๓ ครวั ปา่
รู้จกั ค�า นา� เรือ่ ง
ไฟ แกะ งอ ห่อ
ย่าง สูง นึ่ง ทง้ิ
ผกั นก บน โยน
34 หนา้ สามสบิ ส่ี
เมฆ ลอย ปลา หมา
ผีเสือ้ มะเขอื มะขาม ก่งิ ไม้
จักจน่ั กระตา่ ย กระบอก
(จัก-กะ-จั่น)
กระทง ใบตอง ใบตองตึง
ใบตองตงึ เป็นใบของต้นตองตงึ หรือตน้ ตงึ หรือตน้ พลวง มกั ใชห้ ่อเส้นยาสบู หรือมงุ หลังคา
หน้าสามสิบห้า 35
เผา ใต้ ทัว่ ราว
ยิ่ง หิว มดิ บงึ
ซ่งึ ลกึ หุง สกุ
กบู แทบ แทน เอย
พอก สัง่ นดั งง
อบ เปบิ ทว่ ม พวก
พชื พริก น้า� พริก เตรยี ม
แปลก กล่ิน กล่มุ กวา้ ง
หนา ใหม่ หมก นานา
ใบไผ่ สขี าว ชาวปา่ ของใช้
ทอ้ งฟา้ ไดย้ นิ โยกเยก ขา้ วป่า
ข้าวบ้าน ขา้ วหลาม หมอ้ ข้าว อาหาร
ป่าโปรง่ เชา้ ตรู่ ดินเหนยี ว เหด็ หอม
เดนิ ทาง เนือ้ เคม็ ชนิด เมลด็
ธรรมชาติ
(มะ-เล็ด)
(ทา� -มะ-ชาด)
36 หน้าสามสิบหก
ครวั ป่า
กลุ่มของควาญโพและ
ควาญมิ่ง ออกเดินทางไป
ท�างานกันต้ังแต่เช้าตรู่
ควาญโพขี่พลายมะปนิ
มภี ูผาและน�า้ ใสน่งั บนกบู
ขา้ งหลัง ตามด้วยใบโบก
ใบบัว พร้อมท้ังพังโคน
ซ่ึงมีหน้าท่ีขนของใช้ต่างๆ ส่วนพลายทะแนะ
พลายมะคา่ และพลายขอนเดนิ ตามหลัง
ขบวนชา้ งยง่ิ เดนิ เขา้ ปา่ ลกึ ตน้ ไมย้ งิ่ สงู ใหญ่
มีใบแผก่ ว้าง แทบมองไมเ่ ห็นท้องฟา้ ทัว่ ทง้ั ป่า
ไดย้ ินแตเ่ สียงจักจ่ัน กระดึง และกระพรวน เมอ่ื
เดินผ่านป่าโปร่งก็เห็นนกนานาชนิดและผีเสื้อ
สวยๆ
มะปนิ เปน็ ภาษาถน่ิ เหนือ หมายถงึ มะตูม
หน้าสามสิบเจ็ด 37
“โยกเยกเอย น้�าท่วมเมฆ กระต่ายลอยคอ
หมาหางงอ กอดคอโยกเยก”
ภผู าและนา�้ ใส รอ้ งเลน่ กันเสยี งดงั ลั่นปา่
เด็กทั้งสองมองหน้ากันแล้วร้องพร้อมกันใหม่ว่า
“ช้างหางงอ กอดคอโยกเยก” ก็ช้างมันเดิน
โยกเยกจรงิ นน่ี า
ทง้ั สองคนรอ้ งเลน่ กนั จนหวิ จงึ หยบิ หอ่ ขา้ ว
ทแ่ี ม่เตรยี มมาให้ พอเปดิ ห่อข้าวออก เพอ่ื นรัก
เพอ่ื นเลน่ ทงั้ สองคนหวั เราะจนตวั งอ เพราะขา้ วใน
ห่อใบตองมีเน้ือเค็มกับน�้าพริกมะขามเหมือนกัน
ราวกับนดั
38 หนา้ สามสบิ แปด
บา่ ยมากแลว้ ควาญโพสง่ั หยดุ พกั ใกลบ้ งึ ใหญ่
ผู้ใหญช่ ว่ ยกนั เอาของใชล้ งจากหลงั พงั โคน เตรยี ม
ที่พักและอาหารเย็น เดก็ ๆ ชว่ ยกันเกบ็ กงิ่ ไมแ้ หง้
มากองไว้ สว่ นชา้ งตวั ใหญพ่ าชา้ งตวั เลก็ ไปกนิ ใบไผ่
พอ่ ของภูผาบอกวา่ “จะหงุ ขา้ วปา่ ใหก้ นิ ”
เด็กๆ งง ถามว่า “ข้าวป่ากับข้าวบ้านต่างกัน
ตรงไหน” “ต่างกันสิ ตรงทข่ี า้ วปา่ ใชก้ ระบอก
ไม้ไผแ่ ทนหม้อข้าว แล้วน�าไปเผาไฟเหมอื นเผา
ขา้ วหลาม” พอ่ บอก
หนา้ สามสิบเกา้ 39
พอ่ ของน้�าใสบอกวา่ “จะทา� ปลาอบดินให้
กิน” เดก็ ๆ ก็งงอีก จะกนิ ปลาไมใ่ ชก่ นิ ดิน พอ่
จับปลาในบึงได้หลายตวั ล้างท�าความสะอาด
เสียบไม้เอาดินเหนียวพอกตัวปลาให้หนาจนมิด
ท้ังตวั แลว้ เอาไปยา่ งไฟให้สกุ
ควาญชา้ งคนอื่นๆ ต่างก็ช่วยกัน บางคน
ไปเก็บใบตองตึงมาท�ากระทงใช้แทนจานข้าว
บางคนไปเก็บพริก มะเขือ ท่ีพวกชาวป่าโยน
เมล็ดทิ้งไว้ แลว้ พชื พวกนกี้ ็ขึ้นเองตามธรรมชาติ
บางคนไปเก็บผักปา่ เหด็ มาหอ่ ใบตองตึง แล้ว
หมกใตก้ องขเี้ ถ้า
40 หนา้ สีส่ บิ
อาหารสกุ แล้ว ข้าวจากกระบอกไม้ไผ่ สง่
กล่ินหอม ปลาท่ีย่างจนดนิ แหง้ พอแกะดินออก
เห็นเนือ้ ปลาสีขาวมีควนั ขนึ้ ผกั ทห่ี มกขเ้ี ถ้าไว้ ดู
แปลกแต่นา่ กนิ พรกิ มะเขือลา้ งสะอาด กินกบั
น�้าพริกท่ีเตรียมมาจากบา้ น
อร่อยเหลอื เกนิ เปบิ ขา้ วด้วยมอื ขา้ วรอ้ นๆ
จากกระทงใบตองตงึ พร้อมอาหารจากครวั ป่า
หนา้ สส่ี บิ เอ็ด 41
อธิบายเพิม่ เติมความรู้
อา่ นสระ
เ_ือะ อ่านวา่ เอือะ (ไมม่ ที ่ีใช)้
เ_อื อ่านวา่ เออื
อ่านแจกลกู เจอื
จ เบอื
บ
อ เอือ
ถ
ผ เ_ือ เถอื
ส เผือ
ล
ร เสอื
เลือ
เรอื
42 หน้าสส่ี ิบสอง
อ่านสะกดค�า
เนอ้ื
พยัญชนะ สระ วรรณยกุ ต์ สะกดวา่ อ่านว่า
น เ_อื ้ นอ-เออื -เนอื -ไมโ้ ท เนอื้
เมอื่
พยญั ชนะ สระ วรรณยุกต์ สะกดวา่ อา่ นวา่
ม เ_อื ่ มอ-เออื -เมอื -ไมเ้ อก เมอ่ื
เพ่ือน
พยัญชนะ สระ ตัวสะกด วรรณยกุ ต์ สะกดว่า อ่านวา่
พ เ_ือ น ่ พอ-เออื -นอ-เพอื น-ไมเ้ อก เพื่อน
เลื้อย
พยญั ชนะ สระ ตวั สะกด วรรณยกุ ต์ สะกดว่า อา่ นว่า
ล เ_อื ย ้ ลอ-เอือ-ยอ-เลือย-ไมโ้ ท เล้ือย
หน้าสส่ี บิ สาม 43
เคร่ือง
พยัญชนะ สระ ตัวสะกด วรรณยุกต์ สะกดวา่ อ่านว่า
คร เ_ือ ง ่ คอ-รอ-เออื -งอ-เครอื ง-ไมเ้ อก เครือ่ ง
เปร่อื ง
พยญั ชนะ สระ ตวั สะกด วรรณยุกต์ สะกดวา่ อ่านวา่
ปร เ_ือ ง ่ ปอ-รอ-เออื -งอ-เปรอื ง-ไมเ้ อก เปร่อื ง
เกล่อื น
พยญั ชนะ สระ ตัวสะกด วรรณยกุ ต์ สะกดวา่ อ่านวา่
กล เ_ือ น ่ กอ-ลอ-เออื -นอ-เกลอื น-ไม้เอก เกลอื่ น
เปลอื ก ตวั สะกด สะกดว่า อ่านวา่
พยัญชนะ สระ ก ปอ-ลอ-เออื -กอ เปลือก
ปล เ_อื
44 หนา้ ส่ีสบิ ส่ี
อา่ นค�าและสังเกตพยัญชนะต้น กลอง
โคลง
กรม กลม กรอง พลาย
ครอง คลอง โครง พลู
แปรง แปลง พราย
พรกิ พลิก พรู
อ่านคา� และสังเกตตัวสะกด
เอย คุย สวย พลาย อรอ่ ย
กระต่าย หลายสี ปลกี ลว้ ย ชว่ ยกัน
คา� ท่มี ี ย เปน็ ตัวสะกด เป็นคา� แม่ เกย
เดก็ เรียก โรค พวก ผัก
โยกเยก เลขหก ตกใจ ให้โชค
โลกร้อน กอ้ นเมฆ เสกเป่า เข้าออก
คา� ที่มี ก ข ค ฆ เป็นตัวสะกด เป็นค�าแม่ กก
หนา้ สี่สบิ หา้ 45
ชอบ เก็บ กลบั อบ เสยี บ
รปู ภาพ ลาภลอย คอยรบั นบั นว้ิ
ผวิ หยาบ วาบวับ ขับขี่ ยีราฟ
ค�าท่ีมี บ ป พ ฟ ภ เปน็ ตัวสะกด เปน็ ค�าแม่ กบ
ฝึกอ่านประโยค
กลุม่ ของควาญโพเดินทางไปทา� งาน
ในปา่ มีผเี สอ้ื สสี วย และนกนานาชนดิ
ช้างตัวโตพาชา้ งตัวเลก็ ไปกินใบไผ่
พอ่ หงุ ข้าวด้วยกระบอกไมไ้ ผ่แทนหม้อข้าว
ควาญชา้ งเกบ็ ใบตองตงึ มาท�ากระทงแทนจาน
46 หนา้ สี่สบิ หก
อา่ นคล่อง รอ้ งเล่น
อร่อย อรอ่ ย
เดนิ ทางเปน็ แถวเข้าปา่
ชกั หิวแล้วหนา หยดุ พกั สกั หน่อย
อาหารทา� จากครวั ป่า
ทั้งข้าวทัง้ ปลา น่ากินไม่นอ้ ย
นา้� พริกผักหมกผักสด
กินกนั จนหมด ช่างอรอ่ ย อรอ่ ย
หนา้ สสี่ บิ เจ็ด 47