2. นักเรียนมีวิธีป้องกันแหล่งพลังงานธรรมชาติไม่ให้ขาดแคลนได้อย่างไร
ใบกิจกรรมเสริมการเรียนรู้ ข้อดี ข้อเสียของแหล่งพลังงาน ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล 2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ หนังสือ วารสารวิทยาศาสตร์สารานุกรมวิทยาศาสตร์ สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน และเว็บไซต์ที่ เกี่ยวข้องทางอินเทอร์เน็ต ขั้นตอน 1. แต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับข้อดี ข้อเสียของแหล่งพลังงานธรรมชาติที่ใช้แล้วหมดไปและแหล่ง พลังงานธรรมชาติที่หมุนเวียนมาใช้ใหม่ได้ 2. ออกแบบการนำเสนอข้อมูลแล้วส่งตัวแทนออกมานำเสนอหน้าห้องเรียน จากนั้นร่วมกันอภิปรายและ สรุปข้อมูลที่เพื่อนนำเสนอ คำถามประกอบกิจกรรม 1. ประเทศไทยควรใช้แหล่งพลังงานใดผลิตไฟฟ้า เพราะอะไร 2. แหล่งพลังงานใดควรใช้อย่างประหยัดและคุ้มค่า เพราะอะไร
ใบกิจกรรมเสริมการเรียนรู้ สำรวจการใช้ไฟฟ้าในโรงเรียน ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. ดินสอ/ปากกา 1 แท่ง/ด้าม 2. สมุด 1 เล่ม ขั้นตอน 1. สำรวจกิจกรรมการใช้ไฟฟ้าบริเวณโรงเรียนว่ามีการใช้อย่างประหยัดหรือปลอดภัยหรือไม่ บันทึกผล 2. ระบุวิธีปรับปรุงการใช้ไฟฟ้าที่ไม่ประหยัดหรือไม่ปลอดภัยลงในตารางบันทึกผล 3. ร่วมกันอภิปรายและสรุปผล บันทึกผล กิจกรรม ความประหยัด ความปลอดภัย วิธีปรับปรุง ประหยัด ไม่ประหยัด ปลอดภัย ไม่ปลอดภัย การใช้ไฟฟ้า สรุป
คำถามประกอบกิจกรรม 1. การประหยัดไฟฟ้ามีผลดีอย่างไร 2. การใช้ไฟฟ้าอย่างปลอดภัยทำได้ด้วยวิธีใด 3. จากกิจกรรมสรุปได้ว่าอะไร
ใบกิจกรรม สังเกตไอน้ำในอากาศ ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์/แหล่งการเรียนรู้ 1. น้ำแข็ง 1 แก้ว 2. นาฬิกาจับเวเลาลา 1 เรือน ปัญหา ขั้นตอน 1. วางแก้วใส่น้ำแข็งบนโต๊ะ สังเกตลักษณะภายนอกของแก้ว 2. ตั้งแก้วใส่น้ำแข็งทิ้งไว้ 10 นาที สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น 3. บันทึกข้อมูล อภิปราย และสรุปผล บันทึกผล รายการ ผลการสังเกต เริ่มการสังเกต ตั้งทิ้งไว้ 10 นาที สรุป
คำถามประกอบกิจกรรม 1. เมื่อเวลาผ่านไป 10 นาทีเกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะใด 2. นักเรียนสรุปได้หรือไม่ว่าอากาศมีไอน้ำเป็นส่วนประกอบ สังเกตจากอะไร
ใบกิจกรรม สังเกตสมบัติของอากาศ (1) ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การพยากรณ์ 3. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. ลูกโป่ง 1 ใบ 2. ยางรัด 1 เส้น 3. เครื่องชั่งสปริงแบบแขวน 1 อัน ขั้นตอน 1. นำยางรัดรัดปากลูกโป่งแล้วนำไปชั่งมวล บันทึกผล 2. คาดคะเนว่าเมื่อเป่าลูกโป่ง มวลของลูกโป่งจะเปลี่ยนแปลงอย่างไร จากนั้นจึงเป่าลูกโป่งแล้วนำไปชั่ง มวล บันทึกผลและสรุปผล การชั่งมวลของลูกโป่ง บันทึกผล ลูกโป่ง มวลของลูกโป่ง (กรัม) ก่อนเป่าลม หลังเป่าลม สรุป
คำถามประกอบกิจกรรม 1. มวลของลูกโป่งก่อนเป่าและหลังเป่าแตกต่างกันหรือไม่ สังเกตจากอะไร 2. กิจกรรมนี้ใช้สังเกตว่าอากาศมีมวลได้หรือไม่ เพราะอะไร 3. จากกิจกรรมสรุปได้ว่าอะไร
ใบกิจกรรม สังเกตสมบัติของอากาศ (2) ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การพยากรณ์ 3. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์/แหล่งการเรียนรู้ 1. สำลี 1 ก้อน 2. ฝาขวดน้ำ 1 อัน 3. น้ำ 1 ลิตร 4. กระดาษเยื่อ 1 ชิ้น 5. เทปใส 1 ม้วน 6. ตะปู 1 ตัว 7. กล่องพลาสติกใส 1 ใบ 8. แก้วพลาสติกใส 1 ใบ ปัญหา ขั้นตอน 1. หงายฝาขวดน้ำขึ้น จากนั้นวางสำลีลงในฝาขวด 2. เทน้ำลงในกล่องพลาสติกใสครึ่งใบ จากนั้นนำฝาขวดน้ำที่ เตรียมไว้ไปลอยในน้ำ 3. คาดคะเนว่า ถ้าครอบฝาขวดน้ำด้วยแก้วพลาสติกใสในแนวตั้ง ดังรูป แล้วกดให้ปากแก้วพลาสติกใสจมถึงก้นกล่องพลาสติกใส จะเกิด การเปลี่ยนแปลงลักษณะใด บันทึกผล จากนั้นทำกิจกรรมแล้วสังเกต การเปลี่ยนแปลง บันทึกผล 4. เจาะก้นแก้วพลาสติกใสด้วยตะปู ดังรูป แล้วนำกระดาษเยื่อมา ปิดทับรู โดยติดกระดาษเยื่อกับแก้วเพียง 1 ข้างด้วยเทปใส เจาะก้นแก้ว พลาสติกใสด้วยตะปู 5. ดำเนินการเช่นเดียวกับข้อ 3 แล้วสังเกตการเปลี่ยนแปลง บันทึกผล อภิปรายและสรุปผล หมายเหตุ: ใช้ตะปูด้วยความระมัดระวัง และเก็บตะปูทุกครั้งเมื่อไม่ใช้งาน การครอบแก้วพลาสติกใส
บันทึกผล แก้วพลาสติกใส การคาดคะเน ผลการสังเกต ไม่ได้เจาะรู เจาะรู สรุป คำถามประกอบกิจกรรม 1. เมื่อทำกิจกรรมโดยใช้แก้วพลาสติกใสที่ไม่ได้เจาะรูเกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะใด เพราะอะไร 2. เมื่อทำกิจกรรมโดยใช้แก้วพลาสติกใสที่เจาะรูเกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะใด เพราะอะไร 3. กิจกรรมนี้สามารถใช้สังเกตว่าอากาศต้องการที่อยู่ได้หรือไม่ เพราะอะไร 4. จากกิจกรรมสรุปได้ว่าอะไร
ใบกิจกรรม สังเกตการวัดอุณหภูมิของอากาศ ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล 3. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. เทอร์มอมิเตอร์ 2 อัน 2. กระดาษสีขาวขนาด10 14 ซม. 2 แผ่น 3. เทปใส 1 ม้วน 4. เชือกยาว 30 ซม. 2 เส้น 5. สายวัด 1 ม้วน ปัญหา ขั้นตอน 1. แต่ละกลุ่มเลือกสถานที่มา 2 สถานที่ เพื่อวัดอุณหภูมิของอากาศในเวลาต่างๆ 4 เวลา ตามกำหนด 2. เตรียมเทอร์มอมิเตอร์ โดยนำกระดาษสีขาวมาหุ้มกระเปาะเทอร์มอมิเตอร์แล้วติดด้วยเทปใส 3. ร้อยเชือกกับเทอร์มอมิเตอร์ แล้วนำไปแขวนบริเวณที่กำหนดให้สูงจากพื้นมากกว่า 1 เมตร บันทึกผล 4. ร่วมกันอภิปรายข้อมูลและสรุปผล บันทึกผล บริเวณที่วัดอุณหภูมิ อุณหภูมิของอากาศ (องศาเซลเซียส) 09.00 น. 12.00 น. 14.00 น. 16.00 น. สรุป
คำถามประกอบกิจกรรม 1. การนำกระดาษมาหุ้มกระเปาะเทอร์มอมิเตอร์มีจุดประสงค์อะไร 2. อุณหภูมิของอากาศแต่ละบริเวณมีลักษณะแตกต่างกันหรือไม่ ลักษณะใด 3.อุณหภูมิของอากาศแต่ละเวลาในบริเวณเดียวกันแตกต่างกันหรือไม่ ลักษณะใด
ใบกิจกรรม สร้างแบบจำลองการเกิดลม ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การพยากรณ์ 3. การสร้างแบบจำลอง 4. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. เทอร์มอมิเตอร์ 2 อัน 2. เทียน 1 เล่ม 3. ธูป 2 ดอก 4. ขวดพลาสติกใบใหญ่ 1 ใบ 5. ขวดพลาสติกใบเล็ก 1 ใบ 6. มีดคัตเตอร์ 1 เล่ม 7. ไม้ขีดไฟ 1 กลัก 8. ขาตั้งพร้อมที่จับ 2 อัน 1 ชุด 9. นาฬิกาจับเวลา 1 เรือน ปัญหา ขั้นตอน 1. แต่ละกลุ่มตัดก้นขวดพลาสติกใบใหญ่และใบเล็กออก 2. วางขวดพลาสติกใบเล็กลงในแนวนอน ให้ปากขวดชนกับขวด พลาสติกใบใหญ่ที่วางในแนวตั้ง 3. เจาะด้านข้างขวดพลาสติกใบใหญ่ให้เป็นช่องขนาดพอดีกับปากขวด พลาสติกใบเล็ก แล้วใส่ปากขวดพลาสติกใบเล็กเข้าไปทางช่องที่เจาะไว้ ดังรูป การวัดอุณหภูมิของอากาศ 2 บริเวณ 4. นำเทียนที่มีความสูงระดับเดียวกับปากขวดพลาสติกใบเล็กมาวาง แล้วครอบเทียนด้วยขวดพลาสติกใบใหญ่ 5. วัดอุณหภูมิบริเวณปลายปล่องขวดพลาสติกทั้ง 2 ใบ ดังรูป บันทึกผล 6. จุดธูปให้เหลือแต่ถ่านแดงแล้วยื่นเข้าไปในขวดพลาสติกใบเล็ก สังเกตควันธูป บันทึกผล 7. คาดคะเนว่าถ้าจุดเทียนจะเกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะใด
8. จุดเทียนแล้วตั้งชุดแบบจำลองไว้ 3 นาที จากนั้นวัดอุณหภูมิบริเวณปลายปล่องขวดพลาสติกทั้ง 2 ใบ บันทึกผล 9. จุดธูปให้เหลือแต่ถ่านแดงแล้วยื่นเข้าไปในขวดพลาสติกใบเล็ก สังเกตควันธูป บันทึกผล 10. ร่วมกันอภิปรายข้อมูลและสรุปผล บันทึกผล สิ่งที่สังเกต ผลการสังเกต ก่อนจุดเทียน หลังจุดเทียน อุณหภูมิ ควันธูป สรุป คำถามประกอบกิจกรรม 1. การเคลื่อนที่ของอากาศมีลักษณะใด สังเกตได้จากอะไร 2. ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในข้อ 1 เปรียบเทียบได้กับปรากฏการณ์ใดในธรรมชาติ และเกิดขึ้นได้อย่างไร
ใบกิจกรรม สังเกตเส้นทางการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์ ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปซกับสเปซและสเปซกับเวลา 3. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์/แหล่งการเรียนรู้ 1. สมุด 1 เล่ม 2. ดินสอ 1 แท่ง ปัญหา ขั้นตอน 1. สังเกตตำแหน่งของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้าบริเวณโรงเรียนที่เวลา 07.00 น., 12.00 น. และ 16.00 น. ทุก วันเป็นเวลา 3 วัน โดยให้ด้านที่ดวงอาทิตย์ขึ้นอยู่ทางขวามือเสมอ 2. ระบุตำแหน่งของดวงอาทิตย์ พร้อมทั้งระบุวันและเวลาที่สังเกต บันทึกผล และสรุปผล บันทึกผล วันที่สังเกต เวลาที่สังเกต ตำแหน่งของดวงอาทิตย์ ขวามือ กลางศีรษะ ซ้ายมือ
สรุป คำถามประกอบกิจกรรม 1. นักเรียนสังเกตเห็นดวงอาทิตย์ขึ้นและตกในทิศทางเดียวกันทุกวันหรือไม่ อย่างไร 2. ตำแหน่งของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้าที่เวลาต่าง ๆ ใน 1 วันมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อย่างไร
ใบกิจกรรม สังเกตการเกิดกลางวัน กลางคืน ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. ไฟฉาย 1 กระบอก 2. ลูกโลกจำลอง 1 ลูก ปัญหา ขั้นตอน 1. ให้นักเรียนคนหนึ่งถือแบบจำลองดวงอาทิตย์ (ไฟฉาย) และวางลูกโลกจำลองบนโต๊ะ โดยจัดไฟฉายและ ลูกโลกจำลองให้อยู่ในระดับเดียวกัน ดังรูป การจัดอุปกรณ์เพื่อสังเกตกลางวัน กลางคืน 2. ปิดประตู หน้าต่าง และหลอดไฟฟ้าทุกดวง แล้วให้ตัวแทนเปิดไฟฉาย สังเกตแสงจากไฟฉายที่ตกกระทบ บนลูกโลกจำลอง ดังรูป บันทึกผล การสังเกตการเกิดกลางวัน กลางคืน บันทึกผล การสังเกต ผลการสังเกต ก่อนหมุนลูกโลกจำลอง ไฟฉาย ลูกโลกจำลอง
เมื่อหมุนลูกโลกจำลองช้า ๆ ในทิศทางทวน เข็มนาฬิกา สรุป คำถามประกอบกิจกรรม 1. ขณะที่หมุนลูกโลกจำลอง บริเวณต่างๆ ของโลกได้รับแสงจากไฟฉายเท่ากันหรือไม่ เพราะอะไร 2. ลูกโลกจำลองบริเวณที่มีแสงจากไฟฉายมาตกกระทบเปรียบเทียบได้กับเวลาใด 3. ลูกโลกจำลองบริเวณที่ไม่มีแสงจากไฟฉายมาตกกระทบเปรียบเทียบได้กับเวลาใด
ใบกิจกรรม สังเกตการกำหนดทิศจากดวงอาทิตย์ ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. กระดาษ 4 แผ่น 2. ปากกาเมจิก 1 ด้าม 3. เทปกาว 1 ม้วน 4. กรรไกร 1 เล่ม 5. เข็มทิศ 1 อัน ปัญหา ขั้นตอน 1. นักเรียนออกไปสังเกตดวงอาทิตย์ที่กลางสนามในตอนเช้า 2. ยื่นแขนขวาไปยังทิศที่ดวงอาทิตย์ขึ้นพ้นขอบฟ้า ซึ่งเป็นทิศตะวันออก ให้เขียนตัวอักษร อ ในกระดาษ แล้วนำไปติดไว้ที่พื้น 3. ยื่นแขนซ้ายออกไป ซึ่งเป็นทิศที่ดวงอาทิตย์ตกลับขอบฟ้าในตอนเย็น หรือทิศตะวันตก ให้เขียนตัว ตต ในกระดาษ แล้วนำไปติดไว้ที่พื้น 4. ด้านหน้าของนักเรียนจะเป็นทิศเหนือ และด้านหลังจะเป็นทิศใต้ ให้เขียน น และ ต ในกระดาษ การกำหนดทิศจากดวงอาทิตย์ 5. นำเข็มทิศมาใช้ในการสังเกตทิศต่าง ๆ โดยวางเข็มทิศไว้บนมือ แล้วรอจนเข็มชี้ของเข็มทิศหยุดนิ่ง จากนั้นหมุนเข็มทิศให้ตัวอักษร N บนเข็มทิศอยู่บริเวณปลายของเข็มชี้ (ด้านที่มีสี) ของเข็มทิศพอดีจะได้ทิศเหนือ ของบริเวณนั้น ส่วนด้านตัวอักษร E คือ ทิศตะวันออก ด้านตัวอักษร W คือ ทิศตะวันตก และด้านตัวอักษร S คือ ทิศใต้ 6. เปรียบเทียบว่าเข็มทิศบอกทิศได้ตรงกับทิศที่ติดไว้ที่พื้นหรือไม่
7. บันทึกผล อภิปราย และสรุปผล พร้อมทั้งนำเสนอผลการสังเกตหน้าห้องเรียน บันทึกผล ตำแหน่ง ทิศของการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์ การบอกทิศของเข็มทิศ ด้านขวามือ ด้านซ้ายมือ ด้านหน้า ด้านหลัง สรุป คำถามประกอบกิจกรรม 1. ด้านขวามือ ด้านซ้ายมือ ด้านหน้า และด้านหลังตรงกับทิศใด 2. เข็มทิศสามารถบอกทิศได้ตรงกับทิศที่ติดไว้ที่พื้นหรือไม่ 3. นักเรียนสามารถนำการกำหนดทิศไปใช้ประโยชน์ในด้านใด
ใบกิจกรรม สังเกตน้ำหายไปไหน ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจที่คงทน 1. การสังเกต 2. การวัด 3. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป อุปกรณ์ 1. ถาด 2 ใบ 2. ไม้บรรทัด 1 อัน 3. น้ำ 2 ขวด ปัญหา ขั้นตอน 1. เติมน้ำลงในถาด 2 ใบเท่าๆ กัน วางถาดใบที่ 1 ไว้ที่ขอบหน้าต่างที่มีแสงแดดส่องถึง และนำถาดใบที่ 2 วางไว้บริเวณที่ไม่มีแสงแดดส่องถึง 2. สังเกตการเปลี่ยนแปลงและวัดความสูงของน้ำทุกวัน จนกระทั่งครบ 3 วัน บันทึกผล วันที่ ความสูงของน้ำ (เซนติเมตร) ถาดใบที่ 1 ถาดใบที่ 2 1 2 3 สรุป
คำถามประกอบกิจกรรม 1. เมื่อเวลาผ่านไป 3 วัน น้ำในถาดทั้งสองเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร 2. ปรากฏการณ์ใดที่ทำให้น้ำเปลี่ยนแปลง อธิบาย 3. สิ่งที่ทำให้น้ำทั้ง 2 ถาดไม่เท่ากันคืออะไร