ระเบียบ ทบ.ว่าด้วย เครื่องราชอิสริยาภรณ์ พ.ศ. ๒๕๕๑ และที่แก้ไขเพิ่มเติม ส านักเลขาธิการ คณะรัฐมนตรี (สลค.) (สบ.ทบ.) หน่วยระดับกองพัน หรือตนเอง ส่งคืนและเรียกคืน ใบตอบรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ทบ. ๑๐๑-๐๙๗ 101 ส่งคืนและเรียกคืน
การส่งค ื นเคร ื่องราชอ ิ สร ิ ยาภรณช ์ัน้รอง เมื่อได้รับพระราชทาน ชั้นตราที่ต้องส่งคืน เหรียญเงินมงกุฎไทย - เหรียญเงินช้ำงเผือก - เหรียญทองมงกุฎไทย เหรียญเงินมงกุฎไทย เหรียญทองช้ำงเผือก เหรียญเงินช้ำงเผือก เบญจมำภรณ์มงกุฎไทย เหรียญทองมงกุฎไทย เบญจมำภรณ์ช้ำงเผือก เหรียญทองช้ำงเผือก จัตุรถำภรณ์มงกุฎไทย เบญจมำภรณ์มงกุฎไทย จัตุรถำภรณ์ช้ำงเผือก เบญจมำภรณ์ช้ำงเผือก ตริตำภรณ์มงกุฎไทย จัตุรถำภรณ์มงกุฎไทย ตริตำภรณ์ช้ำงเผือก จัตุรถำภรณ์ช้ำงเผือก ทวีติยำภรณ์มงกุฎไทย ตริตำภรณ์มงกุฎไทย ทวีติยำภรณ์ช้ำงเผือก ตริตำภรณ์ช้ำงเผือก ประถมำภรณ์มงกุฎไทย ทวีติยำภรณ์มงกุฎไทย ประถมำภรณ์ช้ำงเผือก ทวีติยำภรณ์ช้ำงเผือก มหำวชิรมงกุฎไทย ประถมำภรณ์มงกุฎไทย มหำปรมำภรณ์ช้ำงเผือก ประถมำภรณ์ช้ำงเผือก 102
การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตามระเบียบส านักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ไทย พ.ศ.2541 และ พ.ศ.2562 ได้ก าหนดสิทธิของบุคคลในการประดับ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทยประเภทตระกูลหรือชั้นตราใด ให้เป็นไปตามบทบัญญัติ ของ พ.ร.บ. เครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้น ๆ และการประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ให้ประดับตามล าดับในประกาศส านักนายกรัฐมนตรี เรื่องล าดับเกียรติ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย และตามก าหนดนัดหมายของทางราชการ 103
การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (ต่อ) การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าเฝ้า รับพระราชทาน จะต้องปฏิบัติดังนี้ ๑. ผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ยังไม่สามารถประดับ เครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้นได้ แม้จะมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วก็ ตาม ๒. บุคคลจะประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ได้ทันทีภายหลังการเข้า เฝ้าฯ รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้นๆ ๓. ส่วนที่มิได้เข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานในวันนั้น จะประดับ ได้ต่อเมื่อพ้นวันพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้นๆ แล้ว 104
การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (ต่อ) ส่วนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นต่ ากว่าสายสะพาย ซึ่ง ไม่ได้ก าหนดให้เข้าเฝ้ารับพระราชทานให้ประดับได้ตั้งแต่วันที่ มีประกาศในราชกิจจานุเบกษา 105
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดต่าง ๆ ชนิดสายสะพาย หมายถึง เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เป็นชั้นสายสะพาย ประดับสายสะพายตาม พ.รบ. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ สวมสายสะพายบ่าซ้ายเฉียงลงขวา สวมสายสะพายบ่าขวาเฉียงลงซ้าย มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก มหาวชิรมงกุฎ ประถมาภรณ์ช้างเผือก ประถมาภรณ์มงกุฏไทย 106
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดต่าง ๆ ชนิดดารา การประดับดาราของเครื่องราชอิสริยาภรณ์กับเครื่องแบบเต็มยศและครึ่งยศ -ทหารชาย จะประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้ายระดับใต้ชายปกกระเป๋า -ทหารหญิง จะประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้ายเช่นกันในระดับพองาม 107
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดต่าง ๆ ชนิดดวงตราแพรแถบคล้องคอ การประดับ ทหารชาย แพรแถบคล้องคอสวมไว้ในปกคอเสื้อด้านใน โดยให้ห่วงและแพร แถบลอดออกมาระหว่างตะขอขอบคอเสื้อกับกระดุมเม็ดที่หนึ่ง ส่วนสูงของ ดวงตราจรดขอบล่างของคอเสื้อ หากได้รับพระราชทานชนิดคล้องคอในชั้น รองให้ประดับดวงตราที่มีล าดับรองไว้ที่ระดับกระดุมเม็ดที่สองโดยให้แพร แถบลอดออกระหว่างกระดุมกับขอบล่างรังดุม การประดับ ทหารหญิง ดวงตราห้อยกับแพรแถบคล้องคอ แพรแถบลอดออกมาจากใต้ปก เสื้อตัวใน โดยให้ดวงตราทับผ้าผูกคอ และส่วนสูงสุดของดวงตราจรดเงื่อนผูก คอเสื้อหากได้รับพระราชทานมากกว่าหนึ่งดวง ให้น าดวงตราชั้นรองห้อย ลดหลั่นลงมาจากดวงที่สูงกว่า โดยให้ยอดดวงตราชั้นรองจรดที่ขอบล่างของ ดวงตราดวงแรกที่มีล าดับเกียรติสูงกว่าและแพรแถบลอดออกมาจากใต้ปก เสื้อตัวในเช่นกัน 108
ดวงตรา ท.ช. ห้อยกับแพรแถบสวมคอ แพรแถบ ลอดออกระหว ่ างตะขอต ั วล ่ างท ี่คอปก เส ื ้ อกบ ั ด ุ มเม็ดแรก ดวงตรา ท.ม. ห้อยกับแพรแถบสวมคอ แพรแถบ ลอดออกจากร ั งด ุ มเม ็ ดท ี่สองโดยให ้ อย ่ ู ใต ้ ด ุ ม ดารา ท.ช. ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้ายใต้ชายปกกระเป๋ า ดารา ท.ม. ประดับในระดับต ่ากว่าดารา ท.ช. เยื้องไปทางซ้าย เหรียญราชอิสริยาภรณ์ ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้ายเหนือปก กระเป๋ า ต ่ า กว ่ าช ั ้ นสายสะพาย ชนิดดวงตราประกอบแพรแถบคล้องคอประดับดารา 109
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดต่าง ๆ ชนิดดวงตราประกอบแพรแถบติดหน้าอกเสื้อ การประดับ ทหารชาย แพรแถบคล้องคอสวมไว้ในปกคอเสื้อด้านใน โดยให้ห่วงและแพร แถบลอดออกมาระหว่างตะขอขอบคอเสื้อกับกระดุมเม็ดที่หนึ่ง ส่วนสูงของ ดวงตราจรดขอบล่างของคอเสื้อ หากได้รับพระราชทานชนิดคล้องคอในชั้น รองให้ประดับดวงตราที่มีล าดับรองไว้ที่ระดับกระดุมเม็ดที่สองโดยให้แพร แถบลอดออกระหว่างกระดุมกับขอบล่างรังดุม การประดับ ทหารหญิง ดวงตราห้อยกับแพรแถบคล้องคอ แพรแถบลอดออกมาจากใต้ปก เสื้อตัวใน โดยให้ดวงตราทับผ้าผูกคอ และส่วนสูงสุดของดวงตราจรดเงื่อนผูก คอเสื้อหากได้รับพระราชทานมากกว่าหนึ่งดวง ให้น าดวงตราชั้นรองห้อย ลดหลั่นลงมาจากดวงที่สูงกว่า โดยให้ยอดดวงตราชั้นรองจรดที่ขอบล่างของ ดวงตราดวงแรกที่มีล าดับเกียรติสูงกว่าและแพรแถบลอดออกมาจากใต้ปก เสื้อตัวในเช่นกัน 110
การประด ั บเคร ื ่ องราชอ ิ สร ิ ยาภรณ ์ ชน ิ ดดวงตราประกอบแพรแถบผ ู กเป็ นร ู ปแมลงปอ 111 การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์กับชุดไทย ทหารหญิง ดวงตราห้อยกับแพรแถบคล้องคอและดวงตราห้อยกับแพร แถบติดหน้าอกเสื้อ ห้อยแพรแถบผูกเป็นรูปแมลงปอประดับ ที่ ห น้ า บ่ า เ สื้ อ เ บื้ อ ง ซ้ า ย ห า กไ ด้ รั บ พ ร ะ ร า ช ท า น เครื่องราชอิสริยาภรณ์มากกว่าหนึ่งดวงและมีล าดับเกียรติ รองลงมา ให้ประดับต่ ากว่าดวงแรกเยื้องไปทางซ้าย เหรียญราชอิสริยาภรณ์ ห้อยแพรแถบผูกเป็นรูปแมลงปอ ประดับต่ ากว่า ดวงตราเครื่องราชอิสริยาภรณ์เยื้องไป ทางซ้าย
การประด ั บเคร ื ่ องราชอ ิ สร ิ ยาภรณ ์ ชนิดเหรียญ รูป การประดับ ( ชาย ) ❑ ประด ั บท ี่เหน ื อปกกระเป๋ าเส ื อ ้ เบ ื อ ้ งซ้าย ต่า กว่าแนวร ั งด ุ มเม ็ ดท ี่๑ ลงมา โดยให้ ดวงเหร ี ยญอยร ู่ะหว่างขอบบนปกกระเป๋ า เส ื อ ้ พองาม และเร ี ยงลา ด ั บเก ี ยรต ิ ท ี่ส ู งจาก แนวรังดุมไปปลายบ่าซ้าย การประดับ ( ทหารหญิง ) ❑ ประดับเช่นเดียวกับทหารชาย ท ี่อกเส ื อ ้ เบ ื อ ้ งซ ้ าย ระยะหร ื อแนวเด ี ยวก ั น การประดับ แต่งกายชุดไทย ❑ ประด ั บเหร ี ยญซึ่งเป็ นแพรแถบผ ู กเป็ นร ู ป แมลงปอท ี่หน ้ าบ่าซ ้ าย 112
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดต่าง ๆ ชนิดแพรแถบย่อ การประดับ ในโอกาสที่ไม่ได้ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ซึ่งไม่ใช่ก าหนดนัดหมายอย่างเป็น ทางการ กล่าวคือ เมื่อแต่งกายเครื่องแบปกติต่าง ๆ เช่น เครื่องแบบปกติกากีแกม เขียวคอแบะ เครื่องแบบปกติขาว และเครื่องแบบปกติที่ใช้ปฏิบัติงาน จะมี เครื่องหมายที่ใช้ประดับแทนเครื่อ งราชอิส ริยาภรณ์ คือ แพ รแถบย่อ เครื่องราชอิสริยาภรณ์และแพรแถบย่อเหรียญราชอิสริยาภรณ์ 113 ขนาด 1.5 ซม. x 3 ซม. อาจมีมากกว่า 1แถว แถวละไม่เกิน 5 แถบ
1. เครื่องแบบเต็มยศ 2. เครื่องแบบครึ่งยศ 3. เครื่องแบบเต็มยศรักษาพระองค์ 3. เครื่องแบบสโมสร 4. เครื่องแบบปกติ การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์เมื่อ แต่งกายเครื่องแบบต่างๆ 114
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสายสะพาย ข้าราชการทหาร (ชาย) เครื่องแบบเต็มยศ ม.ป.ช. ประดับร่วมกับ ม.ว.ม. และเหรียญราชอิสริยาภรณ์ ดวงตรา ม.ป.ช. ห้อยกับสายสะพาย สะพายบ่าซ้าย เฉียงลงทางขวา ดารา ม.ป.ช. ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย ใต้ชายปกกระเป๋า ดารา ม.ว.ม. ประดับในระดับต่ ากว่า ดารา ม.ป.ช. เยื้องไปทางซ้าย เหรียญราชอิสริยาภรณ์ ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย เหนือปกกระเป๋า 115
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสายสะพาย ข้าราชการทหาร (ชาย) เครื่องแบบครึ่งยศ ม.ป.ช. ประดับร่วมกับ ม.ว.ม. และเหรียญราชอิสริยาภรณ์ ไม่สวมสะพาย ดารา ม.ป.ช. ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย ใต้ชายปกกระเป๋า ดารา ม.ว.ม. ประดับในระดับต่ ากว่า ดารา ม.ป.ช. เยื้องไปทางซ้าย เหรียญราชอิสริยาภรณ์ ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย เหนือปกกระเป๋า 116
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ข้าราชการทหาร (ชาย) เครื่องแบบเต็มยศ (รักษาพระองค์) ม.ป.ช. ประดับร่วมกับ ม.ว.ม. และเหรียญราชอิสริยาภรณ์ ดวงตรา ม.ป.ช. ห้อยกับสายสะพาย สะพายบ่าซ้ายเฉียงลงทางขวา ดารา ม.ป.ช. ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย ดารา ม.ว.ม. ประดับในระดับต่่ากว่า ดารา ม.ป.ช. เยื้องไปทางซ้าย เหรียญราชอิสริยาภรณ์ ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย โดยให้แพรแถบอยู่ระดับต่่ากว่าดุม เม็ดที่หนึ่งพองาม 117
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์เครื่องแบบสโมสร 118 ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์กับเครื่องแบบสโมสรอกแข็งและอกอ่อน มีดังนี้ 1. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดติดหน้าอก (ตั้งแต่ชั้น จ.ช.,จ.ม.,บ.ช.,บ.ม.) จะต้องประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แบบย่อส่วนตามขนาดที่ทางราชการก าหนด โดยประดับที่ปกเสื้อเครื่องแบบตัวนอกใต้เครื่องหมายสังกัด 2. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดคล้องคอและชนิดคล้องคอมีดาราให้ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ได้รับ พระราชทาน (ไม่ต้องย่อส่วน) โดยคล้องดวงตราให้แพรแถบอยู่ใต้ผ้าผูกคอ หากมีดาราให้ประดับที่อกเสื้อ เบื้องซ้ายของเสื้อเครื่องแบบตัวนอก 3. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ชนิดสายสะพาย ให้ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ได้รับพระราชทานเช่นเดียวกับ เครื่องแบบเต็มยศ โดยให้สวมสายสะพายทับเสื้อกั๊ก ส่วนดาราให้ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้ายของเสื้อตัวนอก เพียงตัวเดียว เครื่องแบบสโมสรคอปิด เครื่องแบบสโมสรอกแข็ง เครื่องแบบสโมสรอกอ่อน
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เครื่องแบบสโมสร เครื่องแบบสโมสรคอปิด 119 ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์กับเครื่องแบบ สโมสรคอปิดจะประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ ได้รับพระราชทานเช่นเดียวกับการประดับ เครื่องแบบเต็มยศ
การแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เครื่องแบบปกติ เครื่องแบบปกติขาว เครื่องแบบปกติกากีแกม เขียวคอแบะ เครื่องแบบปฏิบัติงาน 120
✓ห ้ ามน าไปช ุ บ ✓หากช าร ุ ดและช ิ ้ นส ่ วนครบ สามารถส ่ งให ้ ส านักอาลักษณ์ฯ ซ่อมแซม หรือส่งคืนได้ ✓ การรับ - คืน ให้ตรวจสอบเครื่องราชฯ 121
122 ***ส าคัญ*** ผ ู ้ ม ี ค ุ ณสมบ ั ตค ิ รบ แต ่ หน ่ วยไม ่ เสนอขอให ้ ท าให้ก าลังพลเสียสิทธิ เพราะไม่สามารถขอย้อนหลังได้