IQRA 1

i

Kaedah Mudah & Cepat
Belajar Al-Quran

LQS

JILID 1

i

ii

© DARULFIKIR

Cetakan Pertama … 2022

ISBN 978-983-131-440-1

Hak cipta terpelihara. Tidak ada mana-mana bahagian pun daripada penerbitan ini boleh disimpan
dalam bentuk yang boleh dipergunakan semula atau dihantar menerusi apa jua cara, elektronik,
mekanikal, salinan fotokopi, rakaman, cakera liut, cakera keras, menerusi internet dan sebagainya
tanpa terlebih dahulu mendapat kebenaran bertulis daripada penerbit. Perundingan tertakluk
kepada perkiraan royalti dan honorarium.

Penyusun: Ketua Editor:
Ustaz Muhammad Asyraf bin Saifuddin Prof. Madya Dr. Khairul Anuar bin Mohamad
Pensyarah Huffaz Profesional UniKL RCMP Pensyarah Kanan Fakulti Quran dan
Sunnah USIM & Ahli Lajnah
Tashih al-Quran KDN

Penyusun Bersama: Pentashih:

1. Ustaz Syed Mohd Muzzaffar bin Syed Azlan 1. Ustaz Hj Mazlan bin Mohamad Zaini

Imam Utama Masjid Sultan Azlan Shah Ahli Lajnah Tashih al-Quran KDN

2. Ustaz Hafizan bin Mohamad Zohdi 2. Ustaz Radzi Kamarul Hailan

Pegawai Jabatan Agama Islam Masjid Johan Musabaqah Tilawah al-Quran

Sultan Azlan Shah Antarabangsa 2000 & 2004



3. Ustaz Muhammad Khidir bin Daud 3. Al-Marhum Ustaz Saifuddin bin Asri

Pegawai Masjid Sultan Azlan Shah Mantan Panel JU Iqra’ Kebangsaan



Reka bentuk berkomputer:

MATANG CIPTA BINA SDN BHD

Telefaks: 603-26948692

E-mail: matangcipta@yahoo.com

Diterbitkan oleh:

Pemegang Lesen
Buku Iqra’ karya Alm. Ustaz Haji As’ad Humam di Malaysia
329B, Jalan Abdul Rahman Idris,
Off Jalan Raja Muda Abdul Aziz,
50300 Kuala Lumpur
Tel: 603-26913892, 26981636/7 Faks: 603-26928757
E-mel: emel@darulfikir.com.my
Laman Sesawang: www.darulfikir.com.my

Dicetak oleh:
PERCETAKAN DARULFIKIR
No. 61, Persiaran Mewah
Kawasan Perindustrian Bandar Tun Razak Cheras,
56000 Kuala Lumpur.

ii

iii

KANDUNGAN

BIL KANDUNGAN IQRA MUKASURAT

1 MENGENAL NAMA HURUF HIJAIYAH ...................... iii
2 KAEDAH PEWARNAAN HUKUM TAJWID ...................... iv
DI DALAM AL-QURAN OLEH KDN

3 PANDUAN MENGAJAR BUKU 1 ...................... x
4 BORANG PENILAIAN IQRA’ LQS ...................... xii
5 HURUF HIJAIYAH (BERHARAKAT FATHAH) 1 ...................... 1
6 PENILAIAN BUKU 1 1 ...................... 21

7 PANDUAN MENGAJAR BUKU 2 2 ...................... ii
8 HURUF BERSAMBUNG (BERHARAKAT 2 ...................... 1
FATHAH)
9 BACAAN 2 HARAKAT - FATHAH 2 ...................... 11
10 PENILAIAN BUKU 2 2 ...................... 21

11 PANDUAN MENGAJAR BUKU 3 3 ...................... ii
12 HURUF HIJAIYAH (BERHARAKAT KASRAH) 3 ...................... 1
13 BACAAN 2 HARAKAT (KASRAH) 3 ...................... 4
14 HURUF HIJAIYAH 3 ...................... 10
(BERHARAKAT DHOMMAH)
15 BACAAN 2 HARAKAT (DHOMMAH) 3 ...................... 12
16 ALIF ZAIDAH 3 ...................... 13
17 PENILAIAN BUKU 3 3 ...................... 21

18 PANDUAN MENGAJAR BUKU 4 4 ...................... ii
19 TANWIN SELARI/69 4 ...................... 1
20 BACAAN LIN 4 ...................... 5
21 BACAAN MIM BERTANDA SUKUN 4 ...................... 9
22 BACAAN NUN BERTANDA SUKUN 4 ...................... 11
23 BACAAN QALQALAH 4 ...................... 13
24 HURUF-HURUF SUKUN 4 ...................... 15
25 PENILAIAN BUKU 4 4 ...................... 23

iii

iv

26 PANDUAN MENGAJAR BUKU 5 5 ...................... ii
27 HAMZAH WASAL YANG TIDAK DIBACA 5 ...................... 1
28 FORMULA WAQAF 5 ...................... 2
29 WAQAF TANWIN BARIS ATAS 5 ...................... 4
30 WAQAF TA’ MARBUTAH 5 ...................... 5
31 TANDA MAD DAN WAW ZAIDAH 5 ...................... 7
32 FORMULA DENGUNG 5 ...................... 8
33 TANDA KUAT 5 ...................... 12
34 BACAAN SABDU 5 ...................... 15
35 LAFAZ ALLAH 5 ...................... 20
36 BACAAN TANPA DENGUNG PADA 5 ...................... 22
DAN .
37 BACAAN 6 HARAKAT 5 ...................... 25
38 PENILAIAN BUKU 5 5 ...................... 26

39 PANDUAN MENGAJAR BUKU 6 6 ...................... ii
40 DENGUNG MASUK WAW 6 ...................... 1
41 DENGUNG MASUK YA 6 ...................... 4
42 DENGUNG MIM KECIL 6 ...................... 7
43 BACAAN IKHFA’ HAKIKI 6 ...................... 10
44 HAMZAH WASAL PERMULAAN AYAT 6 ...................... 18
45 TANDA WAQAF 6 ...................... 20
46 WAQAF PADA SIMBOL MAD 6 ...................... 21
47 BACAAN SAKTAH 6 ...................... 22
48 WAQAF NUN SABDU 6 ...................... 23
49 WAQAF BERTEMBUNG SUKUN 6 ...................... 24
50 WAQAF QALQALAH KUBRA 6 ...................... 25
51 WAQAF TANWIN DI ATAS HAMZAH 6 ...................... 26
52 HURUF MUQOTTA’AH 6 ...................... 27
53 ILTIQA’ SAKINAIN 6 ...................... 28
54 BACAAN UNIK 6 ...................... 29
55 HURUF SIN DI ATAS/BAWAH HURUF SOD 6 ...................... 29
56 TANDA BUJUR ‘0’ DAN TANDA BULAT ‘O’ 6 ...................... 29
57 PENILAIAN BUKU 6 6 ...................... 30
58 REKOD PRESTASI 6 ...................... 31

iv

v

KATA PENGANTAR

Alhamdulillah syukur ke hadrat Allah SWT atas kurniaan-Nya buku ini
dapat dihasilkan atas sokongan dan saranan dari pelbagai pihak
khususnya buat guru-guru dan jurulatih utama daripada Kementerian
Pendidikan Malaysia.
Mengambil saranan daripada hadith Baginda Nabi SAW
berkenaan galakan dalam mempelajari dan mengajar al-Quran, maka
penulis dan sahabat-sahabat yang lain berusaha untuk menyusun
satu inovasi kepada kaedah Iqra’ sedia ada supaya para penuntut al-
Quran dapat mempelajari al-Quran dengan kaedah yang termudah
berdasarkan simbol-simbol yang terdapat di dalam Rasm al-‘Uthmani.
Menyedari bahawa Iqra’ adalah kaedah yang telah sebati
dalam masyarakat Malaysia pada hari ini, maka inovasi ini masih
mengekalkan konsep dan kaedah utama di dalam Iqra’ sedia
ada sebanyak 80 peratus, dan selebihnya adalah inovasi yang
memfokuskan kepada arahan dan cara mengajar yang baharu
(tambahan). Justeru, guru-guru dibawah Kementerian Pendidikan
Malaysia dan JAKIM masih boleh mengaplikasikannya kepada para
pelajar kerana penambahbaikan dan inovasi yang dilakukan hanya
sedikit sahaja.
Selain itu, inovasi ini juga disusun bagi membantu menyelesaikan
masalah buta huruf al-Quran dengan memfokuskan kepada semua
golongan masyarakat yang masih berada di paras yang sangat
rendah terutamanya golongan dewasa. Dalam pada masa yang
sama, selain daripada mengekalkan hampir keseluruhan kaedah Iqra’
sedia ada, ia juga disusun untuk melatih dan memfokuskan kepada
bacaan yang tepat secara bertajwid melalui simbol-simbol di dalam
Rasm al-‘Uthmani. Tambahan, pada peringkat permulaan (asas
bacaan al-Quran) ini, pelajar tidak diberatkan untuk menghafal dan
mengingati hukum-hukum tajwid (teori tajwid), bahkan hanya perlu
melihat kepada simbol-simbol di dalam al-Quran Rasm al-‘Uthmani
(dabt al-Quran) sahaja.

v

vi
Buku yang terdiri daripada enam jilid ini, setelah dicuba dan
diuji di pelbagai tempat serta golongan, terbukti ia sesuai, mudah dan
berkesan terhadap pelbagai golongan dan peringkat umur.
Harapan penulis, moga kita diganjarkan dengan ganjaran yang
berlipat ganda atas segala usaha memartabatkan al-Quran dalam
kehidupan umat sejagat. Mudah-mudahan usaha yang baik ini akan
mendapat redha dan hidayah daripada Allah SWT. Barakallahufikum.
Penyusun,
Asyraf Sayf
Malaysia, 2022

vi

vii
Mengenal Nama Huruf Hijaiyah

vii

viii

HA JA SA TA BA A

SA ZA RO ZA DA KHO
SHA

TO DO SO


ZO


QO FA GHO ‘A


YA HA WA NA MA LA KA

viii

ix KAEDAH PEWARNAAN HUKUM TAJWID
LAJNAH TASHIH AL-QURAN, KDN
NO
1 WARNA COKLAT – 6 HARAKAT

HUKUM MAD CONTOH KETERANGAN
LAZIM
Diwarnakan huruf Alif dan
tanda Mad
Diwarnakan huruf Alif dan
tanda Mad

Diwarnakan huruf Lam,
tanda Mad, Mim dan
tanda Mad

Diwarnakan huruf Mim
dan tanda Mad

WARNA MERAH – 4 / 5 HARAKAT

NO HUKUM MAD CONTOH KETERANGAN
1 MUTTASIL
Diwarnakan huruf Alif dan
2 MUNFASIL tanda Mad

3 SILAH KUBRA Diwarnakan huruf Waw
dan tanda Mad

Tidak diwarnakan pada
Ra’s ayah

Ditengah ayat yang
terdapat tanda waqaf,
diwarnakan tanda Mad,
alif kecil dan rumah Ya.

Diwarnakan tanda Mad,
alif kecil dan rumah Ya.

Diwarnakan huruf Waw
kecil dan tanda Mad

WARNA JINGGA – 2 / 4 / 6 HARAKAT

NO HUKUM MAD CONTOH KETERANGAN
1 ‘ARIDH LISSUKUN
Diwarnakan huruf Waw
2 LIN sahaja

*Mengambil kira Ra’s ayah

Diwarnakan huruf Ya dan
Sukun

*Mengambil kira Ra’s ayah

ix

x

WARNA HIJAU – DENGUNG

NO HUKUM MAD CONTOH KETERANGAN

1 IKHFA’ Diwarnakan huruf Nun,
Kaf dan Dommah
2 NUN TASYDID
3 MIM TASYDID Diwarnakan huruf Qaf,
Tanwin, Alif, Kaf dan
4 IQLAB Fathah

5 IDGHAM BI Diwarnakan huruf Mim,
GHUNNAH Ba’ dan Kasrah

6 IDGHAM BI LA Diwarnakan huruf Nun,
GHUNNAH Syaddah dan Fathah

7 IDGHAM Diwarnakan huruf Mim,
Syaddah dan Fathah
MUTAMATHILAIN
Diwarnakan huruf Mim,
Dommah, Mim kecil, Ba’
dan Kasrah

Diwarnakan huruf Nun,
Mim kecil, Ba’ dan Fathah

Diwarnakan huruf Nun, Ya
dan Dommah

Diwarnakan Syaddah,
Tanwin, Waw dan Fathah

Diwarnakan huruf Waw,
Fathah, Syaddah, Tanwin
dan Ra’

Bagi yang tidak menggunakan
warna ungu bagi tafkhim ra’

Diwarnakan huruf Nun
pertama, Nun kedua
Syaddah dan Dhommah

Tidak diwarnakan huruf
Ba’ dan Tanwin serta Waw
selepasnya

*Mengambil kira waqaf Ra’s ayah

Diwarnakan huruf Mim,
Syaffah dan Tanwin

Diwarnakan huruf Mim
pertama, Mim kedua,
Syaddah dan Kasrah

x

xi

WARNA BIRU – QALQALAH

NO HUKUM MAD CONTOH KETERANGAN
1 QALQALAH
Diwarnakan huruf Ba’ dan
Sukun
Diwarnakan huruf Ba’,
Syaddah dan Fathah

*Mengambil kira Ra’s ayah

Diwarnakan huruf Dal
dan Sukun
Diwarnakan huruf Dal,
tanwin beserta mim kecil

*Mengambil kira Ra’s ayah
bertemu huruf Ba’

WARNA UNGU – RA’ TEBAL

NO HUKUM MAD CONTOH KETERANGAN
1 RA’ TEBAL
Diwarnakan huruf Ra’ dan
Fathah

Diwarnakan huruf Ra’ dan
Tanwin

Diwarnakan huruf Ra’
Sahaja

Diwarnakan huruf Ra’
hijau

Bagi yang tidak menggunakan
warna ungu bagi tafkhim ra’

Diwarnakan huruf Ra’ dan
Sukun

Diwarnakan huruf Ra’
Sahaja

Ra’ dihijaukan

Bagi yang tidak menggunakan
warna ungu bagi tafkhim ra’

Diwarnakan huruf Ra’ dan
Tanwim

*Mengambil kira Ra’s ayah

Huruf Ra’ yang
mempunyai dua wajah,
hendaklah diwarnakan
juga berdasarkan wajah
bacaan yang lebih utama

xi

xii

BORANG PENILAIAN IQRA’ LEARNING QURAN BY SYMBOL (LQS)

Nama: ........................................................................................ Umur: .............................................
Alamat: ................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
No. Telefon: ................................ E-mel: ............................ Pekerjaan: .............................................

BIL PERKARA 1 2 3 4 5

1


2


3


4


5


6


7


8


9


10

1 Sangat tidak memuaskan 2 Tidak memuaskan 3 Memuaskan 4 Baik 5 Sangat Baik

Bacaan Catatan Potongan Markah

Tahap Bacaan Surah Al-Fatihah
..................../ 50 ..................../ 20
Markah
xii

xiii

PANDUAN MENGAJAR BUKU SATU
1. Kaedah Mengajar

1.1 Cara mengajar murid aktif - Guru sebagai pemudahcara
dan memberikan contoh bacaan yang berwarna
merah.

1.2 Guru mengajar secara beramai-ramai atau menyemak
seorang demi seorang.

1.3 Murid yang cerdas membantu murid-murid yang
lemah.

1.4 Pelajar dewasa diuji terlebih dahulu tahap bacaan
menggunakan borang penilaian yang disediakan

2. Mengajar Secara Beramai-ramai
2.1 Guru memperkenalkan kesemua huruf dengan baris
atas (rujuk mukasurat viii). Membezakan 3 bunyi
huruf yang sering dibaca iaitu Kemelayuan (mulut
dingangakan), Kearaban (Mulut disenyumkan sedikit)
dan Imalah (bunyi terlampau condong). Tunjukkan
bagaimana cara yang betul untuk menyebut huruf
dengan lahjah Arab.
2.2 Guru membaca contoh, diikuti murid secara beramai-
ramai atau seorang demi seorang.
2.3 Guru meminta untuk murid menghafal huruf, perenggan
demi perenggan.
2.4 Guru memberi masa untuk murid menghafal.Setiap
kali selesai menghafal, murid dikehendaki menutup
tulisan rumi huruf, dan membaca huruf-huruf tersebut.
Sekiranya murid lupa, maka boleh dibuka tulisan rumi
tersebut, dan kembali semula untuk disebut huruf-huruf
daripada awal.
2.5 Diingatkan, pengajaran secara beramai-ramai adalah
lebih praktikal pada pengenalan huruf . Adapun latihan
bacaan, ia perlu diajar satu per satu bergantung
kepada kemampuan murid secara individu.

3. Mengajar Secara Individu
3.1 Sekiranya perlu, murid-murid dibahagikan kepada
beberapa kumpulan mengikut kemampuan

xiii

xiv

3.2 Guru hanya memberi contoh bacaan, tidak memberi
ulasan.

3.3 Sekiranya murid-murid sudah boleh membaca dengan
betul, maka guru tidak perlu mengulangi lagi.

3.4 Sekiranya murid-murid masih keliru membaca huruf
yang pendek dengan bacaan yang panjang, guru
perlu membetulkan dengan segera dan jelas.

3.5 Sekiranya murid-murid masih keliru membaca huruf-
huruf tertentu, guru hendaklah membetulkannya
dengan cara berikut:

Isyarat sahaja: Seperti kata-kata, eh eh, atau hati
hati!! Dan sebagainya. Jika murid-murid masih keliru
juga, guru perlu memberi imbasan memori seperti
lupa membaca bunyi ( ) guru mengingatkan titiknya
sahaja, bila tiada titik baca ( ) dan sekiranya murid-
murid masih lupa juga, guru perlu menunjukkan bacaan
yang sebenar. Guru perlulah juga memberi pujian/
respond kepada bacaan yang betul.

3.6 Buku satu memberi pengenalan sebutan bunyi, huruf
fathah. murid-murid yang menguasai buku satu sahaja
layak dipindahkan ke buku dua, walaupun murid-murid
kurang fasih menyebut bunyi huruf-huruf tertentu seperti
, , , , , , , ,, .

3.7 Penguasaan murid boleh diuji pada huruf berwarna
hijau dengan meminta murid membacanya secara
rawak.

3.8 Murid-murid yang cepat menguasai bolehlah dipin-
dahkan kehalaman berikutnya tanpa menghabiskan
halaman berkenaan.

3.9 Penilaian- Guru berkenaan sebagai pengujinya.
4.0 Pada setiap pelajaran baru, turut dimuatkan contoh-

contoh dari pelajaran-pelajaran sebelumnya sebagai
satu bentuk pedagogi ulangkaji kepada murid.

PERHATIAN: Laras bahasa yang digunakan dalam buku ini adalah laras bahasa
untuk memudahkan sesi pengajaran dan pembelajaran sahaja dan tidak
mewakili mana-mana bahan ilmiah dalam bidang tajwid atau para ulamanya.

xiv

1

Baris di atas dibunyikan
dengan vokal “ A ”

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

= =
=

19 =

=

20
Cubalah bezakan.

Harus jelas beza di antara bunyi.

––
––
––
––
––
––
––

21
Penilaian untuk buku satu.

Jika belum mahir, ulangkan sehingga lancar.

22

“Sebaik-baik kamu ialah yang mempelajari
Al-Quran dan mengajarkannya.”
(Riwayat Bukhari, No. 4639)