หน่วยที่3 การตกแต่งเอกสาร

1.การแทรกภาพประกอบ ในการสร้างเอกสารส่วนใหญ่จะมีการแทรกภาพ หรือส่วนประกอบต่างๆ ในเอกสาร โดยการดำเนินการที่จะใช้ริบบอน แทรก ในส่วนของ ภาพประกอบ ดังรูปที่ 3.1 รูปที่ 3.1 แสดงปุ่มแทรกภาพประกอบในริบบอน แทรก สำหรับภาพประกอบที่สามารถนำมาแทรกในเอกสาร Microsoft Word ได้แก่ 1) รูปภาพ เป็นการแทรกไฟล์รูปภาพในไฟล์ เข้ามาในเอกสาร 2) รูปภาพออนไลน์เป็นการแทรกรูปภาพ หรือ ClipArt จากอินเทอร์เน็ต 3) รูปร่าง เป็นการแทรกรูปร่างต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นเส้น ลูกศร รูปทรงเรขาคณิตหรือแผนผังลำดับงาน รวมทั้งรูปคำ บรรยาย 4) SmartArt เป็นภาพกราฟิกแบบพิเศษใน Microsoft Word 5) แผนภูมิเป็นการสร้างกราฟแผนภูมิในเอกสาร 6) สกรีนช็อต เป็นการจับภาพหน้าจอคอมพิวเตอร์มาเป็นส่วนประกอบในเอกสาร 1.1 การแทรกรูปภาพ การแทรกรูปภาพ มีขั้นตอนดังรูปที่ 3.2 คือ (1) คลิกที่ริบบอน แทรก และกดปุ่ม รูปภาพ (2) เลือกไดร์วและโฟลเดอร์ที่เก็บไฟล์รูปภาพ (3) เลือกไฟล์รูปภาพที่ต้องการ (4) กดปุ่ม [แทรก] รูปที่ 3.2 แสดงขั้นตอนการแทรกรูปภาพ

1.2 การแทรกรูปภาพออนไลน์ เป็นการแทรกรูปภาพจากอินเตอร์เน็ตมาใช้งาน โดยมีขั้นตอนดังรูปที่ 3.3 รูปที่ 3.3 แสดงการแทรกรูปภาพออนไลน์ (1) คลิกที่ริบบอน แทรก (2) กดปุ่ม รูปภาพออนไลน์ (3) จะปรากฏหน้าต่างแทรกรูปภาพ ให้พิมพ์ชื่อของภาพที่ต้องการ แล้วกด Enter จะปรากฏรูปภาพ ต่าง ๆ ที่ค้นได้จากอินเทอร์เน็ต ดังรูปที่ 3.4 รูปที่ 3.4 แสดงหน้าต่างการเลือกภาพออนไลน์ (1) ให้เลือกภาพที่ต้องการ (2) กดปุ่ม [แทรก] เพื่อแเพื่อแทรกภาพลงในเอกสาร

1.3 การปรับแต่งรูปภาพ เมื่อคลิกที่รูปภาพ จะปรากฏจุดปรับแต่งรูป ดังรูปที่ 3.5 จุดที่ (1) รอบรูปใช้ปรับขนาดของภาพ จุดที่ (2) เป็นจุดที่ใช้หมุนภาพ จุดที่ (3) เป็นจุดเลือกเค้าโครงการวางภาพ รูปที่ 3.5 แสดงจุดปรับแต่งของภาพ 1.4 การวางรูปภาพในเอกสาร การแทรกรูปภาพลงในเอกสาร สามารถเลือกลักษณะการวางภาพได้จาก ตัวเลือกเค้าโครง การวางภาพ ดังรูปที่ 3.6 รูปที่ 3.6 แสดงตัวเลือกเค้าโครงการวางภาพ โดย จุดที่ (1) เป็นการวางภาพในแนวเดียวกับข้อความ จุดที่ (2) เป็นส่วนที่ใช้วางภาพโดยมีการตัดข้อความในลักษณะต่าง ๆ

โดยสามารถเลือกการจัดวางภาพในลักษณะต่าง ๆ ดังรูปที่ 3.7 เช่น (1) วางไว้แนวเดียวกับข้อความ (2) วางโดยตัดข้อความเป็นจัตุรัส (3) วางโดยมีข้อความล้อมรอบ (4) วางแบบทะลุผ่านข้อความ รูปที่ 3.7 แสดงการวางภาพในลักษณะต่าง ๆ 1.5 การใช้เครื่องมือปรับแต่งภาพ เมื่อคลิกที่รูปภาพ จะปรากฏริบบอนเครื่องมือปรับแต่ง รูปภาพ ดังรูปที่ 3.8 รูปที่ 3.8 แสดงเครื่องมือในริบบอนปรับแต่งรูปแบบภาพ โดยสามารถปรับแต่งรูปภาพที่แทรกเข้ามาในเอกสารได้ ไม่ว่าจะเป็น ▪ การนำพื้นหลังออก ▪ การแก้ไขภาพ ในด้านความสว่างและความคมชัดของภาพ ▪ การปรับแต่งสี ได้แก่ ปรับความเข้มของสี โทนสี หรือเปลี่ยนสีภาพ ▪ การปรับแต่งเอฟเฟ็กต์ (Effect) ของภาพ ▪ การใช้สไตล์ เพื่อแต่งภาพและเพิ่มกรอบภาพ ▪ การปรับแต่ง เส้นขอบรูป ลักษณะพิเศษ หรือ เค้าโครงรูปภาพ

1.6 การตัดรูปภาพ ในกรณีต้องการตัดเพื่อใช้บางส่วนของรูปภาพ สามารถทำได้ดังรูปที่ 3.9 ดังนี้ (1) คลิกที่ภาพ แล้วเลือกที่ริบบอน รูปแบบ (2) คลิกที่ ปุ่มเครื่องมือ ครอบตัด (3) เลือก รายการครอบตัด เพื่อตัดภาพ รูปที่ 3.9 แสดงการใช้เครื่องมือตัดภาพ สำหรับ วิธีตัดภาพ ทำได้ดังรูปที่ 3.10 ดังนี้ (1) ชี้เมาส์ไปที่ขอบของรูปภาพแล้วกดลากเมาส์เพื่อเลือกปรับขนาดของภาพที่ต้องการตัด (2) คลิกเมาส์อีกครั้งบริเวณด้านนอกของภาพเพื่อตัดภาพ รูปที่ 3.10 แสดงการตัดภาพ

1.7 การนําภาพพื้นหลังออก การนำพื้นหลังของภาพออกไปทำได้ดังรูปที่ 3.11 ดังนี้ (1) คลิกที่ภาพ (2) เลือกริบบอน รูปแบบ (3) ใช้เครื่องมือ เอาพื้นหลังออก รูปที่ 3.11 แสดงการใช้เครื่องมือเอาพื้นหลังออก จะปรากฏหน้าจอแสดงขนาดภาพที่เลือก ให้ดำเนินการดังรูปที่ 3.12 คือ (1) ใช้เมาส์ลากปรับแต่งที่จุดต่าง ๆ ของภาพ เพื่อปรับให้แสดงเฉพาะส่วนที่ต้องการ (2) คลิกเมาส์บริเวณด้านนอกของภาพจะได้ภาพที่ไม่มีพื้นหลังตามที่ต้องการ รูปที่ 3.12 แสดงการเอาพื้นหลังออกจากภาพ

1.8 การปรับแต่งเอฟเฟ็กต์ (Effect) ของภาพ เราสามารถปรับแต่งรูปภาพ โดยใช่ปุ่ม เอฟเฟ็กต์ของภาพ ได้ดังรูปที่ 3.13 รูปที่ 3.13 แสดงการปรับแต่งเอฟเฟ็กต์ (Effect) ของภาพ 1.9 การใช้สไตล์ภาพ ถ้าต้องการเพิ่มกรอบหรือแต่งภาพ สามารถเลือกใช้ สไตล์ภาพ ที่ต้องการได้กังรูปที่ 3.14 รูปที่ 3.14 แสดงการเลือกสไตล์ภาพ

ตัวอย่าง การแทรกรูป ปรับแต่งและจัดวางภาพในเอกสาร ดังรูปที่ 3.15 รูปที่ 3.15 แสดงตัวอย่างการแทรกรูป ปรับแต่งและจัดวางภาพในเอกสาร 2. การแทรกรูปร่างในเอกสาร การแทรกรูปร่าง เป็นการสร้างรูปวาดต่าง ๆ ในเอกสาร โดยสามาถทำได้ดังรูปที่ 3.16 คือ (1) คลิกที่ปุ่มแทรก รูปร่าง (2) เลือกรูปร่างที่ต้องการ (3) วาดรูปลงในเอกสาร รูปที่ 3.16 แสดงขั้นตอนการแทรกรูปร่างในเอกสาร สำหรับการเพิ่มข้อความในรูปร่าง สามารถทำได้ ดังรูปที่ 3.17 ดังนี้

(1) คลิกปุ่มขวาของเมาส์ ที่รูปร่างที่ต้องการ (2) เลือกรายการ แก้ไขข้อความ แล้วพิมพ์ข้อความที่ต้องการลงไป รูปที่ 3.17 แสดงขั้นตอนการแทรกข้อความในรูปร่าง นอกจากนี้เมื่อคลิกที่รูปร่างจะมี ริบบอน รูปแบบ ให้ปรับแต่งรูปแบบและขนาดของเส้นกรอบรวมไปถึง การเติมสีให้กับกรอบ และการกำหนดเอฟเฟ็กต์ของรูปร่าง หรืออาจเลือกจากสไตล์รูปร่างตามที่ต้องการ ดังรูปที่ 3.18 รูปที่ 3.18 แสดงเครื่องมือเพื่อปรับรูปแบบของรูปร่างที่วาด

3. การแทรก WordArt และ Smart Art อักษรศิลป์ (WordArt) และ SmartArt เป็นองค์ประกอบที่ช่วยตกแต่งเอกสารให้สวยงามมาก ยิ่งขึ้น สำหรับ WordArt จะเป็นองค์ประกอบที่ใช้เฉพาะตัวอักษร ส่วน SmartArt เป็นองค์ประกอบ ที่สามารถใช้สร้างแผนผังโครงสร้างในลักษณะต่าง ๆ 3.1 การแทรกอักษรศิลป์ WordArt ในเอกสาร การแทรกอักษรศิลป์ หรือ WordArt ทำได้ดังรูปที่ 3.19 ดังนี้ (1) คลิกที่ปุ่มแทรก อักษรศิลป์ (2) เลือกรูปแบบอักษรศิลป์ที่ต้องการ (3) พิมพ์ข้อความลงไปในกรอบ รูปที่ 3.19 แสดงขั้นตอนการแทรกอักษรศิลป์ สำหรับการปรับแต่งอักษรศิลป์ ทำได้ดังรูปที่ 3.20 ดังนี้ (1) คลิกทีกรอบของอักษรศิลป์ (2) เลือกรูปแบบของอักษรศิลป์ที่ต้องการ รูปที่ 3.20 แสดงการปรับแต่งอักษรศิลป์

3.2 การแทรก SmartArt ในเอกสาร Smart Art เป็นองค์ประกอบใหม่ที่นิยมใช้ในการสร้างรูปแบบ แผนผัง รายการ หรือกระบวนการต่าง ๆ การแทรก SmartArt ทำได้ดังรูปที่ 3.21 ดังนี้ (1) เลือกริบบอน แทรก (2) คลิกที่ปุ่ม SmartArt จะปรากฏหน้าต่างให้เลือกรูปแบบ (3) เลือกรายการ SmartArt จากหน้าต่างที่ปรากฏ (4) กดปุ่ม [ตกลง] รูปที่ 3.21 แสดงการแทรก SmartArt จะปรากฏหน้าต่าง (1) ให้พิมพ์ข้อความที่ต้องการลงไปในช่องรายการ (2) จะปรากฏข้อความดังกล่าวใน SmartArt ดังรูปที่ 3.22 รูปที่ 3.22 แสดงการพิมพ์รายการใน SmartArt 3.3 การปรับแต่ง SmartArt เมื่อคลิกที่ SmartArt จะปรากฏเครื่องมือ SmartArt โดยมีริบบอน ออกแบบ เพื่อใช้ปรับรูปแบบของ SmartArt โดยรูปที่ 3.23 เป็นการเปลี่ยนรูปแบบสีของ SmartArt

รูปที่ 3.23 แสดงการเปลี่ยนรูปแบบสีของ SmartArt นอกจากนี้เรายังสามารถเลือก รูปแบบสไตล์ของ SmartArt ได้ดังรูปที่ 3.24 รูปที่ 3.24 แสดงการใช้รูปแบบสไตล์ของ SmartArt สำหรับในส่วน เค้าโครง จะใช้เปลี่ยนเค้าโครงการออกแบบของ SmartArt ดังรูปที่ 3.25 รูปที่ 3.25 แสดงการเปลี่ยนเค้าโครงการออกแบบของ SmartArt

ในกรณีต้องการปรับแต่งในส่วนย่อยของ SmartArt สามารถทำได้ ดังรูปที่ (1) คลิกเลือกที่ส่วนประกอบย่อยของ SmartArt (2) ใช้ปุ่มเครื่องมือเพื่อปรับแต่งลักษณะต่าง ๆ เช่น เติมสีให้กับรูปร่างที่เลือกๆ3.26 ดังนี้ รูปที่ 3.26 แสดงการปรับแต่งในส่วนองค์ประกอบย่อยของ SmartArt 4. การแทรกสัญลักษณ์ และสมการคณิตศาสตร์ ในงานเอกสารทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์อาจมีความจำเป็นต้องแทรกสัญลักษณ์พิเศษและสมการ ทางคณิตศาสตร์ลงในเอกสาร โดยโปรแกรม Microsoft Word สามารถดำเนินการได้ ดังนี้ 4.1 การแทรกสัญลักษณ์ การแทรกสัญลักษณ์ทำได้ดังนี้ (1) คลิกที่จุดลูกศรด้านล่างของปุ่ม สัญลักษณ์ ในริบบอน แทรก (2) เลือกสัญลักษณ์ที่ต้องการ ดังรูปที่ 3.27 รูปที่ 3.27 แสดงการแทรกสัญลักษณ์ ในกรณีต้องการแทรกสัญลักษณ์ที่นอกเหนือจากรายการที่แสดง (1) ให้คลิกที่สัญลักษณ์เพิ่มเติม (2) จะ ปรากฏหน้าต่างสัญลักษณ์ ดังรูปที่ 3.28

รูปที่ 3.28 แสดงการแทรกสัญลักษณ์เพิ่มเติม จากหน้าต่างสัญลักษณ์ (1) เราสามาสามารถเปลี่ยนรูปแบบอักษร (ฟอนต์) แล้ว (2) เลือกสัญลักษณ์ที่ ต้องการ จากนั้น (3) กดปุ่ม [แทรก] (4) จะปรากฎสัญลักษณ์ที่ต้องการดังรูปที่ 3.29 รูปที่ 3.29 แสดงการแทรกสัญลักษณ์จากหน้าต่างสัญลักษณ์เพิ่มเติม 4.2 การแทรกสมการคณิตศาสตร์ การแทรกสัญลักษณ์ทำได้ดังนี้ (1) คลิกที่จุดลูกศรด้านล่างของปุ่ม สมการ ในริบบอน แทรก (2) เลือกสมการคณิตศาสตร์ที่ต้องการ ดังรูปที่ 3.30

รูปที่ 3.30 แสดงการแทรกสมการคณิตศาสตร์ ในกรณีต้องการแทรกสมการคณิตศาสตร์ที่นอกเหนือจากรายการที่แสดงให้คลิกที่รายการ แทรกสมการ ใหม่ จะปรากฏริบบอน เครื่องมือสมการ ซึ่งมีปุ่มรูปแบบสมการทางคณิตศาสตร์ต่าง ๆให้เลือก จากนั้นพิมพ์ ตัวเลขหรือตัวอักษรลงในช่องว่างของสมการ ดังตัวอย่างรูปที่ 3.31 รูปที่ 3.31 แสดงการแทรกสมการใหม่ที่กำหนดเอง กรณีต่อเชื่อมกับอินเทอร์เน็ตจะสามารถแทรกรายการ สมการเพิ่มเติมจาก Office.com ได้ ดังรูปที่ 3.32

รูปที่ 3.32 แสดงการแทรกสมการ Office.com กรณีโปรแกรม Microsoft Word รุ่นใหม่ เราสามารถเขียนตัวสมการได้ดังรูปที่ 3.33 ดังนี้ (1) คลิกที่รายการ สมการเขียนด้วยหมึก (2) ใช้เมาส์วาดรูปสัญลักษณ์สมการที่ต้องการ (3) จะปรากฏรูปสัญลักษณ์สมการที่สมบูรณ์ (4) กดปุ่ม [แทรก] (5) จะปรากฏสัญลักษณ์สมการที่ต้องการ ดังรูปที่ 3.33 รูปที่ 3.33 แสดงการเขียนสมการในโปรแกรม Microsoft Word รุ่นใหม่

5. การจับภาพหน้าจอด้วยสกรีนช็อต (Screenshot) ในโปรแกรม Microsoft Word 2016 เราสามารถจับภาพหน้าจอคอมพิวเตอร์ลงในเอกสารได้โดยใช้ปุ่ม สกรีนช็อต (Screenshot) ในริบบอน แทรก เช่น ถ้าต้องการจับภาพหน้าจอทั้งหน้าให้ทำโดยการเปิดหน้าจอที่ ต้องการจับภาพไว้ จากนั้น (1) คลิกที่ปุ่มสกรีนช็อต (Screenshot) แล้ว (2) คลิกเลือกรายการหน้าจอภาพ จะ ปรากฏภาพหน้าจอที่ต้องการดังรูปที่ 3.34 รูปที่ 3.34 แสดงการแทรกภาพบนหน้าจอทั้งหน้าด้วยสกรีนช็อต สำหรับการจับภาพเป็นบางส่วนของจอ สามารถทำได้ดังรูปที่ 3.35 ดังนี้ (1) คลิกที่ ปุ่ม สกรีนช็อต (Screenshot) (2) เลือกรายการ การคลิปหน้าจอ (3) กดลากเมาส์บนหน้าจอภาพ จนได้ภาพที่ต้องการ รูปที่ 3.35 แสดงการแทรกภาพบางส่วนของหน้าจอด้วยสกีนช็อต

กิจกรรมที่ 3.1 การสร้างเอกสารที่มีรูปภาพ ให้นักเรียนสร้างเอกสารที่มีรูปภาพประกอบดังตัวอย่างรูปที่ P3.1 บันทึกเป็นไฟล์ PT3-1 รูปที่ P3.1 ตัวอย่างเอกสารที่มีรูปภาพประกอบจดหมายธุรกิจ กิจกรรมที่ 3.2 การสร้างผังงาน (Flowchart) ให้นักเรียนสร้างผังงานดังตัวอย่างรูปที่ P3.2 บันทึกเป็นไฟล์ PT3-2 รูปที่ P3.2 ตัวอย่างผังงานโฟลว์ชาร์ต

กิจกรรม. 3.3 การสร้างเอกสารโดยใช้ SmartArt ให้นักเรียนสร้างเอกสารตามตัวอย่างรูปที่ P3.3 โดยใช้เครื่องมือ SmartArt และ กล่องข้อความ กำหนด ระยะขอบด้านบนและล่าง 2.8 ซม.ขอบด้านซ้ายและขวา 1.7 และใช้แบบอักษร TH SarabunPSK บันทึกเป็นไฟล์ PT3-3 สำหรับการปรับระยะห่างย่อหน้าทำได้โดยใช้ปุ่ม รูปที่ P3.3 ตัวอย่างการใช้ Smart Art กิจกรรมที่ 3.4 การแทรกสัญลักษณ์และสมการ ให้นักเรียนสร้างเอกสารที่มีการแทรกสัญลักษณ์และสมการดังรูปที่ P3.4 บันทึกเป็นไฟล์ PT3-4

รูปที่ P3.4 ตัวอย่างเอกสารที่มีสัญลักษณ์และสมการ กิจกรรม 3.5 การสร้างเอกสารโดยการจับภาพหน้าจอคอมพิวเตอร์ ให้นักเรียนสร้างเอกสารโดยจับภาพหน้าจอคอมพิวเตอร์ดังรูปที่ P3.5 บันทึกเป็นไฟล์ PT3-5 รูปที่ P3.5 ตัวอย่างเอกสารที่ใช้การจับภาพหน้าจอคอมพิวเตอร์

กิจกรรมที่ 3.1 การสร้างเอกสารที่ภาพประกอบ ลงชื่อ.........................................................................ผู้ประเมิน (……………………………………………………….) กิจกรรมที่ 3.2 การสร้างผังงาน (Flowchart) ลงชื่อ.........................................................................ผู้ประเมิน (..............................................................)

กิจกรรมที่ 3.3 การสร้างงานเอกสารโดยใช้ SmartArt ลงชื่อ...................................................................ผู้ประเมิน (........................................................) กิจกรรมที่ 3.4 การแทรกสัญลักษณ์และสมการ ลงชื่อ.........................................................................ผู้ประเมิน (.............................................................)

กรรมที่ 3.5 การสร้างเอกสารกิจโดยการจับภาพหน้าจอคอมพิวเตอร์ ลงชื่อ...................................................................ผู้ประเมิน (........................................................)

คำชี้แจง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. การแทรกภาพประกอบ อยู่ในริบบอนใด ก. ริบบอน แทรก ข. ริบบอน ออกแบบ ค. ริบบอน เค้าโครง ง. ริบบอน องค์ประกอบ 2. ถ้าต้องการสร้างผังงานโฟลว์ชาร์ตจะทำอย่างไร ก. กดปุ่ม แทรกโฟลว์ชาร์ต ข. กดปุ่ม แทรกสัญลักษณ์ ค. กดปุ่ม แทรกรูปร่าง ง. ใช้ SmartArt 3. Microsoft Word ไม่สามารถดำเนินการในเรื่องใดได้ ก. ตัดภาพตามรูปทรงอิสระ ข. นำพื้นหลังของภาพออก ค. ใส่กรอบภาพ ง. ปรับความสว่างของภาพ 4. ในโปรแกรม Word ถ้าต้องการปรับแต่งภาพให้มีเงา จะต้องใช้ปุ่มเครื่องมือใด ก. รูปแบบภาพ ข. สไตล์ภาพ ค. กรอบภาพ ง. เอฟเฟ็กต์ของภาพ 5. ลักษณะงานใดไม่สามารถสร้างด้วย Smart Art ก. โฟลว์ชาร์ต ข. แผนผังองค์กร ค. การแสดงรายการ ง. การแสดงความสัมพันธ์ 6. ถ้าต้องการจับภาพหน้าจอ ต้องใช้เครื่องมือใด ก. ลิงก์ ข. บุ๊กมาร์ก ค. สกรีนช็อต ง. วัตถุ

7. การวางภาพแบบใดไม่สามารถจัดวางภาพในแนวเดียวกับข้อความได้ ก. แบบจัตุรัส ข. แบบล้อมรอบ ค. แบบทะลุผ่าน ง. แบบบน-ล่าง 8. ถ้าต้องการตีเส้นในเอกสาร ต้องใช้องค์ประกอบใด ก. รูปร่าง ข. สัญลักษณ์ ค. แผนภูมิ ง. SmartArt 9. ถ้าต้องการพิมพ์เครื่องหมาย เพียงตัวเดียวควรใช้วิธีใด ก. แทรก รูปร่าง ข. แทรก สัญลักษณ์ ค. แทรก สมการ ง. เปลี่ยนรูปแบบอักษร 10. ถ้าต้องการพิมพ์ตัวเลขเศษส่วน เช่น ควรต้องใช้วิธีใด ก. แทรก รูปร่าง ข. แทรก สัญลักษณ์ ค. แทรก สมการ ง. เปลี่ยนรูปแบบอักษร