รายงานผลการดำเนินงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2562

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสริมและสนบั สนุนวิชาการ 11

สว่ นที่ 1 ขอ้ มลู พ้นื ฐาน

ขอ้ มลู ทว่ั ไปสานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวชิ าการ 11 (สสว.11)
Technical Promotion and Support Office 11; (TPSO 11)

ประวตั คิ วามเปน็ มา สสว.11

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 (Technical Promotion and Support Office) ชื่อย่อ
“สสว.”กอ่ ตั้งมำพรอ้ มกบั กำรปฏิรูประบบรำชกำร กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ พ.ศ.
2545 สังกัดกรมพัฒนำสังคมและสวัสดิกำร กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ มีฐำนะ
เทียบเท่ำกองหรือสำนักซึง่ เปน็ รำชกำรบรหิ ำรสว่ นกลำงที่ต้ังอยู่ในส่วนภมู ภิ ำคมีท้ังหมด 12 แห่งทวั่ ประเทศ

ในปี พ.ศ.2558 ได้มีพระรำชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับท่ี 14) พ.ศ.2558 มำตรำ 4
ใหโ้ อนบรรดำอำนำจหน้ำท่ีเก่ียวกับกำรปฏิบัติตำมกฎหมำย กฎ ระเบียบ ฯลฯ รวมท้ังให้ข้ำรำชกำร พนักงำน
รำชกำรและลูกจ้ำงประจำของกรมพัฒนำสังคมและสวัสดิกำร ไปเป็นอำน ำจหน้ำท่ีของสำนักงำน
ปลัดกระทรวงกำรพัฒนำสงั คมและควำมมนั่ คงของมนุษย์

ในปี พ.ศ.2559 ได้มีคำส่ังสำนักงำนปลัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ที่
2107/2559 เรอ่ื ง กำรแบ่งโครงสร้ำงภำยในส่วนรำชกำรสำงำนปลัดกระทรวง ลงวันที่ 2 พฤศจิกำยน 2559 ข้อ 12
ให้แบ่งโครงสร้ำงภำยใน สสว.ออกเป็น 1 ฝำ่ ย 2 กล่มุ ไดแ้ กฝ่ ำ่ ยบรหิ ำรท่ัวไปกลุ่มนโยบำยและยุทธศำสตร์ และ
กล่มุ กำรวิจยั และกำรพัฒนำระบบเครือขำ่ ย

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 มีชื่อย่อว่ำ“สสว.11” (Technical Promotion and
Support Office 11; TPSO 11) สังกัดสำนักงำนปลัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ มี
พื้นที่รับผิดชอบ 9 จังหวัดภำคใต้ตอนบน ได้แก่ ชุมพร สุรำษฎร์ธำนี นครศรีธรรมรำช ระนอง พังงำ กระบ่ี
ภเู ก็ต ตรงั และพทั ลุง มีสถานทีต่ ้งั อยูท่ ี่ 33 หมู่ที่ 1 ตาบลขนุ ทะเล อาเภอเมอื ง จังหวัดสุราษฎรธ์ านี 84100

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11

ยทุ ธศาสตรส์ านกั งานส่งเสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 11
วสิ ัยทศั น์
“เปน็ องค์กรหลกั ในกำรส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วชิ ำกำรด้ำนกำรพฒั นำสงั คมและสวสั ดกิ ำรแก่ภำคเี ครอื ขำ่ ยในระดบั พน้ื ที่”
พนั ธกิจ
1. พัฒนำ สง่ เสริม และสนับสนนุ งำนด้ำนกำรพัฒนำสังคมและสวสั ดกิ ำรให้สอดคลอ้ งกบั พ้ืนที่และกลมุ่ เปำ้ หมำยแก่

ภำคีเครือขำ่ ย
2. วเิ ครำะห์ คำดกำรณ์ แนวโนม้ สถำนกำรณท์ ำงสงั คมเพอื่ สนบั สนนุ กำรจดั วำงยทุ ธศำสตร์เชงิ พ้ืนที่
3. พฒั นำองคก์ ร ให้มคี วำมทันสมัย เปน็ องคก์ รแหง่ กำรเรยี นรู้ ใหบ้ ุคลำกรมีควำมรู้ ควำมเชย่ี วชำญ
4. สนบั สนนุ กำรนเิ ทศ ติดตำมผลกำรดำเนนิ งำนเชิงวชิ ำกำรด้ำนกำรพฒั นำสงั คมและสวัสดกิ ำรในระดบั พน้ื ที่
ยทุ ธศาสตร์ สสว.
ประเดน็ ยทุ ธศำสตร์ที่ 1 กำรขับเคลื่อนนโยบำยและยทุ ธศำสตร์ พม.สู่กำรปฏิบตั ิ
ประเด็นยทุ ธศำสตรท์ ่ี 2 สง่ เสรมิ กำรถำ่ ยทอดควำมรดู้ ำ้ นกำรพฒั นำสงั คม
ประเด็นยุทธศำสตรท์ ่ี 3 เสรมิ สร้ำงและพฒั นำควำมรแู้ ละนวตั กรรมทำงสังคม
ประเดน็ ยทุ ธศำสตร์ที่ 4 พฒั นำระบบกำรนิเทศและกำรตดิ ตำมประเมินผลเชงิ วิชำกำร
ประเดน็ ยทุ ธศำสตรท์ ี่ 5 พฒั นำ สสว.ใหเ้ ปน็ องค์กรแหง่ กำรเรยี นรู้
ค่านิยมองค์กร สสว.11

“คุณธรรมนำงำน วิชำกำรส่สู งั คม”
หน้าที่ความรับผิดชอบของสานกั งานส่งเสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 11 ตามกฎกระทรวง
1. พัฒนำงำนดำ้ นวิชำกำรเก่ียวกับกำรพฒั นำสงั คมและควำมมน่ั คงของมนษุ ย์ใหส้ อดคลอ้ งกับพืน้ ท่ีและกล่มุ เป้ำหมำย
2. ส่งเสริมและสนบั สนนุ งำนด้ำนวิชำกำร องค์ควำมรู้ ข้อมลู สำรสนเทศ ใหค้ ำปรึกษำ แนะนำแก่หนว่ ยงำนบริกำรทุก

กล่มุ เปำ้ หมำยในพน้ื ทีใ่ ห้บริกำรในควำมรบั ผิดชอบของกระทรวง รวมทั้งองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ หนว่ ยงำนที่
เกยี่ วข้อง องคก์ รภำคเอกชนและประชำชน
3. ศกึ ษำ วิเครำะห์สถำนกำรณแ์ ละสภำพแวดล้อม เพอื่ คำดกำรณแ์ นวโนม้ ของสถำนกำรณท์ ำงสังคมและผลกระทบ
รวมทง้ั ให้ขอ้ เสนอแนะกำรพัฒนำสงั คมและจัดทำยทุ ธศำสตร์ ในพน้ื ทก่ี ลุ่มจงั หวัด
4. สนบั สนุนกำรนิเทศงำน ตดิ ตำมประเมินผลกำรดำเนนิ งำนเชงิ วชิ ำกำรตำมนโยบำยและภำรกจิ ของกระทรวงในพน้ื ที่
กลมุ่ จงั หวัด
5. ปฏบิ ตั ิงำนรว่ มกบั หรือสนบั สนุนกำรปฏบิ ตั ิงำนของหนว่ ยงำนอื่นท่ีเกี่ยวขอ้ งหรอื ที่ไดร้ บั มอบหมำย

บทบาทหนา้ ท่ผี ชู้ ว่ ยผตู้ รวจราชการกระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์
อำนำจหนำ้ ทีต่ ำมคำสงั่ กระทรวงกำรพัฒนำสงั คมและควำมมนั่ คงของมนษุ ย์ ท่ี 65/2560 ลงวนั ท่ี 13

มกรำคม พ.ศ. 2560 เรื่อง มอบหมำยใหผ้ ู้อำนวยกำรสำนักงำนสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ วชิ ำกำร 1-12 ปฏิบตั ิหนำ้ ท่ี
เป็นผู้ชว่ ยผตู้ รวจรำชกำรกระทรวงกำรพัฒนำสงั คมและควำมมนั่ คงของมนษุ ยโ์ ดยมหี น้ำท่ีดงั น้ี
1. สนบั สนนุ กำรตรวจรำชกำร กำรตดิ ตำมประเมนิ ผล กำรดำเนินงำนตำมนโยบำยและภำรกจิ ของกระทรวงในพน้ื ท่ี

กลุ่มจงั หวดั
2. ปฏิบัติงำนร่วมกับหรอื สนับสนนุ กำรปฏบิ ัตงิ ำนตำมทไ่ี ด้รับมอบหมำยจำกผู้ตรวจรำชกำรกระทรวงกำรพัฒนำสงั คม

และควำมมน่ั คงของมนุษย์

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 11

ฝ่ายบรหิ าร กลมุ่ นโยบายและยุทธศาสตร์ กลุ่มการวจิ ยั และการพัฒนา

ทัว่ ไป ยทุ ธศาสตร์ ระบบเครอื ขา่ ย

บทบาทหน้าที่ บทบาทหน้าที่ บทบาทหน้าท่ี
1. งำนบรหิ ำรทั่วไป งำน 1. กำหนดทศิ ทำงยุทธศำสตร์กำรพัฒนำสงั คมใน 1. ศึกษำค้นควำ้ วจิ ยั เพอื่ ใหไ้ ด้องค์ควำมรกู้ ำร
สำรบรรณ งำนช่วย ภำพรวมระดับกล่มุ จงั หวดั พัฒนำสังคม สง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ นวตั กรรม รปู แบบ
อำนวยกำร กำรบรหิ ำร 2. ศึกษำวิเครำะห์ วำงแผนยทุ ธศำสตร์และบูรณำกำร แนวทำงกำรดำเนนิ งำน เพ่ือนำไปสกู่ ำรแก้ไข
งบประมำณ งำนกำรเงนิ (Strategy Planning & Integration Network) ปัญหำในสภำวะวกิ ฤติ และเป็นกำรเตรยี ม
และบญั ชี งำนพัสดุ อำคำร เพ่ือกำรจัดทำแผนทำงสงั คมใหส้ อดคลอ้ งกบั พ้นื ที่ ควำมพรอ้ ม เพอื่ ให้ทนั ตอ่ สถำนกำรณ์ทจี่ ะ
สถำนท่แี ละยำนพำหนะ และกลมุ่ เป้ำหมำยระดับกลมุ่ จงั หวัด เกดิ ขึน้
กำรบริหำรงำนบคุ คล 3. แปลงนโยบำยและยทุ ธศำสตรจ์ ำกสว่ นกลำงไปสู่ 2. จัดทำแผนแม่บทวจิ ัยกำรพัฒนำสงั คมและ
2. ดำเนนิ กำรด้ำน กำรปฏบิ ตั ิในพื้นท่รี ับผิดชอบ และเชอ่ื มโยงนโยบำย ควำมมนั่ คงของมนษุ ย์ในมิตพิ ืน้ ท่ี
ประชำสัมพันธ์ และยุทธศำสตรร์ ะหว่ำงสว่ นกลำงและภมู ภิ ำค 3. ผลิตและเผยแพร่ผลงำนทำงวิชำกำรดำ้ น
3. ประสำนกำรดำเนนิ งำน 4. ศึกษำ วิเครำะห์ สถำนกำรณ์และสภำพแวดลอ้ ม กำรพฒั นำสังคมและควำมมนั่ คงของมนษุ ย์
ระหว่ำงรำชกำรบริหำรงำน เพือ่ คำดกำรณ์แนวโนม้ ของสถำนกำรณท์ ำงสังคม ให้แก่หนว่ ยงำนในพื้นที่ องคก์ รปกครองสว่ น
กลำง ส่วนภมู ภิ ำคและ และผลกระทบ รวมทงั้ ให้ข้อเสนอแนะกำรพัฒนำ ทอ้ งถ่นิ หน่วยงำนทเ่ี กยี่ วขอ้ ง องคก์ รเอกชน/
ท้องถนิ่ สังคม และจัดทำยุทธศำสตร์ในระดับกลมุ่ จงั หวัด ประชำชนและภำคเี ครอื ขำ่ ยในระดบั ประเทศ
4. ปฏบิ ตั งิ ำนร่วมหรอื 5. วิเครำะห์ สงั เครำะห์และบรู ณำกำรขอ้ มูลด้ำน และตำ่ งประเทศ
สนับสนนุ กำรปฏบิ ัตงิ ำน กำรพฒั นำสงั คมและควำมม่ันคงของมนษุ ย์ เพือ่ เป็น 4. ส่งเสรมิ สนับสนุนใหเ้ กดิ นกั วจิ ยั และ
ของกลุ่มงำนและหนว่ ยงำน ศนู ย์ข้อมลู สำรสนเทศด้ำนสงั คมในระดับกลมุ่ จังหวัด เครือข่ำยทำงวชิ ำกำรด้ำนกำรพฒั นำสงั คมและ
ท่ีเกีย่ วขอ้ งหรอื ได้รบั 6. สนบั สนนุ กำรนิเทศงำนติดตำมกำรประเมนิ ผล ควำมม่ันคงของมนุษย์เชงิ ประเดน็ เชงิ
มอบหมำย กำรดำเนนิ งำนเชิงวชิ ำกำร ตำมนโยบำยและภำรกิจ กลุ่มเปำ้ หมำยในมติ ิพ้ืนท่ี
ของกระทรวงในพื้นทีก่ ลมุ่ จังหวดั 5. ส่งเสรมิ สนับสนนุ ให้เกิดกำรนำผลงำน
7. ส่งเสริมและสนบั สนนุ ให้เกดิ มำตรฐำนกำร วชิ ำกำรไปใช้ในกำรปอ้ งกนั และแก้ไขปญั หำที่
ดำเนินงำนด้ำนกำรพฒั นำสังคมและควำมมน่ั คงของ สอดคลอ้ งกับบรบิ ทพนื้ ที่
มนษุ ย์ในระดับพืน้ ท่ี 6. ส่งเสรมิ และสนับสนนุ ใหเ้ กดิ กำรนำผลงำน
8. ใหค้ ำปรกึ ษำ วำงระบบ และสรำ้ งเครือขำ่ ยกำร วชิ ำกำรไปใชใ้ นกำรปอ้ งกนั และแก้ไขปญั หำท่ี
ใหค้ ำปรึกษำดำ้ นกำรพัฒนำสังคมและความมั่นคง สอดคล้องกับบรบิ ทพน้ื ท่ี
ของมนษุ ย์เพ่อื ให้เปน็ ไปอย่างทั่วถงึ และทันต่อ 7. เป็นศนู ยก์ ลำงกำรใหบ้ ริกำรและถำ่ ยทอด
ควำมรดู้ ำ้ นพัฒนำสังคมและควำมม่นั คงของ
เหตุการณ์ มนุษย์แก่หน่วยงำนในพน้ื ที่ องคก์ รปกครอง
9. สนบั สนนุ กำรตรวจรำชกำรของผ้ตู รวจรำชกำร สว่ นทอ้ งถน่ิ หนว่ ยงำนทเ่ี กี่ยวข้อง องคก์ ร
กระทรวงในพ้นื ทก่ี ลุม่ จงั หวัด เอกชนและประชำชน
10. ปฏิบัติงานรว่ มหรือสนบั สนนุ การปฏิบัติงาน 8. เปน็ ศูนย์เรียนรกู้ ำรพัฒนำสังคมและจดั
สวัสดกิ ำรสังคมในระดบั พนื้ ทกี่ ล่มุ จังหวัด
ของกลมุ่ งานและหน่วยงานทีเ่ กี่ยวข้องหรือได้รับ 9. พัฒนำศกั ยภำพบุคลำกรของหนว่ ยงำน
องค์กรปกครองทอ้ งถน่ิ และภำคเี ครอื ขำ่ ยใน
มอบหมาย พ้นื ที่เพือ่ ให้ทนั ตอ่ กำรเปลีย่ นแปลง
10. ปฏิบตั ิงำนร่วมหรอื สนับสนุนกำรปฏิบัติงำน
ของกล่มุ งำนและหนว่ ยงำนทเี่ กีย่ วขอ้ งหรอื ได้รบั
มอบหมำย

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

อัตรากาลัง

สำนักงำนส่งเสรมิ และสนับสนุนวิชำกำร 11 มีบคุ ลำกรท้ังสนิ้ 27 คน (ณ 30 กนั ยำยน 2562)

1. ข้ำรำชกำร จำนวน 12 อตั รำ ประกอบดว้ ย

- ตำแหนง่ ผูอ้ ำนวยกำรระดับสูง จำนวน 1 อตั รำ

- ตำแหน่ง ระดบั ชำนำญกำรพเิ ศษ จำนวน - อัตรำ

- ตำแหนง่ ระดบั ชำนำญกำร จำนวน 8 อัตรำ

- ตำแหนง่ ปฏิบัติกำร จำนวน 1 อตั รำ

- ตำแหน่ง ระดบั ชำนำญงำน จำนวน 1 อัตรำ

- ตำแหนง่ ระดบั ปฏิบตั งิ ำน จำนวน 1 อัตรำ

2. ลูกจำ้ งประจำ จำนวน 3 อตั รำ
2. พนักงำนรำชกำร จำนวน 8 อตั รำ
4. พนักงำนจ้ำงเหมำ จำนวน 4 อตั รำ

ผลการเบิกจา่ ยงบประมาณประจาปี 2562
สานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวชิ าการ 11

ณ วันท่ี 30 กันยายน 2562

งบประมาณ ได้รบั จดั สรร เบิกจ่าย คงเหลอื รอ้ ยละการเบกิ จา่ ย หมายเหตุ

1. งบดำเนินงำน 4,288,532.32 4,288,330.51 201.81 99.99
2. งบรำยจำ่ ยอน่ื 179,000.00 178,990.00 10.00 99.99
3. งบบุคลำกร 1,321,920.00 1,321,920.00 0.00 100
4. งบเบกิ แทน 100,000.00 100,000.00 0.00 100
99.99
รวม 5,889,452.32 5,889,240.51 211.81

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

สว่ นที่ 2
สรปุ ผลการดาเนินงานประจาปีงบประมาณ 2562

1. โครงการศนู ยบ์ ริการวิชาการพัฒนาสงั คมและจดั สวสั ดิการสังคม
1.1 พ้นื ทป่ี ฏบิ ัติการพฒั นาสังคม (Social Lab)
ด้วยเหตุผลของสถำนกำรณ์และควำมท้ำทำยที่สำคัญในกำรดำเนินงำนด้ำนกำรพัฒนำสังคมและกำร

จัดสวัสดิกำรสังคม คือ กำรเปลี่ยนแปลงโครงสร้ำงประชำกร ซ่ึงทำให้ประเทศไทยเร่ิมเข้ำสู่สังคมผู้สูงอำยุ วัย
แรงงำนมจี ำนวนลดลง ผู้สงู อำยตุ ้องอำศยั อยตู่ ำมลำพงั เนอ่ื งจำกบตุ รหลำนทำงำนต่ำงถ่ิน ทำให้ไม่มีผู้ดูแล หรือ
ผู้สูงอำยุถูกทอดท้ิง ถูกละเมิดสิทธิ ถูกกระทำด้วยควำมรุนแรง นอกจำกนี้ สถำนกำรณ์ควำมไม่เข้มแข็งของ
สถำบันครอบครัวและปญั หำควำมรุนแรงภำยในและภำยนอกครอบครัว ไม่ว่ำจะเป็นปัญหำครอบครัวหย่ำร้ำง
ครอบครัวผ้ทู ีต่ อ้ งคดี ครอบครัวยำกไร้ ครอบครัวเล้ียงเด่ยี ว ครอบครวั วยั ร่นุ ครอบครัวผู้พิกำร เป็นต้น ปัญหำ
ยำเสพติด อำชญำกรรม กำรพนัน เพ่ิมสูงขึ้นอย่ำงต่อเนื่อง มีกำรแพร่ระบำดของยำเสพติดทั้งในสถำน
ประกอบกำร สถำนศึกษำและหมู่บ้ำน/ชมุ ชน /ครอบครวั ปญั หำด้ำนเด็กและเยำวชน อีกด้วย ซ่ึงสถำนกำรณ์
ปัญหำต่ำงๆเหล่ำน้ี ล้วนส่งผลกระทบต่อควำมเป็นอยู่ของประชำชนเป็นวงกว้ำง สร้ำงปัญหำทำงสังคมท่ีมี
ควำมซบั ซ้อนและยำกตอ่ กำรแกไ้ ขมำกย่งิ ขนึ้ หำกจะแก้ไขปัญหำสังคมเหล่ำน้ี ต้องเร่ิมจำกครอบครัว ซ่ึงเป็น
สถำบันทเ่ี ลก็ ท่ีสดุ ในกำรทำหน้ำท่ีสรำ้ งคนให้มคี ุณภำพและอยู่ในสังคมได้อย่ำงมีปกติสุข หำกสถำบันครอบครัว
มีควำมเข้มแข็ง สมำชิกภำยในครอบครัวได้รับควำมรัก ควำมอบอุ่น และกำรดูแลเอำใจใส่ท่ีเพียงพอ จะทำให้
ปัญหำที่เกิดข้ึนลดน้อยลง ซึ่งจะส่งผลทำให้ชุมชนมีควำมเข้มแข็งและสำมำรถจัดกำรตนเองได้ แก้ไขปัญหำ
สังคมให้ลดน้อยลงได้ ลดกำรพ่ึงพำจำกภำครัฐ และจะนำไปสู่กำรพัฒนำสังคมท่ีย่ังยืนต่อไป ดังน้ัน เพ่ือเป็น
กำรเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็งของสถำบันครอบครัว ยกระดับคุณภำพชีวิตของประชำชน และสร้ำงชุมชนให้มี
ควำมเข้มแข็ง สำมำรถจัดสวัสดิกำรและพ่ึงพำตนเองได้อย่ำงย่ังยืน สสว. 11 ได้ขับเคล่ือนดำเนินงำนพื้นท่ี
ปฏิบัติกำรพัฒนำสังคม (Social Lab) เพ่ือศึกษำสภำพปัญหำ ร่วมดำเนินงำน ติดตำมและถอดบทเรียน
ส่งเสริมให้เกิด กำรมีส่วนร่วมของประชำรัฐเพ่ือสังคม โดยมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นเจ้ำภำพระดับ
ชมุ ชน สง่ เสริมให้เกดิ ชมุ ชนจดั กำรตนเอง เริ่มท่กี ำรจดั กำรข้อมูล ช่วยเหลือ คุ้มครอง ป้องกัน แก้ไข นำสู่กำร
จดั สวสั ดิกำรสงั คมและพัฒนำสังคมอย่ำงเปน็ ระบบ โดยมีเป้ำหมำยมุ่งสร้ำงครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สู่
ต้นแบบชุมชนแหง่ ควำมสุข โดยสำนักงำนสง่ เสริมและสนบั สนนุ วชิ ำกำร ๑๑ สำนักงำนพัฒนำสังคมและควำม
ม่นั คงของมนษุ ย์จงั หวดั และทมี One Home ร่วมกันพิจำรณำคัดเลือกพ้ืนท่ีปฏิบัติกำรพัฒนำสังคม (Social
Lab) ดังนี้

1. เทศบำลเมืองตะกว่ั ป่ำ อำเภอตะก่วั ปำ่ จงั หวัดพังงำ
2. เทศบำลตำบลยำ่ นยำว อำเภอครี รี ฐั นิคม จังหวดั สุรำษฎร์ธำนี
3. เทศบำลตำบลอ่ำวลกึ ใต้ อำเภออ่ำวลกึ จังหวัดกระบ่ี
4. เทศบำลตำบลขนุ ทะเล อำเภอลำนสกำ จงั หวัดนครศรีธรรมรำช
5. เทศบำลตำบลปำ่ คลอก อำเภอถลำง จังหวดั ภูเก็ต

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11

6. องคก์ ำรบริหำรสว่ นตำบลเขำปู่ อำเภอศรีบรรพต จงั หวดั พทั ลงุ
7. องคก์ ำรบรหิ ำรสว่ นตำบลบำ้ นควน อำเภอหลงั สวน จังหวัดชุมพร
8. องค์กำรบริหำรส่วนตำบลบำงเป้ำ อำเภอกันตงั จังหวัดตรัง
9. องคก์ ำรบรหิ ำรส่วนตำบลกะเปอร์ อำเภอกะเปอร์ จงั หวัดระนอง

จำกกำรติดตำมประเมินผล มีพื้นท่ีท่ีมีผลกำรขับเคลื่อนพ้ืนที่ปฏิบัติกำรพัฒนำสังคม (Social Lab)
อยู่ในระดับท่ีเข้มแข็งและสำมำรถเป็นต้นแบบให้กับพ้ืนท่ีอื่นๆได้ จำนวน 4 พื้นที่ ได้แก่ เทศบำลตำบลย่ำนยำว
อำเภอคีรรี ฐั นิคม จงั หวดั สุรำษฎร์ธำนี เทศบำลตำบลอ่ำวลึกใต้ อำเภออ่ำวลึก จังหวัดกระบี เทศบำลตำบลขุน
ทะเล อำเภอลำนสกำ จงั หวัดนครศรีธรรมรำช และองค์กำรบริหำรส่วนตำบลเขำปู่ อำเภอศรีบรรพต จังหวัด
พัทลงุ ซง่ึ จำกกำรจัดเวทีถอดบทเรยี นกำรขบั เคลอื่ นพนื้ ทีป่ ฏบิ ตั กิ ำรพัฒนำสังคม (Social Lab) ของพ้ืนท่ีท้ัง 4
แห่งดงั กลำ่ ว พบวำ่ มีลกั ษณะร่วมท่ีเด่นชัดทำให้พื้นท่ีมีควำมเข้มแข็งและประสบควำมสำเร็จในกำรขับเคลื่อน
พ้ืนที่ปฏิบัติกำรพฒั นำสังคม (Social Lab) และปัญหำ/อุปสรรค ดังนี้

ปจั จัยความสาเร็จในการขับเคล่อื นงานขององค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถิน่
1. ผนู้ ำ (นำยกเทศมนตรี/ นำยกองคก์ ำรบรหิ ำรส่วนตำบล และคณะผ้บู รหิ ำรท้องถ่นิ )

กำหนดวิสัยทศั น์ นโยบำย ด้ำนสังคม มคี วำมมงุ่ มนั่ ทมุ่ เท ในกำรนำนโยบำยสกู่ ำรปฏิบตั ิ
2. มีช่องทำงกำรมีสว่ นร่วมของประชำชนด้ำนกำรแสดงควำมคิดเห็นต่อกำรพัฒนำ กำร

นำเสนอปญั หำ ควำมต้องกำร ข้อเสนอโครงกำร โดยมีลักษณะเข้ำถึงงำ่ ย หลำกหลำยรูปแบบ/โอกำส มี
เทคโนโลยีหรือระบบสำรสนเทศสนบั สนนุ เชน่ ไลน์ เวบ็ ไซต์ Face book

3. บรหิ ำรงำนภำยใต้หลกั ธรรมำภิบำล ตระหนกั ถงึ ประโยชน์ส่วนรวมเปน็ สำคญั
4. มีกจิ กรรมเพื่อกำรพัฒนำ / เพม่ิ ศักยภำพบุคลำกร ผู้นำ ผูแ้ ทนเครอื ข่ำย ท้ังในรูปแบบกำร
ฝกึ อบรม กำรศกึ ษำดูงำน เวทแี ลกเปล่ียนควำมคดิ เห็น เพื่อใหเ้ กดิ กำรเรียนรู้ และสรำ้ งแรงจูงใจ
เกิดควำมรู้สกึ พงึ พอใจในกำรปฏบิ ัติงำน
5. มเี ครือข่ำย / ผู้นำ ทีเ่ ป็นตัวแทนประชำชนในพืน้ ที่ ที่มีสว่ นรว่ มและมีบทบำทในกำรแสดง
ควำมคิดเห็น สะท้อนมุมมองกำรพฒั นำที่สอดคล้องกบั สถำนกำรณ์ทำงสงั คมท่ีเปล่ยี นแปลง
6. มีกิจกรรมเสริมสรำ้ งควำมรักควำมสำมัคคขี องคนในชมุ ชน ส่งเสริมจิตสำนึกรกั บ้ำนเกิด
เชิดชูเอกลกั ษณ์และภูมิปัญญำ
7. มีกำรติดตำม ประเมินผล โดยสถำบนั กำรศึกษำ / มหำวทิ ยำลยั ร่วมดำเนนิ กำร
8. กำรบูรณำกำรในกำรจัดเก็บและใชข้ อ้ มลู อย่ำงมีประสทิ ธภิ ำพ ทัง้ ในสว่ นของกำรลงพ้นื ที่
เพ่ือสัมภำษณ์เก็บข้อมูล กำรส่งต่อข้อมูลสำหรับกำรนำไปใช้ประโยชน์ในกำรจัดสวัสดิกำรต่ำงๆ เช่น ข้อมูล
ผู้ป่วยตดิ เตยี ง ผู้ยำกไร้ ผู้พกิ ำร เป็นต้น
9. องคก์ รปกครองสว่ นท้องถน่ิ มกี ำรติดต่อประสำนงำน กำรประชำสมั พันธ์ขอ้ มลู ขำ่ วสำร
ต่ำงๆ อยำ่ งใกล้ชิด กบั พ้ืนท่ี ผู้นำชมุ ชน และคนในชุมชน รวมถงึ มกี ำรประสำนข้อมูลกบั หน่วยงำนท่ี
เกี่ยวขอ้ ง อย่ำงต่อเนอื่ ง

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสริมและสนบั สนนุ วิชาการ 11

10. มีทุนทำงสังคมที่หนุนเสรมิ ต่อกำรพัฒนำสงั คมและกำรจดั สวสั ดิกำรให้กบั คนในชมุ ชน
11. มีกลไกและกำรทำงำนเสรมิ หนุนของกระทรวงกำรพัฒนำสงั คมในพื้นที่ เช่น ศนู ย์พัฒนำ
ครอบครัวในชมุ ชน ศนู ย์พฒั นำชีวติ และส่งเสรมิ อำชพี ผูส้ ูงอำยุ สภำเดก็ และเยำวชนระดับตำบล เป็นต้น

ปญั หา อุปสรรคในการขับเคลือ่ นงานขององคก์ รปกครองส่วนท้องถิ่น
1. ข้อเสนอโครงกำรด้ำนกำรพัฒนำคุณภำพชีวิตมีจำนวนมำก ไม่สำมำรถดำเนินกำรได้ทันที

/ ครบถว้ นทุกโครงกำร
2. บำงโครงกำรไดร้ บั กำรสนบั สนุนจำกแหล่งงบประมำณภำยนอกน้อยกว่ำท่ีประมำณกำรไว้

ทำใหไ้ ม่สำมำรถดำเนนิ กำรได้ จำเป็นตอ้ งยกเลิก หรอื คนื เงินงบประมำณ
3. ผู้ประกอบกำรธุรกิจเอกชน ยังมีส่วนร่วมในกำรดำเนินงำนด้ำนกำรพัฒนำคุณภำพชีวิต

น้อย
4. ยงั ไม่มีกำรประมวลผลและนำเสนอควำมสำเร็จของกำรดำเนินงำนโครงกำรในแง่ภำพรวม

ของกำรพัฒนำ ปจั จบุ ันยงั คงเป็นกำรประเมนิ ควำมสำเร็จรำยโครงกำร
5. ยงั ไม่มีฐำนข้อมูลและระบบประมวลผลข้อมูลดำ้ นสังคม
6. งบประมำณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่เพียงพอในกำรดำเนินงำน ต้องประสำน

ขอรับกำรสนับสนุนจำกหน่วยงำนภำยนอก งบประมำณที่ได้ไม่รองรับกับกำรทำงำนในพื้นท่ี ไม่มีระเบียบที่
สำมำรถใช้ได้

7. ขำดกำรวดั และกำรประเมินผลกำรทำงำนของทีมงำนในกำรทำงำนแต่ละครั้งเพื่อประเมิน
และปรบั ปรงุ ผลในกำรทำงำนต่อไป

8. กลุ่มเปำ้ หมำยบำงสว่ นในชุมชนมีกำรปกปิดข้อมูล/บิดเบือนข้อมูล ส่งผลให้หน่วยงำนเข้ำ
ไม่ถงึ ข้อมลู ข้อเทจ็ จริง

9. กำรทำงำนที่ทบั ซ้อนกนั ในระหว่ำงหนว่ ยงำน ท่มี ีผลตอ่ กำรปฏบิ ัตงิ ำนของเจำ้ หน้ำที่ อสม
/อพม

10. กำรออกระเบียบแนวปฏิบัติในกำรปฏิบัติงำนกับกลุ่มเป้ำหมำยท่ีไม่ชัดเจนส่งผลให้เกิด
ควำมยำกลำบำกในกำรปฏิบตั งิ ำนในพ้ืนที่

สำหรับพ้ืนที่ปฏิบัติกำรพัฒนำสังคม (Social Lab) จำนวน 5 พื้นท่ี ได้แก่ เทศบำลเมืองตะกั่วป่ำ
อำเภอตะก่ัวป่ำ จังหวัดพังงำ เทศบำลตำบลป่ำคลอก อำเภอถลำง จังหวัดภูเก็ต องค์กำรบริหำรส่วนตำบล
บ้ำนควน อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร องค์กำรบริหำรส่วนตำบลบำงเป้ำ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง และ
องค์กำรบริหำรส่วนตำบลกะเปอร์ อำเภอกะเปอร์ จังหวัดระนอง อยู่ในกระบวนกำรเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็ง
เนื่องจำก ควำมไม่ชัดเจนของนโยบำย หน่วยงำนขำดกำรประสำนควำมร่วมมือกับพื้นที่ที่ได้รับกำรคัดเลือก
อีกท้ังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นบำงแห่งผู้บริหำรและเจ้ำหน้ำที่ท่ีเก่ียวข้องไม่ให้ควำมสำคั ญและไม่พร้อม
ดำเนินกำรโครงกำรดังกล่ำวเท่ำที่ควร และองค์ควำมรู้ด้ำนกำรพัฒนำสังคมและจัดสวัสดิกำรกำรของพื้นท่ีมี
น้อย จึงทำให้พื้นที่ท่ีได้รับกำรคัดเลือกเป็นพื้นท่ีปฏิบัติกำรพัฒนำสังคม (Social Lab) ไม่มีผลกำรขับเคล่ือน

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 11

โครงกำร/กจิ กรรมดำ้ นกำรพฒั นำสังคมและจัดสวัสดิกำรให้กับกลุ่มเป้ำหมำยท่ีเด่นชัดมำกเพียงพอ ต้องมีกำร
ทบทวนผลกำรดำเนินงำนท่ีผ่ำนมำ และหำแนวทำง รูปแบบกำรขับเคล่ือนงำน เสริมสร้ำงศักยภำพให้
เหมำะสมกับบรบิ ทและควำมตอ้ งกำรของพื้นที่ เพอ่ื พัฒนำให้มีควำมพร้อมในกำรขับเคลื่อนงำนด้ำนกำรพัฒนำ
สงั คมและสวัสดิกำร และบูรณำกำรกำรทำงำนกับทุกภำคส่วนในสังคมให้มีส่วนร่วมในกำรพัฒนำคุณภำพชีวิต
กลุ่มเป้ำหมำยได้อยำ่ งยั่งยืนตอ่ ไป

ขอ้ เสนอแนะ แนวทางการพัฒนา
1. พัฒนำระบบกำรจัดเกบ็ ข้อมลู ดำ้ นสงั คมในพืน้ ที่ เชน่ Application ในกำรจดั เกบ็ ขอ้ มลู
2. มีเวทีแลกเปล่ียนเรียนรู้และพัฒนำแนวคิดกำรพัฒนำตำบลเพื่อเป็นต้นแบบตำบลด้ำน

สงั คม
3. ใช้กลไกของ “กองทนุ ” ของกระทรวง พม. สนบั สนุนกำรดำเนนิ โครงกำรของเทศบำล

มีกำรประชำสัมพันธ์ พฒั นำศักยภำพกำรวิเครำะหข์ ้อมูลและเขยี นโครงกำรให้องค์กรปกครองสว่ นท้องถิน่
4. หน่วยงำนส่วนกลำงควรกำหนดคู่มือรูปแบบพื้นท่ีปฏิบัติกำรพัฒนำสังคมสังคม (Social

Lab) เพอ่ื ให้มเี คร่อื งมือสำหรบั กำรขบั เคลอ่ื นของหน่วยงำนในพืน้ ที่ได้อยำ่ งเปน็ รูปธรรมและเป็นเอกภำพ
5. มีสือ่ ประชำสมั พันธ์ตำบลต้นแบบท่ีดำเนนิ งำนบรรลเุ ป้ำหมำย
6. ควรกำหนดใหเ้ ป็นนโยบำยท่สี ำคญั ของกระทรวงฯ เพ่ือให้เกดิ กำรขับเคลอื่ นอยำ่ งต่อเนอ่ื ง

และควรชแ้ี จงแนวทำงกำรขบั เคลื่อนงำนให้ชัดเจนต้ังแตต่ น้ ปงี บประมำณ
7. ควรมกี ำรวำงแผนกำรดำเนนิ โครงกำรอยำ่ งต่อเนอื่ ง เพื่อควำมยัง่ ยนื และเพ่มิ

ประสทิ ธิภำพกำรทำงำนในพ้ืนท่ีอยำ่ งแท้จรงิ
8. ตดิ ตำมผลกำรปฏิบัติงำนจำกทุกกรม/ กอง และสรปุ ประเดน็ ปญั หำ ปรบั ปรงุ แกไ้ ข ที่

เป็นประโยชนต์ อ่ ประชำชน
9. ควรมงี บประมำณสำหรบั กำรสนบั สนุนโครงกำรเปน็ กำรเฉพำะ
10. หน่วยงำนกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่นั คงของมนุษย์ และหน่วยงำนที่

เกย่ี วขอ้ ง รวมท้ังองคก์ รปกครองส่วนท้องถ่นิ ควรมแี ผนกำรดำเนนิ งำนรว่ มกันในพน้ื ท่ี เพ่ือให้เกิดกำรบรู ณำ
กำรกำรเสริมสร้ำงชุมชนต้นแบบ ครอบครวั อบอ่นุ ชุมชนเข้มแข็ง

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11

1.2 การพฒั นางานประจาสู่การวจิ ัย (Routine to Research)

กำรพัฒนำงำนประจำสู่กำรวิจัย (Routine to Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนำศักยภำพบุคลำกร
ของกระทรวงกำรพัฒนำสงั คมและควำมมัน่ คงของมนุษย์ ใหม้ คี วำมรู้ในกำรค้นหำโจทย์ปัญหำงำนประจำสู่กำร
วิเครำะห์ และสงั เครำะห์ปัญหำได้ชัดเจน เพือ่ พฒั นำทักษะกำรคิดสู่กำรถ่ำยทอดผ่ำนกำรเขียน ปัญหำของงำน
ประจำสู่กำรแก้ปัญหำตำมแนวทำงกำรวิจัยท่ีถูกต้อง เพ่ือสร้ำงองค์ควำมรู้เพ่ือแก้ปัญหำงำนตำมภำรกิจตำม
กรอบแนวคิดกำรวิจัยท่ีมีหลักวิชำรองรับ เพื่อสร้ำงเครือข่ำยในควำมสำมำรถด้ำนกำรวิจัย ของบุคลำกร
กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ เป็นกระบวนกำรและเคร่ืองมือในกำรพัฒนำคนและงำน
มเี ปำ้ หมำยเพ่ือนำผลงำนวิจัยไปใช้เพื่อพัฒนำงำนประจำนั้น พร้อมท้ังสำมำรถนำมำใช้ประโยชน์ได้จริง ดังนั้น
กำรพัฒนำงำนประจำสู่งำนวิจัย (R2R) เป็นกิจกรรมหน่ึงท่ีดำเนินงำนภำยใต้ศูนย์บริกำรวิชำกำรพัฒนำสังคม
และจัดสวัสดิกำรสังคม ซ่ึงสอดคล้องกับบทบำทภำรกิจด้ำนกำรเป็นศูนย์กลำงให้บริกำรและถ่ำยทอดควำมรู้
ด้ำนกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์แก่หน่วยงำนในพ้ืนท่ีองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน หน่วยงำนท่ี
เก่ียวขอ้ ง องค์กรเอกชนและประชำชน

สำนกั งำนสง่ เสริมและสนับสนุนวชิ ำกำร 11 ได้คัดเลือกพ้ืนที่เพ่ือถอดบทเรียนงำนประจำสู่งำนวิจัยใน
หนว่ ยงำนสังกดั กระทรวงกำรพัฒนำสงั คมและควำมม่นั คงของมนุษย์ จำนวนท้งั ส้นิ 4 หน่วยงำน ประกอบด้วย

1. สำนกั งำนพัฒนำสงั คมและควำมมัน่ คงของมนุษย์จังหวดั พทั ลงุ
2. สถำนสงเครำะห์เด็กชำยบ้ำนศรธี รรมรำช
3. บำ้ นพักเด็กและครอบครวั จงั หวดั พังงำ
4. บ้ำนพักเดก็ และครอบครัวจงั หวดั ชุมพร

เน่ืองจำกหน่วยงำนท้ัง 4 ได้ให้ควำมสำคัญในเร่ืองของกำรพัฒนำคนนำไปสู่กำรพัฒนำงำน และมี
ควำมต้องกำรท่จี ะปรบั ปรุง แก้ไข ตอ่ ยอดงำนงำนประจำ นำไปสู่กำรวิจัย โดยเร่ิมจำกกระบวนกำรกำรประชุม
ร่วมของหน่วยงำนในเขตพ้ืนที่รับผิดชอบของ สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 เพ่ือช้ีแจง
รำยละเอียดขั้นตอนกำรพัฒนำงำนประจำมำสู่งำนวิจัย เพ่ือคัดเลือกหน่วยงำนนำร่อง จำนวน 4 หน่วย
ต่อด้วยกระบวนกำรเก็บข้อมูลของแต่ละหน่วยงำน และส้ินสุดด้วยกำรนำข้อมูลมำรวบรวมและสังเครำะห์
โดยสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 เพ่ือเป็นเล่มรำยงำนฉบับสมบูรณ์ไว้ศึกษำทั้งภำยในและ
ภำยนอกหน่วยงำน ด้ำนประโยชน์ที่คำดว่ำจะได้รับ คือหน่วยงำนและผู้ปฏิบัติมีองค์ควำมรู้ที่สำมำรถนำไป
แก้ปัญหำในกำรปฏิบัติงำนตำมภำรกิจได้อย่ำงถูกต้อง กำรสร้ำงองค์กรแห่งกำรเรียนรู้และกำรถ่ำยทอดองค์
ควำมรู้ระหว่ำงเจ้ำหน้ำที่ด้วยกันอย่ำงต่อเน่ือง เพ่ือให้เจ้ำหน้ำที่ได้เรียนรู้งำนจำกเพื่อนร่วมงำน แลกเปล่ียน
ประสบกำรณ์ และร่วมกันแก้ไขปัญหำในกรณีท่ีพบว่ำกำรดำเนินงำนยังคงมีข้อจำกัด สำมำรถนำไปประยุกต์
เปน็ เครือ่ งมือในกำรจดั กำรควำมรงู้ ำนตำมภำรกิจของผปู้ ฏิบัตงิ ำนไดอ้ ยำ่ งถูกตอ้ ง ซ่ึงจะนำไปสู่กำรสร้ำงองค์กร
แหง่ กำรเรียนรู้

ด้ำนปัญหำและอุปสรรค น้ันคือกำรที่จะได้มำซ่ึงข้อมูลต้องใช้ระยะเวลำในกำรเก็บข้อมูลเน่ืองจำก
ภำรกิจหลักของหน่วยงำนบำงหน่วยมีปริมำณงำนท่ีมำก ทำให้เวลำอำจไม่ตรงกับกำรเก็บข้อมูล และให้ข้อมูล

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

ทำใหผ้ ลกำรดำเนนิ งำนหยดุ ชะงัก ควำมเขำ้ ใจของหน่วยงำนต่อคำจำกัดควำมเม่ือเห็นหัวข้อ “กำรพัฒนำงำน
ประจำสู่งำนวิจยั ” มองเหน็ ถึงหลักควำมเป็นวิชำกำร ยุ่งยำกต่อกระบวนกำรดำเนินกำร ทำให้ขำดควำมกล้ำที่
จะรว่ มมอื ในกำรทำกำรพัฒนำงำนของหน่วยงำนตนเองไปสู่กำรทำวจิ ัย บุคลำกรขำดพ้นื ฐำนควำมรู้ในเรื่องของ
งำนวิจัยทำให้เกิดมุมมองท่ีแตกต่ำงและไม่พร้อมที่จะทำงำนวิจัยในหน่วยงำนของตน นอกจำกนี้ข้อเสนอแนะ
แนวทำงกำรพัฒนำมองว่ำ ควรมีกำรสนับสนุนงำนด้ำนน้ีในระดับชุมชนเพ่ือให้ทำงชุมชนเกิดองค์ควำมรู้
เพิ่มเติม ในระดับหน่วยงำนต้องบรรจุกำรดำเนินงำนในแผนงำนด้ำนกำรนำงำนประจำมำพัฒนำเพื่อนำไปสู่
กำรวิจัย เพ่ือไว้เป็นแบบแผนในกำรปฏิบัติงำนกรณีกำรโยกย้ำยบุคลำกร ส่งผลถึงกำรปฏิบัติงำนที่รับผิดชอบ
กำรดำเนินงำนด้ำนกำรพัฒนำงำนประจำสู่กำรวิจัยควรเป็นกำรทำงำนท่ีเกิดขึ้นจำกควำมร่วมมือควำมพร้อม
ของหน่วยงำนและผู้ปฏบิ ตั ิงำนในหนว่ ยงำนนนั้

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 11

1.3 กจิ กรรมออกหน่วยเคลื่อนที่

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร จัดให้มีกิจกรรมออกหน่วยเคล่ือนที่ทำงวิชำกำร โดย
ใหบ้ ริกำรด้ำนวิชำกำร งำนวิจัย กิจกรรมฐำนกำรเรียนรู้ และเปิดรับข้อร้องเรียน ข้อคิดเห็นต่อกำรดำเนินงำน
ของสำนักงำน โดยกลุ่มกำรวิจัยและกำรพัฒนำระบบเครือข่ำย เป็นผู้รับผิดชอบหลักในกำรกำหนดพ้ืนท่ี
ดำเนินกำร โดยบูรณำกำรร่วมกับโครงกำรหน่วยบำบัดทุกข์ บำรุงสุข สร้ำงรอยย้ิมให้ประชำชน โครงกำร
จงั หวัดเคลื่อนท่ี โครงกำร พม.เคลื่อนท่ี และ โครงกำรอน่ื ๆ ตำมทีผ่ ้บู งั คับบัญชำมอบหมำย

ดำเนนิ กำรจดั กจิ กรรมออกหนว่ ยเคล่อื นที่ทำงวิชำกำร ในพื้นท่ี 5 จังหวัด รวม 10 ครั้ง เพื่อให้บริกำร
ประชำชนดำ้ นวิชำกำร กำรเผยแพรง่ ำนวิจยั ควำมรู้ด้ำนกำรพฒั นำสงั คมและสวัสดิกำรสังคม ผลจำกกำรออก
หน่วยเคลือ่ นทท่ี ำงวชิ ำกำร พบว่ำ ผ้เู ขำ้ รว่ มกิจกรรม เย่ยี มชมนิทรรศกำร มีควำมพึงพอใจต่อกำรจัดกจิ กรรม

จำกกำรดำเนินกิจกรรมออกหน่วยเคลื่อนที่ทำงวิชำกำร ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2562 บุคลำกร
ผรู้ ับผิดชอบดำเนนิ งำน ไดส้ รปุ ผลกำรจัดกจิ กรรม และแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นเกี่ยวกับแนวทำงกำรพัฒนำงำน
และไดข้ อ้ สรปุ เพื่อกำรปรบั ปรุงบริกำร ดังนี้

1. กำรจัดกิจกรรมออกหน่วยบริกำรเคล่ือนท่ีทำงวิชำกำร ให้ผนวกกับกำรจัดกิจกรรมของ
หน่วย One Home ของจงั หวดั ในพ้ืนทร่ี ับผดิ ชอบ อำทิ งำนวันคนพิกำร งำนวันสตรีสำกล งำนวันครอบครัว
เปน็ ตน้

2. รูปแบบกิจกรรม ให้คงฐำนเรียนรู้สำหรับเด็กไว้ โดยอำจจัดในรูปแบบของฐำนศิลปะ ฐำน
ตอบคำถำมควำมรู้ทั่วไป โดยเน้นด้ำนสิทธิเด็ก ท้ังนี้ เพ่ือให้เด็กและผู้ปกครองได้ใช้เวลำร่วมกันในกำรทำ
กิจกรรม สง่ เสรมิ สัมพนั ธภำพอันดี และควำมใกล้ชดิ ในครอบครัว

3. ส่ือ เอกสำรเผยแพร่ เน้นกำรนำผลงำนวิจัยท่ีสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำรได้
จัดทำไว้แล้ว ไปเผยแพร่ให้เครือข่ำยระดับพ้ืนที่ได้ศึกษำและใช้ประโยชน์ในกำรทำงำนด้ำนกำรพัฒนำสังคม
และสวสั ดิกำร

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสริมและสนับสนุนวิชาการ 11

1.4 ข้อมลู เครือข่าย

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 มีกิจกรรมในปีงบประมำณ พ.ศ.2562 ด้ำนกำรพัฒนำ
สงั คมและกำรจัดสวสั ดิกำรสงั คมท่ีเหมำะสมกับบริบทพื้นท่ีและกลุ่มเป้ำหมำยในควำมรับผิดของกระทรวงกำร
พัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ และภำคีเครือข่ำยที่เก่ียวข้อง พร้อมท้ังให้กำรดำเนินงำนขับเคล่ือน
กำรบรู ณำกำรด้ำนสงั คมในระดับพื้นทส่ี กู่ ำรปฏิบตั ใิ หเ้ กิดประสทิ ธภิ ำพ

สำนกั งำนสง่ เสริมและสนบั สนุนวชิ ำกำร 11 จึงได้ขอควำมร่วมมือจัดเตรียมข้อมูลเครือข่ำยที่เก่ียวข้อง
กับภำรกิจหนว่ ยงำน จำกหนว่ ยงำน พม. ในพื้นที่รับผดิ ชอบ

จำกกำรดำเนนิ งำนจดั เกบ็ ขอ้ มลู เครือขำ่ ย ในพนื้ ทีร่ ับผดิ ชอบ 9 จงั หวัด ได้ขอ้ มูลดงั นี้
- ขอ้ มลู บุคลำกร พม.ในพืน้ ที่
- ขอ้ มูลวทิ ยำกร (ภำครัฐ/ภำคเอกชน)
- ขอ้ มลู อำสำสมคั รท่ีร่วมจดั ตงั้ ( อพม. , อผส. , อพก.)
- ขอ้ มูลเครือข่ำยองค์กรที่ พม. เขำ้ ไปรว่ มจดั ต้ังและขบั เคล่ือนในพื้นที่ (สภำเด็กฯ , ศพอส. และศพค.)
- ข้อมลู เครือข่ำยพนื้ ท่ตี ้นแบบที่ พม.รว่ มขับเคลื่อน
- ข้อมูลทำเนียบ เครือขำ่ ย พม. ( ด้ำนค้ำมนษุ ย์ , ด้ำนเดก็ )

ปัญหำและอุปสรรคในกำรจัดเก็บข้อมูล พบว่ำ เกิดควำมช้ำล่ำในกำรจัดเก็บข้อมูลทำให้ข้อมูลไม่เป็น
ปัจจบุ ัน แกป้ ญั หำโดยกำรตดิ ตำมทวงถำมอย่ำงสม่ำเสมอ

ข้อเสนอแนะ แนวทำงกำรพัฒนำในกำรจัดเก็บข้อมูล ควรนำข้อมูลที่จัดเก็บมำพัฒนำเป็นระบบ
สำรสนเทศภมู ศิ ำสตร์ (GIS) และเผยแพร่ประชำสัมพนั ธผ์ ่ำนสอ่ื ออนไลน์

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสริมและสนบั สนุนวิชาการ 11

1.5 การจดั การความร้แู ละการถ่ายทอดความรู้ (Knowledge – Management : KM)

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร ๑๑ ได้ดำเนินโครงกำรศูนย์บริกำรวิชำกำรพัฒนำสังคมและ
จัดสวัสดิกำรสังคม โดยมีกิจกรรม กำรจัดกำรควำมรู้และกำรถ่ำยทอดควำมรู้ โดยมีเป้ำหมำยสำคัญเพื่อ
รวบรวมองค์ควำมรู้ท่มี อี ยใู่ นองค์กร ตวั บุคคล หรอื แอกสำรมำพฒั นำให้เปน็ ระบบ เพื่อให้ทุกคนในองค์สำมำรถ
เข้ำถึงองค์ควำมรู้ดังกล่ำวน้ันได้ รวมถึงเพ่ือเป็นแนวทำงในกำรปฏิบัติงำนให้แก่หน่วยงำนอ่ืนๆ ในกำรนำไป
ประยุกต์ใช้ให้เหมำะสมกับบริบทของหน่วยงำนต่อไป โดยในปี ๒๕๖๒ สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุน
วชิ ำกำร ๑๑ ไดพ้ จิ ำรณำคัดเลอื กประเด็นสำหรับกำรจัดกำรควำมรจู้ ำกเขตพ้ืนที่ควำมรับผิดชอบ โดยพิจำรณำ
จำกหน่วยงำนที่ได้รับรำงวัลจำกกำรดำเนินงำน และหน่วยงำนท่ีมีผลงำนหรือกระบวนงำนที่น่ำสนใจ ๔
ประเดน็ ดังน้ี

- ประเด็น “กำรประสำนควำมร่วมมือศูนย์ประสำนงำนชำยแดนเพ่ือต่อต้ำนกำรค้ำมนุษย์
(ระนอง – เกำะสอง)” ได้รับรำงวัลเลิศรัฐ สำขำบริกำรภำครัฐ ประจำปี ๒๕๖๑ ภำยใต้ช่ือผลงำน “BCATIP
ระนอง – เกำะสอง แสงสว่ำงแห่งอันดำมัน” หน่วยงำนสำนักงำนพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์
จงั หวดั ระนอง

- ประเด็น “ศิลปะบำบัด” ได้รับรำงวัลผลงำนทำงด้ำนกำรพัฒนำสังคมเพื่อควำมเป็นเลิศ
เนือ่ งในวันสถำปนำครบรอบ ๑๖ ปี หน่วยงำนสถำนพฒั นำและฟ้ืนฟูเด็กจงั หวดั สุรำษฎรธ์ ำนี”

- ประเด็น “กำรบูรณำกำรช่วยเหลือผู้ประสบปัญหำด้ำนที่อยู่อำศัย” หน่วยงำนสำนักงำน
พฒั นำสงั คมและควำมมั่นคงของมนุษย์

- ประเด็น “กำรเสริมสร้ำงเครือข่ำยคุ้มครองเด็กในระดับตำบลจังหวัดชุมพร” หน่วยงำน
บำ้ นพกั เดก็ และครอบครัวจงั หวัดชุมพร

สำหรับกำรดำเนินกิจกรรมกำรจัดกำรควำมรู้และกำรถ่ำยทอดควำมรู้ใน ๔ ประเด็นดังกล่ำว
ได้ดำเนินกิจกรรมโดยกำรลงพื้นที่สัมภำษณ์ข้อมูล จัดเวทีแลกเปล่ียนเรียนรู้ จำกเครือข่ำยผู้ปฏิบัติงำนที่
เกีย่ วขอ้ งกบั ประเด็นนนั้ ๆ มำร่วมให้ขอ้ มลู เพอื่ รวบรวมจัดทำเป็นชุดควำมรู้ สำหรับผลท่ีได้จำกกำรจัดกิจกรรม
ดังกล่ำว ทำให้บุคลำกรหรือผู้ปฏิบัติงำนได้มีโอกำสในกำรถ่ำยทอดองค์ควำมรู้และประสบกำรณ์ที่มีอยู่ในตัว
บุคคล รวมถึงได้แลกเปล่ียนเรียนรู้ร่วมกันกับเครือข่ำยท่ีทำงำนท้ังในส่วนท่ีเกี่ยวข้องกับกระบวนงำน ปัญหำ
อุปสรรค และปัจจัยควำมสำเร็จท่ีพบในกำรดำเนินงำน ผ่ำนกำรเรียบเรียงร้อยเรื่องรำวและเผยแพร่ให้แก่
ผู้ปฏิบัติงำนในหน่วยงำนอื่นๆ ให้สำมำรถเข้ำถึงองค์ควำมรู้ดังกล่ำวได้ง่ำยข้ึนและสำมำรถนำไปปรับใช้ให้
เหมำะสมกับบริบทของหนว่ ยงำนตนเอง

กำรจัดกำรควำมรู้และกำรถ่ำยทอดควำมรู้ จึงถือเป็นอีกหน่ึงกิจกรรมที่มีควำมสำคัญต่อ
กำรปฏิบัติงำนในปัจจุบัน เพรำะงำนต่ำงๆ จำเป็นต้องใช้ควำมรู้มำเป็นฐำนในกำรต่อยอดงำนให้เกิดข้ึน และ
กำรจัดกำรควำมรู้จึงเป็นอีกหน่ึงเคร่ืองมือท่ีจะมีส่วนช่วยในกำรพัฒนำงำน พัฒนำคน และส่งเสริมกำรเป็น
องค์กรแห่งกำรเรียนรู้ได้ ท้ังนี้ กำรสร้ำงสร้ำงทัศนะคติเชิงบวกให้แก่ผู้ปฏิบัติงำนให้เห็นควำมสำคัญของกำร

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสริมและสนบั สนุนวิชาการ 11

จัดกำรควำมรแู้ ละกำรถำ่ ยทอดควำมรู้ และกำรพัฒนำบุคลำกรใหเ้ ขำ้ ใจในกระบวนกำรกำรจัดกำรควำมรู้ดังกล่ำว
จึงมคี วำมสำคญั ทจี่ ะเปน็ ส่วนหนึ่งในกำรสนับสนุนกำรพัฒนำงำนไดต้ อ่ ไปในอนำคต

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสริมและสนบั สนุนวิชาการ 11

1.6 กิจกรรมแลกเปล่ียนเรียนรู้เพื่อขับเคลื่อนงานโครงการ/แผนงาน/กิจกรรม ด้านการพัฒนา
สงั คมและการจัดสวสั ดกิ ารสงั คม ท่ีเหมาะสมกับบริบทพ้นื ที่กลุ่มเป้าหมายประจาปีงบประมาณ 2562

สำนกั งำนส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วชิ ำกำร 11 ไดจ้ ดั ให้มกี ำรประชุมแลกเปล่ยี นเรยี นร้เู พื่อขับเคลื่อนงำน
โครงกำร/แผนงำน/กิจกรรม ด้ำนกำรพัฒนำสังคมและกำรจัดสวัสดิกำรสังคม ที่เหมำะสมกับบริบทพื้นที่
กลุ่มเป้ำหมำยประจำปีงบประมำณ 2562 มีวัตถุประสงค์เพ่ือ ขับเคลื่อนงำนโครงกำร แผนงำน กิจกรรม โดย
ได้เชิญหัวหน้ำหน่วยงำน เจ้ำหน้ำที่ผู้เกี่ยวข้อง จำกหน่วยงำนในสังกัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำม
มนั่ คงของมนษุ ย์ ในเขตพื้นทีร่ ับผิดชอบของสำนักงำนสง่ เสริมและสนบั สนนุ วิชำกำร 11 รวม 9 จังหวัด ร่วมรับ
ฟังกำรประชุมช้ีแจง และหำรือกำรดำเนินงำนโครงกำรสำคัญภำยใต้ภำรกิจกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและ
ควำมมั่นคงของมนุษย์ ในปีงบประมำณ 2562 เชิงบูรณำกำร ดำเนินกำร จัดโครงกำรเมื่อ วันท่ี 9 มกรำคม
2562 ณ ห้องประชมุ สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 มผี ูเ้ ข้ำร่วมโครงกำร จำนวน 70 คน

ผลกำรดำเนินงำน พบว่ำ กำรขับเคล่ือนกำรบูรณำกำรด้ำนสังคมในระดับพ้ืนที่ สู่กำรปฏิบัติ เกิด
ประสิทธิภำพและพัฒนำศักยภำพบุคลำกรของหน่วยงำนให้มีควำมรู้ควำมสำมำรถ มีทักษะในกำรคิดวิเครำะห์
สังเครำะหข์ อ้ มูล ในกำรตดิ ตำมประเมินผล และมแี นวทำงในกำรปฏบิ ตั ิงำนใหเ้ กดิ ประสิทธภิ ำพ

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสรมิ และสนบั สนุนวิชาการ 11

1.7 กิจกรรมแลกเปล่ียนเรยี นรู้ กจิ กรรมการจดั การความร้ดู า้ นการเงนิ การคลงั และพัสดุ สาหรับ
ผูป้ ฏบิ ัตงิ าน

สำนกั งำนสง่ เสริมและสนบั สนนุ วิชำกำร 11 ไดจ้ ดั กำรประชมุ แลกเปลีย่ นเรียนรูก้ ำรจัดกำรควำมรู้ด้ำน
กำรเงินกำรคลังและพัสดุ เพื่อให้มีควำมรู้ควำมเข้ำใจเกี่ยวกับงำนกำรเงินและพัสดุ กำรปฏิบัติงำนได้อย่ำง
ถูกต้อง และให้ผลสัมฤทธ์ิของกำรปฏิบัติงำนเป็นไปตำมระเบียบกำรเงินกำรคลังและพัสดุ ดำเนินกำรจัด
โครงกำร วันที่ 21 มีนำคม 2562 ณ ห้องประชุมสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 มีผู้เข้ำร่วม
โครงกำร จำนวน 95 คน

ผลกำรกำรดำเนนิ งำน พบว่ำ ข้ำรำชกำรและเจ้ำหน้ำท่ีของหน่วยงำนสังกัด กระทรวงกำรพัฒนำสังคม
และควำมมั่นคงของมนุษย์ ในเขตพน้ื ท่ีของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 สนใจเข้ำร่วม และมำ
แลกเปล่ียนกำรปฏิบัติงำนและปัญหำอุปสรรคในกำรปฏิบัติงำนด้ำนกำรเงิน และพัสดุ จนได้ประเด็นจำกกำร
แลกเปล่ียนเรียนรู้

ขอ้ เสนอแนะแนว ทำงแกไ้ ข้ ผู้เขำ้ รว่ มฝำกให้ สำนกั งำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ประสำนให้
หน่วยตรวจสอบภำยใน ของท้ัง 3 กรมประสำนงำนกันและจัดทำเป็นมำตรฐำนในกำรลงตรวจ และข้อทักท้วง
ตำมระเบยี บ ให้เป็นไปในแนวทำงเดียวกนั

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 11

2. โครงการฝึกอบรมเพ่ิมศกั ยภาพในการคดั แยกเพอ่ื ช่วยเหลือและค้มุ ครองผู้เสยี หายจากการค้ามนุษย์

กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ ตระหนักว่ำกำรคัดแยกผู้เสียหำยจำกกำรค้ำ
มนุษย์เป็นกระบวนกำรสำคัญย่ิง ก่อนที่จะนำไปสู่กำรช่วยเหลือและคุ้มครองสวัสดิภำพผู้เสียหำยจำกกำรค้ำ
มนุษย์ และถือเป็นพยำนบุคคลท่ีสำคัญในกำรนำไปสู่กำรปรำบปรำมกำรค้ำมนุษย์ อย่ำงไรก็ตำมจำกกำร
ดำเนินงำนที่ผ่ำนมำพบว่ำ ในหลำยพื้นที่เจ้ำหน้ำท่ีไม่เพียงพอและขำดทักษะควำมรู้ในกำรคัดแยกผู้เสียหำย
โดยเฉพำะเม่ือเกิดเหตุท่ีมีผู้ที่คำดว่ำจะเป็นผู้เสียหำยจำนวนมำก กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคง
ของมนุษย์ จึงมอบหมำยให้สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร ๑๑ ดำเนินกำรจัดฝึกอบรมโครงกำรเพิ่ม
ศักยภำพในกำรคัดแยก เพ่ือช่วยเหลือและคุ้มครองผู้เสียหำยจำกกำรค้ำมนุษย์ ให้กับกลุ่มเป้ำหมำยท่ีเป็น
ผู้ปฏิบัติงำนด้ำนกำรช่วยเหลือและคุ้มครองผู้เสียหำยจำกกำรค้ำ เพื่อให้มีทักษะควำมรู้ ควำมเข้ำใจ
องค์ประกอบกำรคำ้ มนุษย์ ตำมแบบฟอร์มคัดแยกผู้เสียหำยฯ พัฒนำทักษะ ด้ำนเทคนิคและวิธีกำรสัมภำษณ์
ผูเ้ สียหำยฯ เพ่ือให้ได้ข้อมูลทค่ี รบถว้ นและชดั เจนมำกที่สดุ และใหบ้ ุคลำกรเข้ำใจควำมสำคัญและแนวทำงกำร
ปฏิบัติงำนร่วมกันของทีมสหวิชำชีพในด้ำนกำรคัดแยกผู้เสียหำยฯ และกำรส่งต่อหน่วยงำนท่ีเกี่ยวข้องเพื่อ
ชว่ ยเหลอื คุ้มครองผูเ้ สียหำยจำกกำรค้ำมนุษย์ต่อไป โดยไดด้ ำเนินกำรจดั ฝึกอบรม จำนวน 2 รุ่น ได้แก่ รุ่นที่ 1
ระหว่ำงวันท่ี 20 – 22 มกรำคม 2562 ณ โรงแรมซีบีดีทู อำเภอเมือง จังหวัดสุรำษฎร์ธำนี และรุ่นท่ี 2
ระหว่ำงวันที่ 18– 20 มิถุนำยน 2562 ณ โรงแรมบรรจงบุรี อำเภอเมือง จังหวัดสุรำษฎร์ธำนี มีผู้เข้ำร่วม
ฝึกอบรมรวมท้ังสิ้น 96 คน ผลจำกกำรฝึกอบรม ผู้ปฏิบัติงำนมีทักษะควำมรู้เร่ืองคัดแยกผู้เสียหำยจำกกำรค้ำ
มนุษย์ และมีทักษะด้ำนเทคนิค และวิธีกำรสัมภำษณ์ผู้เสียหำยฯ เพ่ือให้ได้ข้อมูลท่ีครบถ้วนและชัดเจนมำก
ท่ีสุดและมเี ครอื ข่ำยกำรทำงำนของทมี สหวิชำชพี ในกำรป้องกันและปรำบปรำมกำรค้ำมนุษย์ระหว่ำงจังหวัดใน
เขตพ้นื ทข่ี องแต่ละ สสว. ทำให้มเี จำ้ หน้ำทที่ ่มี ีองค์ควำมรู้ มีจำนวนเพียงพอตอ่ กำรปฏิบัตงิ ำนในพืน้ ที่

จำกำรจัดโครงกำรฝึกอบรมเพิ่มศักยภำพในกำรคัดแยกเพื่อช่วยเหลือและคุ้มครองผู้เสียหำยจำก
กำรค้ำมนุษย์ พบว่ำ 1) วิทยำกรที่มีควำมเช่ียวชำญด้ำนนี้ มีค่อนข้ำงน้อย ทำให้ต้องเล่ือนระยะเวลำของกำร
ฝึกอบรมให้ตรงกับช่วงเวลำของวิทยำกร 2) ผู้เข้ำรับกำรฝึกอบรมมีหลำกหลำยบทบำทหน้ำท่ี และมีพ้ืน
ฐำนควำมรู้ควำมเข้ำใจเก่ียวกับกำรคัดแยกผู้เสียหำยจำกกำรค้ำมนุษย์ไม่เท่ำกัน ทำให้บำงคนรับรู้และเข้ำใจ
เนอื้ หำหลักสูตรกำรฝึกอบรมไดไ้ มม่ ำกเท่ำทค่ี วร 3) ผู้เข้ำรบั กำรฝกึ อบรมบำงคน ไม่สำมำรถอยู่อบรมได้ครบท้ัง
หลักสูตร 4) ระยะเวลำฝึกอบรมน้อยเกนิ ไป ทำใหไ้ ด้รับควำมรไู้ ม่เต็มที่

ข้อเสนอแนะ แนวทำงกำรพัฒนำในกำรจัดโครงกำรฝึกอบรมเพ่ิมศักยภำพในกำรคัดแยกเพื่อ
ชว่ ยเหลือและค้มุ ครองผเู้ สียหำยจำกกำรคำ้ มนุษย์ ได้แก่ 1) ควรจัดฝึกอบรมอย่ำงต่อเน่ือง เพ่ือให้ได้รับควำมรู้
ใหม่ๆและเกิดกำรแลกเปล่ียนเรียนรรู้ ว่ มกัน 2) เพิ่มเวลำฝกึ อบรมใหม้ ำกขนึ้ 3) กำหนดคุณสมบัติของผู้ที่จะเข้ำ
รับกำรฝึกอบรม เพ่ือให้มีพื้นฐำนเดียวกัน 4) ควรปรับเนื้อหำและเวลำให้สอดคล้องกัน 5) ควรจัดหลักสูตร
ฝึกอบรมให้กับผู้ปฏิบัติงำนด้ำนกำรป้องกันและปรำบปรำมกำรค้ำมนุษย์กลุ่มเป้ำหมำยอ่ืนๆ นอกเหนือจำก
เจ้ำหนำ้ ทข่ี องรัฐ

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนบั สนุนวิชาการ 11

3. โครงการขบั เคลื่อนระบบการดแู ลและคุ้มครองทางสงั คมของผู้สงู อายใุ นระดบั พ้ืนที่

กำรกำ้ วสู่สังคมผู้สูงอำยุเป็นปรำกฏกำรณ์ท่ชี ดั เจนของสังคมไทยในศตวรรษท่ี โดยในปี พ.ศ. 2558 มี
จำนวนประชำกรสูงอำยุ คิดเป็นร้อยละ 16 ของประชำกรท้ังหมด และ ในปี พ.ศ.2564 ประเทศไทยจะเป็น
สงั คมผู้สูงอำยอุ ยำ่ งสมบูรณ์ และในปี พ.ศ.2574 จะเข้ำส่สู ังคมผสู้ งู อำยรุ ะดับสดุ ยอด โดยจะมีประชำกรสูงอำยุ
มำก ถึงร้อยละ 28 ในด้ำนกำรอยู่อำศัยของผู้สูงอำยุ มีแนวโน้มว่ำผู้สูงอำยุท่ีอำศัยอยู่ตำมลำพังคนเดียว และ
อยู่ตำมลำพังกับคู่สมรส มีสัดส่วนสูงข้ึน ผู้สูงอำยุที่อยู่ตำมลำพังในเขตเมืองหรือเขตเทศบำลสูงกว่ำเขตนอก
เทศบำล กำรอยู่ตำมลำพังส่งผลต่อกำรดูแลระยะยำว ไม่ว่ำจะเป็นเรื่องของผู้ดูแลและระบบกำรดูแลผู้สูงอำยุ
ท้ังในสถำบันและในชุมชน ประกอบกับกำรที่ผู้สูงอำยุมีอำยุเพ่ิมมำกขึ้นควำมเส่ียงต่อกำรเจ็บป่วยก็จะสูงตำม
ไปด้วย และโรคที่ผู้สูงอำยุมักจะเป็นโรคเร้ือรังซึ่งต้องกำรกำรดูแลใกล้ชิดระยะยำว และภำยใต้แนวคิดกำรจัด
สวัสดิกำรสำหรับผู้สูงอำยุ โดยใช้ชุมชนเป็นฐำน และเปิดโอกำสให้ผู้สูงอำยุแกนนำ อำสมัคร ชุมชน องค์กร
เครือข่ำยภำครัฐ เอกชน มีส่วนร่วมขับเคลื่อนกำรดำเนินงำน โดยมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้กำรหนุนเสริม
ซึ่งสอดคล้องกับกำรดำเนินงำนของ กรมกิจกำรผู้สูงอำยุในกำรสร้ำงระบบกำรดูแลและคุ้มครองพิทักษ์สิทธิ
ผู้สูงอำยุ ทั้งในกำรดูแล ช่วยเหลือ คุ้มครอง และพิทักษ์สิทธิ์ผู้สูงอำยุ กำรส่งเสริมให้องค์กรปกครองส่วน
ท้องถิ่นเป็นองค์กรหลักในกำรให้บริกำรแก่ผู้สูงอำยุ ได้อย่ำงครบถ้วนในทุกกิจกรรมและในทุกช่วงชีวิตของ
ผสู้ งู อำยุ

กรมกิจกำรผู้สูงอำยุจึงได้ให้สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ดำเนินกำรนำร่องพ้ืนท่ี
ต้นแบบระบบกำรดูแลและคุ้มครองพิทักษ์สิทธิผู้สูงอำยุในระดับพื้นที่ จำนวน 1 พื้นที่ ได้แก่ ตำบลวิสัยใต้
อำเภอสวี จังหวัดชุมพร เพ่ือให้เกิดกลไกกำรส่งเสริม ป้องกัน เฝ้ำระวัง และช่วยเหลือผู้สูงอำยุ โดยเฉพำะ
ผสู้ ูงอำยุทป่ี ระสบปญั หำทำงสังคม อำทิ ประสบภำวะลำบำก ถูกทอดทิ้ง ถูกกระทำควำมรุนแรง ถูกหลอกลวง
ซึง่ สำนักงำนส่งเสรมิ และสนับสนนุ วิชำกำร 11 ไดด้ ำเนินกำรโครงกำรฝึกอบรมพัฒนำศักยภำพและส่งเสริมกำร
เรียนร้ผู สู้ ูงอำยุในชมุ ชน เพือ่ ให้ควำมรู้ ควำมเข้ำใจ และแนวทำงกำรจัดต้ังโรงเรียนผู้สูงอำยุ เป็นกำรส่งเสริม
กำรเรียนรู้ตลอดชีวิต พัฒนำทักษะศักยภำพของผู้สูงอำยุ ให้ใช้ชีวิตอย่ำงมีคุณค่ำ มีศักด์ิศรี มีควำมสุข
กลุ่มเป้ำหมำยได้แก่ เจ้ำหน้ำท่ี อบต. วิสัยใต้ และภำคีเครือข่ำยที่เก่ียวข้อง โดยได้รับควำมร่วมมือคณะ
วิทยำกรจำก คณะพยำบำลศำสตร์ มหำวิทยำลัยรำชภัฎสุรำษฎร์ธำนี นอกจำกน้ี คณะพยำบำลศำสตร์
มหำวิทยำลัยรำชภัฎสุรำษฎร์ธำนีร่วมกับหน่วยงำน พม.ในจังหวัดชุมพร และสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุน
วิชำกำร 11 บูรณำกำรติดตำมผลกำรจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอำยุอย่ำงต่อเน่ือง เพ่ือผลักดันให้เกิดกำรจัดต้ัง
โรงเรยี นผ้สู ูงอำยุตำบลวิสัยใต้ อำเภอสวี จังหวัดชุมพร พร้อมทั้งเสริมสร้ำงศักยภำพให้แก่องค์กรปกครองส่วน
ท้องถน่ิ และแกนนำ /อำสำสมัครในพ้ืนที่ ส่งผลให้ผ้สู ูงอำยมุ ีคณุ ภำพชวี ติ ทีด่ ี และมคี วำมม่ันคงในชีวติ ต่อไป

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

ข้อเสนอแนะ แนวทำงกำรพฒั นำ คือ ติดตำมผลกำรจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอำยุร่วมหน่วยกับงำน พม. ใน
จังหวัดชุมพร และคณะพยำบำลศำสตร์ มหำวิทยำลัยรำชภัฎสุรำษฎร์ธำนี อย่ำงต่อเน่ือง เพื่อผลักดันให้เกิด
กำรจดั ตงั้ โรงเรียนผสู้ งู อำยตุ ำบลวสิ ยั ใต้ อำเภอสวี จังหวดั ชมุ พร

ประโยชน์ท่ีได้รับจำกโครงกำรขับเคลื่อนระบบกำรดูแลและคุ้มครองทำงสังคมของผู้สูงอำยุในระดับ
พ้นื ที่ 1) ผ้สู งู อำยไุ ด้รับกำรดูแลและคุ้มครองพิทักษ์สิทธิใน 4 มิติ ได้แก่ ด้ำนสุขภำพ ด้ำนเศรษฐกิจ ด้ำนสังคม
และด้ำนสภำพแวดล้อมและบริกำรสำธำรณะ 2) ผู้สูงอำยุสำมำรถอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนในสังคมและดำรงชีวิตได้
อย่ำงปลอดภัย 3) เพ่ือให้เกิดกลไกขับเคล่ือนกำรดูแลและคุ้มครองพิทักษ์สิทธิผู้สูงอำยุได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ
4) เสริมสร้ำงกำรมสี ่วนร่วมของพื้นท่ีในกำรดแู ลและค้มุ ครองพิทักษน์ ิทธผิ ้สู งู อำยุ

4. โครงการวิจยั การพัฒนาศกั ยภาพผสู้ งู อายุในภาวะพฤฒพลังให้เกิดการยงั ประโยชน์ดา้ นสงั คม

กำรวจิ ัยครงั้ น้ีมีวตั ถปุ ระสงคเ์ พื่อศกึ ษาแนวทางการพัฒนาศักยภาพผูส้ ูงอายุในภาวะพฤฒพลังใหเ้ กิด
การยังประโยชน์ด้ำนสังคม ส่งเสริมให้ผู้สูงอำยุมีหลักประกันรำยได้ที่ม่ันคงและยังยืน และเสริมสร้ำงสุขภำวะ
ทั้งด้ำนร่ำงกำย จิตใจและสังคมให้แก่ผู้สูงอำยุ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสำนวิธี ระหว่ำงกำรวิจัยเชิงปริมำณ
ควบคู่ไปกับกำรวิจัยเชงิ คณุ ภำพ โดยกำรวจิ ยั เชิงปริมำณใช้วิธีกำรวิจัยเชิงสำรวจกับกลุ่มประชำกรผู้สูงอำยุ 60
ปีขึ้นไป สำหรับกำรวิจัยเชิงคุณภำพใช้กำรสนทนำกลุ่มย่อย (Focus Group) ในระดับพื้นท่ีในเขตพื้นท่ี
รับผิดชอบของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 1 – 12 ในส่วนของ สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุน
วชิ ำกำร 11 เก็บรวบรวมข้อมูลจำกกลุ่มประชำกรผู้สูงอำยุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 210 คน และกำรสนทนำกลุ่ม
ย่อย (Focus Group) กับหน่วยงำนภำครัฐท่ีดำเนินงำนในด้ำนผู้สูงอำยุในพื้นที่ตำบลแม่ขรี อำเภอตะโหมด
จังหวดั พทั ลุง

แนวทำงในกำรส่งเสรมิ ให้ผสู้ ูงอำยทุ ่ยี งั มศี กั ยภำพทำกิจกรรมเพ่อื ใหเ้ กดิ ประโยชน์ต่อสังคม โดยกำรจัด
อบรมให้ควำมรู้แก่ผู้สูงอำยุเพื่อรู้เท่ำทันสถำนกำรณ์ปัจจุบัน กำรจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณค่ำของผู้สูงอำยุใน
ชุมชน และกำรจดั ตัง้ ศนู ย์กำรเรยี นรู้ถำ่ ยทอดองคค์ วำมรแู้ ละภมู ิปัญญำของผู้สูงอำยุ เพื่อเป็นศูนย์กำรถ่ำยทอด
องค์ควำมร้แู ละเรียนร้ภู ูมปิ ญั ญำแก่คนรุ่นใหม่ และหนว่ ยงำนทเี่ ก่ียวข้องกับกำรทำงำนด้ำนผู้สูงอำยุต้องบูรณำ
กำรกำรทำงำนร่วมกันในกำรส่งเสริมผูส้ ูงอำยใุ หท้ ำกจิ กรรมทยี่ งั ประโยชน์ตอ่ สงั คม

ข้อเสนอแนะ แนวทำงกำรพัฒนำ หน่วยงำนภำครฐั ภำคเอกชน และภำคประชำสังคม ควรบูรณำกำร
ร่วมกันในกำรสร้ำงสรรค์กิจกรรม / โครงกำรเพ่ือผู้สูงอำยุ และทุกหน่วยงำนต้องจัดสรรอัตรำกำลังของ
เจ้ำหนำ้ ทใ่ี หส้ อดคล้องกับภำรกิจงำนด้ำนผู้สงู อำยุ

ประโยชน์ท่ีได้รับจำกกำรจัดโครงกำร 1) ได้แนวทำงกำรพัฒนำศักยภำพผู้สูงอำยุให้เกิดกำรยัง
ประโยชน์ด้ำนสังคม 2) ได้ข้อมูลเกี่ยวกับศักยภำพของผู้สูงอำยุในระดับชุมชน 3) ได้แนวทำงกำรพัฒนำ
ผู้สูงอำยุ ด้ำนร่ำงกำย จิตใจ สังคม มีหลักประกันรำยได้ที่มั่นคงและยังยืน 4) มีกำรพัฒนำสังคมตำมแนวทำง
ประชำรัฐของผสู้ ูงอำย 5) มีแนวทำงกำรพฒั นำผ้สู งู อำยใุ นภำวะพฤฒพลัง ตำมบริบทพื้นที่ ทั้ง 12 พน้ื ที่

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

แนวทำงกำรดำเนนิ งำนหรือกิจกรรมในกำรพัฒนำศักยภำพผสู้ ูงอำยุให้มสี ขุ ภำวะ ทำงกำย ทำงจติ ใจ และทำง
สงั คมทดี่ ี
สขุ ภำวะทำงกำย

- กำรตรวจคดั กรองสุขภำพ
- สง่ เสริมให้วยั เดก็ และวัยทำงำนมสี ำมัญสำนึกในกำรดูแลผ้สู งู อำยุ
สุขภำวะทำงจิตใจ
- สวดมนต/์ ไหว้พระ
- กิจกรรมวนั พระ
สขุ ภำวะทำงสงั คมที่ดี
- กำรศึกษำดงู ำน
- กำรจดั กจิ กรรมถ่ำยทอดภมู ิปัญญำ
- กำรอบรมให้ควำมรู้ด้ำนตำ่ งๆ เชน่ ทกั ษะกำรฝกึ อำชพี

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

5. โครงการวิจัยกลยุทธส์ ่งเสริมการทางานของผสู้ ูงอายุไทย

โครงกำรวิจัยกลยุทธ์ส่งเสริมกำรทำงำนของผู้สูงอำยุไทย มีวัตถุประสงค์เพ่ือศึกษำสถำนกำรณ์
กำรทำงำนและลกั ษณะกำรทำงำนของผู้ใหญ่และผู้สูงอำยุไทยในปัจจุบัน เพ่ือศึกษำทัศนคติและควำมต้องกำร
กำรสนบั สนุนด้ำนกำรทำงำนของผใู้ หญ่และผู้สงู อำยุไทย รวมทั้งเพ่ือกำหนดยุทธ์ในกำรส่งเสริมกำรทำงำนของ
ผใู้ หญ่และผสู้ ูงอำยุไทย โดยมีเปำ้ หมำยสำคญั คือ ส่งเสรมิ ให้ผใู้ หญแ่ ละผูส้ ูงอำยุมีงำนทำเพื่อกำรพ่ึงพำตนเองได้
อย่ำงตอ่ เนอ่ื งและยั่งยืน

โครงกำรวิจัยนี้ใช้วิธีกำรวิจัยแบบผสำนวิธี ซ่ึงประกอบด้วย กำรวิจัยเชิงเอกสำร กำรวิจัยเชิง
ปริมำณ และกำรวิจัยเชงิ คณุ ภำพทีม่ กี ำรใชท้ งั้ วธิ ีกำรสนทนำกลมุ่ และกำรสัมภำษณ์เชิงลึก สำหรับกำรวิจัยเชิง
ปรมิ ำณ กลมุ่ ตัวอย่ำงในกำรวิจัย คือ ผู้ใหญ่และผู้สูงอำยุท่ีมีอำยุระหว่ำง 55-65 ปี โดยเป็นแรงงำนนอกระบบ
และผู้ทวี่ ่ำงงำน ใชแ้ บบสอบถำมเป็นเครื่องมือในกำรวิจัย ส่วนกำรสนทนำกลุ่ม กลุ่มเป้ำหมำยคือ ตัวแทนของ
หน่วยงำนท่ีมีส่วนเก่ียวข้องกับกำรส่งเสริมกำรทำงำนของผู้ใหญ่และผู้สูงอำยุในพื้นที่ เช่น สำนักงำนพัฒนำ
สังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์จังหวัด (พมจ.) แรงงำนจังหวัด ตัวแทนจำกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และ
สมำชิกชมรม/สมำคมผสู้ งู อำยุ สำหรับกำรสัมภำษณ์เชิงลึกเป็นกำรสัมภำษณ์ผู้เช่ียวชำญเกี่ยวกับด้ำนแรงงำน
และผู้สงู อำยซุ ึ่งเปน็ ผู้เชี่ยวชำญและนักวิชำกำรจำกสถำบนั กำรศึกษำ/หนว่ ยงำนตำ่ งๆ

จำกผลกำรศึกษำภำพรวมกำรทำงำนของผู้สูงอำยุในพ้ืนที่เขตควำมรับผิดชอบของสำนักงำน
ส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร ๑๑ พบว่ำผู้สูงอำยุส่วนใหญ่ยังคงทำงำนอยู่ ซ่ึงอำชีพส่วนใหญ่คือ เกษตรกร
คำ้ ขำย ทำประมง รบั จำ้ งทว่ั ไป และรับรำชกำร ในปริมำณสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน ส่วนเหตุผลส่วนใหญ่ที่ยังคง
ทำงำนน้ันเพรำะมีภำระในเรื่องของค่ำใช้จ่ำยในกำรดำเนินชีวิต ต้องกำรพบปะเพื่อนฝูงในสังคม มีภำระหน้ีสิน
ในครอบครัว และมีภำระที่ต้องรับผิดชอบเช่นเล้ียงดูลูกหลำน นอกจำกนี้มองว่ำควรมีกำรร่วมมือกันท้ัง
ครอบครวั ภำครฐั และภำคเอกชนโดยให้ผู้สูงอำยุดึงศักยภำพออกมำ เช่น เร่ืองภูมิปัญญำถ่ำยทอดให้ลูกหลำน
ควรมีกำรสง่ เสรมิ สนับสนนุ โดยครอบครัว มีกำรส่งเสริมและสร้ำงแรงจูงใจโดยครอบครัว ชุมชน หน่วยงำนรัฐ
เช่น จัดกิจกรรมกำรประกวดภูมิปัญญำในงำนประเพณีต่ำงๆ ควรมีกิจกรรมเข้ำสังคม ให้ติดสังคม
เพอื่ ปอ้ งกันโรคซึมเศร้ำในผู้สูงอำยุ รวมทงั้ ควรพฒั นำสง่ เสริมกำรประกอบอำชีพที่เหมำะสมกับผู้สูงอำยุ เพื่อให้
เกิดรำยได้ พร้อมส่งเสริมด้ำนกำรตลำด ควรมีนโยบำยส่งเสริมกำรทำงำนโดยจัดทำเป็นโครงกำรเพื่อจ้ำงงำน
ควรมีนโยบำยกำรทำงำนหลังเกษยี ณ สำหรบั ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ ับคอื กำรได้ข้อมูลเก่ียวกับสถำนกำรณ์กำรทำงำน
และลักษณะกำรทำงำนของผู้ใหญ่และผู้สูงอำยุไทยในปัจจุบันด้ำนรูปแบบและวิธีกำรทำงำนซึ่งจะเป็น
ประโยชน์ในกำรกำหนดแนวทำงกำรส่งเสริมกำรทำงำนต่อไปในอนำคต ได้ข้อมูลทัศนคติและควำมต้องกำร
ของผใู้ หญ่และผู้สงู อำยุไทยตอ่ กำรสนับสนุนด้ำนกำรทำงำน จำแนกตำมพื้นฐำนของควำมรู้ ประสบกำรณ์และ
ลักษณะกำรทำงำน ซึ่งก่อให้เกิดควำมรู้ ควำมเข้ำใจต่อควำมต้องกำรของผู้ใหญ่และผู้สูงอำยุไทยท่ีจะเป็น
ประโยชน์ต่อกำรนำไปใช้ในกำรกำหนดนโยบำยกำรส่งเสริมกำรทำงำนต่อไป ได้กลยุทธ์ในกำรส่งเสริมกำร
ทำงำนของผู้ใหญ่และผู้สูงอำยุซึ่งจะเป็นฐำนข้อมูลสำหรับหน่วยงำนภำครัฐ ภำคเอกชน และทุกภำคส่วนท่ี
เก่ียวขอ้ งซง่ึ จะนำไปใช้ในกำรกำหนดยทุ ธศำสตรแ์ ละนโยบำยในกำรทำงำนต่อไป

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 11

ด้ำนปัญหำและอุปสรรค น้ันพบว่ำเกิดขึ้นหลำยสำเหตุ คือ กลุ่มตัวอย่ำงท่ีใช้ในกำรศึกษำครั้งน้ีมีกำร
กระจุกตัว และส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง เนื่องจำกลักษณะของพ้ืนท่ี และระยะเวลำในกำรลงพ้ืนท่ีท่ีจำกัดทำให้
พบกลมุ่ ตัวอยำ่ งท่เี ปน็ เพศหญงิ มำกกวำ่ เพศชำย รวมถึงลักษณะของผู้ตอบที่มีควำมคล้ำยคลึงกัน กระบวนกำร
ข้นั ตอนกำรสนทนำกลุ่ม (Focus Group) ผู้เข้ำร่วมบำงสว่ นติดภำรกิจทำให้ไมส่ ำมำรถเข้ำร่วมได้ และบำงส่วน
ทีเ่ ข้ำรว่ มไมไ่ ดป้ ฏบิ ตั หิ น้ำที่เกี่ยวกับกำรส่งเสริมกำรทำงำนของผู้สูงอำยุ (ผู้แทน) องค์ควำมรู้ท่ีได้รับจำกเวทีจึง
ไม่ครบถ้วนและครอบคลุมทุกด้ำนตำมเป้ำหมำยที่กำหนด สำหรับข้อเสนอแนะแนวทำงกำรพัฒนำหน่วยงำน
ภำครัฐ ภำคเอกชน และภำคประชำสังคม ควรบูรณำกำรร่วมกันในกำรสร้ำงสรรค์กิจกรรม หรือโครงกำรเพื่อ
ผู้สู ง อ ำยุ ต้ อง จั ด ส รร อั ต รำ ก ำ ลั งข อ ง เ จ้ำ ห น้ ำท่ี ใ ห้ ส อด ค ล้ อ งกั บ ภ ำร กิ จ ง ำน ด้ ำ น ผู้สู ง อ ำ ยุ
ควรมีกำรเตรยี มควำมพรอ้ ม เพอ่ื สรำ้ งหลักประกันและควำมมน่ั คงด้ำนกำรเงนิ โดยเริ่มต้นต้ังแต่วัยแรงงำน เช่น
กำรบรหิ ำรจดั กำรด้ำนกำรเงิน กำรเตรียมควำมพร้อมในดำ้ นสขุ ภำพ และกำรพัฒนำทักษะควำมรู้ เพ่ือส่งเสริม
กำรทำงำนให้เปน็ ไปอย่ำงต่อเนื่อง กำรส่งเสริมให้ผู้ที่ทำงำนในระบบมีกำรทำอำชีพเสริมเพ่ือเพ่ิมรำยได้ควบคู่
กันไป เพ่ือให้มีทักษะและประสบกำรณ์ที่ทำให้สำมำรถทำงำนได้อย่ำงต่อเน่ือง แม้ว่ำจะเกษียณอำยุจำกกำร
ทำงำนในระบบแล้วก็ตำม ควรกำรนำกลยุทธ์ที่กำหนดไปทดลองปฏิบัติในพ้ืนท่ีๆค่อนข้ำงจะมีควำมพร้อม
เพื่อทดสอบประสิทธิภำพของกลยุทธ์ที่กำหนด และมีกำรปรับปรุงแก้ไข หรือประยุกต์ใช้กลยุทธ์ตำมควำม
เหมำะสมของกลุม่ เปำ้ หมำยและบริบทของพืน้ ที่ รวมทงั้ มกี ำรขยำยผลไปยังพนื้ ทีอ่ ื่นๆ ต่อไป

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11

6. โครงการขับเคล่ือนการบรู ณาการดา้ นสงั คมในระดบั พ้นื ที่

6.1 กิจกรรมวดั อุณหภูมิทางสังคม (พม.POLL) ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2562

กิจกรรมวัดอุณหภูมิทำงสังคม (พม.POLL) ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2562 เป็นกำรเก็บข้อมูลจำก
แบบสอบถำมตำมประเดน็ ในพนื้ ทชี่ ุมชนและวิเครำะห์ผลร่วมกับสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์(นิด้ำ) ซึ่งมี
วัตถปุ ระสงค์เพ่ือสะท้อนสถำนกำรณท์ เ่ี กดิ ขน้ึ แต่ละพ้ืนท่ี และสง่ ตอ่ ขอ้ มูลสถำนกำรณท์ ำงสังคมไปยังหน่วยงำน
อน่ื ๆ ที่เกีย่ วข้อง ได้นำไปใช้ประโยชน์ในกำรพฒั นำและแก้ไขสถำนกำรณ์ทำงสงั คมท่เี กิดข้ึนในแตล่ ะพนื้ ท่ี

ในปีงบประมำณ พ.ศ.2562 สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ได้ดำเนินงำนกิจกรรมวัด
อุณหภูมิทำงสังคม (พม.POLL) จำนวน 3 ครั้ง โดยจะลงพ้ืนท่ีเพื่อเก็บข้อมูลจำกแบบสอบถำมจำกประชำกร
กลุ่มตัวอย่ำงจำกพื้นท่ีในเขตรับผิดชอบของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ตำมประเด็น
แบบสอบถำม ดังนี้

ครั้งท่ี 1 ประเด็น “ควำมรนุ แรงในสังคมไทย ลดลงได้ด้วย (ใคร?) คุณ” โดยสุ่มกลุ่มตัวอย่ำงจำก
พื้นท่ี จังหวดั นครศรธี รรมรำช และจังหวัดกระบี่ รวมกลมุ่ ตัวอย่ำง 400 ตวั อย่ำง

คร้ังท่ี 2 ประเด็น “สร้ำงสุขผู้สูงวัยใส่ใจไร้ควำมรุนแรง” โดยสุ่มตัวอย่ำงจำกพ้ืนท่ี จังหวัดพังงำ
และจงั หวดั สรุ ำษฎร์ธำนี รวมกลมุ่ ตวั อยำ่ ง 400 ตวั อยำ่ ง

ครงั้ ที่ 3 ประเด็น “สังคมไทย ร่วมใจ สร้ำงจิตสำธำรณะ” โดยสุ่มตัวอย่ำงจำกพ้ืนท่ี จังหวัดตรัง
และจงั หวดั กระบ่ี รวมกลมุ่ ตวั อย่ำง 400 ตัวอย่ำง

ในด้ำนปัญหำและอุปสรรค พบว่ำ กำรสำรวจในแต่ละคร้ังไม่สำมำรถจัดเก็บจำนวนกลุ่มตัวอย่ำง
ไดค้ รบถ้วนตำมเปำ้ หมำยทกี่ ำหนดในแต่ละช่วงอำยุ

ข้อเสนอแนะและแนวทำงพัฒนำ ควรเก็บแบบสอบถำมกลุ่มตัวอย่ำงสำรองเพ่ิมเติมเพื่อใช้ทดแทน
กรณที กี่ ล่มุ ตวั อยำ่ งบำงชว่ งอำยุไม่ครบถ้วนตำมจำนวนเป้ำหมำย และก่อนกำรลงพ้ืนท่ีควรนัดหมำยผู้นำชุมชน
เพื่อประโยชน์ในกำรประสำนงำนกับประชำชนในพื้นที่ได้ตรงตำมตำมเป้ำหมำยจำนวนท่ีกำหนดในแต่ละช่วง
อำยุ

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 11

6.2 รายงานสถานการณท์ างสังคมกลมุ่ จังหวัดและภาค

รำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมภำคใต้ ประจำปี พ.ศ. 2562 จัดทำข้ึนเพื่อรวบรวม ประมวลวิเครำะห์
และจัดทำรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมภำคใต้ เพ่ือสนับสนุนข้อมูลในกำรจัดทำแผนงำน โครงกำร กิจกรรม
และกำรบูรณำกำรแผนงำนโครงกำร กิจกรรมในระดับจังหวัด กลุ่มจังหวัด และภำค ให้กับหน่วยงำนระดับ
ท้องถิ่น เจ้ำหน้ำท่ีนักวิชำกำรขององค์กร และ หน่วยงำนต่ำง ๆ ที่เก่ียวข้อง นำไปใช้ประโยชน์ และแก้ไข
ปญั หำสงั คมทเี่ กิดขนึ้

วัตถุประสงค์ เพื่อรวบรวม ประมวลวิเครำะห์และจัดทำรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมกลุ่มจังหวัด
ภำคใต้ฝั่งอ่ำวไทย กลุ่มจังหวัดภำคใต้ฝ่ังอันดำมัน และภำคใต้ และสนับสนุนข้อมูลในกำรจัดทำแผนงำน
โครงกำร กิจกรรม และกำรบูรณำกำรแผนงำนโครงกำร กจิ กรรม ในระดับจงั หวัด กลุ่มจังหวัด และภำค ให้กับ
หน่วยงำนระดบั ทอ้ งถน่ิ เจำ้ หนำ้ ทน่ี กั วิชำกำรขององค์กร และ หน่วยงำนต่ำง ๆ ที่เก่ียวข้อง นำไปใช้ประโยชน์
และแก้ไขปัญหำสังคมทเี่ กิดขึ้น

ผลกำรดำเนินงำนในกำรจัดทำรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมกลุ่มจังหวัด มีกำรจัดทำรำยงำนใน 2
รูปแบบ ได้แก่ รำยงำนสถำนกำรณ์รำยไตรมำสประกอบด้วย ไตรมำส 1-4 ดังนี้ 1) รำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคม
ไตรมำส 4 ปี 2561 เรื่อง สถำนกำรณ์ควำมรุนแรงในครอบครัว 2) รำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมไตรมำส 1 ปี
2562 เรอ่ื ง อบุ ตั ิเหตบุ นทอ้ งถนนกบั ควำมพกิ ำร 3) รำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมกลุ่มจังหวัด ไตรมำส 2 ปี 2562
เรอ่ื ง ลดเสย่ี ง “วัยรุ่น” เพียงอ้อมกอดและรักอย่ำงเข้ำใจ 4) รำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมกลุ่มจังหวัด ไตรมำส 3
ปี 2562 เรือ่ ง รับมอื อยำ่ งไร...กบั สงั คมสงู วัยในวันนี้ และรำยงำนสถำนกำรณท์ ำงสังคมภำคใตป้ ระจำปี 2562

จำกกำรจดั ทำรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสงั คมกลุ่มจงั หวดั ทำใหท้ รำบถงึ บริบท สภำพปัญหำ แนวโน้ม
สถำนกำรณ์ทำงสงั คม ทีม่ ำ และสำเหตขุ องปญั หำแตล่ ะพ้ืนทใี่ นภำคใต้ รวมท้ังกำรให้ข้อเสนอแนะในกำรแก้ไข
ปญั หำทำงสังคมทงั้ ในระดบั นโยบำย ระดับปฏิบตั ิ และระดับพื้นท่ี เพ่ือเป็นขอ้ มูลสนบั สนุนกำรจัดทำแผนงำน
โครงกำร กิจกรรม และกำรบูรณำกำรแผนงำนโครงกำร กจิ กรรม ในระดบั จังหวัด กลุม่ จังหวดั ภำคใต้ฝั่งอนั ดำมนั
กลมุ่ จงั หวัดภำคใตฝ้ ง่ั อ่ำวไทย และภำคใต้

ปัญหำ อุปสรรค ในกำรจัดทำรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมกลุ่มจังหวัด คือ กำรเข้ำถึงข้อมูลแหล่ง
ตำ่ ง ๆ ทำไดย้ ำก เน่อื งจำกไม่สำมำรถเขำ้ ถงึ ขอ้ มลู ที่จดั เกบ็ ทง้ั หมด ซ่งึ ขอ้ มลู ที่ไดส้ ว่ นใหญ่จะเป็นข้อมูลที่ได้จำก
กำรวิเครำะห์แยกประเด็นแล้ว ทำให้กำรนำข้อมูลไปวิเครำะห์เชิงลึกไม่สำมำรถทำได้ และกำรจัดเก็บข้อมูลไม่
ละเอยี ดเพียงพอและไมต่ รงกับควำมต้องกำรในกำรวเิ ครำะห์สถำนกำรณ์

ข้อเสนอแนะ และแนวทำงกำรพัฒนำ มีดังน้ี 1) ควรให้สทิ ธิ์กำรเขำ้ ถงึ ข้อมลู ของแตล่ ะกรมภำยใน
กระทรวง พม. สำหรบั เจ้ำหน้ำทที่ ่จี ดั ทำรำยงำนสถำนกำรณ์ 2) ควรมกี ำรแลกเปล่ียนเรยี นร้สู ถำนกำรณ์ทำง
สังคมกบั กำรนำข้อมลู ไปใช้ประโยชน์ 3) ควรมีกำรแลกเปลย่ี นเรียนรู้กำรจดั เก็บขอ้ มูลของแตล่ ะกรมกับกำรนำ
ข้อมูลดงั กลำ่ วไปจดั ทำรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคม 4)ควรมกี ำรทำควำมรว่ มมือกับหน่วยงำนท่ีจดั เก็บข้อมูล
ที่เกย่ี วข้องกบั สถำนกำรณท์ ำงสังคมในกำรใชป้ ระโยชนจ์ ำกขอ้ มลู

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสรมิ และสนบั สนุนวิชาการ 11

6.3 การบรู ณาการแผนและแผนภาค

กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ ได้อนุมัติโครงกำรขับเคลื่อนกำรบูรณำกำร
โครงกำรด้ำนสังคมในระดับพ้ืนท่ี ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2562 เพื่อเป็นกำรเสริมสร้ำงควำมรู้ควำมเข้ำใจ
แก่บุคลำกรในสังกัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ และหน่วยงำนเครือข่ำยในพ้ืนที่ 9
จังหวดั รบั ผดิ ชอบ ดำ้ นกำรจดั ทำข้อเสนอโครงกำรภำยใต้แผนพัฒนำกลมุ่ จังหวดั และแผนภำค

สำนกั งำนส่งเสรมิ และสนับสนนุ วิชำกำร 11 จงึ ได้จัดทำโครงกำรขับเคล่ือนกำรบูรณำกำรด้ำนสังคมใน
ระดับพื้นท่ี ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2562 ของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 มีวัตถุประสงค์
เพื่อวิเครำะห์สถำนกำรณ์ทำงสังคมในระดับกลุ่มจังหวัดที่นำไปสู่กำรจัดทำแผนภำค ท่ีสำมำรถนำไปใช้ในกำร
พัฒนำ แก้ไข ปรับปรุง กำรดำเนินงำนด้ำนสังคมของหน่วยงำนให้มีประสิทธิภำพย่ิงขึ้น และส่งเสริมและ
สนับสนนุ กำรจดั ทำแผนดำ้ นสังคมระดบั ภำคทีม่ ีควำมสอดคล้องและเชื่อมโยงกับยุทธศำสตร์ภำค ซึงสำนักงำน
ส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร11 จัดประชุมเชิงปฏิบัติกำรจัดทำโครงกำรพัฒนำพื้นท่ีแบบบูรณำกำร (แผน
ภำค) ปี พ.ศ.2564 เมื่อ วันท่ี 12-13 มีนำคม 2562 ณ โรงแรมลี กำร์เดนท์ อำเภอหำดใหญ่ จังหวัดสงขลำ มี
ผู้เข้ำร่วมโครงกำร จำนวน 55 คน ประกอบด้วยหัวหน้ำหน่วยงำน เจ้ำหน้ำที่ผู้ปฏิบัติงำนด้ำนนโยบำยและแผน
จำกหน่วยงำน ในสงั กดั กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์

จำกำรจัดประชุมเชิงปฏบิ ัติกำรจัดทำโครงกำรพัฒนำพื้นทแ่ี บบบรู ณำกำร (แผนภำค) ปี พ.ศ.2564 ทำ
ใหเ้ กดิ กำรเรยี นรู้ คดิ วิเครำะห์ สถำนกำรณท์ ำงสงั คม เพื่อนำไปสู่กำรวำงแผนเชิงยทุ ธศำสตร์ กำรสือ่ สำรแผน
และกำรถำ่ ยทอดแผนสู่กำรปฏิบัตอิ ย่ำงมีประสิทธผิ ลและคุ้มค่ำ

ปัญหาและอุปสรรค พบว่า การขยายตัวทางเศรษฐกิจและรายได้ต่อประชากรต่า เศรษฐกิจพึ่งพา
ภาคเกษตร แต่ส่วนใหญ่ประชาชนเป็นเกษตรกรรายย่อย ซ่ึงมีรายได้ครัวเรือนต่า ประชาชนขาดความรู้
ความเขา้ ใจในการดแู ลอนามยั ของแม่และเด็ก แรงงานส่วนใหญม่ รี ะดบั การศึกษาต่ากว่าระดบั ประถม

ข้อเสนอแนะและแนวทางพัฒนา พบว่าการพัฒนาสิ่งอ่านวยความสะดวกให้ได้มาตรฐาน เพ่ือความ
รวดเร็วในการขนส่งสนิ ค้าและการเดนิ ทาง สนบั สนนุ การรวมกลุ่มในชมุ ชนเพื่อพัฒนาอาชีพ โดยใช้ภูมิปัญญา
และกลไกภาครัฐ ส่งเสริมและสนับสนุนการอยู่ร่วมกันแบบพหุวัฒนธรรม สร้างความเข้มแข็งชุมชน อยู่
รว่ มกนั อยา่ งสันติ และประชาชนมสี ว่ นร่วมในการดแู ลความปลอดภัย

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11

6.4 การนิเทศงานด้านสังคมสงเคราะห์

กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ กำหนดให้มีกำรดำเนินงำนด้ำนกำรนิเทศงำน
สังคมสงเครำะห์ของกระทรวง พม. เพ่ือพัฒนำคุณภำพกำรบริหำรจัดกำรงำนสังคมสงเครำะห์ให้ก้ำวสู่
มำตรฐำน โดยมสี ำนกั งำนพัฒนำสังคมและควำมมัน่ คงของมนุษย์จังหวัด เป็นกลไกหลักในกำรขับเคลื่อนงำน
ระดับจังหวดั และมีผู้นเิ ทศงำนสังคมสงเครำะหข์ องจังหวัด ทำหน้ำที่นิเทศงำนให้แก่นักสังคมสงเครำะห์และ/
หรือผู้ปฏิบัติงำนด้ำนสังคมสงเครำะห์ ทั้งนี้ สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 1 ในฐำนะฝ่ำย
เลขำนุกำรร่วมขับเคลื่อนกำรนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ของกระทรวง พม. ได้ขอควำมร่วมมือให้จังหวัดทุก
จังหวัดจัดทำแผนปฏิบัติกำรนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ระดับจังหวัด และให้สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุน
วิชำกำรทุกแหง่ รวบรวมแผนของทุกจังหวดั ในเขตรับผิดชอบ

สำนกั งำนสง่ เสริมและสนับสนนุ วชิ ำกำร 11 ไดข้ อควำมร่วมมือสำนักงำนพัฒนำสังคมและควำมม่ันคง
ของมนุษย์จังหวัดสุรำษฎร์ธำนี จัดทำแผนปฏิบัติกำรนิเทศงำน สังคมสงเครำะห์ระดับจังหวัด เพื่อเสริมสร้ำง
ควำมรู้ ทักษะ และกำรแลกเปล่ียนข้อคิดเห็นแก่ผู้นิเทศและผู้รับกำรนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ เพ่ือเพิ่ม
ประสิทธิภำพกำรปฏบิ ัติงำน สรำ้ งขวญั กำลังใจ ทศั นคตติ ่องำนอนั จะทำใหป้ ระชำชนไดร้ บั ประโยชน์สูงสดุ

ผลการดาเนินงาน
1. การจดั ทาแผนนเิ ทศงานสงั คมสงเคราะหร์ ะดับกลุ่มจงั หวัด

ดำเนินกำรจัดทำแผนนิเทศงำนสงั คมสงเครำะห์ตำมแนวทำงทก่ี ระทรวงกำหนด โดยกระทรวงฯ มีกำร
ช้ีแจงแนวคิดกำรนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ บทบำทภำรกิจของหน่วยงำน ผ่ำนระบบประชุมทำงไกล Web
Conference เมื่อวันท่ี 4 พ.ศ. 2561

ท้ังน้ี สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ได้มีกำรประชุมชี้แจงแนวทำง วัตถุประสงค์
เป้ำหมำยกำรดำเนินงำนนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ภำยใต้ภำรกิจของ สสว.11 แก่หน่วยงำนในสังกัดกระทรวง
กำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ในพื้นที่ 9 จังหวัดรับผิดชอบ รวม 46 หน่วยงำน เพ่ือเกิดควำม
เขำ้ ใจท่ชี ดั เจน และสำมำรถจดั กจิ กรรมสนบั สนุนกำรปฏิบัตงิ ำนในจงั หวดั ได้
2. การสารวจความตอ้ งการฝกึ อบรม

สำรวจควำมต้องกำรฝึกอบรม หรือพัฒนำทักษะกำรปฏิบัติงำนของนักสังคมสงเครำะห์ หรือ
ผู้ปฏบิ ัตงิ ำนด้ำนสังคมสงเครำะห์ของหน่วยงำนในสังกัดกระทรวง พม. ในพื้นท่ี 9 จังหวัดรับผิดชอบ จำกกำร
ประมวลผลควำมต้องกำรฝกึ อบรมพบวำ่ หลกั สตู รท่ีมีควำมต้องกำรให้จัดฝกึ อบรม 3 ลำดับแรก ไดแ้ ก่

2.1 กำรประยุกต์ใชโ้ ปรแกรมคอมพวิ เตอรใ์ นกำรนำเสนอข้อมูล
2.2 กำรเสรมิ สรำ้ งพลังใหก้ ลุ่มเป้ำหมำย ผู้ใช้บรกิ ำร ไดพ้ ัฒนำศักยภำพตนเองในกำรดำรงชีวิต
2.3 กระบวนกำรค้มุ ครองสวัสดภิ ำพกลุ่มเปำ้ หมำย (กลุ่มเด็กและสตรี

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสรมิ และสนบั สนุนวิชาการ 11

3.การให้ข้อคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะตอ่ การดาเนินงานนเิ ทศงานสงั คมสงเคราะหข์ องจงั หวดั
ส่วนใหญ่พบวำ่ กำรให้ข้อคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะจะเป็นกรณีผู้ปฏิบัติงำนด้ำนสังคมสงเครำะห์ ซึ่งจะ

สอบถำมหรือขอข้อมูลเก่ียวกับ ข้ันตอนกำรขอรับใบอนุญำตวิชำชีพสังคมสงเครำะห์ , กำรต่อใบอนุญำต
ใบประกอบวิชำชีพสังคมสงเครำะห์ , แนวทำงกำรปฏิบัติงำนคุ้มครองสวัสดิภำพกลุ่มเป้ำหมำยพิเศษ เช่น
ผู้เสียหำยจำกกำรคำ้ มนษุ ย์ , กำรพัฒนำทอ่ี ยู่อำศัย/กำรซ่อมสร้ำงบ้ำนผูส้ ูงอำยุ ผพู้ ิกำร เป็นตน้
4. การรายงานผลการดาเนินงานตามแผนนิเทศงานสงั คมสงเคราะหก์ ลมุ่ จงั หวดั

ดำเนินกำรรำยงำนผลกำรดำเนินงำนตำมแผนนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์กลุ่มจังหวัดเป็นรำยไตรมำส
ให้กองมำตรฐำนกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ รวมทั้งกำรถอดบทเรียนกำรดำเนินงำนนิเทศงำน
สังคมสงเครำะห์ ซ่งึ จำกเวทีกำรถอดบทเรียนและสรปุ ผลกำรดำเนินงำน สรปุ ทิศทำง/แนวทำงกำรพัฒนำงำนที่
สำคญั คอื กำรขบั เคลื่อนให้นักสังคมสงเครำะห์ หรือผู้ปฏิบัติงำนด้ำนสังคมสงเครำะห์ เข้ำสู่ระบบใบประกอบ
วิชำชีพ และกำรพฒั นำรูปแบบกำรนิเทศงำนในลักษณะแลกเปล่ียนเรียนรู้ข้อคิดเห็นและประสบกำรณ์ทำงำน
สร้ำงเครือข่ำยผู้ปฏิบัติงำนด้ำนสังคมสงเครำะห์ในพ้ืนท่ี กำรพัฒนำศักยภำพและทักษะของบุคลำกรผ่ำน
หลักสูตรกำรฝึกอบรมที่สอดคล้องกับลักษณะงำนและบริบทพ้ืนท่ี/กลุ่มเป้ำหมำย และกำรทำงำนแบบ
สหวิชำชพี

ปัญหำ อุปสรรค ในกำรจัดกิจกรรมล่ำช้ำกว่ำแผนที่กำหนด เนื่องจำกห้วงเวลำดำเนินกำรซ้ำซ้อนกับ
กจิ กรรมอ่นื ๆ ห้วงเวลำในกำรจดั ประชุม/ฝึกอบรม ซำ้ ซอ้ นกบั จงั หวดั /หน่วยงำนส่วนกลำง ทำให้กลุ่มเป้ำหมำย
ไม่สำมำรถเข้ำร่วมประชุมได้ และบำงหลักสูตรที่ต้องกำรวิทยำกรที่มีควำมเชี่ยวชำญเฉพำะด้ำน ไม่สำมำรถเชิญ
วิทยำกรเขำ้ ร่วมได้ ต้องยกเลกิ หรือเปล่ียนแปลงหลักสูตร

ขอ้ เสนอแนะ และแนวทำงกำรพฒั นำ 1) จดั ประชมุ หนว่ ยงำนระดบั จังหวัด และสสว. เพ่ือร่วมกำหนด
บทบำทกำรดำเนินงำน และกำหนดปฏิทินกำรนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ร่วมกัน ลดควำมซ้ำซ้อนในกำรจัด
กจิ กรรม 2) บูรณำงำนนิเทศงำนสังคมสงเครำะห์ กับงำนฝึกอบรมหรือกำรพัฒนำบุคลำกร ซึ่งจะทำให้กำรใช้
จ่ำยงบประมำณเกิดควำมคุ้มค่ำ กำรบริหำรจัดกำรทรัพยำกรเป็นไปอย่ำงมีประสิทธิภำพ โดยอำจมอบหมำย
ให้มีหน่วยงำนหลักรับผิดชอบด้ำนกำรฝึกอบรมบุคลำกรด้ำนสังคมสงเครำะห์ 3) จัดเวทีเสวนำ หรือเวที
วิชำกำร งำนสังคมสงเครำะห์ระดับประเทศ มุ่งเน้นกำรแลกเปล่ียนเรียนรู้เกี่ยวกับแนวคิด ทิศทำง กำร
ดำเนินงำนในอนำคต 4) พัฒนำหลักสูตรออนไลน์ และส่งเสริมให้ผู้ปฏิบัติงำนเรียนรู้อย่ำงต่อเน่ือง สม่ำเสมอ
(เรยี นง่ำย เรยี นสะดวก เรยี นได้ทุกเวลำ)

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 11

6.5 เวทวี ชิ าการภาคใต้ “พลังผู้สงู อายสุ รา้ งสรรคส์ ังคม”

กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ กำหนดให้โครงกำร Conference
ภำยในประเทศ/ระหว่ำงประเทศ เป็น 1 ใน 13 ประเด็นงำน (Flagship) ตำมยุทธศำสตร์กระทรวง พม.
โดยมวี ัตถุประสงคเ์ พอ่ื ขับเคล่ือนนโยบำยด้ำนสังคมโดยกำรจัดกำรองค์ควำมรู้ (Knowledge Management :
KM) กำรปฏิบัติกำรข้อมูลข่ำวสำรขององค์ควำมรู้ (Knowledge Operation : KO) และ กำรนำควำมรู้สู่
กำรปฏบิ ตั ิ (Knowledge Implementation : KI) แบ่งกระบวนกำรดำเนินงำนเป็น 3 ระดับ คือ ระดับภำค
ระดบั ประเทศ และระดับอำเซยี น

กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ มีคำสั่งท่ี 1/2562 ลงวันที่ 2 มกรำคม พ.ศ.
2562 แต่งต้ังคณะกรรมกำรขับเคลื่อนโครงกำร Conference ภำยในประเทศ/ระหว่ำงประเทศ และมีกำร
จดั ประชุมคณะกรรมกำรฯ ครั้งท่ี 1/2562 เมื่อวันท่ี 18 มกรำคม 2562 ณ ห้องประชุมกระทรวง พม. ช้ัน 8
โดยท่ีประชุมมีมติมอบหมำยให้สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 1-12 เป็นเจ้ำภำพดำเนินกิจกรรม
ประชุมวิชำกำร 4 ภำค และนำเสนอผลกำรประชุมวิชำกำรในเวที Thailand Social Expo 2019 ในกำรน้ี
สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 และ 12 เป็นเจ้ำภำพร่วมกันในกำรดำเนินกำรจัดกิจกรรมเวที
วิชำกำรภำคใต้

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 และ 12 กำหนดจัดเวทีวิชำกำรภำคใต้ในประเด็นด้ำน
ผู้สูงอำยุ และได้เชิญหน่วยงำนเครือข่ำยด้ำนผู้สูงอำยุประชุมหำรือรำยละเอียดกำรจัดเวทีวิชำกำรดังกล่ำว
เม่อื วนั ที่ 5 มนี ำคม 2562 ณ หอ้ งประชุมสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 โดยท่ีประชุมเสนอให้
มีกำรจัดงำนเวทีวิชำกำรภำคใต้ระหว่ำงวันที่ 2-3 พฤษภำคม 2562 ณ โรงแรมบรรจงบุรี จังหวัดสุรำษฎร์
ธำนี เพ่ือนำเสนอสถำนกำรณ์กำรเข้ำสู่สังคมผู้สูงอำยุ รูปแบบ กลไก และกำรขับเคลื่อนงำนด้ำนผู้สูงอำยุ และ
ระดมควำมคิดเห็นจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบำยด้ำนผู้สูงอำยุ โดยมีผู้เข้ำร่วมโครงกำร จำนวน 115 คน
ประกอบด้วย ผู้แทนหน่วยงำน ผู้แมนหน่วยงำนรัฐท่ีเกี่ยวข้อง เครือข่ำย ได้แก่ อปท. ศพอส. กขป. ชมรม
ผู้สงู อำยุ สมำคมผูส้ ูงอำยแุ หง่ ประเทศไทย และผู้แทนเดก็ และเยำวชน

กิจกรรมในกำรประชุมประกอบด้วย กำรบรรยำย หัวข้อ “มำตรกำร กลไก เพื่อกำรรองรับกำรเข้ำ
สังคมผู้สูงอำยุ”โดย ศ.ศศิพัฒน์ ยอดเพชร นักวิชำกำรอิสระ กำรเสวนำ “พฤฒพลัง กลไกหนุนเสริม และกำร
ยังประโยชน์ต่อสังคม” โดยผู้แทน ศพอส. โรงเรียนผู้สูงอำยุ ชมรม สมำคมผู้สูงอำยุแห่งประเทศไทย
สถำบันกำรศึกษำ และมี ผศ.สอรัฐ มำกบุญ เลขำนุกำรคณะกรรมกำรเขตสุขภำพเพื่อประชำชนเขต 11 เป็น
ผู้ดำเนินกำรเสวนำ และกำรระดมควำมคิดเห็นจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบำยด้ำนผู้สูงอำยุ ท้ังนี้ ผู้เข้ำร่วมเวที ซ่ึง
ประกอบด้วย ผู้แทนหน่วยงำนสังกัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ เครือข่ำยด้ำน
ผู้สูงอำยุ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวม 115 คน ได้ร่วมระดมควำมคิดเห็น และจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบำย
ด้ำนผู้สูงอำยุใน 3 มิติ คือ มติ สิ ขุ ภำพ มติ ิควำมมั่นคง (กำรออม อำชีพ และรำยได้) และมิตกิ ำรมสี ่วนร่วม

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสรมิ และสนบั สนุนวิชาการ 11

ผลกำรดำเนินงำน พบว่ำ หน่วยงำน สถำบันกำรศึกษำ และชุมชน มีส่วนร่วมในกำรวิเครำะห์และ
กำหนดนโยบำยดำ้ นผูส้ ูงอำยุใหส้ อดคล้องกับบรบิ ทพื้นที่ / พหวุ ฒั นธรรม

7. การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อจัดทาแผนปฏิบัติงาน ประจาปีงบประมาณ พ.ศ.2563 และคาขอ
งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ.2564

ปลัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ ได้อนุมัติหลักกำรโครงกำรประชุม
เชิงปฏิบัติกำรเพื่อจัดทำแผนปฏิบัติงำนประจำปี พ.ศ.2563 และกำรจัดทำคำของบประมำณประจำปี พ.ศ.2564
ของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 1 – 12 โดยให้สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 เป็น
ผู้ดำเนินกำร ในระหว่ำงวันท่ี 29 - 31 กรกฎำคม 2562 ณ โรงแรมบรรจงบุรี อำเภอเมือง จังหวัดสุรำษฎร์ธำนี มี
ผเู้ ข้ำรว่ มโครงกำรประกอบด้วย ผู้ตรวจรำชกำรกระทรวงฯ (นำงพรสม เปำปรำโมทย์) ผู้อำนวยกำรกองมำตรฐำน
กำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ พัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์จังหวัดพังงำ ผู้อำนวยกำร
สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำรและเจ้ำหน้ำที่ 1-12 และเจ้ำหน้ำท่ีกองมำตรฐำนกำรพัฒนำสังคมและ
ควำมมนั่ คงของมนษุ ย์ จำนวนทง้ั ส้นิ 115 คน

วัตถุประสงค์ เพื่อใช้เป็นกรอบในกำรกำหนดแนวทำงกำรดำเนินงำนประจำปีงบประมำณ
พ.ศ.2562 และจัดทำงบประมำณประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2564 ของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 1-
12 เพื่อส่งเสริมให้บุคลำกรสำนักงำนและสนับสนุนวิชำกำร 1-12 มีทิศทำงกำรปฏิบัติงำนท่ีชัดเจนสอดคล้องกับ
นโยบำยและยุทธศำสตร์ในระดับต่ำง ๆ และเพื่อส่งเสริมให้สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิ ชำกำร 1-12
ปฏิบัตงิ ำนได้อย่ำงมีประสทิ ธิภำพ

ผลกำรจำกประชุมทป่ี ระชมุ มมี ตใิ หก้ ลุ่มสง่ เสริมกำรบูรณำกำรงำนของ สำนักงำนส่งเสริมและ
สนับสนุนวิชำกำร 1-12 กองมำตรฐำนกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ เป็นผู้ดำเนินกำรกำรจัดทำ
โครงกำรพฒั นำศักยภำพบุคลำกรของสำนกั งำนสง่ เสริมและสนับสนุนวชิ ำกำร 1-12 ในปีงบประมำณ 2563

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนบั สนนุ วิชาการ 11

ปัญหำอุปสรรคในกำรดำเนินกำรโครงกำร พบว่ำ ช่วงเวลำที่จัดประชุม อยู่ในช่วงที่มีภำรกิจ
รำชกำรค่อนข้ำงมำก ทำให้ผู้อำนวยกำรสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร หลำยท่ำนซ่ึงเป็นวิทยำกร
กลุ่มย่อย ติดภำรกิจรำชกำร ทำให้ต้องปรับเปลี่ยนกำหนดกำรประชุมบ่อยครั้ง และพบว่ำ กำรนับจำนวนผู้
เข้ำประชุมไมค่ งท่ี เนื่องจำกหนว่ ยงำนสำนักงำนสง่ เสรมิ และสนบั สนุนวิชำกำรอ่ืน มีกำรจัดประชุมห้องประชุม
ข้ำงเคียงกัน ทำให้ผู้เข้ำประชุมบำงคน เดินเข้ำ-ออก ระหว่ำง 2 ห้อง เพ่ือรับฟังเน้ือหำกำรประชุมของ
โครงกำรอื่นทต่ี นเองใหค้ วำมสนใจ

ข้อเสนอแนะและแนวทำงพฒั นำ ควรมีกำรประชุมทีมวิทยำกรและผู้ท่ีเกี่ยวข้อง เพ่ือซักซ้อม
หำข้อสรุปในกำรปรับเปล่ียนกำหนดกำรประชุมท่ีเหมำะสม และควรขอควำมร่วมมือจำกหน่วยงำนต้นสังกัด
ของผู้เขำ้ รว่ มประชุม ใหม้ อบหมำยผ้เู ข้ำรว่ มประชมุ ทีส่ ำมำรถอยูร่ ว่ มประชุมไดต้ ลอดระยะเวลำกำรประชมุ

8. การสัมมนาแนวคิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธ์ุ (ชาวเล) เชิงบูรณาการการ พัฒนาคุณภาพ
ชวี ิตกล่มุ เป้าหมายพิเศษ : ชาวเล

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ได้รับกำรจัดสรรงบประมำณในกำรดำเนินโครงกำร
ขับเคลือ่ นกำรบรู ณำกำรโครงกำรด้ำนสงั คมในระดับพ้ืนที่ ประจำปี 2562 ประกอบด้วย 5 กิจกรรม คือ 1)
กำรบูรณำกำรแผน/แผนภำค 2) กำรวัดอุณหภูมิสังคม (พม.โพล) 3) กำรรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมกลุ่ม
จงั หวัด 4) กำรพฒั นำระบบแผนทท่ี ำงสังคม (Social Map) และ 5) กำรขับเคลื่อนมำตรฐำน พม. และนิเทศ
ติดตำมงำน โดยกจิ กรรมกำรบูรณำกำรแผน / แผนภำค

สำนกั งำนส่งเสริมและสนบั สนุนวิชำกำร 11 กำหนดจัดสัมมนำ “แนวคิดกำรพัฒนำคุณภำพชีวิตกลุ่ม
ชำติพันธุ์ (ชำวเล) เชิงบูรณำกำร” ระหว่ำงวันที่ 6-7 สิงหำคม 2562 ณ โรงแรมเมืองลิกอร์ อำเภอเมือง
จงั หวัดนครศรีธรรมรำช โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้ำงแนวคิด แลกเปลี่ยนควำมคิดเห็น และเกิดแนวทำง
ในกำรกำหนดกิจกรรมด้ำนกำรพัฒนำคุณภำพชีวิตกลุ่มชำติพันธุ์ (ชำวเล) เชิงบูรณำกำร และร่วมแลกเปลี่ยน
ประสบกำรณ์และข้อคดิ เหน็ ในกำรขับเคลอ่ื นงำน ข้อคิดเหน็ ต่อแนวทำงกำรดำเนินงำนด้ำนกำรพัฒนำคุณภำพ
ชวี ติ ชำวเลแบบองคร์ วมกลุ่มเป้ำหมำย รวม 25 คน
สถานการณ์

กลมุ่ ชำติพนั ธชุ์ ำวเล เป็นกลุ่มเปรำะบำงท่ีสังคมจะต้องปกป้องดูแล เพ่ือให้คงวิถีชีวิต วัฒนธรรมได้
อย่ำงมีศักดิ์ศรี ปัจจุบันชำวเลอำศัยอยู่ในพื้นท่ี 5 จังหวัดฝ่ังอันดำมัน มี 41 ชุมชน จำนวนประชำกร

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11

ประมำณ 12,000 คน แยกเปน็ 3 กลมุ่ ไดแ้ ก่
1. กลุ่มมอแกน - มีวิถีชีวิตอยู่กับทะเลมำกกว่ำบนฝ่ัง สื่อสำรเป็นภำษำมอแกน อำศัยอยู่ตำมเกำะ

ต่ำงๆ เช่น เกำะเหลำ เกำะสินไห เกำะช้ำง เกำะพยำม จังหวัดระนอง หมู่เกำะสุรินทร์ จังหวัดพังงำ
และบ้ำนรำไวย์ จังหวัดภเู ก็ต

2. กลุ่มมอแกลน - ต้งั บ้ำนเรอื นตำมชำยฝั่งทะเล วถิ ชี วี ิตผสมผสำนกับสมัยใหม่ เช่น หมบู่ ้ำนชำวเล
ในจังหวัดพังงำ ภูเก็ต

3. กลุ่มอูรักลำโว้ย - มีภำษำพูดเฉพำะแตกต่ำงจำกมอแกน และมอแกลน อำศัยตำมเกำะต่ำงๆใน
จังหวดั สตูล กระบ่ี และภูเก็ตบำงสว่ น

สภาพปัญหาสาคญั
1. ควำมมั่นคงในท่ีอยู่อำศัย - พบปัญหำกำรไม่มีเอกสำรสิทธิในท่ีดิน ส่วนใหญ่อำศัยในพื้นท่ีรัฐ บำง
ชมุ ชนเอกชนอำ้ งสทิ ธเิ หนอื ทด่ี นิ โดยออกเอกสำรทบั ทช่ี มุ ชน มีกำรฟอ้ งขบั ไล่
2. ควำมม่ันคงของสวัสดิภำพ/สวสั ดกิ ำร - จำกปญั หำกำรขำดกรรมสิทธิ์ในท่ีดิน ส่งผลต่อควำมมั่นคง
และสวัสดิกำรอื่นๆ เช่น ปัญหำสำธำรณูปโภค (ไม่มีไฟฟ้ำ น้ำประปำ) ไม่มีห้องน้ำใช้ชำยหำดเป็นท่ีขับถ่ำย
มีปญั หำเร่อื งกำรจัดกำรขยะ ปัญหำกำรเข้ำถึงสทิ ธิกำรรักษำพยำบำล มีข้อจำกัดเรื่องโอกำสและค่ำใช้จ่ำยใน
กำรศกึ ษำ ไมม่ ีบำ้ นเลขที่ สง่ ผลตอ่ กำรติดตอ่ รำชกำร กำรไดร้ ับสทิ ธิสวสั ดิกำรตำ่ งๆ
3. ควำมม่ันคงของฐำนทรัพยำกร - กำรขยำยเขตอนุรักษ์ของรัฐ กำรขยำยตัวของอุตสำหกรรมกำร
ทอ่ งเทย่ี ว ส่งผลกระทบใหช้ ำวเลมขี อ้ จำกัดในกำรทำมำหำกนิ เชน่ ไม่สำมำรถเข้ำไปทำประมงในพื้นท่ีใหม่ท่ี
ประกำศเป็นทอี่ ทุ ยำนได้ ผลผลติ จำกอำชีพลดลง รำยได้นอ้ ยลง สง่ ผลตอ่ สภำพกำรครองชพี
4. ควำมมนั่ คงทำงอำชีพ - เดิมชำวเลทำมำหำกินได้อย่ำงอิสระ แต่ปัจจุบันพ้ืนท่ีท่ีทำประมงได้ลดลง
หำกตอ้ งออกไปดำน้ำในเขตน้ำลึก ก็เส่ียงต่อภำวะพิกำร/เสียชีวิต มีปัญหำที่จอดเรือเนื่องจำกมีเรือท่องเที่ยว
เพมิ่ ขึ้น ไม่ไดจ้ ดทะเบียนเรอื เลก็ เมอื่ เกิดกรณีเรอื เสยี หำยหรอื จม ก็ไม่สำมำรถขอรับเงนิ ช่วยเหลือได้
5. กำรคุกคำมสิทธิ - มีปัญหำอคติชำติพันธ์ุ สังคมไม่เข้ำใจวัฒนธรรมควำมเป็นอยู่ของชำวเล มี
ปญั หำกำรขำดควำมมน่ั คงทำงจิตใจ คุณภำพชวี ิตตำ่ ผลกั ดนั ให้ชำวเลกลำยเป็นกลุ่มด้อยโอกำสและยำกจน
6. ปัญหำควำมไมช่ ดั เจนในเขตคุ้มครองทำงวัฒนธรรม (ชำวเล) - ปัญหำพ้ืนท่ีศักด์ิสิทธ์ิของชนเผ่ำท่ี
ใช้ประกอบพิธีกรรม พื้นที่สุสำน ถูกรุกรำนแย่งชิงจำกรัฐและนำยทุน หลำยชุมชนถูกเอกชนปิดกันทำงเข้ำ
พืน้ ที่ เกิดปัญหำควำมขัดแย้ง
7. ปัญหำอ่นื ๆในชุมชน เช่น ปัญหำยำเสพติด ปัญหำกำรไร้สัญชำติ เข้ำไม่ถึงสิทธิพื้นฐำน ปัญหำ
ไมไ่ ดร้ ับกำรศึกษำ เป็นตน้

แนวทางการดาเนินงานภายใต้ภารกจิ พม.
1. กระทรวงกำรพัฒนำสงั คมและควำมมน่ั คงของมนุษย์ (พม.) ทำงำนพัฒนำคุณภำพชีวิต แต่ยังเป็น

รูปแบบกำรพัฒนำแยกกลุ่มเป้ำหมำย ควรผนวกงำนด้ำนชุมชนเข้มแข็งมำบูรณำกำรร่วมกับกำรพัฒนำเชิง
กลุ่มเป้ำหมำยด้วย โดยวำงแผน คิด วิเครำะห์ ในภำพรวมชุมชน มองให้เห็นว่ำถ้ำจะสร้ำงชุมชนเข้มแข็ง

รายงานประจาปี 2562 สานักงานสง่ เสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

สมำชิกในชุมชนควรได้รับกำรพฒั นำเรื่องอะไร และจะมบี ทบำท / มสี ว่ นร่วมในกำรดำเนนิ กำรเรื่องอะไรได้บ้ำง
2. แผนพัฒนำจังหวัด กลุ่มจังหวัด หรือแผนภำค กำหนดยุทธศำสตร์หรือแนวทำงกำรพัฒนำไว้

ชัดเจน แต่อำจมุ่งเน้นกำรพัฒนำในเชิงเศรษฐกิจ กำรท่องเที่ยว กำรคมนำคมขนส่ง เป็นหลัก กำรทำงำน
ภำยใต้บริบทของแผนดังกล่ำว หน่วยงำน พม. ในส่วนภูมิภำค ต้องร่วมคิด วิเครำะห์ว่ำ บทบำท พม.
จะสำมำรถดำเนินกำรเรื่องอะไรได้บ้ำง ภำยใต้แนวทำงกำรพัฒนำท่ีกำหนด เพื่อเป็นช่องทำงในกำรขอรับกำร
สนับสนุนงบประมำณเพ่ือกำรพัฒนำคุณภำพชีวิต เสริมสร้ำงชุมชนเข้มแข็งท่ีหลำกหลำย ครอบคลุม
สอดคลอ้ งกบั สถำนกำรณ์ทำงสังคมท่เี กิดข้ึน หรือในอนำคต

3. กำรจัดกำรข้อมูล ต้องมีประสิทธิภำพ และสำมำรถบูรณำกำรร่วมกับหน่วยงำนหลักเพ่ือใช้
ประโยชน์ในกำรวำงแผนกำรทำงำนร่วมกัน เพ่ือตอบสนองควำมต้องกำรของชุมชน / กลุ่มเป้ำหมำย เช่น
กำรดำเนินงำนด้ำนที่อยู่อำศัย พอช. เป็นหน่วยข้อมูล และสนับสนุนงบประมำณหลัก ส่วนทีม พม. เป็น
เครือข่ำยในกำรประสำนงำน จัดเก็บข้อมูล ค้นหำภำคีร่วม เพื่อให้งำนบรรลุเป้ำหมำย ประชำชนได้รับกำร
ช่วยเหลือทั่วถงึ มำกยิ่งขึ้น

แนวทางการดาเนินงานพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ ชาวเล
1. ขับเคลื่อนให้เกิดกลไกกำรพัฒนำคุณภำพชีวิตกลุ่มชำติพันธ์ (ชำวเล) 1) ค้นหำแกนนำ หรือผู้นำ

ทำงควำมคดิ 2) ให้ควำมรู้ ควำมเข้ำใจ เก่ยี วกับบทบำทหน่วยงำน พม. 3) สร้ำงสัมพนั ธภำพและควำมไว้วำงใจ
เช่น กำรพบปะเยี่ยมเยียนควำมเป็นอยู่อย่ำงสม่ำเสมอ (เจ้ำหน้ำท่ี , อำสำสมัคร , เครือข่ำยมูลนิธิ/องค์กร
เอกชน) 4) ให้แกนนำ / ตวั แทนกลมุ่ ชำวเล ทำหนำ้ ท่ีเสมอื นอำสำสมคั ร เชน่ แจ้งปญั หำควำมเดอื ดร้อนของคน
ในหม่บู ำ้ น

2. กำรจดั กจิ กรรมเชงิ บูรณำกำรกบั หนว่ ยงำนท่เี กีย่ วขอ้ ง
ส่งเสรมิ ให้หนว่ ยงำนอื่นๆ เขำ้ มำมีส่วนร่วมในกำรดูแล / ส่งเสริมคุณภำพชีวิตชำวเล โดยจัด

ให้มี “ทมี เย่ียมบ้ำน” ประกอบด้วย หน่วยงำน พม. , สำธำรณสุข / รพ.สต. (สขุ ภำพ) / พอช. (กำรซ่อมสร้ำง
บำ้ น) / เหล่ำกำชำดจังหวัด / องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่นิ

3. การส่งเสรมิ รายได้ของกลุ่มชาวเล
ฟนื้ ฟูภูมิปญั ญาชาวเล และค้นหาเอกลกั ษณ์ชาวเลท่ีเชอ่ื มโยงสกู่ ารสรา้ งอาชีพ สร้างรายได้

เช่น การพฒั นาสินคา้ จากภมู ิปัญญา , การพัฒนาชุมชนเพื่อสรา้ งความเข้มแข็งรองรบั การท่องเท่ยี วในชุมชน

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

9. การจดั ประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั ิการสรปุ ประเดน็ การตรวจราชการ รอบ 2.5 ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2562

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ดำเนินกำรจัดประชุมเชิงปฏิบัติกำรสรุปประเด็น
กำรตรวจรำชกำร ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2562 ในระหว่ำงวันท่ี 7 - 8 สิงหำคม 2562 ณ โรงแรม
เมืองลิกอร์ อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมรำช มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลกำรขับเคลื่อนในพ้ืนท่ีตำม
ประเด็นกำรตรวจรำชกำร และเพื่อแลกเปล่ียนเรียนรู้ประสบกำรณ์กำรดำเนินงำน ข้อจำกัด ปัญหำอุปสรรค
ของกำรดำเนินงำนตำมประเด็นกำรตรวจรำชกำร โดยได้รับเกียรติจำกนำยจีระศักดิ์ ศรีพรหมมำ
หัวหน้ำผู้ตรวจรำชกำรกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์ เป็นประธำนเปิดกำรประชุมฯ
และมีนำงสำวซำรำห์ บินเย๊ำะ ผู้อำนวยกำรสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 กล่ำวรำยงำน
ผู้เข้ำร่วมประชุม ประกอบด้วย หัวหน้ำหน่วยงำนกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์
14 จังหวัดภำคใต้ ผู้แทนกองตรวจรำชกำร ข้ำรำชกำร และเจ้ำหน้ำที่ รวม 90 ท่ำน กิจกรรมสำคัญ
ในกำรประชมุ ฯ ประกอบดว้ ย

1. กำรปำฐกถำพิเศษ โดยนำงสำวอังคณำ ใจกิจสุวรรณ ผู้ช่วยปลัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและ
ควำมมั่นคงของมนษุ ย์ เรื่อง “โครงกำร พม.หว่ งใยดูแลทุกขส์ ขุ ปั่นปนั น้ำใจให้ผ้ดู ้อยโอกำสเฉลมิ พระเกยี รติ”

2. กำรแบ่งกลุ่มแลกเปล่ียนประสบกำรณ์และประเมินโครงกำรสำคัญตำมแผนกำรตรวจรำชกำร
5 ประเด็น ได้แก่ 1) กำรป้องกันและแก้ไขปัญหำกำรค้ำมนุษย์ 2) กำรบูรณำกำรพัฒนำคนทุกช่วงวัย 3) กำร
พัฒนำที่อยู่อำศัย 4) ตำบลต้นแบบบูรณำกำร Social Smart City 5) แผนงำนโครงกำรภำยใต้แผนพัฒนำ
จงั หวดั /กล่มุ จังหวดั /ภำค

ผลท่ีได้รับพบว่ำมีกำรแลกเปล่ียนเรียนรู้ประสบกำรณ์กำรดำเนินงำน ข้อจำกัด ปัญหำอุปสรรคของ
กำรดำเนินงำนตำมประเด็นกำรตรวจรำชกำร และข้อมูลกำรดำเนินงำนในพ้ืนท่ีนำเสนอผู้บริหำร และ
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบำยเพ่อื กำรขบั เคลื่อนและพัฒนำกำรปฏบิ ตั งิ ำน

ปญั หำและอุปสรรคในกำรดำเนนิ งำนพบว่ำ ระยะเวลำในกำรจดั ประชุมมีจำกัด ทำให้ต้องคิดวิเครำะห์
อย่ำงเร่งรีบ และมีเวลำในกำรเติมเต็มควำมสมบูรณ์น้อย และงบประมำณมีจำกัดทำให้มีตัวแทนผู้เข้ำร่วม
ประชุมไม่ครบทกุ หน่วยงำนของกระทรวง พม.

ขอ้ เสนอแนะ แนวทำงกำรพัฒนำ คอื กิจกรรม world café ให้เวลำน้อยไป ควรให้มีเวลำแลกเปลี่ยน
และเติมเต็มข้อมูลมำกกว่ำน้ี และอยำกให้เวทีภำคใต้สะท้อนควำมต้องกำรของพ้ืนท่ีในกำรพัฒนำ เพื่อให้
ส่วนกลำงไดร้ ับทรำบ และนำไปจดั สรรงบประมำณไดอ้ ย่ำงเหมำะสม

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 11

10. การตรวจประเมนิ รับรองมาตรฐานการปฏิบัตงิ านด้านการจดั สวสั ดกิ ารสงั คมขององค์การสวสั ดิการ
ทางสงั คม

สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 สำนักงำนปลัดกระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำม
ม่ันคงของมนุษย์ ประสงค์จะขอรับรองมำตรฐำนกำรปฏิบัติงำนด้ำนกำรจัดสวัสดิกำรสังคมขององค์กำร
สวัสดิกำรสงั คม ดังนั้นสำนักงำนคณะกรรมกำรส่งเสริมกำรจัดสวัสดิกำรสังคมแห่งชำติ กรมพัฒนำสังคมและ
สวัสดิกำร กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมม่ันคงของมนุษย์ ได้แจ้งกำหนดวันตรวจประเมินรับรอง
มำตรฐำนกำรปฏิบัติงำนด้ำนกำรจัดสวัสดิกำรสังคมของสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11 ในวันท่ี
21 สงิ หำคม 2562 ระหว่ำงเวลำ 08.30 – 16.30 น ณ ห้องประชุมสำนกั งำนสง่ เสริมและสนับสนุนวชิ ำกำร 11

โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพ่ือบูรณำกำรกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนในสังกัด พม. และองค์กรภำคี
ระดับพ้ืนที่ ให้เป็นไปในทิศทำงเดียวกัน 2) เพ่ือเป็นคลังควำมรู้และแหล่งเรียนรู้ด้ำนกำรพัฒนำสังคมและกำร
จดั สวสั ดกิ ำรสงั คม 3) เพื่อพฒั นำองค์กรเปน็ องค์กรแห่งกำรเรยี นรู้ 4) เพื่อสร้ำงกำรมีส่วนร่วมของบุคลำกรต่อ
กำรดูแลส่ิงแวดล้อม ดำเนินกำรจัดโครงกำรเม่ือ วันที่ 21 สิงหำคม 2562 ณ สำนักงำนส่งเสริมและสนับวิชำกำร
11 มผี ู้เข้ำร่วมประชุม จำนวน 20 คน ประกอบด้วย คณะผู้ตรวจประเมิน และบุคลำกรของสำนักงำนส่งเสริมและ
สนบั สนุนวชิ ำกำร 11

เป้ำหมำยในกำรดำเนินงำน 1) เพ่ือให้หน่วยงำนในสังกัด พม. และองค์กรเครือข่ำยมีส่วนร่วมในกำร
พัฒนำสังคม 2) มีฐำนข้อมูลและคลังควำมรู้ข้อมูลด้ำนสังคม รวมทั้งมีรำยงำนสถำนกำรณ์ทำงสังคมเชิง
ประเด็นและเชิงกลุ่มเป้ำหมำย 3) บุคลำกรมีกำรถ่ำยทอดควำมรู้ซึ่งกันและกัน องค์กรดำเนินงำนบรรลุ
เปำ้ หมำยทก่ี ำหนด 4) องคก์ รมีสภำพแวดลอ้ มท่ดี ี มกี ำรดำเนนิ กิจกรรมด้ำนสิ่งแวดล้อมและพลังงำนอยำ่ งต่อเนื่อง

ผลกำรดำเนินงำน พบว่ำ คณะผู้ประเมินได้ให้ข้อคิดเห็นสำคัญเพื่อกำรพัฒนำกำรบริหำรองค์กรและกำร
ดำเนนิ งำนตำมบทบำทภำรกจิ คอื ปัญหำสังคมมคี วำมซับซ้อนมำกขึ้น ขอให้ข้ำรำชกำรและเจ้ำหน้ำท่ีตระหนักอยู่
เสมอวำ่ งำนทที่ ำเป็นงำนท่ีมีคุณค่ำให้ปฏิบัติงำนเต็มกำลัง ควำมสำมำรถ และภำคภูมิใจในงำนท่ีทำ

รายงานประจาปี 2562 สานักงานส่งเสริมและสนับสนนุ วิชาการ 11

ส่วนที่ 3 ภารกิจอ่ืน ๆ ที่สาคญั ในรอบปี
1. วันท่ี 14 พฤศจิกำยน 2561 นำยวิชวุทย์ จินโต ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี เป็นประธำน
ประกอบพิธีถวำยสักกำระและวำงพำนพุ่มดอกไม้ เน่ืองใน “วันพระบิดำแห่งฝนหลวง ประจำปี 2561”เพื่อน้อม
สำนึกในพระมหำกำรุณำธิคุณของพระบำทสมเด็จพระปรมินทรมหำภูมิพลอดุลยเดช บรมนำถบพิตร ทรง
ศึกษำค้นคว้ำและวิจัยทำงเอกสำรทำงด้ำนวิชำกำร อุตุนิยมวิทยำ และดัดแปลงสภำพอำกำศกำรพัฒนำ
กรรมวิธีทำฝนให้บังเกิดผลโดยเร็ว ในกำรน้ีนำงสำวซำรำห์ บินเย๊ำะ ผู้อำนวยกำรสำนักงำนส่งเสริมและ
สนับสนุนวิชำกำร11 มอบหมำยให้นำงสำวกำนดำ ศีลำเจริญนักพัฒนำสังคมชำนำญกำรพิเศษ นำงสำวจำรีบุญเหลือ
นักจัดกำรงำนทั่วไปชำนำญกำร และนำงพิมพ์พจี เดชสถิต นักพัฒนำสังคมชำนำญกำร เข้ำร่วมพิธีดังกล่ำว ณ
หอประชุมครูลำยอง โรงเรียนสุรำษฎรธ์ ำนี

2. วันที่ 25 พฤศจิกำยน 2561 เวลำ 07.30 น. นำยวิชวุทย์ จินโต ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี
เป็นประธำน พิธีวันสมเด็จพระมหำธีรรำชเจ้ำ ประจำปี 2561 พร้อมด้วยข้ำรำชกำรทุกสังกัด พนักงำน
รัฐวิสำหกิจทุกหน่วยงำน คณะองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ลูกเสือ เนตรนำรีผู้บังคับบัญชำลูกเสือ ตำรวจ
ลูกเสือฯ ร่วมพิธีวำงพวงมำลำ ถวำยรำชสักกำระ ซึ่งเป็นวันคล้ำยวันสวรรคต ของพระบำทสมเด็จ พระมงกุฎ
เกลำ้ เจ้ำอยูห่ วั เพอื่ น้อมลำลกึ ถงึ พระมหำกรณุ ำธิคณุ ของพระองค์ ทั้งนี้ สำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร
11 พร้อมดว้ ยขำ้ รำชกำรและเจ้ำหน้ำที่ กระทรวง พม. เขำ้ รว่ มพธิ ี ณ ลำนพระบรมรำชำนุสำวรีย์
รชั กำลที่ 6 โรงพยำบำลสวนสรำญรมย์ อำเภอพนุ พนิ จังหวัดสรุ ำษฎรธ์ ำนี

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 11

3. วนั ท่ี 5 ธ.ค.61 เวลำ 06.30 น. ณ บริเวณริมเขือ่ นแมน่ ำ้ ตำปี อ.เมอื งสุรำษฎร์ธำนี นำยวิชวุทย์ จินโต
ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัด สุรำษฎร์ธำนี พร้อมด้วยรองผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี หัวหน้ำส่วนรำชกำรฯลฯ
พรอ้ มใจร่วมพิธีทำบุญตักบำตรข้ำวสำรอำหำรแห้ง พระสงฆ์และสำมเณร จำนวน 50 รูป ถวำยรำชกกุศล แด่
พระบำทสมพระปรมนิ ทรมหำภูมิพลอดุลยเดช บรมนำถบพติ ร เพื่อน้อมลำลกึ ในพระมหำกรุณำธิคุณและแสดง
ควำมจงรกั ภักดแี ละในวนั เดียวกนั เวลำ 09.00 น. ณ หอประชุมครูลำยอง โรงเรียนสุรำษฎร์ธำนีนำยวิชวุทย์ จินโต
ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี เป็นประธำนในพิธีถวำยพำนพุ่มรำชสักกำระ ถวำยรำชสดุดี และถวำยบังคม
พร้อมด้วยส่วนรำชกำร เหล่ำกำชำด ฯลฯร่วมพิธีถวำยพำนพุ่มหน้ำพระบรมฉำยำลักษณ์สมพระปรมินทร
มหำภูมิพลอดุลยเดชบรมนำถบพิตร เพื่อน้อมลำลึกในพระมหำกรุณำธิคุณ และแสดงควำมจงรักภักดี และใน
กำรนส้ี ำนักงำนส่งเสริมและสนบั สนุนวชิ ำกำร 11 มอบหมำยใหข้ ำ้ รำชกำรและเจ้ำหน้ำที่ เขำ้ รว่ มพธิ ี

4. วนั ท่ี 2ธ.ค.61 ณ บรเิ วณสนำมหนำ้ ศำลำกลำงจงั หวัดสุรำษฎร์ธำนี นำยวิชวุทย์ จินโต ผู้ว่ำรำชกำร
จังหวดั สุรำษฎร์ธำนี เป็นประธำนมอบเสื้อจักรยำนพระรำชทำน “Bike อุ่นไอรัก” ซ่ึงทำงจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี
ได้จัดปรัมพิธีให้ประชำชนได้รับจำกเบื้องหน้ำพระบรมฉำยำลักษณ์สมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวอย่ำงสมเกียรติ เพ่ือ
เป็นเกยี รติประวัติและสิริมงคล แกผ่ เู้ ขำ้ รว่ มกิจกรรม “Bike อุ่นไอรัก” ในครั้งน้ี ซึ่งในส่วนของจังหวัดสุรำษฎร์
ธำนี มีประชำชนลงทะเบียนและมีสิทธิ์ได้รับเส้ือพระรำชทำนจำนวนท้ังสิ้น 7,711 คน ในกำรน้ี นำงสำวซำรำห์
บนิ เยำ๊ ะ ผ้อู ำนวยกำรสำนกั งำนส่งเสริมและสนบั สนนุ วชิ ำกำร11 ไดเ้ ขำ้ ร่วมพิธดี งั กลำ่ วดว้ ย

5. วนั ที่ 18 มกรำคม 2562 นำงสำวซำรำห์ บินเย๊ำะ ผอ.สสว.11 มอบหมำยให้ นำงสำวปิยะนำถ ทองส่ง
โสม นำงบุปผำ เกิดเพชร นำงสำวพนิดำ แซ่ต้ัง นำงกุลวดี เมืองจีน เข้ำร่วมงำนรัฐพิธี “วันพ่อขุนรำมคำแหง”
ประจำปี 2562 ณ หอประชมุ ครูลำยอง โรงเรยี นสุรำษฎรธ์ ำนี

รายงานประจาปี 2562 สานกั งานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11
6. วันท่ี 27 มีนำคม 2562 นำยวิชวุทย์ จินโต ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี นำคณะข้ำรำชกำร
พร้อมใจสวมใส่เส้ือผ้ำสีขำว ร่วมขบวนแห่ผ้ำเป็นระยะทำงยำวหลำยกิโลเมตร จำกบริเวณศำลหลักเมือง
สุรำษฎร์ธำนี นำไปห่มพระธำตุศรีสุรำษฎร์ ซึ่งตั้งอยู่บนยอดเขำท่ำเพชร ตำบลขุนทะเล อำเภอเมือง จังหวัด
สุรำษฎรธ์ ำนี

7. วันท่ี 4 พฤษภำคม 2562 เวลำ 07.00 น. นำยธีระ อนันตเสรีวิทยำ รองผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี
เป็นประธำนพิธีพระพุทธมนต์ ทำบุญตักบำตรและชมกำรถ่ำยทอดสดของโทรทัศน์รวมกำรเฉพำะกิจแห่ง
ประเทศไทย ทั้งน้ี นำงสำวซำรำห์ บินเย๊ำะ ผู้อำนวยกำรสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุนวิชำกำร 11
มอบหมำยใหน้ ำงสำวพนดิ ำ แซต่ ัง้ นักพัฒนำสงั คมชำนำญกำรและคณะ เข้ำร่วมกิจกรรมพร้อมด้วยข้ำรำชกำร
และเจ้ำหน้ำท่ี ทีม One Home พม.จังหวัดสุรำษฎร์ธำนี ณ วัดพระบรมธำตุไชยำรำชวรวิหำร ตำบลเวียง
อำเภอไชยำ จงั หวัดสุรำษฎรธ์ ำนี

8. วันที่ 5 พ.ค.62 เวลำ 08.30 น. นำยวิชวุทย์ จินโต ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี เป็นประธำน
ในพิธีเปิดกรวยถวำยรำชสักกำระเบ้ืองหน้ำพระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวฯ พร้อมนำข้ำรำชกำร
ประชำชนจิตอำสำ “ทำควำมดีด้วยหัวใจ” ร่วมรับชมกำรถ่ำยทอดสดของโทรทัศน์รวมกำรเฉพำะกิจแห่ง
ประเทศไทย พระรำชพิธีเน่อื งในโอกำสมหำมงคลพระรำชพิธีบรมรำชำภิเษก พร้อมกันกับกรุงเทพมหำนคร ณ
ศำลำกลำงจังหวัดสุรำษฎร์ธำนี ในกำรน้ี นำงสำวซำรำห์ บินเย๊ำะ ผู้อำนวยกำรสำนักงำนส่งเสริมและสนับสนุน
วิชำกำร 11 มอบหมำยใหข้ ำ้ รำชกำรและเจ้ำหนำ้ ที่ เข้ำร่วมพร้อมทีม One Home จงั หวดั สรุ ำษฎร์ธำนี