คู่มือส่งเสริมและพัฒนาองค์กร ชุมชม อำเภอ จังหวัด คุณธรรม : ภายใต้แผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 ปี 2559 - 2564

ตวั ช้วี ดั และเกณฑการประเมนิ จงั หวดั คณุ ธรรม

การวัดระดับจังหวัดคุณธรรมเปนกระบวนการสําคัญ ท่ีเนน
การกระบวนการแปลงนโยบายและยุทธศาสตรการสงเสริมคุณธรรม
ระดับจังหวัดสูการปฏิบัติในทุกภาคสวนของจังหวัดดวยกระบวนการมีสวน
รวมโดยมีการประเมินตามเกณฑคุณธรรมเปาหมายที่จังหวัดกําหนดไว
เพ่อื แกไ ข ปรับปรุง พัฒนายกระดับจงั หวดั สกู ารเปนจงั หวดั คณุ ธรรมตน แบบ
เพอื่ นาํ ไปสกู ารขยายผลการขบั เคลอื่ นไปยงั จงั หวดั อนื่ ๆ โดยกาํ หนดเปน ตวั ชวี้ ดั
และเกณฑการประเมินจังหวัดคุณธรรมเปนมาตรฐานกลาง แบงเปน
๑๐ ตัวชี้วัด ๓ ระดับ คือ ระดับที่ ๑ จังหวัดสงเสริมคุณธรรม ระดับท่ี ๒
จังหวัดคุณธรรมและระดับที่ ๓ จังหวัดคุณธรรมตนแบบ ซ่ึงในแตละจังหวัด
สามารถนํามาประเมินจังหวัดภายใตมาตรฐานเดียวกันนี้ เพื่อพัฒนายกระดับ
สูการเปนจังหวัดคุณธรรมตนแบบนอกจากเกณฑประเมินตามมาตรฐานกลาง
นแ้ี ลว แตล ะจงั หวดั อาจเพม่ิ เตมิ ประเดน็ ทจ่ี งั หวดั เหน็ วา เหมาะสมไดต ามบรบิ ท
ทีแ่ ตกตา งกนั ของแตละจังหวดั ดังน้ี

คูมือสงเสริมและพฒั นา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจังหวดั คณุ ธรรม 41

สรา งสังคมไทยใหเ ปนสังคมคณุ ธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

การประเมนิ เกณฑการใหค ะแนน ๐ รวม
จังหวัดคณุ ธรรม ๒๑

ประเมนิ ระดับที่ ๑ จงั หวดั สง เสริมคณุ ธรรม (ขอ ๑ - ๔)
การประเมินกระบวนการพัฒนาจังหวดั

๑) จังหวดั มกี ารประชมุ จํานวนสวนราชการ จํานวนสว นราชการ มกี ารประกาศ
ประกาศขอ ตกลง หนวยงาน หนวยงาน ขอ ตกลง
(เจตนารมณ/ ในสังกดั จงั หวัดจาก ในสงั กดั จงั หวัดจาก รว มกนั ของ
ธรรมนญู /ปฏิญญา) ทกุ ภาคสว น ต้งั แต ทกุ ภาคสว น ต้ังแต ทกุ ภาคสวน
โดยผูว าราชการจังหวัด ๕๐.๐๐ % ข้นึ ไป ๒๐.๐๐ - ๔๙.๙๙ % โดยไมมี
และผูแ ทนเครอื ขาย ท่ีรว มประกาศ ท่รี วมประกาศ ลายลกั ษณ
ประชารฐั วาจะพัฒนา ขอตกลงจะขบั เคลือ่ น ขอ ตกลงจะขบั เคลอื่ น อกั ษร
เปนจงั หวัดสงเสรมิ จังหวัดสงเสรมิ จงั หวดั สงเสรมิ
คณุ ธรรม คุณธรรม อยางเปน คณุ ธรรม อยางเปน
ลายลักษณอกั ษร ลายลกั ษณอกั ษร

๒) จงั หวัดมกี ารกาํ หนด - มีการกาํ หนด มกี ารกาํ หนด ไมมีการ
คุณธรรมเปาหมาย คุณธรรมเปาหมาย คุณธรรมเปาหมาย ปฏิบัติ
ของจงั หวดั “ปญหา “ปญหาท่ีอยากแก” “ปญ หาที่อยากแก”
ทอี่ ยากแก” และ และ “ความดี และ “ความดี
“ความดที ีอ่ ยากทาํ ” ทอ่ี ยากทาํ ” ทอี่ ยากทํา”
และมีการจัดทาํ แผน เพ่อื แกไขปญหา เพอื่ แกไขปญ หา
สง เสริมคุณธรรม ของจังหวดั ของจังหวัด
ของจังหวดั - มแี ผนสงเสรมิ
คุณธรรมของ
จังหวดั

42 คูมอื สงเสรมิ และพัฒนา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจังหวดั คุณธรรม

สรางสังคมไทยใหเ ปน สงั คมคุณธรรม เทิดทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

การประเมิน เกณฑก ารใหค ะแนน ๐ รวม
จงั หวัดคุณธรรม ๒๑

๓) จังหวดั มีการจัดตั้ง มกี ารมอบหมาย มกี ารมอบหมาย ไมม ีการ
คณะกรรมการ หรอื แตงตงั้ คณะกรรมการ/ แตง ตงั้ คณะกรรมการ/ ปฏิบัติ
คณะทํางานในการ คณะทํางานรับผดิ ชอบ คณะทาํ งานรบั ผดิ ชอบ
ดาํ เนินงานสงเสริม การดาํ เนนิ งาน การดาํ เนินงาน
คณุ ธรรมของจงั หวดั สงเสริมคุณธรรม สงเสรมิ คุณธรรม
ที่มีสว นรวมจาก ตามแผนสงเสรมิ ตามแผนงาน
เครือขายภาคประชารัฐ คุณธรรมของจังหวัด สง เสรมิ คณุ ธรรม
ทช่ี ดั เจนเปน ของจังหวัด แตไมม ี
ลายลักษณอกั ษร ลายลกั ษณอ ักษร

๔) จังหวัดมีการถา ยทอด จังหวดั มกี าร จงั หวดั มกี าร จังหวดั
ภารกจิ ดา นการสงเสรมิ ถายทอดภารกจิ ถายทอดภารกิจ มกี าร
คณุ ธรรมไปในระดับ ไปยังอาํ เภอ และ ไปยงั อําเภอ และ ถา ยทอด
อาํ เภอเพอื่ ดาํ เนินการ อําเภอมกี าร อาํ เภอมีการ ภารกจิ
ตามคุณธรรมเปาหมาย ขบั เคลื่อนคณุ ธรรม ขบั เคลือ่ นคณุ ธรรม ไปยังระดับ
ของจงั หวัด ตั้งแต ๕๐.๐๐ % ตงั้ แต ๒๐.๐๐ - อําเภอ และ
ข้ึนไป ของจํานวน ๔๙.๙๙ % ของ อาํ เภอไมได
อําเภอ ในจังหวัดน้ันๆ จํานวนอําเภอ ดําเนนิ การ
ในจงั หวดั นนั้ ๆ หรือดําเนนิ การ
นอ ยกวา
๒๐.๐๐%
ของจํานวน
อาํ เภอ
ในจงั หวัด
นน้ั ๆ

คมู อื สงเสริมและพัฒนา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม 43

สรางสังคมไทยใหเ ปน สังคมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

การประเมิน เกณฑการใหคะแนน ๐ รวม
จงั หวดั คณุ ธรรม ๒๑

ประเมนิ ระดบั ที่ ๒ จังหวัดคุณธรรม (ขอ ๑ - ๗)
การประเมนิ กระบวนการและการดําเนนิ งานตามแผน

๕) มีการดําเนินงานตาม มกี ารดําเนินงาน/ มีการดาํ เนินงาน/ นอ ยกวา
คุณธรรมเปาหมาย กจิ กรรมสง เสรมิ กจิ กรรมสง เสริม ๒๐.๐๐ %
“ปญหาทีอ่ ยากแก” และ คุณธรรมในจงั หวัด คุณธรรมในจงั หวัด
“ความดีที่อยากทํา” ตามแผนสงเสรมิ ตามแผนสง เสริม
ของจงั หวดั คุณธรรมทก่ี าํ หนดไว คณุ ธรรม ที่กําหนดไว
จนเกดิ ผลสําเร็จ ตงั้ แต ๕๐.๐๐ % ตงั้ แต ๒๐.๐๐ -
ในการดาํ เนินงานตาม ขึ้นไป เชน จํานวน ๔๙.๙๙ %
แผนสง เสรมิ คุณธรรม กิจกรรมหรอื ปญหา
ทกี่ าํ หนดไวเ พิม่ ขึ้น ทไี่ ดร ับการแกไ ข
มสี ถิติลดลงหรือหมดไป
รวมแลว ต้ังแต
๕๐.๐๐ % ขนึ้ ไป ฯลฯ

๖) แผนสง เสรมิ คณุ ธรรม - สามารถบรู ณาการ สามารถบรู ณาการ ไมมกี าร
ของจงั หวดั ไดร บั การ แผนสงเสริม แผนสงเสริมคณุ ธรรม ปฏบิ ัติ
บรรจเุ ปน ยุทธศาสตร คุณธรรมของ ของจงั หวดั
จงั หวดั จนเกิด จังหวัดโดยไดร ับ โดยไดร ับการบรรจุ
การบรู ณาการ การบรรจเุ ปน เปนยุทธศาสตร
การทาํ งานกับ ยุทธศาสตรจังหวดั จังหวดั
ทุกภาคสวน - มีการจดั สรร
งบประมาณจงั หวดั
หรอื จากหนวยงาน
ท่ีเกี่ยวของใน
การดาํ เนนิ งาน
คุณธรรมตามแผน

44 คมู อื สงเสริมและพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ และจังหวัดคุณธรรม

สรางสังคมไทยใหเปน สงั คมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

การประเมนิ เกณฑการใหค ะแนน ๐ รวม
จงั หวัดคณุ ธรรม ๒๑

๗) จงั หวดั มีการยกยอง มกี ารจัดกิจกรรม มีการจดั กิจกรรม ไมม กี าร
เชิดชู บคุ คล ชมุ ชน ประกาศยกยอง ประกาศยกยอ ง ปฏบิ ัติ
องคก ร อาํ เภอคณุ ธรรม เชดิ ชบู คุ คล เชิดชูบคุ คล
มากขนึ้ องคก ร ชมุ ชน องคก ร ชมุ ชน
อาํ เภอคณุ ธรรม อําเภอคณุ ธรรม
ครบทกุ มติ ิ ในสวนใดสวนหน่งึ
ในระดบั จงั หวดั

ประเมนิ ระดบั ที่ ๓ จังหวัดคุณธรรมตนแบบ (ขอ ๑ - ๑๐)
การประเมนิ กระบวนการ การดําเนินงานตามแผน และพฤตกิ รรมทเี่ ปลย่ี นแปลง

๘) ผลสาํ เรจ็ การดําเนนิ งาน มผี ลสาํ เรจ็ จากการ มผี ลสําเร็จจากการ นอยกวา
ของจังหวดั คุณธรรม ดาํ เนนิ งาน/กจิ กรรม ดําเนนิ งาน/กจิ กรรม ๕๐.๐๐ %
ตาม “ปญหาท่ีอยากแก สงเสรมิ คณุ ธรรม สง เสริมคณุ ธรรม
ความดีทีอ่ ยากทํา” ในจงั หวัดตามแผน ในจงั หวดั ตามแผน
เพมิ่ มากขึน้ และ สง เสรมิ คณุ ธรรม สง เสริมคณุ ธรรม
มปี ระเด็นคณุ ธรรม ของจังหวดั ทก่ี าํ หนด ที่กําหนดไว
ในมติ กิ ารนาํ หลกั ศาสนา ไว ต้งั แต ๘๐.๐๐ % ตั้งแต ๕๐.๐๐ -
หลักปรัชญาของ ขึ้นไป ๗๙.๙๙ %
เศรษฐกจิ พอเพียง
และวถิ ีวัฒนธรรม
มากําหนดเปน คุณธรรม
เปา หมายเพม่ิ เติมจาก
คุณธรรม ๔ ประการ
อยา งชดั เจน

คูม ือสง เสริมและพัฒนา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม 45

สรา งสังคมไทยใหเ ปนสงั คมคุณธรรม เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

การประเมิน เกณฑก ารใหค ะแนน ๐ รวม
จงั หวัดคุณธรรม ๒๑

๙) จงั หวดั มกี ารเพม่ิ ประเดน็ นอกเหนือจาก นอกเหนือจาก ไมมกี าร
คณุ ธรรมเปา หมาย ผลสาํ เรจ็ ผลสําเรจ็ ปฏิบัติ
ใน ๓ มิติ ไดแก การดําเนนิ งาน การดําเนินงาน
การนําหลกั ศาสนา ตามแผนงาน ตามแผนงาน
หลกั ปรัชญาของ ท่จี ังหวัดกาํ หนด ที่จงั หวดั กาํ หนด
เศรษฐกจิ พอเพยี ง สามารถดาํ เนินการ มีการดาํ เนนิ งาน
และวถิ ีวัฒนธรรม ประเด็นคุณธรรม ในประเดน็ คุณธรรม
มากาํ หนดเปนปญ หา ครบทง้ั ๒-๓ มติ ิ คือ เพยี งมิตใิ ด มติ ิหนึง่
ทอ่ี ยากแก ความดีท่ี การนําหลกั ศาสนา คอื การนาํ หลกั ศาสนา
อยากทาํ เพ่มิ เตมิ หลกั ปรัชญาของ หรือหลักปรชั ญา
จากคณุ ธรรมอน่ื ๆ เศรษฐกจิ พอเพียง ของเศรษฐกิจพอ
อยางชดั เจน และวิถวี ฒั นธรรม เพียงหรอื
วิถีวัฒนธรรม

46 คมู อื สง เสริมและพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม

สรางสังคมไทยใหเปนสงั คมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

การประเมิน เกณฑการใหคะแนน ๐ รวม
จงั หวัดคณุ ธรรม ๒๑

๑๐) จงั หวดั มีองคค วามรู - มอี งคความรู - มอี งคความรจู าก - มกี าร
การพฒั นาจังหวดั จากการดาํ เนนิ งาน การดาํ เนนิ งาน ดําเนินงาน
คุณธรรมในระดบั จงั หวดั คุณธรรม จังหวดั คณุ ธรรม แตไมม ี
จงั หวดั และเครือขาย ทัง้ ในภาพรวม เฉพาะบางกิจกรรม การถอด
มผี ูท่สี ามารถ ของจังหวัด และ - สามารถเปน องคค วามรู
เปนวิทยากรถายทอด องคความรูจ าก แหลง เรียนรู และ เพ่ือเผยแพร
ความรไู ด และมี การขบั เคลื่อน ถา ยทอดขยายผล
ความพรอ มในการเปน ชมุ ชนคณุ ธรรม ไปสจู งั หวัด อื่นได
แหลง เรยี นรูใหก ับ องคกรคุณธรรม
จงั หวดั อื่นๆ ได อําเภอคณุ ธรรม
- สามารถเปน
แหลง เรยี นรู และ
มีวทิ ยากรถา ยทอด
ขยายผลไปสู
จงั หวดั อ่ืนได

รวมคะแนน

คาํ อธบิ ายเพมิ่ เติมการประเมนิ จงั หวดั คณุ ธรรม
ขอ ๑) จาํ นวนสว นราชการระดับจงั หวัดจากทุกภาคสว น ๒๐.๐๐ - ๔๙.๙๙ % หรือ

๕๐.๐๐ % ใหคิดจากจาํ นวนสวนราชการประจาํ จงั หวดั เปนสว นราชการ
สังกัดสวนภมู ภิ าคและสังกัดสว นกลางทมี่ ที ่ีทาํ การตง้ั อยูในจังหวดั นั้น
ท่เี ขาประชมุ ประเดือนของจังหวัด (เชน นายอาํ เภอ เทศบาลนคร เทศบาลเมือง
องคการบริหารสว นจงั หวดั ) สภาอตุ สาหกรรมจงั หวัด สภาวฒั นธรรมจงั หวดั
และหอการคาท่ตี ้ังอยใู นจังหวัดน้นั เปน ฐานการคดิ ๑๐๐ %
ขอ ๕) และขอ ๘) - มกี ารดาํ เนนิ งานหรอื มีผลสําเรจ็ ของแผนสง เสริมคณุ ธรรมของจังหวัด
๒๐.๐๐ % หรอื ๕๐.๐๐ - ๗๙.๙๙ % หรอื ๘๐ % คดิ จากจํานวนกิจกรรม
หรือตวั ชวี้ ัดในแผนสงเสรมิ คุณธรรมจงั หวดั เปนฐานการคิด ๑๐๐ %

คมู อื สง เสรมิ และพฒั นา องคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม 47

สรางสังคมไทยใหเปน สงั คมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

ระดบั และเกณฑการประเมนิ ผลคะแนนของจงั หวัด ดงั น้ี
ระดับที่ ๑ จงั หวัดสงเสริมคุณธรรม
ดาํ เนนิ การขอ ๑ - ๔ และผานเกณฑก ารประเมนิ ทุกขอ
ไมนอยกวา ขอ ละ ๑ คะแนน รวมแลว ไมนอยกวา ๔ คะแนน
ระดบั ที่ ๒ จงั หวัดคณุ ธรรม
ดําเนินการขอ ๑ - ๗ และผานเกณฑก ารประเมินทกุ ขอ
ไมนอยกวาขอละ ๑ คะแนน รวมแลว ไมน อยกวา ๗ คะแนน
ระดับท่ี ๓ จงั หวดั คณุ ธรรมตนแบบ
ดาํ เนนิ การขอ ๑ - ๑๐ และผานเกณฑก ารประเมินทกุ ขอ
ไมน อ ยกวาขอ ละ ๑ คะแนน รวมแลว ไมน อยกวา ๑๐ คะแนน

48 คมู ือสง เสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจังหวดั คณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปนสงั คมคุณธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

สรปุ การประเมินองคกร ชุมชน อําเภอและจงั หวดั คณุ ธรรมตน แบบ
 เนนประเมินกระบวนการพัฒนาขององคกร ชุมชน อําเภอ

และจังหวัดคุณธรรมตนแบบ เน่ืองจากกระบวนการเปนฐานของการพัฒนา
ท่ีทุกภาคสวนมีสวนรวมดําเนินการและเปนความตองการของคนในพื้นท่ีจริง
จนเกิดพฤติกรรมการเปลย่ี นแปลงในเชงิ ประจกั ษ

 เนนผลสัมฤทธ์ิที่เปนรูปธรรมในเชิงประจักษจากพฤติกรรมของ
คนในองคกร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคุณธรรมตนแบบที่เปล่ียนแปลงไป
เชน ไมม คี ดอี าชญากรรม ไมม กี ารลกั ขโมย ไมม กี ารทะเลาะววิ าท ไมม ยี าเสพตดิ
ไมมีการพนัน หนี้สินลด รายไดเพิ่ม มีความจงรักภักดี มีความสมานฉันท
มีกลุมจิตอาสา เปนเจาบานท่ีดี ฯลฯ เปนเปาหมายของความสําเร็จของ
การพัฒนาองคกร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคุณธรรมตนแบบ ที่พิสูจนได
และมองเหน็ ไดอยา งเดน ชัด

คูมอื สงเสรมิ และพัฒนา องคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม 49

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สงั คมคณุ ธรรม เทดิ ทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

50 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๕

วิธีการคดั เลือกองคกร ชมุ ชน และอําเภอคุณธรรม
ในสวนกลางและสว นภูมภิ าค

สว นกลาง
๑. กระทรวง ๒๐ กระทรวง ในฐานะเลขานกุ ารคณะอนุกรรมการ

สงเสริมคณุ ธรรมระดบั กระทรวง มีหนาท่ี ดังน้ี
๑.๑ แจงและชี้แจงทําความเขาใจใหกับหนวยงาน

ในระดับกรม หรือเทียบเทากรม รวมท้ังหนวยงานท่ีไมต่ํากวากอง
และสํานักหรอื เทียบเทา (เชน โรงเรียน/โรงพยาบาล/อื่นๆ ทส่ี งั กดั กระทรวง
ที่อยูในสวนกลาง)/องคกรมหาชนในสังกัดกระทรวงที่อยูในสวนกลาง
ใหรับทราบถึงกระบวนการประเมินและคัดเลือกองคกรคุณธรรมในสังกัด
กระทรวงพรอมทั้งเชิญชวนและสนับสนุนใหหนวยงานในระดับกรม หรือ
เทียบเทากรม/องคกรมหาชนในสังกัดเขารวมการประเมินโดยใหทุกหนวย
ประเมินตนเองตามเกณฑการประเมินองคกรคุณธรรม ที่มีตัวช้ีวัดและเกณฑ
การประเมนิ องคก รคณุ ธรรม แบง เปน ๙ ตวั ชวี้ ดั ใน ๓ ระดบั ไดแ ก ระดบั องคก ร
สงเสรมิ คณุ ธรรม ระดบั องคก รคณุ ธรรม และระดบั องคกรคุณธรรมตนแบบ

คมู อื สง เสรมิ และพฒั นา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม 51

สรา งสงั คมไทยใหเปนสังคมคณุ ธรรม เทิดทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๑.๒ ประสานงานใหองคกรระดับกรม/กอง/สํานัก/องคกร
ภาครัฐ/องคการมหาชนในสังกัดกระทรวงดังกลาว ดําเนินการพัฒนา
และประเมินตนเองตามเกณฑการประเมินองคกรคุณธรรม ๓ ระดับ ไดแก
ระดบั องคก รสง เสรมิ คณุ ธรรม ระดบั องคก รคณุ ธรรม และระดบั องคก รคณุ ธรรม
ตน แบบ และเมอื่ ประเมนิ ตนเองเรยี บรอ ยแลว ใหจ ดั เรยี งลาํ ดบั องคก รคณุ ธรรม
ทุกระดับตามคะแนนจากมากไปหานอยในหนวยงานน้ันโดยใหผานการเห็น
ชอบจากคณะอนกุ รรมการสง เสรมิ คุณธรรมระดับกระทรวง

52 คมู อื สงเสรมิ และพฒั นา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สงั คมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

๑.๓ ใหเปนผูรวบรวม ตรวจสอบความถูกตอง ขององคกร
ระดับกรม/กอง/สํานัก/องคกรภาครัฐและองคการมหาชนในสังกัดกระทรวง
ตามเกณฑการประเมนิ ทก่ี ําหนด พรอมตรวจดูหลักฐานตามความจําเปน

๑.๔ ใหร ายงานผลการประเมนิ โดยสามารถกรอกแบบประเมนิ
๙ ขั้นตอน หรือกรอกแบบการประเมินในโปรแกรมสําเร็จรูปของกระทรวง
วัฒนธรรม

๑.๕ ใหสรุปและจัดสงผลการประเมินไปยังกรมการศาสนา
ในฐานะเลขานุการฯ เพ่ือนําเสนอคณะอนุกรรมการคัดเลือกชุมชน องคกร
หนวยงานและจังหวัดคุณธรรมและคณะกรรมการสงเสริมคุณธรรมแหงชาติ
ตามลําดบั

คูม อื สงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม 53

สรางสงั คมไทยใหเปนสงั คมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

54 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๒. กรุงเทพมหานคร โดยกรุงเทพมหานคร ในฐานะเลขานุการ
คณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรมกรุงเทพมหานคร มีหนา ที่ ดังน้ี

๒.๑ แจงชุมชน/สํานักงานเขตและหนวยงานในสังกัด
กรุงเทพมหานคร ใหรับทราบถึงกระบวนการประเมินและคัดเลือกชุมชน
หนวยงานและสํานักงานเขต ใหการสนับสนุนและประชาสัมพันธเชิญชวน
ใหเขารวมการประเมินโดยใหทุกชุมชน/สํานักงานเขต/หนวยงานใน
กรุงเทพมหานคร ประเมินตนเองตามเกณฑการประเมินคุณธรรม ท่ีมีตัวชี้วัด
และเกณฑการประเมินองคก ร/ชุมชน/สาํ นักเขตคณุ ธรรม แบง เปน ๙ ตวั ชว้ี ัด
๓ ระดบั ไดแ กร ะดบั สง เสรมิ คณุ ธรรม ระดบั คณุ ธรรมและระดบั คณุ ธรรมตน แบบ

๒.๒ ให ชุมชน สํานักงานเขต และหนวยงานในสังกัด
กรงุ เทพมหานคร ดาํ เนนิ การพฒั นาและประเมนิ ตนเองตามเกณฑก ารประเมนิ
คณุ ธรรม ๓ ระดับ ไดแ ก ระดบั สงเสริมคุณธรรม ระดบั คณุ ธรรม และระดับ
คุณธรรมตนแบบ และเม่ือประเมินตนเองเรียบรอยแลว สง ใหกรงุ เทพมหานคร

๒.๓ ใหก รงุ เทพมหานครเปน ผรู วบรวม ตรวจสอบความถกู ตอ ง
และจัดเรียงลําดับชุมชน-หนวยงาน-สํานักงานเขตทุกระดับตามคะแนน
จากมากไปหานอย และใหนําเสนอคณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรม
ของกรงุ เทพมหานคร ใหค วามเห็นชอบ

คมู อื สงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม 55

สรางสงั คมไทยใหเปนสงั คมคุณธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

56 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๒.๔ จัดทําฐานขอมูลทะเบียนรายช่ือชุมชน หนวยงาน
และสํานักงานเขตภายในกรุงเทพมหานคร โดยใหจัดทําเปนฐานขอมูล
เปนทะเบยี นรายชื่อชมุ ชนของทกุ ภาคสว นทงั้ ภาครฐั ภาคเอกชน ภาคประชา
สังคม และภาคประชาชนในกรุงเทพมหานคร หนวยงาน และสํานักงานเขต
ในสงั กัดกรงุ เทพมหานคร เพอื่ มใิ หม ีรายช่อื ทีซ่ า้ํ ซอ นกัน

๒.๕ ใหร ายงานผลการประเมนิ โดยสามารถกรอกแบบประเมนิ
๙ ขั้นตอนหรือกรอกแบบการประเมินในโปรแกรมสําเร็จรูปของกระทรวง
วัฒนธรรม

๒.๖ ใหสรุปและจัดสงผลการประเมินไปยังกรมการศาสนา
ในฐานะเลขานุการฯ เพ่ือนําเสนอคณะอนุกรรมการคัดเลือกชุมชน องคกร
หนวยงานและจังหวัดคุณธรรมและคณะกรรมการสงเสริมคุณธรรมแหงชาติ
ตามลาํ ดบั

๓. กรมการศาสนา ในฐานะเลขานุการคณะทํางานพิจารณา
ผลการประเมนิ องคก รอสิ ระและองคก รภาคเอกชนในสว นกลาง มหี นาที่ ดังนี้

๓.๑ แจง หนว ยงาน/องคก รอสิ ระ (หนว ยงานทไี่ มส งั กดั กระทรวง
ไดแก องคกรอิสระ ภาคเอกชน ภาควิชาชีพ ภาคประชาสังคม) หรือ
คณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรมของหนวยงานอิสระและคณะอนุกรรมการ
สงเสริมคุณธรรมระดับองคกรภาคเอกชนใหรับทราบถึงกระบวนการประเมิน
และคดั เลือกองคก รในสว นกลาง ใหการสนบั สนนุ และประชาสัมพนั ธเ ชญิ ชวน
ใหเขารวมการประเมินโดยใหทุกหนวยประเมินตนเองตามเกณฑการประเมิน
องคกรคุณธรรม ๓ ระดับไดแ ก ระดับสงเสรมิ คุณธรรม ระดับคณุ ธรรม และ
ระดบั คุณธรรมตน แบบ

คมู อื สง เสริมและพัฒนา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจงั หวดั คุณธรรม 57

สรา งสังคมไทยใหเปน สังคมคณุ ธรรม เทดิ ทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

58 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๓.๒ ใหองคกร หนวยงานอิสระ องคกรภาคเอกชนในพ้ืนที่
กรงุ เทพมหานคร ดาํ เนนิ การพฒั นาและประเมนิ ตนเองตามเกณฑก ารประเมนิ
คณุ ธรรมทม่ี ตี วั ชวี้ ดั และเกณฑก ารประเมนิ องคก รคณุ ธรรม แบง เปน ๙ ตวั ชว้ี ดั
๓ ระดับ ไดแก ระดับสงเสริมคุณธรรม ระดับคุณธรรม และระดับ
คุณธรรมตนแบบ ซึ่งสามารถกรอกแบบประเมิน ๙ ขั้นตอนหรือกรอกแบบ
การประเมินองคกรในโปรแกรมสาํ เร็จรูปของกระทรวงวัฒนธรรม

๓.๓ เม่ือประเมินตนเองเรียบรอยแลว ใหสงผลการประเมิน
หรือแจงผลการประเมินใหกรมการศาสนาเปนผูรวบรวม ตรวจสอบ
ความถูกตอง และจัดเรียงลําดับองคกรคุณธรรมทุกระดับตามคะแนน
จากมากไปหานอย และนําเสนอคณะทํางานพิจารณาผลการประเมิน
องคก รอสิ ระและองคกรภาคเอกชนในสวนกลาง ใหความเห็นชอบ

๓.๔ จัดทําฐานขอมูลทะเบียนรายช่ือองคกรอิสระ/องคกร
ภาคเอกชนในพนื้ ทก่ี รงุ เทพมหานคร โดยใหจ ดั ทาํ เปน ฐานขอ มลู เปน ทะเบยี น
รายช่ือองคกรอสิ ระ องคกรภาคเอกชน ภาคประชาสงั คม และภาคประชาชน
ในพืน้ ท่ีกรงุ เทพมหานคร เพ่ือมิใหม ีรายชือ่ ทีซ่ ํา้ ซอ นกัน

๓.๕ รายงานผลการประเมินจากแบบประเมิน ๙ ขั้นตอน
หรอื แบบการประเมินในโปรแกรมสาํ เรจ็ รปู ของกระทรวงวัฒนธรรม

๓.๖ ใหสรปุ และนําเสนอผลการประเมนิ ใหคณะอนกุ รรมการ
คัดเลือกชุมชน องคกร หนวยงานและจังหวัดคุณธรรมและคณะกรรมการ
สง เสริมคณุ ธรรมแหง ชาติตามลําดบั

คูมอื สง เสริมและพฒั นา องคกร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม 59

สรางสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

สว นภูมิภาค
๑. สาํ นกั งานวฒั นธรรมจงั หวดั ในฐานะเลขานกุ ารคณะอนกุ รรมการ
สงเสริมคณุ ธรรมระดบั จังหวัดมีหนาที่ ดงั น้ี

๑.๑ เปนแกนกลางสําคัญของจังหวัดทําหนาที่ประสานงาน
เพอ่ื บรู ณาการการทาํ งานระหวา งหนว ยงานภาคประชารฐั ทเ่ี กยี่ วขอ งในจงั หวดั
รวมท้ังใหมีการเติมเต็มงานในภารกิจของทุกกระทรวงเขาไปในชุมชนตางๆ
ท่ีมีชื่อเรียกแตกตางกันแตอยูภายใต “ชุมชนคุณธรรมนอมนําหลักปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคล่อื นดว ยพลงั บวร” เดียวกนั

๑.๒ ขอความรว มมอื พลงั บวรในการขบั เคลอ่ื นองคก ร ชมุ ชน
อําเภอคุณธรรม โดยกราบนมัสการเจาอาวาสและนําเรียนผูนําทางศาสนา
เพื่อขอความเมตตาใหเปนศูนยรวมจิตใจในการขับเคล่ือนชุมชน/องคกร/
อาํ เภอ เปด เวที ณ วดั /ศาสนสถานในพนื้ ท่ี ใหม กี ารพดู คยุ เนน ความดที อ่ี ยากทาํ
และปญหาที่อยากแก โดยระเบิดจากขางในตามความตองการและ
เพือ่ ประโยชนสุขของคนในชมุ ชน/องคกร/อําเภอ

60 คมู อื สง เสริมและพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม

สรา งสงั คมไทยใหเ ปน สงั คมคณุ ธรรม เทดิ ทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

๑.๓ รณรงคป ระชาสมั พนั ธ สรา งการรบั รู โดยชแี้ จงทาํ ความเขา ใจ
กับองคกร ชุมชน และอําเภอ ในจังหวัด ใหเกิดความสนใจและสมัครเขารับ
การประเมินใหเปนองคกร ชุมชน และอําเภอ ในระดับสงเสริมคุณธรรม
ระดบั คุณธรรม และระดับคุณธรรมตนแบบ

๑) แจงหนวยงานตางๆ พรอมท้ังประชาสัมพันธเชิญชวนและ
ประสานใหองคกร (องคกรภาครัฐในสังกัดสวนภูมิภาคและองคกรภาครัฐ
ในสังกัดสวนกลางท่ีอยูในจังหวัด ชุมชน (ในสังกัดและที่เปนเครือขาย
ภายใตกระทรวง กรมและหนวยงานอิสระในจังหวัด) และอําเภอ เขารวม
การประเมนิ โดยใหป ระเมินตนเองตามเกณฑการประเมนิ คุณธรรม ๓ ระดบั
ไดแก ระดบั สงเสริมคณุ ธรรม ระดบั คุณธรรม และระดบั คณุ ธรรมตน แบบ

๒) สรา งความเขาใจเกี่ยวกับตวั ช้วี ดั ๙ ขัน้ ตอน ที่องคกร ชุมชน
และอําเภอตองดําเนินการพัฒนาสงเสริมคุณธรรมใหเกิดข้ึนภายในองคกร
ชมุ ชน และอําเภอ ตามเกณฑก ารประเมินคุณธรรม ๓ ระดับ ไดแ ก ระดับ
สง เสริมคณุ ธรรม ระดับคุณธรรม และระดับคุณธรรมตน แบบ

๓) ช้ีแจงทําความเขาใจเกี่ยวกับตัวช้ีวัดท่ีเปนผลลัพธอันเกิดจาก
การยึดม่ันในหลักธรรมทางศาสนา/หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและ
วถิ ีวัฒนธรรมอนั ดีงาม กลา วคือ ปญ หาหมด/สงิ่ ดงี ามเกดิ /มคี วามจงรักภักดี
ในสถาบันพระมหากษัตริย มีการสงเสริมการทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
การเปน เจา บา นทดี่ ีทอ่ี งคก รชมุ ชนและอาํ เภอควรดาํ เนนิ การพฒั นาใหเ กดิ ขน้ึ
เพ่ือเขารับการประเมนิ ใหเปน องคกร ชุมชน และอาํ เภอคุณธรรมตน แบบ

๔) ช้ีแจงทําความเขาใจเกี่ยวกับความหมายของคําวา “องคกร”
ในจงั หวดั หมายถงึ สว นราชการภาครฐั ในสงั กดั สว นภมู ภิ าคทไี่ มต า่ํ กวา หนว ยงาน
ในระดับสํานัก กอง หรือเทียบเทา/สวนราชการในสังกัดสวนกลางท่ีต้ังอยู
ในพ้ืนทขี่ องจังหวดั /อปท./โรงเรยี น/โรงพกั /โรงพยาบาล/โรงงาน ฯลฯ

คมู อื สง เสรมิ และพฒั นา องคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจังหวัดคณุ ธรรม 61

สรางสงั คมไทยใหเปนสังคมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๑.๔ ดําเนินการสรางความรูความเขาใจในวัตถุประสงค
เปาหมาย แนวทางการดําเนินงานองคกร ชุมชน อําเภอคุณธรรมใหแก
พลัง บวร (วัด-บาน-โรงเรียน) และรวมดําเนินการกับ องคกร ชุมชน
อําเภอ ในการดําเนินงานใหบรรลุเปาหมาย โดยสนับสนุนทรัพยากร
งบประมาณ บุคลากร และ ใหคําปรกึ ษาในการดาํ เนนิ งานขององคกร ชุมชน
อําเภอ โดยใหมีการจัดทําแผนสงเสริมคุณธรรมขององคกร-ชุมชน-อําเภอ
และมีสวนรวมในการติดตามประเมินผลสําเร็จขององคกร ชุมชน อําเภอ
รวมทั้งทบทวน ปรับปรุงแผนสงเสรมิ คุณธรรมของ องคกร ชมุ ชนอําเภอ และ
รวมจัดทาํ รายงานผลนาํ เสนอคณะอนกุ รรมการสง เสริมคณุ ธรรมระดับจงั หวัด
ใหความเหน็ ชอบ

62 คมู อื สง เสริมและพัฒนา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจังหวดั คณุ ธรรม

สรางสงั คมไทยใหเปนสงั คมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

๑.๕ จดั ทาํ ฐานขอ มลู ทะเบยี นรายชอ่ื องคก ร ชมุ ชน และอาํ เภอ
ภายในจงั หวัด โดยสํานักงานวัฒนธรรมจังหวดั รวบรวมรายชอ่ื องคกร ชุมชน
และอําเภอคุณธรรม ที่ประเมินตนเองแลว นําเสนอคณะอนุกรรมการ
สงเสริมคุณธรรมระดับจังหวัดเพ่ือใหความเห็นชอบ จากน้ันรวบรวมรายช่ือ
นําเขาขอมูลในระบบฐานขอมูล (โปรแกรมสําเร็จรูปที่กระทรวงวัฒนธรรม
จดั ทําขึน้ )

คูม อื สงเสรมิ และพัฒนา องคกร ชุมชน อาํ เภอ และจงั หวัดคุณธรรม 63

สรางสังคมไทยใหเปน สังคมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

๑.๖ ตรวจสอบขอมูลความถูกตองและสรุปผลการประเมิน
โดยจัดเรียงลําดับองคกร ชุมชน และอําเภอคุณธรรมทุกระดับตามคะแนน
จากมากไปหานอย และนําเสนอคณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรม
ระดับจงั หวดั เพอื่ ใหความเหน็ ชอบ

๑.๗ สงผลสรุปการประเมินไปยังกรมการศาสนาในฐานะ
เลขานกุ ารฯ เพือ่ นําเสนอคณะอนกุ รรมการคัดเลอื กชุมชน องคก ร หนวยงาน
และจังหวัดคุณธรรมซ่ึงมีรัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม เปนประธาน
และคณะกรรมการสงเสริมคุณธรรมแหงชาตติ ามลําดบั

64 คมู อื สง เสริมและพฒั นา องคกร ชุมชน อําเภอ และจงั หวัดคุณธรรม

สรา งสังคมไทยใหเปนสงั คมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

๖

วิธีการคัดเลือก
จงั หวดั คุณธรรม

กระทรวงมหาดไทย มีหนา ท่ี ดังนี้
๑. ช้ีแจงทําความเขา ใจ ในตวั ชี้วัด ๑๐ ตัวช้วี ดั ในการกระบวนการ
ประเมินจังหวัดคุณธรรมและตัวชี้วัดท่ีเปนผลสัมฤทธิ์ท่ีประจักษ เนนมีการ
เปลย่ี นแปลงเชงิ พฤตกิ รรมของสมาชกิ ในองคก ร ชมุ ชน อาํ เภอและจงั หวดั อาทิ
ไมมีการลักขโมย ไมมียาเสพติด ไมทะเลาะวิวาท ไมมีการพนัน หนี้สินลดลง
รายไดเพ่ิมข้ึน คดีอาชญากรรมลดลง มีความจงรักภักดีในสถาบันของชาติ
มีความสมานฉันท มีเงินออม มีความเปนจิตอาสา เปนเจาบานท่ีดี ฯลฯ
รวมท้ัง ตัวชี้วัดเก่ียวกับการสงเสริมการทองเท่ียวเชิงวัฒนธรรมที่จังหวัด
มุงหวังจะใหเปน “จังหวัดคุณธรรมตนแบบ” อันเปนความภาคภูมิใจ
ของจังหวัด

คมู อื สง เสริมและพัฒนา องคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจังหวัดคณุ ธรรม 65

สรา งสงั คมไทยใหเปน สังคมคุณธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

66 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๒. ประชาสัมพันธและประสานทุกจังหวัดใหดําเนินการพัฒนา
สงเสริมคุณธรรมภายในจังหวัดและใหจังหวัดประเมินตนเองตามเกณฑ
การประเมนิ จงั หวัดคุณธรรมในตวั ช้ีวดั ๑๐ ตวั ชี้วดั แบง เปน ๓ ระดับ ไดแ ก
ระดบั จงั หวดั สง เสรมิ คณุ ธรรม ระดบั จงั หวดั คณุ ธรรม และระดบั จงั หวดั คณุ ธรรม
ตนแบบ ภายใตความเห็นชอบของคณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรม
ระดบั จงั หวัด

๓. จงั หวัดประเมินตนเองจากแบบการประเมิน ๑๐ ขั้นตอน หรือ
จากโปรแกรมสําเร็จรูปของกระทรวงวัฒนธรรม และผานความเห็นชอบ
จากคณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรมระดับจังหวัดเรียบรอยแลว
ใหเก็บหลักฐานไวที่จังหวัดและใหสรุปและจัดสงผลการประเมินจังหวัด
ของตนไปยังคณะอนกุ รรมการสง เสริมคุณธรรมกระทรวงมหาดไทย

๔. คณะอนกุ รรมการสง เสรมิ คณุ ธรรมกระทรวงมหาดไทย ตรวจสอบ
ขอมูลความถูกตองและจัดเรียงลําดับจังหวัดคุณธรรมทุกระดับตามคะแนน
จากมากไปหานอ ย

๕. กระทรวงมหาดไทยสรุปและสงผลการประเมินจังหวัดคุณธรรม
ท่ัวประเทศไปยังกรมการศาสนา ในฐานะเลขานุการฯ เพื่อนําเสนอ
คณะอนุกรรมการคัดเลือกองคกร ชุมชน หนวยงานและจังหวัดคุณธรรม
และคณะกรรมการสง เสรมิ คุณธรรมแหง ชาติตามลําดบั

คูม ือสง เสริมและพัฒนา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม 67

สรา งสงั คมไทยใหเ ปนสงั คมคุณธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

68 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๗

การรายงานผลการประเมนิ องคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ
และจังหวัดคณุ ธรรม

๑. ในกรณีท่ีองคกร ชุมชน อําเภอและจังหวัด ไดรับการประเมิน
อยูในระดับคุณธรรมตนแบบใหมีการประเมินตนเองเพ่ือรักษามาตรฐาน
ของการเปน “คุณธรรมตนแบบ” โดยใหทําการประเมินอยางนอยป ๑ ครั้ง
โดยกรอกผลการประเมินในโปรแกรมสาํ เร็จรูปของการประเมนิ องคก ร ชุมชน
อําเภอและจังหวัดคุณธรรมของกระทรวงวัฒนธรรมและสรุปผลการประเมิน
สงกรมการศาสนา ภายในวนั ที่ ๓๐ กันยายน ของทุกป

๒. ในกรณีท่ีองคกร ชุมชน อําเภอและจังหวัด ไดรับการประเมิน
อยูในระดับสงเสริมคุณธรรมหรือระดับคุณธรรม ใหมีการประเมินตนเองได
ตามความตอ งการขององคกร ชุมชน อาํ เภอและจงั หวดั เพือ่ พัฒนายกระดับ
คุณธรรมขององคกร ชุมชน อําเภอและจังหวัดใหอยูในระดับท่ีสูงข้ึน โดยให
กรอกผลการประเมินในโปรแกรมสําเร็จรูปของการประเมินองคกร ชุมชน
อําเภอและจังหวัดคุณธรรมของกระทรวงวัฒนธรรมและสรุปผลการประเมิน
สง กรมการศาสนา ปล ะ ๒ ครงั้ คอื ภายในวนั ที่ ๓๑ มนี าคม หรอื ๓๐ กนั ยายน
ของทกุ ป

คมู อื สง เสริมและพฒั นา องคกร ชุมชน อําเภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม 69

สรางสงั คมไทยใหเ ปน สงั คมคณุ ธรรม เทดิ ทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

70 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๘

แผนผงั กระบวนการประเมินองคก รชมุ ชน
และอาํ เภอคณุ ธรรม ในสว นภูมภิ าค

องคกร ชมุ ชนและอาํ เภอ หลักฐานไมถกู
ประเมินตนเองตามหลกั เกณฑที่กําหนด ตองหรอื ไมค รบถว น

สาํ นักงานวฒั นธรรมจงั หวดั
ตรวจสอบผลการประเมิน

นําเสนอคณะอนกุ รรมการสง เสริมคณุ ธรรมระดับจังหวัด
พิจารณาผลการประเมิน

สํานกั งานวัฒนธรรมจังหวัด
สง ผลการประเมินไปท่กี รมการศาสนา

กรมการศาสนาตรวจสอบและจัดทาํ ขอ มูลนาํ เสนอคณะอนุกรรมการ
คดั เลือกองคกร ชุมชน หนว ยงานและจงั หวัดคุณธรรม

คณะอนุกรรมการคดั เลอื กองคกร ชมุ ชน หนว ยงานและจังหวัดคุณธรรม
พจิ ารณาผลการประเมินขององคก ร ชมุ ชน และอําเภอคุณธรรม

นําเสนอคณะกรรมการสงเสรมิ คณุ ธรรมแหง
ชาตพิ จิ ารณา และประกาศยกยอ ง

คูมอื สงเสรมิ และพฒั นา องคกร ชุมชน อําเภอ และจงั หวัดคุณธรรม 71

สรางสังคมไทยใหเ ปน สงั คมคณุ ธรรม เทดิ ทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

๙

แผนผังกระบวนการประเมิน
จังหวดั คณุ ธรรม

จังหวดั ประเมินตนเอง หลักฐานไมถูก
ตามหลักเกณฑทก่ี ําหนด ๑๐ ขน้ั ตอน ตอ งหรอื ไมค รบถว น

กระทรวงมหาดไทย
ตรวจสอบผลการประเมิน

นาํ เสนอคณะอนุกรรมการสงเสริมคุณธรรมกระทรวง
มหาดไทยพิจารณาผลการประเมนิ

กระทรวงมหาดไทยสง ผลการประเมนิ ไปท่ี
กรมการศาสนา

กรมการศาสนาตรวจสอบและจดั ทําขอ มูลนาํ เสนอคณะอนกุ รรมการ
คัดเลอื กองคกร ชมุ ชน หนว ยงานและจังหวดั คุณธรรม

คณะอนุกรรมการคดั เลอื กองคกร ชมุ ชน หนว ยงานและจงั หวัดคณุ ธรรม
พจิ ารณาผลการประเมินของจังหวดั คุณธรรม

นําเสนอคณะกรรมการสงเสริมคุณธรรมแหง ชาติ
พจิ ารณา และประกาศยกยอ ง

72 คูมือสง เสริมและพัฒนา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม

สรา งสงั คมไทยใหเปนสังคมคณุ ธรรม เทิดทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

๑๐

แผนผงั กระบวนการประเมินองคกร ชุมชน
และสาํ นักงานเขตคุณธรรมในสวนกลาง (กรุงเทพมหานคร)

องคก ร ชุมชน และสาํ นักงานเขต
ในสว นกลาง (กรงุ เทพมหานคร)

องคกรสงั กัด กทม. ชุมชน องคกรในสงั กัดกระทรวง องคกรอิสระ/องคกร
และสาํ นักงานเขต หรือองคก รภาครฐั ท่มี สี งั กัดอ่นื ภาคเอกชน ประเมินตนเอง
ประเมินตนเอง ตามหลกั เกณฑทกี่ ําหนด
ประเมินตนเอง
ตามหลักเกณฑท ก่ี ําหนด ตามหลักเกณฑท ี่กาํ หนด เอกสารไมถูกตอง
เอกสารไมถ กู ตอ ง หรอื ไมครบถว น
หรอื ไมครบถว น เอกสารไมถูกตอง กรมการศาสนาตรวจสอบ
หรอื ไมครบถวน และจดั ทาํ ขอมูล
กรุงเทพมหานคร กระทรวงและหนว ยงานตน สงั กดั นาํ เสนอคณะทํางาน
ตรวจสอบผลการประเมนิ ตรวจสอบผลการประเมิน พิจารณาผลการประเมินองคก ร
อิสระและองคกรภาคเอกชน
นําเสนอคณะอนุกรรมการ นําเสนอคณะอนกุ รรมการ ในสว นกลาง
สง เสรมิ คุณธรรม สง เสริมคุณธรรมระดับกระทรวง
กรุงเทพมหานคร หรอื คณะทํางานพิจารณาผลการ

ประเมินขององคก รสงั กดั อ่นื

สงผลการประเมนิ มายังกรมการศาสนา เพอ่ื ตรวจสอบ กรมการศาสนาจดั ทําขอมลู
และจัดทําขอ มลู นําเสนอคณะอนกุ รรมการคดั เลือกองคก ร นาํ เสนอคณะอนกุ รรมการคดั เลอื กองคกร
ชมุ ชน หนวยงาน และจงั หวัดคุณธรรม
ชมุ ชน หนว ยงาน และจงั หวดั คณุ ธรรม

คณะอนุกรรมการคัดเลอื กองคก ร ชมุ ชน หนว ยงาน และจังหวัดคณุ ธรรม
พจิ ารณาผลการประเมนิ

นาํ เสนอคณะกรรมการสง เสรมิ คุณธรรมแหง ชาติ พิจารณาและประกาศยกยอง

คูมือสงเสริมและพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวัดคุณธรรม 73

สรา งสงั คมไทยใหเปน สังคมคณุ ธรรม เทดิ ทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

74 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

๑๑

ประโยชนจ ากการเปน
“องคกร ชุมชน อําเภอ และจงั หวดั คณุ ธรรม”

การพัฒนาองคกร ชุมชน อําเภอและจังหวัดคุณธรรม กอเกิด
ประโยชนต อ ตนเอง ครอบครวั ชุมชน สังคม ประเทศชาติ และนานาชาติ ดงั น้ี

ประโยชนตอตนเองและครอบครัว
คนในครอบครวั องคก ร ชมุ ชน รจู กั พฒั นาตวั เองและมคี วามตระหนกั
ท่ีจะนําหลักธรรมคําสอนทางศาสนา หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
และวิถีวัฒนธรรมอันดีงาม ไปประยุกตใชในชีวิตทําใหคุณภาพชีวิตดีขึ้น
มีประสิทธิภาพในการทํางานมากข้ึน มีความรักความสามัคคี เปนท่ียอมรับ
ของบคุ คลอ่ืน มคี ณุ คา ตอ ตนเอง ครอบครวั องคก ร ชมุ ชน สงผลใหม คี วามสุข
ในชีวติ อยา งแทจ รงิ

คูมือสง เสริมและพัฒนา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคุณธรรม 75

สรางสังคมไทยใหเ ปนสงั คมคุณธรรม เทิดทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

76 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

ประโยชนต อชุมชนและสังคม
คนในองคกร ชุมชน มีคุณธรรม ทุกสาขาอาชีพสามารถอยูรวมกัน
ไดอยางมีความสุข ทําใหองคกรชุมชน มีการรวมกลุมอยางมีคุณธรรม
เปนการใชทุนทางสังคมท่ีมีอยูในสังคมใหเกิดประโยชนตอคนในองคกรชุมชน
ทําใหอ งคกร ชมุ ชนเปนแหลงบมเพาะความดี ความเล่ือมใสศรัทธาในศาสนา
และสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามของไทย เกิดการบูรณาการความรวมมือและ
สง เสรมิ สนบั สนนุ ทกุ ภาคสว นในพน้ื ทเ่ี ขา มามสี ว นรว มในการสรา งเสรมิ ความดี
ในทุกชุมชน เพอ่ื สรา งภูมคิ มุ กันใหกบั คนในองคกร ชมุ ชนกอ เกิดเปน ความรกั
ความสามัคคี และความเอื้ออาทรตอกันทําใหชุมชนเปนชุมชนและสังคม
แหงสนั ติสขุ ทย่ี ั่งยนื

คมู อื สง เสริมและพัฒนา องคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจังหวดั คุณธรรม 77

สรางสังคมไทยใหเ ปนสงั คมคุณธรรม เทิดทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

78 คมู ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

ประโยชนต อ ประเทศชาติ
เปนการสรางประเทศไทยใหมีความเขมแข็ง ม่ันคง ม่ังค่ัง ยั่งยืน
ปลอดจากพิษภยั ทจ่ี ะมา บอนทาํ ลายชาติ กอ เกิดประโยชนทางตรงตอ ชมุ ชน
และเกิดประโยชนทางออมตอการพัฒนาประเทศที่มีคุณธรรมเปนพ้ืนฐาน
ของทุกมิติในการครองชีวิตที่ตองการความสุขที่แทจริง และยังเปนการสราง
ความผูกพันอันดีระหวางเพื่อนมนุษย กอเกิดความปรองดอง สมานฉันท
เปนสังคมคุณธรรมท่ีมีเอกลักษณ และเปนภาพลักษณอันโดดเดนของไทย
ทีส่ ามารถเพ่มิ ขดี ความสามารถในการแขงขันใหกบั ประเทศชาติ
ประโยชนต อนานาชาติ
การเปนองคกร ชุมชน อําเภอ จังหวัดคุณธรรม เปนศูนยรวมคนดี
ของชาติ เปนภาพลักษณที่ดี สามารถสรางชื่อเสียงใหกับประเทศชาติทําให
เปนที่รูจัก เปนที่ไวเนื้อเช่ือใจของนานาประเทศ ที่สงผลใหเกิดความรวมมือ
ระหวางประเทศในเชงิ เศรษฐกิจและสังคมมากย่งิ ขึน้

คมู ือสงเสรมิ และพัฒนา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจังหวดั คณุ ธรรม 79

สรางสังคมไทยใหเปน สังคมคุณธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

๑๒

หลักฐานประกอบการประเมินองคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ
และจังหวดั คุณธรรม

ตัวชี้วัดและเกณฑการประเมิน

ชมุ ชน องคกร

๑. ชมุ ชนมีผนู าํ และคนในชุมชนประกาศ ๑. องคกรมีการประกาศขอตกลง
ขอ ตกลง (ธรรมนูญ เจตนารมณ) (เจตนารมณ/ ธรรมนญู /ปฎิญญา)
ที่จะพฒั นาชุมชนใหเปน ชมุ ชน รวมกันของผบู ริหารและสมาชิก
คุณธรรม ในองคกร ท่ีจะพฒั นาองคก รใหเ ปน
องคกรคุณธรรม

๒. ชุมชนรว มกันกําหนดเปา หมาย ๒. องคกรมีการกาํ หนดเปาหมายปญหา
“ปญหาท่อี ยากแก” ทอี่ ยากแก และความดีท่อี ยากทํา
“ความดีทอี่ ยากทํา” ทีส่ อดคลองกับปญ หาคณุ ธรรม
ขององคก ร หรือคณุ ธรรม ๔ ประการ
พอเพยี ง วินัย สุจริต จิตอาสา เชน
การใชวสั ดุสาํ นักงานอยา งประหยดั
มาปฏบิ ตั งิ านตรงเวลา การบริการ
ดว ยความโปรง ใสจัดจติ อาสา
ชว ยเหลอื สงั คม ฯลฯ

80 คูม ือสงเสรมิ และพัฒนา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวดั คุณธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปนสังคมคณุ ธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

อาํ เภอ จังหวัด หลักฐาน

๑. อาํ เภอมกี ารประกาศ ๑. จังหวดั มีการประกาศ - รายชือ่ ผเู ขารวม
ขอ ตกลงรว มกนั ขอ ตกลง โดยผูวาราชการ ประชมุ
(เจตนารมณ/ ธรรมนญู / จังหวดั และผแู ทน - ประกาศขอตกลง
ปฎิญญา) ระหวา งอําเภอ เครือขา ยประชารัฐ
กบั หวั หนาสว นราชการ วา จะพฒั นาเปนจังหวดั
ผแู ทนหนวยงาน องคกร สง เสริมคุณธรรม
เครอื ขายในพน้ื ที่อาํ เภอ
ทอ่ี ําเภอ ท่จี ะพัฒนาเปน
อาํ เภอสง เสรมิ คุณธรรม

๒. อาํ เภอมีการกําหนด ๒. จงั หวัดมกี ารกําหนด - แผนสง เสรมิ
คุณธรรมเปา หมาย คุณธรรมเปา หมายของ คุณธรรมของจังหวัด
ปญ หาที่อยากแก จงั หวัด ปญ หาท่ีอยากแก - รายละเอยี ดของ
และความดีทอี่ ยากทํา และความดีทอี่ ยากทํา คณุ ธรรมเปา หมาย
รวมกนั ในอาํ เภอและ และมกี ารจดั ทําแผน ปญ หาท่อี ยากแก
มีการจัดทาํ แผนสงเสริม สงเสรมิ คุณธรรมจงั หวดั และความดีท่ี
คุณธรรมในอําเภอ อยากทาํ ในองคก ร/
ท่ีสอดคลองกับนโยบาย ชมุ ชน/อําเภอ
ดานคุณธรรมของจังหวดั ที่กําหนดไว

คูมอื สง เสรมิ และพฒั นา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม 81

สรา งสังคมไทยใหเปน สังคมคณุ ธรรม เทดิ ทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

ชุมชน ตัวชว้ี ัดและเกณฑการประเมนิ
๓. ชมุ ชนรว มกนั จัดทาํ แผนพัฒนา องคก ร

สงเสรมิ คุณธรรมของชมุ ชนเก่ยี วกบั ๓. องคกรมกี ารจดั ทาํ แผนการดาํ เนินงาน
ปญหาทอ่ี ยากแก และความดี ดานการสงเสรมิ คุณธรรมและ
ท่อี ยากทาํ จดั บคุ ลากร/ทีมงาน/ผรู ับผิดชอบ
การดําเนนิ งานสง เสรมิ คุณธรรม
ในองคกรตามประเด็นคุณธรรม
เปาหมายองคกร

๔. ความสําเร็จของชุมชนตามแผนพัฒนา ๔. องคก รมผี ลสาํ เรจ็ จากการดาํ เนนิ งาน/
สงเสรมิ คณุ ธรรม กจิ กรรมสง เสริมคณุ ธรรมในองคกร
ตามคณุ ธรรมเปา หมายและแผนงาน
ท่กี าํ หนดเปน ระบบและตอ เนือ่ ง
มากขน้ึ

82 คมู อื สงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจงั หวัดคุณธรรม

สรางสงั คมไทยใหเปน สังคมคณุ ธรรม เทิดทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

อําเภอ จังหวดั หลักฐาน

๓. อาํ เภอมีการจัดต้งั ๓. จงั หวดั มกี ารจดั ตั้ง - แผนสง เสรมิ
คณะกรรมการหรอื คณะกรรมการหรอื คณุ ธรรมของ
คณะทาํ งานในการ คณะทํางานในการ องคก ร/ ชมุ ชน
ดําเนนิ งานสง เสรมิ ดําเนินงานสง เสรมิ - คณะทาํ งานสง เสรมิ
คุณธรรมของอําเภอ คุณธรรมของจงั หวดั คุณธรรมของอําเภอ
ทมี่ ีสว นรวมจากเครอื ขาย ทม่ี สี วนรว มจากเครือขาย - คณะทาํ งานสง เสริม
ประชารัฐและสอดคลอ ง ประชารฐั คณุ ธรรมของจงั หวดั
กับนโยบายของจังหวดั

๔. มกี ารดาํ เนินงานกิจกรรม ๔. จงั หวดั มกี ารถายทอด - ผลสําเร็จตามแผน
ตามคณุ ธรรมเปา หมาย ภารกิจ ดานการสง เสริม สงเสรมิ คุณธรรม
ปญ หาท่ีอยากแกแ ละ คุณธรรมไปในระดบั ขององคกร/ชมุ ชน/
ความดีท่อี ยากทาํ ของ อาํ เภอเพื่อดาํ เนนิ การ อําเภอ
อําเภอจนเกิดผลสาํ เร็จ ตามคณุ ธรรมเปาหมาย - ผลการถายทอดจาก
ในการดําเนนิ งานตาม ของจังหวดั จงั หวดั สอู าํ เภอ
ตัวช้ีวดั ของแผนสงเสริม
คุณธรรม

คูม ือสงเสริมและพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจังหวดั คณุ ธรรม 83

สรา งสงั คมไทยใหเ ปนสังคมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

ชมุ ชน ตวั ชีว้ ัดและเกณฑการประเมนิ
๕. ชุมชนมีการตดิ ตามประเมนิ ผลสาํ เรจ็ องคก ร

เพ่อื ทบทวน ปรบั ปรุง แผนสงเสริม ๕. องคก รมกี ารจดั ระบบติดตาม รายงาน
คุณธรรมของชมุ ชนใหมคี ุณภาพ ประเมนิ ผลและจัดกจิ กรรมรณรงค
และบรรลุผล แลกเปล่ียนเรียนรเู พือ่ การพฒั นา
ปรับปรงุ แกไข การดําเนินงานสง เสรมิ
คณุ ธรรมในองคกรอยางตอเนอื่ ง

๖. ชมุ ชนมีการประกาศยกยอ งเชดิ ชู ๖. องคก รมกี ระบวนการยกยอ งเชดิ ชู
บคุ คลผทู ําความดแี ละหรือบคุ คล การทําความดหี รือบคุ คลผมู ีคณุ ธรรม
ผูมคี ณุ ธรรม ในชุมชนและหรอื ในรปู แบบตา ง ๆ เชน บคุ คลคุณธรรม
บคุ คลอืน่ ท่ีทําความดีใหกับชุมชน โครงการดเี ดน ดานสง เสรมิ คุณธรรม
สว นงานดีเดนดานคณุ ธรรมฯ

84 คมู อื สงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม

สรางสงั คมไทยใหเปนสงั คมคุณธรรม เทดิ ทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

อําเภอ จังหวัด หลักฐาน

๕. แผนการสง เสรมิ อําเภอ ๕. มกี ารดาํ เนนิ งานตาม - รายงานการประเมิน
คุณธรรมไดร บั การ คุณธรรมเปา หมาย ผลสาํ เร็จและแผน
บรรจุเปนสว นหน่ึงของ ปญ หาทอ่ี ยากแก และ ปรับปรุง
ยุทธศาสตรจังหวัดและ ความดีท่ีอยากทํา ของ
เกิดการบรู ณาการทํางาน จงั หวัดจนเกดิ ผลสาํ เรจ็
จากทกุ ภาคสว นตาม ในการดาํ เนนิ งานตาม
กลไกประชารัฐ แผนสง เสริมคุณธรรมของ
จังหวัดท่กี าํ หนดไวเ พ่มิ ข้นึ

๖. อําเภอมีการประกาศ ๖. แผนสง เสรมิ คณุ ธรรมของ - ประกาศยกยอง
ยกยอ งเชดิ ชู ผทู าํ ความดี จงั หวัด ไดร ับการบรรจุ เชดิ ชบู ุคคลผู
หรือบคุ คลชมุ ชน องคก ร เปนยทุ ธศาสตรจังหวดั ทาํ ความดีของชมุ ชน
คุณธรรมมากขึน้ จนเกิดการบูรณาการการ องคก รอาํ เภอ
ทํางานจากทกุ ภาคสว น - แผนสงเสรมิ
คณุ ธรรมของ
จังหวัดทบ่ี รรจเุ ปน
ยุทธศาสตรจ งั หวัด

คมู ือสง เสรมิ และพฒั นา องคกร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคุณธรรม 85

สรา งสังคมไทยใหเปนสังคมคณุ ธรรม เทิดทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย

ชุมชน ตัวชีว้ ัดและเกณฑก ารประเมิน
๗. ความสาํ เร็จของชุมชนบรรลผุ ล องคก ร

ตามแผนสงเสรมิ คุณธรรมของชมุ ชน ๗. องคก รมีผลสําเรจ็ การดําเนินงาน
และคนในชมุ ชนมีความสุข ขององคก ร ตามปญ หาที่อยากแก
และความดที ่อี ยากทาํ ตามคุณธรรม
พอเพียง วนิ ยั สุจรติ จติ อาสา
เพิม่ มากข้ึน

๘. ชมุ ชนมกี ารกาํ หนดกิจกรรมสงเสรมิ ๘. องคกรมีการเพม่ิ ประเด็นคุณธรรม
คณุ ธรรม เพิม่ เติมใน ๓ มติ ิ คือ เปา หมายในมติ กิ ารนําหลกั ศาสนา
การนําหลักธรรมทางศาสนา หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และวถิ วี ัฒนธรรมมากําหนดเปน
และวถิ ีวฒั นธรรมทด่ี งี าม มาแกปญ หา ปญ หาท่ีอยากแกแ ละความดี
ของชมุ ชนและบม เพาะคุณธรรม ท่อี ยากทาํ เพ่มิ เติมจากคุณธรรมอ่นื ๆ
ความดที อ่ี ยากทํา อยา งชดั จน

86 คูม ือสง เสรมิ และพฒั นา องคกร ชมุ ชน อําเภอ และจงั หวัดคุณธรรม

สรา งสังคมไทยใหเ ปนสังคมคณุ ธรรม เทดิ ทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

อาํ เภอ จังหวดั หลักฐาน

๗. ผลสาํ เร็จการดาํ เนิน ๗. จงั หวัดมกี ารยกยอง เชิดชู - ผลสําเรจ็
งานของอาํ เภอคณุ ธรรม บุคคล ชมุ ชน องคกร การดาํ เนินงาน
ตามปญหาทอ่ี ยากแก อําเภอคณุ ธรรมมากขึ้น องคก ร/ชมุ ชน /
และความดีที่อยากทํา อาํ เภอ เชน
ครอบคลมุ คณุ ธรรม คดอี าชญากรรม
ทัง้ ๔ ดาน อยางชดั เจน ลดลง
เพิม่ มากขึ้น - การยกยอง เชดิ ชู
บุคคล ชมุ ชน
องคก ร อําเภอ
ของจงั หวดั

๘. อาํ เภอมกี ารกําหนด ๘. ผลสาํ เรจ็ ของการดาํ เนนิ - กจิ กรรมสงเสริม
กจิ กรรมประเดน็ คณุ ธรรม งานของจงั หวดั คุณธรรม คุณธรรม เพิ่มเติม
เปา หมายเพิ่มเตมิ มากข้นึ ปญ หาท่ีทอี่ ยากแก และ ใน ๓ มติ ขิ องชุมชน
ใน ๓ มิติ การนําหลัก ความดที ่ีอยากทํา เพม่ิ องคกร อําเภอ
ศาสนา หลกั ปรัชญา มากขึน้ และมีประเดน็ - ผลสาํ เร็จ
ของเศรษฐกิจพอเพียง คณุ ธรรมและมปี ระเดน็ การดาํ เนินงาน
และวถิ ีวัฒนธรรม คณุ ธรรมในมติ ิ การนํา ตามแผนสงเสรมิ
หลกั ศาสนา หลักปรชั ญา คณุ ธรรมของจงั หวดั
ของเศรษฐกจิ พอเพียง มา
กาํ หนดเปา หมายเพมิ่ เตมิ
จากคณุ ธรรม ๔ ประการ
เดิมอยา งชัดเจน

คูม ือสงเสรมิ และพฒั นา องคก ร ชุมชน อําเภอ และจังหวดั คุณธรรม 87

สรางสังคมไทยใหเปน สังคมคณุ ธรรม เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

ตวั ชี้วดั และเกณฑก ารประเมนิ

ชุมชน องคก ร

๙. ชมุ ชนมีองคค วามรูจากการเปนชุมชน ๙. องคก รมีองคค วามรู จากการดําเนิน
คณุ ธรรมตน แบบ สามารถเปนแหลง งานองคก รคณุ ธรรม สามารถเปน
แลกเปลย่ี นเรยี นรูถายทอดเพอ่ื ขยาย แหลง เรียนรแู ละถายทอดขยายผล
ผลไปสูชุมชนอ่นื ไปสอู งคกรอนื่ ได

88 คมู ือสงเสริมและพัฒนา องคก ร ชุมชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม

สรางสงั คมไทยใหเปนสงั คมคุณธรรม เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย

อําเภอ จงั หวัด หลักฐาน
๙. อาํ เภอมีองความรู ๙. จงั หวดั มีการเพม่ิ ประเด็น - กจิ กรรมสง เสริม

จากกระบวนการพฒั นา คณุ ธรรมเปา หมายใน คุณธรรม เพ่ิมเตมิ
อาํ เภอ ชุมชน/องคกร ๓ มติ ิ ไดแก การนาํ หลกั ใน ๓ มิตขิ องจงั หวดั
คณุ ธรรม มผี ูสามารถ ศาสนา หลักปรชั ญาของ - มีองคค วามรู
เปน วทิ ยากรถายทอด เศรษฐกจิ พอเพยี ง และ - มกี ารถา ยทอดขยาย
ความรูแ ละมีความพรอม วิถวี ัฒนธรรม มากาํ หนด ผลสชู ุมชน องคกร
ในการเปน แหลงเรียนรู เปนปญหาทอ่ี ยากแก อาํ เภออ่ืน
และความดีทอ่ี ยากทํา
เพม่ิ เตมิ จากคณุ ธรรม
อนื่ ๆ อยา งชัดเจน
๑๐. จังหวดั มีองคค วามรู - มีองคค วามรู
การพัฒนาจังหวัด - มกี ารถา ยทอดขยาย
คุณธรรมในระดับจงั หวดั ผลใหก บั จงั หวดั อน่ื
และเครือขา ยมผี ูที่
สามารถเปน วทิ ยากร
ถา ยทอดความรูได
และมีความพรอมในการ
เปนแหลง เรียนรใู หกบั
จังหวัดอน่ื ๆ ได

หมายเหตุ หลักฐานตางๆ ใหเ ก็บรกั ษาไวท ่ีจังหวัดหรือสวนราชการที่รบั ผิดชอบ
ในการตรวจสอบและรวบรวมหรอื ในองคก ร/ชมุ ชน/อาํ เภอและจงั หวดั
ที่ประเมินตนเอง และพรอมท่ีจะใหมีการแสดงหลักฐาน ในกรณี
เปน คณุ ธรรมตนแบบ

คมู ือสงเสรมิ และพัฒนา องคกร ชุมชน อําเภอ และจังหวัดคณุ ธรรม 89

สรางสงั คมไทยใหเปน สงั คมคุณธรรม เทิดทนู สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

การสงเสรมิ พัฒนาองคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม

หลกั การสรางองคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจงั หวัดคณุ ธรรม

นอมนําสถาบนั ชาติ ศาสนา ทุกภาคสว นบูรณาการทาํ งานแบบองครวม
พระมหากษตั ริย “เขาใจ เขา ถึง พัฒนา” รวมกับ “บวร”
(บา น/วดั /โรงเรียน) และภาคประชารัฐในพน้ื ที่
เปน แกนหลักสําคญั ในการพฒั นา ทุกคนสมัครใจ และมีสวนรว มคิด รวมทํา
ใชม ติ ิวฒั นธรรม รวมรบั ประโยชน โดยระเบดิ จากขา งใน
ในการพฒั นา

ขน้ั ตอนการพัฒนาองคกร ชมุ ชน อาํ เภอ และจังหวัดคุณธรรม

ระดับที่ ๑  ประกาศเจตนารมณ หรอื ขอตกลง หรือธรรมนูญรวมกัน
สงเสริม  กําหนดเปาหมาย ปญหาที่อยากแก และความดที ่ีอยากทํา
คณุ ธรรม  จัดทาํ แผนพฒั นาสง เสริมคุณธรรมจากความตอ งการ

และมอบหมายผูรบั ผิดชอบ
 จัดต้ังคณะกรรมการหรือคณะทาํ งานระดับอําเภอและจงั หวัด

ถา ยทอดภารกจิ ของจังหวัดสอู ําเภอ

ระดับท่ี ๒  ประเมินผลสาํ เร็จ
คุณธรรม  ปรับปรุงแผน/บรรจเุ ปนสว นหนึง่ ของยุทธศาสตรจังหวดั /

ถายทอดแผนจงั หวัดสอู าํ เภอ
 ประกาศยกยอ ง เชิดชูผูทาํ ความดี

ระดับท่ี ๓  ประเมนิ ผลสาํ เร็จบรรลุตามแผน
คณุ ธรรม  มีกจิ กรรมคุณธรรมเพ่ิมเติมใน ๓ มิติ คอื หลกั ศาสนา
ตน แบบ
หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง และวถิ วี ฒั นธรรม
 มอี งคค วามรู มกี ารแลกเปลย่ี น ถายทอด ขยายผล

90 คูมอื สงเสริมและพฒั นา องคก ร ชมุ ชน อาํ เภอ และจังหวดั คณุ ธรรม

สรางสงั คมไทยใหเ ปน สงั คมคุณธรรม เทิดทนู สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 