1 ชื่อโครงงาน น้ำอะไรดีนะ ผู้จัดทำโครงงาน นักเรียนอนุบาลปีที่ 3 โรงเรียนวัดไทรพอน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพัทลุง เขต 2 ครูที่ปรึกษา นางพรรณภา ขุนแพ่ง ระยะเวลาในการจัดทำ ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม 2566 – วันที่ 15 มีนาคม 2566 ที่มาของโครงงาน (วันที่ 1 มีนาคม 2566) จากการที่คุณครูให้นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 3 ดื่มนมในตอนเช้า และมีนักเรียนคนหนึ่งแอบเอานมไป เทใส่ในแจกันต้นไหลมาเทมาในห้องน้ำ เพื่อนๆเห็นจึงมาบอกคุณครูให้ไปดู ครูและเพื่อนๆได้เดินไปดู และได้มีการสนทนาเกิดขึ้น คุณครู : น้องวายุทำอะไรคะ ฟาเดล : วายุดื่มนมไม่หมดครับครู มะลิ: วายุเอานมมาเทใส่ต้นไม้ค่ะครู วายุ : ผมเอานมมาให้ต้นไม้กินครับครู มิเกว : ต้นไม้กินนมได้มั้ยคะคุณครู แก้ม : หนูว่าต้นไม้กินนมไม่ได้ค่ะเพราะต้นไม้ไม่ใช่คน ปกป้อง : ผมว่าต้นไม้กินนมได้ เพราะนมมีประโยชน์ ปังปอนด์: เราสามารถเอาน้ำอะไรมาใส่ในแจกันปลูกต้นไม้ได้บ้างครับคุณครูหรือต้องใช้น้ำเปล่า อย่างเดียว หลังจากดื่มนมเสร็จแล้ว ครูนำนักเรียนเข้าห้องเรียนและสนทนาถึงเรื่องแจกันต้นไหลมา เทมาในห้องน้ำกันต่อ นักเรียนมีความสนใจอยากจะทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำชนิดต่างๆ จึงเป็นที่มา ของการจัดทำโครงงานเรื่อง น้ำอะไรดีนะ ขั้นที่ 1 ตั้งคำถามเกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ จากการสนทนา ทำให้ได้คำถามที่นักเรียนอยากรู้ 5 คำถาม ดังนี้ คำถามที่ 1 ต้นไหลมาเทมาสามารถปลูกในน้ำอะไรได้บ้าง คำถามที่ 2 นำต้นไหลมาเทมามาปลูกในกระถางได้หรือไม่ คำถามที่ 3 ต้นไหลมาเทมามีประโยชน์อย่างไรบ้าง คำถามที่ 4 ต้นไหลมาเทมา มีกี่ชนิด อะไรบ้าง คำถามที่ 5 ต้นไหลมาเทมาสามารถรับประทานได้หรือไม่ จากคำถามที่นักเรียนอยากรู้ 5 คำถาม นักเรียนและครูร่วมกันสนทนาถึงคำถามที่นักเรียนอยากรู้ มากที่สุดเพื่อค้นหาคำตอบ ซึ่งนักเรียนส่วนมากเห็นตรงกันว่า อยากหาคำตอบ คำถามที่ 1 คือ ต้นไหลมาเทมาสามารถปลูกในน้ำอะไรได้บ้าง
2 คำถาม ต้นไหลมาเทมาสามารถปลูกในน้ำอะไรได้บ้าง จุดประสงค์ เพื่อค้นหาคำตอบว่าต้าไหลมาเทมาปลูกในน้ำอะไรได้บ้าง ที่มาของโครงงาน
3 ตั้งคำถามที่อยากรู้ สรุปคำถามที่นักเรียนอยากรู้ 5 คำถาม ตัวแปรต้น ต้นไหลมาเทมา น้ำชนิดต่างๆ ได้แก่ น้ำเปล่า นมรสจืด น้ำหวาน และน้ำอัดลม ตัวแปรตาม การเจริญเติบโตของต้นไหลมาเทมา ตัวแปรควบคุม ขนาดของต้นไหลมาเทมา ปริมาณของน้ำชนิดต่างๆ ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน (วันที่ 2 มีนาคม 2566) คุณครูและเด็กสนทนาร่วมกันโดยคุณครูใช้คำถามกระตุ้นให้เด็กเล่าประสบการณ์เดิมเกี่ยวกับต้น ไหลมาเทมาที่เด็กๆรู้จักหรือเคยเห็นที่ไหน มีวิธีการปลูกอย่างไร คุณครู : เด็กๆ เคยเห็นต้นไหลมาเทมาที่ไหนบ้างคะ แล้วมีวิธีการปลูกอย่างไร กังฟู: ผมเคยเห็นที่บ้านย่าครับ ต้นไหลมาเทมาอยู่ในกระถางและเกาะเลื้อยบนต้นมะม่วงครับ แก้มใส : ที่บ้านหนูแม่ปลูกในน้ำเปล่าใส่แจกันแขวนไว้ที่หน้าบ้านค่ะคุณครู ครูจึงชวนเด็กสนทนาต่อเนื่องว่า เห็นมั้ยคะเด็กๆว่าต้นไหลมาเทมาสามารถปลูกได้ทั้งในดินและในน้ำ รวมทั้งได้ทบทวนถึงคำถามที่เด็กอยากรู้ คือ สามารถปลูกต้นไหลมาเทมาในกระถางได้หรือไม่ โดยครูแบ่งเด็กออกเป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละ 5 คน ร่วมกันคิดและคาดคะเนคำตอบ จากคำถามดังนี้ “เด็กๆ คิดว่าเราสามารถปลูกต้นไหลมาเทมาได้ในน้ำชนิดใดบ้างคะ” ให้เด็กแต่ละกลุ่มนำเสนอ และคุณครูเขียนการคาดคะเนลงในกระดาษชาร์ท กลุ่มที่ 1 : น้ำเปล่าค่ะ เพราะที่บ้านหนูแม่ใช้น้ำเปล่าในการปลูกต้นไหลมาเทมาค่ะ กลุ่มที่ 2 : นมโรงเรียนครับคุณครู เพราะผมคิดว่านมมีประโยชน์น่าจะปลูกต้นไหลมาเทมาได้ กลุ่มที่ 3 : น้ำหวาน(เฮลซ์บลูบอย)ครับ เพราะผมชอบดื่มครับ น้ำสีเขียวเหมือนต้นไม้ผมว่าน่าจะปลูกต้นไหลมาเทมาได้ครับ กลุ่มที่ 4 : น้ำอัดลม(น้ำโค้ก)ครับคุณครู เพราะผมชอบดื่มลองเอามาปลูกต้นไหลมาเทมาดูครับ
4 การคาดคะเนค าตอบของแต่ละกลุ่ม ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ (วันที่ 2 มีนาคม 2566) คุณครูสนทนากับเด็ก โดยใช้คำถาม “เด็กๆมีวิธีการหาคำตอบโดยวิธีใดได้บ้าง ถึงจะทราบว่า สามารถปลูกต้นไหลมาเทมาได้ในน้ำชนิดใดบ้าง” คุณครู : เด็กๆช่วยกันคิดซิคะว่า เราจะมีวิธีการหาคำตอบอย่างไร กลุ่มที่ 2 : กลับไปถามพ่อกับแม่ที่บ้านแล้วมาเล่าให้เพื่อนๆฟัง กลุ่มที่ 4 : ค้นหาข้อมูลในอินเทอร์เน็ต กลุ่มที่ 1 : ทดลองปลูกในน้ำชนิดต่างๆ เด็กและคุณครูร่วมกันสรุปวิธีการหาคำตอบดังนี้ 1. ถามพ่อแม่แล้วมาเล่าให้เพื่อนฟัง 2. ค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต 3. ทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำชนิดต่างๆ ได้แก่ น้ำเปล่า นมรสจืด น้ำหวาน และน้ำอัดลม คุณครูให้เด็กออกแบบวิธีบันทึกผลและนำเสนองาน โดยถามเด็กว่า เมื่อได้รับความรู้เรื่องวิธีการ ปลูกต้นไหลมาเทมาแล้ว เด็กๆมีวิธีบันทึกผลอย่างไรบ้าง และจะนำงานไปให้คนอื่นมีความรู้ด้วยจะทำอย่างไร มิเกว : เล่าให้เพื่อนฟัง แล้วให้คุณครูจดบันทึกตามที่ที่หนูเล่า กำปั้น : ทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำต่างๆ สังเกตและให้เด็กๆวาดภาพ คุณครู : กี่วันจึงไปสังเกต สังเกตกี่ครั้ง บุรินทร์: สังเกตทุกวัน สังเกต 7 ครั้งค่ะ กร : ให้เด็กๆเอาภาพวาดผลการทดลองมาเล่าให้เพื่อนฟัง แล้วให้คุณครูจดบันทึกด้วยค่ะ ติน : เด็กๆนำผลงานไปโชว์ ที่มุมผลงานของเราครับ
5 จากการร่วมสนทนาระหว่างเด็กและคุณครูสามารถสรุปวิธีการบันทึกผลการทดลอง และนำเสนองาน ได้ดังนี้ วิธีการบันทึกผลการทดลอง และนำเสนองาน 1. สังเกตต้นไหลมาเทมากลุ่มตนเองในแต่ละวัน แล้ววาดภาพระบายสี 2. นำผลงานมาเล่าให้เพื่อนๆฟัง 3. ให้คุณครูจดบันทึกผลการเจริญเติบโตของต้นไหลมาเทมา 4. นำผลงานไปโชว์ มุมผลงานของเรา วิธีการหาคำตอบและวิธีการบันทึกผล – นำเสนองาน ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย (วันที่ 3 มีนาคม 2566) คุณครูให้เด็กกลับไปสอบถามผู้ปกครองเรื่องวิธีการปลูกต้นไหลมาเทมาว่าสามารถปลูกในน้ำ ชนิดใดได้บ้าง โดยให้ผู้ปกครองเล่าให้เด็กฟัง และจดลงในกระดาษ เพื่อเด็กจะได้มาเล่าให้เพื่อนๆฟังได้ โดยน้องปกป้องได้ความรู้มาจากคุณพ่อ คุณพ่อบอกว่าเราสามารถปลูกต้นไหลมาเทมาได้ทั้งในดินและในน้ำ ซึ่งต้นไหลมาเทมาสามารถปลูกได้ง่ายและดูแลได้ง่าย ส่วนการปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำส่วนมากที่พ่อเคยเห็น เขาใช้น้ำเปล่าในการปลูก บางบ้านใส่แจกันตั้งไว้บนโต๊ะ บางบ้านใส่แจกันแขวนไว้หน้าบ้าน คุณครูให้เด็กๆค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต เรื่องวิธีการปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำ โดยคุณครูช่วยค้นหาข้อมูลและอ่านให้ฟัง จากการหาคำตอบโดยวิธีค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตสรุปว่าวิธีการปลูกต้นพลูด่างในน้ำสามารถปลูก โดยใช้น้ำประปาทั่วไป(น้ำเปล่า) แต่ไม่เจอวิธีการปลูกต้นไหลมาเทมาด้วยน้ำชนิดอื่นๆเลย จึงทำให้เด็กๆ สงสัยและสนใจที่จะทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาด้วยน้ำชนิดอื่นๆ เพื่อดูว่า เราสามารถปลูกต้นไหลมาเทมา ในน้ำชนิดใดได้บ้าง
6 เด็กๆ แต่ละกลุ่มทดลองปลูกต้นไหลมาเทมา โดยใช้ระยะเวลา 7 วัน ในการสังเกต การเจริญเติบโต ของต้นไหลมาเทมา แต่ละกลุ่มใช้วิธีการปลูกด้วยน้ำที่แตกต่างกัน ดังนี้ กลุ่มที่ 1 ปลูกโดยใช้น้ำเปล่า กลุ่มที่ 2 ปลูกโดยใช้น้ำอัดลม (น้ำโค้ก) กลุ่มที่ 3 ปลูกโดยใช้น้ำหวาน (เฮลซ์บลูบอยสีเขียว) กลุ่มที่ 4 ปลูกโดยใช้นมรสจืด วัสดุ/อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง
7 กลุ่มที่ 1 ทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาโดยใช้น้ำเปล่า
8 กลุ่มที่ 2 ทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาโดยใช้น้ำอัดลม (น้ำโค้ก)
9 กลุ่มที่ 3 ทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาโดยใช้น้ำหวาน (เฮลซ์บลูบอยสีเขียว)
10 กลุ่มที่ 4 ทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาโดยใช้นมรสจืด
11 ขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล (ตั้งแต่วันที่ 7 มีนาคม – วันที่ 15 มีนาคม 2566) เด็กๆแต่ละกลุ่มบันทึกผลตามวิธีที่ออกแบบไว้ คือ สังเกตต้นไหลมาเทมากลุ่มตนเองในแต่ละวัน แล้ววาดภาพระบายสีและนำผลงานมาเล่าให้เพื่อนๆฟัง โดยให้คุณครูจดบันทึกผลการเจริญเติบโตของต้น ไหลมาเทมาไว้เพื่อสรุป หลังจากนั้นนำผลงานไปโชว์ มุมผลงานของเรา เด็กๆสังเกตการเจริญเติบโตของต้นไหลมาเทมาปลูกโดยใช้น้ำชนิดต่างๆ
12 เด็กๆนำ เสนอการเจริญเติบโตของต้นไหลมาเทมา ที่ปลูกโดยใช้น้ำชนิดต่างๆ แล้วคุณครูจดบันทึก เด็กๆนำผลงานติดโชว์ มุมผลงานของเรา
13 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรายผล (วันที่ 15 มีนาคม 2566) เด็กและคุณครูร่วมสนทนาถึงคำถามที่เด็กๆอยากรู้ “สามารถนำต้นไหลมาเทมามาปลูกในน้ำ ได้หรือไม่และปลูกในน้ำอะไรได้บ้าง”คุณครูให้เด็กทบทวนโดยการให้เด็กออกมาเล่าว่าเด็กๆหาคำตอบได้โดย วิธีการอย่างไร และได้ผลการศึกษาอย่างไร โดยครูใช้ชาร์ทประกอบการสนทนากับเด็กๆ คุณครู : จากการที่เด็กๆหาคำตอบว่า “สามารถนำต้นไหลมาเทมามาปลูกในน้ำได้หรือไม่ และปลูก ในน้ำอะไรได้บ้าง” สรุปว่าสามารถนำต้นไหลมาเทมามาปลูกในน้ำได้หรือไม่ เด็กๆ : เราสามารถนำต้นไหลมาเทมามาปลูกในน้ำได้ค่ะ/ครับ คุณครู : แล้วเราสามารถปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำอะไรได้บ้าง มิเกว : เราสามารถปลูกต้นไหลมาเทมาในน้ำเปล่าได้ค่ะคุณครู กังฟู : ปลูกในน้ำอัดลมไม่ได้ครับคุณครู แค่ 2 วันต้นพลูด่างก็เริ่มเหี่ยวแล้วครับ แก้ม : ปลูกด้วยนมรสจืดก็ไม่ได้ค่ะเพราะปลูกได้3 วันต้นไหลมาเทมาก็เริ่มเหี่ยวและนมก็บูดด้วยค่ะ ฟาเดล : ปลูกในน้ำหวานได้แค่ 5 วันครับ หลังจากนั้นต้นพลูด่างก็เริ่มเหี่ยว และมีมดมากินน้ำหวาน คุณครูสนทนากับเด็กต่อเนื่องโดยให้เด็กเปรียบเทียบการคาดคะเนคำตอบกับผลการทดลองว่า ของแต่ละกลุ่มคาดคะเนคำตอบตรงกันหรือไม่ เพราะเหตุใด ครูจดคำพูดเด็กบนกระดาษชาร์ท เด็กๆ : กลุ่มที่ 1 คาดคะเนตำตอบได้ตรงกับผลการทดลอง ส่วนอีก 3กลุ่มคาดคะเนคำตอบไม่ตรง ก้บผลการทดลอง เพราะน้ำชนิดอื่นไม่สามารถนำมาปลูกต้นไหลมาเทมาได้ ดังนั้น คุณครูจึงให้เด็กๆ สรุปร่วมกันว่า เราสามารถนำต้นพลูด่างมาปลูกในน้ำได้ และน้ำที่ใช้ปลูก ต้นไหลมาเทมาได้ดีที่สุด คือ น้ำเปล่าหรือน้ำธรรมดาทั่วไป ส่วนนมรสจืด น้ำหวาน(เฮลซ์บลลูบอล) น้ำอัดลมไม่สามารถนำมาใช้ปลูกต้นไหลมาเทมาได้ ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย 1. ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐาน 4 ด้าน ตามโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์ประเทศไทย 1.1 ด้านการเรียนรู้ - เด็กสามารถเล่าหรือบอกวิธีการทดลอง การหาคำตอบได้ - เด็กสามารถทำการทดลองปลูกต้นไหลมาเทมาโดยใช้น้ำชนิดต่างๆได้ - เด็กได้สังเกตและเรียนรู้การเจริญเติบโตของต้นไหลมาเทมาในน้ำชนิดต่างๆ 1.2 ด้านภาษา - เด็กมีพัฒนาการด้านภาษาจากการสนทนา ได้ตอบแสดงความคิดเห็น - เด็กมีทักษะด้านภาษา จากการเล่า พูด บรรยาย สิ่งที่สังเกต 1.3 ด้านสังคม - เด็กสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้
14 - เด็กยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น และกล้าแสดงความคิดเห็น - เด็กสามารถเป็นผู้นำ และผู้ตามที่ดีได้ 1.4 ด้านการเคลื่อนไหว - เด็กสามารถเคลื่อนไหว หยิบจับอุปกรณ์ในการทดลองได้อย่างคล่องแคล่ว - เด็กสามารถปฏิบัติตามขั้นตอนการทดลองได้ถูกต้อง 2. ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 2.1 ทักษะการสังเกต - การหยิบจับสัมผัสต้นพลูด่างน้ำชนิดต่างๆสังเกตการเปลี่ยนแปลงและการเจริญเติบโต ของต้นไหลมาเทมาหลังการทดลองปลูก 2.2 ทักษะการวัด - วัดความยาวของต้นไหลมาเทมาที่นำมาปลูก - วัดปริมาณน้ำชนิดต่างๆที่ใช้ในการปลูก 2.3 ทักษะการจำแนกประเภท - เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของต้นไหลมาเทมาในน้ำชนิดต่างๆ - เปรียบเทียบปริมาณของน้ำที่ลดลงในแต่ละวัน - เปรียบเทียบสิ่งที่คาดคะเนกับผลการทดลองว่าเหมือนหรือต่างกัน 2.4 ทักษะการคำนวณ - นับจำนวนวัสดุ/อุปกรณ์ในการปลูกต้นไหลมาเทมาได้ 2.5 ทักษะการพยากรณ์หรือคาดคะเนคำตอบ - เด็กสามารถคาดคะเนคำตอบที่คิดว่าสามารถนำต้นไหลมาเทมามาปลูกในน้ำชนิดต่างๆ ได้หรือไม่อย่างไร 2.6 ทักษะการหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปสกับสเปส และสเปสกับเวลา - เด็กบอกได้ว่าเมื่อปลูกต้นพลูด่างในน้ำเปล่าหรือน้ำธรรมดาต่อไป ต้นไหลมาเทมา จะเจริญเติบโต ลำต้นจะสูงขึ้น รากจะยาวขึ้น ใบก็จะใหญ่ขึ้น 2.7 ทักษะการจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล - เด็กสามารถสรุปผลสิ่งที่สังเกตแล้ววาดภาพ นำเสนอหน้าห้องเรียนให้เพื่อนๆเข้าใจได้ (ครูจดบันทึกคำพูดของเด็ก) 2.8 ทักษะการลงความคิดเห็นจากข้อมูล - เด็กสามารถบอกเหตุผลสิ่งที่ตนเองคิด และสรุปผลที่เกิดขึ้นจากการทดลองได้ พร้อมยกตัวอย่างจากประสบการณ์เดิม
15