การส่งเสริมอาชีพทางเลือกเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ

การส่งเสริม ริ อาชีพทางเลือ ลื กเพื่อพื่พัฒนาคุณ คุ ภาพชีวิต วิ ผู้สูผู้ ง สู อายุ ภายใต้ก ต้ ลไกศูน ศู ย์ช่ย์ ช่วยเหลือ ลืสัง สั คมตำ บลบางนอน อำ เภอเมือ มื ง จัง จั หวัด วั ระนอง สำ นักงานส่งส่เสริมริและสนับสนุนวิชวิาการ 10 กระทรวงการพัฒพันาสังสัคมและความมั่นมั่คงของมนุษย์

การส่งส่เสริมริอาชีพทางเลือ ลื กเพื่อ พื่ พัฒพันาคุณ คุ ภาพชีวิตวิ ผู้สูง สู อายุ ภายใต้ก ต้ ลไกศูน ศู ย์ช่ย์ ช่วยเหลือ ลืสังสัคมตำ บลบางนอน อำ เภอเมือ มื ง จังจัหวัดวัระนอง สสว. 10 1 การเป็นสังคมสูงอายุระดับสุดยอดในปี 2576 ทั้งที่ประเทศยังเป็นประเทศกำ ลังพัฒนา เป็นความท้าทายของภาครัฐ ในปี พ.ศ. 2566 ประเทศไทยมีสั มีดส่วส่นผู้สู ผู้ งอายุร้ยุอร้ยละ 19.64 ของจำ นวนประชากรทั้งทั้หมดทำ ให้ปห้ระเทศไทยเข้าข้สู่สัสู่งสัคมสูงสูอายุ อย่าย่งสมบูรณ์ สัดส่วส่นนี้มนี้ากกว่าครึ่งรึ่เป็นป็ผู้สู ผู้ งอายุช่วช่งต้น ในอีก 10 ปีข้ปีาข้งหน้าน้หรือรืปี 2576 ประเทศจะเปลี่ยนเป็นป็สังสัคมสูงสูอายุ ระดับดัสุดยอด ด้วด้ยสัดส่วส่นผู้สู ผู้ งอายุมยุากกว่าว่ร้อร้ยละ 25 การติดติกับกัดักดัประเทศรายได้ปด้านกลาง ทำ ให้ภห้าระการสร้าร้งรายได้ปด้ระชาชาติ และการเสียภาษีที่เป็นของกำ ลังแรงงานมีความยากลำ บาก สืบเนื่องจากจำ นวนกำ ลังแรงงานที่ลดลง สถานการณ์นี้สะท้อน จากอัตอัราการพึ่งพึ่พิงพิผู้สู ผู้ งอายุ เด็กด็และกำ ลังลัแรงงาน โดยในปี 2566 อัตอัราการพึ่งพึ่พิงพินี้เนี้ท่าท่กับกั 1 : 1 : 4 คน และในปี 2576 จะเป็นป็ 1 : 1 : 2 คน ผู้สู ผู้ งอายุที่ยุมีที่สมีภาวะขาดเงินงิออม มีเมีงินงิ ไม่เม่พียพีงพอสำ หรับรัการเกษียณ และใช้จ่ช้าจ่ยในช่วช่งบั้นบั้ปลายชีวิชีตวิเป็นป็ข้อข้จำ กัดกั ของการมีคุณภาพชีวิตที่ดี การส่งเสริมให้ผู้สูงอายุ และผู้ที่กำ ลังจะเข้าสู่วัยสูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีจากแนวคิดพฤฒพลัง (Active Aging) คือ การมีสุขภาพดี มีหลักประกัน และความมั่นคงในชีวิต รวมถึง มีส่วนร่วมและมีคุณค่าทางสังคม นำ ไปสู่ การเป็นป็ผู้สู ผู้ งอายุที่ยุที่ยัที่งยัคุณคุประโยชน์ มีคมีวามมั่นมั่คงทางรายได้ แก้ปัก้ญปัหาภาวะขาดแคลนแรงงานของประเทศและลดภาระพึ่งพึ่พิงพิ สวัสดิการจากรัฐได้ สำ นักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 10 ได้คัดเลือกพื้นที่ตำ บลบางนอน อำ เภอเมือง จังหวัดระนอง เนื่องจาก เป็นพื้นที่บูรณาการเสริมสร้างชุมชนเข้มแข็งเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มเปราะบางรายครัวเรือน ปี 2565 มีกลไกศูนย์ ช่วยเหลือสังคมตำ บลที่มีผลประเมินอยู่ในระดับ A ผู้นำ และแกนนำ ในพื้นที่ให้ความร่วมมือและความสำ คัญกับการพัฒนา คนในชุมชุชน จากเวทีปทีระชาคมพบว่าว่พื้นพื้ที่มีที่ปัมีญปัหาด้าด้นเศรษฐกิจกิ ไม่มีม่อมีาขีพขีและรายได้ได้ม่เม่พียพีงพอในการดำ รงชีพชีจากผลกระทบ การแพร่รร่ะบาดของโรคโควิดวิ- 19 โดยเฉพาะกลุ่มลุ่ ผู้สูงสูอายุที่ยุต้ที่อต้งดูแดูลตนเองหรือรืสมาชิกชิในครอบครัวรันำ มาซึ่งซึ่ปัญปัหาอื่นอื่ตามมา เช่น เด็กขาดโอกาสทางการศึกษา หรือเด็กที่เรียนไม่จบการศึกษาภาคบังคับ โรคซึมเศร้า และครัวเรือนยากจน มีรายได้ ไม่เม่พียพีงพอ ซึ่งซึ่ผู้สู ผู้ งอายุมียุจำมีจำนวน 2,427 คน คิดคิเป็นป็ร้อร้ยละ 16.78 กำ ลังลัก้าก้วเข้าข้สู่สั สู่งคมผู้สู ผู้ งอายุอยุย่าย่งสมบูรบูณ์ แบ่งบ่ตามช่วช่งอายุ[ยุ1] เป็นผู้สูงอายุวัยต้นร้อยละ 65.10 ผู้สูงอายุวัยกลาง ร้อยละ 24.76 และผู้สูงอายุตอนปลาย ร้อยละ 10.13 ถือว่าผู้สูงอายุ ส่วนใหญ่ยังมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงและสามารถทำ งานได้ ขณะเดียวกันข้อมูลจาก TPMAP มีครัวเรือนเปราะบางจำ นวน 49 ครัวรัเรือรืน เป็นป็ครัวรัเรือรืนที่มีสมีมาชิกชิผู้สู ผู้ งอายุ 44 ครัวรัเรือรืน จึงมีคมีวามจำ เป็นป็ต้องแก้ไขปัญปัหาด้านเศรษฐกิจอย่าย่งเร่งร่ด่วน[1] ช่วงอายุของผู้สูงวัย 3 กลุ่ม คือ ผู้สูงอายุวัยต้น (อายุ 60 – 69 ปี) ผู้สูงอายุวัยกลาง (อายุ 70 – 79 ปี) และผู้สูงอายุวัยปลาย (อายุมากกว่า 80 ปี) [1] ช่วงอายุของผู้สูงวัย 3 กลุ่ม คือ ผู้สูงอายุวัยต้น (อายุ 60 – 69 ปี) ผู้สูงอายุวัยกลาง (อายุ 70 – 79 ปี) และผู้สูงอายุวัยปลาย (อายุมากกว่า 80 ปี) การดำ เนินการพื้นที่ปฏิบัติการทางสังคม (Social Lab) ใช้กระบวนการ 3 รู้ ได้แก่ รู้ตัวตน รู้ชุมชน และรู้วิชาการ เพื่อพื่นำ มาออกแบบการแก้ไก้ขปัญปัหาตามหลักลัการ Design Thinking 5 ขั้นขั้ตอน ประกอบด้วด้ย เข้าข้ใจ (Empathize) นิยนิาม (Define) สร้าร้งสรรค์ (Ideate) จำ ลอง (Prototype) และทดสอบ (Test) จนได้รูปแบบ (Model) การส่งส่เสริมริอาชีพชีทางเลือกเพื่อพื่พัฒพันา คุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สู ผู้ งอายุ ภายใต้กลไกศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือสังสัคมตำ บล เพื่อพื่นำ ไปขยายผลในพื้นพื้ที่อื่น ดังนี้

สสว. 10 2 สำ นักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 10 ร่วมกับมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี ลงพื้นที่ ออกแบบกระบวนการวิเคราะห์ตนเอง ชุมชน และแนวทางแก้ไขปัญหา [1] ช่วงอายุของผู้สูงวัย 3 กลุ่ม คือ ผู้สูงอายุวัยต้น (อายุ 60 – 69 ปี) ผู้สูงอายุวัยกลาง (อายุ 70 – 79 ปี) และผู้สูงอายุวัยปลาย (อายุมากกว่า 80 ปี) สำ หรับอุปสรรคจะมีในเรื่องของศักยภาพของผู้สูงอายุบางท่านที่ไม่สามารถเดินทางมาร่วมทำ กิจกรรมกับกลุ่มได้ ด้วยปัญหาด้านสุขภาพ การเดินทางที่ไม่สะดวก หรือต้องดูแลสมาชิกในครอบครัว ผู้สูงอายุจึงมีมติร่วมกันว่าในการส่งเสริม อาชีพผู้สูงอายุเป็น 2 รูปแบบ คือ วิสาหกิจชุมชนแปรรูปข้าวเกรียบผักเหลียงสำ หรับผู้สูงอายุที่เข้าร่วมกลุ่มในชุมชน และ ส่งเสริมอาชีพอิสระจัดตั้งกลุ่มอาชีพสำ หรับผู้สูงอายุอยู่ที่บ้าน กระบวนการ 3 รู้ 1. รู้ตัรู้ ตัวตน ผู้สู ผู้ งอายุตระหนักนัร่วร่มกันว่าปัญปัหาประเด็นปัญปัหาที่มีคมีวามสำ คัญ และเร่งด่วน เป็นเรื่องของอาชีพและรายได้ รองลงมาสุขภาพกาย เช่น สภาพร่าร่งกาย สายตา โรคเรื้อรื้รังรัและสุขภาพจิตจิเช่นช่ความเครียรีด ความเหงา ภาวะซึมซึเศร้าร้ 2. รู้ชุรู้ชุมชน ตำ บลบางนอนเป็นป็พื้นพื้ที่กึ่ที่งกึ่ชุมชุชนเมือมืงกึ่งกึ่ชนบท อาชีพชีส่วส่นใหญ่ทำญ่ ทำการเกษตรกรรม ยางพารา ปาล์มล์น้ำ มันมัผลไม้ ทุเทุรียรีน ปลูกลูพืชพืผักผัสวนครัวรัเลี้ยงสัตสัว์ รวมกลุ่มลุ่อาชีพชีการประมงเป็นป็อาชีพชีเสริมริและอาชีพชีเชิงชิพาณิชณิย์ ไม่มม่ากนักนัผักผัเหลียง เป็นป็พืชพืประจำ ถิ่นถิ่หาได้ง่ด้าง่ยและมีคุมีณคุค่าค่ทางโภชนาสูงสูศักศัยภาพชุมชุชน มีจุมีดจุแข็งข็ด้าด้นการตลาดในการรองรับรัสินสิค้าค้เกษตร ย่าย่นหน่วน่ยงาน ราชการ เช่น บริเวณหน้าโรงพยาบาลมีตลาดทุกวันจันทร์และวันศุกร์ การแสดงผลิตภัณฑ์สินค้าร่วมกับงานระดับจังหวัด ความเข้มข้แข็งข็ของเครือรืข่าข่ย หน่วน่ยงานภาครัฐรัภาคเอกชน และภาคประชาสังสัคม รวมถึงถึกลไกในพื้นพื้ที่ เช่นช่ศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือลืสังสัคม ตำ บล ชมรมผู้สูผู้ งสูอายุ อีกทั้งหน่วน่ยงานท้องถิ่นที่ให้กห้ารสนับนัสนุนนุกิจกรรมด้านสังสัคมและการแก้ไขปัญปัหากลุ่มลุ่เป้าป้หมาย นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์โอกาสและความเป็นไปได้ในการประกอบอาชีพ การขายสินค้าประเภทอาหารจะได้รับ ความนิยนิม อาหารที่รับรั ประทานง่าย ราคาไม่แม่พง สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจปัจปัจุบันบัผู้สูผู้ งสูอายุจึงมติร่วร่มกันในเรื่อรื่งของการ รวมกลุ่มอาชีพข้าวเกรียบผักเหลียง ประกอบกับศักยภาพในตัวผู้สูงอายุบางคนมีองค์ความรู้ในเรื่องการทำ ข้าวเกรียบ และ ผู้สูผู้ งสูอายุสยุามารถทำ ได้ได้ม่ยม่ากและหนักนัเกินกิ ไป 3. รู้วิรู้วิชาการ การทบทวนเอกสารงานวิจัย งานวิชาการ ด้านการส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุจากผลงานของสำ นักงานส่งเสริมและ สนับนัสนุนนุวิชาการ 1 - 12 กระทรวงการพัฒพันาสังคมและความมั่นมั่คงของมนุษนุย์ สถาบันบัการศึกศึษา และหน่วน่ยงานด้านผู้สูผู้ งสูอายุ นำ มาสังสัเคราะห์อห์งค์คค์วามรู้เรู้พื่อพื่นำ ไปขับขัเคลื่อลื่นการส่งส่เสริมริอาชีพชี ให้กัห้บกั ผู้สูงสูอายุ โดยมีอมีงค์คค์วามรู้หรู้ลักลัที่นำที่นำมาใช้ปช้ระโยชน์ ดังดันี้

สสว. 10 กลยุทธ์ที่ 1 จัดทำ ฐานข้อมูลของผู้สูงอายุและกลไกในระดับพื้นที่ กลยุทธ์ที่ 2 สร้างค่านิยมในการส่งเสริมการทำ งานของผู้สูงอายุ กลยุทธ์ที่ 3 ส่งเสริมการบูรณาการด้านการทำ งานของผู้สูงอายุ กลยุทธ์ที่ 4 ส่งเสริม พัฒนาอาชีพให้ครบวงจร เพื่อการขับเคลื่อนการดำ เนินงานด้านผู้สูงอายุ กลยุทธ์ที่ 5 พัฒนาระบบความคุ้มครองในการทำ งานของผู้สูงอายุ 3.1 กลยุทธ์ในการส่งเสริมการทำ งานของผู้สูงอายุ 5 กลยุทธ์[2] ดังนี้ 3.2 การเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุครอบคลุม 4 ด้าน[3] ได้แก่ ด้านความสามารถ ในการประกอบอาชีพเลี้ยงดู ตนเองและครอบครัว และความต้องการให้ภาครัฐสนับสนุนการประกอบอาชีพ ด้านความสำ คัญ ในตนเองผ่าผ่นการ ดูแลเอาใจใส่ การยกย่อง การถูกยอมรับ การเคารพนับถือ รวมถึงการถูกยอมรับในระดับสังคม เช่น ชมรมผู้สูงอายุ และกลุ่มอาชีพต่าง ๆ ด้านความมีอิสระ ในการใช้ความรู้ ความสามารถของตนเองให้เกิดประโยชน์ การได้มีอิสระ ในการตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ การใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ตลอดจนผู้สูงอายุมีพลังสามารถเข้าร่วมกิจกรรม ทางสังคมตามต้องการ ด้านความดี ทั้งต่อลูกหลาน ชุมชน หรือสังคม โดยการนำ ศักยภาพที่มีของผู้สูงอายุมาใช้ ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและสังคม ส่งผลถึงการมีคุณค่าในตนเองอีกด้วย สำ นักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 10 มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฏร์ธานี ทีม พม.จังหวัด ระนอง และภาคีเครือข่าย[4] ตามหลักการ Design Thinking 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย กระบวนการออกแบบการแก้ไก้ขปัญปัหา 3 [2] โครงการวิจัยกลยุทธ์ส่งเสริมการทํางานของผู้สูงอายุไทย สํานักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1-11; 2562.ทุนสนับสนุนจากสำ นักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ [3] สำ นักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 5 (2565) กระบวนการสร้างคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลางสู่การยกระดับชุมชนอย่างบูรณาการในยุค 4.0.ทุนสนับสนุนจาก สำ นักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (สกสว.) [4] ศูนศูย์พัย์ฒพันาการจัดสวัสดิการสังสัคมผู้สูผู้ งสูอายุภูเภูก็ต วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีรยีะนอง สำ นักนังานส่งส่เสริมริวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อย่มจังหวัดระนอง (สสว.) กองอำ นวยการรักรัษาความมั่นมั่คงภายใน (กอ.รมน.) จังหวัดระนอง สำ นักงานเกษตรจังหวัดระนอง สำ นักงานจัดหางานจังหวัดระนอง สำ นักงานแรงงานจังหวัดระนองสำ นักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดระนอง สำ นักงานอุตสาหกรรมจังหวัดระนอง ขบวนองค์กรชุมชนจังหวัดระนอง ชมรมผู้สูงอายุจังหวัดระนอง คณะกรรมการศูนย์ช่วยเหลือสังคมตำ บลจังหวัดระนอง 1. การเข้าใจ (Empathize) เป็นการทำ ความเข้าใจผ่านการนำ ปัญหา “ผู้สูงอายุไม่มีอาชีพ และรายได้ไม่เพียงพอต่อการครองชีพ” มาเป็น จุดเริ่มต้น ตั้งคำ ถาม สังเกต วิเคราะห์สาเหตุของปัญหา และเน้นย้ำ ว่าเป็นปัญหาที่แท้จริงของผู้สูงอายุ ซึ่งพบว่าปัญหา การไม่มีอาชีพจากการไม่มีแหล่งทุน ไม่มีตลาดจำ หน่าย ไม่ได้รับการสนับสนุนจาหน่วยงาน การไม่เข้าถึงสื่อประชาสัมพันธ์ ในระดับพื้นที่ และสื่อกระแสหลัก เป็นต้น และปัญหาการมีงานทำ แต่รายได้ไม่เพียงพอต่อการดำ รงชีพ มาจากการขาดการ วางแผนในชีวิต ขาดทักษะความรู้ ไม่สามารถหางานที่เป็นอาชีพเสริมได้ สุขภาพร่างกายไม่พร้อม เป็นต้น 2. การนิยาม (Define) เป็นการสรุปข้อมูลปัญหาและแนวทางแก้ปัญหา ให้มีการส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุตามความต้องการ ศักยภาพ และ ความเหมาะสม เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและสมาชิกในครอบครัว โดยการค้นหาอาชีพที่เหมาะสมของผู้สูงอายุ และลงพื้นที่เพื่อศึกษาความต้องการ หาแนวทางส่งเสริมและพัฒนาอาชีพผู้สูงอายุ ตามแนวทางการจัดบริการครอบครัว รายกรณี (FCM) เพื่อพื่วางแผนการพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตและส่งส่เสริมริอาชีพชี ผู้สูงสูอายุและสมาชิกชิครอบครัวรัรายครัวรัเรือรืน 3. การสร้าร้งสรรค์ (Ideate) เป็นป็การระดมสมอง ค้นหาแนวทางวิธีกธีารแก้ไขปัญปัหาร่วร่มกับภาคีเครือรืข่าข่ยในการส่งส่เสริมริการมีอมีาชีพชี ให้กัห้ กับผู้สูงสูอายุ 2 กลุ่ม ได้แก่ ผู้สูงอายุที่เข้าร่วมกลุ่มในชุมชน และผู้สูงอายุอยู่ที่บ้าน โดยใช้ศูนย์ช่วยเหลือสังคมตำ บลเป็นกลไกหลักในการ ขับขัเคลื่อลื่น ประสานเชื่อชื่มโยง และติดติตาม ประเมินมิผลการดำ เนินนิงาน ภายใต้แต้บบจำ ลอง (Model) “การส่งส่เสริมริอาชีพชีทางเลือลืก เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ภายใต้กลไกศูนย์ช่วยเหลือสังคมตำ บล” 4. การจำ ลอง (Prototype) การสร้าร้งแบบจำ ลอง (Model) “การส่งส่เสริมริอาชีพชีทางเลือลืกเพื่อพื่พัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีตวิผู้สูผู้ งสูอายุภยุายใต้กต้ลไกศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือลื สังคมตำ บล” โดยออกแบบกระบวนการตามศักศัยภาพและความเหมาะสมของผู้สูงสูอายุ 2 รูปแบบ ได้แก่ รูปแบบที่ 1 จัดตั้งกลุ่มอาชีพข้าวเกรียบผักเหลียง โดยรวบรวมสมาชิกกลุ่ม ค้นหาผู้นำ ทีม จัดตั้งคณะกรรมการ ให้คห้วามรู้ด้รู้ ด้านอาชีพชีและการต่อยอด อบรมอาชีพชีทำ ข้าข้วเกรียรีบผักเหลียง ผลิต และจำ หน่าน่ยสินสิค้า ออกงานแสดง สินค้า พร้อร้มทั้งเชื่อชื่มโยงการพัฒพันาศักศัยภาพกลุ่ม สำ หรับรั ผู้สูงสูอายุที่เข้าข้ร่วร่มกลุ่มลุ่ในชุมชน รูปแบบที่ 2 ประกอบอาชีพอิสระที่บ้านหรือรับงานมาทำ ที่บ้าน โดยลงพื้นที่จัดบริการครอบครัวรายกรณี (FCM) วางแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและสมาชิกในครอบครัว ลงพื้นที่ให้การช่วยเหลือ ให้คำ แนะนำ ตามแผน พัฒนาคุณภาพชีวิตรายครัวเรือน และติดตามการสร้างอาชีพและคุณภาพชีวิต สำ หรับผู้สูงอายุอยู่ที่บ้าน

สสว. 10 4 5. การทดสอบ (Test) ดำ เนินการขับเคลื่อนกิจกรรมตามแผนปฏิบัติการ ตั้งแต่เดือนเมษายน ถึงเดือนสิงหาคม 2566 กลยุท ยุ ธ์ใธ์ นการส่งส่เสริมริอาชีพผู้สูผู้ ง สู อายุ กลยุทธ์ที่ 1 การค้นหาตัวตน การที่ผู้สูงอายุต้องรู้จักตัวเอง เข้าใจปัญหา สาเหตุ และความต้องการที่แท้จริง รวมทั้ง ศักศัยภาพและความสามารถของตัวตัเองว่าว่ทำ อะไรได้แด้ละไม่ไม่ด้อด้ย่าย่งไร เพื่อพื่นำ มาสู่กสู่ารวางแผนการทำ งานได้อด้ย่าย่งถูกถูต้อต้ง และเหมาะสม กลยุทยุธ์ที่ธ์ ที่2 การค้นค้หาเครือรืข่าข่ย การพัฒพันากลุ่มลุ่เป้าป้หมายผู้สู ผู้ งอายุที่ยุคที่รอบคลุมทุกทุมิติมิ ติต้อต้งบูรบูณาการร่วร่มกับกัหน่วน่ยงาน ที่เที่กี่ยกี่วข้อข้ง เพื่อพื่เติมติเต็มต็และหนุนนุเสริมริจากเครือรืข่าข่ย โดยการมองเป้าป้หมายเดียดีวกันกัร่วร่มวางแผน และสื่อสื่สารอย่าย่งต่อต่เนื่อนื่ง เพื่อพื่ ให้กห้ารขับขัเคลื่อนงานบรรลุวัตถุปถุระสงค์ตามเป้าป้หมายที่วางไว้ กลยุทยุธ์ที่ธ์ ที่3 การค้นค้หากิจกิกรรม อาชีพชีที่เที่หมาะสมของผู้สู ผู้ งอายุ และเป็นป็ความต้อต้งการที่แที่ท้จท้ริงริมาจากการคิดคิวิเวิคราะห์ และออกแบบร่วร่ม โดยที่ผู้ที่สู ผู้ งอายุสยุนใจมีพื้มีพื้นพื้ฐานองค์คค์วามรู้อรู้ยู่บ้ยู่าบ้ง และมาพัฒพันาต่อต่ยอดและเติมติเต็มต็ ให้ทัห้นทัสมัยมัเข้าข้กับกั สถานการณ์ปัจจุบัน กลยุทยุธ์ที่ธ์ ที่4 การค้นค้หาผู้นำผู้ นำคุณคุสมบัติบัที่ติสำที่สำคัญคัของคนที่เที่ป็นป็ผู้นำผู้ นำต้อต้งเป็นป็ผู้สผู้ ร้าร้งแรงบันบัดาลใจให้สห้มาชิกชิคิดคิถึงถึส่วส่นรวม สื่อสารเป็นป็เรียรีนรู้อรู้ยู่เยู่สมอ มีคมีวามฉลาดทางอารมณ์ คิดพลิกแพลงแก้ปัญปัหา และบริหริารจัดการความเปลี่ยนแปลง กลยุทยุธ์ที่ธ์ ที่5 การค้นค้หาทีมทีเบื้อบื้งหลังลัความสำ เร็จร็ของทุกทุงานมาจากทีมทีที่ยที่อดเยี่ยยี่ม สิ่งสิ่สำ คัญคัที่สุที่ดสุคือคืคนในทีมทีมีวิมีสัวิยสัทัศทัน์ เหมือนกัน มีการกำ หนดเป้าหมายของทีม เติมเต็มแต่ละบทบาทตามความเหมาะสม และความสามารถที่แตกต่าง มีการสื่อสารที่ชัดเจน เรียนรู้ความล้มเหลว แก้ปัญหา และมีความสำ เร็จร่วมกัน

สสว. 10 5 ผลสัมสัฤทธิ์ที่ธิ์เที่กิดกิ (ผลิตลิ ) ผู้สูงอายุ 1. วิสาหกิจชุมชนแปรรูปข้าข้วเกรียรีบผักผัเหลียงที่ได้รับรัมาตราฐานสินสิค้า OTOP สำ หรับรั ผู้สูงสูอายุที่เข้าข้ร่วร่มกลุ่มลุ่ในชุมชน 2. อาชีพชีอิสระ ได้แก่ ปลูกผักผัเลี้ยงปลาดุกดุผู้ถ่ผู้ถ่ายทอดภูมิภูปัมิญปัญา รับรังานร้อร้ยพวงมาลัยที่บ้าบ้น และสมาชิกชิในครอบครัวรั ได้งานทำ ผู้พิผู้ กพิารได้ทำ งานในสถานประกอบการ สำ หรับรั ผู้สูงสูอายุอยู่ที่ยู่ที่บ้าบ้น 3. ผู้สู ผู้ งอายุมีอมีาชีพชีและมีรมีายได้เพิ่มพิ่ขึ้นขึ้ข้อข้มูลมูณ เดือนเมษายน - สิงสิหาคม 2566 สมาชิกวิสาหกิจชุมชนแปรรูปข้าวเกรียบผักเหลียง จำ นวน 15 คน มียอดขาย 100,000 กว่าบาท เป็นกำ ไร 50,000 บาท นำ มาจัดสรรเป็นค่าแรงให้กับผู้สูงอายุ ในอัตรา 50 ชั่วโมง 500 บาท และอีกส่วนเก็บรวบรวม เป็นป็ค่าใช้จ่ช้จ่ายในการบริหริารจัดการของกลุ่ม โดยเฉลี่ยผู้สูงสูอายุมีรมีายได้เพิ่มพิ่ขึ้นขึ้เดือนละ 1,000 บาท ผู้สูงอายุอยู่ที่บ้าน 9 คน เป็นกลุ่มเปราะบางได้รับเงินสงเคราะห์ครอบครัวผู้มีรายได้น้อยและคนไร้ที่พึ่ง จากสำ นักนังานพัฒพันาสังคมและความมั่นมั่คงของมนุษนุย์ เพื่อพื่เป็นป็ต้นต้ทุนทุการประกอบอาชีพชีอิสอิระที่บ้ที่าบ้น ซึ่งซึ่ตอนนี้ การปลูกผักผัเริ่มริ่ ได้ผด้ลผลิตลิมีรมีายได้เด้ล็กล็น้อน้ย แต่สต่ามารถลดรายจ่าจ่ยได้ สำ หรับรัการเลี้ยลี้งปลาดุกดุยังยัอยู่ใยู่นช่วช่งกำ ลังลั เติบติ โต แต่ขต่นาดยังยัไม่โม่ตพอที่จที่ะส่งส่ขายได้ 4. แผนบูรณาการในการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุรายครัวเรือน ที่มีการขับเคลื่อนและติดตามอย่างต่อเนื่อง โดยหน่วน่ยงานที่เกี่ยวข้อข้งร่วร่มกับกลไกศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือสังสัคมตำ บล ชุมชน 1. พื้นพื้ที่ต้นแบบการส่งส่เสริมริอาชีพชีเพื่อพื่พัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูผู้ งสูอายุ 2. เครือรืข่าข่ยการพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สู ผู้ งอายุที่เข้มข้แข็งข็และบูรณาการทำ งานที่ครอบคลุมลุทุกทุมิติมิ ติ 3. แผนพัฒพันาท้องถิ่น พ.ศ. 2566 - 2570 สำ หรับรัองค์กรปกครองส่วส่นท้องถิ่นดำ เนินนิการพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูงสูอายุ สำ นักงานส่งเสริมริและสนับสนุนวิชาการ 10 1. รูปแบบ (Model) การพัฒนาอาชีพผู้สูงอายุตามศักยภาพและความเหมาะสม 2 รูปแบบ คือการรวมกลุ่มอาชีพ เป็นป็วิสวิาหกิจกิชุมชุชนแปรรูปรูข้าข้วเกรียรีบผักผัเหลียลีง และทำ งานที่บ้ที่าบ้น ได้แด้ก่ อาชีพชีอิสอิระ อาทิ ปลูกลูพืชพืเลี้ยลี้งสัตสัว์ ทำ ไม้กม้วาด ดอกอ้อ เป็นป็ต้น การถ่ายทอดภูมิภูปัมิญปัญา และรับรังานมาทำ ที่บ้าบ้น 2. พื้นพื้ที่ขยายผลในการนำ รูปแบบ (Model) การส่งส่เสริมริอาชีพชีทางเลือกเพื่อพื่พัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูงสูอายุ ภายใต้กลไก ศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือสังคม

สสว. 10 6 ผลลัพลัธ์ ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีสามารถพึ่งตนเองและดูแลสมาชิกในครอบครัวได้ สมาชิกในครอบครัวผู้สูงอายุได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิตใน 5 มิติ การนำ รูปแบบ (Model) และองค์ความรู้ในการส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุไปขยายผลในพื้นที่อื่น ระบบพี่เลี้ยงจากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ทีม พม.จังหวัดระนอง และกลไกศูนย์ช่วยเหลือสังคมตำ บล ผู้สูงอายุมีความสุข รู้ถึงความมีคุณค่าในตนเอง ลดปัญหาสุขภาพกาย สุขภาพจิต และเข้าร่วมกิจกรรมมากขึ้น 1. 2. 3. 4. 5. ผลกระทบ พื้นที่เรียนรู้ด้านอาชีพและวิถีชีวิตชุมชนคนบางนอนให้กับเด็กและเยาวชน และหน่วยงานที่สนใจฃ ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุและสมาชิกในครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่ดี พึ่งพาตนเองได้ ชุมชนเข้มแข็ง เชื่อมโยงการช่วยเหลือและการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและสมาชิกครอบครัวในชุมชนที่ประสบปัญหา รวมถึงกลุ่มวัยอื่น ๆ ในการสร้างงาน สร้างอาชีพ และการใช้วัตถุดิบผักเหลียง เพื่อการจ้างงานและสร้างรายได้ให้กับ คนในชุมชน ผู้สูงอายุได้รับการพัฒนาศักยภาพให้เป็นผู้ถ่ายทอดภูมิปัญญาแก่ผู้ที่มาศึกษาดูงานและพื้นที่ขยายผล ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นที่มีเรื่องราวและอัตลักษณ์ของชุมชนที่ถูกพัฒนาจากกลุ่มผู้สูงอายุและภาคีเครือข่ายในชุมชน 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. แผนการขับขัเคลื่อลื่นในอนาคต ส่งส่เสริมริและพัฒพันาให้ยห้กระดับมาตรฐานสินค้า OTOP และเครื่อรื่งหมาย อย. เพื่อพื่พัฒพันาผลิตภัณฑ์สู่มสู่าตรฐานการตลาด สากล ขยายสมาชิกวิสาหกิจชุมชนแปรรูปผักเหลียงไปยังกลุ่มผู้สูงอายุและกลุ่มวัยอื่นเพื่อเชื่อมโยงการช่วยเหลือ กลุ่มเปราะบางในชุมชน จัดทำ หลักสูตรภูมิปัญญาข้าวเกรียบผักเหรียง เพื่อเป็นสื่อการเรียนรู้ของชุมชน เชื่อมโยงกลุ่มอาชีพและวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่เพื่อพัฒนาสู่การเป็นวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวตำ บลบางนอน 1. 2. 3. 4. 5. ปัจปัจัยจัแห่งห่ความสำ เร็จ ร็ การระเบิดบิจากข้าข้งใน สอดรับรักับความต้องการของผู้สูงสูอายุที่แท้จริงริ การบูรณาการร่วมกันของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน ในการประสาน ร่วมมือ ร่วมใจ และการเป็นเจ้าของร่วมนำ มาสู่ การเป็นหุ้นส่วนของการจัดการและแก้ไขปัญหาในชุมชน กลุ่มผู้สู ผู้ งอายุเข้มข้แข็งข็มีคมีวามตั้งใจ มีคมีวามสามัคมัคี และมีส่มีวส่นร่วร่มในกระบวนการแก้ไขปัญปัหา ผู้นำผู้ นำที่ดีและมีคมีวามเข้มข้แข็งข็ โดยเฉพาะผู้นำผู้ นำธรรมชาติเกิดขึ้นขึ้ ในกลุ่มลุ่อาชีพชี (ประธานกลุ่มลุ่ ) การมีทีมี ทีมที่ดีและการมีปมีฏิสัมพันพัธ์ที่ธ์ที่ดีระหว่างผู้นำผู้ นำและทีมงาน การมีรมีะบบพี่เพี่ลี้ยงที่ดี จากหน่วน่ยงานภาครัฐรัท้องถิ่น ทีม พม.จังหวัดระนอง และศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือสังสัคมตำ บล 1. 2. 3. 4. 5. 6. ข้อข้จำ กัดกัและการจัดจัการปัญปัหา ด้าด้นงบประมาณในการขับขัเคลื่อลื่นกิจกิกรรม จำ เป็นป็ต้อต้งใช้กช้ารบูรบูณาการร่วร่มกับกัหน่วน่ยงานในพื้นพื้ที่แที่ละหน่วน่ยงานที่เที่กี่ยกี่วข้อข้ง ให้เห้ข้าข้มามีส่มีวส่นร่วร่มและเป็นป็หุ้นหุ้ ส่วส่นการแก้ไก้ขปัญปัหาอย่าย่งแท้จท้ริงริ ความร่วมมือของผู้สูงอายุในการร่วมกิจกรรมของส่งเสริมอาชีพ จำ เป็นต้องแสดงความตั้งใจและการเสริมพลังผู้สูงอายุ โดยการทำ หน้าที่พี่เลี้ยงให้คำ ปรึกษา ประสาน และหาแหล่งทรัพยากรร่วมกับท้องถิ่นและภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง 1. 2. การให้ความสำ คัญและความร่วมมือของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ จำ เป็นต้องสร้างการมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การวางเป้าป้หมาย การวางแผน การขับขัเคลื่อนงาน การคืนข้อข้มูลมูและการติดตามประเมินมิผล รวมทั้งมีช่มีอช่งทางติดต่อ สื่อสาร แลกเปลี่ยนข้อมูล องค์ความรู้ และความสำ เร็จร่วมกัน 3.

สสว. 10 7 ข้อข้เสนอแนะ 1. กระทรวงการพัฒพันาสังคมและความมั่นมั่คงของมนุษนุย์ โดยกรมกิจการผู้สูงสูอายุควรดำ เนินนิการ ดังนี้ ประยุกยุต์ใต์ช้ตัช้วตัแบบ (Social Lab Model) และการทดลองตัวตัแบบ (Testing) พร้อร้มประเมินมิผลการจัดจับริกริารตามตัวตัแบบ และนำ เสนอผลการทดลองตัวแบบ พัฒพันาปรับรั ปรุงตัวตัแบบและเผยแพร่ผร่ลการดำ เนินนิงานในช่อช่งทางที่หที่ลากหลายและกระจายไปทุกทุหน่วน่ยงานที่เที่กี่ยกี่วข้อข้ง ให้เห้ป็นป็ที่ปที่ระจักจัษ์และเกิดกิประโยชน์ต่น์อต่การพัฒพันาการจัดจับริกริารในอนาคตและเป็นป็เครื่อรื่งมือมืในการทำ งานแก่หก่น่วน่ยงาน ด้านพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สู ผู้ งอาย 2. สำ นักนังานส่งส่เสริมริและสนับนัสนุนนุวิชาการ 10 ควรดำ เนินนิการ ดังนี้ ประชาสัมพันธ์รูปแบบ (Model) การส่งเสริมอาชีพทางเลือกเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ภายใต้กลไกศูนย์ ช่วช่ยเหลือสังคมตำ บล ให้เห้ป็นป็เครื่อรื่งมือมื ในการทำ งานแก่หน่วน่ยงานด้านพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูผู้ งสูอายุในพื้นพื้ที่รับรั ผิดชอบ ทำ หน้าน้ที่พี่ที่เพี่ลี้ยลี้ง (Mentoring) และโค้ชค้ (Coaching) ให้กัห้บกัหน่วน่ยงานด้าด้นพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีตวิผู้สูผู้ งสูอายุใยุนพื้นพื้ที่รัที่บรั ผิดชอบ เพื่อพื่แก้ไขปัญปัหากลุ่มเป้าป้หมายในพื้นพื้ที่ 3. หน่วน่ยงานสังกัดกระทรวงการพัฒพันาสังคมและความมั่นมั่คงของมนุษนุย์จัย์ จังหวัด ควรดำ เนินนิการ ดังนี้ ประชาสัมพันธ์รูปแบบ (Model) การส่งเสริมอาชีพทางเลือกเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ภายใต้กลไกศูนย์ ช่วช่ยเหลือสังคมตำ บล ให้เห้ป็นป็เครื่อรื่งมือมื ในการทำ งานแก่หน่วน่ยงานด้านพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูงสูอายุในระดับจังหวัด ทำ หน้าน้ที่เที่ป็นป็พี่เพี่ลี้ยลี้งพัฒพันาทักทัษะ องค์คค์วามรู้ใรู้ห้กัห้บกัผู้สูผู้ งสูอายุ คณะกรรมการศูนศูย์ช่ย์วช่ยเหลือลืสังสัคมตำ บล หน่วน่ยงานภาครัฐรั ภาคเอกชน ภาคีที่คีเที่กี่ยกี่วข้อข้ง ในการประสาน เชื่อชื่มโยง ติดติตาม ให้คำห้คำแนะนำ และแก้ไก้ขปัญปัหาการขับขัเคลื่อลื่นพื้นพื้ที่ปที่ฏิบัฏิติบักติาร ทางสังคม (Social Lab) ในพื้นพื้ที่จังหวัด ส่งส่เสริมริให้อห้งค์กค์รปกครองส่วส่นท้อท้งถิ่นถิ่เป็นป็หน่วน่ยงานหลักลัในการสนับนัสนุนนุการขับขัเคลื่อลื่นงานพัฒพันาตามแผนพื้นพื้ที่ปที่ฏิบัฏิติบักติาร ทางสังคม (Social Lab) เพื่อพื่ติดติตามการแก้ไก้ขปัญปัหากลุ่มลุ่เป้าป้หมายในพื้นพื้ที่ รวมทั้งทั้การสร้าร้งความเข้มข้แข็งข็ให้กัห้บกักลุ่มลุ่องค์กค์ร และการบูรณาการภาคีเครือรืข่าข่ยที่เกี่ยวข้อข้ง สนับนัสนุนนุให้มี ห้การจัดจัทำ หลักลัสูตรภูมิภูปัมิญปัญาท้อท้งถิ่นถิ่เพื่อพื่เป็นป็สื่อสื่ประชาสัมสัพันพัธ์วิธ์ถีวิชีถีวิชีตวิชุมชุชนและการพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีตวิ ของผู้สูผู้ งสูอายุในพื้นพื้ที่ตำ บลบางนอน สนับนัสนุนนุการบูรณาการหน่วน่ยงานที่เกี่ยวข้อข้ง ในการเชื่อชื่มโยงฐานทุนทุทางสังสัคมและทรัพรัยากรในพื้นพื้ที่กับการส่งส่เสริมริ อาชีพชีผู้สู ผู้ งอายุที่ยุเที่ชื่อชื่มโยงกลุ่มลุ่วัยวัแรงงาน เด็กด็และเยาวชน และช่วช่ยเหลือลืกลุ่มลุ่เปราะบางในชุมชุชน

สสว. 10 8 4. พื้นพื้ที่ปฏิบัติบั ติการทางสังคม ควรดำ เนินนิการ ดังนี้ ศูนย์ช่วยเหลือสังคมตำ บลทำ หน้าที่พี่เลี้ยง (Mentoring) และโค้ช (Coaching) ให้กับผู้สูงอายุตามแผนปฏิบัติการ ทางสังคม (Social Lab) ร่วร่มกับหน่วน่ยงานด้านพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูงสูอายุในชุมชน วิสวิาหกิจกิชุมชุชนแปรรูปข้าข้วเกรียรีบผักผัเหรียรีงยกระดับดัคุณคุภาพและมาตรฐานสินสิค้าค้ให้มีห้มมีาตรฐานและต่อต่ยอดสู่ผสู่ลิตลิภัณภัฑ์ ที่ได้มาตรฐานระดับสากล เอกสารอ้าอ้งอิงอิ สำ นักนังานส่งส่เสริมริและสนับนัสนุนนุวิชวิาการ 1 – 12. (2562). โครงการวิจัวิยจักลยุทยุธ์ส่ธ์งส่เสริมริการทำ งานของผู้สูผู้ งสูอายุไยุทย. สำ นักนังาน ส่งส่เสริมริและสนับนัสนุนนุวิชาการ 12.สงขลา สำ นักนังานส่งส่เสริมริและสนับนัสนุนนุวิชาการ 5 .(2565). กระบวนการสร้าร้งคุณคุค่าในตนเองของผู้สูผู้ งสูอายุภาคตะวันออกเฉียฉีงเหนือนืตอนกลางสู่กสู่ารยกระดับชุมชนอย่าย่งบูรณาการในยุค 4.0.ขอนแก่น ชนม์ธม์นัชนัสุวสุรรณ และ รัชรัฎาภรณ์ ทองแป้นป้ . (2562). การจัดทำ ฐานข้อข้มูลมูประชากรผู้สูผู้ งสูอายุด้วยระบบสารสนเทศภูมิภูศมิาสตร์:ร์กรณีเทศบาลตำ บลน้ำ โจ้ อำ เภอแม่ทม่ะ จังหวัดลำ ปาง. วารสารบัณบัฑิตวิจัย JOURNAL OF GRADUATE RESEARCH ปีที่ 10 ฉบับบัที่ 1 (มกราคม – มิถุมินถุายน 2562) Vol.10 No.1 (January-June 2019) มหาวิทยาลัยราชภัฏลำ ปาง ดร.มนทกานต์ ฉิมมามี และ ดร.ชลธิชา อัศวนิรันดร.(2564). การพัฒนาทักษะการทำ งาน (RE-SKILL and UP-SKILL) เพื่อพื่สร้าร้งหลักประกันรายได้ผู้สูผู้ งสูอายุ. เสนอต่อมูลมูนิธินิสธิถาบันบัวิจัยและพัฒพันาผู้สูผู้ งสูอายุไทย (มส.ผส.) ตุลตุาคม 2564 ธนาภรณ์ เมทณีสดุดีดุ.ดี(2543). ความพึงพึพอใจของนักนัท่อท่งเที่ยที่วต่าต่งประเทศที่มีที่ต่มีอต่การรับรับริกริารสื่อสื่วิดีวิทัดีศทัน์ : ศึกศึษาเฉพาะกรณี วัดพระเชตุพตุนวิมลมังมัคลารามราชวรมหาวิหาร. มหาวิทยาลัยมหิดหิล. กรุงเทพฯ ปัทมา ยมศิริศิริและศรุดา สมพอง.(2563). ปัจปัจัยที่มีผมีลต่อการบูรณาการพัฒพันาคุณคุภาพชีวิชีวิตผู้สูผู้ งสูอายุตามแผนพัฒพันาเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ ปีที่ 5 ฉบับที่ 9 (กันยายน 2563)