích, “và tôi không nghĩ mình nên dính dáng đ n chuy n đó”. B t ch p kh i đ u m i quan h không suôn s , Donald Trump d n coi Ted Dobias là t m gương đ u tiên th c s c a mình, ngoài người cha. Dobias giúp ông thích nghi và phát tri n trong m t môi trường th ng tr b i nh ng khái ni m v s c m nh và nam tính. M t người b n đ ng môn c a Trump, Harry Falber, k l i tinh tr ng b t n t có h th ng gi a các h c sinh trong trường còn đáng lo h n c k lu t
đ ra b i ban qu n lý. M c dù không đ n m c nh Lord of the Flies (t m d ch: Chúa Ru i ), văn hóa trường h c đây cũng “đ y tính gây h n”, Falber nói, và tâm lý phá phách đôi khi l i th ng tr . Có l n, ông th y m t nhóm đông các thi u sinh quân, nh ng c u h c sinh v n đang dưới s giám sát c a cán b nhà trường, t n công m t chi c xe ô tô v a t i khuôn viên. “Xe ch đ y các cô gái và nh ng c u h c sinh này c ném đá t i t p”, Falber nh l i. “H làm v ít nh t m t c a kính. Không ai ngăn c n h . K lu t đây là r t quan tr ng, nh ng không ph i lúc nào cũng v y”. Nh ng quy t c thi u sinh quân ph i tuân theo được ghi rõ trong cu n s tay có tên “Đi u l nh th 6”, v i m t ph đ đ y tính răn đe phía dưới “Các m c đ hình ph t”. Cu n s này s được phát cho t t c các h c sinh vào ngày đ u tiên t i h c vi n. B quy t c ng x này ch ra r ng m t h c viên có th b quy l i cho b t c đi u gì t s i ch lòi ra trên b đ ng ph c hay cu c đi n tho i kéo dài quá năm phút, cho t i vi c n m tay “m t cô gái”. M t l i vi ph m nghiêm tr ng hay nhi u l i nh d n l i có th d n t i hình ph t đi di u binh m t gi đ ng h . Nhi u l i vi ph m, bao g m không ch u ph c tùng hay hành vi “trái đ o đ c” (v i các thi u sinh quân, t này có nghĩa là các hành vi tình d c đ ng gi i) nghiêm tr ng t i m c có th d n t i b đu i h c. NYMA, Donald Trump rõ ràng nh cá g p nước. Ông th y tho i mái trong b đ ng ph c – đôi giày s ch bóng l n và khóa th t l ng đánh láng bóng b ng Brasso – và quen v i nh ng b a ăn nhà ăn t p th . Bi t l p trong môi trường quân đ i toàn nam sinh, xa r i cha m và các anh ch em, c u bé Trump nhanh chóng hi u r ng “Cu c s ng là m t cu c sinh t n. Luôn luôn là cu c chi n sinh t n”. Là m t h c sinh gi i nh ng ch a đ n m c xu t s c, ông tr thành m t trong s nh ng h c trò c ng c a Dobias và th m nhu n ý th c v s vượt tr i v n được rao gi ng NYMA đ u nh tr ng đánh. (Ngay c cái t p catalog c a trường cũng khoe khoang h c vi n “vượt tr i” và “ngôi trường c a s xu t chúng” n i mà “m i h c sinh, qua tr i nghi m cá nhân, s tr nên quen thu c v i v n đ c a nh ng người b lãnh đ o
và nh ng người lãnh đ o”.) Vô cùng coi tr ng th b c và khí ch t đàn ông, h c vi n đòi h i s hy sinh v t ch t và các thi u sinh quân không còn được bao b c trong tình c m mà b n bè mình n i quê nhà v n đang được hưởng. Không có các ông b và bà m . Không anh ch em. Trong các v k ch trường, các vai n là nam sinh đóng. T t c nh ng đi u này là m t ph n c a k ho ch giáo d c được thi t k đ th m nhu n cho các h c viên ý th c v s t giác k lu t và kh năng th hi n dưới s cưỡng ép. Nước M vào th i h u chi n, các v n đ ng viên được tôn sùng vô cùng, đi u này đúng nhi u trường, n u không mu n nói là h u h t. Khi giáo viên v i đ ng lương ít i đang v t l n trong các phòng h c quá t i, bóng b u d c và bóng r d n th ng tr n n văn hóa giáo d c c p trung h c, còn các đoàn di u binh và đ i c vũ đóng vai trò h tr quan tr ng. T t c nh ng đi u này và h n th n a được ghi l i b i Richard Hofstadter trong cu n sách bước ngo t c a ông, Anti-Intellectualism in American Life (T m d ch: Ch nghĩa ph n trí th c trong đ i s ng M ), xu t b n năm 1963, khi Donald Trump đ t được bước ti n l n t i NYMA. Hofstadter dành ph n l n cu n sách c a mình nói v phương pháp người M hi n đ i nuôi d y và giáo d c con cái, đem đ n khá nhi u n i lo cho đ c gi nào hy v ng v m t xã h i công b ng và nhân văn. Ông quan sát th y r ng, nhân danh s phát tri n c a tr , người ta đ t n ng t m quan tr ng h n vào cá tính và thích nghi xã h i, trong khi nhân cách và tính h c thu t b th . Hofstadter đã vi t, do b nh hưởng b i “ch nghĩa th c d ng trong kinh doanh”, các giáo viên “không d y Shakespeare hay Dickens, mà d y cách vi t th tín thương m i”. M t qu n ti u bang New York ra s c chu n b hành trang cho người tr thành công trong xã h i t i m c m i h c sinh đ u b t bu c ph i tham gia m t ki u khóa h c t phát tri n b n thân nào đó, n i mà h c sinh s được h c “cách b t nh p v i đám đông” và “cách đ được yêu m n”. NYMA, nh ng người làm giáo d c n l c đem đ n cho các thi u sinh quân m t c m giác t tin tương x ng v i tác phong quân
đ i – l ng th ng, m t nhìn v phía trước, c m ng ng cao – đi u đó s thúc đ y h ti n bước trong đ i v i m t ý ni m r ng mình x ng đáng đ t được thành công l n lao, vì h c vi n đã giúp h tr nên tài gi i h n t t c nh ng người khác. Donald Trump th m nhu n bài h c này, vươn lên tr thành người g i là “đ ng đ u h c vi n quân s ” và xu t s c trong môn bóng chày. (“Luôn là người ch i gi i nh t”, Trump nói v mình nh v y. “Không ch bóng chày, mà m i môn th thao đ u v y”.) Năm th ba h c vi n, Trump đánh d u tên tu i trên tiêu đ báo đ a phương – “Trump mang chi n th ng v cho NYMA” – và tr i nghi m đó vô cùng kích thích. Năm mươi năm sau, ông nói, “C m giác nhìn th y tên mình trên báo th t là tuy t. Có bao nhiêu người được xu t hi n trên báo ch ? Ch ng ai c . Đó là l n đ u tiên tôi lên báo. Tôi nghĩ đi u đó th t quá tuy t v i”. L n đ u tiên ch m t i s n i ti ng có l đã nhen nhóm ng n l a mà cu i cùng đã b ng lên ánh sáng trong su t cu c đ i Trump. S chú ý trên báo chí khi n ông tr nên chân th c và anh hùng v i nh ng người th m chí còn không có m t tr n đ u. Cũng chính danh ti ng đã nh n m nh Donald Trump là m t c u bé đ c bi t. Ông hi u r t nhi u người mu n có danh ti ng, nh ng h u h t đ u không đ t được. Trump thành công là nh kh năng th thao và vì l n lên th i đi m khi danh ti ng đã được dân ch hóa nh truy n thông đ i chúng. Hàng th k nay, ch có nh ng người lãnh đ o th c s nh đ c vua, n hoàng hay nh ng người có thành t u vĩ đ i m i có th hy v ng được công chúng chú ý. Báo gi i hi n đ i đã thay đ i t t c nh ng quan ni m này, khi n s n i ti ng, dù thoáng qua t i m c nào, đ u là đi u có th cho v n đ ng viên, ngh sĩ bi u di n, t i ph m, nh ng người đăng quang các cu c thi s c đ p – và th m chí c đ ng v t nh con bò c a bà O’Leary. Trong su t đ i mình, Trump v n gi mãi ký c v nh ng thành tích th thao đã đ t được và nh c đi nh c l i trong các cu c ph ng v n báo chí. Ông tin r ng nh ng tr i nghi m liên quan đ n trái bóng là đ xây d ng n n t ng, b i chúng khi n ông n i ti ng trong vùng và cũng gieo vào lòng ông thói quen giành chi n th ng. Theo ông t
đánh giá thì mình ch c ch n là “c u th bóng chày xu t s c nh t New York”, và ông có th tr thành c u th chuyên nghi p ngo i tr lý do “nó ch ng đem l i bao nhiêu ti n c ”. Vào năm 1964, m c lương trung bình cho c u th ch i gi i đ u l n là 16.000 đô la, tương đương v i 120.000 đô la năm 2015. Con s này tăng g p đôi vào năm 1970. S ti n này quá đ cho m t c u th tr yêu thích môn th thao này có th th s c mình cùng nh ng c u th xu t s c nh t và, khi chuy n phiêu l u k t thúc, có th h t lòng theo đu i s giàu sang. Th c t Trump có ph i là m t người ch i xu t s c không? Có và không. ti u bang New York, nh ng c u th c p trung h c cùng th i v i Trump bao g m Dave Cash, ngôi sao ba l n vô đ ch gi i Qu c gia đ n t Utica và các c u th l n khác nh Terry Crowley và Frank Tepedino. Crowley và Tepedino thi đ u bóng chày c p trung h c thành ph New York, n i c nh tranh vô cùng kh c li t. NYMA, ngược l i, đ i đ u v i nh ng trường t th c nh nh Đ c M L Đ c Poughkeepsie, trường đã đánh b i đ i bóng thi u sinh quân v i t s 9-3 trong năm h c cu i c p c a Trump, đ i bóng k t thúc v i t s thua cu c k l c. Nh ng ký c v th thao nh được th i gian ph lên m t màu óng ánh. Nh ng cú đánh homerun trong nh ng gi i đ u nh d n bay xa và nh ng cú đánh bóng trượt th i trung h c d n r i vào quên lãng. Nh ng gì còn l i là bóng dáng m t c u th bóng chày l ra nh th nào trong trí tưởng tượng c a m t người đàn ông. Trong trường h p c a Trump, nh ng ngày thi đ u trên sân bóng không bao gi xa r i tâm trí ông, và ông luôn say s a đ m b o người khác bi t ông là m t c u th ch t gôn 1 và là m t người ch i gôn tuy t v i, ông đã giành được mười tám gi i vô đ ch câu l c b , nh ng gi i “th c s là gi i đ u l n cho người ch i nghi p d ”. Vi c t p trung vào thành tích th thao này hình thành s h ng thú c nh tranh cũng nh khao khát mu n th hi n nh ng thành qu có th xác minh c a ông. Trump mu n người ta bi t mình luôn có trái tim và kh năng c a m t người chi n th ng, và nh ng l i kh ng đ nh đó có b ng ch ng
c th . Trump cũng có th ch ng t b n thân luôn đ c bi t h ng thú v i nh ng ph n h p d n. h c vi n, m c dù vi c “n m tay” b c m, b n h c v n coi ông là “người đàn ông đào hoa” chính th c c a l p trong s niên giám trường v i tiêu đ : Nh ng m nh bom. K t thúc NYMA, Donald Trump t i Đ i h c Fordham Bronx, đây ông khác bi t v i m i người b i phong thái nhà binh và s khước t rượu và thu c lá, hu ng h là nh ng lo i thu c kích thích xu t hi n ngày m t nhi u khuôn viên các trường đ i h c M . (Gi ng nh ng người kiêng rượu tuy t đ i trong Th i kỳ vàng son, Trump v n luôn t hào vi c kiêng khem này trong su t đ i mình.) Đ nh đi m nh t trong nh ng năm đ i h c n i lo n c a Trump là m m ng v m t s nghi p trên sân kh u ho c trong đi n nh. Hollywood và Broadway n m đâu đó gi a nh ng năm 50 tươi đ p và n i lo s c a nh ng năm 60. Phim Mary Poppins và Dr. Strangelove được chi u trên cùng nh ng màn hình đó. V nh c k ch Hair chi m tr n sân kh u nhà hát Biltmore Broadway khi Barefoot in the Park k t thúc chuy n công chi u c a mình. Đôi v i m t h c sinh t t nghi p trường quân s v i ni m đam mê sáng t o b vượt xa b i khát v ng giàu có và thành công, đi n nh và k ch ngh đang trong m t tr ng thái thay đ i liên t c khi n cho s nghi p v kinh doanh h p lý h n nhi u. Tin ch c tương lai c a mình ít nh t s b t đ u t nh ng bước đi c a cha, Donald dành nhi u th i gian r nh tham gia vào công vi c kinh doanh c a gia đình. Ông đi h c t nhà b m Queens và cu i tu n văn phòng ho c t i thăm b t đ ng s n c a gia đình Trump. Trong lúc h c nh ng đi u căn b n v qu n lý nhà đ t t cha, ông cũng hướng t i m t người kinh doanh b t đ ng s n khác đ h c h i phong cách làm vi c. William Zeckendorf là ch đ u t xây d ng đ u tiên New York và được coi là m t ông b u. Là m t con người khoa trương thường đi vòng quanh Manhattan trong chi c Cadillac bóng loáng – bi n đăng ký WZ – Zeckendorf thường công b nh ng k ho ch ch còn thi u m i trí tưởng tượng. M t đ án trong s đó là sân bay trên nóc các tòa nhà thương m i m i B Tây Manhattan.
M t k ho ch khác là tòa tháp 102 t ng xây d ng phía trên nhà ga Grand Central. M c dù cân n ng x p x 300 pound (kho ng 136 kg), Zeckendorf v n t ra năng đ ng thái quá và luôn v n đ ng, c v th ch t l n trí tu . Nh ng d án c a ông luôn to l n táo b o, nh trong trường h p d án xây d ng khu mua s m kh ng l mang tên Place Ville Marie t i Montreal, được xây d ng trên sân đường tàu b hoang, và ch riêng s kh ng l c a nó đã chuy n hướng c trung tâm thành ph v phía mình. S c sáng t o c a Zeckendorf cũng giúp ông tìm ra nh ng cách m i l đ v t ki t l i nhu n t b t đ ng s n. Ví d , ông nh n ra mình có th mua m t tòa nhà r i bán m nh đ t dưới tòa nhà đó, cũng nh các kho n thanh toán t người thuê, và th m chí c kho n gi m thu kh u hao c a toàn b k t c u công trình, cho nhi u bên khác nhau. Zeckendorf cũng n i ti ng v i tính l p d c a mình. Ông làm vi c trong m t văn phòng tròn v nh, không m t c a s , tường được đóng b ng g t ch và được chi u sáng nh c a s trên tr n nhà. M t h th ng b l c nh a đi u khi n t xa cho phép ông đ i màu ánh sáng đ phù h p v i tâm tr ng c a mình. Ông có t i vài chi c đi n tho i trên bàn, nh ng lúc b n r n nh t, ông ph i nghe đ n hàng ch c cu c đi n tho i trong vòng m t gi đ ng h , ghi chép ngu ch ngo c và v lo ng ngo ng vào s , sau đó các tr lý c a ông s thu th p và l u l i. Ông thường mua nh ng b t đ ng s n mình ch a t ng nhìn th y bao gi và lao đ u vào nh ng v kinh doanh m i v i ni m hăng say b t t n. Sau khi th y h ng thú v i Broadway, ông đã cho ra m t ba mươi bu i bi u di n. Luôn tranh th truy n thông, Zeckendorf thuê đ i di n báo chí n i ti ng John “Tex” McCrary đ tên mình luôn xu t hi n trên báo, và luôn chú tr ng t i vi c th hi n cho cánh nhà báo bi t mình vô cùng năng đ ng, thành công và s ng xa hoa. Ông m i h t i dùng b a tr a phòng ăn riêng, n i đ u b p Eugene c a ông chu n b th c đ n hàng ngày do v ông s p x p, ph c v v i nh ng đ s và b c thượng h ng. Đã t ng k t hôn b n l n, ni m yêu thích Zeckendorf
dành cho ph n cũng ngang v i ni m yêu thích ông dành cho m th c. đ nh cao thành công, Zeckendorf thuê m t đ i ngũ toàn nh ng ki n trúc s n i ti ng hàng đ u bao g m Le Corbusier, William Lescaze và I. M. Pei đ hoàn thành các d án l n kh p B c M . Đ u nh ng năm 1960, có l ông đã n m gi nhi u b t đ ng s n h n b t kỳ ai M , bao g m c các khách s n nhà Astor và Drake t i New York. Tuy nhiên, ông thường phi n não v i các v n đ tài chính c n đ n cách th c gi i quy t sáng t o. Khi ch m ti n đ d án xây d ng tr s Century City cho hãng phim Fox Los Angeles, ông thuê ngôi sao đi n nh Mary Pickford m m t chai rượu sâm panh trước ngôi nhà s p b phá d và sau đó tuyên b kh i công công trình. Tuy nhiên, sau khi tòa nhà b san ph ng, công trường l i ch ng có gì ti n tri n. Nh ng, truy n thông c a ông thuy t ph c t i n i hãng Fox thôi không gây áp l c cho Zeckendorf trong th i gian đ dài đ ông có th tìm được m t đ i tác giàu có giúp ông ti p t c. Tính b n b và khoe khoang c a Zeckendorf cho Donald Trump th y được nh ng th ng l i huy hoàng c a phương pháp kinh doanh phô trương. Nh ng người khác l i là nh ng ví d c nh báo cho ông v s ph n ch đón nh ng k nhút nhát và nhún nhường. Tháng Mười M t, năm h c đ u tiên c a Donald Fordham, Trump B và con t i tham d bu i khánh thành chính th c c a cây c u l n Verrazano-Narrows. Bu i l ngoài tr i trong đêm ngày th Ba trước l T n này đã mang đ n m t bài h c khi n chàng trai tr Trump không bao gi quên được. Đã hàng th p k nay, người dân New Yorker v n đ xô v nh ng bu i l m ng hoàn công c a vô s các công trình d án công – đường h m, qu c l , các cây c u – được hoàn thành dưới bàn tay thép c ng r n c a ông vua xây d ng Robert Moses. Cây c u này là m t trong nh ng d án quan tr ng cu i cùng c a Moses, có chi u cao b ng b y mươi t ng và chi u dài h n m t d m (kho ng 1.298 mét), là c u treo l n nh t trên th gi i. V t ngang qua eo h p đánh d u c a ngõ sông Hudson đ ra bi n, cây c u n i li n qu n đ o Staten và Brooklyn. Khi
d án xây c u được đ xu t, người dân Brooklyn s ng quanh khu v c xu ng đường ph n đ i nó s phá h ng khu dân c c a h . Vào th i đi m cây c u được thông, mâu thu n này đã bi n m t, và có v nh không còn ai ch ng đ i hay phá h ng c nh l ng l y c a thành ph n a. C t qu c và c đuôi nheo bay ph t ph trong gió cùng v i dàn nh c S V sinh Môi trường thành ph New York. Dưới lòng sông, con tàu ch khách vượt đ i dương United States băng qua dưới làn nước. Công chúng được chào đón t i ng m và chiêm ngưỡng t i bu i l thông c u. M t xe ch đ y các thanh niên tr đã gây chú ý v i nh ng chi c xì-m c-king và đ u tr m thu phí su t m t tu n l mong được là nh ng người đ u tiên được qua c u. Tuy nhiên, khách m i danh d là nh ng người được m i đ ng c nh các di n gi và nh ng người c t băng khánh thành, bao g m th ng đ c, th trưởng, đ i s Ý t i M , và v H ng y giáo ch Spellman, người đã chào đón các thi u sinh quân trường NYMA trên nh ng b c thang Nhà th Thánh Patrick trong ngày l Columbus. T v trí đ g n đ quan sát t t khán đài, Donald Trump trông th y người k s già c a cây c u, Othmar Ammann, b b quên khi Moses m i nh ng người quy n cao ch c tr ng lên đón nh n nh ng tràng v tay. (Phóng viên Gay Talese c a t New York Times, người sau này là m t tác gi có ti ng, cũng nh n th y s b qua này.) Bài h c Trump rút ra đây chính là không cách này thì cách khác, chính là l i c a Ammann khi đ người ta ph t l mình. Trump quy t đ nh mình ph i nh s ki n này, b i “Tôi không mu n là k b đ b t kỳ ai”. Trong th gi i c a nh ng giao d ch và âm m u mà Donald d đ nh ti n vào, nh ng k b đ là nh ng k nhìn người khác giàu có trong m t cu c ch i mà mình không hi u được. B c a Donald không ph i là k b đ c a b t kỳ ai. B t ch i ti p c n các chương trình liên bang do nh ng v n đ b ph i bày qua cu c đi u tr n thượng vi n v FHA, Fred đã tìm được cho mình m t cu c ch i khác, chương trình Mitchell-Lama, được xây d ng theo Đ o lu t Công ty Nhà L i
nhu n H u h n năm 1955. Được b nhi m vào v trí nhà làm lu t c a ti u bang New York và cũng là tác gi c a chương trình, Mitchell-Lama cho phép các ch đ u t xây d ng trên đ t thu mua c a chính ph , c p cho h các kho n vay lãi su t th p và mi n cho h m t s lo i thu nh t đ nh. Mitchell- Lama th m chí còn đ m b o cho ch đ u t m t kho n phí nhà th u 7,5% và l i nhu n hàng năm m c 6%. Nh ng tháng trước khi cây c u Verrazano-Narrows được thông đường, Fred Trump đã hoàn thành m t d án Mitchell-Lama tên Trump Village, n i ông đã dùng mánh l i đ chi m g n h t kho ng đ t trước đó được dành riêng cho m t t ch c phi l i nhu n đ có th xây d ng ba nghìn b y trăm căn h . (Khu đ t kéo dài này được t p h p t nh ng b t đ ng s n nh h n do chính ph t ch thu. Nh ng người l đi các v t ch thu này, và đ nh giá cho m i mi ng đ t, là nh ng th m phán Brooklyn thân thi t v i Trump.) Trump Village nh m t ki u “nhà hát” th c hành cho chàng trai tr Donald, đem đ n m t cái nhìn c n c nh v nh ng đi u gì đó ch ng m y ai được th y. Qua vô vàn cu c trò chuy n và chuy n đi thăm công trình xây d ng, ông h c được cách làm th nào đ x lý và v v các quan ch c chính quy n, chính tr gia, nhà th u, và các ch c a hàng. (Fred luôn gi xì gà trong túi đ m i người khác vào nh ng th i đi m m u ch t.) Donald cũng được quan sát cách b mình ng phó v i nh ng kh ng ho ng b t ng . Ch a t ng xây d ng công trình nào cao h n sáu t ng, Fred Trump th y r ng v i d án Trump Village, ông đang vượt quá kh năng chuyên môn c a mình khi m i tòa nhà cao hai mươi ba t ng. Vi c h n ch tài chính và thi u kinh nghi m v i các d án xây cao khi n ông không th thu mua trái phi u ki n thi t mà chính quy n bang yêu c u nh là m t kho n đ m b o cho tài tr th ch p. Không th t mình ti n hành, ông quay sang nh giúp đ t nh ng người t v n công ty xây d ng tên HRH. H thu mua trái phi u và đ m nhi m vai trò ch công trình. Qua HRH, Trump Village được hoàn thành trước ti n đ và v i m c chi phí th p h n ước tính ban đ u.
M c dù v c b n Fred là ch , nh ng ông v n ch là m t người đ ng quan sát trong d án l n nh t đ i mình. Dù được thi t k b i ki n trúc s n i ti ng Morris Lapidus, Trump Village hoàn ch nh không mang m t chút phong cách nào c a các khách s n Fontainebleau và Eden Roc Miami do ông thi t k . Thay vào đó, Lapidus, làm vi c v i áp l c liên t c ph i gi m thi u chi phí, đã t o ra nh ng k t c u đ n s và hi n đ i nh t v i c a s l n và nh ng kho ng tr ng đ c dân có th t l p đ t đi u hòa. Phía bên trong các căn h có th th y chút h a ti t trang trí nh nhàng, n i nh ng m ng g ch màu s c và màu s n sáng làm v i b t s đ n đi u c a nh ng viên g ch và c a kính. M t s đ đ c Lapidus thi t k cho hành lang bên trong Trump Village ngh thu t t i n i được mang vào b o tàng tr ng bày. Là d án duy nh t Fred t ng đ t theo tên mình, Trump Village tr thành thành t u r c r , cũng v a là c n đau đ u kéo dài. Khi c u con trai Donald r i Fordham vào năm 1966 đ l y b ng c nhân (chuyên ngành b t đ ng s n) t i Đ i h c Pennsylvania, các quan ch c bang b t tay đi vào đi u tra nh ng m i quan h nh hưởng mà Trump B đã s d ng khi mua được c đ t cho d án l n s giúp đ c a chính quy n, bao g m 50 tri u đô la tr c p giá r và nh ng kho n gi m thu giá tr l n. Khi v bê b i đang đ n g n, Donald làm vi c Trump Village vào cu i tu n và gi a các kỳ ngh trường, chu n b các căn h s n sàng cho người và ph n h i l i các khi u n i c a người thuê. M nh kh nh v i đôi m t xanh và mái tóc vàng h i dài, Donald ăn m c th i trang, đ ng cao h n b mình vài phân, người cha v n đ i chi c mũ ph t m m v i b râu t a g n. Fred t ng e ng i v ngu n g c Đ c c a mình t i n i b t đ u nói v i m i người mình là người Th y Đi n. Còn Donald g n gũi m i người mình g p v i m t s t tin tho i mái. Nh ng b t k s khác bi t trong phong cách c a hai b con, hai người đàn ông y v n gi ng nhau trong nh ng tham v ng và khao khát c a mình. C hai dường nh đ u không m y h ng thú v i nh ng thú hưởng th c a con người nh m th c hay ngh thu t.
Và n u có p lý tưởng cháy b ng nào đó v chính tr hay đ o đ c, h cũng không đ b d dàng nh n th y, m c dù v n kín đáo đ ng tình v i Đ ng C ng hòa và c hai đ u vô cùng ngưỡng m Đ c giám m c Norman Vincent Peale. Sinh ra và l n lên vùng Trung Tây, Peale tr thành m c s nhà th Marble Collegiate Manhattan vào năm 1932. New York, ông làm vi c cùng m t nhà tâm lý h c thông thái tên Smiley Blanton đ xây d ng tri t lý mà Peale g i là “s c m nh c a t duy tích c c”. Sau khi kêu g i h tr tài chính t nh ng người có nh hưởng nh Thomas Watson c a IBM và Branch Rickey c a Brooklyn Dodgers, ông xây d ng n n công nghi p khích l c a riêng mình đ truy n bá t tưởng qua nh ng cu n sách, t p chí và truy n hình. Ông đã ch m t i 30 tri u người M qua chương trình trên đài phát thanh, và cu n sách năm 1952 c a ông, S c m nh c a t duy tích c c, bán được hai tri u b n trong vòng 24 tháng. Cu n sách v n còn được tái b n h n năm mươi năm n a và tr thành tài li u n n t ng trong tín ngưỡng thành công c a Peale. Thông đi p m u ch t c a Peale n m l i kh ng đ nh r ng s t tin và trí mường tượng có th vượt qua g n nh m i chướng ng i trên đường đi c a ta. Đ i v i m t m c s C Đ c, ông là người ít quan tâm t i Kinh thánh ho c Thiên Chúa, thay vào đó, ông thích k chuy n v nh ng người đã làm theo phương pháp c a ông đ vượt qua m i th t nghi n rượu cho đ n nghèo kh . Khi Chúa th c s xu t hi n trong nh ng bài vi t hay bài gi ng c a Peale, Người thường được mô t nh m t người d n d t cu c đ i hay m t đ i tượng đ suy ng m. Peale vi t, “Tôi bi t r ng v i s giúp đ c a Chúa, tôi có th bán được máy hút b i”. H u h t nh ng gì Peale truy n gi ng được ph n ánh l i trong nh ng phương pháp gi ng d y c a Napoleon Hill, tác gi c a cu n Nghĩ giàu và Làm giàu xu t b n năm 1937 và đã đ a ra l i khuyên, “B n không bao gi có th giàu có được tr khi b n làm vi c v i m t lòng khao khát ti n b c b ng cháy”. “Phương thu c” c a Peale thì nh nhàng h n, ông khuy n khích nh ng phương pháp thi n mượn
t lý thuy t c a chuyên gia thôi miên n i ti ng người Pháp, Émile Coué, người hướng d n các đ i tượng c a mình th c hành “t k ám th 12 ” b ng cách l p đi l p l i câu nói “M i ngày, ta đang tr nên t t h n theo m i hướng”. Cu n sách c a Coué, Self-Mastery Through Conscious Autosuggestion (T m d ch: Làm ch tinh th n qua T k ám th ) được xu t b n M vào năm Peale được phong ch c M c s Giám lý. Tác gi qu ng bá cu n sách v i tua di n thuy t trước công chúng gây qu được 16.000 đô la (tương đương 220.000 đô la năm 2015) cho vi c thành l p Vi n Coué New York. y ban Vi n g m m t người nhà Vanderbilt, m t Giám m c Giám lý, m t người California giao thi p r ng k t hôn v i bá tước Ý, và m t c u y viên c nh sát thành ph . Cũng nh Coué, Peale nói v i tín đ hãy tưởng tượng nh ng gì b n thân mu n tr thành và vượt qua nghi ng b ng cách l p l i nh ng câu nói nh “Chúa trao cho ta s c m nh đ đ t được b t kỳ đi u gì ta th c s mu n”. Nh ng câu nói nh v y nên được l p l i ít nh t sáu l n m i ngày, Peale vi t, đ “l p đ y tâm trí các anh”. Trên t t c , tôn giáo c a ông là th c t và h u ích trong vi c theo đu i “s c m nh và hi u qu ”. Peale hi m khi đ ng đ n các khái ni m c a đ o C Đ c v t i l i, s đau kh hay chu c t i. Thay vào đó ông thích thuy t gi ng trước tín đ “hãy thoát kh i c m giác t i l i” v nh ng vi c làm sai trái c a mình. Khi nói v nh ng b t an và lo l ng c a nh ng người trong giáo đoàn đông đ o c a mình, Peale nh n m nh, “M i m t người bình thường đ u mu n có s c m nh vượt qua hoàn c nh, s c m nh vượt qua s hãi, qua s y u đu i, qua chính b n thân mình”. Ông nói h s đ t được s c m nh này qua l i c u nguy n, s mường tượng và hành đ ng đ “hi n th c hóa” gi c m v “s giàu sang, thành t u và thành công”. Ông vi t, “H c cách c u nguy n nh ng l i nguy n l n lao. Chúa s đánh giá các anh theo m c đ l i nguy n c a các anh”. Peale n i ti ng bao nhiêu thì cũng gây tranh cãi b y nhiêu. Nhà th n h c Reinhold Niebuhr coi các t ch c c a Peale là m t giáo phái. Khi các nhà tâm lý h c hàng đ u ch trích Peale – m t vài người
c nh báo r ng phương pháp c a ông có th thúc đ y s r i lo n tâm trí – Smiley Blanton t ch i đ ng ra bênh v c Peale và c m ông s d ng tên tu i c a Blanton. Peale cũng g p ph i r c r i khi ph n đ i chi n d ch tranh c c a John F. Kennedy, nói r ng, “N u b u cho m t người theo đ o Công giáo, n n văn hóa c a ta đang g p nguy”. Gi a nh ng tranh cãi náo nhi t v l i phát ngôn này, giáo đoàn c a Peale đ ng lòng ng h ông, nh ng ông nhanh chóng h i h n và rút lui kh i nhóm các m c s ch ng đ i Kennedy. Sau khi Kennedy giành chi n th ng, hành đ ng t i l i c a Peale nhanh chóng r i vào quên lãng. Mùa xuân năm sau, ông được tôn vinh vì s nghi p b n mươi năm c ng hi n gi ng đ o, và gi i thượng l u c ng đ ng kinh doanh New York vây ch t kín bu i l Ph c sinh nhà th Marble Collegiate. Peale v n luôn là m t người xu t chúng và là người gi ng đ o được qu n chúng nhân dân M yêu m n khi ông mang đ n cho ch nghĩa t b n nh ng lý l đ o đ c, cũng nh truy n c m h ng cho nh ng người bán máy hút b i. Năm 1961, các nhà qu n lý t h n 750 công ty đ t mua dài h n t Guideposts c a ông cho nhân viên c a mình. (Trong m t năm ch riêng Công ty Thép Hoa Kỳ đã b ra 150.000 đô la đ t mua t p chí.) New York, giáo đoàn Đ i l 5 c a Peale tăng t sáu trăm cho t i năm nghìn người, và bu i l gi ng c a ông thu hút các ch ngân hàng, các chính tr gia, ban ch p hành và nh ng người ho t đ ng kinh doanh nh Fred và Donald Trump. Là nh ng người th c hi n s c m nh t duy tích c c g n nh hoàn h o, c hai người đàn ông này đ u mu n đ t được ki u giàu sang và đ a v s nâng t m h vượt lên nh ng người khác. Peale, người ta th y m t v m c s đã d y cho h r ng Chúa cũng mu n đi u tương t cho h và “s c m nh vô biên c a vũ tr ” dành cho h ch khi h s d ng t duy tích c c và rèn luy n tâm trí đ “nghĩ v chi n th ng”. Donald th hi n t duy tích c c trong su t cu c đ i mình, và nó tr thành thói quen th c s c a tâm h n ông. Các d án và s sáng t o c a ông luôn là, theo nh l i c a ông, “t t nh t” và “vĩ đ i nh t”, và khi b g i nh c v nh ng th t b i hay mâu thu n trong nh ng tuyên b c a mình, ông s tr l i v i nh ng câu ki u
nh “ , thì sao ch ?” và v i chuy n sang m t thành t u khác. Luôn luôn t duy tích c c.
3 Th h c vi c ĐÚNG, KINH DOANH LÀ XÂY D NG NH NG TÒA NHÀ NH NG CŨNG LÀ S K T N I V I NHI U NGƯỜI. NÓ LÀ S GIAO H O V I CÁC CHÍNH TR GIA, KHI N H TÔN TR NG ANH VÀ QUÝ M N ANH. – DONALD TRUMP Dù đ t m t đ a đi m đáng m ước, văn phòng c a Fred Trump ch a ph i là tuy t nh t. Đây t ng là n i làm vi c c a m t bác sĩ nha khoa, được trang trí v i hình nh ng người da đ c m đi u xì gà vô v , n i th t bên trong là nh ng chi c bàn, t đ ng tài li u và gh t a đã mòn v t. Mái tr n r ti n s t xu ng và bóng đèn huỳnh quang ph m t màn xanh m lên t t c m i th trong phòng còn khi n không gian ch t h p thêm tù túng. Nh ng b c tường treo đ y chi n tích c a người th săn – phiên b n doanh nhân – là nh ng k ni m chương và b ng ch ng nh n đóng khung – nh ng n u không có chúng, thì n i này nh ch ng có bàn tay con người ch m đ n, tr b s u t p nh nh ng đ l t v t mang tinh th n ái qu c, bao g m m t tượng đ i bàng đôi cánh dang r ng, vu t đang qu p t m khiên mang hình qu c kỳ nước M . Th c d ng m t cách l nh lùng, văn phòng Trump là n i trú n kh i khu dân c xung quanh. Cách đó hai dãy nhà v phía tây là m t sân tàu đi n ng m kéo dài cùng m t c a hàng s a ch a 24/7 chi m di n tích b y mươi lăm m u (kho ng 35 hecta) b đường tàu c t ngang. Phía đông là b nh vi n Đ o Coney, v n đ u đ n đón dòng xe
c u thương v i ti ng còi inh i ngày cũng nh đêm. Phía nam, Đ i l trên cao Belt nh n nh p giao thông, ph bóng và m t đám b i khí th i xu ng đường ph phía dưới. Khu dân c này được bi t đ n v i cái tên Gravesend, hi m khi xu t hi n trên tin t c, tr khi có v gi t người ho c khi th trưởng ra thông báo xây d ng m t nhà máy x lý nước th i quy mô l n cu i đông Đ i l Z vào năm 1970. Xét tình hình đó, hoàn toàn có th hi u được cho chàng trai tr Donald Trump khi đ tâm trí mình lang thang t i t n Manhattan. Nh n th c sâu s c giá tr n m trong tám mươi tòa nhà ho c h n c a b mình, mà ph i đáng giá h n 100 tri u đô la, Donald thúc gi c b tái c p tài chính và góp v n chung cho các kho n đ u t m i. Fred tin tưởng vào kh năng c a Donald, coi Donald là người con k nghi p thiên b m, và s n sàng s d ng v n c ph n c a mình làm h u thu n cho các ý tưởng c a con. Tuy nhiên, Fred c c kỳ th n tr ng v i vi c kinh doanh Manhattan, m t trong nh ng đ a đi m đ t đ nh t th gi i v i các ch đ u t xây d ng, cũng là n i mà b n bè c a ông các h i Đ ng Dân ch Brooklyn có th b gi i h n quy n l c c a h . Ch a bao gi tho i mái v i t cách là người công chúng, Fred thôi không c giành s chú ý c a truy n thông sau cu c tranh bi n v i y ban Ngân hàng Thượng vi n M . Khuynh hướng đó đã được xác nh n qua vài d p hi m hoi ông liên h v i nh ng người c m quy n Tòa Th chính Mahattan. Khi Fred tham d m t b a ti c tr a gây qu cho chi n d ch tái tranh c c a Th trưởng Mayor Robert F. Wagner c a Đ ng Dân ch , kho n h a h n 2.500 đô la c a ông cu i cùng l i xu t hi n trên báo khi phe Đ ng C ng hòa công kích Wagner vì nh n ti n t nh ng người làm kinh doanh trong thành ph . (Wagner đã ph i hoàn tr kho n ti n quyên góp này.) Bu i ti c gây qu được t ch c b i m t lu t s có quy n l c trong chính trường tên Abraham Lindenbaum, thu c y ban K ho ch thành ph . R t nhi u người kinh doanh b t đ ng s n New York, bao g m c William Zeckendorf, đ u thuê hãng lu t c a Lindenbaum. Fred Trump cũng đã thuê Lindenbaum cho d án Trump Village, công trình được
xây d ng theo lu t Mitchell-Lama. Lindenbaum và c ng s Matthew Tosti t ng xu t m t t p hóa đ n tài chính dài 99 trang cho 4.500 gi h u tòa, được chi tr t qu công, m c dù công vi c mà h tuyên b đã làm th c ra được x lý b i m t c quan thành ph và m t nhà th u khác. B ng cách nào đó hóa đ n này l i t i tay m y t báo đ a phương và tr thành m t v bê b i l n. M c dù Fred Trump không b bu c t i vi ph m pháp lu t trong v Lindenbaum, ông v n b yêu c u ph i làm ch ng trước y ban Đi u tra ti u bang New York, c quan được thành l p t nh ng năm 50 đ h n ch tham nhũng chính tr . Trong hoàn c nh ít tho i mái h n khi b ch t v n b i y ban Ngân hàng Thượng vi n, Fred ph i bi n lu n hàng gi đ ng h các câu h i v d án xây d ng Trump Village được nh n tr c p c a bang. H u h t nh ng đi u ông nói đã ti t l m c đ thao túng t i m c kinh ng c. Ví d , sau l i khai ban đ u do s l là công vi c, Trump tham kh o lu t s c a mình và thay đ i l i khai đ gi i thích mình đã làm th nào đ thành l p m t công ty đ c l p, mua nh ng thi t b đã qua s d ng – máy đào xúc, xe t i, vân vân – sau đó cho d án Trump Village thuê l i m c giá g p hai mươi l n chi phí th c t . (Giá tr c a m t chi c xe t i m c 2.600 đô la được thuê v i giá 21.000 đô la. Máy c o n n giá 500 đô la - máy đem đ n l i nhu n ròng 8.200 đô la cho Trump.) B i phí nhà th u c a Trump được tính d a trên chi phí xây d ng cu i cùng nh m t kho n hoa h ng, ông ki m được ti n trước h t qua giá thuê thi t b c t c và sau đó là c kho n phí cu i cùng cho vi c xây d ng khu căn h . Vô cùng khéo léo, k ho ch thi t b c a Trump v m t c b n là h p pháp theo quy đ nh c a lu t Mitchell-Lama, và ông rõ ràng b c b i v i nh ng câu h i thăm dò c a các lu t s y ban. “Tôi có 43 công ty mà mình là c đông duy nh t”, ông gi i thích. “Đôi khi tôi ch đ n gi n là quên m t nh ng chuy n này”. Khi làm ch ng, Trump được t v n b i chính Matthew Tosti, người có tên trên t hóa đ n gây tranh cãi dài chín mươi chín trang. Th nh tho ng Tosti tìm cách tr l i câu h i cho thân ch c a mình và b nh c nh ph i đ nhân ch ng t tr l i. y ban xác nh n r ng
Trump đã ch đích th i ph ng kho n ước tính chi phí xây d ng và s d ng qu tr c p dôi ra đ xây m t trung tâm mua s m g n khu căn h . Các nhân ch ng khác gi i thích ông đã làm th nào đ thu v 500.000 đô la l i nhu n thêm vào b ng cách l i d ng m t s đi u kho n nh t đ nh trong lu t. Cu i cùng, giám đ c c a m t t p đoàn nhà phi l i nhu n l n và lâu đ i đ a ra l i khai r ng t ch c c a ông ta đã được c p phép đ xây d ng trên khu đ t Trump Village vào năm 1957, nh ng g p ph i r c r i liên quan t i chính tr . “Chúng tôi được thành viên H i đ ng Đánh giá thông báo r ng chúng tôi không th nh n được phê duy t cho t i khi dàn x p xong v i ông Trump”, Abraham Kazan c a Hi p h i Nhà Liên bang nói. “Nên chúng tôi ch p nh n b h n m t n a… và H i đ ng Đánh giá cu i cùng cũng phê duy t k ho ch s a đ i c a chúng tôi vào tháng 5 năm 1960”. Cũng nh các đi u tra viên chính quy n T ng th ng Eisenhower th m tra C quan Qu n lý Nhà Liên bang, y ban Đi u tra ti u bang New York phát hi n m t chương trình dường nh được thi t k ch y u có l i cho các ch đ u t xây d ng theo hướng d n c a nh ng lu t s lành ngh . Trong các phiên đi u tr n c a bang, cũng chính v thượng ngh sĩ MacNeil Mitchell, người giúp xây d ng nên chương trình Mitchell-Lama b yêu c u gi i thích cho h n 400.000 đô la kho n phí mà hãng lu t c a ông nh n t các nhà th u xây d ng – bao g m c Fred Trump – người tham gia vào chương trình này. M t l n n a, l i có thêm nhân ch ng nh n m nh r ng kho n l i nhu n không thích h p c a ông ta là hoàn toàn h p pháp và còn t v t c gi n v i l i ám ch có chuy n gì đó không đúng x y ra. Mitchell th m chí còn miêu t công vi c mình đã làm cho các nhà th u xây d ng nh “m t d ch v công ích” và t nh n mình không ph i là m t trong nh ng quan ch c chính quy n th c s nh n ti n t các nhà th u đ đ i l y nh hưởng c a h . Còn ông th c s đã làm vi c đ có được s ti n đó. K t qu c a các phiên đi u tr n y ban là không ai b kh i t , tuy nhiên trang xã lu n c a t The New York Times nh c t i tên Fred
Trump khi ch trích nh ng người mà theo thu t ng c a t báo là “k tr c l i” - nh ng k l i d ng ti n thu c a người dân. Ch t ch y ban lên án Trump và nh ng người khác là “nh ng k hám c a và tham lam” mà chính s thao túng c a h đã l i d ng người dân New York, đ y giá thuê nhà tăng cao, và xúc ph m đ n tinh th n c a chương trình Mitchell-Lama, v n được thi t k đ xây d ng nh ng căn nhà có giá c ph i chăng nh k t h p các kho n gi m thu và tr c p v n. M c dù v n gi được kho n l i nhu n và ti n thuê nhà t c Trump Village l n trung tâm mua s m trong nhi u năm v sau, Fred Trump đã b t n h i b i chuy n tr i qua trước y ban. Không lu t nào c a ti u bang hay liên bang có th ngăn c m ông n p h s m i đ nh n các kho n gi m thu và tr c p c a các chương trình chính ph đem l i. Nh ng d âm c a v bê b i bao l y ông trong các phiên đi u tr n y ban khi n d án c a ông được ch p thu n tr nên khó khăn h n nhi u. Đ i th c nh tranh và k thù – mà người kinh doanh nào cũng đ u có – ch c ch n đ u t n d ng “b n án” này c a ông đ ph n đ i b t kỳ h s nào c a ông v i hy v ng ngăn ch n m t đ i th ho c ch đ khoe khoang v tin t c c a mình. Và đây còn là c m t v n đ v chính tr . M c dù là m t người Đ ng C ng hòa, Trump l i liên k t v i b máy chính quy n Đ ng Dân ch , nh ng người đang ch u s săm soi ngày m t tăng t nh ng người thu c chính quy n t t. Nhi u tu n trước khi Trump ra làm ch ng, th trưởng Wagner c a Tammany đã b đánh b i trong cu c b phi u b i thành viên Đ ng C ng hòa John V. Lindsay, người có t tưởng c i cách v i kh u hi u chi n d ch mượn t nhà báo Murray Kempton, là “Ông y m i m còn m i người thì m t r i”. Trong su t tám năm c m quy n c a Lindsay, nhà Lindenbaum, Mitchell và nhi u gia đình khác n a, nh ng người đã s d ng quá nhi u nh hưởng cho l i ích ch th u xây d ng đã b lo i d n kh i chính trường. B t kỳ k ho ch nào c a Trump c n s phê duy t c a thành ph , mà m i d án nhà l n đ u c n thành ph phê duy t, s ph i giành được s ng h c a chính quy n Lindsay d a trên chính ch t lượng c a
nh ng d án đó. Ch a t ng làm kinh doanh dưới tình c nh nh v y, Trump b t đ u t p trung nhi u h n vào nhi m v đào t o người k nghi p mình. Trong m t gia đình coi tr ng nam quy n, Fred Trump con là người đ u tiên trong gia đình có quy n th a hưởng quy n qu n lý kinh doanh. L n h n Donald tám tu i, Freddy đã c g ng đ tr thành ông hoàng ki t xu t nh hình dung c a b , nh ng l i quá y u m m đ thành công. Ông h c trung h c trường quý t c Episcopal, Long Island thay vì m t h c vi n quân s . T i Đ i h c Lehigh, ông tham gia Trường Đào t o Sĩ quan Không quân d b và đ n đo tr thành m t phi công, nh ng khi hoàn thành xong vi c h c hành trường, ông b t đ u nghiêm túc làm vi c v i vai trò tr lý c a b . Trong văn phòng Đ i l Z và trong su t th i gian hai b con trên công trường, Freddy Trump r t khó khăn trong vi c hi u nh ng bài h c b mình đang c g ng truy n đ t. Là m t người vô cùng giàu có nh ng v n nh t nh ng m nh đinh công trường xây d ng, Fred Trump không th ch u được vi c lãng phí dù ch m t đ ng nào. Và không hi u sao người con trai c c a ông l i b qua vi c b mình đ t n ng v n đ hoang phí ra sao. Khi được trao c h i c i t o m t tòa nhà cũ, Freddy đã thay m t lo t c a s m i hoàn toàn. Khi phát hi n ra, Fred đã m ng nhi c c u con vì ông cho r ng nh ng chi c c a s cũ v n có th dùng t t trong vài năm n a. Nhìn anh trai c g ng làm hài lòng b , Donald th y t i nghi p thay cho anh. Freddy là m t người anh r t t t b ng, người đã lên l p Donald m t bài h c v s nguy hi m c a thu c lá và rượu, hai thói quen mà Freddy không th b . M c dù yêu quý ông anh đ n m c nào, Donald cũng không th ch u được c m giác có chút b c b i v i nh ng v n đ c a Freddy. Cha m h không bao gi u ng quá đà và có l coi hành đ ng nh v y là m t d u hi u c a tính x u. (Chính b c a Fred Sr. cũng có th là m t người nghi n rượu.) Donald đã mong Freddy có th c g ng nhi u h n đ ch ng t cho b m th y mình có th ki m soát được b n thân. H n n a, người đàn ông nhà Trump ph i c ng r n, k c khi làm vi c v i nhau, nh ng khi b b m ng
nhi c, Freddy t n thương t i n i th ch t cũng suy s p. Th t khó mà nhìn c nh tượng y. H c được t nh ng gì nhìn th y, Donald kiên quy t ch ng đ i l i b t kỳ ai thách th c mình, k c b . Nhi u năm sau ông nói, “Tôi luôn ph n bác l i. B n thân b tôi cũng là m t đ a con c ng r n”. Tuy nhiên, ông nói thêm, “B tôi tôn tr ng tôi b i tôi dám ch ng l i b ”. Khi Donald b t đ u làm vi c toàn th i gian t i công ty gia đình, Freddy được giao m t nhi m v khó khăn là giám sát m t đ án xây d ng trên m nh đ t công viên gi i trí l n cu i cùng đ o Coney. Công viên Steeplechase m c a vào năm 1897, trên kho ng đ t bên b bi n v i di n tích mười lăm m u (h n 6 hecta). Người sáng l p George Tilyou đã chuy n sang kinh doanh gi i trí sau khi chán chường b t đ ng s n. Ông xây d ng m t l i đi trung tâm đ y trò ch i và qu y hàng, và trang trí công viên v i hình nh nhân v t có n cười ma qu tên Tillie hay còn g i là Steeplechase Jack, mái tóc b n hình đôi s ng qu và gương m t g m ghi c ch c h n đã l l ng trong nhi u c n ác m ng c a tr th . Đi m thu hút chính c a công viên là “cu c đua ng a” mô ph ng, cho phép mười hai người cưỡi – hai người m t ng a – cưỡi d c đường đua bao quanh m t khu đ t. Người ch i m c đ l a và lính th i kèn báo hi u kh i đ u m i cu c đua v i giai đi u n i ti ng “Call to Post”. Người đua ph i vượt qua vài chướng ng i v t, băng qua m t dòng nước r i b té nước. Khi k t thúc cu c đua, h ph i ch u bàn tay qu y r i c a nh ng chú h và nh ng “l phun nước” tung c váy các cô gái và kích đ ng nh ng ti ng reo hò t khán gi đang ng i phía khán đài. Nhi u năm qua, hàng tri u người đã t i vui ch i t i Công viên Steeplechase, n i s cu n hút c a môn nh y dù c a Tilyou và tòa tháp 250 foot đã tr thành m t bi u tượng c t m c. Steeplechase v n phát tri n b t k s n i lên c a Công viên Luna l n h n, n i th neo chuy n hành trình “máy bay cánh chim” ch 30 người t i c nh cung trăng làm t gi y b t, n i hành khách được chào đón b i các thi u n trên cung trăng. Nh ng trung tâm gi i trí này cùng nhau t o nên
m t s th n bí c a đ o Coney khi n khu b bi n kéo dài tr thành m t th hoài ni m, th m chí cho c nh ng người ch a t ng t i đây. (M t ph n c a hi n tượng này là do đ o Coney xu t hi n nhi u trên sách báo, phim nh và âm nh c.) Vào th i đi m Fred Trump mua m nh đ t Steeplechase, th i kỳ đ nh cao c a đ o Coney nh m t khu ngh dưỡng ban ngày đã qua đi. R t nhi u người t ng l p trung l u Brooklyn đã r i b khu ngo i ô này. Kinh doanh s t gi m, nh ng quán bar x p xình đóng c a. Đ t đai được đem bán và nh ng tòa nhà căn h b t đ u m c lên ngay d c l i đi lát ván g . Nh ng người th a k c a George Tilyou bán Công viên Steeplechase di n tích 12,5 m u cho Fred v i giá 2,5 tri u đô la. Trump đã mường tượng được v nh ng căn h cao t ng, ki u tòa nhà ông t ng th y trong nh ng chuy n đi ngh bãi bi n Miami. Dù trên đ o Coney, các căn h v n đang được xây d ng, không m t căn h nào được xây các lô đ t phía nam Đ i l Avenue, n i các công viên gi i trí t ng ho t đ ng và cũng là n i chính quy n thành ph dành riêng cho các khu vui ch i gi i trí. khu v c này, h u h t các b t đ ng s n đ u cho phép người khác có quy n ti p c n bãi bi n tr c ti p và không h n ch , n i nh ng người thu c t ng l p nghèo và trung l u New York d n coi nh là c a chính mình. Qua nhi u th h , bãi bi n đ o Coney đ n và đi t do đã tr thành bi u tượng cho m t New York quân bình, m t trong s ít ti n nghi n i đây không b t bu c người ta ph i mua vé vào c a. Nh m t người ng h kinh doanh đ a phương nói, thành ph vô cùng c n “m t n i mà nh ng người đ a v th p có th t i và x h t t c gi n trong lòng mình”. V ph n mình, Freddy Trump lý lu n r ng nh ng ngày tháng v i vai trò khu ngh dưỡng cho nh ng người t ng l p th p c a đ o Coney đã trôi qua t r t lâu r i. Ông l p lu n, “Các anh và tôi đ u s ch ng đ a con cái t i đó. Người ta e ng i đi b Đ i l Surf vào bu i t i”. Th t không may cho Freddy, th i gian trôi qua d án Steeplechase ngày m t tr nên khó khăn h n. Chi n th ng ch p nhoáng trong ngày b u c c a th trưởng Lindsay đánh b i đ i th c h , luôn nhóp
nhép xì gà tên Abe Beame đã gi m b t đáng k quy n l c chính tr c a nh ng người đã t o m i th d dàng h n cho Fred Sr. R i còn s xu t hi n r c r i c a b Freddy trước y ban đi u tra. B t k k t c c th nào, nh ng tri n v ng c a gia đình Trump v vi c vượt qua gi i h n mà thành ph áp đ t trên b t đ ng s n c a đ o Coney tr nên mong manh d n khi cu c tra h i khi n Fred Sr. v nh là m t ph n c a quá kh Tammany th i nát. Ông c g ng thuy t ph c Walt Disney và nh ng người khác phát tri n Công viên Steeplechase nh m t trung tâm gi i trí, nh ng không ai đ ng ý nh n l i chào m i c a ông. Mùa hè năm 1966, ông h y b k ho ch c a mình đ ti n hành m t d án l n h n bao g m c nhà và trung tâm gi i trí h i ngh ho t đ ng quanh năm, được bao quanh b i mái vòm b ng kính ho c nh a. Nh ng c s ti n ích này s được xây d ng trên đ t mua b i thành ph và các c s kinh doanh còn đang m c a và ho t đ ng n i đây s được di d i. Được phác th o b i Morris Lapidus, “mái vòm ni m vui” nh The New York Times đã g i, s đ cao đ ch a m t vòng đu quay Ferris. Trong b n v thi t k , nh ng đường cong m m m i mô ph ng nhà ga bi u tượng m i c a ki n trúc s Eero Saarinen t i Sân bay Qu c t Dulles Washington, D.C., m c a năm 1962. Đương nhiên, m t b n v thi t k có th khá r , và k ho ch, được trình bày Khách s n Americana, Manhattan do Lapidus thi t k , ch ng gì h n ngoài m t vi n c nh m h v nh ng gì có th x y ra trong đi u ki n lý tưởng. Lapidus th m chí còn g i ý r ng khu gi i trí có th được c p v n và ho t đ ng b i m t c quan chính ph m i, được thành l p cho m t m c đích duy nh t này, và cũng s đ n bù cho các ch kinh doanh b di d i do d án. Người lên ti ng ng h t m nhìn to l n c a Trump v đ o Coney là Qu n trưởng Abe Stark c a Brooklyn, người b t đ u n i ti ng đ a phương t t m bi n qu ng cáo vi c kinh doanh may m c v i l i h a h n HIT SIGN, WIN SUIT (Ném trúng bi n, mi n phí l ph c) treo dưới b ng ghi đi m Sân v n đ ng Ebbets Field v a m i b phá b . T m bi n qu ng cáo được t t c người hâm m trên sân bóng
chày nhìn th y, nó xu t hi n trên nh tin và c chương trình th i s , khi n Stark n i ti ng t i m c nh ng người b phi u đã ng h ông t m t người th may, r i tr thành thành viên h i đ ng thành ph , cho t i qu n trưởng. Tuy nhiên, Stark không ph i m t chính tr gia thiên b m và không bao gi đ t được quy n l c chính tr nh người ti n nhi m c a ông (cũng là người ng h Trump) John “Cashbox” Cashmore làm được. Stark không th lôi kéo th m chí c nh ng người b n làm ăn làm đ ng minh đ ng h k ho ch Trump/ Lapidus. Phòng Thương m i đ o Coney ph n đ i d d i ý tưởng này và đ a ra l i ch trích gay g t, m t ph n trong đó nói, “Ông Trump đang m c k t v i tài s n đ t đai hi n th i c a Steeplechase trên đó ông ta không th xây nhà do quy ho ch vùng. N u làm theo k ho ch đó, ông ta đang trao đ i nó đ l y đ t đai c a thành ph . Ông ta đang t ng kh m t th vô d ng đi… Bãi bi n s tr thành n i c trú cá nhân cho nh ng người thuê căn h c a ông Trump”. Cu c h p báo t i Khách s n Americana do Fred Jr. t ch c ch ng đem đ n k t qu gì ngoài chút truy n thông qu ng bá v Fred Trump Sr. là m t người có t m nhìn. Nhi u tu n sau đó, Freddy m i b n bè và c ng s c a b t i b a ti c phá d bên trong khu Pavilion of Fun kh ng l được xây t s t và gương kính, n i t ng t ch c các cu c đua và các màn bi u di n thu hút mà t h i đó đã qua tay r t nhi u người làm kinh doanh gi i trí trên kh p c nước. (Tòa tháp nh y dù c a công viên v n được gi l i vì chi phí ước tính cho vi c d b và v n chuy n đ n đ a đi m m i làm n n lòng b t c người nào có ý đ nh.) M c dù v n b h n ch b i quy đ nh c a thành ph v quy ho ch vùng, Fred Trump Sr. t v nh mình đã vượt qua được vướng m c v i thành ph . Trong khi các v khách nh m nháp sâm panh, sáu cô gái tr trong b bikini và mũ b o h lao đ ng v làm đ ng tác kéo s i dây làm đ b c tường g ch. Nh ng “cô gái”, nh báo chí miêu t , sau đó đ ng trong m t cái gàu xúc đ t kh ng l và đ ng t o dáng ch p hình. Fred cũng thay lượt vào ng i trong v trí đi u khi n c a chi c xe i. Người xem ch p c h i ném g ch vào m t ph n khung
kính l u tr i, n i m t b c tranh kh ng l v Steeplechase Jack trang trí cho nh ng t m kính và chào đón các v khách t i thăm đã h n năm mươi năm. Trò truy n thông cu i cùng trong s nghi p c a Fred Trump, m t màn bi u di n khu ch trương bikini/xe t i n ng/sâm panh là m t ví d hay cho hi n tượng mà nhà vi t s Daniel J. Boorstin đã miêu t g n đó trong cu n sách mang tính bước ngo t có t a đ The Image: A Guide to Pseudo-Events in America (T m d ch: Hình tượng: Ch d n v s ki n ng y t o M ). Boorstin quan ng i sâu s c v nh ng lý tưởng đ o đ c, nh ng m i quan h chân th c và tr i nghi m c a con người đang b d n th ch b i nh ng hình nh và nh ng “s ki n ng y t o” được xây d ng b i các chuyên gia quan h công chúng, t p đoàn, chính tr gia và chính quy n. Người dân M , nh ng người đang b cu n chìm trong nh ng hình nh và s ki n ki u này, thường coi chúng là th t và có ý nghĩa. M t d u hi u c a s ch p nh n này là cách người ta b t đ u có nhi u h n nh ng b c nh t o dáng và nh ng b phim gia đình dàn d ng. Chúng sau đó được so sánh v i hình nh c a nh ng người được coi là n i ti ng và nh ng khái ni m v cu c s ng t t đ p nh qu ng cáo đem đ n thì “m i m ” và “hi n đ i”. Đương nhiên, qu ng cáo ch thành công khi người ta mua m t s n ph m, và nh v y tính m i l không còn n a. Nh ng người ki m tìm đ a v vì th mà chán n n cho đ n khi h tìm được đi u gì đó m i ti p theo đ qu ng cáo và bán. Nh ng v n đ Boorstin miêu t v n còn choán tâm trí c a nhi u th h nhà văn sau này. Nhi u người đã tìm cách gi i quy t m i lo l ng và s chán n n v n là tri u ch ng c a th mà ông g i là “b nh kỳ v ng ngông cu ng”, gây ra b i các hình tượng và hi n tượng ng y t o. Trong cu n On Photography (T m d ch: Nhi p nh lu n), Susan Sontag quan sát th y r ng nh ng b c nh r ti n mà hàng trăm người v n ch p, đã t o ra s t v n m t m c đ ch a t ng th y – bà g i đó là s “t giám sát” – ngăn c n s th hi n b c phát và khuy n khích nh ng hành đ ng t o dáng và di n k ch. Người ta thường quá b n r n không th dành nhi u th i gian xem xét mình b
nh hưởng nhi u th nào trước s t n công d n d p c a truy n thông mà đ n gi n ch ti p nh n ho c ph n ng l i nó theo cách t t nh t có th . Ngo i tr th nh tho ng có nh ng l i phàn nàn v áp l c “theo k p xã h i”, h u h t m i người đ u th c s b n r n v i vi c b t k p xã h i. M i ngày l i có thêm nhi u hình nh và s ki n ng y t o nh n m nh r ng vi c ph n đ u đ có được nh ng th c n thi t – m t b qu n áo m i, xe h i, nhà c a – s đem đ n s tr n v n và th m chí là c h nh phúc. S th t là có r t ít người đ t đ n tr ng thái này nh được đ nh nghĩa và minh h a b i nh ng người dàn d ng và truy n hình. Nh ng đi u này không bao gi được nh c t i, k c riêng t , vì nh v y s gieo m i nghi ng lên toàn b n n t ng đ i s ng thương m i. Trên th trường tăng trưởng m nh m nh Boorstin và nhi u người khác đã miêu t , m t s ít nh ng người đàn ông tài năng và tháo vát có th đ t được cu c s ng đ a v cao nh hình tượng mô t . Đi u này đúng nh t v i nh ng người nh Donald Trump, được th a hưởng u th v tài năng, tài s n gia đình, và các m i quan h h u ích k th a t m t người b thành công. Khi v n còn là m t sinh viên t i Đ i h c Pennsylvania, Donald t tin vào tương lai c a mình t i n i r t nóng lòng b t đ u cu c đ i mình v i t cách là đ i tác c a b và hoàn thành gi c m c a ông dành cho mình. Sau này ông h i tưởng l i, “B tôi là m t doanh nhân luôn kỳ v ng s thành công l n lao tôi”. M t tháng sau l phá d trên đ o Coney, Fred Trump đ n trình di n trước y ban K ho ch thành ph , nh ng người ph n đ i đ án xây d ng và nghiêng v hướng thu mua m nh đ t Steeplechase v i m c đích s d ng làm công viên. Trump nói v i h i đ ng r ng h đang lãng phí “m t m nh đ t r t giá tr ” b i người ta ch ghé thăm n i này vào mùa hè. Tuy v y, ông không đ u tranh quá m nh m đ c u d án c a mình, và n i đau vì s m t mát m nh đ t này gây ra cho ông đ u có th ch c ch n được xoa d u b i kho n l i nhu n 1,2 tri u đô la thành ph tr cho ông khi thu mua m nh đ t này.
M c dù kho n l i nhu n kho ng 25% m i năm c a ông cao h n g p ba l n t c đ tăng trưởng Ch s Trung bình Công nghi p Dow Jones trong cùng kho ng th i gian, l i nhu n Fred Trump thu được t m nh đ t Steeplechase ít h n nhi u so v i nh ng gì ông có th g t hái được t k ho ch ban đ u. Ông đã mường tượng được m t dòng ch y ti n thuê nhà t các căn h và nh ng v kinh doanh mà cu i cùng cũng tr h t ti n cho nh ng người b v n và sinh l i hàng tri u đô la l i nhu n ròng k c khi l m phát đ y giá tr tài s n đ t đai tăng cao. Công th c này – đ u t + th i gian = doanh thu và giá tr l n h n – là đi u kỳ di u c a b t đ ng s n. B ng cách tuân theo công th c này, Fred Trump đã tích lũy được kh i tài s n đ cho ông phát tri n nh ng d án l n h n trong khi v n đ ng th i gi m thi u r i ro đ i v i tài s n cá nhân. Sau cùng, nh ng phương pháp này còn cho phép ch đ u t s d ng v n c a m t d án nh là kho n tr trước cho m t d án khác và thoát được vi c s d ng b t c kho n ti n nào c a mình. H th m chí còn có th tránh ph i n p thu đánh trên l i nhu n b ng cách đ u t nh ng kho n đó vào b t đ ng s n m i. Đi u kho n này trong lu t thu , ban đ u được vi t ra là đ h tr nông dân, gi l i giúp b t đ ng s n tr thành vi c kinh doanh t t h n bao gi h t. Nh ng bi n s c a gia đình Trump trong công th c "món ăn" b t đ ng s n căn b n thường bao g m m t chút lượng “d u m ” chính tr và m t chút “gia v ” kinh doanh gi i trí, vì m c đích truy n thông. “Pha tr n” chính xác ph i ph thu c vào đ a đi m, s c nh tranh và m c đ h ng thú c a công chúng. Ví d , m t ki n trúc s n i ti ng có th giành được s ng h c a truy n thông vô giá cho m t đ án xây d ng và có th thúc đ y quan ch c chính quy n thành ph hãy coi d án s mang đ n l i ích, và th m chí là thanh th . Truy n thông báo chí t t có th tác đ ng t i người mua hay thuê nhà nh ng đ a đi m nh t đ nh. D án Steeplechase g n nh đã có Morris Lapidus và nh ng người đ p bãi bi n đ ng trong gàu múc c a máy xúc. Nh ng khi b t n p sâm panh và m i các v khách c a mình ném v gương m t Jack, Fred Trump đã cho th y tình c m c a mình dành cho New
York nói chung, và đ o Coney nói riêng, ít nhi u b t thi t tha. M t s ki n ng y t o chào t m bi t công viên gi i trí cũ đã có th là m t d p nâng c c t m bi t. Thay vì được m i t i đ ném g ch vào bi u tượng c a nh ng ngày x a cũ t t đ p, khách m i đáng ra có th được trao c h i nh y dù chao li ng xu ng đ t. Nh ng gì đã m t đáng được công nh n v i chút tôn tr ng. Thay vào đó, s ki n l i k t h p khát v ng l i nhu n c a Trump và nhu c u c a chính thành ph . Cách ti p c n này ph t l giá tr c a m t b bi n mà hàng tri u người có th t i thăm v i giá vé tàu đi n ng m. Và l i phàn nàn c a Trump v b t đ ng s n d c b bi n có th b lãng phí cho m t khu gi i trí ch được s d ng hai tháng đã ph t l nhi u người dân đ a phương và khách du l ch v n đi d o trên bãi bi n, ng m nhìn c nh hoàng hôn và quăng b t cá vược s c trong nh ng tháng mùa l nh. Đây chính là đ o Coney h có th đánh m t cho vi c xây d ng, và cũng chính là đi u h giành được khi thành ph t ch i thay đ i quy ho ch mà Trump c n đ ti n hành d án. Fred Trump con, người đáng l có nhi m v giúp đ coi sát d án cho t i khi hoàn thành, đã ch y tr n kh i vi c kinh doanh gia đình sau khi đ án Steeplechase th t b i. Khi hãng Hàng không Xuyên th gi i TWA ch p nh n h s , ông b t đ u được đào t o làm phi công, s nghi p mà ông theo đu i su t nhi u năm li n. Vào th i đi m đó, TWA cho d ng ho t đ ng hàng lo t máy bay cánh qu t cu i cùng đ dùng m t h m đ i toàn máy bay ph n l c. Các phi công năm đ u tiên được tr m t kho n lương m i năm tương đương v i 110.000 đô la năm 2015, và người kinh nghi m nh t có thu nh p kho ng g p ba l n s đó. Được truy n thông tán dương và công chúng tôn tr ng, các phi công giành được đ a v cao trong xã h i. Donald Trump nh công vi c và cu c s ng gia đình Florida c a ông anh trai khi n ông h nh phúc h n bao gi h t. Tuy nhiên, m t cu c s ng h nh phúc là không đ cho m t người đàn ông nhà Trump. Hình m u đàn ông được xây d ng b i Fred B mà rõ ràng ông đã th a hưởng t người b di c t Đ c c a mình, đòi h i s c nh tranh và chi n th ng đem đ n s
giàu có l n lao. Phi công được tr thù lao t t, nh ng theo tiêu chu n nhà Trump thì v n ch ng được coi là giàu. Và xét r ng công vi c này ch y u liên quan t i vi c chuyên ch hành khách sao cho an toàn, làm sao m t phi công này có th gi i h n m t phi công khác được? Anh ta không th , đó là lý do t i sao Fred B và Donald không th cưỡng l i vi c trêu ch c Freddy m i khi h cùng nhau. Donald h i, “Có gì khác bi t gi a công vi c anh làm và vi c lái xe buýt ch ?”. *** V i vi c người con trai c b t đ u con đường c a riêng mình và d án m ước th t b i, Fred Trump B đã đ n giai đo n bước ngo t trong đ i. tu i 61, ông đã s ng h n b mình 12 năm, và ch a đ n ba th p k , xây d ng m t trong nh ng danh m c b t đ ng s n l n nh t thành ph New York. Nh ng trò ch i mà ông lâu nay v n bi t đang thay đ i. Nh ng người b n cũ trong gi i chính tr và chính ph đang b bu c ph i ra đi ho c t mình r i b . Chính quy n thành ph đ i m t v i nh ng v n đ nghiêm tr ng khi thâm h t ngân sách b t đ u dưới th i đ i c a Wagner và v n ti p t c dưới th i Th trưởng Lindsay. T ng l p lao đ ng và nh ng gia đình trung l u, nh ng người t ng vô cùng hào h ng c ng trong nh ng tòa nhà c a Trump Brooklyn, gi đang tham gia vào “cu c di c tr ng” t i vùng ngo i ô, b l i phía sau nh ng khu dân c d n r i vào c nh nghèo đói. Cu c kh ng ho ng này không ph i ch New York. H u h t các vùng đô th M đã b t đ u suy thoái ch m nh ng đ u đ n t nh ng năm 50. Xu hướng này tăng nhanh vào nh ng năm 60 và được đánh d u b i các cu c xung đ t ch ng t c, ch y u là l c lượng c nh sát da tr ng ch ng l i nh ng người da đen. Năm 1964, hàng nghìn người da đen đ xô xu ng đường t i Harlem và các khu dân c khác New York sau khi m t sĩ quan da tr ng b n ch t m t thi u niên da đen trong lúc làm nhi m v . Năm 1965, tình tr ng thù đ ch ch ng t c s c sôi kéo dài d n t i b o lo n di n ra kh p n i khu dân c Watts c a
Los Angeles, và hai mùa hè sau đó nhi u cu c b o lo n được ch ng ki n x y ra Cleveland, Omaha, Newark và Detroit. M i th đã t i t vào năm 1967, và còn t i t h n n a vào năm 1968 sau khi Martin Luther King con b ám sát Khách s n Lorraine t i Memphis, Tennessee. Mùa hè năm y, b o l c bùng n t i 50 thành ph . C nh sát Baltimore và Chicago b áp đ o t i m c đ i V binh Qu c gia ph i được đi u đ ng đ tu n tra các con ph . Nh ng nh hưởng c a b t n s c t c trong nh ng năm 60 t n t i kéo dài khi các trung tâm đô th m t đi c s kinh doanh, công ăn vi c làm và c c dân. Nh ng năm 70, dân s New York gi m 10%, l n đ u tiên trong l ch s thành ph ch ng ki n t l dân s gi m m c hai con s . Nhi u c s kinh doanh đóng c a, và nhi u ch lao đ ng l n, bao g m c các công ty s n xu t đ u chuy n t i các vùng ngo i ô và vùng Vành đai m t tr i, mang theo c công ăn vi c làm đi cùng. Các thành ph khác cũng ch u c nh tương t . Năm 1971, h n 200 người thi t m ng trong các cu c b o đ ng liên quan t i v n đ ch ng t c t Boston cho t i Los Angeles. Các thành ph thi t h i hàng t đô la, giá tr nhà đ t gi m khi nh ng k đ t phá thiêu r i toàn b các tòa nhà và nhi u dãy nhà. M c dù ch ng t c là y u t rõ r t nh t c a cu c di c tr ng thì tình tr ng b t n dân s , nghèo đói cũng là v n đ l n. S kỳ th trong vi c làm, nhà và giáo d c đã gi i h n m t s nh người dân M ph n đ u vươn lên m c đ giàu có hay s n đ nh nào đó. nh ng qu n ngo i thành New York, nh ng người da đen nghèo và người Hispanic đã chuy n t i sinh s ng nh ng khu dân c mà người da tr ng và ch lao đ ng c a h đã b tr ng. Nhi u c ng đ ng trong s này đã tr thành “khu nghèo đói” chính th c, n i kho ng h n 30% c dân s ng ph thu c vào các kho n phúc l i c a chính ph . V n đ này đ c bi t c p thi t các vùng Flatbush, Greenpoint, và đ o Coney c a Brooklyn, nh ng khu v c mà thu nh p gi m và t l t i ph m tăng. Trước s c ép gi m ti n thuê nhà và giá tr b t đ ng s n gi m sút, các ch s h u nhà, các nhà đ u t b t đ ng s n và các ch nhà tr
trong m t s khu dân c New York ph i đ i m t v i tình hình th trường t i t nh t k t cu c Đ i kh ng ho ng. M i tháng h n m t trăm ngôi nhà b b tr ng, và h u h t là do người thuê th y căn h không có đ y đ ti n ích nên nhanh chóng b đi. M t s ch nhà ch ng đ i không bán nhà cho người da đen và người Hispanic, và m t s khác t ch i không cho h thuê. M c dù m t s ch cho thuê th c s phân bi t ch ng t c, song h u h t đ u nói r ng h b thúc đ y b i đ ng c tài chính. H coi nh ng người da đen và da màu là nh ng người nghèo và e ng i v nh ng kho n ti n thuê không th thu h i và chi phí cho nh ng cu c tranh cãi khi ph i đu i h đi. Các ch đ u t xây d ng các qu n ngo i thành New York c t gi m các ho t đ ng c a mình, đ c bi t là trong các khu dân c trung l u và nghèo, và hy v ng r ng th i gian qua đi h có th m t l n n a ki m được nh ng kho n l i nhu n th c s t vi c xây nhà và các khu thương m i. T i năm 1969 các ch đ u t t nhân đã d ng xây d ng nhà v i giá th trường cho gi i người giàu nh t New York (t The Times li t kê h vào “top 7%”), và ch nh ng căn h được xây d ng cho ph n dân s còn l i được chính ph tr c p. Nh ng căn h nh v y tăng t c đ t i thi u t i m c danh sách ch ph i dài đ n c th p k . Đ i l Z, Fred Trump chú tâm làm vi c, t hài lòng v i vi c thu ti n thuê nhà và ki m soát chi phí hàng ngàn căn h trong nh ng tòa nhà ông s h u và qu n lý. V i vi c Freddy r i b vi c kinh doanh, Fred cũng t p trung đào t o c u con trai Donald c a mình, đ a con v n đang ngày ngày t i h c Đ i h c Pennsylvania và cu i tu n thì v làm vi c v i công ty gia đình. Sau hai năm trường Fordham, Donald đăng ký vào Penn, h c chuyên ngành b t đ ng s n t i Trường Tài chính Thương m i Wharton. M t th p k trước đó, các biên t p viên t báo sinh viên Trường Penn đã công khai ch trích nh hưởng c a Trường Wharton trong khuôn viên trường h c, mô t nó là “tác đ ng h y ho i nh t” trong vi c nghiên c u khoa h c và ngh thu t t do. Trong kho ng th i gian trường h c, Donald Trump đã ti p thu m i đi u có th t các giáo s c a mình, dành s chú ý đ c bi t
t i nh ng v n đ r c r i c a tài chính c p cao. nhà t i New York, ông nghiên c u tài s n c a b đ tìm ki m các c h i phát tri n. Nh cùng b t i thăm vô s tòa nhà, Donald h c được ngh thu t thu ti n thuê nhà r t tr n tr i, m t vi c mà khi tr c ti p làm, c n ph i bước sang m t bên m i khi c a m , phòng h khi ai đó có chu n b s n, ví nh v i m t xô nước nóng ch ng h n. Nh ng vi c nh v y đúng là có x y ra. Donald cũng được d y cách b o dưỡng đ kéo dài tu i th c a m t s thi t b và đ đ c nh t đ nh, trong khi cũng tránh được nh ng kho n s a ch a kh n c p t n kém. Noi gương b , Donald không bao gi đi làm mà không có áo khoác và cà v t, và ông đ m b o mình đ hi u m i khía c nh c a vi c kinh doanh đ hướng d n nhân viên và theo sát nh ng nhi m v mình đã giao cho h . V i l a ch n nh v y, Donald mu n b qua vi c h c hành nghiêm túc. Ông không ph i là m t h c trò thiên tài và cũng ch ng m y h ng thú v i nh ng c h i xã giao đ n t trong hay ngoài khu trường h c Philadelphia. Tuy nhiên, b ông cương quy t Donald ph i có b ng đ i h c. (Đây là đi u t hào c a ông khi con trai mình là m t sinh viên t t nghi p m t trường Ivy League.) N u Donald b h c, có th ông đã m t quy n hoãn nghĩa v và ph i đi nh p ngũ và có l , ph i tham gia c chi n đ u Vi t Nam. Khi cu c chi n tranh n ng n kéo đ n, th h thanh niên th i Trump đã tham gia nghĩa v quân s v i t c đ h n m t tri u người m i năm. H n m t ph n ba s đó ph c v Đông Nam Á. V i con s lính M t vong tăng lên t i m c t ng sau cùng là g n 60 nghìn người, s ph n đ i chi n tranh cũng tăng lên, và các cu c b o đ ng qu n chúng di n ra g n kh p các trường đ i h c m i mi n t qu c. nhi u n i, nh ng người ph n đ i đóng c a các trường đ i h c, cao đ ng. Sinh viên mang chướng ng i v t ra ch n đường, đ t th quân d ch và, nhi u trường h p là c các tòa nhà trường h c. Đi u t i t nh t x y ra vào năm 1970 khi b n sinh viên thi t m ng và chín sinh viên khác b thương khi đ i V binh Qu c gia x súng vào nh ng người bi u tình Trường Đ i h c Kent State, bang Ohio. V gi t h i
Kent State đã kích đ ng s ph n đ i chi n tranh trong gi i người tr , theo sau đó là hàng trăm cu c ph n đ i kh p c nước. M c dù các trường Ivy League nh Columbia và Harvard là các lò phong trào ho t đ ng, sinh viên trường Pennsylvania l i không c ch p đ n v y. Tuy nhiên, vào năm 1965, h n m t ngàn sinh viên tham gia “cu c h i th o” ph n chi n, và năm 1967 kho ng 50 sinh viên qu n băng đen quanh mũ r m, đeo m t n phòng đ c trong ngày truy n th ng mùa xuân Hey Day c a trường, ngày l bao g m ho t đ ng di u hành, ăn u ng và dã ngo i. Năm 1968, năm h c cu i cùng c a Donald Trump Penn, m t nhóm nh đã chi m đóng m t tòa nhà và đu i đi nh ng nhà tuy n d ng cho C quan Tình báo Trung ương (CIA) và Công ty hóa ch t Dow - công ty s n xu t bom napan, lo i bom được dùng đ thiêu cháy c v t c r ng l n trên vùng đ ng quê Vi t Nam. Donald Trump không tham gia vào các cu c ph n đ i, ký đ n ki n ngh , hay ch ng đ i s c m nh c a “t ch c”. M c dù b n thân ph n đ i cu c chi n, Trump sau này nói r ng ông t p trung chăm chú vào tương lai s nghi p kinh doanh c a mình t i m c không đ ý t i m y cu c ph n đ i trường. B i s tách bi t c a Trump v i chính tr , b n có th k t lu n ông trông gi ng sinh viên đ i h c th p niên 50 h n là 60. Nh ng ông không th hi n nhi u nhi t tình đ i v i đ i s ng sinh viên th i x a h n phong cách s ng c a th h mình. Ông ch ng h ng thú v i nh ng bu i ti c bia c a h i nam sinh hay nh ng bu i ti c có ma túy t i nhà. Thường sau gi h c, ông nhà và xem người d n chương trình ph ng v n Johnny Carson, người mà ông vô cùng ngưỡng m , r i đi ng . Đây chính là thói quen h ng ngày c a ông cho t i ngày nh n b ng và tr v nhà New York. Ông thường nói mình t t nghi p đ ng đ u l p, nh ng vì trường h c không đ a ra x p h ng chính th c, l i kh ng đ nh này không th xác nh n hay tranh lu n được. Sau khi Donald v h n New York, các cu c ph n đ i đang phá r i Đ i h i Toàn qu c c a Đ ng Dân ch Chicago, và s binh lính M t i Vi t Nam đã lên t i đ nh đi m là 541.000 người. Hàng nghìn nam
thanh niên không còn được mi n nghĩa v quân s v i t cách là sinh viên đã ch y tr n sang Canada đ tránh l nh nh p ngũ. Cũng nh các sinh viên khác nh n b ng và r i trường vào mùa xuân năm 1968, vi c hoãn nghĩa v quân s 2-S c a Trump h t h n vào tháng B y năm 1968. Nh ng trong vòng hai tháng, ông được x p vào lo i 1-A đ s n sàng tòng quân, nh ng khi khám nghĩa v quân s vào tháng Chín năm 1968, ông b phát hi n không đ đi u ki n s c kh e. Ông được phân lo i m i là 1-Y, cho phép ông được g i nh p ngũ ch trong trường h p kh n c p c p qu c gia. Xét r ng kho ng 60% b n bè cùng trang l a c a ông cũng tr n nghĩa v quân s th i chi n, lý l ch c a Trump cũng không đáng ng c nhiên l m. G n 10 tri u đàn ông trong nhóm tu i c a ông không b g i nh p ngũ do có đ a v đ c bi t ho c không đ s c kh e. Tuy nhiên, khi th i gian trôi qua, nghĩa v quân s trong th i chi n tranh t i Vi t Nam tr thành m t v n đ c a c m t th h các nhân v t chính tr bao g m Bill Clinton, Dick Cheney, và Mitt Romney, t t c nh ng người này đ u ph i gi i trình cho s hoãn thi hành nghĩa v đã cho phép h tránh vi c nh p ngũ. Khi được h i v nh ng năm chi n tranh, Trump thường nói t i h th ng quay x s b t đ u t tháng 12 năm 1969 quy th t nh p ngũ d a trên vi c rút thăm ng u nhiên v ngày sinh và ông nh n được s 356. Không ai có s th t cao h n 195 b g i đi nghĩa v quân s . Ông nói v i m t người ph ng v n trên truy n hình vào năm 2011, “Th c ra tôi ch may m n vì có s th t rút thăm cao. Tôi s không bao gi quên r ng đó là kho ng th i gian tuy t v i trong cu c đ i mình”. Th c t , s vi c quay s rút thăm không ph i m t y u t trong tr i nghi m c a Trump. S ki n đó không x y ra cho t i t n 14 tháng sau khi ông nh n được mi n tr y t , và 18 tháng sau ngày ông r i Penn. Tuy nhiên ông nh l i, “Tôi đang chu n b t i trường tài chính Wharton, và tôi có theo dõi h rút s th t quân d ch”. Khi v n đ được nêu ra trong m t cu c trò chuy n năm 2014, ông nh c l i câu chuy n rút thăm. Nh ng khi có c h i đ trình bày chi ti t, ông ch p ngay. Đúng, ông công nh n, n u cu c rút thăm đ u
tiên di n ra vào năm 1969, ông h n đã nh nh m v vi c s ng Philadelphia. Và kho ng cách gi a th i đi m t t nghi p Penn và cu c quay s có th được gi i thích b ng vi c hoãn quân d ch v i lý do y t . Khi nói chuy n, Trump tu t đôi giày da đen và ch vào gót chân mình, vào ch ph ng lên dưới t t. “Gai gót chân”, ông gi i thích. “ c hai bên”. D d ng này là đ cho m t lính nh p ngũ được hoãn vì lý do s c kh e. Không gi ng nh ng nhân v t công chúng khác khi đ i m t v i cùng m t câu h i này, Trump không bi n h v vi c mình ch a bao gi đi quân ngũ. Cu c chi n “là m t sai l m”, ông nói, và ông th y may m n r ng mình v n được là m t người dân thường. Nh ng Trump cũng nh n m nh mình th c s bi t cu c s ng quân nhân là th nào. Trong m t cu c trò chuy n khác, ông nói, “Tôi luôn nghĩ mình đã trong quân đ i”. Ông nói r ng trường trung h c, ông được đào t o quân s còn nhi u h n h u h t nh ng quân nhân th c th , và ông b bu c ph i s ng dưới quy n ch huy c a nh ng người nh Ted Dobias, nh ng người là sĩ quan và quân nhân th c s . “Tôi c m th y mình đang trong quân đ i theo đúng nghĩa c a nó”, Trump nói thêm, “b i tôi ph i s ng v i nh ng người nh v y”. Có l không nhi u c u h c sinh NYMA so sánh trường quân s v i vi c th c s tham gia nghĩa v quân s . Nh ng nh ng gì h xác nh n l i nh t quán v i hình nh Trump thường th hi n. V i tham v ng to l n, ông t n d ng m i tr i nghi m và thành t u đ tuyên b s xu t s c g n nh m i lĩnh v c mà ông t ng th . Ông không ch là m t c u th ch i bóng chày, mà còn là m t trong nh ng c u th xu t s c nh t ti u bang New York. Không ch là m t sinh viên Penn, ông còn đ ng đ u c khóa. Vi c nh ng l i kh ng đ nh này không th xác nh n không có nghĩa là ông nói d i. Dường nh ông có v tin tưởng vào nh ng l i đó, và khi ông nói đi u gì đó nh “Tôi luôn nghĩ mình đã trong quân đ i”, ông đang chia s s th c đúng nh ông c m nh n. Không ai nghi ng nh ng đi u Trump nói khi b t đ u cu c s ng trưởng thành thành ph New York năm 1968. H t l n này đ n l n khác ông nói mình ng m nhìn Manhattan và nghĩ v vi c s thay đ i