MODUL PSV T3

F MODUL PEMBELAJARAN
3 Pendidikan Seni Visual

Tingkatan 3

NAMA:.............................................................. TINGKATAN:................................................
NAMA GURU: ………………………………………………… TARIKH HANTAR: ………………………………………

PENDIDIKAN SENI VISUAL

BAB 1
PAKAIAN TRADISIONAL DAN PERHIASAN DIRI

Sila isi tempat kosong dengan jawapan yang tepat.

DEFINISI PAKAIAN
• ______________________________________________________________________

• ______________________________________________________________________

• ______________________________________________________________________

NAMA PAKAIAN TRADISIONAL MELAYU( LELAKI )
≥___BAJU SIKAP________________

• Baju sikap berleher cekak musang dengan pemakaian satu butang.
• Anak baju di bahagian dalam dipadankan dengan baju sikap berpotongan lurus dengan

belahan di hadapan.
≥___________________________________

• Baju dengan pemakaian lima butang sejajar.
• Pemakaian samping diikat ke tepi dengan keris hiasan disisip di hadapan.
≥___________________________________
• Baju dengan pemakaian satu butang sebagai pelengkap gaya.
• Pemakaian kain atau samping di bahagian luar turut dikenali sebagai kain dagang luar.
≥___________________________________
• Lazimnya disarung sebagai alas kaki bagi melengkapkan cara berpakaian.
≥___________________________________
• digubah daripada sebidang kain persegi yang dilipat, disusun, dibentuk dan diolah

dengan pelbagai gaya.
≥___________________________________

• Selain digunakan sebagai senjata, turut berperanan dalam upacara adat istiadat di istana
hingga dalam kalangan rakyat biasa.

≥___________________________________
• dipakai untuk mencantumkan bahagian belahan leher baju.
• Hanya satu digunakan bagi baju Sikap dan baju Melayu Teluk Belanga.
• Bagi baju Melayu Cekak Musang pula, tiga atau lima.

≥___________________________________
• dipakai di bahagian luar baju dipanggil dagang luar manakala yang dipakai di dalam
baju dipanggil dagang dalam.

1

PAKAIAN TRADISIONAL MELAYU ( WANITA )

≥___BAJU KURUNG TELUK BELANGA____
• Baju kurung dengan pemakaian satu butang atau kerongsang di leher baju.
• Baju mempunyai kekek dan pesak dengan padanan kain bersusun tepi dikenali sebagai
ombak mengalun.
• Tiga cucuk sanggul tersemat kemas di kepala.

≥________________________________________
• Baju ini berbelah di bahagian hadapan dikemaskan dengan pemakaian kerongsang ibu
dan anak tiga sejajar.
• Wanita tampil anggun diserikan perhiasan cucuk sanggul di kepala.

≥________________________________________
• Baju ini berleher cekak musang dengan potongan pesak gantung.
• Pemakaiannya diperindah dengan perhiasan dokoh.
• Sanggul lintang dan gendik sebagai penyeri wajah pemakainya.

≥________________________________________
• Baju ini dengan pemakaian tiga butang di dada.
• Pemakaian diperindahkan dengan sanggul lintang sebagai perhiasan di kepala.

≥________________________________________
• Baju ini dengan leher teluk belanga diperindahkan dengan perhiasan kalung papan di
dada.
• Baju dipadankan dengan kain lipatan bertangkup atau berselisih di hadapan.

PERHIASAN TRADISONAL WANITA MELAYU
• Perhiasan yang dipakai pada bahagian dahi yang turut dikenali sebagai pemanis dahi.

• Gendik
• Sanggul lintang berbunga getar yang diubah suai lebih ringkas.
• Sanggul Lintang
• Cucuk sanggul dipakai satu atau satu set lengkap terdiri daripada tiga, lima atau tujuh

sebagai perhiasan di kepala.
• Cucuk Sanggul
• Pending merupakan kepala tali pinggang bagi golongan lelaki atau wanita yang digayakan

dengan sarung atau samping.

PERHIASAN DIRI MASYARAKAT MELAYU

KALUNG PAPAN DAN DOKOH
• ___________________________________________________________________

KERONGSANG BERANTAI
• ___________________________________________________________________

KERONGSANG IBU DAN ANAK
• ___________________________________________________________________

CINCIN
• ___________________________________________________________________

SUBANG
• ___________________________________________________________________

GELANG KAKI
• ___________________________________________________________________

2

PAKAIAN TRADISIONAL CINA (LELAKI)
SAMFU

• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

PERHIASAN DIRI MASYARAKAT CINA
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

PAKAIAN TRADISIONAL CINA ( WANITA )
CEONGSAM

• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

PERHIASAN DIRI MASYARAKAT CINA
• _________________________________________
• _________________________________________
• _________________________________________

PAKAIAN TRADISIONAL INDIA ( LELAKI )
DOTI

• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
PAKAIAN TRADISIONAL INDIA ( WANITA )
SARI
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

PERHIASAN DIRI MASYARAKAT INDIA
• _________________________________________
• _________________________________________
• _________________________________________

PAKAIAN TRADISIONAL ETNIK IBAN ( LELAKI )
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

3

PAKAIAN TRADISIONAL ETNIK IBAN ( WANITA )
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

PAKAIAN TRADISIONAL ETNIK KADAZAN ( LELAKI )
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

PAKAIAN TRADISIONAL ETNIK KADAZAN ( WANITA )
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

SUMBANGAN TOKOH BUDAYA TRADISIONAL NUSANTARA DI MALAYSIA
SITI ZAINON IZMAIL ( PROF. DR., PHD UM )
• Menyumbang ilmu sebagai tutor, pensyarah serta Profesor Madya dan
Profesor hingga tahun 2007 di Universiti Kebangsaan Malaysia.
• Memberi sumbangan ilmu sebagai Profesor Sejarah Seni dan Estetika serta
Falsafah Kebudayaan dan Kesenian di Universiti Malaysia Sabah.
• Sumbangan beliau dalam bidang tekstil dan busana Melayu telah
menghasilkan beberapa buah buku antaranya, Tekstil Tenunan Melayu
(1994), Busana Melayu Johor (1997) dan Pakaian Cara Melayu (2009).

AZAH AZIZ
• Sumbangan beliau mengenai tekstil dan busana Melayu iaitu Songket: Satu

Warisan Malaysia dan Rupa & Gaya: Busana Melayu.
• Sumbangan beliau dalam penulisan buku Rupa & Gaya: Busana Melayu

menghimpunkan ciri, unsur, sifat, adat resam dan artifak yang
mencerminkan nilai estetik yang menjadi warisan masyarakat Melayu sejak
zaman dahulu.

4

F MODUL PEMBELAJARAN
3 Pendidikan Seni Visual

Tingkatan 3

NAMA:.............................................................. TINGKATAN:................................................
NAMA GURU: ………………………………………………… TARIKH HANTAR: ………………………………………

PENDIDIKAN SENI VISUAL

BAB 2
SENI LUKISAN

PENGENALAN RINGKAS SENI LUKISAN.
DEFINISI LUKISAN
• Lukisan merupakan satu teknik menggambar atau hasil kerja seni yang dibuat untuk

meluahkan perasaan berbentuk imej dengan menggunakan media kering atau menggunakan
warna yang minimum.
• Lukisan adalah lanjutan daripada kegiatan melakar sebagai satu proses menghasilkan imej
untuk tujuan luahan perasaan secara spontan.
• Lukisan juga merupakan proses awal atau lakaran ringkas bagi merakamkan informasi
visual kepada kegiatan lain seperti catan, cetakan, seni grafik, arca, kolaj dan montaj.

Lukisan merupakan satu teknik menggambar atau hasil kerja seni yang dibuat untuk meluahkan
perasaan berbentuk imej dengan menggunakan media kering atau menggunakan warna yang
minimum.

Lukisan adalah lanjutan daripada kegiatan melakar sebagai satu proses menghasilkan imej
untuk tujuan luahan perasaan secara spontan.

Lukisan juga merupakan proses awal atau lakaran ringkas bagi merakamkan informasi visual
kepada kegiatan lain seperti catan, cetakan, seni grafik, arca, kolaj dan montajSila isi tempat
kosong dengan jawapan yang tepat.
ERA 1960-AN

• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

ERA 1970-AN
• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

ERA 1980-AN
• ___________________________________________________________________

5

• ___________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________

ERA 1990-AN
• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

ERA SENI KONTEMPORARI
• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

• ___________________________________________________________________

NAMA TOKOH DAN NAMA KARYA SENI

TAHUN NAMA PELUKIS NAMA KARYA & TAHUN

Era 1960-An

Era 1970-An

Era 1980-An

Era 1990-An

Era Kontemporari

Sila bulatkan jawapan yang betul pada soalan objektif di bawah.

1. Apakah nama era seni lukis moden pada tahun 90-an?
A. Era Pluralis
B. Era Perintis
C. Era Naturalis
D. Era Imperialis

2. Maklumat di atas menerangkan tentang perkembangan seni tempatan. Bilakah era
perkembangan seperti tertera di atas?
A. Era 90-an

6

B. Era 80-an
C. Era 70-an
D. Era 60-an

3. Siapakah pelukis karya gambar tersebut?
A. Tay Hooi Keat
B. Jalaini Abu Hassan
C. Syed Ahmad Jamal
D. Sharifah Fatimah Syed Zubir

4. Siapakah yang menghasilkan karya Proclaim Series?
A. Raja Azhar Idris
B. Dzulkifli Buyong
C. Jailani Abu Hassan
D. Hasnul Jamal Saidon

5. Antara berikut yang manakah merupakan aplikasi teknik hibrid dan seni lukisan?
A. Seni Lukisan Barat
B. Seni Lukisan Moden
C. Seni Lukisan Baharu
D. Seni Lukisan Kontemporari

6. Huraikan unsur dan prinsip Bahasa Seni serta media dan teknik yang digunakan dalam karya
di bawah.

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________
Pengkarya : Dzulkifli Buyong

Tajuk : Lidi ___________________________________________________________

Tahun : 1962

Media : Pastel ___________________________________________________________

Saiz : 75.5 x 54 cm

___________________________________________________________

_______________7____________________________________________
___________________________________________________________

Soalan KBAT
1. Andaikan anda seorang pengkarya yang akan mewakili negara dalam pertandingan Seni
Lukisan Kontemporari di peringkat antarabangsa. Jelaskan tentang idea bagi penghasilan
sebuah karya yang mencerminkan identiti budaya masyarakat di Malaysia.

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

2. Bagaimanakah hasil karya seni Lukisan berupaya mendidik masyarakat berbilang bangsa ke
arah perpaduan ? Bincangkan.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

8

_________________________________________________________________________________

F MODUL PEMBELAJARAN
3 Pendidikan Seni Visual

Tingkatan 3

NAMA:.............................................................. TINGKATAN:................................................
NAMA GURU: ………………………………………………… TARIKH HANTAR: ………………………………………

PENDIDIKAN SENI VISUAL

BAB 3
SENI CATAN

PENGENALAN RINGKAS SENI CATAN.
DEFINISI CATAN
Catan merupakan hasil seni bahantara warna pada permukaan yang rata seperti bahan legap
seperti atau kanvas. Catan biasanya dihasilkan dalam bentuk dua dimensi sahaja. Bahan warna
yang biasa digunakan untuk menghasilkannya ialah cat air, cat minyak, poster colour atau
akrilik. Bahan pewarna dari tumbuh-tumbuhan pula seperti kunyit, pinang, inai, senduduk
juga boleh digunakan menghasilkan catan. Selain dari pewarna dan berus, peralatan dan
bahan-bahan lain yang menghasilkan catan bahan lain juga dibenarkan jika ia boleh memberi
kesan yang menarik dan menyeronokkan adalah digalakkan . Catan selalunya berfungsi
menceritakan sesuatu peristiwa atau memberitahu sesuatu maksud, Catan juga membolehkan
seseorang artis meluahkan perasaan dan merakamkan gambaran pemikiran melalui imej visual
yang diterjemahkan dalam bentuk nyata atau abstrak.

Sila isi tempat kosong dengan jawapan yang tepat.

9

A. __________________________

A B. __________________________
C. __________________________
B D. __________________________
C

D

BAHAN SENI CATAN

Jenis Media Bahantara Alatan Jenis Permukaan

Cat Air

Cat Poster

Cat Akrilik

Cat Minyak

Cat Gouche

Cat Tempera

Fresko

TEKNIK SENI CATAN
Jenis-jenis teknik yang boleh diaplikasikan dalam penghasilan karya seni catan.

GLAZING
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

10

IMPASTO
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

HARD-EDGE
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

ALLA PRIMA
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

SCUMBLING
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

POINTILISM
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

ALIRAN SENI CATAN
Setiap catan boleh dikategorikan kepada aliran seni Catan.

NATURALISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

REALISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

IMPRESIONISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

KIUBISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

SUREALISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

11

EKSPRESIONISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

ABSTRAK EKSPRESIONISME
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

POP ART
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

PELUKIS SENI CATAN Huraian
Nama Tokoh

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

12

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

13