GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
Gathering Processing
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
เป้าหมายการเรียนรู้ ๗หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี สรา้ งประสบการณ์
แผนผงั สาระการเรยี นรู้ ในอาชีพ
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ง ๒.๑
เข้าใจ มีทักษะที่จำาเป็น มีประสบการณ์
เห็นแนวทางในงานอาชีพ ใช้เทคโนโลยี
เพอ่ื พัฒนาอาชีพ มคี ุณธรรม และมีเจตคติ
ทด่ี ีต่ออาชพี
การจาำ ลองอาชพี
สรา้ งประสบการณ์
ในอาชพี
กจิ กรรมอาชพี
ตวั ชวี้ ัด
๑. มีประสบการณใ์ นอาชีพท่ถี นดั และสนใจ (ง ๒.๑ ม.๔-๖/๓)
๒. มคี ุณลกั ษณะทด่ี ีตอ่ อาชีพ (ง ๒.๑ ม.๔-๖/๔)
สุดยอดคู่มือครู 118
ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขั้นส่ือสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สมรรถนะสาำ คญั ของผู้เรยี น
๑. ความสามารถในการสือ่ สาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ
๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์
ใฝเ่ รียนรู้
ตัวช้ีวัดที่ ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหล่ง
เรยี นรตู้ า่ ง ๆ ทง้ั ภายในและภายนอกโรงเรยี น
ด้ ว ย ก า ร เ ลื อ ก ใ ช้ ส่ื อ อ ย่ า ง เ ห ม า ะ ส ม
บันทกึ ความรู้ วิเคราะห์ สรปุ เปน็ องคค์ วามรู้
สามารถนาำ ไปใชใ้ นชวี ติ ประจาำ วนั ได้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 จุดประกายโครงงาน
นกั เรยี นรว่ มกนั คน้ ควา้ ขอ้ มลู อาชพี ทสี่ นใจแลว้ จดั ทาำ คลปิ วดิ โี อเกยี่ วกบั อาชพี ทสี่ นใจ
ดว้ ยวธิ ีการแสดงบทบาทสมมตุ ิ
119 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูล ข้ันคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
Gathering Processing
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตวั ช้วี ดั การจำาลองอาชีพ
ง ๒.๑ ม.๔-๖/๓ การจำาลองอาชีพ เป็นการจัดกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้เก่ียวกับอาชีพท่ีสถานศึกษาจัดทำาให้
ง ๒.๑ ม.๔-๖/๔ เสมือนจริง เพื่อให้นักเรียนมีทักษะการทำางานอาชีพ เห็นคุณค่าของงานอาชีพสุจริต และเห็นแนวทาง
ในการประกอบอาชีพ เช่น การจัดนิทรรศการ การแสดงบทบาทสมมุต ิ
ภาระงาน/ชน้ิ งาน ๑. การจดั นทิ รรศการ
๑.๑ การจัดนิทรรศการ (exhibition) เป็นการจัดแสดงข้อมูล เนื้อหาผลงานต่าง ๆ
การจดั นทิ รรศการหรอื แสดงบทบาทสมมตุ ิ
St St ep 1 ข้ันสงั เกต ด้วยวสั ด ุ สงิ่ ของ อุปกรณแ์ ละกิจกรรมท่ีหลากหลาย แต่มีความสัมพนั ธ์กันในแต่ละเร่ือง โดยมีจดุ ม่งุ หมาย
ที่ชัดเจน มีการวางแผนและออกแบบท่ีดึงดูดความสนใจให้ผู้ชมมีส่วนร่วมในการดู การฟัง การสังเกต
รวบรวมขอ้ มูล การจับตอ้ งและการทดลองดว้ ยสอื่ ทห่ี ลากหลาย เช่น รปู ภาพ ของจรงิ หุน่ จาำ ลอง ปา้ ยนิเทศ และกจิ กรรม
ตา่ ง ๆ เช่น การประกวด การแขง่ ขนั การบรรยาย การสาธิต การอภิปราย และการตอบปัญหาระดบั ชาติ
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยใช้คำาถาม หรือนานาชาติ
๑.๒ ความสาำ คญั ของนทิ รรศการ
ดังน้ี นทิ รรศการเปน็ สอื่ ทมี่ คี ณุ คา่ และมศี กั ยภาพสงู ในการดงึ ดดู ความสนใจของผชู้ มไดด้ ี
• นักเรียนต้องการประกอบอาชีพ เนื่องจากความหลากหลายของสื่อสามารถตอบสนองความแตกต่างระหวา่ งบคุ คลของผู้ชมได้
ดังนนั้ นทิ รรศการทดี่ จี ะมอี ิทธพิ ลตอ่ ผู้ชมในดา้ นความรคู้ วามเข้าใจ การปรบั เปล่ียน
อะไรในอนาคต พฤติกรรมด้านอารมณ์และความรู้สึก การเปล่ียนแปลงทัศนคติ รวมท้ังการตัดสินใจดังจะเห็นได้
(ตัวอย่างคำาตอบ แพทย์ ครู นักแสดง จากตวั อย่างนิทรรศการทางการศึกษา ทางการค้าและทางศลิ ปวฒั นธรรม
๑.๓ คุณสมบัติของผู้จดั นิทรรศการ
นักเขียน เกษตรกร) การจัดนิทรรศการให้ประสบความสำาเร็จ ผู้จัดนิทรรศการควรมีความรู้พ้ืนฐานทาง
• ถา้ นกั เรยี นตอ้ งการมคี วามรคู้ วาม จติ วทิ ยาหรอื การทาำ ความเขา้ ใจในธรรมชาตขิ องมนษุ ย ์ มปี ระสบการณแ์ ละความรคู้ วามสามารถในวทิ ยาการ
แขนงต่าง ๆ มีความคิดสร้างสรรค์ มีแรงจูงใจ มีความมานะพยายาม สามารถทำางานร่วมกับผู้อ่ืนได้
สามารถเก่ียวกับอาชีพท่ีตนเองสนใจ มคี วามสขุ ท่จี ะทาำ งานให้ประสบความสำาเรจ็ มแี ผนงานและการทำางานอยา่ งเปน็ ระบบ
จะทำาอย่างไร ๑.๔ ประเภทของนิทรรศการ
นิทรรศการมีหลายประเภท ดังน้ี
(ตัวอย่างคำาตอบ ฝึกงานในหน่วยงาน ๑) นิทรรศการจำาแนกตามขนาดของ
ท่ีสนใจ ติดตามข่าวสารหรืออ่านหนังสือ นิทรรศการ ไดแ้ ก่
เกย่ี วกับการประกอบอาชีพทส่ี นใจ) (๑) การจัดแสดงหรือจุลนิทัศน์
โดยท่ัวไปนิยมจัดในโรงเรียน ในชั้นเรียน หรือในห้องสมุด
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล ใชป้ ระกอบกระบวนการเรยี นการสอน ซง่ึ สามารถนาำ ไปใชไ้ ด้ การจดั แสดงหรอื จุลนิทศั น์
เ กี่ ย ว กั บ ก า ร จำ า ล อ ง อ า ชี พ จ า ก ท้ังในข้ันการนำาเข้าสู่บทเรียน ข้ันการสอนเน้ือหา และขั้น
แหลง่ การเรยี นร้ตู า่ ง ๆ เชน่ ใบความรู้ การสรุปบทเรียน บริเวณท่ีใช้จัดอาจเป็นหน้าช้ันเรียน
หนงั สอื เรยี น หลังชน้ั เรียน หรอื บรเิ วณสนามโรงเรยี น วสั ดุท่ใี ช้มักจะเปน็
ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์ 120
และสรปุ ความรู้
การจดั นทิ รรศการ
๓. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ว่าการจำาลอง
อาชีพ มีวิธีการอย่างไรบ้าง บันทึก
ลงในแผนภาพความคิด แล้วสรุป การจำาลองอาชพี
เป็นความคิดรวบยอด ดงั ตวั อยา่ ง
การแสดงบทบาทสมมุติ
สุดยอดคู่มือครู 120
ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ข้ันส่ือสารและน�าเสนอ ขั้นประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
aseanSt
ป้ายนเิ ทศ ป้ายประกาศ กลอ่ ง โตะ๊ หรอื ชั้นวางสิง่ ของ แต่บางแหง่ อาจจัดจุลนทิ ัศน์ข้ึนเป็นสถานท่ีเฉพาะ ep 2 ขัน้ คิดวเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
ในชุมชนเพื่อการเรียนรู้ การศึกษาค้นคว้า หากเป็นจุลนิทัศน์ถาวรแสดงเน้ือหาที่ซับซ้อนเข้าใจยาก ๔. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น จำ า แ น ก ป ร ะ เ ภ ท
ข อ ง นิ ท ร ร ศ ก า ร แ ล้ ว บั น ทึ ก
ใหเ้ ข้าใจง่าย จำาเปน็ ตอ้ งใช้สอ่ื ทม่ี ีคุณภาพด ี ราคาค่อนขา้ งสงู ลงในแผนภาพความคดิ ดงั ตวั อย่าง
(๒) นิทรรศการทั่วไป เป็นส่ือกิจกรรมขนาดกลางที่องค์กรหรือหน่วยงาน
ต่าง ๆ นิยมจัดเพื่อแสดงผลงานซึ่งพบเห็นกันโดยท่ัวไป ใช้พื้นที่กว้างขวาง ต้ังแต่การจัดในชั้นเรียน
บรเิ วณโรงเรียน ศนู ยก์ ารค้า ศาลาวดั ซึ่งแบ่งตามขนาดพ้นื ท่ีทจี่ ัดแสดงได ้ ๔ ขนาด ดงั นี้
นิทรรศการขนาดเล็ก
จาำ แนกตามสถานท่ ี จาำ แนกตามขนาด
เป็นนิทรรศการที่จัดขนาดพ้ืนที่น้อยกว่า ๔๐๐ ทใี่ ชใ้ นการจัด ของนทิ รรศการ
ตารางฟตุ หรือ ๓๗ ตารางเมตร
นทิ รรศการขนาดกลาง ประเภท
ของนทิ รรศการ
ใช้พื้นที่ต้ังแต่ ๔๐๑ ตารางฟุต ถึง ๑,๖๐๐ ตารางฟุต
หรือ ๓๘-๑๔๘ ตารางเมตร
นทิ รรศการขนาดใหญ ่
ใช้พ้ืนที่ต้ังแต่ ๑,๖๐๑-๔,๐๐๐ ตารางฟุต หรือ
๑๔๙-๓๗๑ ตารางเมตร นทิ รรศการท่วั ไป จำาแนกตาม จำาแนกตามระยะเวลา
นทิ รรศการขนาดยกั ษ ์ วัตถปุ ระสงค์ ในการจัด
ของนทิ รรศการ
ใช้พ้นื ทตี่ ั้งแต ่ ๔,๐๐๐ ตารางฟตุ หรือมากกว่า ๓๗๑ ตารางเมตร
(๓) มหกรรมหรอื นทิ รรศการ
ขนาดใหญ่ระดับชาติหรือนานาชาติ เป็นการ
แสดงความก้าวหน้าด้านวิทยาการสมัยใหม่
ใช้พื้นท่ีที่มีอาณาบริเวณกว้าง ใช้งบประมาณ
จำานวนมาก และใช้จัดแสดงเพื่อต้อนรับผู้ชม
กลุ่มเปา้ หมายจากท่ัวโลก
มหกรรมหรอื นิทรรศการขนาดใหญ่
ระดับชาติหรือนานาชาติ
๒) นิทรรศการจำาแนกตามวตั ถปุ ระสงคใ์ นการจดั ได้แก่
(๑) นทิ รรศการเพ่ือการศกึ ษา เปน็ นิทรรศการที่จัดขน้ึ เพือ่ การถา่ ยทอดความรู้
และประสบการณ์ไปสู่ผู้เรียน ทำาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้จากการแสดงเนื้อหาด้วยสื่อและกิจกรรม
ต่าง ๆ การจัดนิทรรศการเพื่อการศึกษามักจะมีรูปแบบ เน้ือหา สื่อ หรือกิจกรรมเกี่ยวข้องกับหลักสูตร
และบทเรียนหรืองานวิชาการ อาจเป็นท้ังนิทรรศการชั่วคราว นิทรรศการเคลื่อนที่ หรือนิทรรศการถาวร
121
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
นทิ รรศการรูปแบบใดนิยมนาำ มาจัดในโรงเรียนหรอื ในช้นั เรยี น
๑ การจัดมหกรรม (เฉลย ๔ เพราะการจัดแสดงหรอื จุลนิทศั นน์ ิยมจดั ในโรงเรยี น
๒ การจดั นิทรรศการทั่วไป ในชั้นเรยี นหรอื ในห้องสมุด ใช้ประกอบกระบวนการเรียนการสอน)
๓ การจดั นทิ รรศการขนาดเลก็
๔ การจัดแสดงหรือจุลนทิ ัศน์
๕ การจัดนิทรรศการเพอื่ การศึกษา
121 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
Gathering Processing
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ข้ันคิดวเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้
เพ่ือให้ผู้ชมมีทัศนคติที่ดีทางการศึกษา เปิดโอกาส
๕. นักเรียนแบ่งกลุ่มแล้วส่งตัวแทนเพ่ือ ใ ห้ ผู้ ช ม ห รื อ ผู้ เ รี ย น ไ ด้ มี ท า ง เ ลื อ ก ใ น ก า ร เ รี ย น รู้
จับสลากเลือกประเภทของนิทรรศการ หรือการศึกษาตามความสามารถและความถนัด
ดงั น้ี ของแต่ละบุคคล สามารถจัดได้ทั้งในชั้นเรียน
นอกช้ันเรียน บริเวณในโรงเรียน นอกโรงเรียน และ
สถานท่ที วั่ ไปในชุมชน
• การจดั แสดงหรอื จลุ นทิ ัศน์ นิทรรศการเพ่ือการศึกษา
• นิทรรศการท่วั ไป นทิ รรศการเพอื่ ประชาสัมพนั ธ์ (๒) นิ ท ร ร ศ ก า ร เ พ่ื อ ก า ร
• มหกรรม ประชาสัมพันธ์ เป็นการจัดแสดงส่ือต่าง ๆ
• นิทรรศการเพอื่ การศึกษา เพ่ือสร้างความสัมพันธ์และความเข้าใจท่ีดี
• นทิ รรศการเพ่อื การประชาสัมพนั ธ์ ระหว่างประชาชนกับองค์กรหรือหน่วยงาน
• นทิ รรศการเพอื่ การคา้ โดยการนำาเสนอข้อมูลท่ีเป็นข้อเท็จจริงเพ่ือ
• นทิ รรศการถาวร เปน็ การสง่ เสรมิ ความเชอื่ ถอื ศรทั ธาใหป้ ระชาชน
• นิทรรศการชวั่ คราว ยอมรับสนับสนุนและให้ความร่วมมือในการ
ดำ า เ นิ น ง า น ต า ม น โ ย บ า ย ข อ ง อ ง ค์ ก ร ห รื อ
หนว่ ยงานน้ัน ๆ ตอ่ ไป
• นิทรรศการเคลื่อนที่ (๓) นิทรรศการเพื่อการค้า
• นิทรรศการในอาคาร เป็นการจดั แสดงท่ีมวี ัตถปุ ระสงค ์ เพ่ือการส่งเสริมการ
• นทิ รรศการกลางแจ้ง ขายสินค้า ผลิตภัณฑ์ และการบริการให้ได้มากที่สุด
ตามเป้าหมายที่วางไว้ ซ่ึงอาจแนะนำาให้ผู้ชมรู้จักสินค้า
• นทิ รรศการกง่ึ ในอาคารกง่ึ กลางแจง้
ผลิตภัณฑ์ด้วยส่ือหลายชนิด เช่น การจัดป้ายนิเทศ
โปสเตอร์ แผ่นพับ แผ่นปลิว ภาพวีดิทัศน์ หุ่นจำาลอง
ของจริง ของตัวอยา่ ง นิทรรศการประเภทน้อี าจจดั เป็น
เทศกาลประจำาปี เป็นการจัดเฉพาะกิจหรือจัดเนื่องใน
โอกาสวันสำาคัญ หากเป็นนิทรรศการขนาดใหญ่ของ นทิ รรศการเพ่ือการคา้
ภาคเอกชนที่มีธุรกิจขนาดใหญ่ มักจะลงทุนในการ
โฆษณาสงู เพือ่ ดึงดดู ความสนใจและโนม้ น้าวกลุ่มเป้าหมายให้เฝา้ ตดิ ตามตดั สนิ ใจเข้าชม
๓) นิทรรศการจาำ แนกตามระยะเวลาในการจดั ไดแ้ ก่
(๑) นิทรรศการถาวร เป็นการนำาเสนอข้อมูลและจัดแสดงท่ีค่อนข้างสมบูรณ์
มีการจัดเป็นประจำาอย่างต่อเน่ืองเป็นเวลายาวนาน การจัดนิทรรศการแบบน้ีมีการลงทุนสูง เน่ืองจาก
เนอื้ หาทจี่ ดั แสดงตอ้ งอาศยั การศกึ ษาคน้ ควา้ หลกั ฐานอา้ งองิ วสั ด ุ อปุ กรณท์ นี่ าำ มาจดั แสดงเปน็ วสั ดทุ คี่ งทน
122
สุดยอดคู่มือครู 122 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การจดั นิทรรศการตามข้อใดทีด่ งึ ดูดความสนใจของผชู้ มได้ดีที่สุด
๑ ฉายภาพยนตร์ในการจัดแสดงผลงานทางวชิ าการ
๒ ใช้เกมเป็นกจิ กรรมในการจัดนทิ รรศการแสดงผลงานศลิ ปะ
๓ ใชป้ า้ ยนิเทศขนาดใหญ่ในการจัดมหกรรมบา้ นและคอนโด
๔ ใชเ้ กม เพลง การละเล่น และบทบาทสมมตุ มิ าใช้ในการจัดนิทรรศการอาชีพ
๕ นาำ ปูนปาสเตอร์มาใหผ้ ชู้ มไดร้ ว่ มกนั ระบายสใี นการจัดนิทรรศการผลงานการปัน้
(เฉลย ๔ เพราะการจัดนทิ รรศการท่ีสามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชมได้ดี
ตอ้ งมีสอ่ื และกจิ กรรมท่หี ลากหลายกระตุ้นความสนใจของผชู้ มหรอื กลมุ่ เปา้ หมาย)
ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขั้นสื่อสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Stasean
การออกแบบเพื่อการจัดแสดงสิ่งของจะทำาอย่าง ep 2 ขน้ั คิดวเิ คราะห์
รอบคอบพถิ พี ถิ นั ใชส้ ถานทแี่ หง่ ใดแหง่ หนงึ่ เปน็ เวลา และสรปุ ความรู้
นาน ๆ โดยรูปแบบและโครงสร้างหลักไม่มีการ ๖. นักเรียนแต่ละกลุ่มแบ่งหน้าที่กัน
เพื่อศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับนิทรรศการ
เปลย่ี นแปลง สถานทที่ ใ่ี ชใ้ นการจดั แสดงนิทรรศการ ประเภทตา่ ง ๆ หากในขณะนน้ั มกี ารจดั
นิทรรศการอยู่ในบริเวณใกล้เคียง
จะออกแบบไวอ้ ยา่ งมแี บบแผนแนน่ อน อาจเปน็ พนื้ ที่ ที่นักเรียนสามารถเดินทางไปศึกษาได้
ก็ให้นักเรียนไปศึกษาจากการจัด
พิพิธภัณฑจ์ ัดเป็นนทิ รรศการถาวร กลางแจ้งหรือในอาคารก็ได ้ ซึ่งส่วนใหญ่นิทรรศการ นิทรรศการจริง แต่หากไม่มีการจัด
ถาวรมักอย่ใู นรูปของพิพิธภณั ฑ์ นิทรรศการ ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูล
และศึกษาจากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ
(๒) นิทรรศการช่ัวคราว เป็นการจัดกิจกรรมเพื่อแสดงเน้ือหาเรื่องใดเรื่องหน่ึง ทีม่ ีอยู ่ เชน่ หนงั สอื เรียน อินเทอร์เนต็
เป็นคร้ังคราวตามโอกาสท่ีเหมาะสม อาจใช้เวลา
๗. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันวิเคราะห์
ประมาณ ๒-๑๐ วัน ไม่มีกำาหนดแน่นอนอยู่กับ ข้ อ มู ล จ า ก ก า ร ศึ ก ษ า นิ ท ร ร ศ ก า ร
ประเภทต่าง ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
องค์ประกอบหรือปัจจัยหลายประการ นอกจากนี้ ว่ามีข้อดี-ข้อเสียอย่างไร และถูกต้อง
ตามหลักการจัดนิทรรศการที่ได้ศึกษา
นิ ท ร ร ศ ก า ร ช่ั ว ค ร า ว ยั ง ทำ า ห น้ า ที่ ส่ ง เ ส ริ ม ง า น หรือไม่
ประชาสัมพันธ์นิทรรศการแบบถาวรได้อีกด้วย
โดยนิทรรศการชั่วคราวจะช่วยเร้าความสนใจให้คนมา
ชมส่ิงแปลกใหม่ เป็นการเชิญชวนผู้ชมกลุ่มใหญ่ ๆ
เข้ามาชมพิพิธภัณฑ์ไปในตัว เป็นการเชิญชวนท่ีจะ
สนับสนุนการประชาสัมพันธ์ในหลายรูปแบบ เช่น นทิ รรศการชว่ั คราว
การเชิญประชุมชี้แจงการเปิดงาน การแถลงการณ์
หนังสือพิมพ์และรายการโทรทัศน์ นิทรรศการช่ัวคราวสนองวัตถุประสงค์ทางการศึกษาได้มาก มักจัด
สิ่งดึงดูดกลุ่มคนที่สนใจเฉพาะเรื่องในชุมชน เช่น สหพันธ์สมาคมวิทยาศาสตร์ สมาคมศิลปิน สมาคม
นักสะสมแสตมป์ (๓) นิทรรศการเคล่ือนที่หรือนิทรรศการหมุนเวียน เป็นนิทรรศการท่ีมีผลดี
ในการเข้าถึงพื้นท่ีของผู้ชมกลุ่มเป้าหมาย ทำาให้ได้รับความสนใจจากผู้ชมมากเนื่องจากมีความสะดวก
ถ้าเปน็ การให้บริการด้านการศกึ ษาสว่ นใหญไ่ ม่ต้องเสยี ค่าใชจ้ า่ ยในการใช้บริการแตอ่ ย่างใด
นิทรรศการเคลอื่ นทห่ี รือนิทรรศการหมุนเวียน
123
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ถา้ นักเรียนตอ้ งการจดั แสดงผลงานภาพวาดของตนเองควรเลือกรูปแบบ
จดั นทิ รรศการแบบใด แ(เลฉ ะลจยำา เ ป ็๓นต ้อ เงพอรยาะู่ใภนาสพถวาาดนเทป่ีท็นี่มสีกื่อาทรี่ตค้อวงบเกค็บุมรบักรษรายอายก่าางศด ี
๑ นิทรรศการถาวร จะชว่ ยให้ผลงานภาพวาดดนู า่ สนใจมากขนึ้ )
๒ นทิ รรศการชว่ั คราว
๓ นทิ รรศการในอาคาร
๔ นิทรรศการกลางแจ้ง
๕ นทิ รรศการกึ่งกลางแจ้ง
123 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
Gathering Processing
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คิดวิเคราะห์
St ๔) นิทรรศการจำาแนกตามสถานทีท่ ีใ่ ช้ในการจดั ไดแ้ ก่
และสรุปความรู้ (๑) นทิ รรศการในอาคาร เปน็ นทิ รรศการที่จัดอยู่ทีร่ ่มภายในอาคารซึ่งอาจเปน็
๘. นักเรียนแต่ละกลุ่มนำาเสนอข้อมูล หอ้ งประชมุ หอ้ งโถง ช้ันเรียน ซ่ึงมหี ลังคาป้องกันแสงแดดและฝนได ้ เนือ้ หาของนิทรรศการเป็นเรอ่ื งราว
จากการศกึ ษานทิ รรศการประเภทตา่ ง ๆ ที่ไม่จำาเป็นต้องใช้บริเวณกว้างมากนัก เป็นเน้ือหาท่ีต้องการความต่อเน่ืองปราศจากสิ่งรบกวนในการชม
ท่ีจัดแสดง มีห้องและอุปกรณ์รักษาความปลอดภัยได้อย่างแข็งแรง มีการควบคุมบรรยากาศด้วยแสง
สามารถใช้วสั ดไุ ดท้ ุกประเภททัง้ ชนิดถาวรและไมถ่ าวร
ผลการวิเคราะห์และเหตุผลประกอบ (๒) นิทรรศการกลางแจ้ง เป็นนิทรรศการที่ต้องการพื้นที่บริเวณกว้าง โล่งแจ้ง
ท่ีหน้าช้ันเรียน โดยเพื่อนกลุ่มอื่น
รองรับผู้ชมได้จำานวนมาก จัดได้ท้ังแบบถาวรและแบบชั่วคราว เนื้อหาที่นำาเสนอมีความสัมพันธ์กับพ้ืนท่ี
จดั แสดงซ่งึ อาจมีบริเวณกวา้ งและเปน็ ธรรมชาติ เช่น เรือ่ งเก่ียวกบั โบราณสถาน โบราณวตั ถุ สมรภูมริ บ
ช่ ว ย แ ส ด ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น ห รื อ ใ ห้ วิถชี ีวติ กจิ กรรมกลางแจ้ง การทาำ งานกลางแจ้ง งานเกษตรกรรม
ข้อเสนอแนะจนครบทุกกลุ่ม แล้วจึง
ร่วมกนั สรุปเปน็ ความเข้าใจท่ตี รงกัน (๓) นิทรรศการกึ่งในอาคารกึ่งกลางแจ้ง เปน็ การแสดงวัสดหุ รอื อุปกรณท์ ้งั ใน
อาคารและกลางแจ้งในเวลาเดียวกนั สิ่งของทีน่ าำ มาจดั แสดงมีทั้งคณุ สมบตั ทิ ่ที นทานตอ่ ดินฟ้าอากาศและ
ฉีกขาดย่อยสลายง่าย ดังนั้นผู้จัดจึงควรพิจารณาวัสดุ อุปกรณ์ให้เหมาะสมกับสถานที่จัดแสดงข้อมูล
ทั้งในอาคารและกลางแจ้ง โดยอาจจัดเป็นแบบถาวรหรือแบบชั่วคราวก็ได้ นิทรรศการประเภทน้ี
สามารถดึงดูดความสนใจผู้ชมได้ดี โดยเน้ือหาที่อยู่นอกอาคารมักมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติแวดล้อม
และใช้ส่ือที่มีขนาดใหญ่ ซึ่งอาจเป็นหุ่นจำาลองหรือของจริงท่ีสามารถออกแบบให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์
ของการจดั นทิ รรศการประเภทตา่ ง ๆ
๑.๕ หลักการสาำ คัญของการจดั นทิ รรศการ
การจัดนิทรรศการมีหลักการสำาคัญ ดังนี้
๑) เนื้อหาท่ีนำามาจัดนิทรรศการต้องตรงกับความสนใจและมีความหมายต่อ
การเรียนรขู้ องผู้ชมกล่มุ เป้าหมายแต่ละกลุ่ม
๒) เนอื้ หาทจี่ ดั แสดงในแตล่ ะจดุ ควรมจี ดุ มงุ่ หมายเดยี วหรอื แนวคดิ เดยี ว แสดงออก
ถึงความมีเอกภาพท้งั ดา้ นเนือ้ หา ความรู้ ความคดิ และองคป์ ระกอบทางกายภาพ
๓) ต้องตระหนักอยู่เสมอว่าการจัดนิทรรศการที่ดีต้องไม่ควรจัดให้มีตัวหนังสือ
มากเกนิ ไป
๔) ตวั หนงั สอื ทใ่ี ชใ้ นการจดั นทิ รรศการควรเปน็ แบบเดยี วกนั สวยงาม เหมาะสมกบั
เนอื้ หา อ่านงา่ ย ส่อื ความหมายด ี ขอ้ ความกะทัดรัด กระตนุ้ ความสนใจ
๕) การออกแบบควรมลี กั ษณะงา่ ย สามารถถา่ ยทอดสง่ิ ทย่ี ากใหด้ งู า่ ย ใชเ้ วลาในการ
ทาำ ความเข้าใจน้อยท่ีสดุ ไม่ใหผ้ ู้ชมเกดิ ความรู้สกึ ยุง่ เหยงิ ในการดู
๖) การจัดองค์ประกอบศิลป์ เช่น รูปทรง สี ผิวสัมผัส แสง เงา ที่ดีจะช่วยกระตุ้น
ความสนใจและสอ่ื ความหมายกับผชู้ มไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธิภาพ
๗) พึงระวังอย่าให้การจัดแสดงผลงานที่ใช้เวลาในการเตรียมมานานกลายเป็น
นทิ รรศการ “ตาย” คอื มเี ฉพาะปา้ ยนเิ ทศทตี่ ดิ ตง้ั เคยี งคกู่ บั วสั ด ุ อปุ กรณท์ ไ่ี มม่ ชี วี ิตชวี า ไม่มใี ครสนใจหรอื
ผชู้ มเดินเขา้ มาชมแล้วเดินผ่านไปโดยไม่เกดิ ประโยชน์
124
สุดยอดคู่มือครู 124 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ขอ้ ใดไม่ใชห่ ลักการจัดนิทรรศการที่ถกู ต้อง
๑ ควรใชต้ วั หนงั สอื หลาย ๆ รปู แบบ เพื่อดงึ ดดู ความสนใจ
๒ เนอ้ื หาทจ่ี ัดมีจดุ มงุ่ หมายและแนวคดิ เดยี วกัน
๓ เน้ือหาท่ีจัดตรงกับความสนใจของผ้ชู ม
๔ ควรจดั และออกแบบใหม้ ลี ักษณะงา่ ย
๕ ควรมีส่ือหลายประเภท
(เฉลย ๑ เพราะตวั หนังสอื ท่ีใช้ในการจดั นทิ รรศการควรเป็นแบบเดียวกนั สวยงาม
เหมาะสมกบั เนื้อหา อ่านง่าย ส่อื ความหมายด ี ข้อความกะทดั รดั กระตนุ้ ความสนใจ)
ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ข้ันสื่อสารและน�าเสนอ ขั้นประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
๘) สื่อที่ใช้ในการจัดนิทรรศการควรมีหลายประเภทท้ังส่ือภาพน่ิง สื่อส่ิงพิมพ์ Stasean
ส่ือมัลติมีเดีย สื่อ ๓ มิติ ซึ่งอาจจะเป็นหุ่นจำาลอง ของจริง สื่อท่ีมีการเคลื่อนไหวด้วยการหมุน การไหล
การเคลื่อนที่ไป-มา ep 2 ข้ันคิดวิเคราะห์
๙) วัสดุที่นำามาสร้างสรรค์ส่ือเพื่อนำาเสนอในนิทรรศการควรมีคุณสมบัติสอดคล้อง
เป็นหมวดเดยี วกับเน้ือหาและชว่ ยอนุรกั ษท์ รัพยากรและสงิ่ แวดล้อม และสรปุ ความรู้
๑๐) ส่ือหรือส่ิงของที่นำามาจัดแสดงต้องไม่ทำาให้เกิดอันตรายต่อผู้ชม และควรมีลักษณะ
เชญิ ชวนหรือกระตุ้นให้ผชู้ มมสี ่วนร่วม ๙. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า
๑๑) สถานที่ในการจัดนิทรรศการควรมีลักษณะโดดเด่น โอ่โถง ไม่ใช่มุมอับ ตามซอก ใ ห้ มี คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ อั น พึ ง ป ร ะ ส ง ค์
ตามมุมหรอื บริเวณท่ีถกู ปดิ บงั ดว้ ยส่งิ อืน่ ๆ ซึ่งทำาให้ยากแก่การมองเหน็ นอกจากนสี้ ถานท่จี ัดนิทรรศการ ด้านมุ่งมั่นในการทำางาน โดยคิด
ไมค่ วรอยู่ห่างจากชมุ ชนกลมุ่ เปา้ หมายมากจนเกินไป แนวทางการจดั นทิ รรศการตามขน้ั ตอน
๑๒) แสงและอากาศเป็นปัจจัยสำาคัญอย่างยิ่งในการจัดนิทรรศการ การจัดนิทรรศการ การจดั นทิ รรศการให้สาำ เรจ็
แต่ละครั้งต้องมีแสงสว่างและอากาศดีเพียงพอ โดยอาจจะเป็นแสงจากธรรมชาติหรือแสงจาก
หลอดไฟฟ้าและอย่ใู นบริเวณทอี่ ากาศถา่ ยเทได้ดี
๑.๖ ขั้นตอนการจัดนิทรรศการ
การจดั นทิ รรศการโดยทั่วไปมีขัน้ ตอน ดงั นี้
๑) ขั้นการวางแผน เป็นขั้นตอนแรกก่อนลงมือปฏิบัติงานทุกประเภท นับเป็น
ข้ันสำาคัญที่สุดที่ส่งผลถึงความสำาเร็จหรือความล้มเหลวของแต่ละงานได้ การวางแผนที่ดีจะช่วยให้การ
ดำาเนินงานประสบผลสำาเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งการวางแผนจัดนิทรรศการโดยทั่วไปต้องกำาหนด
ขอบเขตในเรื่องชื่อนิทรรศการ จุดมุ่งหมายในการจัดนิทรรศการ ผู้จัดนิทรรศการและกลุ่มเป้าหมาย
สถานท่ีหรือบริเวณที่จะใช้จัดนิทรรศการ ซึ่งควรเป็นแหล่งชุมชนของกลุ่มเป้าหมาย ระยะเวลาในการ
จัดแสดงนิทรรศการ วธิ ีจัดนทิ รรศการ งบประมาณทมี่ ีผูร้ บั ผดิ ชอบในฝ่ายต่าง ๆ ใช้ในการจดั นทิ รรศการ
การประชาสัมพันธง์ านนทิ รรศการ
๒) ขั้นปฏิบัติการผลิตส่ือและติดต้ัง เป็นการลงมือปฏิบัติตามแผนที่วางไว้ จำาเป็น
ตอ้ งเก่ียวขอ้ งกบั การตดิ ตามและการประเมนิ ผลเพ่อื ให้บรรลวุ ัตถุประสงคท์ ่ีวางไว ้ ในเรื่องตา่ ง ๆ ดงั น้ี
(๑) การออกแบบในงานนิทรรศการ แบ่งไดห้ ลายงาน ดงั นี้
การออกแบบโครงสรา้ ง ไดแ้ ก ่ โครงสรา้ งทางกายภาพของงานนทิ รรศการ
ทง้ั หมด ซ่งึ ได้แก่โครงสร้างของพนื้ ที่ทีใ่ ชใ้ นการจดั แสดงและสงิ่ ก่อสรา้ งต่าง ๆ เช่น อาคาร หอ้ งจัดแสดง
เวที ซมุ้ ประตูทางเข้างาน บทู เตน็ ทห์ รือปะรำาพิธี
การออกแบบตกแต่ง เปน็ การออกแบบเพ่อื ทาำ ใหง้ านนทิ รรศการมคี วาม
โดดเด่น สวยงาม ดึงดูดความสนใจ และส่ือความหมายกับผู้ชม การออกแบบตกแต่งแบ่งเป็น ๒ ส่วน
ไดแ้ ก ่ การตกแตง่ ภายนอกซง่ึ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื สรา้ งสรรคส์ แี ละพนื้ ผวิ ภายนอกของสง่ิ กอ่ สรา้ งและบรเิ วณ
สถานท่ีจัดแสดงให้ดูเด่นแตกต่างไปจากสภาพแวดล้อมใกล้เคียง การตกแต่งภายนอกรวมถึงการจัด
สวนหย่อมและสร้างทางเดิน
125
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ 125 สุดยอดคู่มือครู
การออกแบบอยู่ในข้ันตอนใดของการจัดนิทรรศการ
๑ ขน้ั การวางแผน
๒ ขัน้ การนาำ เสนอ
๓ ข้นั การประเมินผล
๔ ขัน้ การจัดหาวสั ด ุ อปุ กรณ์
๕ ขน้ั ปฏิบตั ิการผลติ สอ่ื และตดิ ตัง้
(เฉลย ๕ เพราะขนั้ ปฏิบตั ิการผลติ ส่ือและตดิ ตง้ั เป็นการปฏบิ ัตติ ามแผนท่วี างไวใ้ นเรือ่ งของการออกแบบ
การจดั หาวัสด ุ อปุ กรณ ์ การลงมอื ตดิ ตง้ั ส่ือต่าง ๆ และการควบคุมดแู ลความปลอดภัย)
GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
Gathering Processing
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ข้นั คดิ วิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้
การออกแบบสอื่ ๒ มติ ิ เปน็ สอื่ ประเภทงานกราฟกิ ทใ่ี ชใ้ นการเสนอเนอ้ื หา
เพื่อถา่ ยทอดให้ผูช้ มเกิดการเรยี นรู้โดยตรง เช่น แผนภมู ิ แผนภาพ แผนสถติ ิ รปู ภาพ ภาพเขยี น ภาพถา่ ย
๑๐. นักเรียนแบ่งกลุ่มแล้วร่วมกันคิด ภาพโปสเตอร์ ใบปลวิ แผน่ พบั แผนผัง งานสว่ นนี้เป็นหนา้ ทโ่ี ดยตรงของฝา่ ยศิลปกรรมและฝา่ ยวชิ าการ
วิธีในการจำาลองอาชีพเกษตรกร นอกจากการออกแบบให้สะดุดตาติดใจสวยงามแล้ว ข้อมูลต้องถูกต้อง สามารถส่ือความหมายได้เป็น
หรืออาชีพอื่น จำาลองโดยการจัด อย่างดดี ้วย
นิทรรศการหรือการแสดงบทบาท การออกแบบสอ่ื ๓ มติ ิ เปน็ การสรา้ งสรรคส์ อ่ื ทม่ี ที ง้ั ความกวา้ ง ความยาว
สมมุติ และความหนา เช่น หุ่นจำาลอง ของจริง ของตัวอย่าง ตลอดจนแท่นวางสื่อซึ่งอาจมีรูปทรงสี่เหลี่ยม
ห้าเหลีย่ ม หกเหล่ยี ม แปดเหล่ียม หรอื วงกลม ทงั้ นี้ขนึ้ อยู่กบั ความเหมาะสมกับเนือ้ หาและสภาพโดยรวม
๑๑. นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ วางแผนการจาำ ลอง ของสิง่ แวดลอ้ ม
อ า ชี พ เ ก ษ ต ร ก ร ห รื อ อ า ชี พ อื่ น
ตามที่นักเรียนเลือกไว้ เช่น นักเรียน
จะจดั นทิ รรศการเรอ่ื งอาชพี เกษตรกร
นักเรียนจะต้องวางแผนการจัดตาม แผนภูมิ หุ่นจาำ ลอง ของจรงิ
ขน้ั ตอนของการจัดนทิ รรศการ
การออกแบบสื่อประสมหรือสื่อมัลติมีเดีย เป็นการออกแบบและการ
นำาเสนอผลงานที่ทำาได้สะดวกรวดเร็ว โดยใช้คอมพิวเตอร์เข้ามาช่วยในการดำาเนินงาน ทำาให้รูปแบบของ
ส่อื และวธิ กี ารนาำ เสนอมคี วามแปลกใหม่น่าสนใจมากยิง่ ขึน้ โดยเฉพาะการนาำ เสนอแบบสอ่ื ประสมท่ีผู้ชม
สามารถรบั รไู้ ดท้ ้งั ภาพและเสยี งไปพร้อม ๆ กนั
การออกแบบส่ือกิจกรรม เป็นสื่อการแสดงที่เปิดโอกาสให้ผู้ชมหรือ
บคุ คลในชุมชนมสี ว่ นร่วมในการสรา้ งสรรค์และการนำาเสนอ เชน่ การเลน่ เกม การตอบปญั หา การโต้วาที
การอภปิ ราย การบรรยาย การประกวดความสามารถดา้ นต่าง ๆ เช่น การวาดภาพ การกลา่ วสุนทรพจน ์
การเรยี งความ การรอ้ งเพลง การสรา้ งโปรแกรมคอมพวิ เตอร ์ การปรงุ อาหาร การแสดงวฒั นธรรมพน้ื บา้ น
การเล่านิทาน นอกจากนี้อาจมีการสาธิตกิจกรรมต่าง ๆ ท่ีสอดคล้องและเหมาะสมกับเน้ือหาในการ
จดั นทิ รรศการ
(๒) การจดั หาวัสดุ อุปกรณ์ การจดั นทิ รรศการแตล่ ะครั้งต้องใช้วัสด ุ อุปกรณ์
เป็นจาำ นวนมาก เช่น อปุ กรณห์ ลักในการจัดสถานท ่ี อปุ กรณ์สาำ หรับการตดิ ตัง้ อปุ กรณ์เก่ียวกับแสงเสยี ง
และไฟฟ้า วสั ด ุ อปุ กรณเ์ พือ่ การแสดงและตกแตง่ โสตทศั นวสั ดซุ งึ่ อาจไดม้ าด้วยวธิ ตี า่ ง ๆ เชน่ การยืม
การจัดซ้ือ การเช่า การจัดหา การจัดทำา ดังน้ันเพื่อเป็นการป้องกันความสับสนและการสูญหาย จึงควร
จัดเรียงรายการวัสดุ อุปกรณ์ท่ีต้องการ แหล่งท่ีมาและทำาตารางวัสดุ อุปกรณ์บันทึกเป็นหลักฐาน
โดยแยกเปน็ ชุด
126
สุดยอดคู่มือครู 126
ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขั้นส่ือสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
aseanSt
(๓) การลงมือติดตั้งสื่อต่าง ๆ เป็นข้ันจัดวางวัสดุ อุปกรณ์ให้เป็นไปตามผังที่ ep 3 ขัน้ ปฏบิ ตั ิ
ออกแบบไว้แล้ว การดาำ เนินงานในข้นั น้ีต้องอาศยั ความรว่ มมอื จากฝ่ายต่าง ๆ เช่น ฝ่ายวิชาการ ชา่ งศลิ ป ์ และสรปุ ความรู้
ช่างไม้ ช่างไฟฟ้า ช่างเทคนิคด้านโสตทัศนูปกรณ์ การตกแต่งและติดตั้งวัสดุ อุปกรณ์ต้องจัดทำาให้เสร็จ หลังการปฏบิ ัติ
เรยี บร้อยและทดลองใชก้ ่อนวันเปดิ งาน
(๔) การควบคุมดูแลความปลอดภัย เป็นการป้องกันไม่ให้ผู้ชมได้รับอันตราย ๑๒. นั ก เ รี ย น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม ดำ า เ นิ น ก า ร
ใด ๆ จากการเข้าชมนิทรรศการโดยเฉพาะอุบัติเหตุจากการติดต้ังวัสดุ อุปกรณ์ สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ จัดเตรียมส่ือ และอุปกรณ์ท่ีต้องใช้
อุบัติเหตุจากการทดลอง การแข่งขัน และการสาธิต การจราจรภายในนิทรรศการ ระบบไฟฟ้า แสง สี ในการจำาลองอาชีพ ตามวิธีการของ
เสยี ง ทางออกฉกุ เฉนิ ส่ิงเหลา่ น้ีคณะผจู้ ดั นิทรรศการตอ้ งจัดการควบคมุ ดูแลไวอ้ ย่างรอบคอบ แต่ละกลุม่
๓) ข้ันการนาำ เสนอ เป็นการแสดงเนอ้ื หาขอ้ มูลหรอื สอ่ื ตา่ ง ๆ ให้ผ้ชู มไดร้ ับรู้ ทดลอง
จับต้องหรือเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ตามท่ีวางแผน ออกแบบและติดต้ังไว้ โดยทั่วไปประกอบด้วยลำาดับ ๑๓. นักเรยี นร่วมกนั สรุปหลักการ ดงั นี้
การนาำ เสนอต่อไปนี้ • การจำาลองอาชีพ สามารถทำาได้
(๑) พิธีเปิดนิทรรศการ
เป็นกิจกรรมเริ่มแรกที่แสดงถึงความพร้อมเพรียง โดยการจัดนิทรรศการและการแสดง
ในการเตรียมงาน พร้อมที่จะเปิดให้ผู้ชมหรือ บทบาทสมมุติเกี่ยวกับอาชีพท่ีสนใจ
กลุ่มเป้าหมายเข้าชมนิทรรศการอย่างเป็นทางการ หรือต้องการนำาเสนอโดยใช้สื่อและ
สิ่งสำาคัญท่ีต้องเตรียมในพิธีเปิด คือ เครื่อง- อุปกรณ์ต่าง ๆ ให้สอดคล้องกับวิธี
ขยายเสียงคุณภาพดี แท่นยืนสำาหรับประธาน ท่ตี ้องการจาำ ลอง
คาำ กลา่ วรายงานของผรู้ ายงาน และคาำ กลา่ วเปดิ งาน
สาำ หรบั ประธานในพธิ ี หากเปน็ ไปไดค้ าำ กลา่ วเปดิ งาน
ควรเสนอตอ่ ประธานเพอื่ อา่ นกอ่ นถงึ พธิ เี ปดิ จะเปน็ พธิ เี ปดิ นิทรรศการ
ผลดีย่งิ ของท่รี ะลกึ สำาหรบั ประธานและแขกผมู้ ีเกียรติท่มี าร่วมงาน ส่วนวสั ด ุ อปุ กรณ์ท่จี าำ เปน็ ในพิธีเปดิ
ข้นึ อยกู่ บั รูปแบบของงาน
(๒) การนำาชมและดำาเนินกิจกรรม หลังจากพิธีเปิดเสร็จส้ินลง คณะผู้จัด
นทิ รรศการนำาประธานและผู้เขา้ ชมเดนิ ชมนทิ รรศการตามจุดสาำ คญั ๆ ของงาน แต่ละจุดมพี ธิ กี รบรรยาย
ถ่ายทอดความรู้ท่ีจัดแสดง ตลอดจนให้คำาแนะนำาหรือตอบคำาถามจากผู้ชม พิธีกรประจำาแต่ละจุดจะทำา
หน้าที่ต้ังแต่วันแรกจนถึงวันสุดท้ายของการจัดนิทรรศการ กิจกรรมประกอบนิทรรศการควรสอดคล้อง
กับเนื้อหาและกลุ่มเป้าหมาย ซึง่ อาจจำาแนกเปน็ กจิ กรรมทางวชิ าการ เชน่ การประชุมสมั มนา การอภปิ ราย
การบรรยาย การสาธติ การแสดงผลงานการวิจัย การฉายสไลด์ และกิจกรรมเพอ่ื ความบนั เทิง
(๓) การประชาสัมพันธ์ภายใน เป็นการอำานวยความสะดวกแก่ผู้ชมในการ
เข้าชมนิทรรศการด้วยสื่อหลายชนิด เช่น ป้ายผังรวมของงานหรือแผ่นปลิวบอกตำาแหน่งที่ต้ังของ
แต่ละหน่วยงาน การใช้เคร่ืองขยายเสียงส่ือสารกับผู้ชมด้วยการแนะนำารายการต่าง ๆ ภายในงาน
การให้บริการประกาศเสียงตามสาย การใช้ป้ายบอกทิศทาง แผ่นพับหรือสูจิบัตรเพ่ือบอกกำาหนดการ
กิจกรรมต่าง ๆ โปสเตอร์เพ่ือโฆษณาเชิญชวนให้เข้าร่วมกิจกรรมการใช้แอปพลิเคชั่น (application)
บนโทรศัพท์เคล่อื นที่
127
เสริมความรู้ ครูควรสอน
โสตทัศนูปกรณ์ คือ สิ่งที่เป็นตัวกลางหรือทางผ่านของข่าวสารความรู้
สื่อประเภทน้ีจำาเป็นต้องอาศัยสื่อประเภทวัสดุการเคล่ือนไหวไปสู่ผู้ชม เช่น
เคร่อื งฉายภาพข้ามศีรษะ เคร่อื งฉายสไลด ์ โทรทศั น์
127 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
Gathering Processing
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
St ep 4
ขนั้ สอื่ สารและนา� เสนอ ๔) ขั้นการประเมินผล เป็นขั้นตอนสุดท้ายท่ีมีความสำาคัญที่สุดของการปฏิบัติงาน
ทุกชนิด เพราะสามารถสะท้อนให้เห็นถึงประสิทธิภาพของกระบวนการทาำ งานแต่ละครั้ง การประเมินผล
๑๔. นั ก เ รี ย น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม จั ด แ ส ด ง การจัดนิทรรศการควรครอบคลุมทุกด้านทุกประเด็นที่เก่ียวข้อง เพ่ือให้คณะผู้ดำาเนินงานได้เห็นถึง
นิทรรศการหรือแสดงบทบาทสมมุติ ขอ้ ด ี ขอ้ เสยี จดุ เด่น จดุ ด้อย ที่สามารถนาำ ไปแกไ้ ขปรบั ปรุงในการจดั งานครัง้ ต่อ ๆ ไป
โดยใชส้ อ่ื และอปุ กรณต์ า่ ง ๆ ประกอบ การประเมนิ ผลงานนทิ รรศการสามารถเกบ็ ขอ้ มลู ไดจ้ ากบคุ คล ๒ กลมุ่ ไดแ้ ก ่ กลมุ่ ผจู้ ดั
ตามที่ได้จัดเตรียมไว้ให้น่าสนใจ และกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งประเมินผลงานได้หลายวิธี เช่น การสังเกต การสัมภาษณ์ การตอบแบบสอบถาม
แล้วให้เพ่ือนกลุ่มอื่นร่วมกันประเมิน โดยการออกแบบสอบถามควรใหค้ รอบคลมุ ประเดน็ ตา่ ง ๆ ใหม้ ากทส่ี ดุ เทา่ ทจ่ี ะทาำ ได ้ โดยดจู ากวตั ถปุ ระสงค ์
ผลงานในด้านความเหมาะสมของ เนือ้ หาสาระ และกจิ กรรมของงาน
เน้ือหา และวิธีการจำาลองอาชีพ
ดงั กลา่ ว ๒. การแสดงบทบาทสมมตุ ิ
บทบาทสมมุติ (role play) หมายถึง สถานการณ์จำาลองที่สมมุติข้ึนให้
สอดคลอ้ งกบั บทเรยี น เพอื่ ใชใ้ นการฝกึ ผเู้ รยี นใหใ้ ชท้ กั ษะตา่ ง ๆ และแสดงบทบาท
เป็นบุคคลหลากหลาย ตามหัวข้อหรือสถานการณ์ที่กำาหนด ซึ่งผู้สอนและผู้เรียน
ช่วยกันเตรียมบทบาทการพูด โดยมีการซักซ้อมล่วงหน้า หรืออาจเป็นการแสดง
บทบาทสมมตุ โิ ดยฉบั พลัน ซ่ึงไมม่ กี ารเตรียมตวั มากอ่ น
การแสดงบทบาทสมมตุ ิ แบ่งได ้ ๒ ลกั ษณะ ดังนี้
๒.๑ การแสดงบทบาทสมมุติแบบละคร เป็นการแสดงบทบาทตามเร่ืองราวที่มีอยู่แล้ว
ผู้แสดงจะได้รับทราบเรื่องราวท้ังหมด แต่จะไม่ได้รับบทที่กำาหนดให้แสดงตามอย่างละเอียด ผู้แสดง
จะต้องแสดงออกตามความคิดของตน และดำาเนินเรื่องไปตามท้องเร่ืองที่กำาหนดไว้แล้ว ซึ่งมีลักษณะ
เหมอื นละคร
๒.๒ การแสดงบทบาทสมมุติแบบแก้ปัญหา เป็นการแสดงบทบาทสมมุติท่ีผู้เรียนได้รับ
ทราบสถานการณ์หรือเรื่องราวแต่เพียงเล็กน้อยเท่าที่จำาเป็น ซึ่งมักเป็นสถานการณ์ที่เป็นปัญหาหรือ
มีความขัดแย้งแฝงอยู่ ผู้แสดงบทบาทจะใช้ความคิดของตนในการแสดงออกและแก้ปัญหาต่าง ๆ
อยา่ งเสรี
สุดยอดคู่มือครู 128 128
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ข้ันตอนใดสาำ คัญทสี่ ุดในการจดั นิทรรศการ
๑ ขนั้ การวางแผน
๒ ข้ันการนาำ เสนอ
๓ ข้ันการประเมินผล
๔ ข้นั การจัดหาวัสดุ อุปกรณ์
๕ ข้ันปฏบิ ัตกิ ารผลติ สื่อและตดิ ต้ัง
(เฉลย ๑ เพราะขั้นการวางแผนเปน็ ขนั้ ตอนแรกก่อนลงมือปฏบิ ตั งิ านทุกประเภท
เป็นขั้นท่ีสาำ คญั ทส่ี ุด ทีส่ ่งผลถงึ ความสำาเร็จหรือความล้มเหลวของงานได)้
ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ข้ันส่ือสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Stasean
การแสดงบทบาทสมมตุ ิ 5ep ขนั้ ประเมินเพ่อื เพม่ิ คุณค่า
บริการสงั คม
และจติ สาธารณะ
ใช้ได้กับกรณีศึกษาทุกชนิดและการนำาเสนอหน้าชั้นเรียน โดยผู้เรียนจะต้องเขียนบทบาท ๑๕. นกั เรยี นรว่ มกนั จดั นทิ รรศการ ๑ เรอื่ ง
สมมุติข้ึน และมีบทสำาหรับแต่ละคนท่ีจะแสดงนำาเสนอ ก่อนนำาเสนอจะต้องซักซ้อมบทของแต่ละคน เช่น รณรงค์กำาจัดแหล่งเพาะพันธุ์
ให้ถูกต้อง การแสดงบทบาทสมมุติที่ดีต้องวางตัวแต่ละคนให้เหมาะสม ผู้แสดงจะต้องมีความเชื่อมั่น ลูกน้ำา ยุงลายในบริเวณชุมชน
ต่อบทบาทท่ีแสดง คือ เช่ือว่าบทบาทท่ีตนเองแสดงเป็นเร่ืองจริง ผู้แสดงจะต้องมีความพร้อมที่จะใช้ การรณรงคเ์ พอื่ ปอ้ งกนั โรคไขห้ วดั นก
ร่างกาย อารมณ์ ความคิดและจิตใจหรือมีความพร้อมที่จะนำาประสาทสัมผัสท้ัง ๕ มาใช้ในการแสดง แ ล้ ว ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ เ ผ ย แ พ ร่
และเมื่อการนาำ เสนอจบลงควรมกี ารวิจารณบ์ ทบาทสมมตุ ดิ ้วย แก่คนในชุมชนของนักเรียนและ
ชุมชนใกลเ้ คยี ง
อาชีพ
ตำารวจ ครู
พยาบาล แพทย์
แอร์โฮสเตส 129
ไ
129 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
Gathering Processing
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
St St ตวั ชี้วดั กจิ กรรมอาชีพ
ง ๒.๑ ม.๔-๖/๓ กิจกรรมอาชีพ เป็นการทำากิจกรรม การทำางาน การประกอบการ อยู่บนบรรทัดฐานของความ
ง ๒.๑ ม.๔-๖/๔ ถูกต้อง ไม่ก่อให้เกิดโทษต่อสังคมและมีค่าตอบแทนของแต่ละอาชีพ โดยอาศัย แรงงาน ความรู้ ทักษะ
อุปกรณ ์ เคร่อื งมอื วิธกี ารท่ีแตกต่างกันไป
ภาระงาน/ชิ้นงาน
๑. โปรแกรมเมอร์ (Programer)
โครงการอาชีพ
ลกั ษณะและขอบข่ายงาน
ep 1 ข้นั สังเกต โปรแกรมเมอร์ ทำาหน้าท่ีนำาข้อมูลการออกแบบ
รายละเอียดการวางโครงสร้าง ระบบคอมพิวเตอร์จาก
รวบรวมขอ้ มลู นักวิเคราะห์ระบบงาน เขียนเป็นโปรแกรมต่าง ๆ มีภาษาท่ีใช้
ในการเขียนโปรแกรมแตกต่างกันไป เช่น ภาษา Java Scrip PHP Python. และภาษาอื่น ๆ
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยใช้คำาถาม จากนั้นจึงทำาการทดสอบระบบและส่งให้นักวิเคราะห์ตรวจสอบเพื่อหาจุดบกพร่องและแก้ไขก่อน
ดงั น้ี การนาำ ไปใช้จรงิ
• นักเรียนคิดว่าอาชีพลักษณะใด ทักษะในอาชีพ
ท่ีน่าจะสร้างรายได้และความมั่นคง ๑) มคี วามรู้ทางด้านคอมพวิ เตอร์
ให้กบั นกั เรยี น ๒) มีทักษะในการเขยี นภาษาคอมพวิ เตอร์
๓) มีความคดิ สร้างสรรค์
(ตัวอย่างคำาตอบ อาชีพอิสระ เช่น ค้าขาย
๒. กราฟกิ ดีไซเนอร์ (Graphic Designer)
เกษตรกร)
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล ลักษณะและขอบขา่ ยงาน
กราฟกิ ดีไซเนอร์ ทาำ หน้าที่ออกแบบ ตัดต่องาน
เกย่ี วกบั อาชพี จากแหลง่ การเรยี นรตู้ า่ ง ๆ สรา้ งผลงานกราฟิก สอื่ ต่าง ๆ
เ ช่ น ใ บ ค ว า ม รู้ ห นั ง สื อ เ รี ย น
อินเทอร์เนต็ ทกั ษะในอาชีพ
๑) มีความชาำ นาญในการใช้โปรแกรมต่าง ๆ เช่น Photoshop lllustrator
ep 2 ขน้ั คดิ วเิ คราะห์ ๒) คิดสรา้ งสรรคง์ านท่แี ตกต่าง โดดเดน่ มองแล้วรสู้ กึ สะดุดตา
๓) เซตคา่ เอาต์พุตได้เหมาะสมใหส้ ามารถแสดงสีออกมาไดส้ วยงาม
และสรปุ ความรู้ ๔) ทนั ยคุ สมัย ทนั เหตกุ ารณ์ กลา้ ทจ่ี ะลองเทคโนโลยใี หม ่ ๆ
๓. นักเรียนร่วมกันยกตัวอย่างอาชีพ 130
ที่นักเรียนรู้จักให้มากที่สุด แล้วบันทึก
ลงในแผนภาพความคดิ ดงั ตัวอยา่ ง
สตั วแพทย์ โปรแกรมเมอร์
มัคคเุ ทศก์ อาชพี
กราฟกิ ดีไซเนอร์
เชฟ
สุดยอดคู่มือครู 130
ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขั้นสื่อสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
aseanSt
๓. เชฟ (Chef) ep 2 ข้ันคดิ วเิ คราะห์
และสรุปความรู้
ลักษณะและขอบขา่ ยงาน ๔. นักเรียนวิเคราะห์และอภิปรายร่วมกัน
เชฟ ทำาหน้าท่ีวางแผนก่อนการประกอบอาหารต่อมื้อ วา่ ในการประกอบอาชพี ตามทนี่ กั เรยี น
หรือแบบรายวัน พิจารณาวัตถุดิบให้เหมาะสมกับฤดูกาล ยกตวั อยา่ งไวใ้ นขอ้ ๓ ตอ้ งมอี งคป์ ระกอบ
จัดทำางบประมาณค่าใช้จ่ายในการประกอบอาหาร จัดเตรียม ใดบ้าง บันทึกลงในแผนภาพความคิด
สว่ นประกอบเพอื่ พรอ้ มปรุง สามารถประกอบอาหารได้หลากหลายท้งั อาหารไทยและตา่ งประเทศ แ ล้ ว ส รุ ป เ ป็ น ค ว า ม คิ ด ร ว บ ย อ ด
ดงั ตวั อย่าง
ทักษะในอาชีพ
๑) มีความรู้ความสามารถในการประกอบอาหาร ลักษณะและขอบข่ายงาน
๒) มใี จรกั การทำาอาหารและการบรกิ าร
๓) มคี วามอดทน สามารถทำางานใต้สภาวะความกดดันตามความต้องการของลกู ค้า องค์ประกอบ
๔) สุขภาพด ี ร่างกายแขง็ แรง ของอาชีพ
๕) เป็นคนใจกวา้ ง สามารถยอมรบั คำาติชมจากลกู ค้าได้
๖) มีไหวพรบิ ในการแกไ้ ขปญั หาและแสวงหาความรเู้ พอื่ พฒั นาตนเองอยู่เสมอ
๔. มคั คุเทศก์ (Guide)
ลักษณะและขอบขา่ ยงาน ทกั ษะในอาชพี
มัคคุเทศก์ ทำาหน้าท่ีนำานักท่องเที่ยวเพื่อชมสถานท่ี
ต่าง ๆ หรือให้ความรู้ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสถานท่ีท่องเท่ียวใน
เชิงของความสำาคัญ ประวัติความเป็นมา อธิบายจุดท่ีน่าสนใจ
และกฎระเบยี บในการเยี่ยมชมสถานที่ ตลอดจนดแู ลความสะดวกสบายแก่นกั ท่องเท่ยี ว
ทกั ษะในอาชพี
๑) มีความรู้ในการใช้ภาษาต่างประเทศ เช่น ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน และมีทักษะในการพูด อ่าน
เขียนเป็นอย่างดี
๒) มีความรูท้ ว่ั ไปและหาความรใู้ หม ่ ๆ อยเู่ สมอ
๓) รักการเดนิ ทางทอ่ งเท่ียว งานบริการ และแก้ไขปญั หาได้
๔) มีความเปน็ ผนู้ าำ มีปฏิภาณและไหวพริบ
๕) มีมนษุ ยสมั พนั ธ์ทด่ี ี รกั การอธิบาย
๖) เก็บขอ้ มลู การท่องเท่ียว ความนยิ มของลกู ค้า
131
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ 131 สุดยอดคู่มือครู
ขอ้ ใดไม่ใชล่ ักษณะท่ีดขี องการประกอบอาชีพอสิ ระ
๑ มวี นิ ัยตอ่ ตนเอง
๒ มีใจรักบรกิ าร
๓ กักตุนสินคา้ เพอื่ จาำ หน่าย
๔ สามารถแก้ไขปญั หาต่าง ๆ ไดด้ ี
๕ เอาใจใส่ลูกค้า ซือ่ สัตย์และตรงเวลา
(เฉลย ๓ เพราะการกักตุนสนิ ค้าเพ่อื จำาหนา่ ยเป็นการฉวยโอกาสทีผ่ ู้ประกอบอาชีพอสิ ระ
และอาชพี คา้ ขายไมค่ วรปฏิบตั ิ เพราะเปน็ การเอาเปรียบลูกค้าและผรู้ ว่ มอาชีพคนอนื่ ๆ)
GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 Gathering Processing
ep 2 ข้ันคดิ วิเคราะห์ ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
และสรุปความรู้St
๕. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า ๕. แอร์โฮสเตส และสจว็ ต (Air hostess and Steward)
ใ ห้ มี คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ อั น พึ ง ป ร ะ ส ง ค์
ด้านอยู่อย่างพอเพียง โดยคิดหาอาชีพ ลักษณะและขอบข่ายงาน
ทใี่ ชเ้ งนิ ลงทนุ ไมม่ าก มรี ายไดพ้ อประมาณ แอร์โฮสเตสและสจ็วต ทำาหน้าที่เป็นพนักงานต้อนรับ
ไม่ต้องเป็นหน้ี สามารถเล้ียงตนเอง บนเครื่องบิน ดูแลความเรียบร้อย และอำานวยความสะดวก
และครอบครัวได้ ต่อผู้โดยสาร ให้ผู้โดยสารได้รับความสะดวกสบาย และ
ความปลอดภัยตลอดระยะเวลาในการเดนิ ทาง
๖. นักเรียนเลือกเขียนโครงการอาชีพ
ในลักษณะของอาชีพท่ีนักเรียนสนใจ ทกั ษะในอาชพี
หรือต้องการประกอบอาชพี ในอนาคต ๑) พดู ภาษาต่างประเทศได้อย่างน้อย คอื ภาษาองั กฤษ หรือมากกวา่ ๑ ภาษา
๒) มบี ุคลกิ ภาพ และมนษุ ยสัมพันธ์ทีด่ ี
๗. นักเรียนแต่ละคนวางแผนในการ ๓) ผา่ นการทดสอบข้อเขยี นภาษาองั กฤษ TOEIC TOEFL IELTS
เขียนโครงการอาชีพของตนในเร่ือง ๔) สขุ ภาพร่างกายสมบูรณ ์ แขง็ แรง ไม่สวมแว่นสายตา
การหาข้อมูลลักษณะและขอบข่ายงาน ๕) มคี วามกระตือรือร้น เอาใจใส่ต่องาน ตรงตอ่ เวลา และรกั งานบรกิ าร
ทักษะในอาชพี ท่ีตนเองเลือก ๖) วา่ ยนำา้ เปน็ ไมก่ ลัวความสงู
๗) ผา่ นการเกณฑ์ทหาร (ผชู้ าย)
๘) ส่วนสงู ๑๖๐ ขึน้ ไป น้าำ หนักตอ้ งสัมพันธก์ บั สว่ นสงู
๖. สัตวแพทย์ (Veterinary)
ลกั ษณะและขอบขา่ ยงาน
สัตวแพทย์ มีหน้าท่ีตรวจโรคและให้การรักษาเพ่ือดู
อาการผิดปกติของสัตว์โดยใช้ยาหรือผ่าตัดสัตว์ที่เจ็บป่วย
ให้คำาแนะนำาแก่เจ้าของสัตว์ในด้านความสะอาด การให้อาหาร
การผสมพันธ์ุ และการเลี้ยงดูทั่วไป โดยมีห้องรักษาสัตว์ท่ีมีเตียงตรวจอุปกรณ์สำาหรับการรักษา
หรอื บางคร้งั ต้องออกนอกสถานท่ใี นกรณีที่ไม่สามารถนำาสตั ว์มาคลนิ กิ ได้
ทักษะในอาชพี
๑) มีนิสยั รกั สัตว์
๒) มีสุขภาพรา่ งกายแขง็ แรงเพราะในบางคร้ังต้องดูแลสตั ว์ขนาดใหญ่
๓) มีความร้ใู นชีววิทยา ปฏบิ ตั งิ านตรวจโรคและรักษาได้
๔) มคี วามละเอียดรอบคอบในการปฏิบัติหน้าท่ี
132
สุดยอดคู่มือครู 132
ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขั้นสื่อสารและน�าเสนอ ขั้นประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
aseanSt
๗. เทรนเนอร์ (Trainer) ep 3 ขัน้ ปฏิบตั ิ
และสรปุ ความรู้
หลังการปฏบิ ตั ิ
ลกั ษณะและขอบขา่ ยงาน ๘. นักเรียนเขียนโครงการอาชีพของ
เทรนเนอร์ ทำาหนา้ ท่คี อยดูแลผทู้ ม่ี าออกกำาลังกายหรือ ตนเองตามที่วางแผนไว้ พร้อมทำาสื่อ
ท่ีเรยี กว่า ลูกค้า ทม่ี าใช้บรกิ ารในสถานทีอ่ อกกาำ ลงั กาย อาจจัด เพ่ือประกอบการนำาเสนอ จากน้ัน
โปรแกรมการเล่นให้เหมาะสมกับร่างกายลูกค้า ทดสอบ นักเรียนประเมินผลงานของตนเอง
สมรรถภาพ จัดโปรแกรมอาหาร สอนการใช้เครื่องและอุปกรณ์ท่ีถูกต้องเพ่ือความปลอดภัย หากพบข้อบกพร่องให้ปรับปรุงแก้ไข
พร้อมการติดตามผลการฝกึ เป็นระยะ ใหเ้ รยี บร้อย
ทักษะในอาชพี ๙. นักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับหลักการ
๑) มีความรดู้ ้านกายวิภาคศาสตร ์ (กระดูกและกลา้ มเนือ้ ) ดงั นี้
๒) มีความรเู้ รอ่ื งระบบการเคลอ่ื นไหว
๓) มีความรูเ้ รื่องโภชนาการเบ้อื งต้น • กจิ กรรมอาชพี ทนี่ า่ สนใจในปจั จบุ นั
๔) มีความรู้ตอ่ เนอ่ื งเก่ียวกบั เครอื่ งเล่น ส่วนใหญ่เป็นอาชีพอิสระ เช่น รา้ นเช่า-
๕) มจี รรยาบรรณ มีวินัยตอ่ ตนเองและการเทรนลกู ค้า หนังสือ ร้านอาหารตามสั่งดิลิเวอรี
ร้านสารพัดบริการ ผู้ประกอบอาชีพ
๘. วศิ วกร (Engineer) ดงั กลา่ วตอ้ งมคี วามรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั
ลักษณะของธุรกิจท่ีจะทำา สามารถ
ลักษณะและขอบข่ายงาน แกไ้ ขปญั หาตา่ ง ๆ ได ้ มใี จรกั การบรกิ าร
วิศวกร ทาำ หนา้ ท่ศี กึ ษาวิเคราะห ์ คาำ นวณ ออกแบบงาน เอาใจใส่ต่อลูกค้าและซ่ือสัตย์ต่อธุรกิจ
ตรวจสอบแก้ไข ควบคุมการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรม เช่น ของตนเองจึงจะประสบความสาำ เร็จ
การควบคุมเคร่ืองจักรกลในโรงงานผลิตรถยนต์ การก่อสร้าง
ตกึ อาคาร และวศิ วกรยงั แบ่งออกได้หลายสาขา ตามลักษณะของการทำางาน
ทกั ษะในอาชีพ
๑) ความรพู้ ้ืนฐานทีด่ ใี นหมวดคณิตศาสตร ์ และวทิ ยาศาสตร์โดยเฉพาะวิชาฟิสิกส์ การคาำ นวณ
๒) สามารถถ่ายทอดความคิดออกมาไดอ้ ย่างชัดเจนและเปน็ รูปธรรม
๓) มคี วามรู้เกีย่ วกับเครอื่ งยนต์และเทคโนโลยีทท่ี ันสมัย
๔) มีความเป็นผนู้ าำ สุขมุ เยือกเยน็ รอบคอบ อดทน มีเหตุผล
๕) สามารถทาำ งานชา่ งทกุ ประเภทได้
133 ขอ้ ควรคำ�นงึ
เก่ยี วกบั อ�ชพี
133 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูล ข้ันคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้
Gathering Processing
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
St Step 4
ขน้ั สอื่ สารและนา� เสนอ ๙. ช่างแตง่ หนา้ (Makeup Artist)
๑๐. นกั เรยี นทกุ คนนาำ เสนอโครงการอาชพี ลักษณะและขอบขา่ ยงาน
ข อ ง ต น เ อ ง ที ล ะ ค น ห น้ า ชั้ น เ รี ย น ช่างแต่งหน้า ทำาหน้าที่บริการรับจ้างแต่งหน้าให้ลูกค้า
โดยมีเพื่อนร่วมแสดงความคิดเห็น เป็นอาชพี อสิ ระ มีทัง้ บรกิ ารแตง่ หน้าในงานมงคลสมรส บรกิ าร
และใหข้ ้อเสนอแนะ แต่งหน้างานรับปริญญา หรือแต่งหน้าให้พิธีกร ดารา ผู้ท่ีมี
ชื่อเสียงในวงการบันเทิง และบุคคลทั่วไป บางครั้งต้องเตรียมอุปกรณ์มากมายเพื่อไปแต่งหน้า
5ep ข้นั ประเมนิ เพื่อเพ่ิมคุณคา่ ให้กับลูกคา้ เพียงคนเดยี ว เพ่ือความประทับใจ
บรกิ ารสงั คม
และจิตสาธารณะ ทักษะในอาชีพ
๑๑. นักเรียนช่วยกันคัดเลือกโครงการ ๑) รู้จกั อปุ กรณ์แตง่ หน้าและวธิ ีใชง้ านอย่างละเอยี ด
อาชีพที่นา่ สนใจ จำานวน ๕-๑๐ อาชพี ๒) ทกั ษะ ทฤษฎสี ีการลงแสงและเงา
แ ล้ ว จั ด พิ ม พ์ เ ป็ น แ ผ่ น พั บ เ รื่ อ ง ๓) รู้จักโครงสร้างใบหนา้ ท่ีแตกตา่ งกนั ของมนุษย์
“อาชพี ทีน่ ่าสนใจ” จากน้นั นาำ ไปวางไว้ ๔) รูท้ ักษะและรูจ้ กั การใชง้ านเครื่องสาำ อางแต่ละประเภทอย่างถกู ต้อง
ท่ีห้องสมุดของโรงเรียน มุมหนังสือ ๕) ฝกึ ฝนและส่งั สมประสบการณ์อยเู่ สมอ ชอบหาความรใู้ หม ่ ๆ เพื่อพัฒนางานใหท้ ันสมยั
ของสถานทต่ี ่าง ๆ ในชุมชน
๑๐. นักการตลาด (Marketing)
เป็นการเผยแพรค่ วามรู้
ลักษณะและขอบข่ายงาน
นักการตลาด ทำาหน้าท่ีเป็นจุดศูนย์กลางของการ
ขับเคล่ือนบริษัท เพราะจุดมุ่งหมายหลักของนักการตลาด
อยทู่ กี่ ารทาำ ใหส้ นิ คา้ หรอื การบรกิ ารตดิ ตลาดและบรรลเุ ปา้ หมาย
ท่ีตงั้ ไว้
ทกั ษะในอาชีพ
๑) มีความคดิ สรา้ งสรรค์
๒) ทำางานเป็นทีมได้ดี
๓) บรหิ ารความขัดแย้งได้
๔) นำาเสนอความคดิ เป็นนักสือ่ สารหรือนกั พดู เจรจาต่อรองทดี่ ี
๕) รจู้ กั การวางยทุ ธศาสตรท์ างการตลาดในระยะยาว
134
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การจำาลองอาชพี มีประโยชน์อย่างไร (เฉลย ๓ เพราะการจาำ ลองอาชีพเปน็ การ
๑ มีการเพ่ิมอาชพี ใหม ่
๒ เพมิ่ งานให้สมดุลกบั ผ้วู า่ งงาน จัดกิจกรรมเพ่ือการเรียนรู้เกี่ยวกับอาชีพ
๓ ฝึกทกั ษะในการประกอบอาชพี ท่ีสถานศึกษาจัดทำาให้เสมือนจริง เพ่ือให้
๔ สรา้ งอาชีพให้มีความหลากหลาย นักเรียนมีทักษะการทำางานอาชีพ เห็นคุณค่า
๕ แสดงผลงานทใ่ี ชจ้ าำ หน่ายเป็นอาชีพ ของงานอาชีพสุจริต และเห็นแนวทางในการ
ประกอบอาชพี )
สุดยอดคู่มือครู 134
ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขั้นส่ือสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า
Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
แนวคา� ตอบ
สรุปความรู้ ๑. ทดลองจัดนิทรรศการ แสดงบทบาท
การสรา้ งประสบการณ์อาชพี ด้วยการจำาลองอาชีพและศกึ ษากจิ กรรมอาชีพทน่ี ่าสนใจหลากหลาย สมมุติ ฝึกงานในสถานประกอบการ
จะชว่ ยให้มแี นวทางในการประกอบอาชีพในอนาคต ทส่ี นใจ
อาชีพน่ารู้ ๒. ทำาใหน้ ทิ รรศการมีความนา่ สนใจ
นักแนะแนวการศึกษาและอาชีพ เป็นผู้ท่ีทำางานเก่ียวกับการให้คำาปรึกษา แนะนำา แนะแนว ๓. เนอื้ หาตอ้ งตรงกบั ความสนใจของผชู้ ม
การศกึ ษาและอาชพี ใหค้ าำ ปรกึ ษาแก่นิสิตนกั ศกึ ษา ทำาการทดสอบเพือ่ แนะแนว ให้บริการเก่ียวกบั ทนุ
การศกึ ษา บริการสารสนเทศและบริการจดั หางานในสถานศึกษา ระดบั อุดมศึกษา มีความเป็นเอกภาพไม่มากหรือ
น้อยเกินไป ตัวหนังสือควรเป็น
เว็บไซต์แนะนำา แบบเดียวกัน สวยงามอ่านง่าย
https://www.siamarcheep.com/อาชีพอสิ ระ-ท่นี ่าลงทุนในปี - ๒๕๖๒ html สอื่ ความหมายด ีจดั องคป์ ระกอบศลิ ป์
ให้เหมาะสมทั้งรปู ทรง สแี สง ผวิ สมั ผสั
คำาถามพฒั นากระบวนการคิด ควรมีส่ือหลายชนิด จัดแสดงร่วมกัน
๑. ถา้ ตอ้ งการมปี ระสบการณ์ในอาชพี ที่ถนดั และสนใจนักเรียนจะทาำ อยา่ งไร สถานที่ควรโอ่โถง บรรยากาศดี
๒. การนำาหลกั ศิลปะมาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการจดั นิทรรศการมปี ระโยชน์อย่างไร และไมห่ ่างจากกลุม่ เป้าหมาย
๓. การจัดนทิ รรศการให้ประสบผลสาำ เรจ็ มหี ลักการอย่างไร ๔. เพราะเป็นการจำาลองเหตุการณ์
๔. เพราะเหตใุ ดการแสดงบทบาทสมมตุ จิ งึ สามารถสรา้ งประสบการณ์ในอาชพี ได้
๕. ถ้านักเรียนจะแสดงบทบาทสมมตุ ใิ นอาชีพชา่ งเสรมิ สวยนักเรียนตอ้ งเตรยี มตัวอยา่ งไรบา้ ง แสดงทา่ ทางเหมอื นการประกอบอาชพี จรงิ
๖. กิจกรรมอาชพี ใดสอดคลอ้ งกับทักษะของนกั เรยี นบา้ ง ๕. เตรียมอุปกรณ์ในร้านเสริมสวย
๗. คุณลกั ษณะของผู้ท่ีประกอบอาชีพสว่ นใหญเ่ ป็นอย่างไร
๘. ถ้านักเรียนจะประกอบอาชพี ในอนาคตจะเลือกอาชพี ใด เพราะอะไร จัดบรรยากาศในร้านให้เหมาะสม
๙. งานบรกิ ารทุกอย่างมีหลักการสาำ คญั อย่างไร และเตรยี มบทพูด
๑๐. นักธุรกจิ ทีป่ ระสบความสาำ เร็จในงานทท่ี ำาตอ้ งมคี ณุ ธรรม จริยธรรม หรอื คุณลกั ษณะ ๖. กราฟิกดีไซเนอร์ มัคคุเทศก์
อนั พงึ ประสงค์อย่างไร ๗. มีความรู้ความสามารถเฉพาะอาชีพ
ทต่ี นเองสนใจ
กิจกรรมสรา้ งทักษะชวี ิตและอาชีพ ๘. กราฟกิ ดไี ซเนอร์ เพราะตนเอง มีความรู้
๑. นักเรียนยกตัวอย่างอาชีพที่สนใจและคิดว่าตนเองจะทำาได้ดี พร้อมอธิบายเหตุผลประกอบ ทางดา้ นคอมพวิ เตอร ์ สามารถใชท้ กั ษะ
หนา้ ชั้นเรียน ในการเขยี นภาษาคอมได้
๒. นกั เรียนแบ่งกลุม่ ร่วมกันจดั นทิ รรศการหรือแสดงบทบาทสมมตุ ิเกี่ยวกับอาชพี ทถี่ นัดและสนใจ ๙. ย้ิมแย้มแจ่มใส เห็นความสำาคัญ
ในบริเวณโรงเรียน ของลูกคา้ เป็นหลัก
๑๐. มีความซ่ือสัตย์สุจริต มีความมุ่งม่ัน
135 ในการทำางาน มีความใฝเ่ รียนรู้
ตัวชี้วัด
ง ๒.๑ ม.๔-๖/๓
ง ๒.๑ ม.๔-๖/๔
135 สุดยอดคู่มือครู