แผนการสอน เรื่อง วัฒนธรรมท้องถิ่น

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 40

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม รายวิชา สงั คมศกึ ษา

ระดับชั้นประถมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 วฒั นธรรมและมารยาทไทย เวลา 5 ชว่ั โมง

แผนการเรยี นรทู้ ี่ 40 เร่ือง วัฒนธรรมทอ้ งถ่นิ เวลา 1 ชัว่ โมง

ชอ่ื ผูส้ อน นางสาวเสาวลกั ษณ์ บัวคา สอนวันท่ี...........................................................................

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ส 2.1 เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงามและธารง

รกั ษาประเพณีและวฒั นธรรมไทย ดารงชีวติ อย่รู ่วมกนั ในสงั คมไทยและสังคมโลกอย่างสนั ตสิ ุข

ตวั ชว้ี ดั
ส 2.1 ป.6/4 อธิบายคณุ ค่าทางวฒั นธรรมท่ีแตกต่างกันระหว่างกลมุ่ คนในสังคมไทย

สาระสาคญั
การยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรม จะนาไปสู่การสร้างสันติภาพ การสร้างบุคคลในชาติให้มี

จติ ใจทดี่ ีงามและรา่ งกายทส่ี มบูรณ์ การสง่ เสริมให้มกี ารยอมรบั นับถือและการรว่ มมือกัน ซึ่งในแต่ละท้องถ่ินจะ
มีวัฒนธรรมท่ีแตกต่างกันไป ข้ึนอยู่กับสภาพแวดล้อมและลักษณะทางกายภาพของแต่ละท้องถ่ิน โดย
วัฒนธรรมท่ีแตกต่างกันของแต่ละท้องถิ่น ได้แก่ การใช้ภาษาถ่ิน การรับประทานอาหาร การแต่งกาย
ประเพณี ความเช่อื เปน็ ต้น

แนวทางการอนุรักษ์วัฒนธรรมในท้องถ่ิน ได้แก่ การส่งเสริมให้ทุกคนเห็นคุณค่าและร่วมกันรักษา
เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของท้องถ่ิน การมีความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมของท้องถิ่น การรณรงค์ให้ทุกคน
ตระหนักถงึ ความสาคัญของวัฒนธรรมว่าเปน็ สง่ิ ท่ที กุ คนตอ้ งรว่ มกันรบั ผิดชอบในการส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรม
ทางวัฒนธรรม การสร้างความรู้ความเข้าใจว่าทุกคนมีหน้าที่เสริมสร้างฟื้นฟูวัฒนธรรมของท้องถิ่น การจัดทา
ระบบเครือข่ายสารสนเทศดา้ นวัฒนธรรมเพื่อเป็นศนู ย์กลางการเผยแพร่วัฒนธรรมของท้องถ่ิน และการปฏิบัติ
ตนตามขนบธรรมเนยี มประเพณขี องทอ้ งถนิ่

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. นกั เรยี นสามารถอธบิ ายความแตกต่างทางวัฒนธรรมระหวา่ งกล่มุ คนภาคต่าง ๆ ของสงั คมไทยได้
2. นักเรียนสามารถอธิบายการปฏบิ ัตติ นได้ถูกตอ้ งเหมาะสมตามวัฒนธรรมของภาคต่าง ๆ ใน

สงั คมไทยได้
3. นักเรียนสามารถอธบิ ายแนวทางการอนรุ ักษ์วัฒนธรรมในท้องถ่นิ ได้

สาระการเรยี นรู้
1. วัฒนธรรมทอ้ งถนิ่
2. แนวทางการอนุรกั ษ์วัฒนธรรมในท้องถ่ิน

คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์
1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์
2. ใฝ่เรยี นรู้
3. รักความเปน็ ไทย

ทักษะในศตวรรษที่ 21
1. ทักษะในการคดิ วิเคราะห์ การคิดอยา่ งมวี ิจารณญาณและการคดิ แก้ไขปัญหา
2. ทักษะการส่ือสารและการรเู้ ทา่ ทนั ส่ือ
3. ทักษะความรว่ มมือ การทางานเป็นทมี และภาวะผนู้ า

กิจกรรมการเรียนรู้
ขน้ั นาเข้าสูบ่ ทเรยี น
1. ครูนาเสนอภาพเก่ียวกบั วฒั นธรรมของภาคต่างๆ ให้นักเรยี นดูทง้ั หมด 4 ภาพ ได้แก่

ภาพที่ 1 ภาพประเพณีผีตาโขน ภาพท่ี 2 ภาพประเพณีลอยโคม

ภาพที่ 3 ภาพประเพณีชกั พระ ภาพที่ 4 ภาพการแสดงลิเก

2. เม่อื ใหน้ ักเรียนดูรูปภาพแล้ว ครตู งั้ คาถามเพือ่ ให้นักเรยี นร่วมกนั แสดงความคดิ เห็น ดงั นี้
2.1 ภาพท่ีเหน็ คือภาพอะไร เป็นวัฒนธรรมหรือประเพณขี องภาคใด
2.2 นกั เรียนคิดว่า ภาพวัฒนธรรมดงั กล่าวมีความสาคัญอยา่ งไร
2.3 นกั เรยี นคิดวา่ วฒั นธรรมและประเพณีของแตล่ ะภาคมีความเหมือนกันหรือไม่ เพราะเหตใุ ด

3. ครูพูดเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียน โดยครูอภิปรายว่า จากภาพที่ครูนาเสนอทั้ง 4 ภาพจะเห็นได้ว่าเป็น
ภาพที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมและประเพณีท้องถ่ินของแต่ละภาค เช่น ภาพการแห่ผีตาโขน ภาพการลอยโคม
ภาพชักพระ ภาพการแสดงลิเก ซ่ึงวัฒนธรรมและประเพณีท้องถิ่นแต่ละภาคน้ันมีความแตกต่างกันตาม
ลกั ษณะภูมิประเทศ ภูมิภาค ศาสนา ภาษา ความเชื่อ ดังนั้นในฐานะท่ีนักเรียนเป็นพลเมืองจึงควรมีความรู้ใน
วัฒนธรรมและประเพณีท้องถิ่นของแต่ละภาค และมีการยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรมซึ่งจะทาให้
สังคมสงบสุขและเกิดสนั ติภาพ และในวันน้ีเราจะมาเรียนร้ใู นเร่ือง วัฒนธรรมท้องถิ่น

ข้ันสอน
1. ครูอธิบายเนอื้ หาเรื่อง วัฒนธรรมทอ้ งถ่นิ ให้นักเรียนฟงั โดยใช้สื่อ PowerPoint และหนังสือเรยี น
สังคมศึกษา ป.6 ประกอบการอธบิ าย และให้นักเรียน
2. ครใู หน้ กั เรียนทาแบบฝึกหัด เรอ่ื ง วัฒนธรรมทอ้ งถน่ิ โดยใหน้ กั เรียนจาแนกวัฒนธรรมในแตล่ ะ
ภูมิภาคของประเทศไทย
3. ครใู ห้นกั เรียนเข้าร่วมทากิจกรรม wordwall เกมตอบคาถาม วัฒนธรรมไทย 4 ภาค ซงึ่ เกมตอบ
คาถาม เป็นกจิ กรรมที่ให้นักเรียนชว่ ยกันตอบคาถามหรือทาแบบทดสอบหลงั เรียน 10 ข้อ ผา่ นแพลตฟอร์ม
เว็บไซต์ Wordwall (https://wordwall.net/th/resource/19694804)

ขน้ั สรปุ
1. ครูและนกั เรยี นสรปุ เกยี่ วกับวัฒนธรรมทอ้ งถน่ิ รว่ มกนั รวมถงึ เปดิ โอกาสใหน้ กั เรยี นซักถาม และ
แลกเปลย่ี นเรียนรูซ้ ึ่งกนั และกัน

สือ่ /แหลง่ การเรยี นรู้
1. หนงั สือเรยี น สังคมศึกษา ป.6
2. ส่อื การสอน PowerPoint เรื่อง วัฒนธรรมทอ้ งถ่ิน
3. แบบฝกึ หัดสงั คมศึกษา ป.6
4. สอื่ กจิ กรรม Wordwall เกมตอบคาถาม วฒั นธรรมไทย 4 ภาค

วธิ กี ารวดั ผลประเมนิ ผล เครือ่ งมอื เกณฑ์การประเมิน
ระดบั คุณภาพ
วิธวี ัด แบบสงั เกตพฤติกรรม
รายบุคคล คะแนน 13 - 16 หมายถงึ ดมี าก
ตรวจแบบฝึกหัด คะแนน 9 - 12 หมายถงึ ดี
1. เน้อื หาและความถูกต้อง คะแนน 5 - 8 หมายถึง พอใช้
2. การตอบคาถาม คะแนน 1 - 4 หมายถงึ ปรับปรุง
3. การแสดงความคิดเห็นใน ผ่านเกณฑ์การประเมนิ ระดับ พอใช้ ขึน้ ไป
ประเดน็ ท่ีครนู าเสนอ
4. ความรับผิดชอบ

สอ่ื กิจกรรม Wordwall เกมตอบคาถาม วฒั นธรรมไทย 4 ภาค



ส่อื การสอน PowerPoint เรอ่ื ง วัฒนธรรมท้องถ่นิ





แบบฝึกหัด เร่อื ง วัฒนธรรมท้องถน่ิ

๑. ใหน้ ักเรียนจาแนกวัฒนธรรมในแตล่ ะภมู ิภาคของประเทศไทย โดยนาข้อความท่กี าหนดใหเ้ ขยี นเตมิ ลง
ในตารางให้ถูกต้อง และตอบคาถาม

งานบุญบ้งั ไฟ ค่วั กลิง้ ปลารา้ เพลงอีแซว

นงุ่ โสร่ง น้าพริกอ่อง แกงเขียวหวาน ประเพณีทานตงุ

ภูมิภาค วฒั นธรรม

ภาคเหนอื น้าพริกออ่ ง ประเพณที านตุง
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื
งานบุญบง้ั ไฟ ปลารา้
ภาคกลาง
ภาคใต้ เพลงอีแซว แกงเขียวหวาน

คั่วกลง้ิ นุง่ โสร่ง

วัฒนธรรมในแตล่ ะภมู ิภาคมีคุณค่าอยา่ งไร
เปน็ ส่ิงทีแ่ สดงให้เห็นถงึ วิถีชวี ิต ความเปน็ มา และความเจริญงอกงามของวฒั นธรรมในแต่ละภมู ิภาค

เฉลยแบบฝึกหดั เรอื่ ง วัฒนธรรมทอ้ งถน่ิ

๑. ใหน้ กั เรียนจาแนกวฒั นธรรมในแต่ละภมู ภิ าคของประเทศไทย โดยนาข้อความทกี่ าหนดใหเ้ ขียนเตมิ ลง
ในตารางใหถ้ กู ต้อง และตอบคาถาม

งานบญุ บง้ั ไฟ ค่ัวกล้ิง ปลาร้า เพลงอีแซว

น่งุ โสรง่ น้าพริกอ่อง แกงเขยี วหวาน ประเพณีทานตุง

ภูมภิ าค วัฒนธรรม

ภาคเหนอื น้าพริกออ่ ง ประเพณีทานตุง
ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ
งานบญุ บ้ังไฟ ปลาร้า
ภาคกลาง
ภาคใต้ เพลงอีแซว แกงเขียวหวาน

คั่วกลง้ิ นงุ่ โสร่ง

วฒั นธรรมในแต่ละภมู ิภาคมีคุณคา่ อยา่ งไร
เป็นส่งิ ท่ีแสดงใหเ้ หน็ ถงึ วิถชี ีวิต ความเปน็ มา และความเจริญงอกงามของวฒั นธรรมในแต่ละภมู ภิ าค

แบบสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล

กจิ กรรม........................................................................................ช้นั .......................... .........................................

คาชี้แจง : ใหค้ รผู ู้สอนตรวจผลงานของนักเรยี นและประเมินการทากิจกรรมภายในห้องเรียนตามเกณฑก์ ารให้

คะแนนทก่ี าหนด โดยใสเ่ ครื่องหมาย √ ตรงกบั เกณฑ์การใหค้ ะแนน

เกณฑก์ ารให้คะแนน

ลาดบั ช่อื -สกลุ เนอื้ หา การตอบ การแสดง ความ รวม
ท่ี คาถาม ความ รบั ผดิ ชอบ
คิดเห็น

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 16

หมายเหตุ คะแนน 13 – 16 ระดบั คุณภาพ ดมี าก ลงชอื่ ………………………………………….ผสู้ งั เกต
คะแนน 9 - 12 ระดบั คณุ ภาพ ดี (……………………………………….)
คะแนน 5 - 8 ระดับคุณภาพ พอใช้ …………/…………/………..
คะแนน 1 - 4 ระดับคุณภาพ ปรับปรุง

ผ่านเกณฑ์การประเมนิ ระดับ พอใช้ ขนึ้ ไป

เกณฑ์การให้คะแนน (Scoring Rubrics)

ประเด็น ระดบั คณุ ภาพและเกณฑ์

การประเมนิ ดมี าก(4) ดี(3) พอใช้(2) ปรับปรงุ (1)

1. เนือ้ หา 1. นกั เรยี นสามารถอธิบาย 1. นักเรยี นสามารถ 1. นกั เรียนสามารถ 1. นักเรยี นสามารถ
อธบิ ายความ
ความแตกตา่ งทาง อธบิ ายความแตกตา่ ง อธิบายความแตกตา่ ง แตกตา่ งทาง
วฒั นธรรมระหว่าง
วัฒนธรรมระหวา่ งกลมุ่ คน ทางวฒั นธรรมระหวา่ ง ทางวฒั นธรรมระหวา่ ง กลุ่มคนภาคต่าง ๆ
ของสงั คมไทยได้
ภาคต่าง ๆ ของสังคมไทย กลุ่มคนภาคต่าง ๆ ของ กลุ่มคนภาคตา่ ง ๆ ของ 2. นกั เรียนสามารถ
อธิบายการปฏบิ ตั ิ
ได้อย่างถูกตอ้ งและชดั เจน สังคมไทยไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง สงั คมไทยได้อย่าง ตนตามวฒั นธรรม
ของภาคต่าง ๆ ใน
2. นกั เรียนสามารถอธบิ าย 2. นักเรยี นสามารถ คอ่ นข้างถกู ตอ้ ง สังคมไทยได้
3. นกั เรยี นสามารถ
การปฏิบตั ติ นตาม อธบิ ายการปฏบิ ตั ติ น 2. นกั เรียนสามารถ อธิบายแนวทางการ
อนุรกั ษว์ ัฒนธรรม
วฒั นธรรมของภาคต่าง ๆ ตามวัฒนธรรมของภาค อธิบายการปฏบิ ัตติ น ในท้องถนิ่ ได้

ในสังคมไทยได้อย่าง ต่าง ๆ ในสงั คมไทยได้ ตามวฒั นธรรมของภาค

ถกู ต้องและชดั เจน อยา่ งถูกตอ้ ง ต่าง ๆ ในสงั คมไทยได้

3. นกั เรยี นสามารถอธิบาย 3. นกั เรียนสามารถ อย่างค่อนขา้ งถกู ต้อง

แนวทางการอนุรกั ษ์ อธบิ ายแนวทางการ 3. นกั เรยี นสามารถ

วัฒนธรรมในท้องถนิ่ ได้ อนรุ กั ษ์วัฒนธรรมใน อธบิ ายแนวทางการ

อยา่ งถูกตอ้ งและชดั เจน ท้องถิ่นไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง อนุรกั ษว์ ฒั นธรรมใน

ทอ้ งถนิ่ ได้อย่างคอ่ นขา้ ง

ถูกตอ้ ง

2. การตอบ 1. นกั เรียนสนใจและต้งั ใจ 1. นักเรียนสนใจและ 1. นกั เรยี นสนใจและ 1. นักเรียนไมส่ นใจ
คาถาม ตอบคาถามอยา่ ง ตง้ั ใจตอบคาถาม ให้ ตั้งใจตอบคาถาม และตัง้ ใจตอบ
สรา้ งสรรค์ ใหค้ วาม ความร่วมมอื อย่างเตม็ ท่ี คาถาม
รว่ มมืออย่างเต็มท่ี 2. นกั เรียนตอบคาถาม 2. นกั เรยี นตอบคาถาม 2. นักเรยี นตอบ
2. นักเรยี นตอบคาถามได้ ไดต้ รงประเดน็ ชัดเจน ไดต้ รงประเดน็ ชดั เจน คาถามไมต่ รง
ตรงประเดน็ ชดั เจนถกู ต้อง ถกู ต้อง 3. นกั เรียนสนใจตอบ ประเด็น
และครอบคลุม 3. นกั เรยี นสนใจตอบ คาถาม 3. นักเรียนไมม่ กี าร
3. นักเรียนสนใจตอบ คาถามอยา่ งสมา่ เสมอ ตอบคาถาม
คาถามอยา่ งสมา่ เสมอ
สามารถสอ่ื ความหมายได้
ชัดเจน

เกณฑ์การให้คะแนน (Scoring Rubrics)

ประเดน็ ระดบั คุณภาพและเกณฑ์

การประเมิน ดมี าก(4) ด(ี 3) พอใช้(2) ปรับปรงุ (1)

3. การแสดง 1. นักเรยี นสามารถแสดง 1. นักเรยี นสามารถ 1. นกั เรียนสามารถ 1. นกั เรยี นไม่แสดง

ความคิดเห็น ความคดิ เห็นได้อย่าง แสดงความคดิ เห็นได้ แสดงความคดิ เหน็ ได้ ความคิดเห็น

ในประเดน็ ท่ี คลอ่ งแคลว่ โดยไมส่ ะดดุ อยา่ งคลอ่ งแคล่วโดยไม่ อย่างไม่สะดดุ ชะงกั ฟัง 2. นกั เรยี นไม่ใช้

ครนู าเสนอ ชะงกั ฟังราบร่ืน และ สะดุดชะงัก ฟงั ราบร่นื แลว้ เข้าใจ น้าเสียงหนักเบาใน

เขา้ ใจง่าย และเขา้ ใจง่าย 2. นักเรียนไม่ใชน้ ้าเสยี ง การแสดงความ

2. นกั เรยี นใช้นา้ เสยี งหนัก 2. นกั เรยี นไม่ค่อยใช้ หนักเบาในการแสดง คิดเห็น

เบาในการแสดงความ น้าเสยี งหนกั เบาในการ ความคิดเห็น 3. นกั เรยี นไม่ใช้

คิดเห็น อย่างเปน็ แสดงความคดิ เห็น 3. นกั เรียนสามารถไม่ใช้ ท่าทางประกอบ

ธรรมชาติ 3. นกั เรียนสามารถใช้ ท่าทางประกอบแสดง แสดงความคดิ เหน็

3. นักเรยี นสามารถใช้ ทา่ ทางประกอบแสดง ความคิดเห็นเพื่อช่วย เพ่ือชว่ ยความเข้าใจ

ท่าทางประกอบแสดง ความคดิ เหน็ เพอ่ื ช่วย ความเขา้ ใจและให้เรอื่ ง และให้เรื่องนา่ สนใจ

ความคิดเห็นเพือ่ ชว่ ย ความเข้าใจและให้เรอื่ ง นา่ สนใจ

ความเขา้ ใจและใหเ้ ร่ือง นา่ สนใจ

น่าสนใจ

4. ความ 1. มคี วามรับผิดชอบ ตง้ั ใจ 1. มคี วามรับผิดชอบ 1. มีความรับผิดชอบ 1. มคี วาม
รับผดิ ชอบ สนใจในการทางานดมี าก ต้งั ใจ สนใจในการ
2. สง่ งานตามเวลาที่ ทางานดี ตงั้ ใจ สนใจในการ รบั ผิดชอบ ตง้ั ใจ
กาหนดทางานครบตามที่ 2. ส่งงานตามเวลาที่
ครสู งั่ และงานสว่ นใหญท่ า กาหนดทางานครบ ทางานน้อย สนใจในการทางาน
ถูกต้อง ตามท่คี รูส่ังแตง่ านส่วน
2. ส่งงานตามเวลาท่ี นอ้ ยมาก
ใหญ่ทาไม่ถกู ตอ้ ง
กาหนดแต่ทางานไม่ครบ 2. ไมส่ ง่ งานตาม

ตามที่ครูสัง่ เวลาท่ีกาหนด

เกณฑ์การตัดสนิ
คะแนน 13 – 16 ระดับคุณภาพ ดีมาก
คะแนน 9 - 12 ระดับคุณภาพ ดี
คะแนน 5 - 8 ระดับคุณภาพ พอใช้
คะแนน 1 - 4 ระดับคุณภาพ ปรับปรงุ

เกณฑ์การผา่ น
ผ่านเกณฑ์การประเมนิ ระดับ พอใช้ ข้ึนไป

บนั ทึกความคิดเหน็ ของครูพ่ีเลย้ี งกอ่ นสอน
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชอื่ ..................................................................
(นางศุภรดา วินัยโรจน์)

วันท.ี่ ............เดือน............................พ.ศ. 2565

บันทึกความคิดเห็นครพู ่เี ล้ียงหลังสอน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ่ื ..................................................................
(นางศภุ รดา วินยั โรจน์)

วนั ท่.ี ............เดอื น............................พ.ศ. 2565

บันทึกผลหลังสอน

ผลการสอน

............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ปญั หา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แนวทางแก้ไข

........................................................................................... ...................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงช่อื …………………………………..............นักศึกษา
(นางสาวเสาวลักษณ์ บัวคา)

วันท.ี่ ............เดือน............................พ.ศ. 2565