หน่วยที่ 4 พุทธศาสนสุภาษิต

๔หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี

พุทธศาสนสุภาษติ

จุดประสงค์การเรียนรู้
• อธิบายพทุ ธคณุ และขอ้ ธรรมสาคัญในกรอบอรยิ สัจ ๔ หรอื หลกั ธรรมของศาสนาทตี่ นนับถอื ตามทีก่ าหนด

เหน็ คุณคา่ และนาไปพัฒนาแกป้ ัญหาของตนเองและครอบครัวได้

พุทธศาสนสุภาษิต เป็นหลักคาสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งกล่าวไว้ใน

รูปแบบของข้อความขนาดส้นั แต่มีเนื้อหาและสาระอันลึกซ้ึง นาไปเป็นข้อคิดใน
การดาเนนิ ชีวติ ได้เป็นอย่างดี

ยํ เว เสวติ ตาทิโส : คบคนเชน่ ไรย่อมเปน็ เชน่ นนั้

คนสามารถแบ่งออกได้เป็น ๒ ประเภท

คนดี ทางธรรม • มีจิตเมตตา เอ้ือเฟ้ือ ไม่ลักขโมย ไม่ฉ้อโกง ไม่ผิดลูกเมีย
ทางโลก ผอู้ ่ืน พูดแต่ส่ิงทีเ่ ป็นประโยชน์และเปน็ ความจรงิ

• มีความขยนั ประกอบอาชีพสุจริต ทางานเก่ง มีความสามารถ
หลีกเล่ยี งอบายมุข ไมล่ ะเมดิ ใคร ไม่เอาเปรยี บคน

คนไมด่ ี ทางธรรม • ชอบประทุษร้ายผู้อนื่ ทรมานสัตว์ ชอบลักขโมยและฉอ้ โกง
ทางโลก ลว่ งเกนิ ของรักของผูอ้ ืน่ พูดคาหยาบ คดิ แค้นพยาบาท

• เป็นคนขี้เกียจ ทางานไม่มปี ระสทิ ธภิ าพ การงานไม่ประสบ
ความสาเร็จ ไมช่ อบศึกษาหาความรู้

อตตฺ นา โจทยตตฺ านํ : จงเตอื นตนดว้ ยตนเอง

• พระพุทธศาสนาได้สอนไว้ว่า ตนเป็นท่ีพ่ึงแห่งตน (อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ) เพราะผู้ท่ีอยู่กับตนเอง
ตลอดเวลา คอื ตนเอง ความช่วยเหลือท่ีคาดหวังได้จากบุคคลอ่ืนน้ันไม่แน่นอน แต่ถ้าสามารถช่วยเหลือ
ตนเองได้ ความชว่ ยเหลอื น้นั ยอ่ มเป็นสิง่ แน่นอน
การฝกึ เตือนตนเองสามารถทาได้หลายวิธี

• หยุดคิดก่อนใช้เงินทุกครั้ง ว่าใช้จ่ายในสิ่งที่จาเป็น และคุ้มค่าหรือไม่
ถ้าไม่ค้มุ คา่ ควรจ่ายหรือไม่

• ทบทวนก่อนออกจากบ้าน ว่าได้ปิดน้า ปิดไฟ หรือถอดปลั๊กไฟ
ให้เรยี บรอ้ ยแล้วหรอื ยัง หากไม่แนใ่ จควรเขา้ ไปตรวจสอบอีกครง้ั

• ขณะขับรถต้องเตือนตนอยู่เสมอว่า ไม่ควรใช้ความเร็วเกินที่กฎหมาย
กาหนด และต้องขบั ดว้ ยความระมัดระวงั เป็นตน้

นิสมฺม กรณํ เสยโฺ ย : การใครค่ รวญก่อนแลว้ จงึ ทําดกี วา่

• การใคร่ครวญก่อนลงมอื ทา เป็นการลดความประมาทในการทาสงิ่ ต่างๆ

• ป้องกันการตัดสินใจผิดพลาด • ช่วยใหป้ ระสบความสาเรจ็
ซึ่งอาจทาให้เสียเวลา และ ในการทาสง่ิ ต่างๆ ไดเ้ ร็วข้ึน
สง่ ผลร้ายตามมา

• ชว่ ยลดความขดั แย้งในครอบครัว
โรงเรยี น และสงั คม

ทุราวาสา ฆรา ทกุ ฺขา : เหย้าเรือนท่ปี กครองไม่ดี นาํ ทุกขม์ าให้

ความสําคญั ของผู้นาํ ครอบครวั ลกั ษณะของผนู้ ําครอบครัวท่ดี ี

• เป็นแบบอยา่ งในการดาเนนิ ชีวิตใหแ้ กส่ มาชิกในครอบครัว • เปน็ แบบอยา่ งท่ีดีให้แกส่ มาชิกในครอบครวั
• เป็นผนู้ าในการวางแนวทางปฏิบตั ิกติกากฎของครอบครัว • มคี วามเปน็ ประชาธปิ ไตย
• เป็นผู้หารายได้มาจุนเจือครอบครวั • มคี ุณธรรมจริยธรรม

ลักษณะของครอบครัวที่มผี ู้ปกครองท่ดี ี

• ระเบียบและกฎเกณฑ์ของบา้ นมคี วามยดื หย่นุ ไมเ่ ขม้ งวดเกนิ ไป
• สมาชกิ ในครอบครวั ปฏบิ ัตติ ามระเบียบ
• พ่อ-แมป่ ฏบิ ัตติ นเป็นแบบอยา่ งท่ดี ี
• สมาชิกในครอบครัวมีความเมตตาต่อกัน ให้อภัยกนั ไม่จับผดิ กนั
• พอ่ -แมม่ คี วามยตุ ิธรรม ไม่ลาเอยี ง