หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 รอบรู้ภูมิปัญญา 14 มกราคม 2564

เอกสารประกอบ หลกั สูตรวชิ าชพี ระยะส้นั ฐานสมรรถนะ 0

เอกสารประกอบ หลักสูตรวิชาชีพระยะสัน้ ฐานสมรรถนะ 1

แผนผังการนาหลกั สตู รไปใช้จดั การเรยี นร้ฐู านสมรรถนะ

เอกสารประกอบ หลักสูตรวิชาชีพระยะส้ันฐานสมรรถนะ 2

คาอธิบายของหลกั สูตร

ศึกษาเกี่ยวกบั ภูมปิ ัญญาขา้ วทับทมิ ชุมแพ วิเคราะห์ เชอ่ื มโยงคุณค่าของภูมปิ ัญญา
ขา้ วทบั ทิมชมุ แพ แล้วออกแบบนวัตกรรมจากภูมิปัญญาสู่การสร้างมูลค่าเป็นสินค้า ออกแบบ
ตราสัญลักษณ์สินค้าภูมิปัญญาด้วยสมรรถนะในการปฏิบัติงานเกี่ยวกับงานติดตั้งอุปกรณ์
คอมพิวเตอร์ งานตดิ ตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์

เอกสารประกอบ หลักสตู รวิชาชพี ระยะสั้นฐานสมรรถนะ 3

หน่วยการเรยี นรู้
หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 รอบรู้ภมู ิปญั ญา เวลาเรยี น จานวน 10 ชว่ั โมง

เอกสารประกอบ หลักสูตรวิชาชพี ระยะสน้ั ฐานสมรรถนะ 4

1. สาระสาคญั

ศกึ ษาเกี่ยวกับภูมปิ ัญญาข้าวทับทมิ ชมุ แพ วเิ คราะห์ เชื่อมโยงคณุ ค่าของภมู ิปัญญา
ขา้ วทบั ทิมชมุ แพ แล้วสรา้ งองค์ความรู้สาหรับใชใ้ นการศึกษาของตนเอง

2. ชนิ้ งาน/ภาระงาน
สมุดความรู้ข้าวทับทมิ ชมุ แพ จากภูมปิ ัญญาขา้ วทบั ทมิ ชุมแพ

3. สมรรถนะ

จัดทาสมุดความรูข้ ้าวทับทมิ ชุมแพ จากภูมปิ ญั ญาข้าวทับทมิ ชมุ แพ ได้มาตรฐาน
ตามเกณฑ์ทก่ี าหนด

4. จดุ ประสงค์การเรียนรู้

4.1 มีความรู้ เรอื่ ง ภมู ปิ ัญญาขา้ วทบั ทิมชมุ แพ
4.2 มีทกั ษะการจัดทาสมุดความรู้ข้าวทบั ทมิ ชุมแพ จากภมู ปิ ญั ญาข้าวทบั ทมิ ชมุ แพ
4.3 มคี วามภาคภูมิใจในภมู ิปญั ญาข้าวทบั ทิมชมุ แพในท้องถิน่ ของตนเอง

5. กิจกรรมการเรียนรู้

5.1 ศกึ ษาคน้ คว้า เรือ่ ง ขา้ วทบั ทมิ ชุมแพ จากภูมิปัญญาขา้ วทบั ทิมชมุ แพ
จากสอ่ื และ แหล่งเรียนร้ทู หี่ ลากหลาย

5.1.1 ศกึ ษาความรจู้ ากส่ือส่ิงพมิ พ์ แผน่ พับ กข 69 (ทับทมิ ชุมแพ) ศนู ย์วิจยั ข้าว
ชมุ แพ

5.1.2 ศกึ ษาความรู้จากสอ่ื เทคโนโลยี Website กรมการข้าว
5.1.3 ศึกษาความรู้จากส่ือของจรงิ

กลุม่ สาธติ การผลิตและแปรรูปขา้ วทบั ทมิ ชมุ แพ

วสิ าหกิจชุมชนออมทรพั ย์เพอ่ื การผลติ และการแปรรปู

หมู่ที่ 6 ตาบลนาอดุ ม อาเภอชมุ แพ จงั หวัดขอนแก่น

ผ้ดู แู ลแหลง่ เรียนรู้ นางจารุวรรณ หนรู ะหาญ

5.2 ฝกึ ปฏิบัติการจดั ทา “สมดุ ความรูข้ ้าวทับทมิ ชุมแพ”
5.3 ออกแบบแนวทางการนาเสนอองคค์ วามรู้ “สมุดความรู้ขา้ วทบั ทิมชุมแพ”
จากภูมปิ ญั ญาข้าวทับทมิ ชุมแพ ของตนเอง ตอ่ สาธารณชน

เอกสารประกอบ หลักสูตรวิชาชพี ระยะส้ันฐานสมรรถนะ 5

6. การวดั ผลและประเมินผล

6.1 ชน้ิ งาน/ภาระงานรวบยอด

4.1.1 ชิ้นงาน “สมุดความรู้ข้าวทบั ทมิ ชมุ แพ”

4.1.2 ภาระงาน การนาเสนอองคค์ วามรู้ “สมดุ ความรขู้ ้าวทบั ทมิ ชุมแพ”
จากภมู ิปัญญาขา้ วทบั ทมิ ชุมแพ ของตนเอง ต่อสาธารณชน ผา่ นชอ่ งทางการประชาสมั พันธ์
ท่หี ลากหลาย

4.2 ประเมนิ ผลระหวา่ งเรียน

สงิ่ ทีว่ ดั วิธีการ เครอ่ื งมือ เกณฑก์ ารประเมิน
ด้านความรู้ (K)
-กาหนดรายการภมู ปิ ญั ญา - ทาใบงาน - แบบ ผ่านการประเมนิ
ข้าวทบั ทมิ ชุมแพ คะแนนรอ้ ยละ 60 ขนึ้ ไป
เรือ่ ง ภมู ปิ ัญญา ประเมนิ
ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)
-ทกั ษะปฏบิ ตั กิ ารจัดทา ขา้ วทับทิมชมุ แพ ใบงาน
“สมุดความรู้ข้าวทับทมิ ชุมแพ”
-การสังเกต แบบสงั เกต ผู้เรยี นได้คะแนน
ด้านเจตคติ (A) - การสังเกต และประเมิน
-ภาคภมู ิใจในภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ดา้ นทักษะ จากการประเมินด้าน
ทักษะ/กระบวนการ
(คะแนนเตม็ 20 คะแนน)

คะแนน 9-10 ระดับดเี ยี่ยม
คะแนน 7-8 ระดบั ดีมาก

คะแนน 5-6 ระดบั ผ่าน
คะแนน 0-4 ระดับปรบั ปรุง

- แบบบนั ทกึ ผ่านการประเมิน
การสงั เกต ทุกคณุ ลักษณะ

อนั พึงประสงค์

เอกสารประกอบ หลักสูตรวิชาชีพระยะส้นั ฐานสมรรถนะ 6

ภาคผนวก
ใบความรู้ “ขา้ วทับทิมชมุ แพ”

ความเป็นมาของข้าวทับทิมชุมแพน้ันเกิดข้ึนที่ศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ ในฤดูนาปรัง 2549 ได้มี
การคัดเลือกข้าวพันธ์ุผสมแบบสืบตระกูล ชั่วที่ 1 - 6 ในฤดูนาปี 2549 – 2554 ท่ีศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์
และช่ัวท่ี 7 ในฤดูนาปี 2555 ท่ีศูนย์วิจัยข้าวชุมแพ โดยปลูกแบบเปรียบเทียบผลผลิตในสถานีในฤดูนาปี
ปี 2556 หลังจากนั้นนาผลผลิตมาวิเคราะห์คุณภาพเมล็ดทางเคมี ที่ศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี ปริมาณ
สารต้านอนุมูลอิสระฟีโนลิกและลาโวนอยด์และฤทธ์ิในการต้านอนุมูลอิสระท่ีคณะวิทยาศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั มหาสารคราม ปลูกประเมินลักษณะประจาพันธุ์ท่ีศูนย์วิจัยข้าวชุมแพ และทดสอบปฏิกิริยา
ต่อโรคและแมลงศตั รูขา้ วท่สี าคญั ในฤดนู าปี 2557 ปลกู เปรยี บเทยี บผลผลิตระหว่างสถานี

เอกสารประกอบ หลกั สตู รวชิ าชีพระยะส้นั ฐานสมรรถนะ 7

การปลูกข้าวนาปี 2557 ได้ดาเนินการภายใต้โครงการวิจัยและพัฒนาพันธุ์ข้าวนาชลประทาน
ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ จานวน 7 แหง่ ได้แก่

1.ศนู ย์วจิ ยั ขา้ วสรุ นิ ทร์
2.ศนู ยว์ ิจัยข้าวนครราชสมี า
3.ศนู ย์วิจยั ขา้ วสกลนคร
4.ศูนย์วจิ ัยขา้ วขอนแก่น
5.ศนู ยว์ ิจยั ขา้ วชุมแพ
6.ศนู ย์ข้าวหนองคาย
7.ศนู ย์วิจยั ขา้ วอุดรธานี

นอกจากนี้ โครงการวิจัยได้ทดลองปลูกเปรียบเทียบผลผลิต ในแปลงนาเกษตรกรในพ้ืนที่
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ จานวน 8 แห่ง รวมทั้งปลูกทดสอบการตอบสนองต่อปุ๋ยไนโตรเจน ที่ศูนย์วิจัย
ขา้ วอุดรธานี และประเมนิ การยอมรับของเกษตรกร จังหวัดขอนแก่น และนครราชสีมา ในฤดูนาปี 2558
ประเมินการยอมรับของผใู้ ช้ประโยชน์ทจี่ งั หวดั สุรินทร์ พ.ศ. 2558 ประเมินการยอมรับของเกษตรกรผู้ใช้
ประโยชน์ ผู้ประกอบการ ปละผู้บริโภคที่จังหวัดขอนแก่น นครศรีธรรมราช และ กรุงเทพมหานคร
วเิ คราะห์คุณภาพเมลด็ ทางกายภาพทางเคมี และการหุงต้มรบั ประทานเพ่อื การรบั รองพันธุ์ ทศ่ี ูนยว์ ิจัยข้าว
ปทุมธานี พ.ศ. 2559

ลักษณะทวั่ ไป

ข้าวทับทิมชุมแพ “ภูมิปัญญาพันธ์ุข้าวในพ้ืนท่ีเมืองชุมแพ” เป็นข้าวเจ้าไม่ไวต่อช่วงแสง
อายุออกดอก 50 เปอร์เซ็นต์ ประมาณ 106 วัน มีลักษณะกอตั้งตรง ความสูงประมาณ 113 เซนติเมตร
ลาตน้ แขง็ มาก ใบสีเขยี ว ปลายใบอยู่ในแนวต้งั ใบแกช่ า้ ใบธงยาว 43.6 เซนตเิ มตร กวา้ ง 2.14 เซนติเมตร
มุมใบธงตั้งตรง รวงยาว 28.7 เซนติเมตร ลักษณะรวงแน่นปานกลาง คอรวงสั้น จานวนเมล็ดดีต่อรวง
167 เมล็ด เมลด็ รว่ งยาก เปลือกสฟี าง

ขา้ วเปลือกมีความยาวเฉล่ีย 10.17 มิลลเิ มตร กวา้ ง 2.47 มิลลิเมตร หนา 1.96 มลิ ลิเมตร
ขา้ วกล้องสแี ดง มีความยาวเฉล่ีย 7.75มิลลิเมตร กวา้ ง 2.04 มลิ ลิเมตร หนา 1.74 มิลลเิ มตรจดั เป็นขา้ ว
เจ้าเมลด็ ยาว รปู รา่ งเมล็ดเรียว (อตั ราส่วนความยาวต่อความกว้าง 3.80) ลักษณะทอ้ งไขข่ ุ่นท้ังเมล็ด
คณุ ภาพการสีดไี ด้ขา้ วเตม็ เมลด็ และตน้ ข้าวรอ้ ยละ 49.40

คุณภาพการหงุ ตม้ และรับประทานดี โดยขา้ วสารหงุ สกุ นุม่ ขา้ วกล้องและขา้ วซ้อมมือหงุ สุก
นมุ่ ข้าวกล้องหงุ สกุ มสี ีแดงใสคล้ายสีของทับทมิ (Ruby) ระยะพกั ตวั ของเมล็ด 6 สัปดาห์

เอกสารประกอบ หลกั สูตรวชิ าชพี ระยะส้นั ฐานสมรรถนะ 8

เอกสารประกอบ หลกั สตู รวิชาชพี ระยะส้นั ฐานสมรรถนะ 9

คณุ คา่ ทางโภชนาการทีส่ าคญั

พลังงานท้งั หมด 367.17 กโิ ลแคลลอร่ี
โปรตนี 9.4 กรมั
คารโ์ บไฮเดรต 77.06 กรัม
วิตามนิ บ1ี 0.17
แคลเซียม 8.01 มิลลิกรัม
เหลก็ 1.34 มิลลิกรมั
ใยอาหาร 4.32 มิลลิกรมั
สารตา้ นอนมุ ูลอิสระรวม 308
แอนโทไซยานิน 0.58 กรมั
ฟีโนลิก มิลลิกรัมตอ่ 100กรมั
ฟลาโวนอยด์ 7,048.13 มลิ ลิกรัมต่อกิโลกรมั
โอเมก้า3 5,233.14 มิลลิกรมั ตอ่ 100กรัม
โอเมก้า6 25.35 มลิ ลกิ รมั ตอ่ 100กรัม
โอเมกา้ 9 610.98 มลิ ลิกรัมตอ่ 100กรมั
812.7 มิลลิกรมั ต่อ100กรมั
มิลลกิ รมั ตอ่ 100กรมั

เอกสารประกอบ หลกั สูตรวชิ าชพี ระยะส้นั ฐานสมรรถนะ 10

เอกสารประกอบ หลกั สตู รวิชาชีพระยะส้ันฐานสมรรถนะ 11

ทีมงานวิจยั การพฒั นาหลกั สตู รสานักงานศึกษาธกิ ารจังหวัดขอนแก่น

ดร.สภุ ชยั จนั ป่มุ ศกึ ษาธิการจังหวัดขอนแก่น
ดร.กนั ตธี เนื่องศรี รองศึกษาธกิ ารจงั หวดั ขอนแก่น
ดร.นตั ยา หลา้ ทนู ธีรกลุ หัวหนา้ กลมุ่ งานบูรณาการการนเิ ทศติดตามและประเมนิ ผล

ดร.อัจจชญิ า สงวนศรีพิสุทธ์ิ ศึกษานเิ ทศก์

ดร.อภิสทิ ธ์ิ โคตรนรนิ ทร์ ศกึ ษานิเทศก์

ดร.ศรายทุ ธ สุภะโส ศึกษานิเทศก์

นายสุเทพ สขุ สวาง ศึกษานิเทศก์
นายพงศกร คาแสงมาตย์ นักวิเคราะหน์ โยบายและแผน

นางสาวรฐั ธญา คาแสงมาตย์ ผเู้ ชีย่ วชาญสาขาคอมพิวเตอร์
นางกานต์ชุดา สมสะอาด เจา้ พนักงานธรุ การชานาญงาน

ทีมงานวจิ ัยการพัฒนาหลักสูตรในพน้ื ที่ภูมิปญั ญา “ขา้ วทบั ทมิ ชุมแพ”

ดร.รณชัย ชา่ งศรี นักวจิ ัยชานาญการพิเศษ ศูนยว์ จิ ัยขา้ วชุมแพ
นายคาพันธ์ ศรีเมือง ผอู้ านวยการวทิ ยาลัยเทคนคิ ชุมแพ
นายธนวชิ ย์ แสนแกว้ ผู้อานวยการโรงเรียนหนองไผ่พทิ ยาคม
รศ.ดร.สุขพัฒน์ อนนทจ์ ารย์ อาจารยป์ ระจาบณั ฑติ วิทยาลยั มมร.ศรลี า้ นชา้ ง
นายบันทะชยั ภูพมิ ทอง หัวหนา้ ฝา่ ยจัดการศึกษา มมร.ศรีล้านช้าง ศูนย์ชุมแพ
นางธญั พิชชา ลเี ขาสูง หวั หน้าแผนกคอมพิวเตอรธ์ ุรกจิ วทิ ยาลยั เทคนคิ ชุมแพ

นางจรสั ศรี ทองมี ปฏิบตั หิ นา้ ทผี่ ูช้ ว่ ยผอู้ านวยการโรงเรยี นหนองไผ่พทิ ยาคม

ทมี งานจัดทารปู เล่มหลักสูตรวิชาชีพระยะส้นั ฐานสมรรถนะ
หลักสตู ร "TUBTIM CHUMPHAE RICE BRANDING"

เนื้อหา

ดร.นตั ยา หลา้ ทูนธรี กลุ หัวหน้ากล่มุ งานบูรณาการการนเิ ทศติดตามและประเมนิ ผล
ดร.อัจจชิญา สงวนศรีพิสทุ ธิ์ ศกึ ษานิเทศก์

กราฟิก ผ้เู ชย่ี วชาญสาขาคอมพิวเตอร์
นางสาวรฐั ธญา คาแสงมาตย์