เพลงเต้นกำรำเคียว

เพลงเต้นกำรำเคยี ว

ประวตั คิ วำมเป็ นมำของกำรเล่นเพลงเต้นกำรำเคยี ว
การแสดงเตน้ การาเคียว เป็นการละเล่นพ้ืนเมืองที่เก่าแก่แบบหน่ึงของชาวชนบทในภาค

กลางของไทย แถบจงั หวดั นครสวรรค์ ท่ีอาเภอพยหุ ะคีรี ซ่ึงแต่เดิมประชาชนส่วนมากยดึ อาชีพ
การทานาเป็นหลกั และดว้ ยนิสัยรักสนุก ประกอบกบั การเป็นคนเจา้ บทเจา้ กลอนของไทยดว้ ย จึง
ไดเ้ กิดการเตน้ การาเคียวข้ึน ซ่ึงในเน้ือเพลงแต่ละตอนจะสะทอ้ นใหเ้ ห็นสภาพความเป็นอยขู่ อง
ชาวบา้ นอยา่ ง ชดั เจน ลกั ษณะการราไม่อ่อนชอ้ ยเช่นการราไทยทว่ั ๆ ไป จะถือเอาความสนุก
เป็นใหญ่ จะมีท้งั “เตน้ ” และ “รา” ควบคู่กนั ไป ส่วนมือท้งั สองของผรู้ าขา้ งหน่ึงจะถือเคียว อีก
ขา้ งหน่ึงถือตน้ ขา้ วที่เกี่ยวแลว้ จึงไดช้ ่ือวา่ “ เตน้ การาเคียว”

ลกั ษณะกำรแสดง

จะแบ่งผเู้ ล่นเป็น 2 ฝ่ ายคือ ฝ่ ายชายและฝ่ ายหญิง สาหรับฝ่ ายชายเรียกวา่ “พอ่ เพลง” ฝ่ าย
หญิงจะเรียกวา่ “แม่เพลง” เริ่มดว้ ยพอ่ เพลงร้องชกั ชวนแม่เพลงใหอ้ อกมาเตน้ การาเคียวโดยร้อง
เพลงและเตน้ ออกไปราล่อฝ่ ายหญิง และแม่เพลงกร็ ้องและราแกก้ นั ไป ซ่ึงพอ่ เพลงน้ีอาจ
เปล่ียนไปหลายๆ คน ช่วยกนั ร้องจนกวา่ จะจบเพลง ส่วนผทู้ ี่ไม่ไดเ้ ป็นพอ่ เพลงแม่กต็ อ้ งเป็น
“ลกู คู่” ปรบมือและร้องเฮ้ เฮว้ ใหจ้ งั หวะ

โอกำสทแ่ี สดง

การเตน้ การาเคียวจะเล่นกนั ในฤดูเกี่ยวขา้ ว ซ่ึงเม่ือถึงฤดูเก่ียวขา้ วชาวนามกั มีการเอาแรงกนั
โดยต่างฝ่ ายต่างไปช่วยกนั เกี่ยวขา้ วจะไม่มีการวา่ จา้ งกนั ขณะท่ีมีการเกี่ยวขา้ วน้นั เขามกั จะมี
การร้องเพลงเก่ียวขา้ วกนั ไปดว้ ย โดยร้องแกก้ นั ระหวา่ งฝ่ ายชายและฝ่ ายหญิง และเม่ือหยดุ พกั
การเกี่ยวขา้ ว ประมาณตะวนั บ่ายคลอ้ ยแลว้ การเตน้ การาเคียวจึงเริ่มเล่น

กำรแต่งกำย

ฝ่ ายชายจะนุ่งกางเกงขาก๊วยและเส้ือกยุ เฮงสีดา มีผา้ ขาวมา้ คาดพงุ สวมงอบและไม่สวม
รองเทา้ ฝ่ ายหญิงจะนุ่งโจงกระเบนและเส้ือแขนกระบอกสีดาท้งั ชุดเช่นกนั ทดั ดอกไมท้ ่ีหูขวา
และไม่สวมรองเทา้ ผแู้ สดงทุกคนตอ้ งถือเคียวในมือขวาและถือ รวงขา้ วในมือซา้ ยดว้ ย

ตวั อย่ำงกำรแต่งกำย

ดนตรีทใี่ ช้

ตามแบบฉบบั ของชาวบา้ นเดิม ไม่มีดนตรีประกอบเพยี งแต่ลูกคู่ทุกคนจะตบมือและร้องเฮ้
เฮว้ ใหจ้ งั หวะ แต่เม่ือกรมศลิ ปากรนาไปดดั แปลง กใ็ ชร้ ะนาดเป็นเสียงดนตรีประกอบในท่าเดิน
เขา้ -ออก

สถำนทแ่ี สดง

เดิมแสดงกลางแจง้ บริเวณทอ้ งนาท่ีเก่ียวขา้ วกนั ปัจจุบนั มีผสู้ นใจการแสดงชนิดน้ีมากข้ึนจึง
นามาแสดงบนเวที

จำนวนผู้แสดง

ชายหญิงจบั คู่กนั เล่นเป็นคู่ ซ่ึงเดิมน้นั ไม่จากดั คู่ผเู้ ล่น แต่กรมศลิ ปากรไดจ้ ากดั ผเู้ ล่นเพยี ง 5
คู่ เพือ่ ใหค้ รบทานองและเน้ือเพลงที่เล่นและไม่เตม็ เวที

บทร้องเพลงเต้นกำรำเคยี ว

เพลงมำ

ชำย มา กนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่มา มารึมา แม่มา (ซ้า) มาเถิดแม่นุชนอ้ ง พี่จะเป็นฆอ้ ง
ใหน้ อ้ ง เป็นปี่ ตอ้ ยตะริดติ๊ดตอด น้าแหง้ น้าหยอดท่ีตรงลิน้ ป่ี มาเถิดนะแม่มามารึมาแม่มา มาเตน้
กายา่ หญา้ กนั ใน นาน้ีเอย (ลกู คู่รับทา้ ย)

หญงิ มากนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พอ่ มา มารึมาพ่อมา ฝนกระจายปลายนา แลว้ นอ้ งจะ มา
อยา่ งไรเอย (ลูกคู่รับทา้ ย)

เพลงไป

ชำย ไปกนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่ไป ไปรึไปแม่ไป ไปชมนกกนั ที่ในป่ า ไปชมพฤกษา
กนั ท่ีในไพร ไปชม ชะนีผไี พร กนั เล่นท่ีในดงเอย (ลูกคู่รับทา้ ย)

หญงิ ไปกนั เถิดนายเอย(กรู้...) เอ๋ยรา พ่อไป ไปรึไปพอ่ ไป นอ้ งเดินขยกิ จิกไหล่ตามกน้

พี่ชายไปเอย(ลกู คู่ รับทา้ ย)

เพลงเดนิ

ชำย เดิน กนั เถิดนางเอย(กรู้...) เอ๋ยรา แม่เดิน เดินรึเดิน แม่เดิน ยา่ งเทา้ ข้ึนโคกเสียงนก
โพระดกมนั ร้องเกร่ิน(ซ้า)จะชวนหม่นู อ้ งไปทอ้ งพะเนิน ชมเล่นใหเ้ พลินใจเอย (ลกู คู่ รับทา้ ย)

หญงิ เดินกนั เถิดนายเอย(กรู้...) เอ๋ยรา พ่อเดิน เดินรึเดิน พ่อเดิน หนทางกร็ กระหกระเหิน
แลว้ นอ้ งจะเดินอยา่ งไรเอย(ลกู คู่ รับทา้ ย)

เพลงรำ

ชำย รา กนั เถิดนางเอย(กรู้...) เอ๋ยรา แม่รา รารึรา แม่รา ใส่เส้ือเน้ือดีแม่ห่มแต่สีดอกขา (ซ้า)
นอ้ ยหรือแน่แม่ช่างรา แม่เช้ือระบาเก่าเอย(ลูกคู่ รับทา้ ย)

หญงิ รากนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พ่อรา รารึรา พอ่ รา มหาหงส์ลงต่า ต่างคนต่างราไปเอย

เพลงร่อน

ชำย ร่อน กนั เถิดนางเอย(กรู้...) เอ๋ยรา แม่ร่อน ร่อนรึร่อน แม่ร่อน (ชะฉ่า ชะฉ่า ชา ชา ๆ ๆ)
ร่อนหรือร่อนแม่ร่อน รูปร่างเหมือนนางระบา แม่เอ๋ยช่างรา แม่คุณช่างร่อน(ซ้า...รูปร่าง)
ออ้ นแอน้ แขนอ่อนรูปร่างเหมือนมอญราเอย(ลกู คู่ รับทา้ ย)

หญงิ ร่อนกนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พอ่ ร่อน ร่อนรึร่อน พอ่ ร่อน สีนวลอ่อนอ่อนร่อน แต่
ลมบนเอย(ลกู คู่ รับทา้ ย)

เพลงบิน

ชำย บิน กนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่บิน บินรึบิน แม่บิน สองตีนกระทืบดินใคร เลยจะ
บินไปไดอ้ ยา่ งเจา้ (ซ้า...สองตีน) ใส่งอบขาว ๆ รากนั งามเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

หญิง บินกนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พอ่ บิน บินรึบิน พอ่ บิน มหาหงส์ทรงศีลบินไปตามลม
เอย(ลูกคู่ รับทา้ ย)

เพลงยกั

ชำย ยกั กนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่ยกั ยกั รึยกั แม่ยกั (เอาวา โจ๊ะ ติง ติงทง่ั ติง ติง ๆ ๆ ววั
ข่ีควาย กระต่ายข่ีลิง) ยกั รึยกั แม่ยกั ยกั ต้ืนติดกึก เอาละวา่ ยกั ลึกติดกกั ยกั ต้ืนยกั ต้ืนติดกึก ยกั ลึก
ติดกกั หงส์ทองนอ้ งรักยกั ใหห้ มดวงเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

หญิง ยกั กนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พอ่ ยกั ยกั รึยกั พ่อยกั อยา่ เขา้ มาใกลน้ อ้ งนกั จะโดนเคียว
ควกั ตาเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

เพลงย่อง

ชำย ยอ่ ง กนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่ยอ่ ง ยอ่ งรึยอ่ ง แม่ยอ่ ง บุกดงอะไร แกรก แกรกสอง
มือกแ็ หวกนยั นต์ ากม็ อง บุกดงอะไร แกรก แกรกสองมือกแ็ หวกนยั น์ตากม็ องพบฝงู อีกอ้ ง พวก
เรากย็ อ่ งยงิ เอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

หญงิ ยอ่ งกนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พ่อยอ่ ง ยอ่ งรึยอ่ ง พอ่ ยอ่ ง ฝงู ละมง่ั กวางทองยอ่ ง มา
กินถวั่ เอย (ลกู คู่ รับทา้ ย)

เพลงย่ำง

ชำย ยา่ งกนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่ยา่ ง ยา่ งรึยา่ ง แม่ยา่ ง ยา่ งเถิด ยา่ งเถิด แม่ยา่ งยา่ ง รึยา่ ง
แม่ยา่ ง เจอะเสือพี่กจ็ ะยงิ เจอะกระทิงพก่ี จ็ ะยา่ ง เจอะเสือพก่ี จ็ ะยงิ เจอะกระทิง พี่กจ็ ะยา่ ง ไม่วา่
เน้ือเสือเน้ือชา้ งยา่ งมาฝากนอ้ ยเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

หญิง ยา่ งกนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พอ่ ยา่ ง ยา่ งรึยา่ ง พ่อยา่ ง ไม่วา่ เน้ือเสือเน้ือชา้ งยา่ งไป
ฝากเมียเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

เพลงแถ

ชำย แถกนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่แถ แถรึแถ แม่แถ จะลงท่ีหนองไหน พ่ีจะไปหนอง
น้นั แน่ (ซ้า..จะลง) นกกระสา ปลากระแห แถใหต้ ิดดินเอย (ลกู คู่ รับทา้ ย)

หญงิ แถกนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พ่อแถ แถรึแถ พอ่ แถ นกกระสา ปลากระแห แถมาลง
หนองเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

เพลงถอง

ชำย ถองกนั เถิดนางเอย (กรู้...) เอ๋ยรา แม่ถอง ถองรึถอง แม่ถอง ถองเถิดถองเถิด แม่ถอง ถอง
รึถอง แม่ถอง ค่อยขยบั จบั จอ้ ง ถองใหถ้ ูกนางเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)

หญิง ถองกนั เถิดนายเอย (กรู้...) เอ๋ยรา พอ่ ถอง ถองรึถอง พ่อถอง (ชะฉ่า ชะฉ่า ชา ชา ๆ ๆ)
ถองรึถอง พ่อถอง

กลา้ ดีกเ็ ขา้ มาลอง จะโดนกระบองตีเอย (ลูกคู่ รับทา้ ย)