กาพย์เล่าเรื่องเมืองสาครบุรี

รอ ยเรื่องเมอื งสาครบรุ ี

เมอื งประมง ดงโรงงาน พน้ื ฐานหลกั

ลานเกษตร เขตประวตั ิศาสตร พรอมพรัก คนรจู กั “คาํ ขวัญ” น้นั ธานี

ทา ฉลอมเพลงไทยในอดตี ดังสดุ ขดี ทวั่ ไทยในถิน่ ที่

คนรจู ัก “มหาชัย” ท่วั ไปดี “สมทุ รสาคร” น้ีทอ งที่เรา

บานทาจนี ปากอาวคําเลา ขาน แตโบราณนานมาครากรงุ เกา

คนจนี มาคาขายในบานเรา มาสาํ เภาอยทู ่นี ่ที ที่ ํากิน

จากหมูบานชุมชนคนอาศัย เนืองแนนไปประกอบกจิ นิจสนิ

เปนเมือง “สาครบุรี” ศรีโศภิน คนท่ัวถิน่ รจู กั ปมู ภูมนิ าม

เมืองสาครบุรีทเ่ี อยถงึ ตอมาจึงเปล่ยี นชือ่ ใหมใ นสยาม

พระจอมเกลาฯ ทรงเปลีย่ นใหมใ หงดงาม “สมทุ รสาคร” คามลํ้ามงคล

บานทาจนี มหาชัยใดจะเทา บานของเราเจิดจํารญู ไพบูลยผล

สามอาํ เภอปจ จบุ นั นนั้ เยยี่ มยล กอปรดว ยชนหลายเชอื้ ชาตญิ าตวิ งศ

เปน คนไทยเชอื้ สายจนี ทอ งถน่ิ มี “รามญั ” (มอญ) หลายพน้ื ทมี่ เี สาหงส

ท้งั ลาวโซง ประปรายไทยดําทรง ยังม่ันคงประเพณีทผ่ี กู พนั

……………………………………………. ………………………………………………

นายพยุง ผอ งสขุ สวัสดิ์
ประธาน ชมรมวรรณศิลปถ ิน่ สาคร

***ไดรับอนุญาตใหคัดลอกบางสวนจากบทรอยกรอง เรื่อง “รอยเร่ืองเมืองสาครบุรี” โดย
“นายพยงุ ผอ งสุขสวัสดิ”์ ผปู ระพันธ อดตี ศึกษานิเทศก สํานกั งานการประถมศกึ ษาจงั หวดั สมุทรสาคร
“คนดศี รสี าคร ป ๒๕๓๙ ของสภาวฒั นธรรมจังหวัดสมุทรสาคร” พิมพเผยแพรและประชาสัมพนั ธใ น
“งานมหกรรมวัฒนธรรมวิถีชีวิตของชุมชนไทยภาคกลางและภาคตะวันออก” จังหวัดจันทบุรี
ป พ.ศ.๒๕๔๔ และครัง้ ทสี่ องในหนังสอื “จากวันแมถึงวันพอ ๑๑๖ วนั ......สรางสามคั ค”ี ของชมรม

วรรณศลิ ปถน่ิ สาคร สภาวัฒนธรรมจงั หวัดสมทุ รสาคร พ.ศ.๒๕๕๑

หนงั สอื สงเสรมิ การอา นบรู ณาการทองถ่ินจังหวดั สมทุ รสาคร
เรื่อง กาพยเ ลาเรอ่ื งเมอื งสาครบุรี

เจาของลขิ สิทธิ์ : สาํ นกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาสมทุ รสาคร

วันที่ผลติ : ๒๓ กันยายน ๒๕๖๒

คณะที่ปรกึ ษา : นายทวี ทะนอก

ผูอาํ นวยการสํานักงานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาคร

นางสาวสุณิษา พจนสมพงศ

ประธานศูนยพัฒนาวิชาการกลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ระดบั มัธยมศึกษา

นายชัชวาล เปลี่ยนขาํ

ประธานศนู ยพฒั นาวชิ าการกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ระดับประถมศึกษา

ชมรมวรรณศิลปถ่นิ สาคร

นางบงั อร หงั เสวก

ขา ราชการบาํ นาญ ผูทรงคณุ วฒุ ดิ านภาษาไทย

นายสมพงษ เชาวแหลม

ขา ราชการบาํ นาญ ผทู รงคณุ วุฒดิ า นภาษาไทย

ผูประพันธ : นางบังอร หังเสวก และ เดก็ ชายศรนั ย ชาวบา นเกาะ

บรรณาธกิ ารอํานวยการ : นายทวี ทะนอก

บรรณาธกิ ารบรหิ าร : นายจงรกั รุงเรอื งศริ นิ นท

กองบรรณาธกิ าร : นางวรนุช ตุนทกิจ วา ท่ี ร.อ. อรรถพล หวยกรดุ

นางสาวอญั ชลี นมิ่ สอาด นางสาววราภรณ เสารโ พธิง์ าม

นายนาวิน แกละสมุทร นางสาวณัฐกลุ เปน สมทุ ร

นางบังอร หงั เสวก นางสาวกมลรตั น บุราณรมย

นางสาวศรพี ระจันทร สถาพรวินจิ งาม

พิสจู นอักษร, ฉันทลักษณ : คณะกองบรรณาธิการ

ภาพปกและภาพในเลม : นายสมพงษ เชาวแหลม นางสาวศริ ขิ วญั ชน้ั แกว

นายสมพร วงษวัน นางอุไรวรรณ แยม ละออ

นางสาวนภาพร ฟกมี นายเจษฎา มแี สงพนั ธ

นางบษุ กร อนนั ตภมู ิ นางสาวอรณชิ ชา บณุ ยสิทธ์ิพิชยั

นางสาวกมลรตั น บุราณรมย นางสาววราภรณ เสารโ พธง์ิ าม

พิมพท ี่ : บริษัทธรรมรักษก ารพิมพ จํากดั ๑/๕ - ๖ ถ.ไกรเพชร ต.หนา เมอื ง อ.เมืองฯ จ.ราชบรุ ี ๗๐๐๐๐

คํานาํ

หนงั สอื เสริมการอาน หวงั สืบสานใหเดก็ ไทย
เรียนรเู ร่ืองทว่ั ไป ท่มี ีในทองถ่ินตน
สืบชีวนิ บรรพชน
เรื่องราวในทองถน่ิ ตอ งเรียนรูใหเขาใจ
ถ่นิ เกิดของทกุ คน ท่ัวทกุ หนสืบคนไว
ที่มีในเมอื งสาคร
ภมู ินามของตาํ บล ใหนักเรยี นไดคิดยอน
เร่อื งราวทองถ่ินไทย เมอื ง “สาครบรุ ”ี เรา
เรอ่ื งควรรูอ ยาดูเบา
เสรมิ ทักษะอานเขียน บอกคณุ คา ความเปน ไทย
รว มรกั ษและอาทร เปนอาจณิ ในนสิ ยั
ทีอ่ ยใู น “สาครบุรี”
ดาํ รงใหคงอยู
อดตี แตกอนเกา

ภมู ิใจในทอ งถิน่
จงึ สมคาเดก็ ไทย

(นางสาวอญั ชลี น่มิ สอาด)
คณะกองบรรณาธิการ

จากบรรณาธิการ

หนงั สือสง เสริมการอานชดุ “หนงั สอื สงเสรมิ การอานบูรณาการทอ งถ่นิ จังหวดั
สมุทรสาคร” เปนเอกสารประกอบการจัดการเรียนรูกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย
ระดับช้นั ประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ประกอบดว ยหนงั สอื จํานวน ๓ เรอื่ ง ดงั น้ี

๑. นามเน่อื งเมืองสาครบรุ ี
๒. บทรอ ยกรองกาพยเ ลา เรื่องเมืองสาครบรุ ี
๓. ปรศิ นารอ ยกรอง
หนังสือเร่ือง “กาพยเลาเรื่องเมืองสาครบุรี” เปนหนังสือท่ีไดรับอนุญาต
จากชมรมวรรณศิลปถิ่นสาคร สภาวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรสาคร เจาของลิขสิทธ์ิ
ผรู วบรวมไวใ นหนังสือ “จากวันแมถ งึ วันพอ ๑๑๖ วัน...สรางสามคั คี” เพ่ือนํามาจดั ทาํ
เปน หนงั สอื สง เสรมิ การอา นบรู ณาการทอ งถนิ่ จงั หวดั สมทุ รสาคร โดยมกี ารปรบั ปรงุ ถอยความ
บางบทและจดั ทําภาพประกอบ ใหเปน ภาพท่ีมสี สี นั สวยงาม จดั ทํารูปเลม และตัวอกั ษร
ใหเหมาะสมตอ การเปนหนงั สือสําหรับเดก็ มากขน้ึ
สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาครไดเล็งเห็นความสําคัญ
ของการดํารงไวซึ่งความเปนทองถ่ินสมุทรสาคร รวมท้ังตระหนักและเห็นความสําคัญ
ของการพัฒนาการอานการเขียน จึงไดจัดทําโครงการ “การเพ่ิมประสิทธิภาพ
การจัดการเรียนการสอนเพ่ือพัฒนาทักษะการอานออกเขียนได อานคลองเขียนคลอง
และใชภ าษาไทยในการสื่อสาร” ดังนนั้ การจัดทาํ หนังสอื สงเสริมการอานชุดนี้จงึ เกดิ ข้ึน
เพื่อใหทุกโรงเรียนในสังกัดนําไปใชประโยชนเพ่ือพัฒนาการเรียนการสอนภาษาไทย
รวมท้ังบูรณาการการจัดกิจกรรมรวมกับกลุมสาระการเรียนรูอื่นเกี่ยวกับการเรียนรู
เรือ่ งราวของทองถิ่นจังหวัดสมุทรสาคร และอํานวยความสะดวกในการจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนแกครแู ละนักเรยี นใหมปี ระสทิ ธิภาพยงิ่ ขน้ึ
สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาครหวังเปนอยางยิ่งวา
หนังสือสงเสริมการอานชุดน้ีจะไดกอประโยชนแกครูผูสอนและนักเรียนใหไดนําไปใช
เพ่ือพัฒนาการอานการเขียนและการเรียนรูเร่ืองราวในทองถ่ินท่ีมีคุณคาอันควร
ภาคภมู ิใจและสืบทอดดาํ รงความเปนทองถน่ิ ใหคงไวสืบไป

สารบญั หนา

เรอื่ ง 8
9
คํานํา 10
จากบรรณาธิการ 11
กาพยเ ลา เรื่องเมอื งสาครบรุ ี 12
เกริน่ นํา 13
เกริน่ ความ 14
ตาํ บลในอาํ เภอเมืองสมทุ รสาคร 15
16
๑. ตําบลมหาชยั 17
๒. ตําบลทาจนี 18
๓. ตําบลทาฉลอม 19
๔. ตาํ บลโกรกกราก 20
๕. ตําบลบางหญา แพรก 21
๖. ตาํ บลทา ทราย 22
๗. ตาํ บลบางนาํ้ จืด 23
๘. ตําบลนาดี 24
๙. ตําบลบานเกาะ 25
๑๐. ตําบลคอกกระบอื
๑๑. ตาํ บลพันทายนรสิงห
๑๒. ตาํ บลกาหลง
๑๓. ตําบลบางกระเจา
๑๔. ตาํ บลบางโทรัด
๑๕. ตาํ บลนาโคก
๑๖. ตําบลบา นบอ
๑๗. ตําบลโคกขาม
๑๘. ตาํ บลชยั มงคล

สารบัญ (ตอ) หนา

เรอ่ื ง 26
27
ตําบลในอาํ เภอกระทมุ แบน 28
๑. ตาํ บลตลาดกระทุมแบน 29
๒. ตาํ บลออมนอย 30
๓. ตาํ บลดอนไกด ี 31
๔. ตาํ บลทาเสา 32
๕. ตําบลทา ไม 33
๖. ตําบลหนองนกไข 34
๗. ตาํ บลคลองมะเด่ือ 35
๘. ตําบลแคราย
๙. ตาํ บลสวนหลวง 36
๑๐. ตําบลบางยาง 37
38
ตาํ บลในอาํ เภอบา นแพว 39
๑. ตําบลบา นแพว 40
๒. ตาํ บลเจ็ดรว้ิ 41
๓. ตําบลสวนสม 42
๔. ตาํ บลหลักสอง 43
๕. ตําบลหลกั สาม 44
๖. ตําบลโรงเข 45
๗. ตําบลหนองบวั 46
๘. ตําบลคลองตนั 47
๙. ตําบลอําแพง 48
๑๐. ตาํ บลยกกระบัตร
๑๑. ตําบลหนองสองหอ ง
๑๒. ตาํ บลเกษตรพัฒนา

คณะทํางานหนงั สอื สงเสริมการอา น

เกรน่ิ นํา

ขอเกร่นิ กลาวเทา ความนามตําบล
ถว นทกุ หนช้เี รือ่ งราวท่เี ลา ขาน
ชอื่ ตําบลของเมืองน้ีมตี าํ นาน
ขอสบื สานรักษไวเลาใหเ จาฟง

เรื่องตําบลท่ีมีดาํ รงอยู
เชญิ เรียนรภู ูมนิ ามตามความหลัง
อนุสรณเมืองสาครวอนรว มยงั
เพ่อื เปน คลังความรคู แู ผน ดนิ

นางสาวอญั ชลี นม่ิ สอาด
ครูโรงเรยี นวดั ออ มนอ ย

ผปู ระพนั ธ

เกร่ินความ

เกร่ินความนามตาํ บล ใหท ุกคนไดเ ขา ใจ
พวกเราแถลงไข รวบรวมไวเปน ตํานาน
อธบิ ายทีม่ าไป คนเกา ไดเลา สืบสาน
“สาครบรุ ”ี มีตํานาน เหลาลกู หลานจาํ จงดี

นางบงั อร หังเสวก
ผูประพันธ

ตาํ บลในอาํ เภอเมอื งสมทุ รสาคร

มหาชยั

ตาํ บลมหาชยั ชอื่ นไี้ ซรไ ดจ ากคลอง
มหาไชยไหลเนอื งนอง รนิ ระเรอ่ื ยเออ่ื ยเออ่ื ยมา
ธ โปรดเกลา ขดุ คงคา
สรรเพชญทแ่ี ปดเจา ดบั ชวี าถอื ทา ยเรอื
หลงั “นรสงิ ห” มา คลองลดั ใหมพ ระเจา เสอื
ปากคลองออกนอกอา วไทย
ขดุ เพม่ิ คลองมหาไชย
แทนโคกขามเดนิ เรอื

8

ทา จนี

ตาํ บลทา จนี นี้ แตเ ดมิ ทจี นี อาศยั
ขายของสงิ่ ตอ งใช ลอ งมาในเรอื สาํ เภา
พกั ขนถา ยสนิ คา เขา
เทยี บทา เพอ่ื คา ขาย นานนานเขา เรยี กทา จนี
อยกู นั มานานเนา เหลา มจั ฉาลว นปลาตนี

อดุ มดว ยหมปู ลา บา น “ทา จนี ” แสนดเี อย

ผคู นตา งมศี ลี

9

ทา ฉลอม

ตาํ บลทา ฉลอม พระจลุ จอมทรงโปรดเกลา ฯ
ประทานชว ยไทยเรา ไมล าํ เคญ็ เยน็ อรุ า
แรกสถานของไทยมา
เปน สขุ าภบิ าล กลางลาํ ปอ งหวั ทา ยเรยี ว
“ฉลอม” ชอื่ นาวา ไมไ กลหนานา้ํ ไมเ ชยี่ ว

มไี วอ อกหาปลา ตาํ บลนแ้ี สนดเี อย
ประมงหลายหลากเจยี ว

10

โกรกกราก

ตาํ บลโกรกกรากนน้ั ชอ่ื นม้ี นั มาจากไหน
ออ ฉนั บอกใหไ ด มาจากเครอื่ งทที่ ออวน
กระทบพาดงั โหยหวน
กระสวยพงุ ซา ยขวา เสยี งโหยหวนเชา ถงึ เยน็
“กรกกรกั ” “โกรกกราก” ครวญ ใครใครมากแ็ ลเหน็
เสยี งโกรกกรากโกรกกรากดงั
ตง้ั แตน น้ั ตอ มา
ทออวนเชา ถงึ เยน็

11

บางหญา แพรก

ตาํ บลบางหญา แพรก ฟง ดแู ปลกจรงิ ไหมน่ี
แตก อ นนน้ั ดนิ ดี เหลา หญา แพรกใหแ ตกกอ
หญา อน่ื อน่ื มไี หมหนอ
ขน้ึ อยทู ว่ั ดาษดนื่ กห็ ญา แพรกแปลกใจจงั
แตท มี่ มี ากพอ เดก็ เอาไมต กี นั มงั่

มดี อกเรยี กวา ไก มหี ญา แพรกแปลกไหมเอย

ทกุ วนั นคี้ งยงั

12

ทา ทราย

ตาํ บลบา นทา ทราย คนทง้ั หลายตา งไตถ าม

ถงึ ทมี่ าของนาม จะขอบอกใหร ทู ี

แตก อ นการขนสง ลอ งขน้ึ ลงตามนที

ซอ้ื ทรายนา้ํ จดื ดี ราชบรุ ถี น่ิ แดนไกล

“กระแซง” และ “เอย้ี มจนุ ” บรรทกุ หนนุ ทรายมากได

เตม็ ลาํ ทา จนี ไป บา น “ทา ทราย” จงึ ไดน าม

13

บางนา้ํ จดื

ตาํ บลบางนา้ํ จดื รสแสนชดื จดื จรงิ ไหม
หากนาํ้ เคม็ เกนิ ไป หรอื กรอ ยไซรใ หเ ดอื ดรอ น
รสจดื ดไี มอ าทร
แตน า้ํ ณ ถนิ่ น้ี มนี า้ํ จดื ไวด มื่ กนิ
ชาวบา นทท่ี กุ ขร อ น ไมอ รอ ยแสนเบอื่ ลน้ิ
ชน่ื ชวี นิ รสดแี ล
ถนิ่ อน่ื นา้ํ รสกรอ ย
ถน่ิ นน้ี า้ํ นา กนิ

14

นาดี

ตาํ บลบา นนาดี ถน่ิ แดนนแ้ี สนอดุ ม
ผคู นแสนสขุ สม ขา วอดุ มปลาสมบรู ณ
ขา วเคยมปี ลาหายสญู
แตม าทกุ วนั น้ี โออ าดรู เสยี ดายนา
โรงงานตง้ั เพม่ิ พนู จะกลบั ไปปลกู ขา วปลา
สขุ อรุ าเพราะนาดี
หากยอ นเวลาได
บา นดเี พราะมนี า

15

บา นเกาะ

ตาํ บลบา นเกาะนี้ ความหมายมวี า เปน เกาะ
ทา จนี คดเคยี้ วเลาะ ไหลออ มเกาะเลาะคดเคยี้ ว
ขดุ ลดั แกง สายนา้ํ เชยี่ ว
มนษุ ยค ดิ ดดั แปลง กระแสเชยี่ วเลาะคงคา
นา้ํ ไหลระลอกเกลยี ว ใหโ อบออ มแผน ดนิ หนา
บา นเกาะนมี้ เี รอ่ื งราว
กลายเปน เกาะนาํ้ ลอ ม
จงึ เรยี กนามนว้ี า

16

คอกกระบอื

ตาํ บลคอกกระบอื แตเ ดมิ หรอื ชอื่ คอกควาย
ชาวบา นทาํ นาไร ดว ยมคี วายชว ยไถนา
ดนิ แสนชมุ เมอื่ นาํ้ มา
แตพ นื้ เปน ทลี่ มุ เพอื่ ขนึ้ มาบนทด่ี อน
จาํ จงึ ตอ นควายหนา ใหค วายนน้ั นอนพกั ผอ น
เปลย่ี นนามกร “คอกกระบอื ”
กนั ขโมยทาํ คอกกน้ั
คอกควายใหค วายนอน

17

พนั ทา ยนรสงิ ห

ตาํ บลบา นพนั ทา ย- นรสงิ หไ ดถ อื ทา ยเรอื
มากบั พระเจา เสอื ถอื ทา ยเรอื เอกชยั
หวั เรอื เกย่ี วกง่ิ ไมใ หญ
โคกขามคลองคดเคยี้ ว พระทรงชยั ไดต ดั คอ
โทษหนกั ตอ งรบั ไป คนทวั่ ไปชนื่ ชมหนอ
สดดุ ผี มู คี ณุ
เพอ่ื รกั ษากฎไว
พวกเราไมร รี อ

18

กาหลง

ตาํ บลบา นกาหลง แดนประมงมนี าเกลอื
แตม เี รอ่ื งเหลอื เชอื่ ดว ยฝงู กามาทาํ รงั
รอ งเซง็ แซส ง เสยี งดงั
เกาะบนตน แสม บนิ หลงรงั ไกลรงั ตน
แตว า กามากจงั ตาํ นานวา ชอ่ื ตาํ บล
แตใ จคนสดุ วนวก
“กาหลง” จงึ สบื มา
“กาหลง” บนิ วกวน

19

บางกระเจา

ตาํ บลบางกระเจา มเี รอื่ งเลา กนั นานป
“กระเจา ” อนั คาํ นี้ หมายถงึ นกมสี ขี าว
ปากแหลมหนามขี ายาว
หากนิ กลางทงุ นา กนิ สตั วน า้ํ หอยปปู ลา
เพลดิ เพลนิ เดนิ ยา งกา ว เดนิ ดมุ ดมุ อยกู ลางนา
จงึ กลายมาชอ่ื ตาํ บล
เหตดุ ว ยมชี กุ ชม
มากมายสดุ พรรณนา

20

บางโทรดั

ตาํ บลบางโทรดั เปน ทางลดั บนทดี่ อน
เชอ่ื มหวา งเมอื งนคร - ปฐมถงึ ราชบรุ ี
ปากบอ ไงทางใตน ี่
กบั ทางทะเลใต โดยมากมโี คเทยี มเกวยี น
ตดิ ตอ กนั นานป นานนานจดั ชอื่ มกั เพย้ี น
มนั จงึ เพย้ี น “บางโทรดั ”
กอ นเรยี ก “บางโคลดั ”
เดมิ ทโี คเทยี มเกวยี น

21

นาโคก

ตาํ บลบา นนาโคก นบั เปน โชคมขี องดี
เกลอื สมทุ รแสนมากมี ทาํ กนั ทแ่ี ถบอา วไทย
ใหเ รยี บดที าํ เกลอื ได
ชาวบา นตอ งปรบั ที่ มไี มใ หญบ นเนนิ ดนิ
แตถ นิ่ นแี้ ปลกไซร พนื้ ทว่ั ไปเปน โคกสนิ้
จงึ เรยี กถนิ่ “นาโคก” เอย
สดุ ทจี่ ะปราบได
จงึ ปลอ ยเปน เนนิ ดนิ

22

บา นบอ

ตาํ บลบา นบอ นี้ แตเ ดมิ ทวี า มที อง
ผคู นตา งหมายปอง เพอื่ ขดุ ทองทวี่ า มี
เพอื่ จะนาํ ไปขายดี
รอ นแรห าทองคาํ แตพ นื้ ทเี่ ปน หลมุ บอ
ทวา ทองไมม ี ตา งมวั หมองเศรา จรงิ หนอ
สดุ จะทอ “บา นบอ ” เอย
นแี่ หละคนตน่ื ทอง
ทง้ิ ไวเ หลอื เพยี งบอ

23

โคกขาม

ตาํ บลบา นโคกขาม ถน่ิ เรอื งนามโคกขามนี้
ประวตั เิ กา เคยมี กวไี ทยไดพ รรณนา
ไปเมอื งเพชรแตก อ นมา
เมอื่ คราวอาสาเสดจ็ ถงึ โคกขามใหค รา มใจ
สนุ ทรภทู า นวา ทา นพรรณนาอกั ษรไว
ตอ มาใชเ รยี กตาํ บล
ถนิ่ นที้ เี่ คยมา
มะขามดาษดน่ื ไป

24

ชยั มงคล

ตาํ บลชยั มงคล ดแู ยบยลมงคลหนอ
แยกเขตจากบา นบอ เรยี กหวั เขเ กจ รงิ จรงิ
เปลยี่ นชอื่ ใหม งคลยง่ิ
แตว า พระผใู หญ จงึ เปลยี่ นนามตามภายหลงั
หวั เขไ มเ กจ รงิ ดว ยเหตผุ ลมงคลขลงั
“ชยั มงคล” คนใจงาม
เรยี กวา ชยั มงคล
ถนิ่ นช้ี อื่ นา ฟง

25

ตาํ บลในอาํ เภอกระทมุ แบน

ตลาดกระทมุ แบน

ตลาดกระทมุ แบน ชอื่ นแ้ี สนแปลกจรงิ หนา
“กระทมุ ” คอื ฉายา เปน ตน ไมใ หญป านกลาง
งามสะเดด็ ชอ ใบบาง
ใบรปู คลา ยปากเปด ทอ งทนี่ ม้ี มี ากแสน
กลนิ่ หอมดอกเหลอื งจาง คอ นขา งมตี น เตย้ี แบน
“กระทมุ แบน” กนั สบื มา
แตต น กระทมุ น้ี
จงึ เรยี กถน่ิ ดนิ แดน

26

ออ มนอ ย

ตาํ บลออ มนอ ยน้ี แตเ ดมิ ทมี เี รอ่ื งเลา
คนรนุ แตก อ นเกา วา เปน ชอ่ื ลาํ คลองนา
ไหลเนอื งนองคดเคย้ี วกวา
ธรรมชาตสิ รา งคลอง มกั เปน แถวแนวตรงดี
แตค ลองคนขดุ มา พายเรอื จกั ไดเ รว็ รี่
“ออ มนอ ย” นดี้ จี รงิ จรงิ
มนั จงึ ออ มนอ ยนกั
คลองไมต อ งออ มดี

27

ดอนไกด ี

ตาํ บลดอนไกด ี คอื วถิ ชี วี ติ ไทย
ชาวบา นชอบเลยี้ งไก เพอื่ เอาไวช นตอ ตี
ไกด นี น้ั ตอ งทน่ี ี่
มกี ารคดั เลอื กพนั ธุ ไวช นตลี บั ฝม อื
ไกอ ขู นึ้ ชอื่ ดี กลา วถงึ ไกใ หเ ลอ่ื งลอื
ตา งขน้ึ ชอ่ื วา ไกด ี
ผคู นทวั่ ทว่ั ไป
หมบู า นนนี้ นั่ หรอื

28

ทา เสา

ตาํ บลบา นทา เสา มเี รอื่ งเลา สบื ตอ มา
แตก อ นรนุ ปยู า ขนของมาตามลาํ คลอง
คนจงึ เอาแพลอยลอ ง
ดว ยวา นา้ํ หนกั เบา เอาเสาตอ งลอ งดว ยแพ
บรรทกุ ตามลาํ คลอง มากเหลอื ใจเสามากแท

มาขน้ึ ทา นาํ้ ได ทา นา้ํ นเ้ี รยี ก “ทา เสา”

นานไปไมเ ปลยี่ นแปร

29

ทา ไม

ตาํ บลทา ไมน ี้ แตเ ดมิ มเี รอื่ งเลา ขาน
มไี ผไ วใ ชง าน ผกู จกั สานทาํ เรอื นดี
บา งซอ้ื ผา นราชบรุ ี
บา งซอ้ื จากเมอื งกาญจน ชอื่ จงึ มวี า ทา ไม
มาขนึ้ ตรงทา นี้ แตร นุ ยา ถงึ ตายาย
แหลง คา ขายไมแ ตเ ดมิ
เรยี กกนั ตดิ ปากมา
ประวตั บิ า น “ทา ไม”

30

หนองนกไข

ตาํ บลหนองนกไข โดยทว่ั ไปอดุ มดี
พชื สตั วแ สนมากมี แถมดนิ ดพี ชื ไรน า
ทกุ ทกุ ยามเกนิ พรรณนา
ธรรมชาตสิ ดุ แสนงาม ชอบวางไขใ นบงึ หนอง
เหลา นกมากจรงิ หนา เพม่ิ ทวเี ปน กา ยกอง
เรยี กถน่ิ ทอง “หนองนกไข”
ยงิ่ นานนกยง่ิ มี
ไขไ วเ ตม็ บงึ หนอง

31

คลองมะเดอื่

ตาํ บลคลองมะเดอ่ื นามเหลอื เชอื่ ไสม หี นอน
สงสารแตน ามกร ดว ยมหี นอนอยภู ายใน
รมิ คลองมมี ะเดอ่ื ไม
ชอ่ื คลองของถนิ่ นี้ ขนึ้ อยใู นรมิ ฝง คลอง
ทวิ แถวเปน แนวไป นา้ํ ไหลเดนิ เจง่ิ เนอื งนอง
เปน มะเดอ่ื เชอื่ ไดเ ลย
แยกจาก “ภาษเี จรญิ ”
ทมี่ าของชอ่ื คลอง

32

แคราย

ตาํ บลบา นแคราย นามจากไมค อื ตน แค
แตเ ดมิ เปน ยาแท กนิ แกไ ขเ ปลย่ี นฤดู
ฝก มาทานรสเลศิ หรู
ดอก ยอด ปรงุ อาหาร ใชก นั อยแู ตเ ดมิ มา
เปลอื ก ราก ทาํ ยาดู ดหู ลากหลายสดุ หตู า
เรยี กชอ่ื วา บา น “แคราย”
ถน่ิ นแ้ี คเรยี งราย
จงึ เอาชอ่ื แคมา

33

สวนหลวง

ตาํ บลสวนหลวงนี้ แตเ ดมิ ทเี ปน ทหี่ ลวง
อาณาเขตทงั้ ปวง เปน ทหี่ ลวงของแผน ดนิ
มาเชา ทห่ี ลวงทาํ กนิ
ตอ มาประชาชี ดว ยแผน ดนิ จากหลวงมา
เลยี้ งชพี เลย้ี งชวี นิ นโยบายใชศ กึ ษา
คนเรยี กวา บา นสวนหลวง
ราชการมาตงั้ คา ย
ถน่ิ นจ้ี งึ มมี า

34

บางยาง

ตาํ บลบางยางน้ี แตก อ นมตี น ยางใหญ
รมิ นา้ํ ทา จนี ไหล ประโยชนใ ชใ หม ากมี
ทคี่ นเอย ใหฟ ง นี้
ลกู ยางเปน พงั เพย ลกู ยางนไี้ ปไดไ กล
เมอ่ื รว งลงปฐพี ลมแรงจดั กท็ านได
จงึ กลบั กลายชอ่ื ตาํ บล
ดว ยมสี องใบพดั
ตน ยางไมไ ทยไทย

35

ตาํ บลในอาํ เภอบา นแพว

บา นแพว

ตาํ บลบา นแพว นี้ แตก อ นมสี ตั วม ากมาย
พชื พรรณมหี ลากหลาย ขนึ้ เรยี งรายตามแนวทาง
หรอื ไปตดั ตน ไมบ า ง
เมอ่ื คนออกลา สตั ว จงึ เอา “แพว ” ผกู ปลายไม
กลวั จะตอ งหลงทาง ปอ งกนั เหตหุ ลงทางได
อยา สงสยั เลยนะคณุ
เพอ่ื เปน ทส่ี งั เกต
จงึ เรยี กบา นแพว ไง

36

เจด็ รวิ้

ตาํ บลเจด็ รวิ้ น้ี ประวตั มิ เี คยยนิ ไหม
ตาํ นานปลาตวั ใหญ ทใี่ ครใครกลา วขานกนั
แลไ ดถ งึ เจด็ รวิ้ นนั้
ไดป ลาใหญต วั หนง่ึ เสาหงสน น้ั สญั ลกั ษณ
เปน ถน่ิ มอญรามญั สว นสาวสาวงามนา รกั
เอกลกั ษณไ ทยรามญั
แดนองนุ ดงมะนาว
ประเพณพี รอ มพรกั

37

สวนสม

ตาํ บลถน่ิ สวนสม คนนยิ มปลกู สม ทาน
สม โอสม เขยี วหวาน รสซาบซา นหวานชนื่ ใจ
สม นานาตา งหายไป
ครน้ั อยตู อ ตอ มา ผลไมไ ทยลกู ใหญโ ต
เพราะเปลย่ี นปลกู พชื ใหม คนทวั่ ไปตา งสโุ ข
ทงิ้ สม โอเปน ตาํ นาน
หลากหลายดว ยเหลา ไม
ไมด ใี ชค ยุ โว

38

หลกั สอง

ตาํ บลหลกั สองนนั้ เขาเรยี กกนั ชอื่ ตามหลกั
ร.หา ทรงตระหนกั ใหพ นกั งานนน้ั ขดุ คลอง
ทา จนี มาถงึ แมก ลอง
เชอื่ มหวา งกลางคงคา หลกั หนงึ่ ตอ งสกี่ โิ ล
แปดหลกั ครบถกู ตอ ง เปน หลกั ทส่ี องดโู ก
ลดั เลาะลอ งคลองดาํ เนนิ
แตว า หลกั สองนี้
ลอ งเรอื เทย่ี วสโุ ข

39

หลกั สาม

ตาํ บลหลกั สามน้ี ตง้ั อยทู ศ่ี รสี วุ รรณ
ชอ่ื รา นอาหารนนั้ รจู กั กนั อยทู ว่ั ไป
มหศั จรรยบ นหลกั ไซร
ทต่ี งั้ ของหลกั นน้ั จารกึ ไวใ หค นชม
เลขจนี โรมนั ไทย หลกั สามมคี วามสวยสม

จนถงึ ทกุ วนั น้ี เชญิ ชวนชมทา นมาเยอื น

ผคู นนา นยิ ม

40

โรงเข

ตาํ บลโรงเขน ้ี เคยไดม จี ระเข
แตม นั ไมเ กเร ไมเ คยเกผ คู นใด
ตดั เอาหวั เมอื่ สนิ้ ใจ
ชาวบา นจงึ ไมก ลวั หรอื วางไวต ามศาลเจา
ไปเกบ็ ตามวดั ไง ประวตั มิ าตา งขานเลา
เปน เรอื่ งราวของตาํ บล
ดว ยเชอื่ และศรทั ธา
จระเขเ จา ทเี่ ขา

41

หนองบวั

ตาํ บลหนองบวั น้ี ลว นมากมดี ว ยคคู ลอง
ทล่ี มุ นาํ้ เจง่ิ นอง ทกุ เวลาทง้ั ตาป
มไี ปทวั่ แหลง บวั น้ี
อดุ มดว ยหนองบวั ชอื่ ครรลองวา หนองบวั
ตงั้ นามตาํ บลมี เปน สขุ ศรไี มห มองมวั
ยมิ้ แยม ทว่ั ดจุ บวั บาน
ผคู นนน้ั ใจดี
ผอ งผดุ ดจุ ดอกบวั

42

คลองตนั

ตาํ บลถนิ่ คลองตนั เชอ่ื มตอ กนั หวา งสองคลอง
ทา จนี ไหลเนอื งนอง มาพบตอ งคลองดาํ เนนิ
นาํ้ เคม็ นน้ั ไมไ หลเดนิ
จงึ ทาํ ประตกู นั้ มพี ชื พรรณอยนู านา
หมไู มแ สนเจรญิ ตามคลองทก่ี ลา วเลา มา
กลายเปน วา คลองมนั ตนั
ขนานนามถน่ิ น้ี
ประตกู นั้ ธารา

43

อาํ แพง

ตาํ บลอาํ แพงนนั้ ชอ่ื เพย้ี นผนั จาก “ลาํ แพน”
เปน ไมข นึ้ อยแู ดน ปา ชายเลนคลา ยลาํ พู
ลาํ แพนทเี่ คยมอี ยู
แตว า มาวนั น้ี เพราะลาํ แพนใกลส ญู พนั ธุ
ไมใ ครจ ะมดี ู ทเ่ี ลา ขานมานานครนั
ชอ่ื เพยี้ นผนั จนวนั น้ี
จงึ เปน เพยี งตาํ นาน
“อาํ แพง” “ลาํ แพน” นนั้

44

ยกกระบตั ร

ตาํ บลยกกระบตั ร นามชช้ี ดั ประวตั มิ ี
สมยั ในคราวท่ี ร.หนง่ึ นผี้ า นแดนไป
ตามประวตั เิ ดนิ ทางไกล
เปน หลวงยกกระบตั ร คนจงึ ไดก ลา วขานมา
สรู าชบรุ ไี ซร พวกเหลา ชนลว นศรทั ธา
จงึ ไดม าชอื่ ตาํ บล
ขนานนามตาํ บล
“ยกกระบตั ร” เทดิ บชู า

45

หนองสองหอ ง

ตาํ บลหนองสองหอ ง ตามทาํ นองกลา วเลา มา
เกจพิ ระเกง กลา หลวงปสู ายผมู ธี รรม
มเี พยี งสองหอ งเทา นนั้
สรา งกฏุ อิ ยกู ลางหนอง กลายเปน นามของตาํ บล
เหลา ชนกลา วขานกนั อนรุ กั ษด เี พอื่ ชมุ ชน
ตา งเคารพและศรทั ธา
ทกุ วนั นยี้ งั มี
ผคู นทง้ั ตาํ บล

46

เกษตรพฒั นา

เกษตรพฒั นา ชอ่ื มมี าจากทอ งถน่ิ
เพราะคนปลกู พชื กนิ จากแดนดนิ ถนิ่ ไมผ ล
สม มะนาว ไมอ บั จน
องนุ กลว ย มะพรา ว ตงั้ ตาํ บลขนานนาม
เจรญิ ดว ยพชื ผล คนสขุ ใจทกุ โมงยาม
เปน นยิ ามชอื่ ตาํ บล
ทาํ กนิ กนั เรอ่ื ยไป
ทาํ เกษตรทว่ั เขตคาม

47

คณะทาํ งานหนงั สือสง เสรมิ การอาน

๑.นายทวี ทะนอก ผอู าํ นวยการสาํ นักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษา

ประถมศึกษาสมทุ รสาคร

2. นายจงรัก รงุ เรืองศิรินนท ผอู ํานวยการกลุมนเิ ทศฯ สพป.สมุทรสาคร

3. นางสาวสณุ ษิ า พจนส มพงส ผอู าํ นวยการโรงเรยี นวดั เจ็ดริ้ว

ประธานศนู ยพ ฒั นาวชิ าการกลมุ สาระการเรยี นรู

ภาษาไทย ระดับมัธยมศกึ ษา

4. นายชัชวาล เปลย่ี นขาํ ผูอํานวยการโรงเรยี นวัดศรีสําราญราษฎรบ าํ รงุ

ประธานศนู ยพ ฒั นาวชิ าการกลมุ สาระการเรยี นรู

ภาษาไทย ระดับประถมศึกษา

5. นางวรนชุ ตุนทกิจ ที่ปรกึ ษาทางวชิ าการกลุมนเิ ทศฯ

6. นางสาวติ รี เหลอื งสรุ ยี  หัวหนา กลุมงานพฒั นาหลกั สตู รการศึกษา

ข้นั พน้ื ฐานและกระบวนการเรยี นรู

7. นางสาวนฤมล อ้งึ เจริญ หวั หนา กลุมงานวดั และประเมนิ ผลการศกึ ษา

8. วา ที่ ร.อ.อรรถพล หว ยกรดุ หัวหนา กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย

๙. นางสาวณฐั กลุ เปน สมทุ ร เลขานกุ ารศนู ยพ ฒั นาวชิ าการกลมุ สาระการเรยี นรู

ภาษาไทย ระดบั มัธยมศกึ ษา

๑๐. นางสาวศรพี ระจันทร สถาพรวินจิ งาม

เลขานกุ ารศนู ยพ ฒั นาวชิ าการกลมุ สาระการเรยี นรู

ภาษาไทย ระดับประถมศกึ ษา

11. นายนาวิน แกละสมทุ ร ครูโรงเรียนวดั ใหญบานบอ

12. นางสาวนภาพร ฟกมี ครูโรงเรียนเอกชัย

48