กฎหมายแพ่งเกี่ยวกับนิติกรรมและสัญญา

กฎหมายแพง่ เก่ยี วกบั นิติกรรมและสญั ญา

วิชา ส31102 หนา้ ที่พลเมือง
สาระหนา้ ท่ีพลเมือง วฒั นธรรมและการดาํ เนินชีวติ

ครรู ุจน์ หาเรือนทรง

สาระการเรียนรู้

1. ความหมายของนิตกิ รรมสญั ญา
2. ประเภทของนิตกิ รรม
3. ความสามารถของบุคคลในการทาํ นิตกิ รรมสญั ญา
4. การควบคมุ การทาํ นิตกิ รรม
5. นิตกิ รรมสญั ญาท่ีควรรู้

เพ่ิมเตมิ

นิตบิ ุคคล คือ บุคคลที่กฎหมายสมมติข้ นึ ใหม้ ีสภาพเป็ นบุคคล
เชน่ เดียวกบั บุคคลธรรมดา เพื่อใหน้ ิติบุคคลสามารถใชส้ ิทธิหนา้ ท่ี
ภายในขอบเขตวตั ถุประสงคข์ องนิติบุคคลได้ จึงตอ้ งแสดงออกถึงสิทธิและ
หนา้ ท่ีผ่าน ผแู้ ทนนิติบุคคล
ประเภทของนิตบิ ุคล แบง่ เป็ น 2 ประเภท

1. นิติบุคคลตามกฎหมายเอกชน
2. นิติบุคคลตามกฎหมายมหาชน

1. นิตบิ ุคคลตามกฎหมายเอกชน 2. นิตบิ ุคคลตามกฎหมายมหาชน

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและ วดั จงั หวดั กระทรวง/ทบวง กรม
พาณิชย์ มี 5 ประเภท ไดแ้ ก่ จงั หวดั องคก์ ารบริหารส่วนทอ้ งถ่ิน
(อบต./อบจ./กทม/เทศบาล/พทั ยา)
1. บริษัทจาํ กดั (ผกู้ อ่ การอยา่ ง องคก์ ารของรฐั บาล องคก์ ารมหาชน
นอ้ ย 3 คน) ฯลฯ

2. หา้ งหุน้ สว่ นจาํ กดั (ผกู้ อ่ การ
อยา่ ง 3 คน)

3. หา้ งหุน้ สว่ นสามญั จดทะเบียน
4. สมาคม
5. มลู นิธิ

นิตบิ ุคคล และผแู้ ทนนิตบิ คุ คลประเภทตา่ งๆ

นิตบิ ุคคล ผแู้ ทนนิตบิ ุคคล
บริษัทจาํ กดั กรรมการ
หา้ งหุน้ สว่ นจาํ กดั
สมาคม/มลู นิธิ หุน้ ส่วนผจู้ ดั การ
คณะกรรมการสมาคม/มลู นิธิ
วดั
กระทรวง เจา้ อาวาส
ปลดั กระทรวง
กรม
จงั หวดั อธิบดี
พรรคการเมอื ง ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั
หวั หนา้ พรรคการเมือง

โมฆกรรม กบั โมฆียกรรม

1. โมฆกรรม
โมฆกรรม หมายความวา่ การทาํ นิติกรรมใด ๆ ท่ีมีผลของนิติกรรมท่ีได้
ทาํ ข้ ึนน้ันเสียเปล่า ไมม่ ีผลผกู พนั ที่จะใชบ้ งั คบั ไดต้ ามกฎหมาย
สาเหตขุ องนิตกิ รรมโมฆะ 4 ประการ คือ
(1) นิติกรรมน้ันมีวตั ถุประสงคไ์ มช่ อบดว้ ยกฎหมาย
(2) นิติกรรมน้ันมีวตั ถุประสงคเ์ ป็ นการพน้ วสิ ยั
(3) นิติกรรมน้ันทาํ ผิดแบบท่ีกฎหมายกาํ หนดไว้
(4) มีกฎหมายบญั ญตั ิวา่ การกระทาํ น้ัน ๆ เป็ นโมฆะ

2. โมฆียกรรม
โมฆียกรรม หมายความวา่ นิติกรรมซ่ึงอาจถกู บอกลา้ งหรือให้
สตั ยาบนั ถา้ มิไดบ้ อกลา้ งภายในระยะเวลาที่กฎหมายกาํ หนดก็เป็ น
อนั หมดสิทธิท่ีจะบอกลา้ ง
สาเหตขุ องโมฆียกรรมอาจสรุปไดว้ ่ามาจากกรณีตอ่ ไปน้ ี
(1) ผทู้ าํ นิติกรรมฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็ นผถู้ กู จาํ กดั ความสามารถ
เนื่องจากเป็ นผเู้ ยาว์

(2) เจตนาในการทาํ นิติกรรมน้ันบกพร่องเน่ืองจากสาํ คญั ผิดใน
คุณสมบตั ิของบุคคลหรือทรพั ยส์ ิน

(3) มกี ฎหมายบญั ญตั ิวา่ การน้ันเป็ นโมฆียะ

ขอ้ แตกตา่ งระหว่างโมฆกรรมและโมฆียกรรม

โมฆกรรม โมฆียกรรม

1 โมฆกรรมเปน การกระทาํ เสียเปลา มาแต โมฆยี กรรม เปนนิตกิ รรมสมบูรณใชได

ตน ไมมีผลอยางใด จนกวา จะถูกบอกลาง

2 โมฆกรรม เสียเปลา โดยไมจาํ เปนตอ ง โมฆียกรรม เสยี เปลาตอเม่ือมีการบอก

บอกลางอยางหนง่ึ อยางใด ลา งใหตกเปนโมฆะ

3 โมฆกรรม ผมู ีสวนไดเสียทกุ คนมสี ิทธิ โมฆยี กรรม ตอ งเปนบคุ คลทก่ี ฎหมาย
กลา วอา งความเสยี เปลานั้น
บญั ญัตไิ วโ ดยเฉพาะเทา นัน้
4 โมฆกรรม ไมอาจใหส ัตยาบนั ได
(มาตรา 175)
โมฆยี กรรม อาจใหสัตยาบนั ได

(มาตรา 177)

ความหมายของนิติกรรมสญั ญา
นิตกิ รรม คือ การกระทาํ ของบุคคลโดยชอบดว้ ย

กฎหมายและมุง่ ต่อผลในกฎหมาย ที่จะเกิดข้ ึน
เพ่ือการกอ่ สิทธิ เปล่ียนแปลงสิทธิ โอนสิทธิ
สงวนสิทธิ สงวนสิทธิ และระงบั ซ่ึงสิทธิ เชน่
สญั ญาซ้ ือขาย สญั ญากเู้ งิน สญั ญาจา้ งแรงงาน
สญั ญาใหแ้ ละพินัยกรรม เป็ นตน้

ประเภทของนิติกรรม

• ประเภทของนิตกิ รรม จาํ แนกได้ 2 ประเภท คือ
นิตกิ รรมฝ่ ายเดยี ว ไดแ้ ก่ นิติกรรมซึ่งเกิดข้ นึ โดยการ
แสดงเจตนาของบุคคลฝ่ายหนึ่งฝ่ายเดียวและมผี ลตาม
กฎหมาย ซึง่ บางกรณีก็ทาํ ใหผ้ ทู้ าํ นิติกรรมเสียสิทธิได้
เชน่ การกอ่ ต้งั มลู นิธิ คาํ มนั่ โฆษณาจะใหร้ างวลั การรบั
สภาพหน้ ี การผ่อนเวลาชาํ ระหน้ ีใหล้ กู หน้ ี คาํ มนั่ จะซ้ อื
หรือจะขาย การทาํ พนิ ัยกรรม การบอกกล่าวบงั คบั จาํ นอง
การทาํ คาํ เสนอ การบอกเลิกสญั ญา เป็ นตน้

นิตกิ รรมสองฝ่ าย (นิติกรรมหลายฝ่าย) ไดแ้ ก่ นิติกรรม
ซึ่งเกิดข้ นึ โดยการแสดงเจตนาของบุคคลต้งั แต่สองฝ่ายข้ ึนไป
และทุกฝ่ายต่างตอ้ งตกลงยนิ ยอมระหวา่ งกนั กล่าวคือ
ฝ่ายหนึ่งแสดงเจตนาทาํ เป็ นคาํ เสนอ แลว้ อีกฝ่ายหนึ่งแสดง
เจตนาเป็ นคาํ สนอง เมอื่ คาํ เสนอและคาํ สนองถกู ตอ้ ง
ตรงกนั จึงเกิดมีนิติกรรมสองฝ่ายข้ นึ หรือเรียกกนั วา่
สญั ญา เชน่ สญั ญาซ้ ือขาย สญั ญากยู้ มื สญั ญา
แลกเปลี่ยน สญั ญาขายฝาก จาํ นอง จาํ นํา เป็ นตน้

ความสามารถของบุคคลในการทาํ นิติกรรมสญั ญา

ความสามารถของบุคคลในการทาํ นิตกิ รรมสญั ญา
• โดยหลกั ทวั่ ไป บุคคลยอ่ มมคี วามสามารถในการทาํ นิติกรรม

สญั ญา แต่มขี อ้ ยกเวน้ คือ บุคคล บางประเภทกฎหมายถือ
วา่ หยอ่ นความสามารถในการทาํ นิติกรรมสญั ญา เชน่
ผเู้ ยาว์ คนไรค้ วามสามารถ คนเสมอื นไรค้ วามสามารถ
และบุคคลลม้ ละลาย สาํ หรบั ผเู้ ยาวจ์ ะทาํ นิติกรรมไดต้ อ้ งรบั
ความยนิ ยอมจาก ผแู้ ทนโดยชอบธรรม

ผมู้ ีสิทธิในการทาํ นิตกิ รรมสญั ญา
• ปกติแลว้ บุคคลทุกคนต่างมสี ิทธิในการทาํ นิติกรรมสญั ญา

แต่ยงั มบี ุคคลบางประเภทท่ีเป็ นผหู้ ยอ่ นความสามารถ
กฎหมายจึงตอ้ งเขา้ ดแู ลคุม้ ครองบุคคลเหล่าน้ ี ไมใ่ หไ้ ดร้ บั
ความเสียหายในการกาํ หนดเงอื่ นไขในการเขา้ ทาํ นิติกรรม
ของผนู้ ้ัน

ผหู้ ยอ่ นความสามารถในการทาํ นิตกิ รรมสญั ญา :
(1) ผเู้ ยาว์ (Minor)
(2) บุคคลวกิ ลจริต (Unsound Mind)
(3) คนไรค้ วามสามารถ (Incompetent)
(4) คนเสมอื นไรค้ วามสามารถ (Quasi-Incompetent)
(5) ลกู หน้ ีท่ีถกู ฟ้ องเป็ นบุคคลลม้ ละลาย
(6) สามแี ละภริยาเป็ นผจู้ ดั การสินสมรสรว่ มกนั

ผทู้ าํ นิติกรรมแทน

o ผอู้ นุบาล (guardian) เป็ นบุคคลที่ศาลแต่งต้งั ใหป้ กครองดแู ลคนไร้
ความสามารถ

o ผพู้ ิทกั ษ์ (custodian) หมายถึง บุคคลซึ่งศาลมีคาํ สงั่ ต้งั ใหเ้ ป็ น
ผปู้ กครองดแู ลคนเสมือนไรค้ วามสามารถ

การควบคุมการทาํ นิติกรรม

1. วตั ถุประสงคข์ องการทาํ นิตกิ รรม : หากกระทาํ นิติ
กรรมที่ฝ่ าฝื นขอ้ หา้ มดงั กลา่ วถือเป็ น โมฆะ ไดแ้ ก่

นิตกิ รรมตอ้ งหา้ มชดั แจง้ ดว้ ยกฎหมาย
นิตกิ รรมท่ีพน้ วิสยั
นิตกิ รรมท่ขี ดั ตอ่ ความสงบเรยี บรอ้ ยและ

ศีลธรรมอนั ดี

2.แบบของนิตกิ รรม : ในนิตกิ รรมบางประเภท
กฎหมายกาํ หนดแบบของการทาํ นิตกิ รรมเอาไว้ เช่น
สญั ญาซ้ ือขาย อสงั หารมิ ทรพั ย์ กฎหมายกาํ หนดให้
ทาํ เป็ นหนงั สือจดทะเบียนตอ่ เจา้ หนา้ ท่ีถา้ ไม่ทาํ ตาม
กฎหมายกาํ หนด สญั ญาถือเป็ นโมฆะ

นิติกรรมสญั ญา ที่ควรรู้

สญั ญาที่ สญั ญา เช่าทรพั ย์ สญั ญาซ้ ือขาย
สาํ คญั ซ้ ือขาย เช่าซ้ ือ สญั ญาขายฝาก
สญั ญา
กูย้ มื เงิน
เช่า ค้าํ ประกนั

สญั ญา จาํ นาํ
กูย้ มื - จาํ นอง
ประกนั
หน้ ี

สญั ญา

o สญั ญา คือ นิติกรรมชนิดหน่ึง แต่เป็ นนิติ
กรรมท่ีมบี ุคคล 2 ฝ่าย
หรือมากกวา่ น้ันมาตกลงกนั โดยแสดงเจตนา
เสนอและสนองตรงกนั
กอ่ ใหเ้ กิดสญั ญาข้ ึน

o สญั ญายอ่ มกอ่ ใหเ้ กิดหน้ ี เกิดความผกู พนั
ระหวา่ งเจา้ หน้ ีกบั ลกู หน้ ี โดยเจา้ หน้ ีมสี ิทธิ
เรียกรอ้ งใหล้ กู หน้ ีชาํ ระหน้ ีไดต้ ามกฎหมาย

สญั ญาซ้ ือขาย

สญั ญาซ้ ือขาย คือ สญั ญาที่ผขู้ ายโอนกรรมสิทธ์ิใน
ทรพั ย์ สินใหแ้ กผ่ ซู้ ้ ือ และผซู้ ้ ือตกลงวา่ จะใชร้ าคา
ทรพั ยส์ ินน้ันใหแ้ กผ่ ขู้ าย

การโอนกรรมสิทธิ์ หมายถึง การโอนความเป็ น
เจา้ ของในทรพั ยส์ ิน ที่ซ้ ือขายน้ันไปใหแ้ กผ่ ซู้ ้ ือ ผซู้ ้ ือเมื่อ
ไดเ้ ป็ นเจา้ ของก็สามารถท่ีจะใช้ ไดร้ บั ประโยชน์ หรือจะ
ขายต่อไปอยา่ งไรก็ได้

ราคาทรพั ยส์ ิน จะชาํ ระเม่ือไรน้ันเป็ นเร่ืองที่ผซู้ ้ ือผขู้ าย
จะตอ้ งตกลงกนั ถา้ ตกลงกนั ใหช้ าํ ระราคาทนั ทีก็เป็ น
การซ้ ือขายเงินสด ถา้ ตกลงกนั ชาํ ระราคาในภายหลงั
ในเวลาใดเวลาหน่ึงเพียงคร้งั เดียวตามท่ีตกลงกนั ก็เป็ น
การซ้ ือขายเงินเชื่อ แต่ถา้ ตกลงผ่อนชาํ ระใหก้ นั เป็ น
คร้งั คราวก็เป็ นการซ้ ือขายเงินผ่อน

o การซ้ ือขายอสงั หาริมทรพั ยห์ รือสงั หาริมทรพั ยช์ นิดพิเศษ ตอ้ ง
ตกลงกนั เป็ นลายลกั ษณอ์ กั ษร หรือมกี ารวางมดั จาํ หรือมกี าร
ชาํ ระหน้ ีบางส่วนไวล้ ่วงหน้า

o หากมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไมป่ ฏบิ ตั ิตามสญั ญา ยอ่ มฟ้ องรอ้ งให้
ปฏบิ ตั ิตามสญั ญารวมท้งั เรียกค่าเสียหายจากฝ่ายท่ีผิดสญั ญาได้

สญั ญาขายฝาก

สญั ญาขายฝาก เป็ นสญั ญาซ้ ือขายซึ่งสิทธิแหง่ ความ
เป็ นเจา้ ของ ในทรพั ยส์ ินตกไปยงั ผซู้ ้ ือ โดยผซู้ ้ ือตกลง
ในขณะทาํ สญั ญาวา่ ผขู้ ายมีสิทธิไถ่ทรพั ยส์ ินน้ันคืนได้
ภายในกาํ หนดเวลาเท่าใด แต่ตอ้ งไมเ่ กินเวลาที่
กฎหมายกาํ หนดไว้ เช่น ขายท่ีดินโดยมีขอ้ ตกลงวา่ ถา้
ผขู้ ายตอ้ งการซ้ ือคืน ผซู้ ้ ือจะยอมขายคืนเชน่ น้ ีถือวา่ เป็ น
ขอ้ ตกลงใหไ้ ถ่คืนได้

เช่าทรพั ย์

การเช่าทรพั ย์ คือสญั ญาที่มีบุคคลอยสู่ องฝ่าย ฝ่าย
แรกคือผใู้ หเ้ ชา่ ฝ่ายที่สองคือผเู้ ชา่ ท้งั สองฝ่ายต่างก็มี
หน้ ีท่ีจะตอ้ งชาํ ระใหแ้ กก่ นั และกนั โดยฝ่ายผใู้ หเ้ ช่ามีหน้ ี
ท่ีจะตอ้ งใหผ้ เู้ ชา่ ไดใ้ ชห้ รือไดร้ บั ประโยชน์ในทรพั ยท์ ่ีเช่า
ส่วนฝ่ายผเู้ ชา่ ก็มีหน้ ีที่จะตอ้ งชาํ ระคา่ เช่าเป็ นการตอบ
แทน

o การเช่าอสงั หาริมทรพั ยต์ อ้ งมหี ลกั ฐานเป็ นหนังสือ ลงลายมอื ชื่อของ
ฝ่ายที่จะตอ้ งรบั ผิดตามสญั ญา

o สญั ญาเชา่ อสงั หาริมทรพั ยน์ านเกินกวา่ 3 ปี หรือมกี าํ หนดตลอดอายุ
ของผเู้ ช่าหรือผใู้ หเ้ ช่าตอ้ งนําไปจดทะเบียนต่อพนักงานเจา้ หนา้ ที่

o ผใู้ หเ้ ช่ามหี นา้ ท่ีสง่ มอบทรพั ยส์ ินที่เช่า ใหแ้ ก่ผเู้ ชา่ ในสภาพท่ีซ่อมแซม
ดีแลว้

o ผเู้ ชา่ ตอ้ งสงวนทรพั ยส์ ินท่ีเช่า เหมอื นทรพั ยส์ ินของตนเอง และยอม
ใหผ้ ใู้ หเ้ ช่าตรวจตราทรพั ยส์ ินเป็ นคร้งั คราว และไมด่ ดั แปลงหรือต่อ
เติมทรพั ยส์ ิน ยกเวน้ ไดร้ บั อนุญาตจากผใู้ หเ้ ช่า

o ผเู้ ช่าตอ้ งส่งคืนทรพั ยส์ ินที่เช่า ใหแ้ หผ่ ใู้ หเ้ ช่าในสภาพที่ซ่อมแซมดีแลว้
เม่อื สญั ญาเช่าน้ันส้ ินสุดลง

เช่าซ้ ือ

สญั ญาเช่าซ้ ือ คือ สญั ญาท่ีเจา้ ของทรพั ยส์ ินเอา
ทรพั ยส์ ินของตนออกใหผ้ อู้ ื่นเชา่ เพ่ือใชส้ อยหรือเพ่ือให้
ไดร้ บั ประโยชน์ และใหค้ าํ มนั่ วา่ จะขายทรพั ยน์ ้ัน หรือจะ
ใหท้ รพั ยส์ ินที่เชา่ ตกเป็ นสิทธิแกผ่ เู้ ชา่ ซ้ ือ เม่ือไดใ้ ชเ้ งิน
จนครบตามที่ตกลงไวโ้ ดยการชาํ ระเป็ นงวดๆ จนครบ
ตามขอ้ ตกลง

oสญั ญาเช่าซ้ ือมิใชส่ ญั ญาซ้ ือขายผ่อนส่ง แมว้ า่ จะมี
ลกั ษณะคลา้ ยคลึงกนั เร่ืองชาํ ระราคาเป็ นงวด ๆ ก็ตาม
เพราะการซ้ ือขายผ่อนส่งน้ันกรรมสิทธ์ิในทรพั ยส์ ินเป็ น
ของผซู้ ้ ือทนั ทีขณะทาํ สญั ญา ไม่ตอ้ งรอใหช้ าํ ระราคา
ครบแต่ประการใด สว่ นเรื่องสญั ญาเชา่ ซ้ ือ เม่ือผเู้ ชา่
บอกเลิกสญั ญาบรรดาเงินที่ไดช้ าํ ระแลว้ ใหร้ ิบเป็ นของ
เจา้ ของทรพั ยส์ ิน และเจา้ ของทรพั ยส์ ินชอบท่ีจะกลบั เขา้
ครอบครองทรพั ยส์ ินท่ีเชา่ ได้

กูย้ มื เงิน

การกูย้ มื เงินเป็ นสญั ญาอยา่ งหน่ึง ซ่ึงเกิดจาก
บุคคลใดบคุ คลหน่ึงซึ่งเรียกวา่ "ผกู้ ู"้ มีความ
ตอ้ งการจะใชเ้ งิน แต่ตนเองมเี งินไมพ่ อ หรือไม่
มี เงินไปขอกยู้ มื จากบุคคลอีกคนหน่ึง
เรียกวา่ "ผใู้ หก้ ู"้ และผกู้ ตู้ กลงจะใชค้ ืน ภายใน
กาํ หนดเวลาใดเวลาหน่ึง การกยู้ มื จะมผี ล
สมบรู ณก์ ็ต่อเมื่อ มกี ารสง่ มอบเงินที่ยมื ใหแ้ ก่ผู้
ที่ใหย้ มื ในการกยู้ มื น้ ีผใู้ หก้ จู้ ะคิดดอกเบ้ ีย
หรือไมก่ ็ได้

o ตามกฎหมายก็วางหลกั เอาไวว้ า่ “การกยู้ มื เงินกนั กวา่
2,000 บาท ข้ ึนไปน้ัน จะตอ้ งมีหลกั ฐานในการกยู้ มื เป็ น
หนังสืออยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง ลงลายมือช่ือของคนยมื เป็ นสาํ คญั
จึงจะฟ้ องรอ้ งบงั คบั คดีกนั ได”้

o ดอกเบ้ ียในการกยู้ มื เงินกนั น้ ี เพ่ือป้ องกนั มิใหน้ ายทุนบีบ
บงั คบั คนจน กฎหมายจงึ ไดก้ าํ หนดอตั ราดอกเบ้ ียข้นั สงู สุดที่
ผใู้ หก้ สู้ ามารถเรียกได้ วา่ ตอ้ ง ไม่เกินรอ้ ยละ 15 ตอ่ ปี คือ
รอ้ ยละ 1.25 ต่อเดือน (เวน้ แต่เป็ นการกยู้ มื เงินจากบริษัท
เงินทุนหรือธนาคาร ซ่ึงสามารถเรียกดอกเบ้ ียเกินอตั รา
ดงั กล่าว ไดต้ าม พ.ร.บ. ดอกเบ้ ียเงินใหก้ ยู้ มื ของสถาบนั
การเงิน)

ถา้ เรยี กดอกเบ้ีย เกินอตั ราดงั กลา่ วถอื วา่ ขอ้ ตกลงเร่อื ง
ดอกเบ้ียนั้นเป็นอนั เสียไปทง้ั หมด(เป็นโมฆะ) คือ ไม่ตอ้ งมี
การใชด้ อกเบ้ียกนั เลยและผใู้ หก้ อู้ าจมีความผดิ ทางอาญาฐาน
เรยี ก ดอกเบ้ียเกินอตั ราดว้ ย คือ อาจตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ไม่
เกิน 1 ปี หรอื ปรบั ไม่เกิน 1,000 บาท หรอื ทง้ั จาํ ทง้ั ปรบั
ตาม พ.ร.บ. หา้ มเรยี กดอกเบ้ียเกินอตั รา พ.ศ. 2475



ค้าํ ประกนั

ค้าํ ประกนั หมายถึง สญั ญาที่บุคคลหนึ่ง เรียกวา่ "ผคู้ ้าํ
ประกนั " สญั ญาวา่ จะชาํ ระหน้ ีใหแ้ กเ่ จา้ หน้ ี ถา้ หากลกู หน้ ีไม่
ยอมชาํ ระหน้ ี

สญั ญาค้าํ ประกนั ตอ้ งทาํ ตามหลกั เกณฑด์ งั กล่าวต่อไปน้ ี คือ
ตอ้ งทาํ หลกั ฐานเป็ นหนังสืออยา่ งใดอยา่ งหน่ึง และ ตอ้ งลง
ลายมอื ชอื่ ของผคู้ ้าํ ประกนั

ชนิดของสญั ญาค้าํ ประกนั ไดแ้ ก่ สญั ญาค้าํ ประกนั อยา่ งไม่
จาํ กดั จาํ นวน และสญั ญาค้าํ ประกนั จาํ กดั ความรบั ผิด

จาํ นาํ

จาํ นาํ คือสญั ญาซ่ึงบุคคลคนหน่ึงเรียกวา่ ผจู้ าํ นํา ส่ง
มอบ สงั หาริมทรพั ยใ์ หแ้ กบ่ ุคคลอีกคนหน่ึงเป็ นผู้
ครอบครองเรียกวา่ ผรู้ บั จาํ นํา เพ่ือประกนั การชาํ ระหน้ ี
ทรพั ยส์ ินท่ีจาํ นําไดค้ ือ ทรพั ยส์ ินท่ีสามารถเคลื่อนท่ี ได้
เชน่ วทิ ยุ โทรทศั น์ ชา้ ง มา้ โค กระบือ และเคร่ือง
ทองรปู พรรณ สรอ้ ย แหวน เพชร เป็ นตน้

o เมอื่ ผจู้ าํ นําไมช่ าํ ระหน้ ี ผรู้ บั จาํ นํามี
สิทธิบงั คบั จาํ นํา โดยตอ้ งบอกกล่าว
แกผ่ จู้ าํ นํา หากผจู้ าํ นํายงั ไมช่ าํ ระหน้ ี
อีก ผรู้ บั จาํ นํามสี ิทธินําทรพั ยส์ ินน้ัน
ขายออกทอดตลาด โดยตอ้ งแจง้
เวลาและสถานท่ีแกผ่ จู้ าํ นํา

o เมื่อขายทอดตลาดแลว้ ไดเ้ งินสุทธิ
เท่าใด ผรู้ บั จาํ นํามีสิทธิหกั มาใชห้ น้ ี
ไดจ้ นครบ หากยงั มีเงินเหลือตอ้ ง
คืนใหแ้ กผ่ จู้ าํ นํา

จาํ นอง

o จาํ นอง คือการท่ีใครคนหนึ่งเรียกวา่ ผจู้ าํ นองเอาอสงั หาริมทรพั ย์
อนั ไดแ้ ก่ ท่ีดิน บา้ นเรือน เป็ นตน้ ไปตราไวแ้ กบ่ ุคคลอีกคนหน่ึง
เรียกวา่ ผรู้ บั จาํ นอง หรือนัยหน่ึง ผจู้ าํ นองเอาทรพั ยส์ ินไปทาํ
หนังสือจดทะเบียนต่อเจา้ พนักงาน เพ่อื เป็ นประกนั การชาํ ระหน้ ี
ของลกู หน้ ี โดยไมต่ อ้ งสง่ มอบทรพั ยท์ ่ีจาํ นองใหเ้ จา้ หน้ ี ผจู้ าํ นองอาจ
เป็ นตวั ลกู หน้ ีเองหรอื จะเป็ นบุคคลภายนอกก็ได้

บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธิการ. 2553. หนงั สือเรียนรายวิชาพ้ นื ฐาน หนา้ ที่พลเมือง วฒั นธรรมและการ
ดาํ เนินชีวิตในสงั คม.กรุงเทพฯ: สกสค. ลาดพรา้ ว

สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ. ม.ป.ป.หนา้ ทพ่ี ลเมือง วฒั นธรรมและการดาํ เนินชีวิตในสงั คม
มธั ยมศึกษาปี ที่ 4-6. กรุงเทพฯ: บริษัทพฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) จาํ กดั

อา้ งอิงจากเว็ปไซด์
คณะนิติศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ (online) http://law.tu.ac.th.,13 พฤษภาคม 2554
คลงั ปัญญาไทย (online)http://www.panyathai.or.th/, 13 พฤษภาคม 2554
ทนายสมารท์ (online)http://www.tanaysmart.com, 13 พฤษภาคม 2554
กฎหมายชาวบา้ น (online) http://www.chawbanlaw.com/borrow.html#sthash.8sGofetz.dpbs ,

13 กุมภาพนั ธ์ 2558