หนังสือราชการ6ชนิด

1. หนังสือภายนอก

หนงั สือภายนอก คือหนงั สือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธีโดยใชก้ ระดาษตราครุฑ เป็นหนงั สือติดต่อระหวา่ ง
ส่วนราชการหรือส่วนราชการมถี ึงหน่วยงานอนื่ ใดซ่ึงมใิ ช่ส่วนราชการหรือท่ีมถี งึ บุคคลภายนอก

2. หนังสือภายใน

หนงั สือภายใน คือหนงั สือติดต่อราชการท่ีเป็นแบบพธิ ีการนอ้ ยกว่าหนงั สือภายนอก เป็นหนงั สือติดต่อ
ภายในกระทรวง ทบวง กรม หรือจงั หวดั เดียวกนั ใชก้ ระดาษบนั ทึกขอ้ ความ 2. หนงั สือภายใน

หนงั สือภายใน คือหนงั สือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธีการนอ้ ยกว่าหนงั สือภายนอก เป็นหนงั สือติดต่อ
ภายในกระทรวง ทบวง กรม หรือจงั หวดั เดียวกนั ใชก้ ระดาษบนั ทึกขอ้ ความ

3. หนังสือประทบั ตรา

หนงั สือประทบั ตรา คือหนงั สือที่ใชป้ ระทบั ตราแทนการลงช่ือของหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึนไป
โดยใหห้ วั หนา้ ส่วนราชการระดบั กองหรือผทู้ ี่ไดร้ ับมอบหมายจากหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึนไปเป็น

ผรู้ ับผดิ ชอบลงช่ือยอ่ กากบั ตรา หนงั สือประทบั ตราใหใ้ ชไ้ ดท้ ้งั ระหวา่ งส่วนราชการและระหว่างส่วน
ราชการกบั บุคคลภายนอก เฉพาะกรณีที่ไม่ใช่เรื่องสาคญั ไดแ้ ก่ การขอรายละเอียดเพิ่มเติม การส่งสาเนา
หนงั สือ สิ่งของ เอกสาร หรือบรรณาสาร การตอบรับทราบที่ไมเ่ ก่ียวกบั ราชการสาคญั หรือการเงิน การแจง้
ผลงานที่ไดด้ าเนินงานไปแลว้ ใหส้ ่วนราชการที่เก่ียวขอ้ งทราบ การเตือนเรื่องท่ีคา้ ง เร่ืองซ่ึงหวั หนา้ ส่วน

ราชการระดบั กรมข้ึนไปกาหนดโดยทาเป็นคาสงั่ ใหใ้ ชห้ นงั สือราชการ โดยใชก้ ระดาษตราครุฑ

4. หนังสือสั่งการ

หนงั สือสง่ั การ ใหใ้ ชต้ ามแบบท่ีกาหนดไว้ หนงั สือสง่ั การมี 3 ชนิด ไดแ้ ก่ คาสงั่ ระเบียบ และขอ้ บงั คบั

คาสง่ั คือบรรดาขอ้ ความที่ผบู้ งั คบั บญั ชาสงั่ การใหป้ ฏิบตั ิโดยชอบดว้ ยกฏหมาย ใชก้ ระดาษตราครุฑ
ระเบียบ คือบรรดาขอ้ ความท่ีผมู้ อี านาจหนา้ ท่ีไดว้ างไวโ้ ดยจะอาศยั อานาจของกฏหมายหรือไมก่ ็ได้ เพื่อถือ

เป็นหลกั ปฏิบตั ิงานเป็นการประจา ใชก้ ระดาษตราครุฑ

ขอ้ บงั คบั คือบรรดาขอ้ ความที่ผมู้ อี านาจหนา้ ทีก่ าหนดใหใ้ ชโ้ ดยอาศยั อานาจของกฏหมายท่ีบญั ญตั ิให้
กระทาได้ ใชก้ ระดาษตราครุฑ

5. หนังสือประชาสัมพนั ธ์

หนงั สือประชาสมั พนั ธ์ ใหใ้ ชต้ ามแบบท่ีกาหนดไว้ หนงั สือประชาสมั พนั ธม์ ี 3ชนิด ไดแ้ ก่ ประกาศ
แถลงการณ์และข่าว

ประกาศ คือบรรดาขอ้ ความท่ีทางราชการประกาศหรือช้ีแจงใหท้ ราบหรือแนะแนวทางปฏิบตั ิ ใชก้ ระดาษ
ตราครุฑ

แถลงการณ์ คือบรรดาขอ้ ความท่ีทางราชการแถลงเพ่อื ทาความเขา้ ใจในกิจการของทางราชการหรือ
เหตุการณ์ หรือในกรณีใด ๆ ใหท้ ราบชดั เจนโดยทว่ั กนั ใชก้ ระดาษตราครุฑ

ขา่ ว คอื บรรดาขอ้ ความท่ที างราชการเหน็ สมควรเผยแพร่ใหท้ ราบ

6. หนังสือท่ีเจ้าหน้าท่ที าขนึ้ หรือรับไว้เป็ นหลกั ฐานในราชการ

หนงั สือที่เจา้ หนา้ ท่ีทาข้ึนหรือรับไวเ้ ป็นหลกั ฐานในราชการ คือหนงั สือท่ีทางราชการทาข้ึนนอกจากที่กล่าว
แลว้ ขา้ งตน้ หรือหนงั สือที่หน่วยงานอ่นื ใดซ่ึงมิใช่ส่วนราชการหรือบุคคลภายนอกมมี าถงึ ส่วนราชการและ
ส่วนราชการรับไวเ้ ป็นหลกั ฐานของทางราชการ มี 4 ชนิด คือ หนงั สือรับรอง รายงานการประชุม บนั ทกึ

และหนงั สืออืน่

หนงั สือรับรอง คือหนงั สือที่ส่วนราชการออกใหเ้ พอื่ รับรองแก่บุคคล นิติบุคคลหรือหน่วยงาน เพื่อ
วตั ถปุ ระสงคอ์ ยา่ งหน่ึอยา่ งใดใหป้ รากฏแก่บุคคลโดยทวั่ ไปไมจ่ าเพาะเจาะจง ใชก้ ระดาษตราครุฑ

รายงานการประชุม คือ การบนั ทึกความคดิ เห็นของผมู้ าประชุม ผเู้ ขา้ ร่วมประชุม และมติของที่ประชุมไว้
เป็นหลกั ฐาน

บนั ทึก คือขอ้ ความซ่ึงผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาเสนอต่อผบู้ งั คบั บญั ชาหรือผบู้ งั คบั บญั ชาสง่ั การแก่ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชา
หรือขอ้ ความท่ีเจา้ หนา้ ท่ีหรือหน่วยงานระดบั ต่ากวา่ ส่วนราชการระดบั กรมติดต่อกนั ในการปฏบิ ตั ิราชกา

โดยใชก้ ระดาษบนั ทึกขอ้ ความ

การรับและส่งหนงั สือ

หน่วยสารบรรณไดจ้ ดั ลาดบั ความสาคญั และความเร่งด่วนของหนงั สือเพ่ือดาเนินการก่อนหลงั ตามช้นั
ความเร็วของหนงั สือ โดยแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ

ด่วนท่ีสุด ผปู้ ฏิบตั ิตอ้ งปฏบิ ตั ิในทนั ทีท่ีไดร้ ับหนงั สือน้นั

ด่วนมาก ผปู้ ฏิบตั ิตอ้ งปฏิบตั ิโดยเร็ว

ด่วน ผปู้ ฏิบตั ิตอ้ งปฏบิ ตั ิใหเ้ ร็วกว่าปกติเท่าที่จะทาได้



ตวั อย่างราชการ
1.หนังสือภายนอก

2หนังสือภายใน



3.หนังสือประทบั ตรา

4.หนังสือส่ังการ

5.หนังสือประชาสัมพนั ธ์

6.หนังสือท่เี จ้าหน้าที่ทาขนึ้ หรือรับไว้เป็ นหลกั ฐานในราชการ