ค าน า โครงงานบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย เป็นการส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อเป็นแนวทางใน การพัฒนาการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ส าหรับเด็กปฐมวัยให้นักเรียนได้เรียนรู้จากห้องเรียนสู่สิ่งแวดล้อมรอบตัว และนักเรียนได้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ได้ทดลองค้นคว้า มีการลองผิดลองถูก เรียนรู้จากประสบการณ์เดิม ของตนเอง ความสนใจที่อยากรู้อยากเห็น อีกทั้งรวมถึงทักษะชีวิตของนักเรียนในแต่ละบริบทจึงกลายมาเป็นโครงงานหนึ่งที่ เกิดขึ้นจากความสนใจของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 3 ที่อยากเรียนรู้ว่า ดอกกล้วยไม้สีขาวสามารถเปลี่ยนเป็นสีแดงได้ หรือไม่ เมื่อน ามาแช่สีผสมอาหาร ผู้จัดท าหวังว่าโครงงานความมหัศจรรย์ สีและดอกไม้ ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 3 โรงเรียนวัดแหลมจอง ถนนในครั้งนี้จะมีประโยชน์แก่ผู้ค้นค้นคว้า หากมีสิ่งที่ผิดพลาดประการใด ผู้จัดท าต้องขออภัยมา ณ โอกาสนี้ ผู้จัดท า
สารบัญ เรื่อง หน้า ที่มาของโครงงาน ค าถามที่ 1 ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีจากสีผสมอาหารได้ 1 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามที่เด็กอยากรู้............................................................................................ 3 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน ....................................................................... 3 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ............................................................................... 6 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย ................................................................................................ 9 ขั้นที่ 5 บันทึกผล ............................................................................................................... 9 ขั้นที่ 6 สรุปผลและอภิปรายผล ......................................................................................... 11 ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย ....................................................................... 13 ค าถามที่ 2 สีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้สีขาวได้ 15 ขั้นที่ 1 ตั้งคาถามที่เด็กอยากรู้............................................................................................ 15 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน ....................................................................... 16 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ................................................................................ 17 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย ................................................................................................. 26 ขั้นที่ 5 บันทึกผล ................................................................................................................ 20 ขั้นที่ 6 สรุปผลและอภิปรายผล .......................................................................................... 21 ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย ........................................................................ 22 ภาคผนวก.............................................................................................................................23
ชื่อโครงงาน ความมหัศจรรย์ สีและดอกไม้ ผู้จัดท าโครงงาน นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 3 โรงเรียนวัดแหลมจองถนน ครูที่ปรึกษา นางจุฑามาศ ศรีอ่อน ระยะเวลาในการจัดท า วันที่ 1 – 3 มีนาคม 2566 จากการที่เด็กนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 3 ได้เคยท าการทดลอง เรื่อง ผักกาดเปลี่ยนสี คือการน าผักกาดขาวไป แช่ในสีผสมอาหาร จากผักกาดขาวสีขาว กลายเป็นผักกาดสีแดง ผักกาดสีเหลือง เด็ก ๆให้ความสนใจเป็นอย่างมาก เพราะไม่เคยรู้ว่าผักกาดขาวสามารถเปลี่ยนสีได้ หลังจากท าการทดลองเสร็จ เด็ก ๆ จึงเกิดความสงสัยว่า ถ้าไม่ใช่ ผักกาดขาว สามารถใช้อะไรทดลองได้อีกบ้าง จากค าถามจึงน าไปสู่กิจกรรมการเรียนรู้จากการทดลองจริงและค้นหา ค าตอบในเรื่องที่สงสัยเด็กจะได้ฝึกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ส่งเสริมให้เด็กฝึก การท างานด้วยกระบวนการกลุ่มร่วมกับผู้อื่น ซึ่งจะได้น าประสบการณ์ตรงที่ได้มาใช้ต่อยอดในการเรียนรู้ สามารถ เชื่อมโยงความรู้ไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้และที่ส าคัญเด็กได้เรียนรู้อย่างมีความสุข ตอบสนองต่อธรรมชาติการเรียนรู้ ของเด็กปฐมวัยได้เป็นอย่างดี ค าถามที่ 1 ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีจากสีผสมอาหารได้ จุดประสงค์ เพื่อศึกษาการเปลี่ยนสีของดอกไม้สีต่างๆจากสีผสมอาหาร ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรต้น ดอกไม้สีต่างๆ สีขาว(ดอกกล้วยไม้), สีชมพู(ดอกเฟื่องฟ้า) สีขาว (ดอกลีลาวดี) ตัวแปรตาม สีผสมอาหาร จากการที่เด็ก ๆให้ความสนใจในการทดลอง เรื่อง ผักกาดขาวเปลี่ยนสี และมีสงสัยว่า ถ้าไม่ใช้ผักกาดขาว สามารถใช้อะไรทดลองได้อีกบ้าง ที่สามารถน ามาเปลี่ยนสีจากสีผสมอาหารได้ เด็กและครูร่วมกันสนทนา ถึงค าถามที่ เด็ก ๆ สงสัยอยากรู้ค าตอบเกี่ยวกับ การเปลี่ยนสีจากอย่างอื่นที่ไม่ใช่ผักกาดขาว และบันทึกค าถามของเด็ก ๆ ลงบน กระดาษชาร์ท ครู : เด็กๆมีค าถามที่สงสัยหรืออยากรู้ค าตอบเกี่ยวกับ เรื่อง ผักกาดขาวเปลี่ยนสี อะไรอีกบ้าง นินจา : ถ้าเราไม่ใช้ผักกาด ใช้อะไรทดลองอีกได้บ้างครับ มาโปรด: ใช้ผักอย่างอื่นครับ นับตังค์ : ใช้ดอกไม้ค่ะ ทับทิม : ดอกไม้ที่โรงเรียนเรามีเยอะมากเลยค่ะ ครู : เด็ก ๆคิดว่าดอกไม้สีอะไร ที่สามารถเปลี่ยนสีจากสีผสมอาหารได้ เมษา : ดอกไม้เปลี่ยนสีไม่ได้ค่ะ เพราะดอกไม้มีสีอยู่แล้ว แพนกวิน: ดอกไม้สีอะไรก็เปลี่ยนสีได้ ที่มาของโครงงาน ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามที่อยากรู้
สตางค์ : ดอกไม้สีชมพู เปลี่ยนสีได้เหมือนกันค่ะ ปลาทู : ดอกไม้สีขาวค่ะ โดนัท : ดอกไม้สีขาว เหมือนผักกาดขาวค่ะ ราเชน : ใกล้โรงเรียนเรามีดอกไม้สีขาวด้วย นับตังค์ : ดอกไม้สีขาวอยู่หน้าโรงเรียน ค่ะ ทับทิม : หนูอยากใช้ดอกไม้สีขาวทดลองค่ะ เมื่อเด็ก ๆไม่มีค าถามเพิ่มเติม ครูอ่านทบทวนค าถามทีละข้อให้เด็กฟังอีกครั้งเพื่อตัดสินใจเลือกค าถามที่อยาก รู้ที่สุด และให้เด็กลงมติเลือกค าถามโดยครูให้ยกมือเลือกค าถามที่เลือกคนละ 1 ค าถาม ซึ่งมีค าถามทั้งหมด 3 ข้อดังนี้ ค าถามที่ 1 นอกจากผักกาดขาว มีพืชอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้ ค าถามที่ 2 ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้จากสีผสมอาหาร ค าถามที่ 3 ดอกไม้สามารถเปลี่ยนสีได้ จากการลงมติเลือกค าถาม ผลปรากฏว่าเด็ก ๆเลือกค าถามที่ 2 ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้จากสีผสม อาหาร มากที่สุดจ านวน 10 คน เด็ก ๆให้เหตุผลในการเลือกค าถามข้อนี้ว่า เด็กอยากรู้ว่า ดอกไม้สีอะไรสามารถ เปลี่ยนสีได้เหมือนผักกาวขาว เด็กๆเดินส ารวจดอกไม้ชนิดต่างๆ บริเวณโรงเรียน เด็กและครูสนทนาร่วมกันถึงค าถามที่เด็กสงสัย สรุปค าถามที่เด็กอยากรู้ ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน (วันที่ 1 มีนาคม 2566) เด็กและครูร่วมกันสนทนาร่วมกันถึงประสบการณ์เดิมเกี่ยวกับดอกไม้สีต่างๆที่เด็กๆรู้จัก
ครู : เด็กๆเคยเห็นดอกไม้สีอะไรบ้างคะ สตางค์ : บ้านหนูดอกเฟื่องฟ้าค่ะ ทับทิม : บ้านคุณยายหนูมีดอกกล้วยไม้ค่ะ โดนัท : หนูเคยเห็นดอกเบญจมาศที่ตลาดค่ะ นินจา : ดอกกล้วยไม้อยู่บนต้นไม้ครับ มาโปรด : คุณครูพิมพ์พาพี่ ป. 3 ปลูกดอกทานตะวันครับ ผมเห็น เมษา : หนูเคยเห็นดอกเบญจมาศสีขาวหน้าบ้านน้องอะตอมค่ะ นับตังค์ : ดอกกล้วยไม้มีหลายสีค่ะ ปลาทู : ดอกกล้วยไม้ที่ตลาดสีม่วงสวยมากเลยค่ะ ครูทบทวนถึงข้อสงสัยที่เด็กๆอยากรู้ เรื่อง “ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีจากสีผสมอาหารได้” ครูให้เด็ก แบ่งกลุ่มออกเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 ดอกกล้วยไม้กลุ่มที่ 2 ดอกเฟื่องฟ้า กลุ่มที่ 3 ดอกลีลาวดีให้เด็กแต่ละกลุ่ม ร่วมกันสนทนาและช่วยกันคิดคาดคะเนว่า ดอกไม้กลุ่มของตนเองจะเปลี่ยนสีหรือไม่ รวมทั้งเหตุผลว่าเพราะอะไร ดอกไม้กลุ่มของตนเองถึงจะเปลี่ยนสีได้ จากนั้นให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มน าเสนอค าตอบที่คาดคะเนไว้ เด็กๆแบ่งกลุ่มช่วยกันคิดคาดคะเนค าตอบ ) กลุ่มที่ 1 ดอกกล้วยไม้ กลุ่มที่ 2 ดอกเฟื่องฟ้า
เด็กและครูร่วมกันสนทนาร่วมกันถึงวิธีการค้นหาค าตอบ โดยครูตั้งค าถามให้เด็กแต่ละกลุ่มช่วยกัน คิดและน าเสนอวิธีการ ครู : เราจะมีวิธีการอะไรในการค้นหาค าตอบว่า ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้ กลุ่ม 1 ดอกกล้วยไม้ : หนูจะไปถามพ่อแม่ที่บ้านค่ะ และถามพี่ๆ นักเรียน ป.6 กลุ่ม 2 ดอกเฟื่องฟ้า : ถามคุณครูในโรงเรียนค่ะ ดูในอินเตอร์เน็ตด้วยครับ กลุ่ม 3 ดอกลีลาวดี : ทดลองวิทยาศาสตร์เหมือนที่ครูเคยพาพวกเราทดลอง เด็กๆทุกคนลงมติโดยการยกมือ เลือกวิธี “การทดลองวิทยาศาสตร์”จ านวน 8 คน ครูจึงตั้งค าถามเกี่ยวกับ วิธีการทดลอง ครู : แล้วเราจะมีวิธีการทดลองอย่างไร ให้เด็กๆช่วยกันคิดวิธีการที่จะน ามาทดลอง นับตังค์ : ไปถามพ่อแม่ที่บ้านเหมือนกลุ่มที่ 1 ค่ะ นินจา : ไปถามพี่ๆ นักเรียนที่เคยทดลองวิทยาศาสตร์ ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการ สืบเสาะ กลุ่มที่ 3 ดอกลีลาวดี ข้อสันนิษฐาน
ปลาทู : หนูจะเอาสีผสมอาหารมาทดลองค่ะ ทับทิม : หาข้อมูลในอินเตอร์เน็ตค่ะ โดนัท : หนูจะเอาไปแช่ในสีผสมอาหารเหมือนผักกาดขาวค่ะ ราเชน : ค้นหาจากอินเตอร์เน็ตครับ เด็กๆและคุณครูร่วมกันสรุปการคันหาวิธีการทดลองเพื่อค้นหาค าตอบเกี่ยวกับการเปลี่ยนสีของดอกไม้สีต่างๆ โดยครูเขียนบันทึกที่กระดาษชาร์ท \ ครูเขียนสรุปวิธีการหาค าตอบและค้นหาวิธีการทดลองตามค าตอบของเด็ก เด็กๆ หาข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต
เด็กและครูร่วมกันสนทนาค าตอบจากบุคคลต่างๆที่เด็กไปสอบถามมา และเขียนสรุปวิธีการทดลองลงในกระดาษชาร์จ ดังนี้ กลุ่มที่ 1 ดอกกล้วยไม้ : น าดอกไม้ไปแช่ในสีผสมอาหาร กลุ่มที่ 2 ดอกเฟื่องฟ้า : น าดอกไม้ไประบายจากสีเทียน กลุ่มที่ 3 ดอกลีลาวดี : น าดอกไม้ไปจุ่มในสีน้ า ครูอ่านทบทวนวิธีการทีละข้อให้เด็กฟังอีกครั้งเพื่อให้เด็กตัดสินใจเลือกวิธีการทดลอง และให้เด็กมติเลือกโดย ยกมือ จากการลงมติผลปรากฏว่าเด็กเลือกวิธีที่ 1 มากที่สุด จ านวน 8 คน หลังจากเด็กๆเลือกวิธีการทดลองได้แล้ว เด็กและครูร่วมสนทนาถึงอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการทดลอง ครู : เด็กๆคิดว่าการทดลองนี้เราต้องใช้อุปกรณ์อะไรบ้างคะ แพนกวิน : ต้องมีสีครับ นับตังค์ : ดอกไม้ค่ะ สตางค์ : ต้องมีน้ าเปล่าค่ะ ปลาทู : หนูว่าต้องมีขวดไว้ใส่น้ าค่ะ ราเชน : ต้องมีสีผสมอาหารครับ เมษา : ต้องมีดอกไม้เยอะๆค่ะ เด็กๆ ถามพี่ๆนักเรียน ค้นหาวิธีการทดลอง ครูอ่านสรุปการค้นหาวิธีการทดลอง
สเปน : ใช้แก้วด้วยไหมครับ แป๊ก : ต้องมีช้อนไว้คนสีผสมอาหารครับ เด็กและครูสรุปรายการอุปกรณ์อีกครั้ง โดยครูเขียนบันทึกรายการลงในกระดาษชาร์ท ดังนี้ 1. สีผสมอาหาร สีแดง 2. น้ าเปล่า 3. แก้ว/บิ๊กเกอร์ 4. ดอกกล้วยไม้(สีขาว), ดอกเฟื่องฟ้า (สีชมพู) ดอกสีลาวดี(สี ขาว) 5. ช้อน ครูและเด็กร่วมกันเตรียมอุปกรณ์ในการทดลอง และทบทวนขั้นตอนการทดลองอีกครั้ง ก่อนที่ครูจะน า อุปกรณ์พร้อมทั้งชื่อของอุปกรณ์แต่ละชนิด แบ่งกลุ่มออกเป็น 3 กลุ่มและปฏิบัติการทดลองที่ออกแบบไว้ อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง สีผสมอาหาร (สีแดง) เด็กๆช่วยกันผสมสีผสมอาหารกับน้ าเปล่า
(วันที่ 2 มีนาคม 2566) เด็กและครูสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นจากการทดลอง ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มมีดังนี้ กลุ่มที่ 1 ดอกกล้วยไม้กลุ่มที่ 2 ดอกเฟื่องฟ้า กลุ่มที่ 3 ดอกลีลาวดีจากนั้นให้เด็กๆวาดภาพความเปลี่ยนแปลงสีดอกไม้ของกลุ่มตนเองลงบนแบบ บันทึกผลของแต่ละกลุ่ม กลุ่มที่ 1 ดอกกล้วยไม้เมื่อน าดอกกล้วยไม้(สีขาว) แช่ในสีผสมอาหารสีแดง ดอกกล้วยไม้ เปลี่ยนสีหรือไม่ ให้เด็กๆสังเกต ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย และขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล ดอกลีลาวดี (สีขาว) แช่ในสีผสมอาหาร ดอกเฟื่องฟ้า (สีชมพู) แช่ในสีผสมอาหาร ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) แช่ในสีผสมอาหาร
กลุ่มที่ 2 ดอกเฟื่องฟ้า เมื่อน าดอกเฟื่องฟ้า(สีชมพู)แช่ในสีผสมอาหารสีแดง ดอกเฟื่องฟ้าเปลี่ยน สีหรือไม่ ให้เด็กๆสังเกต \ กลุ่มที่ 3 ดอกลีลาวดี เมื่อน าดอกลีลาวดีสีขาว แช่ในสีผสมอาหารสีแดง ดอกลีลาวดีเปลี่ยน สีหรือไม่ ให้เด็กๆสังเกต ดอกกล้วยไม้(สีขาว) ดอกกล้วยไม้เปลี่ยนสี ดอกเฟื่องฟ้า (สีชมพู) ดอกเฟื่องฟ้าไม่เปลี่ยนสี ดอกลีลาวดี(สีขาว) ดอกลีลาวดีเปลี่ยนสี
เด็กและครูร่วมกันสนทนาถึงค าถามที่เด็กอยากรู้ “ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้” ครูให้เด็กทบทวน วิธีการหาค าตอบและบอกเล่าถึงการทดลองที่บอกมา โดยใช้ใบสรุปผลกิจกรรมการทดลองและรูปภาพผลการทดลอง และรูปภาพผลการทดลองประกอบการสนทนา ครู : จากการทดลองเมื่อวานนี้ ดอกไม้สีอะไรเปลี่ยนสีได้บ้างคะ นับตังค์ : ดอกกล้วยไม้สีขาว เปลี่ยนสีเป็นสีแดงค่ะ นินจา : ดอกกล้วยไม้ สีขาว เปลี่ยนเป็นสีแดงครับ สวยมากครับ แพนกวิน : ดอกเฟื่องฟ้าไม่เปลี่ยนสีครับ ทับทิม : ดอกลีลาวดี สีขาวเปลี่ยนสีได้ค่ะ โดนัท : ดอกลีลาวดี สีขาว เปลี่ยนสีเหมือนผักกาดขาวเลยค่ะ ขั้นที่ 6 อภิปรายผล ดอกกล้วยไม้ ดอกเฟื่องฟ้า ดอกลีลาวดี
ครูและเด็กสนทนาสรุปร่วมกันได้ว่า “ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้” ดอกไม้ที่เด็กๆเลือกมาดังนี้ ดอก กล้วยไม้(สีขาว) ดอกเฟื่องฟ้า(สีชมพู) ดอกลีลาวดี (สีขาว) ผลปรากฏว่า ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) และดอกลีลาวดี (สี ขาว) สามารถเปลี่ยนสีได้ ครูถามเด็กต่อไปว่า “เด็กๆมีค าถามอะไรที่สงสัยหรืออยากรู้เพิ่มเติมอีกไหมคะ” สตางค์ : เราใช้สีอื่นแทนสีผสมอาหารได้ไหมคะ แป๊ก : ผมเคยจับดอกเฟื่องฟ้า มีสีติดมือผมด้วยครับ แพนกวิน : สีโปสเตอร์ ท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้ไหมคะ ราเชน : ต้องใช้ดอกไม้สีขาวเหมือนเดิมครับ ดอกไม้ถึงจะเปลี่ยนสี โดนัท : สีจากดอกเฟื่องฟ้าเปลี่ยนสีดอกไม้ได้ไหมคะ มาโปรด : ใช้สีเทียนระบายดอกไม้ก็เปลี่ยนสีครับ ทับทิม : ใช้ดอกกล้วยไม้สีขาวค่ะ ผลปรากฏว่ามีค าถามที่อยากรู้ต่อเนื่องจากการทดลองที่ผ่านมา ค าถามที่ 1 นอกจากสีผสมอาหาร มีสีอะไรบ้างที่เปลี่ยนดอกไม้สีขาวได้ ค าถามที่ 2 สีเทียน สีน้ า เปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้ ค าถามที่ 3 สีโปสเตอร์ท าให้ดอกไม้สวยกว่าสีผสมอาหาร ค าถามที่ 4 สีจากดอกเฟื่องฟ้า เปลี่ยนสีดอกไม้ได้
ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐานทั้ง 4 ด้าน 1.1 ด้านการเรียนรู้ - เด็กสามารถเล่าและบอกสิ่งที่เกิดขึ้นได้และคิดวิธีการหาค าตอบ - เด็กได้เรียนรู้ดอกเบญจมาศสีขาวสามารถเปลี่ยนสีได้ - เด็กได้เรียนรู้วิธีการท าให้ดอกเบญจมาศสีขาวสามารถเปลี่ยนสี - เด็กรู้จักการตั้งค าถามในสิ่งที่ตนสงสัย - เด็กสามารถอธิบายวิธีการเรียนรู้ของตนเอง ว่าเรียนรู้อย่างไร และได้พบค าตอบ ที่อยากรู้ - เด็กสามารถเชื่อมโยงความรู้และทักษะต่างๆไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้ 1.2 ด้านภาษา - เด็กๆได้สนทนาโต้ตอบแสดงความคิดเห็น - ทักษะด้านภาษาจากการพูด บรรยาย เล่าเรื่องราว เช่น สตางค์ : บ้านหนูดอกเฟื่องฟ้าค่ะ ทับทิม : บ้านคุณยายหนูมีดอกกล้วยไม้ค่ะ โดนัท : หนูเคยเห็นดอกเบญจมาศที่ตลาดค่ะ - เด็กพูดอธิบายถึงสิ่งที่พวกเขาสังเกตเห็นจากการทดลอง - เด็กพูดน าเสนอข้อมูลที่ได้ค้นพบด้วยตนเอง 1.3 ด้านสังคม - เด็กได้ท างานร่วมกับผู้อื่น - เด็กๆรู้จักรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น - เด็กได้ปฏิบัติตามข้อตกลงของการทดลองและตกลงของห้องเรียนได้ - เด็กสามารถแสดงความคิดเห็นของตนเองและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ในการท างานร่วมกัน 1.4 ด้านการเคลื่อนไหว - เด็กๆได้เคลื่อนไหวร่างกายตลอดเวลาเช่นการหยิบจับอุปกรณ์ ต่างๆ อย่างคล่องแคล่ว - เด็กๆได้ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ในการท ากิจกรรม เช่นหยิบหรือ จับ ดมกลิ่น ดู ดอกไม้ต่างๆ - เด็กสามารถใช้ประสารทสัมผัสในการสังเกตด้วยตนเองจนได้ข้อมูลที่ชัดเจน 2. ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 2.1 ทักษะการสังเกต - เด็กสามารถสังเกต ลักษณะ สี ขนาด ของดอกไม้ต่างๆ เช่น ดอกกล้วยไม้และ ดอกลีลาวดีดอกมีขนาดไม่เท่ากัน ไม่มีกลิ่นเหมือนกัน สีไม่เหมือนกันเป็นต้น - เด็กสามารถเห็นสีดอกไม้ที่เปลี่ยนไปจากการน าไปเช่นสีผสมอาหาร ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย
2.2 ทักษะการวัด - เด็กสามารถใช้ไม้ไอศกรีมวัดและตวงปริมาณน้ าสีผสมอาหารที่ใช้แช่ดอกไม้เท่าๆกันได้ 2.3 ทักษะการจ าแนกประเภท - เด็กสามารถแยกประเภทอุปกรณ์ได้ ว่าอุปกรณ์ชนิดไหนใช้ท าอะไร เช่น แก้ว กับบิ๊กเกอร์ใช้ใส่น้ า หลอดหยดกับช้อนใส่หยดสีผสมอาหารได้ เป็นต้น - เปรียบเทียบสิ่งที่คาดคะเนกับผลการศึกษา 2.4 ทักษะการค านวณ - เด็กสามารถนับจ านวนอุปกรณ์ในการการทดลอง - เด็กสามารถนับจ านวนดอกไม้ที่น ามาใช้ในการทดลองได้ 2.5 ทักษะการพยากรณ์หรือการคาดคะเนค าตอบ - เด็กๆสามารถคาดคะเนค าตอบได้ว่าดอกไม้สีอะไรจะเปลี่ยนสีได้ เช่น โดนัท : ดอกไม้สีขาวน่าจะเปลี่ยนสีได้เพราะดอกไม้สีขาวมีสีขาวเหมือนผักกาดขาว 2.6 ทักษะการหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปสกับสเปสและสเปสกับเวลา - เด็กสามารถบอกได้ว่าถ้าหยดสีผสมอาหารลงในน้ าน้อย ต้องใช้เวลาแช่ดอกไม้ นานขึ้นกว่าดอกจะเปลี่ยนสีเดิม แต่ถ้าหยดสีผสมอาหารมากเวลาที่แช่ดอกไม้ ให้เปลี่ยนสีก็จะน้อยลง 2.7 ทักษะการจัดกระท าและสื่อความหมายข้อมูล - เด็กๆสามารถสรุปผลของการทดลอง จากการสังเกต และการลงมือปฎิบัติ จริง โดยการวาดภาพ เขียนชื่อ เล่าเหตุการณ์ อธิบายให้ครูและเพื่อนๆฟัง หน้าชั้นเรียนได้ - เด็กสามารถสรุปและน าเสนอข้อมูลให้ผู้อื่นเข้าใจได้ 2.8 ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล - เด็กสามารถลงความคิดเห็นข้อมูลจากการสังเกตดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้ - เด็กสามารถลงความเห็นข้อมูลจากการสังเกตวิธีที่ท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้ เช่น นับตังค์ : ต้องแช่ในสีผสมอาหาร โดนัท : ต้องใส่สีผสมอาหารเยอะๆ ดอกไม้ถึงจะเปลี่ยนสี
ค าถามที่ 2 สีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้ การที่เด็กได้เรียนรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของดอกกล้วยไม้(สีขาว) จากการทดลองเพื่อหาค าตอบเรื่อง “ดอกไม้สีอะไรสามารถเปลี่ยนสีได้” ครูจึงถามเด็กต่อไปว่า “เด็กๆมีค าถามอะไรที่สงสัยหรืออยากรู้อะไรเพิ่มเติมอีก ไหม” ผลปรากฏว่าเด็กมีค าถามที่อยากรู้ต่อเนื่องอีก ดังนี้ สตางค์ : สีอะไรที่เปลี่ยนสีดอกไม้สีขาวได้เหมือนสีผสมอาหาร แป๊ก : สีจากดอกเฟื่องฟ้าครับ นับตังค์ : หนูว่าสีโปสเตอร์ ท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้สวยกว่าสีผสมอาหารค่ะ ทับทิม : สีผสมอาหารท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้สีเดียวค่ะ เมื่อเด็กๆไม่มีค าถามเพิ่มเติม ครูอ่านทบทวนค าถามทีละข้อให้เด็กฟังอีกครั้งเพื่อตัดสินใจเลือกค าถามที่อยาก รู้ที่สุด และให้เด็กลงมติเลือกค าถามโดยการยกมือตรงค าถามที่เลือกคนละ 1 ค าถาม ซึ่งมีค าถามทั้งหมด 2 ข้อดังนี้ ค าถามที่ 1 สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) สีโปสเตอร์ สีผสมอาหาร สีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้ ค าถามที่ 2 สีเทียน สีน้ า เปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้ จากการลงมติเลือกค าถาม ผลปรากฏว่าเด็กๆเลือกค าถามที่ 1 สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) สีโปสเตอร์ สี ผสมอาหาร สีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้มีมากที่สุดจ านวน 10 คน เด็กๆให้เหตุผลในการเลือก ค าถามข้อนี้ว่า เด็กอยากรู้ว่าสีอะไรสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้ จุดประสงค์ เพื่อศึกษา สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) สีโปสเตอร์ สีผสมอาหารสีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้ (สี ขาว)ได้ ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรต้น สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) สีโปสเตอร์ สีผสมอาหาร ตัวแปรตาม สีดอกกล้วยไม้ ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามที่อยากรู้
เด็กและครูร่วมกันสนทนาร่วมกันถึงประสบการณ์เดิมเกี่ยวกับสีที่เด็กๆรู้จัก สามารถท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้ ครู : เด็กๆรู้จักสีอะไรบ้างคะ เมษา : สีโปสเตอร์ค่ะ หนูเคยเห็นพี่ๆใช้สีโปสเตอร์เขียนตัวหนังสือ สวยมากค่ะ สเปน : สีผสมอาหารครับ คุณยายใช้ท าขนมครับ ราเชน : ผมเคยจับดอกเฟื่องฟ้า มีสีติดมือผมด้วยครับ ครู : เด็กๆคิดว่า สีโปสเตอร์ สีจากดอกเฟื่องฟ้า จะเปลี่ยนดอกกล้วยไม้สีขาวให้เปลี่ยนสีได้ หรือไม่ นับตังค์ : ได้ค่ะ เพราะสีโปสเตอร์สีเข้มกว่าสีผสมอาหาร แพนกวิน : ไม่ได้ครับ เพราะไม่เคยท าครับ นินจา : ไม่ได้ครับ สีผสมอาหารท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้สีเดียวครับ โดนัท : หนูคิดว่า สีน้ าและสีเทียนก็สามารถเปลี่ยนสีดอกไม้ได้ค่ะ ให้เด็กๆลงความคิดเห็นจะน าสีอะไรไปทดลองเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้สีขาวได้ 1. สีโปสเตอร์ , สีจากดอกเฟื่องฟ้า(สีจากธรรมชาติ) , สีผสมอาหาร 2. สีน้ า 3. สีเทียน เด็กๆทุกคนลงมติโดยการยกมือ เลือกวิธีการทดลองโดยใช้สีโปสเตอร์ สีจากดอกเฟื่องฟ้า(สีจากธรรมชาติ) สี ผสมอาหาร จ านวน 9 คน ครูให้เด็กแบ่งกลุ่มออกเป็น 3 กลุ่ม มีกลุ่มที่ 1 สีโปสเตอร์ กลุ่มที่ 2 สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) กลุ่มที่ 3 สีผสมอาหาร ให้เด็กแต่ละกลุ่มช่วยกันคิดคาดคะเนค าตอบว่าสีชนิดใดสามารถท าให้ดอกกล้วยไม้สีขาว เปลี่ยนสีได้ จากนั้นให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มน าเสนอค าตอบที่คาดคะเนไว้ ซึ่งแต่ละกลุ่มคาดคะเนค าตอบ ดังนี้ กลุ่มที่ 1 สีโปสเตอร์ : สีเขียวจากใบเตย กลุ่มที่ 2 สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) : สีน้ าเงินจากดอกอัญชัน กลุ่มที่ 3 สีผสมอาหาร : สีแดงจากกระเจี๊ยบ ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน ครูอ่านสรุปข้อสันนิษฐาน
ครูทบทวนค าถามที่เด็กอยากรู้ “สีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้”และสนทนาร่วมกันถึง วิธีการค้นหาค าตอบ โดยครูตั้งค าถามให้เด็กๆ แต่ละกลุ่มช่วยกันคิดและน าเสนอวิธีการว่า “เราจะใช้วิธีการอย่างไรมา ค้นหาค าตอบว่าสีชนิดใดสามารถเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้” ซึ่งทุกกลุ่มลงความเห็นตรงกันว่า ให้เลือกวิธีการ ทดลองใช้สีโปสเตอร์ สีจากดอกเฟื่องฟ้า(สีจากธรรมชาติ) และสีผสมอาหาร เด็กและครูสรุปอุปกรณ์ที่จะใช้ในการทดลอง โดยครูเขียนบันทึกรายการลงในกระดาษชาร์ท ดังนี้ 1. สโปสเตอร์ 2. สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) 3. สีผสมอาหาร 4. ดอกกล้วยไม้(สีขาว) 5. น้ าเปล่า 6. แก้ว/บิ๊กเกอร์ 7. ช้อน ครูและเด็กร่วมกันเตรียมอุปกรณ์ในการทดลอง และทบทวนขั้นตอนการทดลองอีกครั้ง ก่อนที่ครูจะน า อุปกรณ์พร้อมทั้งชื่อของอุปกรณ์แต่ละชนิด แบ่งกลุ่มออกเป็น 3 กลุ่มและปฏิบัติการทดลองที่ออกแบบไว้ ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง ครูแนะน าอุปกรณ์ วิธีการทดลอง อุปกรณ์ในการทดลอง
ผสมสีจากธรรมชาติ (ดอกเฟื่องฟ้า)กับน้ าเปล่า ผสมสีโปสเตอร์กับน้ าเปล่า ผสมสีผสมอาหาร กับน้ าเปล่า
น าดอกกล้วยไม้แช่สีโปสเตอร์ แช่ทิ้งไว้ 1 คืน น าดอกกล้วยไม้แช่สีธรรมชาติ (ดอกเฟื่องฟ้า) แช่ทิ้งไว้ 1 คืน น าดอกกล้วยไม้แช่สีผสมอาหาร แช่ทิ้งไว้ 1 คืน
เด็กและครูสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นจากการทดลอง ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มมีดังนี้ กลุ่มที่1 สีโปสเตอร์ กลุ่มที่ 2 สี จากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) กลุ่มที่3 สีผสมอาหาร จากนั้นให้เด็กๆวาดดอกกล้วยไม้ที่แช่ในสีของกลุ่มตนเอง ลงบน แบบบันทึกผลของแต่ละคนที่ได้ออกแบบไว้ กลุ่มที่1 สีโปสเตอร์: น าดอกกล้วยไม้สีขาวมาแช่ในสีโปสเตอร์ ดอกกล้วยไม้เปลี่ยนสีหรือไม่ กลุ่มที่2 สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) : น าดอกกล้วยไม้สีขาวมาแช่ในสีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) ดอก กล้วยไม้เปลี่ยนสีหรือไม่ กลุ่มที่ 3 สีผสมอาหาร : น าดอกเบญจมาศสีขาวมาแช่ในสีผสมอาหาร ดอกเบญจมาศเปลี่ยนสีหรือไม่ ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย และขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล สีโปสเตอร์ ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) ไม่เปลี่ยนสี สีจากธรรมชาติ (ดอกเฟื่องฟ้า) ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) ไม่เปลี่ยนสี สีผสมอาหาร ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) เปลี่ยนเป็นสีแดง
เด็กและครูร่วมกันสนทนาถึงค าถามที่เด็กอยากรู้ “สีชนิดใดเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้” ครูให้เด็ก ทบทวนวิธีการหาค าตอบและบอกเล่าถึงการทดลองที่บอกมา โดยใช้ใบสรุปผลกิจกรรมการทดลอง ประกอบการ สนทนา ครู : จากการทดลอง สีโปสเตอร์ สีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) สีผสมอาหาร ฃ สีชนิดใด เปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)ได้บ้างคะ โดนัท : สีผสมอาหารค่ะ นับตังค์ : สีโปสเตอร์ ดอกไม้มีสีขาวเหมือนเดิมค่ะ แป๊ก : สีผสมอาหาร ท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้อย่างเดียวครับ ทับทิม : สีจากดอกเฟื่องฟ้า มีกลิ่นเหม็นด้วยค่ะ สตางค์ : สีจากดอกเฟื่องฟ้า ดอกไม้ไม่เปลี่ยนสีเหมือนกันกับสีโปสเตอร์ค่ะ ขั้นที่ 6 อภิปรายผล เด็กๆ ร่วมกันสังเกตและเปรียบเทียบดอกกล้วยไม้ที่แช่ในแต่ละสี ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) แช่สีผสมอาหาร ดอกกล้วยไม้ (สีขาว) เปลี่ยนเป็นสีแดง
ครูและเด็กสนทนาสรุปร่วมกันได้ว่า “สีผสมอาหารสามารถท าให้ดอกกล้วยไม้(สีขาว)เปลี่ยนสีได้ส่วนสี โปสเตอร์และสีจากธรรมชาติ(ดอกเฟื่องฟ้า) ไม่สามารถท าให้ดอกกล้วยไม้เปลี่ยนสีได้ เด็กๆจึงน าดอกกล้วยไม้ที่เหลือ ไปแช่ในสีผสมอาหาร ครูถามเด็กต่อไปว่า “เด็กๆมีค าถามอะไรที่สงสัยหรืออยากรู้เพิ่มเติมอีกไหมคะ” เมษา : แล้วเราจะเอาดอกไม้ที่เปลี่ยนสีแล้ว ไปท าอะไรได้บ้างคะ ปลาทู : หนูเห็นคุณแม่ใช้ดอกไม้จัดแจกันค่ะ นับตังค์ : หนูอยากเอาดอกไม้มาจัดแจกันไหว้พระค่ะ ทับทิม : หนูเอาดอกไม้มาตกแต่งห้องเรียนค่ะ ผลปรากฏว่ามีค าถามที่อยากรู้ต่อเนื่องจากการทดลองที่ผ่านมา ค าถามที่ 1 ดอกไม้ที่เปลี่ยนสี น ามาจัดแจกันดอกไหว้พระได้หรือไม่ ค าถามที่ 2 ดอกไม้ที่เปลี่ยนสีน ามาจัดตกแต่งห้องได้หรือไม่ 1.ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐานทั้ง 4 ด้าน 1.1 ด้านการเรียนรู้ - เด็กสามารถเล่าและบอกสิ่งที่เกิดขึ้นได้และคิดวิธีการหาค าตอบ - เด็กได้เรียนรู้การเปลี่ยนสีดอกกล้วยไม้(สีขาว)จากสีชนิดต่างๆได้ - เด็กๆสามารถเล่าเหตุการณ์ และอธิบายวิธีหาค าตอบของตนเองได้ คือ หาได้โดย สังเกต สอบถามการลงมือท าด้วยตัวเอง และการท างานเป็นกระบวนการกลุ่ม - เด็กได้เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ในการทดลอง 1.2 ด้านภาษา - เด็กๆได้สนทนาโต้ตอบแสดงความคิดเห็น - ทักษะด้านภาษาจากการพูด บรรยาย เล่า สิ่งที่สังเกต ด้วยค าพูดของตนเอง - เด็กพูดอธิบายถึงสิ่งที่พวกเขาสังเกตเห็นจากการทดลอง 1.3 ด้านสังคม - เด็กได้ท างานร่วมกับผู้อื่น - เด็กๆรู้จักรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น - เด็กสามารถแสดงความคิดเห็นของตนเองและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นในการท างาน ร่วมกัน 1.4 ด้านการเคลื่อนไหว - เด็กๆได้เคลื่อนไหวร่างกายตลอดเวลาเช่นการหยิบจับอุปกรณ์ ต่างๆอย่างคล่องแคล่ว - เด็กสามารถใช้ประสาทสัมผัสในการสังเกตด้วยตนเองจนได้ข้อมูลที่ชัดเจน - เด็กมีทักษะในการใช้ ตา ปาก จมูก มือ ในการตรวจสอบสิ่งที่ต้องการค้นหาค าตอบ 2. ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย
2.1 ทักษะการสังเกต - เด็กสามารถสังเกต ลักษณะ สี ขนาด ของดอกไม้และสีชนิดต่างๆได้โดยใช้ประสาทสัมผัสทั้ง ห้าคือตา หู จมูก ลิ้นและกายสัมผัสได้ - เด็กสามารถมองเห็นดอกไม้ที่เปลี่ยนสีได้จากการทดลอง 2.2 ทักษะการวัด - เด็กสามารถใช้ไม้ไอศกรีมวัดและตวงปริมาณสีผสมอาหาร,สีโปสเตอร์, สีจากธรรมชาติ (ดอกเฟื่องฟ้า)ที่ใช้แช่ดอกไม้เท่าๆกันได้ 2.3 ทักษะการจ าแนกประเภท - เด็กสามารถแยกประเภทอุปกรณ์ได้ ว่าอุปกรณ์ชนิดไหนใช้ท าอะไร เช่น แก้ว กับบิ๊กเกอร์ใช้ ใส่น้ า หลอดหยดกับช้อนหยดสีผสมอาหาร สีโปสเตอร์ สีจากธรรมชาติ (ดอกเฟื่องฟ้า)ได้ เป็นต้น 2.4 ทักษะการค านวณ - เด็กสามารถนับจ านวนอุปกรณ์ในการทดลอง - เด็กสามารถนับจ านวนดอกไม้ที่น ามาใช้ในการทดลองได้ 2.5 ทักษะการพยากรณ์หรือการคาดคะเนค าตอบ - เด็กๆสามารถคาดคะเนค าตอบได้ว่าสีอะไรที่สามารถท าให้ดอกกล้วยไม้เปลี่ยนสี ได้ เช่น สตางค์: สีผสมอาหารท าให้ดอกไม้เปลี่ยนสีได้อย่างเดียว 2.6 ทักษะการหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปสกับสเปสและสเปสกับเวลา - เด็กสามารถบอกได้ว่าถ้าแช่ดอกไม้ไว้ในสีผสมอาหารนานกว่า 1 คืน สีดอกไม้ จะเข้มและสวยขึ้น 2.7 ทักษะการจัดกระท าและสื่อความหมายข้อมูล - เด็กบันทึกผลการทดลองสีชนิดใดสามารถเปลี่ยนดอกกล้วยไม้ได้โดยการวาดรูป การ เปลี่ยนแปลงที่สังเกตเห็นแล้วน าเสนอผลงาน 2.8 ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล - เด็กสามารถลงความเห็นข้อมูลจากการสังเกตวิธีการทดลองได้ เช่น สตางค์ : สีผสมอาหารเปลี่ยนสีดอกไม้ได้อย่างเดียว โดนัท : ดอกกล้วยไม้(สีขาว) สามารถเปลี่ยนสีได้
ภาคผนวก