หลักสูตรการจักสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่

1

ก คำนำ กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง 2561) และได้กำหนดมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ เพื่อให้ สถานศึกษานำไปใช้เป็นกรอบทิศทางในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา วางแผนจัดการเรียนการสอนและ จัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความสามารถ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามมาตรฐาน การเรียนรู้และตัวชี้วัดที่กำหนดให้ พร้อมทั้งดำเนินการวัดประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนให้มีคุณภาพตาม หลักการของหลักสูตร เพื่อให้เกิดผลสำเร็จตามเจตนารมณ์ของการปฏิรูปการศึกษาไทย ดังนั้นขั้นตอนการนำ หลักสูตรสถานศึกษาไปปฏิบัติจริงในชั้นเรียนของครูผู้สอน จึงจัดเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ให้บรรลุตามเป้าหมายของหลักสูตร หลักสูตร การจักสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ ประจำปี 2566 เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นคู่มือ ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเกี่ยวกับการจักสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ เพื่อพัฒนานักเรียนสู่การ สร้างอาชีพ ของโรงเรียนบ้านเหมืองแบ่ง อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาเลย เขต 2 ทั้งนี้เพื่อให้บรรลุผลการจัดการเรียนรู้ ที่คาดหวังตามสาระหลักสูตร ผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หลักสูตรการจักสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ เล่มนี้ จะมีประโยชน์ต่อ ครูผู้สอนและผู้ที่ต้องการศึกษาเพื่อใช้ในการเตรียมการจัดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ลดเวลาใน การจัดเตรียมการเรียนรู้ของครู และช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีทักษะ กระบวนการทั้งในทางการสร้าง อาชีพ การหารายได้ระหว่างเรียน และการทำงานร่วมกัน รวมถึงการเรียนรู้ตามผลการเรียนรู้ที่คาดหวังอย่างมี คุณภาพมากขึ้น นางนัยนา ผุยแสงพันธ์ นายณภัทร เสริฐศรี ผู้เขียนหลักสูตร

ข สารบัญ หน้า คำนำ สารบัญ ความเป็นมาและความสำคัญ 1 สมรรถะสำคัญของผู้เรียน 1 คุณลักษณะอันพึงประสงค์และค่านิยม 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้และมาตรฐานการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง 2 คำอธิบายรายวิชา 3 ผลการเรียนรู้ 3 การวิเคราะห์จัดกลุ่มเนื้อหาที่มีความสอดคล้องกันและสะท้อนกับผลการเรียนรู้ 4 โครงสร้างรายวิชา 5 หน่วยการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไม้ไผ่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2

๑ หลักสูตรการจักสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ 1. ความเป็นมาและความสำคัญ ศิลปหัตถกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีอยู่ในท้องถิ่น แต่ละแห่งมีความแตกต่างกันตามความเชื่อ ลักษณะที่ตั้งภูมิประเทศและวิถีการดำรงชีวิต เชื้อชาติ ภาษา แต่สิ่งสำคัญของการสร้างสรรค์ ศิลปวัฒนธรรมนั้น เป็นไปเพื่อการยกระดับความเป็นอยู่ของคนเราทั้งสิ้น ซึ่งศิลปหัตถกรรมภูมิปัญญา ท้องถิ่น เป็นสิ่งสะท้อนถึง ความ มีอารยธรรมของตนเองที่ได้รับความสืบทอดจากบรรพบุรุษ เพื่อดำรงไว้ซึ่ง ความรู้ที่จะสามารถสร้างสรรค์ สิ่งที่ดีให้แก่ตนเองและสังคมต่อไป งานจักสานไม้ไผ่ เกิดขึ้นโดยการใช้ไม้ไผ่นำมาจัก ผ่า ฉีก ให้เป็นเส้นบาง ๆ แล้วนำมาขัด สาน สอด ไขว้ ขึ้นโครงเป็นรูปทรง ทำเป็นภาชนะ เป็นเครื่องมือเครื่องใช้ จัดเป็นงานศิลปหัตถกรรม และหัตถกรรม พื้นบ้านที่มีความผูกพัน และอยู่คู่กับวิถีชีวิตของคนไทยมาอย่างยาวนานแสดงได้ถึงวัฒนธรรมและภูมิปัญญา บรรพบุรุษ มีการสืบทอดกันมาแต่โบราณ มีอยู่ในทุกภาคของประเทศ ด้วยเป็นทั้งหัตถกรรมที่เป็นของใช้ใน ในครัวเรือนและชีวิตประจำวันจนถึงเป็นอาชีพที่เป็นแหล่งรายได้อีกด้วย การสร้างสรรค์งานจักสานไม้ไผ่ต้องใช้ทั้งภูมิปัญญา ความประณีต ความละเอียดอ่อน และทักษะ ฝีมือเชิงช่าง ตั้งแต่การรู้จักคุณสมบัติของไม้ไผ่แต่ละชนิดที่มีความเหมาะสมกับการนำมาใช้ประโยชน์ในการจัก สาน การเตรียมเส้นเพื่อการสานที่เหมาะสมกับ การสานผลิตภัณฑ์แต่ละชนิด แต่ละรูปแบบ และที่สำคัญคือ การสานขึ้นรูปจนสำเร็จเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานไม้ไผ่ที่นำไปประโยชน์ใช้สอยตามที่ต้องการ งานหัตถกรรม จักสานไม้ไผ่ จึงยังคงเป็นงานหัตถกรรมพื้นบ้านที่ยังคงมีการสืบทอดต่อกันมา นับจากอดีตกาลจนถึงปัจจุบัน การจักสานไม้ไผ่เป็นของใช้ในบ้านเรือนมีการสืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ เช่น หวด กระดัง กระจาด ไซใส่ปลา ข้องใส่ปลา เป็นต้น ชุมชนบ้านกลาง มี “คุณตาแปลง วงษาเสนา” เป็นผู้เผยแพร่การ จักสาน ไม้ไผ่รมควันให้แก่ชุมชน จนจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่สร้างรายได้ให้แก่ชุมชน โดยการนำไม้ไผ่ไร่ที่มีอยู่ ในท้องถิ่นมา ใช้ในการจักสาน เพราะมีความเหนียว ทน ไม่เปราะง่าย และนำภูมิปัญญาการรมควันไม้ไผ่มา ใช้ให้เกิด ประโยชน์โดยการใช้ซังข้าวโพดเป็นเชื้อเพลิง ซึ่งเป็นการป้องกันมอดและการทำให้เกิดสีตาม ธรรมชาติ ได้แก่ สี ดำ สีน้ำตาล สีทอง และสีเหลือง โดยการจักสานไม้ไผ่ของชุมชนมีการสร้างสรรค์ ลวดลายและรูปแบบต่าง ๆ ที่ หลากหลาย สร้างเป็นผลิตภัณฑ์ผสมผสานกับความทันสมัยในยุคปัจจุบัน เช่น กล่องกระดาษทิชชู กระติบข้าว แจกัน โคมไฟ กระเป๋าถือสตรี และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ สำหรับจำหน่ายทั้งใน ประเทศและต่างประเทศ ๒. สมรรถะสำคัญของผู้เรียน ๒.๑ สมรรถนะการจัดการตนเอง ๒.๒ สมรรถนะการคิดชั้นสูง 2.3 สมรรถนะการรวมพลังทำงานเป็นทีม ๒.4 สมรรถนะการอยู่ร่วมกับธรรมชาติและวิทยาการอย่างยั่งยืน ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์และค่านิยม ๓.๑ ใฝ่รู้ใฝ่เรียน ๓.๒ มุ่งมั่นในการทำงาน ๓.๓ มีจิตสาธารณะ 3.4 เป็นผู้มีความรู้ความสามารถและมีทักษะทางอาชีพ 3.5 เป็นผู้มีความรู้กระบวนการทำงานเพื่อการดำรงชีวิต

๒ 3.6 เป็นผู้ประพฤติปฏิบัติตามเป็นคนดีมีเจตคติที่ดีต่องานอาชีพ 3.7 เป็นผู้มีทักษะในกระบวนการคิดและแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ 3.8 เป็นผู้มีคุณธรรมมีจิตสำนึกในการทำงาน 4.กลุ่มสาระการเรียนรู้และมาตรฐานการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง มาตรฐานการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ สาระที่ ๑ การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง ๑.๑ เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้มีคุณธรรม และลักษณะ นิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อมเพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว สาระที่ ๔ การอาชีพ มาตรฐาน ง ๔.๑ เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น มีประสบการณ์ เห็นแนวทางในงานอาชีพ ใช้เทคโนโลยีเพื่อ พัฒนาอาชีพ มีคุณธรรม และมีเจตคติที่ดีต่ออาชีพ

๓ ๕. คำอธิบายรายวิชา รหัสวิชา......................... กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพ ชั้น ประถมศึกษาปีที่ 4 เวลา 40 ชั่วโมง เป็นหลักสูตรที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนสร้างสรรค์งานจักสานไม้ไผ่ โดยการใช้ไม้ไผ่ที่ผ่านการรมควันจำนวน 4 สี ได้แก่ สี เหลือง สีน้ำตาลอ่อน น้ำตาลแก่ สีดำ โดยการใช้ซังข้าวโพดเป็นเชื้อเพลิง ซึ่งเป็นการป้องกันมอดและการ ทำให้เกิดสีตามธรรมชาติ มาออกแบบลวดลาย และออกแบบผลิตภัณฑ์ ได้ผลิตภัณฑ์จักสานไม้ไผ่ที่ สวยงาม ลวดลายแปลกใหม่ มีความคงทน สามารถใช้ได้จริง และมีคุณภาพที่นำไปจำหน่ายได้ เช่น กล่องกระดาษทิชชู กระติบข้าว แจกัน โคมไฟ กระเป๋าถือสตรี และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ โดยจัดจำหน่าย ผ่านทางออนไลน์และการออก ร้านทั้งในและต่างจังหวัด จากการตอบรับและสั่งจองสินค้าจากลูกค้า เพื่อให้ผู้เรียนเป็นคนใฝ่รู้ใฝ่เรียน มุ่งมั่นในการทำงาน และมีจิตสาธารณะ ผลการเรียนรู้ 1. นักเรียนอธิบายลักษณะทั่วไปของไม้ไผ่ได้ 2. นักเรียนบอกชื่อ ชนิด ประโยชน์ของไม้ไผ่ได้ 3. นักเรียนบอกความหมายของการจักสานไม้ไผ่ได้ 4. นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจ อธิบายหลักการ และวิธีการของการประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ได้ อย่างถูกต้อง 5. นักเรียนสามารถเลือกจัดเตรียม ใช้ และบำรุงรักษาเครื่องมือเครื่องใช้ และอุปกรณ์ในการประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากจากไม่ไผ่ได้ 6. นักเรียนสามารถออกแบบผลิตภัณฑ์แบบใหม่ และผลิตผลงานจากไม้ไผ่ได้ 7. นักเรียนสามารถคิดราคา ต้นทุนผลิต กำไร และจำหน่าย ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ได้ 8. นักเรียนสามารถเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานได้ 9. นักเรียนสามารถจัดนิทรรศการแสดงผลงานได้

๔ การวิเคราะห์จัดกลุ่มเนื้อหาที่มีความสอดคล้องกันและสะท้อนกับผลการเรียนรู้ ที่ หัวเรื่อง หัวเรื่องย่อย ผลการเรียนรู้ 1 ความสำคัญของไม้ไผ่ 1. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไม้ไผ่ 2. ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการ ทำผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ 1-3 2 ไผ่สวยด้วยมือเรา 1. การสานกระเป๋า 2. การสานกระติบข้าว 3. การสานกล่องเอนกประสงค์ 4. การสานโคมไฟ 5. การสานแจกัน 6. การสานซองใส่โทรศัพท์ 4-6 3 การจัดการผลิตภัณฑ์ 1. การคิดราคาต้นทุน 2. การคิดกำไร 3. การกำหนดราคา 4. การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ 5. การออกแบบผลิตภัณฑ์ 7 4 การจัดทำโครงงาน 1. ขั้นตอนการจัดทำโครงงาน 2. การจัดทำโครงงาน 8 5 การจัดนิทรรศการแสดงผลงาน 1. ขั้นตอนการจัดนิทรรศการและนำเสนอผลงาน 2. ประโยชน์ของการจัดนิทรรศการผลงาน 9

โครงส หน่วยที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ 1 ความสำคัญของไม้ไผ่ 1. นักเรียนอธิบายลักษณะทั่วไปของไม้ไผ่ได้ 2. นักเรียนบอกชื่อ ชนิด ประโยชน์ของไม้ไผ่ได้ 3. นักเรียนบอกความหมายของการจักสานไม้ไผ่ได้ 2 ไผ่สวยด้วยมือเรา 1. นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจ อธิบายหลักการ แล วิธีการของการประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ได้อย ถูกต้อง 2. นักเรียนสามารถเลือกจัดเตรียม ใช้ และบำรุงรัก เครื่องมือเครื่องใช้ และอุปกรณ์ในการประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากจากไม่ไผ่ได้ 3.นักเรียนสามารถผลิตผลงานจากไม้ไผ่ได้ 3 การจัดการผลิตภัณฑ์ 1. นักเรียนสามารถคิดราคา ต้นทุนผลิต กำไร และจ ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ได้ 2. ออกแบบผลิตภัณฑ์แบบใหม่ที่เป็นที่ต้องการของ 4 การจัดทำโครงงาน 1.นักเรียนสามารถเรียนรู้โดยใช้โครงงานฐานได้ 5 การจัดนิทรรศการ แสดงผลงาน 1.นักเรียนสามารถจัดนิทรรศการแสดงผลงานได้

5 ร้างรายวิชา สาระการเรียนรู้ เวลา น้ำหนัก 1. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไม้ไผ่ - ลักษณะทั่วไปของไม้ไผ่ - ชื่อ ชนิด และประโยชน์ของไม้ไผ่ 2. ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการ ทำผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ - ความหมายของการจักสาน - ประเภทของเครื่องจักสาน 4 ละ ย่าง ษา 1. การสานกระเป๋า 2. การสานกระติบข้าว 3. การสานกล่องเอนกประสงค์ 4. การสานโคมไฟ 5. การสานแจกัน 6. การสานซองใส่โทรศัพท์ 20 จำหน่าย ตลาด 1. การคิดราคาต้นทุน 2. การคิดกำไร 3. การกำหนดราคา 4. การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ 5. การออกแบบผลิตภัณฑ์ 6 1. ขั้นตอนการจัดทำโครงงาน 2. การจัดทำโครงงาน 5 1. ขั้นตอนการจัดนิทรรศการและนำเสนอผลงาน 2. ประโยชน์ของการจัดนิทรรศการผลงาน 5

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ชื่อหน่วยการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ ความสำคัญของไม้ไผ่ 1. นักเรียนอธิบาย ลักษณะทั่วไปของ ไม้ไผ่ได้ 2. นักเรียนบอกชื่อ ชนิด ประโยชน์ของ ไม้ไผ่ได้ 3. นักเรียนบอก ความหมายของการ จักสานไม้ไผ่ได้ - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

6 ยการเรียนรู้ ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไม้ไผ่ เวลา 2 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี Mind mapping 1.นักเรียนทำ แบบทดสอบก่อน เรียน 2.ครูใช้คำถามเพื่อ กระตุ้นความน่าสนใจ ของบทเรียน 3.ครูแบ่งกลุ่ม นักเรียนให้เท่า ๆ กัน 4.ครูแจกใบงานให้ นักเรียนแต่ละกลุ่ม 5.แต่ละกลุ่มศึกษา ค้นคว้าจากแหล่ง เรียนรู้ต่าง ๆ 6.ครูกำกับ ติดตาม การทำกิจกรรมของ นักเรียน 7.นักเรียนทำ แบบทดสอบหลัง เรียน 1. เอกสาร / ใบความรู้ 2. แหล่งเรียนรู้ในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปัญญา ท้องถิ่น/ปราชญ์ชาวบ้าน 3. Website 4. YouTube

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ความรู้พื้นฐ สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ ความสำคัญของไม้ไผ่ 1. นักเรียนอธิบาย ลักษณะทั่วไปของ ไม้ไผ่ได้ 2. นักเรียนบอกชื่อ ชนิด ประโยชน์ของ ไม้ไผ่ได้ 3. นักเรียนบอก ความหมายของการ จักสานไม้ไผ่ได้ - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

7 ยการเรียนรู้ ฐานเกี่ยวกับการ ทำผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ เวลา 2 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี 1.ใบงาน 2.แบบทดสอบก่อน เรียน-หลังเรียน 1.นักเรียนทำ แบบทดสอบก่อน เรียน 2.ครูใช้คำถามเพื่อ กระตุ้นความน่าสนใจ ของบทเรียน 3.ครูแบ่งกลุ่ม นักเรียนให้เท่า ๆ กัน 4.ครูแจกใบงานให้ นักเรียนแต่ละกลุ่ม 5.แต่ละกลุ่มศึกษา ค้นคว้าจากแหล่ง เรียนรู้ต่าง ๆ 6.ครูกำกับ ติดตาม การทำกิจกรรมของ นักเรียน 7.นักเรียนทำ แบบทดสอบหลัง เรียน 1. เอกสาร / ใบความรู้ 2. แหล่งเรียนรู้ในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปัญญา ท้องถิ่น/ปราชญ์ชาวบ้าน 3. Website 4. YouTube

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 ชื่อหน่วยการเรีย สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ ความสำคัญของไม้ไผ่ 1. นักเรียนมี ความรู้ความเข้าใจ อธิบายหลักการ และวิธีการของการ ประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์ จากไม้ไผ่ได้อย่าง ถูกต้อง 2. นักเรียนสามารถ เลือกจัดเตรียม ใช้ และบำรุงรักษา เครื่องมือเครื่องใช้ และอุปกรณ์ในการ ประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์ จากจากไม่ไผ่ได้ 3.นักเรียนสามารถ ผลิตผลงานจากไม้ ไผ่ได้ - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ คิดชั้นสูง - สมรรถนะการ รวมพลังทำงาน เป็นทีม - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

8 ยการเรียนรู้ นรู้ ไผ่สวยด้วยมือเรา เวลา 20 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี - ชิ้นงาน 1. การสานกระเป๋า 2. การสานกระติบ ข้าว 3. การสานกล่อง เอนกประสงค์ 4. การสานโคมไฟ 5. การสานแจกัน 6. การสานซองใส่ โทรศัพท์ 1. แหล่งเรียนรู้ในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปัญญา ท้องถิ่น/ปราชญ์ชาวบ้าน

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ชื่อหน่วยการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ การจัดการผลิตภัณฑ์ 1. นักเรียน สามารถคิดราคา ต้นทุนผลิต กำไร และจำหน่าย ผลิตภัณฑ์จากไม้ ไผ่ได้ 2. ออกแบบ ผลิตภัณฑ์แบบ ใหม่ที่เป็นที่ ต้องการของตลาด - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ คิดชั้นสูง - สมรรถนะการ รวมพลังทำงาน เป็นทีม - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

9 ยการเรียนรู้ รู้ การจัดการผลิตภัณฑ์ เวลา 6 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี 1.ใบงาน 2.แบบทดสอบก่อน เรียน-หลังเรียน 1.นักเรียนทำ แบบทดสอบก่อน เรียน 2.ครูใช้คำถามเพื่อ กระตุ้นความน่าสนใจ ของบทเรียน 3.ครูแบ่งกลุ่ม นักเรียนให้เท่า ๆ กัน 4.ครูแจกใบงานให้ นักเรียนแต่ละกลุ่ม 5.แต่ละกลุ่มศึกษา ค้นคว้าจากแหล่ง เรียนรู้ต่าง ๆ 6.ครูกำกับ ติดตาม การทำกิจกรรมของ นักเรียน 7.นักเรียนทำ แบบทดสอบหลัง เรียน 1. เอกสาร / ใบความรู้ 2. แหล่งเรียนรู้ในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปัญญา ท้องถิ่น/ปราชญ์ชาวบ้าน 3. Website 4. YouTube

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ชื่อหน่วยการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ การจัดการผลิตภัณฑ์ 1. นักเรียน สามารถคิดราคา ต้นทุนผลิต กำไร และจำหน่าย ผลิตภัณฑ์จากไม้ ไผ่ได้ 2. ออกแบบ ผลิตภัณฑ์แบบ ใหม่ที่เป็นที่ ต้องการของตลาด - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ คิดชั้นสูง - สมรรถนะการ รวมพลังทำงาน เป็นทีม - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

10 ยการเรียนรู้ รู้ การจัดการผลิตภัณฑ์ เวลา 6 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี 1.ใบงาน 2.แบบทดสอบก่อน เรียน-หลังเรียน 1.นักเรียนทำ แบบทดสอบก่อน เรียน 2.ครูใช้คำถามเพื่อ กระตุ้นความน่าสนใจ ของบทเรียน 3.ครูแบ่งกลุ่ม นักเรียนให้เท่า ๆ กัน 4.ครูแจกใบงานให้ นักเรียนแต่ละกลุ่ม 5.แต่ละกลุ่มศึกษา ค้นคว้าจากแหล่ง เรียนรู้ต่าง ๆ 6.ครูกำกับ ติดตาม การทำกิจกรรมของ นักเรียน 7.นักเรียนทำ แบบทดสอบหลัง เรียน 1. เอกสาร / ใบความรู้ 2. แหล่งเรียนรู้ในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปัญญา ท้องถิ่น/ปราชญ์ชาวบ้าน 3. Website 4. YouTube

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 ชื่อหน่วยการเรียนร สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ การจัดทำโครงงาน 1.นักเรียน สามารถเรียนรู้ โดยใช้โครงงาน ฐานได้ - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ คิดชั้นสูง - สมรรถนะการ รวมพลังทำงาน เป็นทีม - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

11 ยการเรียนรู้ รู้ การจัดทำโครงงาน เวลา 5 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี 1.ใบงาน 2.แบบทดสอบก่อน เรียน-หลังเรียน 1.นักเรียนทำ แบบทดสอบก่อน เรียน 2.ครูใช้คำถามเพื่อ กระตุ้นความน่าสนใจ ของบทเรียน 3.ครูแบ่งกลุ่ม นักเรียนให้เท่า ๆ กัน 4.ครูแจกใบงานให้ นักเรียนแต่ละกลุ่ม 5.แต่ละกลุ่มศึกษา ค้นคว้าจากแหล่ง เรียนรู้ต่าง ๆ 6.ครูกำกับ ติดตาม การทำกิจกรรมของ นักเรียน 7.นักเรียนทำ แบบทดสอบหลัง เรียน 1. เอกสาร / ใบความรู้ 2. แหล่งเรียนรู้ในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปัญญา ท้องถิ่น/ปราชญ์ชาวบ้าน 3. Website 4. YouTube

หน่ว หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 ชื่อหน่วยการเรียนรู้ ก สาระการเรียนรู้ เป้าหมายการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ คุณลักษณะอันพึ การจัดนิทรรศการ แสดงผลงาน 1.นักเรียน สามารถจัด นิทรรศการ แสดงผลงานได้ - สมรรถนะการ จัดการตนเอง - สมรรถนะการ คิดชั้นสูง - สมรรถนะการ รวมพลังทำงาน เป็นทีม - สมรรถนะการ อยู่ร่วมกับ ธรรมชาติและ วิทยาการอย่าง ยั่งยืน 1. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2. มุ่งมั่นในการท 3. มีจิตสาธารณะ 4. เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถแล ทางอาชีพ 5. เป็นผู้มีความรู้ การทำงานเพื่อกา ดำรงชีวิต 6. เป็นผู้ประพฤติ ตามเป็นคนดีมีเจ ต่องานอาชีพ

12 ยการเรียนรู้ การจัดนิทรรศการแสดงผลงาน เวลา 5 ชม. หลักฐานการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรม สื่อแหล่งเรียนรู้ พึงประสงค์ ทำงาน ะ รู้ ะมีทักษะ รู้กระบวน าร ติปฏิบัติ จตคติที่ดี - การแสดงผลงาน นักเรียน -แบบประเมินความ พึงพอใจ - สรุปผลการจัด กิจกรรม - แบ่งกลุ่มนักเรียนให้ เป็นกลุ่ม เท่า ๆ กัน - จัดนิทรรศการ และ ออกร้านจำหน่าย สินค้า - ประเมินความพึง พอใจของลูกค้า - แบบประเมินความพึง พอใจ

13 ภาคผนวก

14 การสานลายของไม้ไผ่รมควัน การสานลายที่มีวิวัฒนาการมาจากลายขัดพื้นฐาน ทำให้สานให้เส้นตอกชิดกันยิ่งขึ้น ลวดลาย ละเอียด มีการประสานแรงยึดเหนี่ยวระหว่างเส้นตอกให้มีความหนาแน่นยิ่งขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอย นอกจากนี้ ยังประยุกต์เป็นลวดลายต่างๆ ได้ตามสีของไม้ตอกและความสวยงามของชิ้นงาน ซึ่งชื่อลายสาน มีดังนี้ - ลายบุปผาริมโขง - ลายกบราชา - ลายปักษา - ลายข้าวสารด - ลายท้องถิ่นไทเลย - ลายสายใยฝั่งโขง - ลายข้าวสารขาว - ลายบุปผากาชาด - ลายตะเพียนทองวารี - ลายสองฝั่งโขง - ลายตัว

15 ตัวอย่างวิธีทำกระเป๋าถือทรงรี 1. ก่อลายโดยเริ่มจากการขึ้นต้นด้วยลายสามขัดกันตามแนวทแยงและสลับสีเส้นตอกขัดตามที่ ออกแบบลาย จนได้ความยาวตามที่ต้องการ จึงนําด้านทั้งสองมาต่อกันเป็นวงกลม 2. สานลายสามขัดกันไปเรื่อย ๆ หรือทำลวดลายด้วยการขัดหนึ่ง ขัดสอง สลับกันให้เกิดลายใหม่ จนได้ความสูงตามที่ต้องการ

16 3. ตัดไม้ตอกให้เป็นแผ่นยาวโดยทากาวไว้บริเวณขอบก่อนตัด 4. นําแบบกระดาษแข็งทาบลง ใช้ดินสอวาดขอบ และใช้กรรไกรตัดตามแบบ

17 5. ประกอบชิ้นงานโดยการทากาวให้เรียบร้อยตามแบบและรูปทรง 6. ชิ้นงานสำเร็จ

18 ผลการดําเนินงานพบว่าผลจากการสร้างผลิตภัณฑ์การจักสานไม้ไผ่ ทำให้ได้เรียนรู้ทักษะกระบวนการ สามารถนํามาสร้างลวดลายและผลิตภัณฑ์ที่มีหลากหลายรูปแบบ ทำให้เกิดความภาคภูมิใจ และสามารถหารายได้ ระหว่างเรียน จากการสร้างสรรค์ผลงาน ต้นทุนการผลิต ดังรายละเอียดต่อไปนี้ 1. ไม้ตอกรมควัน เส้นละ 50 สตางค์ 2. โครงกระเป๋า โครงละ 500-600 บาท 3. ค่าเย็บกระเป๋า ใบละ 80-150 บาท 4. โครงกล่องกระดาษชําระ โครงละ 160 บาท 5. โครงกล่องเอนกประสงค์ โครงละ 120-150 บาท 6. กาว ขวดละ 35 บาท 7. หูกระเป๋า คู่ละ 80-120 บาท 8. ที่คาดผม ชิ้นละ 10 บาท 9. กิ๊บติดผม ชิ้นละ 5 บาท 10. ผ้ากุ้นริม ม้วนละ 15 บาท 11. ผ้ากํามะหยี่ เมตรละ 50 บาท ขนาด และราคา (ขึ้นอยู่กับรูปทรง ขนาด วัสดุที่นำมาใช้ในการตกแต่ง) 1. กระเป๋าถือสตรี ราคา 500-3,000 บาท 2. กระเป๋าสตางค์ ราคา 100-400 บาท 3. กระเป๋าใส่โทรศัพท์ ราคา 250 บาท 4. กล่องกระดาษชําระ ราคา 500-700 บาท 5. กล่องเอนกประสงค์ ราคา 250-400 บาท 6. กระติบข้าว ราคา 700 บาท 7. ป้ายอักษรชื่อ ราคา 500-1,000 บาท 8. โคมไฟ ราคา 1,000-3,000 บาท 9. เคสมือถือ ราคา 150 บาท 10. ที่คาดผม ราคา 50 บาท 11. กิ๊บติดผม ราคา 30 บาท คู่ละ 50 บาท 12. ซองใส่ช้อนส้อม ราคา 60 บาท 13. ที่หุ้มแก้วน้ำ ราคา 60 บาท

19 ดังนั้น ต้นทุนในการผลิตและราคาขายจะขึ้นอยู่กับจำนวนเส้นตอกที่ใช้และวัสดุที่นำมาใช้ประกอบเป็น ชิ้นงาน ตัวอย่างเช่น กระเป๋าทรงรี - ใช้ไม้ตอก 364 เส้น 182 บาท - โครงกระเป๋า 500 บาท - ผ้ากํามะหยี่ 10 ซม. 5 บาท - กาวร้อน 10 บาท - ค่าดําเนินงาน 300 บาท รวม 997 บาท ราคาขาย 1,900 บาท ได้กําไร 903 บาท

20 ผู้จัดทำหลักสูตร 1. นางนัยนา ผุยแสงพันธ์ ครูโรงเรียนบ้านเหมืองแบ่ง อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย ครุศาสตร์บัณฑิต สาขาภาษาต่างประเทศ สถาบันราชภัฎเลย 2. นายณภัทร เสริฐศรี ครูโรงเรียนบ้านเหมืองแบ่ง อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาคอมพิวเตอร์ มหาวิทยาลัยสยาม