MARHABAN YA RAMADHAN 1442 H / 2021 M

DIUCAPKAN KEPADA
SELURUH WARGA
SMK RAJA TUN UDA

RINGKASAN
FEQAH PUASA

DISUNTING OLEH : NURHAYATI BINTI MOHAMMAD SAID

Fakta bulan Ramadhan - 1 PERKARA-PERKARA YANG MEMBATALKAN
Puasa: Pensyariatan & Puasa Nabi - 2 PUASA - 21
Fadhilat puasa - 3 9 PERKARA YANG MEMBATALKAN PUASA - 22
PUASA: PENGERTIAN & HUKUM - 4 Keadaan tidak membatalkan puasa walaupun
Puasa para Nabi terdahulu - 5 Puasa di sampai ke rongga mulut - 23
awal permulaan Islam - 6 HUKUM-HUKUM PERKARA SUNAT KETIKA BERPUASA - 24
PUASA - 7 Perkara sunat ketika berbuka puasa - 25 Doa
Keadaan boleh puasa hari syak & separuh dibaca ketika berbuka puasa di rumah orang
kedua Sya’ban - 8 yang menjemput - 26
SYARAT WAJIB BERPUASA - 9 Jenis makanan yang lebih utama ketika
RUKUN PUASA - 10 berbuka - 27
Pembahagian malam (sepertiga) - 11 PERKARA MAKRUH KETIKA BERPUASA - 28
Niat paling sempurna - 12 9 KUMPULAN YANG BOLEH BERBUKA PUASA -
Cara berniat berpuasa sebulan penuh - 13 29
Perbezaan niat puasa wajib & puasa sunat - HUKUM BERBUKA PUASA PADA BULAN
14 RAMADHAN - 30
Keadaan boleh niat puasa sunat selepas Imsak (tidak boleh makan & minum) & wajib
Subuh - 15 qadha’ - 31
CARA PENENTUAN AWAL RAMADHAN - 16 4 jenis imsak - 32
Tanda masuk bulan Ramadhan - 17-18 TANGGUNGJAWAB JIKA TIDAK BERPUASA - 33
SYARAT SAH PUASA - 19 Denda jimak waktu siang bulan Ramadhan -
5 tanda haid - 20 34
Permasalahan qadha’ puasa fardhu - 35
Cara mengira fidyah - 36 -37



PUASA: PENSYARIATAN & PUASA NABI
PUASA

BULAN & TAHUN BERAPA KALI
DISYARIATKAN NABI BERPUASA?

SYA’BAN, 2 H 9 KALI 11 H (wafat) –
2 H (disyariatkan)
(Umur Nabi 55 tahun)
8 kali Sekali
Setelah 2 tahun 29 hari 30 hari
Nabi berpindah ke

Madinah

2









HUKUM-HUKUM PUASA

(A) WAJIB (B) SUNAT (C) MAKRUH (D) HARAM

(1) Puasa (a) Setiap tahun (1)Hanya hari (a) Haram & sah
Ramadhan Jumaat, Sabtu
(1) Hari Arafah atau Ahad (1) Puasa isteri
(2) Puasa Qadha’ (2) Tasua’ (2)Setahun tanpa izin
(3) Asyura’ penuh jika suami
(3) Puasa Nazar
(4) 11 Muharram boleh (2) Puasa
(4) Puasa (5) 6 hari Syawal menyebabkan hamba
Kaffarah: Zhihar, (6) Bulan-bulan mulia tanpa izin
(7) 10 hari pertama Zulhijjah hilang hak- tuannya
Membunuh, (8) Puasa-puasa lain hak sunnah
Jimak di bulan (a) Haram &
(b) Setiap bulan lain tidak sah
Ramadhan
(1)Bidh/ hari-hari putih (1) Hari pertama hari raya Aidil Fitri 7
(5) Puasa dalam (13, 14 & 15 setiap bulan) (2) Hari raya Aidil Adha
haji & umrah (2)Sud/ hari-hari hitam
(ganti sembelih (28, 29 & 30 setiap bulan) (10 Zulhijjah)
fidyah) (3) Hari-hari tasyriq
(c) Setiap minggu
(6) Puasa Istisqa’ (11, 12 & 13 Zulhijjah)
jika diarah (1) Hari Isnin & Khamis (4) Separuh kedua Sya’ban (dari 16
pemerintah (2) Puasa Nabi Daud
haribulan sehingga akhir
(sehari berpuasa, bulan)
(5) Hari Syak (30 Sya’ban)



SYARAT WAJIB BERPUASA

(1) Islam (3) Mampu (5)
berpuasa Bermukim

(2) (4) Sihat
Mukallaf

9









Perbezaan Niat Puasa Wajib & Puasa Sunat

PUASA WAJIB PUASA SUNAT

Waktu Wajib waktu malam Daripada Maghrib sehingga
niat (daripada Maghrib sebelum Zohor
sehingga sebelum Subuh)
Ta’yin Tidak wajib waktu malam
(tentukan Wajib ta’yin contohnya:
Puasa Ramadhan, qadha’ Tidak wajib ta’yin kecuali
niat) puasa sunat yang ada
atau nazar waktu tertentu seperti
Kumpul puasa hari Arafah
niat puasa Tidak boleh kumpulkan 2
puasa fardhu dalam satu mengikut qaul muktamad

niat Boleh kumpulkan 2 puasa
sunat atau lebih dalam satu

niat dalam sehari

14

Boleh niat puasa sunat selepas Subuh jika:

(1) Sebelum masuk (2) Tidak melakukan
waktu Zohor perkara-perkara

yang membatalkan
puasa sejak masuk

waktu Subuh
sehingga sebelum
masuk waktu Zohor

15

CARA PENENTUAN AWAL RAMADHAN

RUKYAH HISAB

(melihat anak bulan) (hitungan)

*Melihat anak bulan *Proses rukyah dibuat
pada hari ke 29 pada 29 Sya’ban
Sya’ban
*Jika anak bulan tidak
*Jika nampak, maka nampak, bulan
esok harinya dikira 1 Sya’ban digenapkan
Ramadhan. 30 hari.
Hari berikutnya adalah
16
1 Ramadhan

TANDA MASUK BULAN RAMADHAN

(salah satu)

UMUM/ SEMUA ORANG INDIVIDU

(bulan Ramadhan telah ditetapkan di hadapan qadhi)

(1) Sya’ban (2) Seorang adil (1) (3) Tahu masuk
cukup 30 bersaksi melihat Melihat Ramadhan dengan
hari hilal Ramadhan
hilal ijtihad. Contoh:
(1) Lelaki, (2) Merdeka, (3) Rasyid walaupun
(pintar), (4) Maruah diri, (5) Ingatan Mendengar beduk,
yang baik, (6) Boleh bercakap, (7) fasiq bunyi meriam
Boleh mendengar, (8) Boleh melihat,
(2) (i) Pembawa berita orang
(9) Tidak pernah melakukan dosa Mendapat tsiqah: wajib berpuasa
besar, (10) Tidak selalu melakukan berita hilal sama ada yang mendapat
dosa kecil atau melakukan dosa kecil berita percaya atau tidak
dilihat
tetapi taat lebih banyak (ii) Pembawa berita bukan
17 tsiqah: tidak wajib berpuasa

kecuali yang mendapat
berita percaya

TANDA MASUK BULAN RAMADHAN

(salah satu)

UMUM/ SEMUA ORANG INDIVIDU

(bulan Ramadhan telah ditetapkan di hadapan qadhi)

(1) Sya’ban (2) Seorang adil Penduduk
cukup 30 bersaksi melihat yang berada
hari hilal Ramadhan dalam daerah

wajib
berpuasa

Satu mathla’ (sama Lingkungan jarak
waktu matahari terbit 82 km

& tenggelam) Imam Ar-Rafi’i

Imam Nawawi

18







9 PERKARA YANG MEMBATALKAN PUASA

(1) MEMASUKKAN (2) MUNTAH (3) JIMAK WALAU
SESUATU KE DALAM 5 DENGAN TIDAK KELUAR
SENGAJA AIR MANI
RONGGA

(i) Mulut Ditelan Sendiri (4) KELUAR AIR MANI
(ii) Hidung Masih dalam mulut WALAU BUKAN
Jika Tidak bercampur
ditelan: JIMAK
Air liur
(5) HAID
Had: Terasa panas (a) Gila
Jari kelingking (6) NIFAS walau
sekejap
(iii) Telinga Had: Jari kelingking (7) WILADAH
(8) HILANG (b)
(iv) Qubul Pengsan
AKAL sepanjang
(v) Dubur (9) MURTAD
hari
22
(c) Tidur

(1) Tidak KEADAAN TIDAK (2) Tidak
sengaja/ MEMBATALKAN tahu hukum

Lupa PUASA (3) Dipaksa
WALAUPUN
(7) Lalat SAMPAI KE (4) Air liur murni
terbang membawa sisa
RONGGA makanan di
MULUT celah-celah gigi

(6) Debu (5) Debu 23
tepung jalan raya

PERKARA SUNAT KETIKA BERPUASA

(1) Segera berbuka (7) Tidak mencaci- (11) Tidak memakai
puasa maki, bohong, ghibah, wangi-wangian & yang
namimah, sombong, menyegarkan tubuh
(2) Sahur
menipu, menyindir, setelah Zohor
(3) Mengakhirkan ingin tahu urusan
sahur orang lain, fudhul, (12) Tidak berbekam
buruk sangka, bangga
(4) Mandi junub (13) Kawal hawa nafsu
sebelum fajar diri dll..
(14) Banyakkan membaca
(5) Meninggalkan (8) Solat Tarawih Al-Qur’an, doa, istighfar,
perkataan keji & Witir selawat & zikir..

(6) Memberi makan (9) Memperbanyakkan (15) Berdoa ketika
orang yang berpuasa ibadah berbuka

(10) Banyak (16) Beriktikaf
bersedekah

24





Jenis makanan yang lebih utama
ketika berbuka

(1) 3 biji rathab (jika tidak (2) Tamar
(kurma basah). Tidak ada) (kurma kering)

ada, 1 biji. (jika tidak
ada)
(5) Halwa
(makanan manis (3) Air biasa
yang dimasak)

(jika tidak (4) Hulwun (makanan (jika tidak
ada) manis yang tidak ada)

dimasak seperti madu) 27

(1) Al-’Alq (2) Merasa (3) Berbekam
(mengunyah makanan tanpa (makruh juga
hajat/ keperluan membekam
sesuatu) orang lain)
PERKARA
(8) Menikmati MAKRUH (4) Membuang
keselesaan yang KETIKA air pertama yang
mubah (taraffuh) BERPUASA masuk ke dalam
mulut ketika
(7) Banyak (6) Bersiwak berbuka puasa
makan, banyak selepas Zohor
(5) Menyelam
bercakap & walaupun ketika
banyak tidur
mandi wajib

28

9 KUMPULAN YANG BOLEH BERBUKA PUASA

(1) KANAK- Belum Bermimpi
KANAK mukallaf
(2) GILA Haid umur
9 tahun
(3) SAKIT
(4) TUA 15 tahun
hijriyyah
(5) HAID
(6) NIFAS Tidak mampu berpuasa (7) HAMIL Maksi-
mengikut (i) doktor & (ii) (8) MENYUSU mum
pengalaman diri sendiri (9) MUSAFIR bayi
umur 2
Terlalu tua tidak mampu tahun
berpuasa

29





4 JENIS IMSAK

(Menahan diri daripada makan & minum sehingga masuk
waktu Maghrib)

“Menahan diri (1) Sengaja tidak berpuasa THURU’ AL-MANI’ ZAWAL AL-
daripada makan & Ramadhan (datang penghalang) MANI’

minum serta (2) Tidak berniat malam Ketika sedang (terangkat
perkara-perkara Ramadhan berpuasa: penghalang

yang boleh (3) Sahur menyangka masih (1)Kanak-kanak )
membatalkan malam jadi (1) Kafir masuk
puasa, bermula
daripada terbit (4) Berbuka puasa baligh Islam
fajar shadiq menyangka (2)Musafir jadi (2) Gila sembuh
sehingga terbenam sudah Maghrib (3) Haid atau
matahari dengan bermukim
niat & syarat-syarat (5) Yakin 30 Sya’ban, tetapi (3)Orang sakit nifas jadi
yang tertentu.” salah jadi sembuh suci
Haram batal puasa, Sunat imsak
Wajib imsak (6) Terminum air kerana wajib imsak
berlebih-lebihan ketika
Pengertian “Puasa” Beralih daripada keadaan tidak wajib puasa
dari segi syarak madhmadhah, istinsyaq & kepada wajib berpuasa
mandi yang tidak sunat
& wajib 32
Wajib imsak

Denda







CARA MENGIRA FIDYAH

Contoh 1:
Umar tidak berpuasa selama 3 hari dan tidak menggantikan
puasanya sehingga terlepas 3 kali bulan Ramadhan. Kadar
fidyahnya ialah:

Bilangan hari x Tahun x 1 cupak = Fidyah
yang gandaan

ditinggalkan

3 hari x 3 tahun x RM 3.00 = RM 27.00

36

CARA MENGIRA FIDYAH

Contoh 2:
Zaid tidak berpuasa selama 7 hari dan tidak menggantikan
puasanya sehingga terlepas 20 kali bulan Ramadhan. Kadar
fidyahnya ialah:

Bilangan hari Tahun x 1 cupak = Fidyah
yang x gandaan

ditinggalkan

7 hari x 20 tahun x RM 3.00 = RM 420.00

37