6. Social Lab ต.บ้านตุ่น อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา พร้อม QR code

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 1

พน้ื ทีป่ ฏบิ ตั กิ ารพฒั นาสงั คม (Social Lap)

องคก ารบรหิ ารสวนตาํ บลบานตุน อําเภอเมืองพะเยา จงั หวัดพะเยา

“การปอ งกันและแกไขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชน”

จดั ทาํ โดย
ศนู ยบ รกิ ารวชิ าการพฒั นาสงั คมและจดั สวสั ดกิ ารสงั คม
สํานกั งานสงเสรมิ และสนบั สนนุ วชิ าการ 9
กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความม่ันคงของมนษุ ย

ทอ่ี ยู
บรเิ วณศนู ยร าชการจงั หวดั เชยี งใหม
ถ.โชตนา ต.ชางเผอื ก อ.เมืองเชยี งใหม จ.เชียงใหม 50300
โทรศัพท 053-112485-6 โทรสาร 053-112491

ศนู ยบ ริการวชิ าการพัฒนาสังคมและจดั สวสั ดกิ ารสังคม สสว.9
www.tpso-9.m-society.go.th

เผยแพร
กรกฎาคม 2563

กการปองกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชนตําบลบา นตนุ จังหวดั พะเยา

คํานาํ

การดําเนินงานพ้ืนท่ีปฏิบัติการพัฒนาสังคม(Social Lab) เปนกิจกรรมตามโครงการศูนยบริการ
วิชาการพัฒนาสังคมและจัดสวัสดิการสังคม ประจําป พ.ศ.2563 ซึ่งดําเนินการโดยสํานักงานสงเสริมและ
สนับสนุนวิชาการ 9 รวมกับหนวยงานสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษยในพื้นที่
จังหวัดพะเยา โดยเปนการศึกษาสภาพปญหา รวมดําเนินงาน ติดตามและถอดบทเรียน เพ่ือสงเสริมใหเกิด
การมีสวนรวมของประชารัฐเพ่ือสังคมในชุมชน โดยมีองคกรปกครองสวนทองถิ่น เปนเจาภาพ ซึ่งจังหวัด
พะเยา ดําเนินการในพ้ืนท่ีตําบลบานตุน อําเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา โดยเร่ิมที่การจัดการขอมูล
ชวยเหลือ คุมครอง ปองกัน นําไปสูการจัดสวัสดิการสังคมและพัฒนาสังคมอยางเปนระบบ ซ่ึงตําบลบานตุน
เปนตําบลตนแบบดานการพัฒนาสังคม มีการทํางานท่ีโดดเดนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนทุกวัยดวยการ
มีสวนรวมจากชุมชน โดยในป2563 มีการแพรระบาดของโรคโคโรนาไวรัส(COVID-19) การดําเนินงานพ้ืนที่
ปฏิบัตกิ ารพัฒนาสังคม(Social Lab) จงึ เปนการศึกษาการขับเคล่ือนการดําเนินงาน “การปองกันและแกไข
ปญหา COVID-19 ดวยชุมชน” ผานการศึกษาขอมูล รวบรวมขอมูลและการสํารวจขอมูลตามแบบสํารวจ
ขอมูลการดําเนินงานในพื้นที่ เพ่ือวิเคราะหปจจัยความสําเร็จในการดําเนินงานและทิศทางการพัฒนางาน
ในอนาคตในพื้นทป่ี ฏบิ ตั ิการพฒั นาสงั คม(Social Lab)

ขอขอบคุณทุกพลังการทํางาน ทุกความคิด ทุกการแลกเปล่ียน การแบงปนความรู และการ
ปฏิบัติการเรียนรูรวมกัน จากทีมงานหนวยงานสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย
ในพื้นที่จังหวัดพะเยา (ทีม One Home จังหวัดพะเยา) ทุกทาน รวมถึงพลังจากชุมชนในตําบลบานตุน
ผานการทํางานท่ีเขมแข็งของทีมงานองคการบริหารสวนตําบลบานตุน ท่ีไดรวมเปนกําลังสําคัญ ในการ
ขับเคล่ือนการการดําเนินงานดานการพัฒนาสังคมในพ้ืนท่ี กอเกิดพัฒนางานพื้นที่ปฏิบัติการพัฒนาสังคม
(Social Lab) ในมิติเชิงประเด็น ในการปองกันและแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชน เพ่ือนําไปสูพัฒนา
สังคมและจัดสวสั ดิการสงั คมท่เี หมาะสมกับบริบทของสภาพปญหาและพืน้ ทต่ี อไป

สํานักงานสงเสรมิ และสนบั สนุนวชิ าการ 9
กรกฎาคม 2563

ขการปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จังหวดั พะเยา

บทสรปุ ผบู รหิ าร

การดําเนินงานพื้นที่ปฏิบัติการพัฒนาสังคม(Social Lab) เปนกิจกรรมตามโครงการศูนยบริการ
วิชาการพัฒนาสังคมและจัดสวัสดิการสังคม ประจําป พ.ศ.2563 ซึ่งดําเนินการโดยสํานักงานสงเสริมและ
สนับสนุนวิชาการ 9 รวมกับหนวยงานสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยในพื้นท่ี
จังหวัดพะเยา โดยเปนการศึกษาสภาพปญหา รวมดําเนินงาน ติดตามและถอดบทเรียน เพื่อสงเสริมใหเกิด
การมีสวนรวมของประชารัฐเพ่ือสังคมในชุมชน โดยมีองคกรปกครองสวนทองถิ่น เปนเจาภาพ ซึ่งจังหวัด
พะเยา ดําเนินการในพื้นท่ีตําบลบานตุน อําเภอเมืองพะเยา โดยเร่ิมที่การจัดการขอมูล ชวยเหลือ คุมครอง
ปองกัน นําไปสูการจัดสวัสดิการสังคมและพัฒนาสังคมอยางเปนระบบ ซ่ึงตําบลบานตุน เปนตําบลตนแบบ
ดา นการพัฒนาสงั คม มกี ารทํางานทโ่ี ดดเดนในการพัฒนาคณุ ภาพชีวิตคนทุกวัยดวยการมีสวนรวม จากชุมชน
โดยในป2563 มีการแพรระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา(COVID-19) การดําเนินงานพื้นท่ีปฏิบัติการ
พัฒนาสังคม(Social Lab) จึงเปนการศึกษาการขับเคล่ือนการดําเนินงาน “การปองกันและแกไขปญหา
COVID-19 ดวยชุมชน” ผานการศึกษาขอมูล รวบรวมขอมูลและการสํารวจขอมูลตามแบบสํารวจขอมูล
การดําเนนิ งานในพนื้ ท่ี เพอ่ื วเิ คราะหปจจยั ความสําเร็จในการดําเนินงานและทิศทางการพัฒนางานในอนาคต
ในพืน้ ท่ีปฏิบตั ิการพัฒนาสังคม(Social Lab)

สถานการณในการ “การปองกันและแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชน” การชวยเหลือ
การเยียวยา ผูประสบปญหาทางสังคมจังหวัดพะเยาน้ัน หนวยงานในสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและ
ความม่ันคงของมนุษย รวมถึงภาคีเครือขายภายนอกกระทรวง ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่ดําเนินงาน
ชว ยเหลอื ผูประสบปญหาทางสังคมจังหวัดพะเยา ทุกหนวยงานรวมกันขับเคล่ือนภารกิจดานสวัสดิการสังคม
และสังคมสงเคราะห ในดานการสงเคราะหและคุมครองสวัสดิภาพ การจัดบริการทางสังคมท่ีเกี่ยวกับ
การปองกัน แกไขปญหา การพัฒนา และการสงเสริมการเขาถึงสิทธิและความมั่นคงในชีวิตและทรัพยสิน
ใหค วามชวยเหลอื ผูป ระสบปญหาทางสงั คมในภาวะวิกฤติเรงดวนตามสถานการณ ใหการชวยเหลือคุมครอง
สวัสดิภาพ และจัดบริการสวัสดิการสังคมสําหรับทุกกลุมเปาหมาย ไมวาจะเปน เด็ก เยาวชน สตรี
ผูดอยโอกาส รายไดนอย ไรที่พ่ึง เรรอน และกลุมเปาหมายอื่นๆ ที่ประสบปญหาทางสังคมในภาวะ
การแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ COVID-19 โดยทุกหนวยงานจะไดรับงบประมาณ
สนับสนุนจากกรม กระทรวงตนสังกัดและมีการดําเนินการภายใตระเบียบการดําเนินงานของแตละงาน
เพื่อรว มกันดําเนินการในการปองกนั และแกไขปญ หา COVID-19 อยางเตม็ ที่

การพัฒนา“การปองกันและแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชน” ปจจัยท่ีสําคัญในการ
ดําเนินการ คือ การส่ือสารที่มีประสิทธิภาพและระบบภาคีเครือขายในการทํางานอยางมีสวนรวม เพื่อให
ชมุ ชนสามารถสรางการรับรู และสรางความเขาใจรวมกันและสามารถนําไปปฏิบัติตามไดอยางถูกตอง ทั้งใน
ระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน หนวยงาน เน่ืองจากภาวะการแพรระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา
2019 หรือ COVID-19 เปนส่ิงที่ไมเคยเกิดขึ้นและแพรระบาดอยางรวดเร็วไปท่ัวโลก มีผูคนติดเชื้อและ
เสียชีวิตเปนจํานวนมาก ประชาชนสวนใหญตางมีความหวาดกลัวการติดเชื้อ และพรอมใหความรวมมือใน
การดําเนินการอยางเขมงวดตามมาตรการของภาครัฐ ซ่ึงการส่ือสารท่ีมีประสิทธิภาพและระบบภาคี
เครอื ขา ยในการทํางานอยางมีสวนรวม เปนแนวคิดสําหรับการพัฒนาการดําเนินการในการปองกันและแกไข
ปญ หาโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 หรอื COVID-19 ไดอยา งยงั่ ยืน

คการปองกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตนุ จงั หวัดพะเยา

นอกจากน้ี การทํางานภายใตมาตรการและนโยบายที่ชัดเจนจากภาครัฐ และการดําเนินการตาม
มาตรการของภาครัฐและจังหวัดอยางเครงครัด โดยจังหวัดพะเยา มีคณะกรรมการโรคติดตอจังหวัดพะเยา
มีการจัดต้ังศูนยบริหารสถานการณการแพรระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ศูนยขาว
โควิด19 พะเยา ศูนยขอมูล COVID-19 ซ่ึงเปนการบูรณาการทํางานจากทุกภาคสวนท่ีเก่ียวของ เพ่ือสราง
ความเปนเอกภาพ ชัดเจน ในการทํางาน การส่ือสาร ประชาสัมพันธ และการประสานความรวมมือในการ
ปองกันและแกไขปญหาการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 อยางเขมแข็งและ
ตอเน่ือง มีการรายงานสถิติ ประกาศ ขาวสาร สรุปมาตรการตางๆ อยางตอเนื่อง รวดเร็วทันตอสถานการณ
วันตอ วนั การรบั เรื่องรอ งเรยี น แจง เหตุ โดยการบรู ณาการการทํางานจากทกุ ภาคสวน ท้ังภาครัฐ ภาคเอกชน
และภาคประชาชน ท้ังในระยะทมี่ กี ารแพรระบาดของโรค ระยะของการบังคับใชมาตรการตางๆอยางเขมงวด
ในชวงลอคดาวน จนกระท่ังเขา สกู ารผอนคลายมาตรการตางๆลง เพื่อการส่ือสาร การสรางความเขาใจอยาง
มีประสิทธิภาพ นําไปสูการรับรู ความเขาใจ และการปฏิบัติตามอยางเครงครัด และตอเน่ือง เริ่มจาก
มาตรการที่ชัดเจนของรัฐบาลในระดบั ประเทศ ระดับจังหวัด ระดับอําเภอ นําไปสูระดับชุมชน เปนการสราง
การรับรู สรางความเขาใจ แนวทางในการปฏิบัติตนและดําเนินการรวมกัน สงผลใหการปองกันและแกไข
ปญหา COVID-19 ดวยชุมชน เปน ไปอยางดีเยี่ยมและมีประสิทธิภาพ อีกทั้งมีการประสานความรวมมือและ
การใหค วามรว มมอื จากทกุ ภาคสว นอยางเต็มท่ี.

งการปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา

สารบัญ

เร่ือง หนา

คํานํา ก
บทสรุปผูบริหาร ข
สารบญั ง

บทที่ 1 สถานการณการแพรร ะบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) 1
-สถานการณท ่วั โลก 2
-สถานการณใ นประเทศไทย 5
-สถานการณในระดับจังหวัดพะเยา 7
-สถานการณในระดับชุมชนและขอมูลชุมชนตําบลบานตุน
20
บทที่ 2 ผลกระทบทเ่ี กิดจากสถานการณการแพรร ะบาดของ COVID-19 21
-ผลกระทบดา นเศรษฐกิจ
-ผลกระทบดานสงั คม การศึกษา สาธารณสุข และวฒั นธรรม 26
32
บทที่ 3 การบริหารจัดการสถานการณการแพรร ะบาดของ COVID-19
-การบรหิ ารจัดการและมาตรการการดาํ เนินการในระดบั จังหวดั พะเยา 36
-การบริหารจดั การและมาตรการการดาํ เนินการในระดบั ชุมชนตาํ บลบา นตนุ 36

บทที่ 4 ผลสําเร็จของการดําเนินงานในระดบั พ้ืนที่ 40
- ผลสาํ เร็จของการดําเนนิ งานในระดับพื้นที่ตําบลบา นตุน 41
- ทศิ ทางการพฒั นาในอนาคต 42
47
บทท่ี ๕ สรุปผลการศึกษาและขอเสนอแนะ 48
-สรุปผลการศกึ ษา
-ขอ เสนอแนะ

ภาคผนวก
เอกสารอางองิ
เอกสารวชิ าการ ประจําป 2563

การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 1

บทที่ 1
สถานการณก ารแพรระบาดของโรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 )
สถานการณทว่ั โลก

ไวรัสโคโรนา (Coronavirus) เปนไวรัสที่ถูกพบครั้งแรกในป 1960 แตยังไมทราบแหลงท่ีมาอยาง
ชัดเจนวามาจากที่ใด แตเปน ไวรัสท่ีสามารถติดเช้ือไดท้งั ในมนษุ ยแ ละสัตว ปจ จุบันมีการคน พบไวรัส สายพันธุนี้
แลว ทัง้ หมด 6 สายพันธุ สว นสายพันธทุ กี่ ําลงั แพรระบาดหนกั ทั่วโลกตอนน้เี ปนสายพนั ธุท ี่ ยังไมเ คยพบมากอน
คือ สายพนั ธุที่ 7 จึงถกู เรยี กวาเปน “ไวรัสโคโรนาสายพันธใุ หม” และในภายหลงั ถกู ตง้ั ชือ่ อยางเปนทางการวา
“โควดิ -19” (COVID-19) นนั่ เอง

แมว า อาการโดยท่ัวไปจะดูเหมอื นเปน เพยี งไขหวดั ธรรมดา แตที่กลัวกันท่ัวโลกเปนเพราะ เช้ือไวรัสนี้
เปนสายพันธุใหม ท่ียังไมมียาปฏิชีวนะตัวไหนท่ีสามารถรักษาใหหายไดโดยตรง การรักษาเปนไปแบบ
ประคับประคองตามอาการเทานนั้

นอกจากนี้ อันตรายที่ทําใหเสี่ยงถึงชีวิต จะเกิดข้ึนเมื่อระบบภูมิตานทานโรคของเราไมแข็งแรง หรือ
เช้อื ไวรสั เขาไปทําลายการทํางานของปอดได จนทาํ ใหเชื้อไวรสั แพรก ระจายลุกลามมากขึ้น รวดเรว็ ขึ้น

องคการอนามัยโลก (WHO) ประกาศใหการแพรระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุใหมเปน "การระบาด
ใหญ" หรือ pandemic หลังจากเชื้อลุกลามไปใน 118 ประเทศและดินแดนทั่วโลก และมีผูติดเช้ือกวา 121,000 คน
ทั้งไดคราชีวิตผูคนไปแลวกวา 4,300 คน อีกท้ังยังประกาศใหการแพรระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุใหมเปน
"ภาวะฉกุ เฉนิ ดา นสาธารณสุขระหวา งประเทศ" เน่ืองจากมีการพบ ผูติดเชื้อรายใหมอยางตอเน่ือง ทําใหเกิดความกังวล
วาการระบาดของไวรัสชนดิ นี้ จะแพรไ ปสปู ระเทศทมี่ รี ะบบสาธารณสขุ ออนแอ

การปอ งกันและแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตนุ จังหวดั พะเยา 2

สถานการณใ นประเทศไทย

กระทรวงสาธารณสุขประกาศ "โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019" หรือ "โรคโควิด-19" เปนโรคติดตอ
อนั ตรายตามพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. 2558 โดยใหม ผี ลบังคับใชตั้งแตว นั ท่ี 1 มี.ค.2563

ผูติดเชื้อรายใหมสวนใหญพบในกรุงเทพฯ เปนคนวัยหนุมสาวที่มีอาการเล็กนอย จึงออกไปใชชีวิต
ตามปกติ มีการขอความรวมมือประชาชนทุกคนวาอยาเดินทางกลับภูมิลําเนา แมวาจะมีการหยุดงาน
เนื่องจากอาจแพรเชื้อสูคนในตางจังหวัดได ขณะที่คนในตางจังหวัดก็ไมควรเดินทางขามจังหวัด เพราะอาจ
เส่ียงตอการติดเชื้อได หนากากปองกัน เจลทําความสะอาด และเคร่ืองฟอกอากาศหลากชนิด กลายเปนของ
หายาก ขาดแคลน หรอื ราคาพงุ สูงขน้ึ หลายเทา โรงพยาบาลหลายแหงเรียกรองรัฐบาลใหชวยจัดหาหนากาก
อนามัยในเจาหนา ที่ของโรงพยาบาล สว นหนว ยงานรัฐหลายแหง ออกมาสอนใหคนทวั่ ไปเย็บหนา กากผาไวใชเ อง

เว็บไซตราชกิจจานุเบกษา เผยแพรประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง "ช่ือและอาการสําคัญของ
โรคตดิ ตอ อนั ตราย (ฉบบั ที่ 3) พ.ศ. 2563" โดยประกาศให "โรคติดเชือ้ ไวรสั โคโรนา 2019" หรือ "โรคโควิด19"
เปนโรคตดิ ตอ อันตรายตามพระราชบญั ญตั โิ รคติดตอ พ.ศ. 2558

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 3

โดยท่ีเปนการสมควรใหมีการประกาศใหโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา2019 หรือโรคโควิด-19
(Coronavirus Disease 2019 COVID-19 ) เปน โรคติดตออนั ตรายตามพระราชบญั ญตั ิโรคติดตอ พ.ศ. 2558
เพ่ือประโยชนในการเฝา ระวงั ปอ งกัน และควบคมุ โรคตดิ ตออนั ตราย

อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 5 วรรคหน่ึง และมาตรา 6 (1) แหงพระราชบัญญัติโรคติดตอ
พ.ศ. 2558 รัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุขโดยคําแนะนําของคณะกรรมการโรคติดตอแหงชาติ
จึงออกประกาศไว ดังตอ ไปนี้

ขอ 1 ประกาศน้ีเรียกวา "ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ช่ือและอาการสําคัญ ของโรคติดตอ
อนั ตราย (ฉบบั ที่ 3) พ.ศ. 2563 "

ขอ 2 ประกาศนี้ใหใชบังคบั ตั้งแตว ันถดั จากวนั ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป
ขอ 3 ใหเพ่ิมความตอไปนี้เปน (14) ของขอ 1 แหงประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ชื่อและ
อาการสําคัญของโรคติดตอ อันตราย พ.ศ. 2559
"(14) โรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือโรคโควิด 19 Coronavirus Disease 2019 (COVID-19 )
มีอาการไข ไอ เจ็บคอ หอบเหนื่อย หรือมีอาการของโรคปอดอักเสบ ในรายท่ีมีอาการรุนแรง จะมีอาการ
ระบบทางเดินหายใจลม เหลว และอาจถงึ ข้ันเสยี ชวี ติ "
ประกาศ ณ วนั ท่ี 26 กมุ ภาพันธ พ.ศ. 2563

ประกาศดังกลาวน้ี เปนผลมาจากการประกาศภาวะฉุกเฉินดานสาธารณสุขระหวางประเทศ
สงผลใหก ระทรวงสาธารณสุขของไทยยกระดบั มาตรการปองกันการระบาดของไวรสั ชนดิ น้ี

หลังจากประกาศดังกลาวมีผลบังคับใช ท้ังประชาชน ผูประกอบการ เชน โรงแรม มีหนาท่ีตาม
กฎหมายทตี่ องรายงานและแจง เม่อื สงสยั หรือมีเหตอุ นั ควรสงสัยวา จะเปน โรคติดตออันตราย ในกรณีเดินทาง
กลับมาจากพื้นท่ี ที่มีการระบาด หรือมีโอกาสใกลชิดกับผูปวย เม่ือมีอาการไข หรืออาการเกี่ยวกับระบบ
ทางเดินหายใจ ตองใหขอมูลที่เปนจริงกับแพทย พยาบาล และเจาหนาที่ ต้ังแตข้ันตอนของการ ซักประวัติ
เพือ่ ชว ยในการรกั ษาและปอ งกันตนเองดวย

สถานการณไวรัสโควิด-19 เปนวิกฤตท่ีกระทบรุนแรงกวาท่ีเคยเกิดข้ึนกอนหนานี้ เพราะเปนวิกฤต
ที่แพรกระจายสงผลกระทบไปทั่วโลก ตางจาก Hamburger Crisis ในป 2008 ท่ีมีผลเฉพาะสหรัฐและยุโรป
แตด า นเอเชยี ยังดีอยู และวกิ ฤตตมยาํ กงุ ในป 1997 ทกี่ ระทบแคกับไทยและประเทศเอเชยี ไมไปถึงยุโรปและ
สหรฐั แตวิกฤตโควิด-19 กระจายรุนแรงไปท่ัวโลกกวา 208 ประเทศท่ีมีผูติดเช้ือ และมากกวา 144 ประเทศ
ที่มผี ตู ดิ เชื้อมากกวารอยรายขน้ึ ไป

ในสวนประเทศไทย แมเราจะสามารถจัดการกับสถานการณไดดี โดยตัวเลขผูติดเชื้อลดนอยลง
ในลักษณะ Flatten the Curve แตก็ตองจับตาดูชวงหลังการผอนคลายมาตรการล็อกดาวน ซ่ึงเปนส่ิงท่ี
ทุกประเทศท่ัวโลกก็จับตามองในประเทศตัวเองเชนกัน โดยเฉพาะการทดสอบตรวจหาผูติดเชื้อ (Testing)
ในสวนประเทศไทย จํานวน Testing ไป 227,00 ราย คิดเปนจํานวน 3,300 คนตอจํานวนประชากร
1 ลานคน ซ่ึงนับวาคอนขางนอยอยู จึงตองติดตามสถานการณและมาตรการ Testing ในชวงหลังจาก
ผอ นคลายล็อกดาวน

การปองกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 4

ทั้งน้ีเมื่อดูจากดัชนีล็อกดาวนของประเทศที่มีการปดเมือง มาพล็อตกับดัชนีภาคอุตสาหกรรม
จะออกมาเปน กราฟ Downward Sloping หมายความวา ย่งิ ลอ็ กดาวนมาก เศรษฐกิจภาคอุตสาหกรรมลดลง
มาก ชี้ใหเห็นวา การล็อกดาวนมีนัยยะสําคัญตอผลผลิตเศรษฐกิจอุตสาหกรรม อยางไรก็ดี เศรษฐกิจ
จะกลับมาฟนตัวเร็วหรือชา ไมไดข้ึนอยูกับการผอนคลายล็อกดาวนอยางเดียว แตขึ้นอยูกับความเช่ือม่ันและ
พฤติกรรมผูบริโภคที่จะกลับมาใชจาย ออกไปท่ีชุมชนเหมือนกอนเกิดเกิดวิกฤติโควิด ซ่ึงตรงนี้ มาตรการ
Testing ติดตามผูป ว ยท่มี ีประสทิ ธภิ าพมสี ว นสาํ คญั ในการสรางความเชอ่ื ม่ันใหผบู ริโภค

การระบาดของท่ัวโลก ยังมีอัตราในการเพิ่มข้ึนมาโดยตลอด เมื่อเดือนเมษายนถึงตนพฤษภาคม
อัตราการติดเชื้อเพิ่มข้ึน 1 ลานคนจะใชเวลา 12 วัน ตอมาเม่ือถึงกลางเดือนพฤษภาคม ถึงตนมิถุนายน
เปนตนมา อัตราการเพิ่มข้ึนในอัตรา 1 ลานคนทุก 10 วัน มาในเดือนมิถุนายน 2563 มีแนวโนมที่จะเพิ่มขึ้น
อาทิตยละ 1 ลานคน ที่สําคัญ โรคระบาดเขาสูประเทศ ลาตินอเมริกา และมีอัตราการเพ่ิมตัวสูงมาก
โดยเฉพาะในบราซิล นอกจากนี้การแพรระบาดอยางรวดเร็วยังเพ่ิมขึ้นในอินเดีย บังคลาเทศ และประเทศ
ในตะวันออกกลางสิ่งท่ีนาเปนหวงคือการระบาด จะเขาสูทวีปแอฟริกาในท่ีสุด ตัวเลขท่ีไมไดวินิจฉัยจะมี
จํานวนมากในประเทศเพื่อนบานเรา ที่มีการระบาดมากและรวดเร็ว ก็คงจะเปนอินโดนีเซีย และฟลิปปนส
การระบาดท่ัวโลกยังสูงอยู รวมทั้งประเทศที่ไมอยูไกลจากบานเรานักเรายังคงตองระมัดระวังอยางมาก
ไมใหมีการระบาดภายในประเทศเกิดขึ้นเราคงจะตองตอสูไปอีกยาวนานทุกคนจะตองชวยกัน ที่จะไมลืม
กาํ หนดระยะหางสาํ หรับบุคคล สงั คม ลา งมือ ใสหนากากอนามยั

96 วนั ไมพ บผตู ดิ เช้ือ
ขอ มูล ณ วนั ท่ี 12 กรกฎาคม 2563

การปองกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จังหวดั พะเยา 5

สถานการณใ นระดบั จังหวัดพะเยา
ดวยสถานการณระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด 19 Coronavirus Disease

2019 (COVID-19 ) อันเปนโรคติดตออันตรายตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง ช่ือและอาการสําคัญ
ของโรคติดตออันตราย (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2563 มีแนวโนมการแพรกระจายและพบการเพ่ิมข้ึนของผูปวยอยาง
รวดเรว็ จังหวัดพะเยา จึงมีความจําเปนเรงดวนที่จะตองดําเนินการปองกันและยับย้ังการแพรระบาดของโรค
เริ่มจากมีการแตง ต้ังคณะกรรมการโรคติดตอจังหวัดพะเยา จัดตั้งศูนยบริหารสถานการณการแพรระบาดโรค
ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ศูนยขาวโควิด19 พะเยา ศูนยขอมูล (COVID-19 ) ซ่ึงเปนการ
บูรณาการทํางานจากทุกภาคสวนที่เก่ียวของเพ่ือประสานความรวมมือในการปองกันและแกไขปญหาการ
ระบาดของโรคตดิ เชือ้ ไวรสั โคโรนา 2019 หรอื โควิด 19 อยางเขม แขง็ และตอ เนือ่ ง

จังหวัดพะเยา มีผูติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด19 จํานวน 3 คน และมีการรักษาหาย 2 ราย
และเสียชีวิต 1 รายขอมูล ณ วันที่ 12 กรกฎาคม 2563 ไมพบผูติดเช้ือมาแลว 96 วันนับวาประสบความสําเร็จในการดําเนิน
การปองกันและควบคุมโรคไดดียิ่งดวยความรวมมือจากทุกภาคสว นในจังหวดั พะเยา

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 6

การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตาํ บลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 7

สถานการณในระดับชมุ ชนและขอ มลู ชุมชนตําบลบา นตุน
องคการบรหิ ารสวนตําบลบานตุน อําเภอเมอื งพะเยา จังหวดั พะเยา
วสิ ัยทัศน

“ตาํ บลบานตนุ นาอยู เชิดชูการศึกษาประชารว มคิดรว มทาํ วฒั นธรรมอนุรักษ
พทิ ักษส่ิงแวดลอม นอ มนําเศรษฐกิจพอเพยี ง”

1 สภาพทั่วไปและขอมูลพ้ืนฐาน
1.1 ประวัติความเปน มา
ท่ที ําการองคก ารบริหารสว นตําบลบานตุน ตั้งอยู ณ เลขท่ี 115 หมูท่ี 2 บานตุนกลาง ตําบลบานตุน

อาํ เภอเมือง จังหวัดพะเยา อยูหางจากตัวอําเภอเมืองพะเยาไปทางทิศตะวันตกประมาณ 12 กิโลเมตร และมี
ถนนทางหลวงแผนดินหมายเลข 1193 สายแมนาเรือ – แมใจ เปนถนนสายหลักตัดผานตําบลบานตุน เน้ือท่ี
ตําบลบานตนุ มเี นือ้ ทปี่ ระมาณ 29.97 ตารางกโิ ลเมตรหรอื 7,492,500 ตารางวา หรือประมาณ 18,731 ไร

แผนทีอ่ งคการบรหิ ารสวนตําบลบา นตนุ
อําเภอบา นเมอื งพะเยา จังหวัดพะเยา

การปองกันและแกไ ขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 8

1.2 ภมู ิประเทศ
ตําบลบานตุนมีลักษณะภูมิอากาศรอนช้ืน สภาพพ้ืนท่ีท่ัวไปขององคการบริหารสวนตําบล

บานตนุ มสี ภาพท่ัวไปของพน้ื ท่เี ปน ทีร่ าบลมุ มลี ําหวย คลอง และสระน้าํ กระจายตามพ้ืนที่ จึงเหมาะแกการ
ทาํ การเกษตร

ตาํ บลบานตนุ มีลักษณะพน้ื ท่ีเปน ท่ีลาดเอียงจากอทุ ยานแหงชาติดอยหลวงทอดยาวสูกวาน
พะเยา มแี มนา้ํ แมตนุ เปนแมน ํ้าสายหลักทไี่ หลผานตาํ บลลงสกู วานพะเยา

อาณาเขต ทิศเหนือ ติดตอ กับ ต.บา นสาง และ อ.เมอื งพะเยา
ทศิ ตะวันออก ติดตอ กับกวา นพะเยา
ทศิ ใต ติดตอ กับ ต.แมนาเรอื และ ต.แมใส อ.เมืองพะเยา
ทศิ ตะวนั ตก ตดิ ตอกับ อ.วงั เหนือ จ.ลาํ ปาง

1.3 ลกั ษณะภมู อิ ากาศ
สภาพอากาศทั่วไปของเขตพืน้ ท่ตี ําบลบานตนุ มี 3 ฤดู ดงั น้ี
ฤดรู อน อยใู นระหวา งเดือน มีนาคม ถึงเดือน เมษายน อากาศรอนจดั ในเดอื นเมษายน

อณุ หภูมสิ งู สดุ วัดได 42 องศาเซลเซียส
ฤดูฝน อยูในระหวา งเดือนพฤษภาคม ถงึ เดือนตุลาคม ฝนตกซกุ หนาแนน ในเดอื น

พฤษภาคม และเดอื นกันยายนปริมาณนํา้ ฝนบางแหงอยูในเกณฑดี บางแหง แหงแลง จนไมส ามารถทาํ นาได
ฤดหู นาว อยูใ นระหวางเดือน พฤศจิกายนถึงเดอื นกมุ ภาพันธ อากาศจะหนาวจดั ในเดือน

ธันวาคมและมกราคม อุณหภูมิตาํ่ สดุ เฉล่ียตลอดป 20.2 องศาเซลเซียส

การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตาํ บลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 9

1.4 ลกั ษณะของดิน
สภาพดินในเขตตําบลบานตนุ จํานวน รอ ยละ 90 มลี กั ษณะเปนดินเหนียวปนทราย สามารถ

เก็บนาํ้ ไดดี พน้ื ท่ีเพาะปลูกสวนใหญ เปนพชื ไรแ ละพชื หมนุ เวียน

2. ดานการเมอื ง/การปกครอง
2.1 เขตการปกครอง
องคการบรหิ ารสวนตาํ บลบานตนุ มีจํานวนหมบู า นทั้งส้นิ 11 หมูบ า น และมีพ้ืนที่อยใู นเขต

องคการบรหิ ารสว นตาํ บลบา นตุนเต็มพ้นื ทที่ กุ หมูบา น ประกอบดว ย

ท่ี ช่ือหมูบาน ช่ือกํานนั /ผใู หญบา น
1 หมูท่ี 1 บา นตนุ ใต นายวจิ ติ ร ใหมนา / ผใู หญบาน
2 หมูที่ 2 บา นตุนกลาง นายวันชยั ไชยวงศ / กํานนั
3 หมูท่ี 3 บานตุนกลาง นายสวัสด์ิ ปานา / ผใู หญบ า น
4 หมทู ี่ 4 บานบวั นายบาล บญุ กา้ํ / ผใู หญบ าน
5 หมูที่ 5 บานหวยหมอ นายสุรมัย เลหดี / ผูใหญบ า น
6 หมทู ี่ 6 บา นหว ยลึก นายอินจันทร แสงดี / ผใู หญบ าน
7 หมทู ่ี 7 บา นตุน ใต นายสงกรานต บุญมา / ผูใหญบ าน
8 หมูที่ 8 บานสนั กวา น นายชาตชิ าย อปู แกว / ผใู หญบา น
9 หมทู ่ี 9 บานเหลา นายผดั วิทูล / ผูใหญบา น
10 หมทู ่ี 10 บานทุง กิ่ว นายบุญทิศ ไทยกลุ / ผูใ หญบา น
11 หมทู ี่ 11 บา นหว ยลึก นายปยวัฒน จําปา / ผูใหญบ า น

2.2 การเลอื กต้งั
องคการบริหารสวนตําบลบานตุน มีทั้งหมด 11 หมูบาน ประชาชนใหความรวมมือดาน

การเลือกตงั้ เปนอยางดี เชน การเลือกตั้งสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล ในป พ.ศ. 2556 ประชาชน
มาใชสทิ ธิเลอื กต้งั จํานวนผมู าใชส ิทธิเลือกตั้งนายกองคก ารบรหิ ารสว นตาํ บล 3,027 คน จากผมู ีสิทธิเลือกต้ัง
ทง้ั สิ้น 4,113 คน คิดเปน รอยละ 73.60 จํานวนผูม าใชสิทธิเลือกต้ังสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล
3,016 จากผูมสี ทิ ธเิ ลอื กต้งั ทั้งสิ้น 4,097 คน คดิ เปนรอ ยละ 73.61

จาํ นวนผูม สี ทิ ธเิ ลอื กตั้ง (ขอมูลเมื่อวนั ท่ี 19 ตุลาคม พ.ศ. 2556)
- จาํ นวนผมู สี ทิ ธิเลอื กตง้ั นายกองคก ารบริหารสว นตําบล 4,113 คน
- จํานวนผูมีสทิ ธิเลอื กต้ังสมาชกิ สภาองคก ารบรหิ ารสวนตําบล 3,016 คน

การปอ งกนั และแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตนุ จงั หวัดพะเยา 10

3. ประชากร
3.1 ขอมูลเก่ยี วกับขอมลู ประชากร

ที่ หมบู าน ป. พ.ศ. 2559 ป. พ.ศ. 2560 ป. พ.ศ. 2561 ป. พ.ศ.2562 คาดการณใน
ชาย หญงิ ชาย หญิง ป. พ.ศ.2563
1 บา นตุน ใต ชาย หญิง ชาย หญิง 188 217 187 218 ชาย หญิง
2 บานตุนกลาง 185 223 184 217 142 147 142 145 คาดวา จาํ นวน
3 บานตนุ กลาง 143 150 144 145 245 277 242 273 ประชากรทั้ง
4 บา นบัว 250 289 248 282 359 392 359 398 ชายและหญงิ
5 บา นหวยหมอ 361 392 364 394 230 204 231 201 ในอนาคตจะ
6 บา นหว ยลึก 234 206 235 206 323 327 317 328
7 บานตนุ ใต 334 323 320 323 82 97 83 96 ลดลง
8 บา นสันกวา น 86 92 84 94 255 265 257 263 (เปรยี บเทียบ
9 บานเหลา 245 265 252 267 153 132 154 133 จากจาํ นวน
10 บานทงุ กว่ิ 151 132 152 130 227 258 225 254 ประชากรในป
11 บานหวยลกึ 225 267 223 258 177 198 179 193 ที่ผานมา)
รวมประชากร 188 195 181 199 2,381 2,514 2376 2502
2,399 2,534 2,387 2,515
ทั้งหมด

3.2 ชว งอายแุ ละจํานวนประชากร

ประชากร

ขององคก ารบริหารสวนตําบลบานตนุ (ป พ.ศ. 2562)

ประชากร หญงิ ชาย ชวงอายุ
จํานวนประชากรเยาวชน 784 709 อายุตา่ํ กวา 18 ป
จาํ นวนประชากร อายุ 18 – 60 ป
จาํ นวนประชากรผูสงู อายุ 1,097 1,126 อายุมากกวา 60 ป
624 541 ท้ังส้ิน 4,878 คน
รวม
2,502 2,376

การปอ งกันและแกไขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตุน จังหวัดพะเยา 11

4 . สภาพทางสังคม
4.1 การศกึ ษา
ศูนยพฒั นาเด็กเลก็ จํานวน 1 แหง
- ตงั้ อยบู รเิ วณท่ีทําการองคก ารบรหิ ารสว นตําบลบา นตุน อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา
โรงเรียนระดับประถมศึกษา จํานวน 1 แหง
- ร.ร.ดอกบัว (ราษฎรบ าํ รุง)
โรงเรยี นระดบั มธั ยมศึกษา จํานวน 1 แหง
- ร.ร.ฟากกวา นวิทยาคม
ทอ่ี านหนงั สือพิมพป ระจาํ หมูบาน จํานวน 11 แหง
- (11 หมูบาน)
ศนู ยการศึกษานอกโรงเรียนตําบล จาํ นวน 1 แหง
- (ต้งั อยูโรงเรยี นบา นตุน กลาง)
ศนู ยเ รียนรชู ุมชน จํานวน 1 แหง

4.2 สาธารณสขุ จาํ นวน 1 แหง
โรงพยาบาลสงเสรมิ สขุ ภาพประจาํ ตาํ บลบานตุน จาํ นวน 4 คน
พนกั งานสาธารณสุข จํานวน 174 คน
อาสาสมัครสาธารณสุขหมบู าน

การเกิดโรคระบาดในพืน้ ทต่ี ําบลบานตุน เชน โรคไขเ ลอื ดออก โรคไขหวดั นก โรคไขห วัด
ใหญ โรคมอื เทา มกั พบตามฤดูกาล องคการบรหิ ารสวนตําบลบา นตุน ไดตั้งงบประมาณไวเพอื่ สนับสนุนใน
การปอ งกนั โรคระบาดดังกลา ว

4.3 อาชญากรรม
องคการบริหารสวนตําบลบานตุนไมมีเหตุอาชญากรรมเกิดข้ึน แตมีเหตุการณลักขโมย

ทรพั ยสินประชาชนบาง แตปญ หาท่พี บเปนประจาํ คือการทะเลาะววิ าทของกลมุ วัยรุนโดยเฉพาะในสถานท่ีจัด
งานดนตรี งานมหรสพ เปนปญหาท่ีชุมชนไดรับผลกระทบเปนอยางมาก การแกไขปญหา คือการแจงเตือน
ใหผูปกครองดแู ลบุตรหลานของตน ประชาสัมพันธใหทราบถึงผลกระทบ ผลเสียหาย และโทษท่ีไดรับจาก
การเกิดเหตทุ ะเลาะววิ าท การขอความรวมมอื ไปยงั ผูนาํ การขอกําลังจาก ตาํ รวจ ผูนํา อปพร.เพ่ือระงับเหตุ
ไมใหเกิดความรุนแรง แตจะไมใหเกิดขึ้นเลยยังเปนปญหาที่ปจจุบันไมสามารถที่จะแกไขได ท้ังที่มีการ
รวมมือกันหลายฝาย เปนเรื่องที่ทางองคการบริหารสวนตําบลจะตองหาวิธีที่จะแกไขปญหาใหกับประชาชน
ตอไปตามอาํ นาจหนา ทท่ี ีส่ ามารถดําเนนิ การได

4.4 ยาเสพติด
ปญหายาเสพตดิ เปนปญ หาท่ีตอ งแกไข โดยเฉพาะเยาวชนในพื้นที่มักจะมั่วสุมกันเสพยาเสพ

ติด แตไดรับความรวมมือกับทางผูนํา ประชาชน หนวยงานขององคการบริหารสวนตําบลบานตุนที่ชวย
สอดสองดูแลอยูเปนประจํา การแกไขปญหาขององคการบริหารสวนตําบลบานตุนสามารถทําไดเฉพาะตาม
อํานาจหนาท่ีเทาน้ัน เชน การณรงค การประชาสัมพันธ การแจงเบาะแส การฝกอบรมใหความรู

การปองกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตาํ บลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 12

ถานอกเหนอื จากอํานาจหนา ที่ กเ็ ปน เรือ่ งของอาํ เภอหรือตํารวจแลว แตกรณี ทั้งนี้ องคการบริหารสวนตําบล
บานตุนก็ไดใ หค วามรว มมือมาโดยตลอด

4.5 การสังคมสงเคราะห จํานวน 15 คน
อาสาสมัครพัฒนาสงั คมและความม่ันคงของมนุษยห มูบาน จํานวน 238 คน
คนพกิ าร จาํ นวน
เดก็ กาํ พรา จาํ นวน 10 คน
ผูติดเช้อื เอดส จาํ นวน 56 คน
ผสู ูงอายุยากจน 45 คน

5. ระบบบริการพืน้ ฐาน

5.1 การคมนาคมขนสง
องคการบริหารสวนตาํ บลบานตนุ มกี ารคมนาคมที่สะดวกมีเสน ทางหลกั ที่สามารถเขามาสู

ตัวอําเภอเมืองไดคือถนนทางหลวงหมายเลข 1193 สายแมน าเรือ-แมใ จ

ถนนภายในตาํ บล

1. ถนนลกู รงั จํานวน 30 สาย
2. ถนนคอนกรีต จาํ นวน 65 สาย
3. ถนนลาดยาง จํานวน 3 สาย

5.2 การไฟฟา
- ประชาชนในตาํ บลบานตนุ มไี ฟฟาใชครบทกุ ครวั เรือน
- ไฟกงิ่ สาธารณะ จํานวน 424 จดุ

5.3 การประปา
ตําบลบา นตุนมีระบบประปาหมูบ า นที่สง นํา้ ไปใชในครัวเรือน จาํ นวน 19 แหง ดงั น้ี
หมูที่ 1 บานตุนใต จํานวน 1 แหง
หมูท ่ี 2 บา นตนุ กลาง จํานวน 2 แหง
หมูที่ 3 บานตนุ กลาง จํานวน 2 แหง
หมทู ่ี 4 บา นบวั จาํ นวน 2 แหง
หมทู ี่ 5 บา นหว ยหมอ จํานวน 2 แหง
หมทู ่ี 6 บา นหว ยลึก จาํ นวน 2 แหง
หมูท ี่ 7 บานตนุ ใต จํานวน 1 แหง
หมูท่ี 8 บา นสนั กวาน จํานวน 2 แหง
หมูท่ี 9 บานเหลา จาํ นวน 2 แหง
หมทู ี่ 10 บานทุงกว่ิ จํานวน 2 แหง
หมทู ี่ 11 บา นหว ยลึก จํานวน 1 แหง

การปอ งกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จังหวดั พะเยา 13

5.4 โทรศพั ท
ปจจุบันในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลบานตุน ไมมีโทรศัพทสาธารณะ เนื่องจาก

ประชาชนไดนิยมใชโทรศัพทสวนบุคคลแทน ซึ่งสามารถติดตอส่ือสารไดรวดเร็ว และสามารถใชระบบ
อนิ เตอรเนต็ ได เชน โทรศพั ทมอื ถือสําหรับสถานที่ราชการยงั คงใชร ะบบโทรศัพทพ ืน้ ฐานในการตดิ ตอสอื่ สาร

5.5 ไปรษณียหรอื การส่ือสารหรือการขนสง และวัสดุ ครภุ ณั ฑ
ตาํ บลบา นตนุ มีหนวยบรกิ ารไปรษณีย จาํ นวน 1 แหง ใหบ ริการเวลา 08.00 – 16.00 น.

ในวันจันทร – เสาร (วนั เสารค รงึ่ วัน) หยดุ วันอาทติ ย

6. ระบบเศรษฐกิจ
6.1 การเกษตร
พน้ื ท่อี งคก ารบริหารสว นตําบลบานตุน ประชากรสวนใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดย
มีกิจกรรมการเกษตรท่ีสําคัญ ไดแก ทํานา รองลงมา คือ ทําไร เลี้ยงสัตว รับจาง นอกจากน้ียังมี
กิจกรรมอื่นๆ ซงึ่ ไมสามารถจําแนกเปน รายหมูบา นได คือ ทําสวนผลไม โดยจาํ แนกพ้นื ที่โดยประมาณดังนี้
- พนื้ ท่ีการเกษตร จํานวน 6,576 ไร
- พืน้ ท่ีอื่น ๆ จํานวน 733 ไร

6.2 การประมง
- ประมงทุกชนดิ เนือ้ ทเ่ี ลย้ี ง 104.25 ไร โดยประมาณ

6.3 การปศุสัตว
การปศุสัตวในเขตองคการบริหารสวนตําบลบานตุน เปนการประกอบการในลักษณะเลี้ยง

ในครัวเรือนเปนอาชีพหลักและอาชีพเสริม เชน การเล้ียงไก เปด โค สุกร กระบือ เพื่อจําหนายและ
บรโิ ภคเองในครัวเรอื น

6.4 การบรกิ าร จาํ นวน 50 หลงั
โฮมสเตย จํานวน 1 แหง
รา นอาหาร/คาราโอเกะ

6.5 การทอ งเที่ยว
ตาํ บลบา นตุนมแี หลงทองเทยี่ วจาํ นวน 9 แหง ประกอบดว ย
- ดอยหลวง - น้ําตกหวยแมตุน
- นาํ้ ตกสามโชค - ปงรอ ยบอ (บอแรเ กา)
- สวนภกู ลองฮลิ - ทาเรอื โบราณบา นทุงกวิ่
- หมูบานเศรษฐกจิ พอเพยี งบานดอกบัว - อางเกบ็ น้าํ หว ยแมต ุน
- วัดตนุ ใต (ทป่ี ระดษิ ฐสถานธรรมมาสนโบราณ)

การปอ งกนั และแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตาํ บลบา นตุน จังหวดั พะเยา 14

6.6 อตุ สาหกรรม
ในเขตองคการบรหิ ารสว นตําบลบา นตุนไมมีอตุ สาหกรรม

6.7 การพานชิ ยแ ละกลุมอาชีพ
กลุมวิสาหกิจชุมชน จาํ นวน 7 กลุมดังนี้
กลมุ เครือขา ยสายใยรัก
กลมุ เลยี้ งโคพ้นื เมอื งหมูท ี่ 4 บานบวั
กลมุ แมบ า นเกษตรกรหมทู ี่ 1 และหมทู ่ี 7 บานตนุ ใต
กลุมกสิกรรมไรส ารพิษหมูท่ี 3 บานตนุ กลาง
กลุม เล้ียงโคหมทู ่ี 6 บา นหว ยลึก
กลมุ เพาะเห็ดและแปรรปู หมูที่ 2 และหมทู ่ี 3 บานตนุ กลาง
กลมุ ผักตบชวาบา นหวยลกึ

6.8 แรงงาน
กลุมประชากรที่มีอายุ 15-60 ป อยูในกําลังแรงงาน ประมาณรอยละ 95 แตคาแรงใน

พื้นท่ีตํ่ากวาระดับจังหวัดไมเพียงพอกับรายจายโดยเฉพาะแรงงานดานการเกษตร ประชากรอายุระหวาง
25–50 ป บางสวนไปรบั จางทาํ งานนอกพ้ืนท่รี วมทง้ั แรงงานทีไ่ ปทาํ งานตา งประเทศปญหาท่ีพบคือ ประชากร
ตองไปทํางานนอกพื้นที่ในเมืองที่มีโรงงานอุตสาหกรรมบริษัทหางรานใหญๆเพราะในพ้ืนที่ ไมมีโรงงาน
อุตสาหกรรมทม่ี กี ารจา งแรงงานเยอะ เพราะพื้นทส่ี วนมากเปนที่อยอู าศัย ปญ หาน้ียงั ไมสามารถแกไขได
7. ศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม

7.1 การนบั ถือศาสนา
ประชาชนในตาํ บลบานตุนสวนใหญน บั ถอื ศาสนาพุทธโดยมีวัดเปน เคร่ืองยดึ เหนย่ี วจติ ใจ

ของประชาชน ประกอบดว ยวัด จํานวน 8 แหง
- วัดตุน ใต ต้ังอยูหมูท่ี 1 บา นตุนใต
- วัดตุนกลาง ตั้งอยูหมูท่ี 2 บานตนุ กลาง
- วัดดอกบัว ต้ังอยูหมูที่ 4 บานบัว
- วัดหว ยหมอ ตั้งอยูห มูที่ 5 บานหว ยหมอ
- วดั หวยลึก ตง้ั อยูหมูท่ี 6 บานหวยลึก
- วดั สันกวา น ตัง้ อยูหมูท่ี 8 บานสันกวา น
- วดั ทุง ก่ิว ตั้งอยูหมูท่ี 10 บานทงุ ก่วิ
- วัดสวนดอก ตัง้ อยหู มูท่ี 6 บา นหวยลึก
- สาํ นกั ปฏบิ ตั ธิ รรม จาํ นวน 1 แหง
- สาํ นักปฏิบตั ธิ รรม ต้ังอยูหมูท ่ี 8 บานสันกวาน

การปองกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จงั หวัดพะเยา 15

7.2 ประเพณีและงานประจําป ประมาณเดอื น เมษายน
- ประเพณรี ดนํ้าดําหวั ประมาณเดอื น มนี าคม-เมษายน
- ประเพณีปอยหลวง ประมาณเดอื น กันยายน
- ประเพณตี านกว ยสลาก ประมาณเดือน ตุลาคม
- ประเพณีทอดกฐนิ ประมาณเดือน กรกฎาคม ตุลาคม
- ประเพณีวนั เขา พรรษา ออกพรรษา ประมาณเดอื น พฤศจิกายน
- ประเพณีลอยกระทง ประมาณเดอื น มถิ นุ ายน
- ประเพณีเลย้ี งผีขุนนํ้า

7.3 ภูมปิ ญญาทองถ่ิน ภาษาถิ่น
ภูมิปญ ญาทองถนิ่ ประชาชนในเขตพนื้ ทไี่ ดอนรุ ักษภ ูมิปญญาทอ งถน่ิ ไดแก เตาชวี มวล

สานแขง สมุ ไก การรักษาดวยยาสมุนไพร

ภาษาถนิ่ ประชาชนสว นใหญใ นตาํ บลบา นตุนพูดภาษาเหนือเปนภาษาพืน้ เมือง

7.4 สินคาพน้ื เมืองและของทีร่ ะลึก
ผลิตภัณฑจักสานดว ยไมไผ ตั้งอยู หมู 4 ต.บา นตุน อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา
ผลิตภัณฑข าวอินทรี ตั้งอยู หมู 4 ต.บานตุน อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา
ผลิตภณั ฑพ รมเชด็ เทา ต้ังอยู หมู 1 ต.บานตุน อ.เมอื งพะเยา จ.พะเยา

8. ทรัพยากรธรรมชาติ จํานวน 3 สาย
8.1 น้าํ จํานวน 24 แหง
แหลงนาํ้ ธรรมชาติ จาํ นวน 807 บอ
ลาํ นํ้า จาํ นวน 6 บอ
แหลงน้ําทีส่ รางขึ้น จาํ นวน 3 แหง
ฝาย จาํ นวน 19 แหง
บอ นํ้าตน้ื จํานวน 1 แหง
บอโยก จํานวน 12 แหง
อางเก็บนํ้า จาํ นวน 2 แหง
ประปาหมบู าน จํานวน 8 แหง
สถานสี บู นาํ้
บอบาดาล
ประปาภูเขา
สระนาํ้ สาธารณะ

การปองกนั และแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จังหวดั พะเยา 16

8.2 ปาไม
ตาํ บลบา นตนุ มีพื้นปาไมเปน ปาเบญ็ พรรณอยบู รเิ วณอุทยานดอยหลวงแหงชาติไมท่ีพบ

ไดแ ก ไมสกั ไมป ระดู ไมมะคา ไมต ะเคยี น ไมแ ดง เปน ตน

8.3 ภเู ขา
ลักษณะภเู ขาเปนภูเขาสงู โดยเฉพาะดอยหลวง มรี ะดบั ความสูง 1,200 เมตร

8.4 ทรัพยากรธรรมชาตทิ ่สี าํ คัญขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน
ทรัพยากรธรรมชาติในพ้ืนที่ตําบลบานตุนยังถือวามีความอุดมสมบรูณ มีพ้ืนปาไมที่มีชุม

ช้นื บริเวณอทุ ยานแหง ชาตดิ อยหลวง ซึ่งมสี ตั วนํ้าที่หาดูไดยากเชน กบจกุ ปจู ่วั เตา ปูรู เปนตน

9. อ่ืนๆ (ถามีระบดุ ว ย)
9.1 พชื เศรษฐกิจ
- ขาวทุกชนิด เนื้อท่ีเพาะปลกู 6,576 ไร ผลผลิตรวม 3,500 ตนั โดยประมาณ
- ไมผ ลทุกชนดิ เน้อื ที่ 468 ไร ผลผลติ รวม 15 ตนั โดยประมาณ
- พืชไรท ุกชนิด เนอื้ ท่เี พาะปลูก 265 ไร ผลผลติ รวม 132 ตัน โดยประมาณ

9.2 หนว ยงานธรุ กจิ 3 แหง
ปมน้าํ มนั (หยอดเหรยี ญ) จํานวน 1 แหง
ปมนํา้ มนั (ปม หลอด) จํานวน 4 แหง
ตลาดในชมุ ชน จาํ นวน 11 แหง
โรงสีขา ว จาํ นวน 32 แหง
รา นคาในชมุ ชน จาํ นวน 4 แหง
รา นซอ มรถ จํานวน 2 แหง
รา นเสรมิ สวย จาํ นวน 5 แหง
บา นเชา จํานวน 1 แหง
ตดั เยบ็ เส้ือผา จํานวน

9.4 ดานการปองกันและบรรเทาสาธารณภัย จาํ นวน 107 คน
อาสาสมัครปองกันภยั ฝายพลเรอื น (อปพร.) จาํ นวน 10 คน
หนว ยกชู ีพกภู ัยตําบลบานตุน (OTOS) จาํ นวน 90 คน
ชุดรักษาความปลอดภัยหมูบาน (ชรบ.) จาํ นวน 250 คน
อาสาสมัครตํารวจบา น (สตบ.) จาํ นวน 9 คน
ผชู ว ยรกั ษาความสงบประจาํ หมูบ าน (ผรส.)

การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จงั หวดั พะเยา 17

9.5 กีฬา
ลานกีฬา จาํ นวน 8 แหง

- ลานกฬี าโรงเรยี นบานตนุ
- ลานกีฬาโรงเรียนบา นดอกบวั (ราษฎรบ าํ รุง)
- ลานกีฬาบานหว ยลึก
- ลานกฬี าโรงเรียนบา นสนั กวา นทงุ ก่วิ
- ลานกฬี าโรงเรียนฟากกวานวทิ ยาคม
- ลานกฬี าบานหวยหมอ
- ลานกฬี าบา นเหลา
- ลานกีฬาท่ีทําการอบต.บานตุน

9.7 โครงสรา งพนักงานสว นตําบล

ปลัดองค์การบริหารส่วน
ตาํ บลบ้านต่นุ

นายมนตรี นทนี าถวรกุล

นักวชิ าการตรวจสอบ
ภายใน

รองปลัดองค์การบริหารส่วน
ตาํ บลบ้านต่นุ

นางสุภา วงศ์ช่างเงนิ

หวั หน้าสาํ นักปลดั ผู้อาํ นวยการกองคลัง ผู้อาํ นวยการกองช่าง
นางสาวศุจิรัตน์ โสภณ นางนงเยาว์ หัวนํา้ นายอาํ นาจ วรรณ

การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 18

งานตรวจสอบภายใน

พนกั งานสว นตําบลจํานวน 1 อัตรา ดงั นี้
1. เจาหนาท่ตี รวจสอบภายใน จํานวน 1 อตั รา

สาํ นกั ปลดั

รบั ผิดชอบดา นบรหิ ารงานทว่ั ไป งานสารบรรณ งานนโยบายและแผนงานนิติการ งานประชาสัมพันธ
งานปองกันและบรรเทาสาธารณภยั งานการเกษตร งานสาธารณสขุ งานสงั คมสงั เคราะห งานการศกึ ษา
งานกีฬา ศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม และนันทนาการ
พนักงานสว นตําบลจํานวน 12 อัตรา ดังน้ี

1. นักบริหารงานทวั่ ไป (หวั หนาสาํ นักปลดั ) จํานวน 1 อตั รา
2. นักวเิ คราะหน โยบายและแผน จาํ นวน 1 อตั รา
3. นักพัฒนาชมุ ชน จาํ นวน 1 อัตรา
4. นกั วชิ าการการศึกษา จํานวน 1 อัตรา
5. นกั วชิ าการสาธารณสุข จํานวน 1 อตั รา
6. นักจัดการงานทั่วไป จํานวน 1 อตั รา
7. นกั ทรพั ยากรบุคคล จํานวน 1 อตั รา
8. เจา พนักงานธุรการ จํานวน 1 อัตรา
9. เจา พนักงานประชาสัมพันธ จํานวน 1 อัตรา
10. เจาพนกั งานปองกันและบรรเทาสาธารณภยั จํานวน 1 อตั รา
11. ครผู ูดแู ลเด็ก จํานวน 2 อัตรา
พนกั งานจา งตามภารกจิ จํานวน 4 อัตรา ดังน้ี
1. ผชู ว ยเจาหนา ทพ่ี ฒั นาชมุ ชน จํานวน 1 อัตรา
2. ผชู ว ยครูผูดแู ลเด็ก จาํ นวน 1 อัตรา
3. พนักงานขับรถยนต จาํ นวน 1 อตั รา

กองคลัง

รับผดิ ชอบดา นงานการเงนิ งานบัญชี งานพฒั นาและจัดเก็บรายได รวมท้ังงานทะเบียนทรัพยสนิ
และพสั ดุพนักงานสว นตําบลจาํ นวน 4 อัตรา ดังนี้

1. นักบรหิ ารงานคลงั (ผูอ ํานวยการกองคลัง) จาํ นวน 1 อัตรา
2. นกั วชิ าการการเงินและบัญชี จาํ นวน 2 อตั รา
3. นกั วชิ าการจดั เก็บรายได จาํ นวน 1 อตั รา
4. เจา พนกั งานพัสดุ จํานวน 1 อตั รา

การปองกันและแกไ ขปญหา COVID-19 ดว ยชุมชนตาํ บลบา นตนุ จงั หวดั พะเยา 19

พนักงานจางตามภารกิจ 1 อัตรา ดงั นี้
1. ผชู วยเจา หนา ทพ่ี สั ดุ จาํ นวน 1 อตั รา

กองชาง

รบั ผิดชอบดานกอสรา ง งานออกแบบและควบคุมอาคาร งานสาธารณปู โภคและงานผังเมือง
พนักงานสว นตาํ บลจาํ นวน 5 อัตรา ดงั นี้

1. ผูอํานวยการกองชา ง (นักบรหิ ารงานชา ง) จํานวน 1 อัตรา
2. นายชา งโยธา จํานวน 3 อตั รา
3. เจา พนกั งานธรุ การ จํานวน 1 อัตรา

9.8 โครงสรา งคณะผูบ ริหารองคก ารบริหารสว นตาํ บลบานตุน

นายกองค์การบริหารส่ วนตําบล
นายรัฐวุฒชิ ัย ใจกล้า

เลขานุการนายก อบต.
นายสมศักด์ิ ใจเยน็

รองนายก อบต. รองนายก อบต.
นายสุพล สีไชย น.ส.จรี นันท์ เครือสาร

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 20

บทที่ 2
ผลกระทบท่ีเกิดจากสถานการณการแพรร ะบาดของ (COVID-19 )

ผลกระทบดานเศรษฐกิจ

อาการปวยจาก (COVID-19 ) อาจจะไมรุนแรงสําหรับคนสวนใหญ (รอยละ 81) แตกลับเปนโรค
ที่นากลัวสําหรับผูสูงอายุและผูที่มีโรคประจําตัวบางอยาง เชน โรคหัวใจ โรคหอบ ฯลฯ และสิ่งที่จะชวยลด
หรือ ปองกันการระบาดของไวรัสเพ่ือมิใหระบาดไปถึงกลุม เสี่ยง คือ การหลีกเล่ียงการปฏิสัมพันธระหวาง
มนุษย ไมวาจะเปนคนกลุมเส่ียงหรือไม มนุษยเปนสัตวสังคม ดวยความสามารถในการปฏิสัมพันธท่ีซับซอน
ของมนุษย ทําใหสังคมมนุษยมีการพัฒนากาวหนาอยางรวดเร็ว ไมวาจะเปนการพบปะหารือเพื่อแลกเปล่ียน
ความคดิ และเจรจาตอ รอง การรวมตัวเพ่ือถายทอดความรูเชนในหองเรียน และการเดินทางขามรัฐ ขามแดน
ดว ยเทคโนโลยีคมนาคมตา งๆ โดยเฉพาะในยุค Globalization ทม่ี นษุ ยทวั่ โลกเชอื่ มตอกนั ไมท างใดก็ทางหนึ่ง
แตตอนน้ีกิจกรรมทางสังคม เหลานี้ ไดกลายเปนการสนับสนุน การระบาด รัฐบาล และ ผูเชี่ยวชาญท่ัวโลก
ขอความรวมมือจากประชาชน ใหงดการเดินทางท้งั ในและตางประเทศ งดการออกจากบาน งดการ รวมกลุม
ขอปฏิบัติตางๆ เหลาน้ี สงผลกระทบทําใหการดําเนินชีวิตและการเขาสังคมของมนุษยเปล่ียนไปโดยสิ้นเชิง
เกิดผลกระทบหลากดาน หลายปจจัย
อาชพี ที่จาํ เปนในชว งวิกฤต

เม่อื พูดถงึ อาชีพท่ีมีความสําคญั อยา งมากในชวงวิกฤตการระบาดของ Coronavirus แพทย พยาบาล
และผูใหบริการทางการแพทยในสวนตางๆ คงเปนคนกลุมแรกที่ทุกคนนึกถึง เพราะเปนสายอาชีพที่เปน
ดานหนาในการรับมือกับไวรัสและผูปวย อยางไรก็ตาม ในขณะที่คนสวนใหญ สามารถเก็บตัวในบานหรือ
ทํางานจากที่บา น (Work from Home) เพ่อื ปอ งกันตวั เองจากการระบาด ยงั มีคนในอีกหลายสายอาชีพ ท่ียัง
ตองออกทํางานและเผชิญกับความเสี่ยง เชน พนักงานในหางสรรพสินคาแผนกอาหาร และซุปเปอรมารเก็ต
ยงั คงตองทาํ งานหนกั ในการจัดเตรยี มสนิ คา เพอื่ ใหลูกคาสามารถซื้อหาสินคาท่ีตองการได พนักงานทําความ
สะอาด และเกบ็ ขยะทตี่ อ งเผชญิ กับสถานการณท มี่ คี วามเส่ียง เพ่ือรักษาความสะอาดของบานเมือง คนขับรถ
แทก็ ซี่ และบรษิ ัทขนสงตางๆ ที่ยงั ชวยใหบริการคนในพื้นที่ตางๆ ยังสามารถเดินทางหรือสงของหรือสินคาให
กันได รวมถึง เจาหนาที่รักษาความปลอดภัยตางๆ ที่ยังตองปฏิบัติหนาท่ีเพ่ือมั่นใจวา ประชาชนอยูใน
กฎระเบียบ และ เจาหนาท่ีภาครัฐบางภาคสวน เชน สถานเอกอัครราชทูตในตางประเทศท่ีมีหนาท่ีใหขอมูล
ใหความชว ยเหลือกับประชาชน

ในขณะเดียวกัน มีหลายอาชีพ ท่ีเปนที่ยอมรับกันวาสามารถทําเงินไดมากกวาอาชีพอื่นๆ หรือมี
ความม่ันคง เปน ทใี่ ฝฝน ของหลายคน แตก ลบั เปน สายอาชพี แรกๆ ทถ่ี ูกกระทบโดยวิกฤต (COVID-19 ) กอน
ใคร เชน นักบินสายการบินพาณิชย ซ่ึงจะมีนักบินจํานวนมากตองตกงาน เน่ืองจากสายการบินตางๆ กําลัง
ประสบปญหา ไมสามารถใหบริการไดตามปกติ นักรอง นักแสดง เน่ืองจากงานแสดงงานโชวตางๆ
ตอ งถูกยกเลิก วิกฤตครง้ั นท้ี ําใหเหน็ วา อาชีพท่ีเกี่ยวของกับปจจัยสี่และความอยูรอดของมนุษยเปนอาชีพ
ท่ีจะยังอยตู อไปได โดยเฉพาะในสถานการณไ มป กติ

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชนตาํ บลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 21

เม่ือความตระหนักกลายเปนความตระหนัก
จริงอยูที่ประชาชนจะตองปรับตัว และเปลี่ยนพฤติกรรมหลายอยาง เพื่อปองกันตัวเองและชวยลด

การระบาด แตการตระหนัก บางคร้ังก็มีมากเกินไป จนกลายเปนความตระหนกและกอใหเกิดความวุนวาย
ขึ้นในสังคม ปรากฏการแรก ทเ่ี ราไดเ ห็นกัน คอื การเหยียดเช้ือชาติในสถานการณ (COVID-19 ) การเกลียด
กลัวชาวตา งชาติหรือ คนจีน (Xenophobia) เกิดจากความไมรู ความกลัว และการตัดสินคนท่ี Stereotype
ซึ่งชาวตะวันตกมองวา (COVID-19 ) เปนโรคที่เกิดจากคนจีน จึงเกิดความกลัวและความเกลียดชังคนเอเชีย
จงึ เกดิ เหตกุ ารณทาํ รายชาวเอเชียข้ึนตามที่เห็นในขาว แตในปจจุบัน เหตุการณก็เร่ิมกลับตาลปตร กลายเปน
คนเอเชียก็เรมิ่ กลวั ฝรงั่ บาง เพราะการแพรระบาดในยุโรป และสหรฐั อเมรกิ า ดจู ะรุนแรงขนึ้ เร่อื ยๆ

การกักตนุ สินคา เปนทเี่ ขา ใจไดวา ในสถานการณท ไ่ี มปกติ มนษุ ยเ รา ตองการเตรียมความพรอมเพ่ือ
ความอยรู อด อยางไรกต็ ามโดยหลักการแลว การกักตุนสินคาจํานวนมากๆ ไมมีความจําเปนในสถานการณน้ี
ถึงแมวาหลายคนจะมองวาเปนสิทธิสวนบุคคลในการกักตุนสินคา แตการทําเชนนี้กอใหเกิดปญหาที่ตามมา
เชน คนท่ีมีรายไดนอยหรือผูสูงอายุ ไมสามารถเขาถึงสินคาที่จําเปนได ความวุนวาย การแกงแยงสินคา
ปญหาการโกงราคาและผูคาท่ีฉวยโอกาส ไปจนถึงปญหาหนากากขาดแคลน ซ่ึงกระทบไปถึงแพทยและ
ผใู หบ ริการทางการแพทยซงึ่ มคี วามจําเปน ซึ่งหากประชาชนมีความเขาใจและปฏิบัติตนในแบบท่ีเหมาะสม
จะทาํ ใหเ ราสามารถหลกี เลยี่ งปญหาเหลา น้ีได
ผลกระทบตอเศรษฐกจิ โลกและความเหล่ือมลํา้ ทางสงั คม

การเจบ็ ปวย เสยี ชีวิต การหยุดงาน หรือตกงาน สงผลไปสูการสูญเสียรายได ซ่ึงจะสงผลกระทบไปสู
คาใชจายภายในครัวเรือน โดยการสูญเสียงานหรือเสียรายไดน้ี จะมีโอกาสเกิดขึ้นกับคนที่มีฐานะยากจน
ท่ีเปน แรงงานนอกระบบ (Informal Worker) มากกวาคนท่ีมรี ายไดแนนอนจากงานประจํา และมีโอกาสที่จะ
เกิดข้นึ ในประเทศดอยพฒั นา/กาํ ลงั พัฒนามากกวาประเทศทพ่ี ฒั นาแลว ดังนั้นผลกระทบจากการแพรระบาด
ของเชอื้ ไวรสั โควิด-19 นี้ จะสง ผลตอเนอ่ื งไปสรู ะดบั ความยากจนและความเหล่ือมลํา้ ทจ่ี ะเพ่ิมสงู ขนึ้ ได

ผลกระทบในระยะสั้นเหลานี้ อาจสงผลไปสูผลกระทบระยะยาวได เชน การที่ประเทศจะสูญเสีย
ขีดความสามารถในการแขงขันและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในระยะยาว (Long-Term Economic
Growth) เน่ืองจากจะตองใชทรัพยากรจํานวนมากในการปองกันและรักษาเช้ือไวรัสโควิด-19 นี้ จนขาด
แคลนทรัพยากรในการลงทุนในโครงสรางพ้ืนฐานท่ีจําเปน นอกจากน้ียังเกิดการสูญเสียทางดานทุนมนุษย
(Human Capital) ของประเทศ ที่จะตองเจ็บไขไดปวยเร้ือรัง (เชนโรคที่เก่ียวของกับปอด) หรือการที่เด็ก
นักเรียนนักศึกษาจะตองหยดุ เรียน โดยเฉพาะในประเทศที่มีฐานะยากจน ที่ระบบการพัฒนาทุนมนุษยอยาง
ระบบสาธารณสขุ และระบบการศึกษายงั ไมครอบคลมุ ทวั่ ถงึ นัก
ผลกระทบดานสังคม การศึกษา สาธารณสุข และวัฒนธรรม

ในประวัติศาสตร มนุษยเราไดผานวิกฤตโรคระบาดมาแลวหลายคร้ัง แตคงไมมีครั้งไหน
ท่สี ง ผลกระทบตอมนุษย สงั คม และโลก ไดค รอบคลุมมิติไดกวางขวางไดเทากับ (COVID-19 ) เพราะไวรัสตัว
นี้ไมเพียงแตสงผลใหเกิดความเจ็บปวยสูญเสียในระดับบุคคลแลว การระบาดของ coronavirus ยังสงผล
กระทบไปทั่วทุกมติ ิ และเกือบทกุ ประเทศ เนื่องจากนบั แตเราไดเขาสู ยุคโลกาภิวัตน แมเสนเขตแดนรัฐยังจะ
แบง โลกออกเปน ประเทศ ตามท่ีแสดงในแผนที่ แตก ารตดิ ตอ คาขาย การไปมาหาสู รวมท้ัง การสื่อสารบนโลก
ออนไลน ทําใหผูคนบนโลก ถูกผูกไวอยางใกลชิด และผลกระทบของการสัมผัสทางตรง ท่ีมาจากการสัมผัส
และติดเชื้อ และผลกระทบทางใจ ที่มาจากการสื่อสารในโลกออนไลน ที่ทําใหการรับรูขาวสาร การตั้งสติ

การปองกนั และแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตาํ บลบา นตุน จังหวดั พะเยา 22

และการตื่นตระหนก เกิดเปนกระแสไปทั่วโลก และมีพลวัตที่รวดเร็ว รวมทั้งยังไมมีใครคาดเดาไดวา
วกิ ฤตการณครัง้ น้ี จะยตุ ิและผา นพน ไปเมื่อใด

“เปาหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน (SDGs)” ขององคการสหประชาชาติจะไดรับผลกระทบจากการแพร
ระบาดของไวรัสครั้งใหญแหงศตวรรษเชนกัน โดยกลุมคนที่เปราะบางและไดรับผลกระทบจากวิกฤตรอบนี้
หนักท่สี ุดก็คือ ผูหญงิ เดก็ ผูสูงอายุ และแรงงานนอกระบบ

สําหรับดานส่ิงแวดลอมน้ัน หากมองในระยะส้ัน ทุกอยางก็ดูเหมือนจะดีข้ึน มลพิษลดลงไปตาม
กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่นอยลง เพราะผูคนตองเก็บตัวอยูกับบาน มีการเดินทางนอยลง หลายอุตสาหกรรม
ตองหยุดงานช่ัวคราว เชน การบิน โรงงานอุตสาหกรรม ทําใหมีการปลอยคารบอนนอยลง แตก็เช่ือวาหาก
ขาดความมุงมั่นที่จะพัฒนาอยางย่ังยืนแลว มลพิษตางๆ ก็คงกลับมาเหมือนเดิมเม่ือเศรษฐกิจโลกกลับมา
เดินหนา ตามปกติอกี ครงั้
โควิด-19 สง ผลอยา งไรตอเปาหมายการพัฒนาอยา งยง่ั ยืน
วิกฤตโรคระบาดครั้งนีส้ ง ผลกระทบตอเปา หมายการพัฒนาท่ียง่ั ยืน

• เปา หมายท่ี 1 การสูญเสียรายไดจะทําใหกลุมคนท่ีมีความเปราะบางในสังคมและหลายบานมีรายได
ตาํ่ กวา เสนความยากจน

• เปา หมายท่ี 2 เกิดปญหาในการผลิตและการกระจายอาหาร
• เปา หมายที่ 3 ผลกระทบรายแรงตอสุขภาพ
• เปาหมายท่ี 4 หลายโรงเรียนถูกปด การเรียนทางไกลอาจทําใหการเรียนมีประสิทธิภาพนอยลงและ
นักเรียนบางคนไมส ามารถเขาถงึ การเรียนออนไลนได
• เปาหมายท่ี 5 ผลประโยชนทางเศรษฐกิจของผูหญิงจะตกอยูในความเสี่ยง ความรุนแรงของผูหญิง
เพมิ่ ระดับข้ึน และสว นใหญของคนทาํ งานสาธารณสุขและสงั คมเปนผูหญงิ จึงมโี อกาสไดรบั ความเส่ียงมาก
• เปา หมายที่ 6 การเขาถงึ นํ้าสะอาดท่ีไมเพียงพอเปน อุปสรรคตอ การเขาถึงส่ิงอํานวยความสะดวกเพื่อ
ลางมือซงึ่ เปน หนึ่งในมาตรการปอ งกัน โควดิ -19 ท่สี ําคญั ทสี่ ุด
• เปาหมายท่ี 7 การจัดหาพลังงานและกําลังคนขาดแคลน ทําใหการเขาถึงไฟฟาชะงักลง การ
ตอบสนองของระบบดแู ลสขุ ภาพและสมรรถภาพตาํ่ ลง
• เปา หมายท่ี 8 กิจกรรมทางเศรษฐกิจหยุดชะงัก ไดรับรายไดนอยลง เวลาทํางานลดลง บางอาชีพตก
งาน
• เปาหมายที่ 11 ประชากรท่ีอยูอาศัยในสลัมตองเผชิญความเส่ียงในการติดเช้ือโควิด-19มากกวา
เพราะความหนาแนน ในพ้ืนทแ่ี ละปญ หาเรอื่ งสขุ าภบิ าล
• เปาหมายที่ 13 ความเขมแข็งกับการตอสูกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศลดลง แตผลกระทบ
ตอส่ิงแวดลอ มกล็ ดลงจากการผลติ ลดลง เนอ่ื งจากปรมิ าณการผลิตและการขนสงลดลง
• เปาหมายท่ี 16 ความขัดแยง ทาํ ใหมาตรการตอ สโู ควิด-19 ไมมีประสิทธิภาพ ประชาชนท่ีอาศัยอยูใน
พ้ืนที่ทีม่ คี วามขัดแยงมีความเสยี่ งมากที่สดุ ท่จี ะเกิดความสญู เสยี จากโรค
• เปาหมายท่ี 17 ซ้ําเติมความเหน็ ดา นลบตอ โลกาภวิ ตั น แตก็เปนการเนนยํ้าใหเห็นถึงความสําคัญของ
ความรว มมอื ระหวา งประเทศดานสาธารณสขุ
ท้ังนี้ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากเปาหมาย ที่ 11, เปาหมายท่ี 8,เปาหมายท่ี 5 และเปาหมายท่ี 4 จะสงผล
กระทบอยา งมากกับเปา หมายท่ี 10 ในการลดความเหล่อื มลาํ้
ทม่ี า https://thaipublica.org/2020/04/un-sdgs-effect-covid19/

การปอ งกันและแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 23

ในรายงานระบุผลกระทบจากเปาหมายดานสุขภาพ ความเปนอยูท่ีดี การพัฒนาเมืองและชุมชน
ย่งั ยนื (เปาหมายท่ี 11) การมีน้ําสะอาดและสขุ อนามยั ที่ดี (เปา หมายท6่ี ) เพราะการระบาดของโรค สงผลเสีย
รุนแรงตอสุขภาพของคน โดยเฉพาะคนท่ีอยูในสลัมจะตองเส่ียงติดเช้ือมากกวา เพราะพื้นท่ีอาศัยแออัด
มีปญหาดานสุขอนามัย ไมตางจากคนที่อยูในพ้ืนที่ขัดแยงท่ีมีความเสี่ยงเสียชีวิตจากโรค เพราะความขัดแยง
ทําใหมาตรการรับมือโรคไมมีประสิทธิภาพ ขณะท่ีคนจํานวนมากที่ไมมีน้ําสะอาดใชหรือมีไมเพียงพอก็ไดรับ
ผลเสยี เชนกัน เพราะน้ําสะอาดเปน หนึง่ ในมาตรการปองกนั โควิด-19 ทด่ี ที ี่สุด

ขณะเดียวกัน ผลกระทบจากโควิด-19 ทําใหโอกาสในการบรรลุเปาหมายดานการเติบโตทาง
เศรษฐกิจ ไดแก การมีงานทํา (เปาหมายที่ 8) การขจัดความยากจน (เปาหมายที่ 1) และขจัดความหิวโหย
(เปาหมายที่ 2) ความเทาเทยี มทางเพศ (เปาหมายที่ 5) ลดความไมเทาเทียมโดยรวม (เปาหมายท่ี10) เพราะ
การปองกันการแพรระบาดของไวรัส ประเทศตางๆ ไดตัดสินใจปดเมือง ปดประเทศ สงผลใหกิจกรรมทาง
เศรษฐกิจหยุดชะงัก คนมีรายไดนอยลง เวลาทํางานนอยลง และบางคนก็ตกงานทันทีโดยไมไดตั้งตัว
โดยเฉพาะหากเกิดกับคนกลุมเปราะบางในสังคม ปญหาก็จะย่ิงหนักหนวงกวาทั่วไป ทําใหหลายครอบครัวมี
รายไดตํ่ากวาเสนความยากจน และเมื่อพูดถึงงานพบวา คนทํางานดานสาธารณสุขและสังคมสงเคราะหสวน
ใหญเ ปน ผหู ญิง ซึ่งมีความเสี่ยงที่จะติดเช้อื (COVID-19 ) มากกวา คนอาชีพอนื่ อีกทั้งการระบาดของโรคทําให
หลายพืน้ ท่เี กดิ ปญหาดา นการผลติ และการกระจายอาหารอีกดวย

นอกจากน้ี วิกฤตโควิด-19 ยังสงผลตอคุณภาพการศึกษา (เปาหมายท่ี 4) เมื่อสถาบันการศึกษาปด
การเรียนการสอนทางไกลยงั ไมม ีประสิทธิภาพเทาที่ควร และเด็กจํานวนมากก็ขาดอุปกรณจําเปนสําหรับการ
เรียนทางไกล สวนในแงของเปาหมายพลังงานสะอาด (เปาหมายท่ี 7)ในราคาสมเหตุสมผลก็ไดรับผลกระทบ
เชนกัน เนื่องจากการขาดแคลนบุคลากรและอุปทานทําใหเกิดปญหาการเขาถึงไฟฟา ซ่ึงสงผลตอเนื่องไปยัง
ระบบดูแลสขุ ภาพ

อยางไรก็ตามในวิกฤตครั้งนี้ถือเปนโอกาสดีท่ีไดเห็นวา ความรวมมือระหวางประเทศมีความจําเปน
อยางมากท่ีจะเดินหนาไปสูเปาหมายท่ีตองการได ดังจะเห็นไดจากความรวมมือระหวางประเทศดาน
สาธารณสุขเพ่อื แกวิกฤตใหญข องมวลมนุษยชาตเิ ราจะกา วผานวิกฤตใหสาํ เร็จอยางยั่งยนื ไดอยา งไร
มาตรการระดบั โลกรบั มือวิกฤต

การล็อกดาวนเพ่ือสูวิกฤต โควิด-19 สงผลกระทบรุนแรงตอเศรษฐกิจทั่วโลกทั้งในแงของอุปสงค
และอุปทานทช่ี ะงักงนั รัฐบาลประเทศตางๆ จึงตองออกมาตรการกระตุนเศรษฐกิจครั้งใหญเพื่อพยุง เยียวยา
ผูไดรับผลกระทบ และฟนความเช่ือมั่นใหคืนกลับมาในอนาคต นอกจากชวยเหลือองคกรธุรกิจทุกขนาด
ใหย ืนหยัดในวงการไดตอไป เพ่ือหลีกเลี่ยงการปลดพนักงาน ขณะเดียวกันก็ตองใหความสําคัญและชวยเหลือ
ซัพพลายเออรและผูบ ริโภคไปพรอ มๆ กันดว ย

มาตรการการเงินการคลังที่ใชจะตองชวยเหลือแรงงานทุกกลุม รวมถึงลูกจางรายวัน และแรงงาน
นอกระบบ เพ่ือชวยใหคนเหลาน้ีมีงานทําและมีรายไดเลี้ยงดูตัวเองและครอบครัว มีการชดเชยคาจางอยาง
เหมาะสม

มาตรการกระตุนเศรษฐกิจตองเนนการกระจายทรัพยากรไปยังคนทุกกลุม โดยเฉพาะกลุมท่ี
เปราะบางทส่ี ดุ พรอมยกระดบั ความพรอมดา นการสาธารณสขุ ฉุกเฉิน การดแู ลทางสังคม มีการลดหยอนภาษี
ชวยเหลอื ใหค นเขาถงึ สนิ เชอ่ื ดอกเบ้ยี ตํ่า การประกนั สุขภาพ และเงนิ ชดเชยวางงาน เปนตน

การปองกันและแกไ ขปญหา COVID-19 ดว ยชุมชนตาํ บลบา นตุน จังหวัดพะเยา 24

ชวงวิกฤต โควิด-19 จําเปนตองผอนปรนมาตรการกีดกันทางการคาตางๆ โดยเฉพาะการขนสงยา
และอุปกรณทางการแพทยที่จําเปนระหวางประเทศ ดวยการลดภาษีนําเขาหรือการยกเลิกการหามขนสง
เปนตน เพ่ือใหทุกประเทศมียาและอุปกรณทางการแพทยเพ่ือสกัดการแพรระบาดของไวรัสและรักษาผูปวย
อกี ทงั้ ตองยกเลิกการคว่ําบาตรประเทศตางๆ เพื่อใหประเทศเหลานั้นมีอาหาร และเครื่องมืออุปกรณจําเปน
สําหรบั การปอ งกันการแพรระบาดและรกั ษาผูปว ย โควดิ -19 เพียงพอกับความตอ งการ

นอกจากนี้ ตอ งมมี าตรการปรับโครงสรา งหนี้ใหกับประเทศพัฒนานอยที่สุดและประเทศกําลังพัฒนา
ท่มี รี ายไดน อย เชน ไมต องจายดอกเบ้ียตลอดปนี้ การลดหน้ี การสว็อปหนี้ เปนตน รวมถึงการปลอยเงินกูแก
ประเทศท่ีตองการความชวยเหลือ ซึ่งที่ผานมา องคกรระหวางประเทศ เชน กองทุนการเงินระหวางประเทศ
(IMF) ธนาคารโลก กไ็ ดประกาศปลอยกเู พอ่ื ชวยเหลือประเทศสมาชกิ ใหฝ าวิกฤตคร้ังน้ีไปใหส ําเรจ็

ขณะที่บรรดาธนาคารกลางประเทศสําคัญๆ ของโลก และสถาบันการเงินระหวางประเทศสามารถ
ผนึกกําลังกันเพื่อชวยเพ่ิมสภาพคลองใหกับระบบการเงิน โดยเฉพาะในประเทศกําลังพัฒนาและตลาดเกิด
ใหมไดด วย
มาตรการระดับภูมภิ าค…รอดไปดวยกนั

ในชวงวิกฤต การคาเสรีสินคาและบริการภายในภูมิภาคเปนสิ่งจําเปนอยางยิ่ง ตองยกเลิกมาตรการ
กีดกันทางการคาทุกรูปแบบท่ีจะสงผลกระทบตอการนําเขาและสงออกยาและอุปกรณเคร่ืองมือทาง
การแพทยท่จี ําเปน รวมถึงตองมรี ะบบที่ชวยใหการขนสง สินคาขา มแดนไปยังประเทศตา งๆ ไดอยางสะดวก

สวนดานการเงิน ควรมีความรวมมือกับสถาบันการเงิน ซึ่งรวมบริษัทประกันเพ่ือหาโซลูช่ันและ
แนวทางเพ่อื ชวยใหภ าคธุรกจิ สามารถฟน ตัวไดห ลงั สถานการณค ล่คี ลายแลว

วิกฤตโควิด-19 ทําใหกิจกรรมทางเศรษฐกิจชะงัก สะทอนถึงความเปราะบางของซัพพลายเชนและ
การใชทรัพยากรที่ขาดประสิทธิภาพในชวงที่ผานมา ดังน้ันจึงถึงเวลาตองทบทวนเรื่องเหลาน้ีกันใหม
เพื่อสรางความยืดหยุนใหกับระบบซัพพลายเชนและสงเสริมการใชทรัพยากรอยางคุมคาท่ีสุด เชน การให
ความสําคัญและนําแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy)ไปปฏิบัติอยางจริงจัง การมีมาตรการ
ดูแลจัดการสภาพภูมิอากาศ และการยกระดับเปาหมายการลดกาซเรือนกระจกของประเทศตางๆ เปนตน
รวมถึงควรมีนโยบายดานสง่ิ แวดลอมแบบเบด็ เสร็จเพ่ือจดั การประเด็นปญหาขามพรมแดน ที่อาจชวยปองกัน
และลดผลกระทบของโรคระบาดระดบั โลกแบบน้ใี นอนาคต ควรมีการวางกรอบนโยบายรวมกัน เชน กําหนด
มาตรฐานสุขอนามัยที่สอดคลองกัน การแกปญหาภัยคุกคามท่ีเก่ียวกับการคาผิดกฎหมาย การเปล่ียนแปลง
ของสภาพภูมอิ ากาศ เปน ตน
มาตรการระดับประเทศ… ไมทง้ิ ใครไวขา งหลงั

มาตรการการคลังท่ีมีเปาหมายชัดเจนเปนส่ิงท่ีจําเปนตองทํา เพ่ือชวยเหลือคนท่ีไดรับผลกระทบ
หนกั ทีส่ ุดจากการแพรระบาดของไวรสั ครงั้ นี้ เพือ่ ใหพวกเขาไดรับบริการทางการแพทยอยางเหมาะสมและใช
ชีวติ ตอไปได เชน การแจกเงินใหผูไดร บั ผลกระทบ การจัดสวัสดิการสังคม การชดเชยรายไดระหวางเจ็บปวย
สวนในระดับผูประกอบการอาจมีการลดหยอนภาษีหรือยืดเวลาเสียภาษี สมทบการจายคาจางพนักงานเพ่ือ
ทาํ ใหบรษิ ัทดาํ เนนิ ธุรกจิ ตอ ไปไดแ ละไมปลดพนกั งานชวงเกดิ วิกฤต

ขณะเดยี วกนั ตองดูแลเร่ืองสิทธมิ นุษยชนและไมเลอื กปฏิบัติ โดยเฉพาะคนกลุมเปราะบางของสังคม
ทีม่ กั ไดร ับผลกระทบหนักที่สุด เชน ทุกคนตองมีสิทธิรับบริการตรวจคัดกรองเช้ือและการรักษากรณีเจ็บปวย

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตนุ จงั หวัดพะเยา 25

โดยไมม ีการเลือกปฏิบัติ มีการใหขอมูลจําเปนและชัดเจนแกคนทุกกลุมอยางเทาเทียมกัน ใหความชวยเหลือ
ทางการเงนิ แกผ ูพกิ ารและครอบครวั ดูแลคนไรบานและคนกลุมเปราะบางอื่นๆ เพื่อลดความเสี่ยงการติดเชื้อ
และมีการเตรียมมาตรการเปดเรียนหลังวิกฤต ตลอดจนมีนโยบายสงเสริมการจางงานในระยะสั้นและ
ระยะยาวใหค นทกุ กลุมโดยเฉพาะคนรุนหนมุ สาวดวย

ในสว นของผปู ระกอบการ SMEs ตองมีมาตรการชวยเหลือเรงดวนโดยตรงทันที เพ่ือชวยใหทําธุรกิจ
ตอไปได หนวยงานราชการอาจมีการจัดซื้อฉุกเฉินเพื่อสนับสนุนธุรกิจขนาดกลางและขนาดยอม มีมาตรการ
ลดการจา ยสมทบประกันสังคมชวั่ คราว ลดภาษีมูลคา เพม่ิ มีสวนลดภาษี และอาจมีการอุดหนุนเงินทุนเพ่ือให
SMEs สามารถนําไปใชจายคาเชา คานํ้าคาไฟ จายเงินเดือนพนักงาน และใชจายจําเปนอื่นๆ ท้ังนี้ ตองมี
มาตรการเพื่อธุรกิจนอกระบบ ซ่ึงมีสัดสวนสูงถึง 80% ของผูประกอบการทั่วโลก และโดยทั่วไปคนกลุมน้ี
จะไดร บั ประโยชนจากนโยบายภาครัฐ

อกี ภาคสวนท่ีไดรับผลกระทบหนักจากวิกฤต โควิด-19 คือ สถาบันการศึกษาที่ตองปดทําการ ทําให
นักเรยี นนักศกึ ษาตอ งหนั ไปเรียนทางไกลแทน สําหรบั เรอ่ื งนี้ ตองรว มมือกนั คิดคนและจัดหาโซลูชั่นการศึกษา
ทางไกลทมี่ ีประสิทธิภาพ พรอ มชวยใหครูและผูปกครองคุนเคยและบริการจัดการการเรียนท่ีบานไดดีมากขึ้น
ตองมีนโยบายและแนวทางปฏิบัติตางๆ ท่ีทําใหทุกคนมีโอกาสเรียนรูไดเหมือนกัน โดยไมปลอยใหวิกฤต
ซ้ําเตมิ ความเหล่ือมลํา้ ทางการศกึ ษาใหยํา่ แยลงไปอีก

นอกจากน้ี ตองมีมาตรการสงเสริมการกระชับความสัมพันธทางสังคม หลังจากผูคนตองเวน
ระยะหางทางกายเพ่ือลดความเส่ียงการแพรระบาดของไวรัสมาระยะหนึ่ง ดวยการเปดโอกาสใหเขาถึง
แหลงขอ มลู ดานวัฒนธรรมและการศึกษาไดฟ รี เพือ่ ชว ยเยยี วยาความรูสกึ โดดเด่ียวทางสงั คมของผคู นลงได

วิกฤต โควิด-19 คือ ความทาทายครั้งสําคัญของมวลมนุษยชาติ ที่จะพลิกโฉมสรรพส่ิงไปตลอดกาล
ซึ่งหากมีมาตรการรับมือวิกฤตไดดีในทุกขั้นตอน และรวมมือรวมใจปฏิบัติกันอยางจริงจัง ก็เช่ือวา เราจะฝา
วิกฤตครง้ั ใหญค ร้งั น้ีไปได และพรอมจะรบั มือวกิ ฤตอ่ืนๆ ในอนาคตไดอยางดีเชน กนั

การปอ งกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จังหวดั พะเยา 26

บทที่ 3
การบรหิ ารจดั การสถานการณการแพรร ะบาดของ (COVID-19 )

การบรหิ ารจดั การและมาตรการการดําเนินการในระดับจังหวัด

จังหวัดพะเยามีการบริหารจัดการและมาตรการการดําเนินการในระดับจังหวัด โดยมีคําส่ัง
คณะกรรมการโรคติดตอจังหวัดพะเยา วันท่ี 26 มีนาคม ๒๕๖๓ ถึง 1 กรกฎาคม 2563 จํานวนท้ังส้ิน 20
ฉบับ ในเร่ือง มาตรการเรงดวนในการปองกันวิกฤตการณจากโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด 19
และมาตรการตางๆตามสถานการณในขณะน้ัน และมาตรการดําเนินงานควบคุมปองกันโรคติดตออันตราย
การบริหารจัดการสถานการณการแพรระบาดของโรคติดเชื้อ แนวทางและมาตรการในการจัดกิจกรรม
ประเพณีวันสงกรานต ป พ.ศ.2563 การบริหารจัดการสถานการณการแพรระบาดของโรคติดเช้ือ (ยกเลิก
ฉบับที่ 2) มาตรการเรงดวนในการปองกันวิกฤตการณสําหรับกิจกรรม พิธีการทางสังคมตามประเพณี มงคล
อวมงคลตางๆ มาตรการเรงดวนในการเฝาระวงั ปองกันและควบคมุ โรคติดตอ มาตรการกักตัวผูที่เดินทางเขา
มาในพ้ืนที่จังหวัดพะเยา มาตรการกักตัวผูท่ีเดินทางเขามาในพื้นที่จังหวัดพะเยา(เพิ่มเติม) มาตรการแยก
เพอื่ สังเกตอาการดว ยตนเอง (Self Quarantine) ผทู ่ีเดนิ ทางเขามาในพ้ืนทจี่ ังหวดั พะเยา

จงั หวดั พะเยา มผี ตู ิดเชือ้ ไวรสั โคโรนา 2019 หรือ โควิด 19 จํานวน 3 คนและมีการรักษาหาย2 ราย
และเสียชีวิต 1 ราย ขอมูล ณ วันท่ี 12 กรกฎาคม 2563 ไมพบผูติดเช้ือต้ังแตวันท่ี 7 เมษายน 2563 รวม
96 วัน นับวาประสบความสําเร็จในการดําเนินการปองกันและควบคุมโรคไดดียิ่ง ดวยความรวมมือจากทุก
ภาคสว นในจงั หวดั พะเยา

นอกจากนีก้ ารชวยเหลือ การเยียวยา ผูประสบปญหาทางสังคมจังหวัดพะเยาน้ัน หนวยงานในสังกัด
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย รวมถึงภาคีเครือขายภายนอกกระทรวง ท้ังภาครัฐและ
ภาคเอกชนที่ดําเนินงานชวยเหลือ ผูประสบปญหาทางสังคมจังหวัดพะเยา ทุกหนวยงานรวมกันขับเคลื่อน
ภารกิจดานสวัสดิการสงั คมและสังคมสงเคราะห ในดานการสงเคราะหและคุมครองสวัสดิภาพ การจัดบริการ
ทางสังคมท่ีเก่ียวกับการปองกัน แกไขปญหา การพัฒนา และการสงเสริมการเขาถึงสิทธิและความมั่นคงใน
ชีวิตและทรัพยสิน ใหความชวยเหลือ ผูประสบปญหาทางสังคมในภาวะวิกฤติเรงดวนตามสถานการณ
ใหการชวยเหลอื คุมครองสวสั ดภิ าพ และจัดบริการสวสั ดิการสังคมสําหรับทุกกลุมเปาหมาย ไมวาจะเปน เด็ก
เยาวชน สตรี ผูดอยโอกาส รายไดนอย ไรที่พ่ึง เรรอน และกลุมเปาหมายอ่ืนๆ ที่ประสบปญหาทางสังคมใน
ภาวะการแพรร ะบาด ของโรคตดิ เช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรอื (COVID-19 )

โดยทุกหนวยงานจะไดรับงบประมาณสนับสนุนจากกรม กระทรวงตนสังกัดและมีการดําเนินการ
ภายใตระเบียบการดําเนินงานของแตละงาน เพื่อรวมกันดําเนินการในการปองกันและแกไขปญหา
(COVID-19 ) อยา งเตม็ ที่

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 27

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 28

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 29

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 30

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 31

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตาํ บลบา นตนุ จงั หวัดพะเยา 32

การบรหิ ารจัดการและมาตรการการดําเนนิ การในระดบั ชมุ ชน
การจดั การในการดาํ เนินงาน ปอ งกนั และแกไ ขปญ หา COVID – 19 ดว ยชมุ ชน

แนวนโยบายและระเบียบปฏิบตั ิ

การดําเนนิ งานปองกันและแกไขปญหา COVID -19 ดวยชุมชน
ตาํ บลบา นตุน อําเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา

ดว ยสถานการณก ารระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) มีแนวโนมการแพรระบาด
ที่เพ่ิมมากขึ้น ดังน้ัน เพ่ือเปนการปองกัน และลดความเสี่ยงในการแพรระบาดเขาสูหมูบานและชุมนุมของ
ตําบลบานตุน อําเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ตลอดจนเพ่ือปองกันกลุมผูสูงอายุซ่ึงเปนกลุมเส่ียงที่งายตอ
การติดเช้ือที่อยใู นหมูบา นและชุมชน แจงเทศบาลฯ ดาํ เนนิ การในการคนหาและเฝาระวังคนในพื้นที่ท่ีมีความ
เสี่ยงตอการติดเชื้อโควดิ -19 ทุกแหง ในตําบล ดงั นี้
1. ขอ มลู พน้ื ฐานประชากร

-ขอ มลู ชมุ ชน จํานวน 11 ชุมชน/หมูบ าน ไดแ ก
หมทู ่ี 1 บานตนุ ใต
หมทู ่ี 2 บา นตุนกลาง
หมทู ี่ 3 บา นตุน กลาง
หมทู ่ี 4 บา นบัว
หมทู ี่ 5 บา นหวยหมอ
หมูท่ี 6 บานหวยลึก
หมูท ี่ 7 บา นตุนใต
หมทู ี่ 8 บา นสันกวา น
หมูที่ 9 บานเหลา
หมูท ่ี 10 บา นทุงก่วิ
หมูท ่ี 11 บานหว ยลึก

-จํานวนประชากร 4,837 คน ชาย 2,355 คน หญิง 2,437 คน ผสู งู อายุ 1,182 คน
-จาํ นวนครวั เรือน 1,919 ครัวเรือน
ขอ มลู ผปู ระสบปญหาความเดือดรอน

ท่ี ประเภท จํานวน หมายเหตุ
1 จาํ นวนผูม บี ัตรสวสั ดิการแหง รัฐ (คน)
2 จํานวนมารดาทร่ี ับเงนิ โครงการเงินอุดหนุนเด็กแรกเกดิ ไมม ีขอ มูล
3 จํานวนผูสูงอายทุ ีร่ ับเงนิ เบี้ยยังชพี ผสู ูงอายุ
4 จํานวนคนพกิ ารทร่ี บั เงินเบ้ยี ยังชพี คนพิการ 66
5 ผูประสบปญหาความเดือดรอน ยากลําบาก ในการครองชีพ 1,162
6 เด็กและเยาวชนอยใู นสภาวะยากลาํ บาก
233
65
15

การปองกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตนุ จงั หวดั พะเยา 33

ที่ ประเภท จาํ นวน หมายเหตุ
7 เด็กออกจากโรงเรยี นกลางคัน (คน)
8 เด็ก เยาวชน มีพฤติกรรมเสี่ยงตอ การกระทําผิด
9 มารดาวัยรนุ 1
10 มารดาเล้ียงเดี่ยว 3
11 ครอบครัวแหวง กลาง(ปูยา ตายาย หรือ ญาติ ดแู ลแทนบิดา 2
3
มารดา) 8
12 ครอบครัวประสบปญหาความรนุ แรงในครอบครัว
13 ผูส งู อายอุ าศยั อยตู ามลําพัง 5
14 ผปู ว ยติดเตยี ง 55
15 ผูปว ยเรอ้ื รัง 5
16 คนพกิ าร 430
17 คนเรร อ น ไรทพี่ ่งึ 232
18 กลุมชาติพนั ธ(ุ ระบุ.....) 1
19 ผูประสบปญ หาทางสงั คมอื่นๆ(ระบ.ุ ....)
-
-

2. ขอ มลู สถานการณ ในการดาํ เนินงาน ปอ งกันและแกไขปญหา COVID -19 ดวยชุมชน
- จาํ นวนผปู ว ย COVID -19 ในพ้นื ที่บา นตนุ ไมพบผูปวยในพืน้ ที่
- จํานวนผูท่มี ีการดําเนินการในการกกั ตัว (State Quarantine )……1…………..คน
- สถานทรี่ องรบั การกักตวั (State Quarantine )………1………..แหง ไดแก สถานทร่ี องรบั การกกั ตัว
อบต.บานตนุ
- จํานวนผูไดร ับผลกระทบจากสถานการณ COVID -19 จาํ นวน..........35..........คน

๓. การจัดการในการดาํ เนนิ งาน ปอ งกนั และแกไ ขปญ หา COVID -19 ดว ยชุมชน
3.1 แนวนโยบายและระเบียบปฏบิ ัตใิ นการดําเนนิ การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID -19 ดวยชุมชน
การเฝาระวังการแพรระบาด การรณรงคสวมหนากากอนามัย การลางมือดวยแอลกอฮอล

การจัดตั้งสถานที่รองรบั การกักตัว และการเขม งวดการจัดงานในชุมชน
3.2 รปู แบบ แนวทางและขั้นตอนการดําเนินงานการปองกนั และแกไขปญหา COVID -19 ดวยชมุ ชน
1. มีการกักตัวผูทีเ่ ดนิ ทางมาจากตางถน่ิ ระยะเวลา 14 วนั
2. มี อสม.รว มกบั ทอ งที่ ทองถน่ิ และ รพ.สต.เฝา ปอ งกนั การแพรระบาด
3. การสอนประชาชนทําหนา กากอนามัยเพอื่ ใชเ อง
4. การอบรมใหความรแู กป ระชาชน
3.3 งบประมาณในการดําเนินงานการปองกนั และแกไ ขปญหา COVID -19 ดว ยชุมชน
ใชงบประมาณจากองคการบริหารสวนตําบลบานตุน เพื่อจัดซื้อเจลลางมือ หนากากอนามัย

การจัดซื้อวัสดุอุปกรณ ( เคร่ืองวัดไข ) การจายคาตอบแทนบุคลากรท่ีปฏิบัติงาน ในสถานรองรับที่กักตัว
จา ยเปนคา อาหารกักตวั จํานวน 150,000 บาท

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชนตําบลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 34

3.4 ผลการดาํ เนินงานการปองกนั และแกไขปญ หา COVID -19 ดว ยชุมชน
ไดร บั ความรว มมือเปน อยา งดีจากภาคีเครือขายในตาํ บลในการปองกันการแพรระบาดของโรค โดย
ไมป รากฏผูติดเชื้อในพ้นื ที่
3.5 ทรัพยากรและทุนทางสังคมในการรวมดําเนินงานการปองกันและแกไขปญหา COVID -19 ดวย
ชุมชนไดแก ภาคีเครอื ขายในชุมชนประกอบดว ย อปท. หนวยงานในพื้นท่ี ฝา ยปกครองและประชาชนในพนื้ ที่
3.6 ปจจัยความสําเรจ็ ในการดําเนินงานการปองกันและแกไขปญหา COVID -19 ดวยชมุ ชน
ความรว มมือของภาคีเครือขา ยในพื้นที่
3.7 ปญ หาและอปุ สรรคในการดําเนนิ งานการปองกนั และแกไขปญ หา COVID -19 ดว ยชมุ ชน
ขาดงบประมาณในการดําเนนิ การ และแนวทางในการปฏบิ ัติยังไมช ัดเจนทาํ ใหเจา หนา ที่ อปท.
ไมกลาดําเนินการ เชน การจัดซอ้ื จดั จางวสั ดุอุปกรณทางการแพทย เปน ตน
3.8 ขอ เสนอแนะในภาพรวมตอ การดําเนินงานการปองกันและแกไขปญหา COVID -19 ดว ยชุมชน
ภาครัฐควรจดั สรรงบประมาณในการปองกันและแกไขปญหา COVID -19 ใหแก อปท.เพื่อให
สะดวกแกการเบิกจา ยและรวดเรว็

การปอ งกนั และแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 35

การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดว ยชมุ ชนตําบลบา นตุน จังหวดั พะเยา 36

บทท่ี 4
ผลสําเร็จของการดําเนนิ งานในระดบั พ้นื ท่ี

ตาํ บลบา นตนุ อาํ เภอเมอื งพะเยา จังหวดั พะเยา มีการดาํ เนินการในการปอ งกัน และลดความเส่ียงใน
การแพรระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ซึง่ มีแนวโนม การแพรร ะบาดที่เพ่ิมมากขึ้น ไมให
เขา สหู มูบา นและชมุ ชน ตลอดจนเพอื่ ปองกันกลมุ ผสู ูงอายซุ ง่ึ เปนกลุมเส่ียงท่ีงายตอการติดเช้ือท่ีอยูในหมูบาน
และชุมชน มีการดําเนินการในการคนหาและเฝาระวังคนในพ้ืนที่ ที่มีความเสี่ยงตอการติดเช้ือโควิด-19
ทุกแหงในตําบล ในชวงที่มีสถานการณการระบาดของโรค โดยมีการดําเนินงานการปองกันและแกไขปญหา
(COVID-19 ) ดวยชุมชน ไดแก
การดาํ เนินงานการปอ งกันและแกไขปญหา COVID-19 ดวยชมุ ชน

1. กจิ กรรมการตดั เยบ็ หนา กากอนามยั (ผา แมส) จากสมาชกิ ของชุมชนทกุ คน โดยไดรับการสนับสนุน
งบประมาณโดย องคการบริหารสวนตําบลบานตุน ดําเนินงานโดย กองสวัสดิการสังคมและกองสาธารณสุข
องคการบริหารตําบลบานตุน พรอ มดวยเครอื ขา ยชุมชนเชน กลุม สตรแี มบ าน และกลุมผูส ูงอายุ

2. จดั ใหมเี สยี งไรส ายขององคการบริหารตําบลบานตุน และเสียงตามสายในชุมชน ใหความรูในการ
ระวังและปองกนั เก่ียวกับโรคโควิด-19 โดยเนนการปฏิบัติตามแนวทางที่กระทรวงสาธารณสุขไดกําหนดหรือ
แนะนาํ ไว โดยไดรบั การประชาสมั พนั ธโดยตัวแทนสภาเดก็ และเยาวชนตําบลศรีเตี้ย,เจาหนาท่ีประชาสัมพันธ
องคการบรหิ ารตําบลบานตุน

3.จัดมอบเบ้ียยังชีพใหแก ผูสูงอายุ คนพิการ โดยวิธีเนนเสี่ยงตอ Social Distancing โดยให
ผสู งู อายุ คนพิการ รอรับเบ้ียยังชีพอยูท่ีบาน และองคการบริหารตําบลบานตุน ไดจัดทีมเจาหนาท่ีลงพื้นท่ีได
โยจดั ใหมีการใสหนา กาก /ลา งมอื ดวยเจลและแอลกอฮอล ทง้ั ผใู หและผูรับ

4.ในงานพิธศี พ เนนการจัดงานใหเรียบงายใหเรียบรอยและมีระยะเวลาใหนอยท่ีสุด โดยเนนใชหลัก
Social Distancing คือ จัดระยะหางระหวางเกาอี้ไมนอยกวา 1 เมตร / ใชเจลแอลกอฮอลลางมือ /
จัดอาหารและน้ําดื่ม โดยเนนการใชเฉพาะบุคคลไมใ ชนงั่ ลอ มวงกนั เหมือนที่ผานมา(เปนขาวกลอง)

5. สภาเด็กและเยาวชนตําบลบานตุน (องคกรสาธารณะประโยชน) ลงมอบผาแมสปดจมูก ใหกับ
ผสู ูงอายแุ ละคนพิการในพื้นที่องคการบรหิ ารตําบลบานตุน

ทศิ ทางการพฒั นาในอนาคต
จากสถานการณการแพรระบาดเชื้อไวรัสโควิด-19 ที่เกิดข้ึน ทําใหสภาพเศรษฐกิจในประเทศไทย
ชะลอตัว สงผลกระทบตอระบบสังคมและระบบเศรษฐกิจ ไมวาจะเปนผูประกอบการรายใหญ รายยอย
ลกู จางทว่ั ไป พอ คา แมคา เกษตรกร ชาวไร ชาวนา นักเรียนนักศึกษา หรือแมแตพนักงานประจํา ลวนไดรับ
ผลกระทบดว ยกันท้ังส้นิ แตห ากเรามองใหดี สถานการณในครั้งน้ีไดมอบบทเรียนสําคัญใหเราทุกคน มีสติ ไม
ประมาท และเริ่มตนวางแผนชีวิต การงาน สําหรับการเตรียมความพรอมเมื่อเกิดสถานการณฉุกเฉินขึ้น
อีกครั้ง ในยุค New Normal ภายหลังผานวิกฤติโควิด-19 ชีวิตของเราทุกคน รวมท้ังการทํางานจะตอง
เปล่ียนแปลงไป ไมเหมือนเดิม สิ่งสําคัญในการทํางาน คือ การทํางานเปนทีมและบูรณาการการทํางานกับ

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตาํ บลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 37

เครือขายทุกภาคสวน อาจจะตองรักษาระยะหางทางสังคม สรางพลังใจใหทีมงานใหพรอม ฟนฝาอุปสรรค
ตา งๆท่ีตอ งเผชิญรว มกัน กาวเดินรว มกนั อยางมีความสขุ ดวยความหวังและพลังใจเพ่ือกาวขามผานทุกปญหา
และทกุ อุปสรรค

“ชวงที่รัฐบาลมีการคลายล็อก พนักงานทยอยกลับเขามาทํางาน หนวยงานยังตองคงนโยบายเดิมที่
ทํามาต้ังแตชวงที่มีการระบาด ปองกันตนเองไมใหรับและแพรเชื้อใหคนอื่น การท่ีจะตองใสหนากากอนามัย
มาทีท่ ํางาน ในระหวางทาํ งาน การลางมอื เวลาจบั สัมผัสพื้นที่ตางๆ ในสถานที่ทํางาน พื้นที่ใชรวมกัน ส่ิงของ
ท่ีใชร วมกนั การวัดอณุ หภมู ิกอนเขา ท่ที ํางาน การสังเกตอาการ วามีอาการไมสบาย เจ็บปวย หรือคนท่ีบานท่ี
มอี าการเจบ็ ปว ย ตอ งรายงานหัวหนา หนว ยงาน การแยกตนเองออกจากผอู ื่น และควรรีบไปพบแพทย เพื่อรับ
การตรวจวินจิ ฉยั ตอ ไป”

“ท่สี าํ คัญ พนักงานทไ่ี มไดเดินทางดว ยพาหนะสวนตัว ใชร ะบบขนสง สาธารณะตองดูวา นโยบายของ
การขนสงสาธารณะน้ันๆ ใชมากนอยแคไหน มีการเวนระยะหางหรือไม ตองระวัง แมกระท่ังหองน้ํา ลิฟท
สาธารณะ ในอาคารทท่ี าํ งาน เปนส่งิ ทเี่ ราตองปฏิบัติตอไป”

การปอ งกนั และแกไ ขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 38

New Normal คืออะไร?
New Normal คือ ความปรกติใหม หรือฐานวิถีชีวิตใหม ซึ่งหมายถึง รูปแบบการดําเนินชีวิตอยาง

ใหม ท่ีแตกตางจากอดีตเพราะไดรับผลกระทบจากบางสิ่ง บางเหตุการณ จนแบบแผนและแนวทางที่คุนเคย
เกิดการเปล่ียนแปลงสูวิถีชีวิตใหม เม่ือเวลาผานไปจะทําใหเกิดความคุนชิน และกลายเปนสวนหนึ่งของวิถี
ชวี ติ ปรกติ
ที่มาของ New Normal

New Normal ถูกใชคร้ังแรกโดยบิลล กรอส (Bill Gross) ผูกอตั้งบริษัทบริหารสินทรัพยชาว
อเมริกัน โดยใชอธิบายสภาวะเศรษฐกิจโลก หลังจากเกิดวิกฤติเศรษฐกิจแฮมเบอรเกอร ในสหรัฐฯ ชวง
ระหวางป 2007-2009 และถูกนํามาใชสําหรับการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ถดถอยลง และมีโอกาสที่จะไม
กลับมาเติบโตถงึ ระดบั เดมิ ไดอ กี
พฤติกรรมแบบ New Normal

1. การใชเ ทคโนโลยี และอินเทอรเนต็
เทคโนโลยีควบคูก บั อินเทอรเน็ตจะเขา มามบี ทบาทกบั การใชชีวิตมากขึ้น ท่ีจากเดิมมีมากอยูแลว แต
ในสังคมยุค New Normal สิ่งเหลาน้ีจะเขาไปอยูในแทบทุกจังหวะชีวิต ไมวาจะเปน การเรียนออนไลน การ
ทํางานท่ีบาน การประชุมออนไลน การซ้ือสินคาออนไลน การทําธุรกรรม และการเอ็นเตอรเทนชีวิตรูปแบบ
ตางๆ อยา งดหู นัง ฟง เพลง
2. การเวนระยะหา งทางสังคม
ผูคนในสังคมจะเห็นความสําคัญของการเวนระยะหางท่ีเปนแนวทางการใชชีวิตชวงวิกฤติโควิด-19
และจะดําเนินชีวิตแบบน้ันตอไป โดยรักษาระยะหางทางกายภาพเพ่ิมขึ้น และใชเทคโนโลยีเขามามีสวนชวย
ในการส่ือสารและการใชชีวิต ลดการปฏิสัมพันธ การไปในสถานที่สาธารณะ และเนนการทํากิจกรรมที่บาน
มากขึน้
3. การดแู ลใสใจสุขภาพทงั้ ตัวเองและคนรอบขาง
โดยเกิดความคุนชินจากชวงวิกฤติโควิด-19 ที่ตองดูแลดานสุขภาพและความสะอาดเพ่ือปองกันการ
แพรเชือ้ ดงั นน้ั พฤติกรรมการใชหนากากอนามัย เจลแอลกอฮอล และการลางมืออยางถูกวิธี และหม่ันสังเกต
ตัวเองเมื่อไมสบายจะยังคงมีตอไป รวมถึงการหันมาใสใจสุขภาพ การออกกําลังกาย และการทําประกัน
สขุ ภาพจะมีแนวโนม มากข้นึ
4. การใชเ งินเพอ่ื การลงทุน
ยุค New Normal เปนจังหวะที่ผูคนยังระมัดระวังการลงทุนใหมๆ และลดการใชจายฟุมเฟอย
เพราะแนวโนมเศรษฐกจิ ยังไมแนนอน
5. การสรางสมดุลชีวติ
การมีโอกาสไดทํางานที่บาน ลดจํานวนวันการเขาทํางานในสํานักงาน หรือการลดการพะปะผูคนใน
สังคม แลวหันมาใชชีวิต และทํางานท่ีบาน ทําใหผูคนมองเห็นแนวทางท่ีจะสรางสมดุลชีวิตระหวางอยูบาน
มากขน้ึ และจะเปนแนวทางในการปรับสมดุลชวี ติ ระหวางเวลาสว นตัว การงาน และสงั คมใหส มดลุ มากย่งิ ขน้ึ

การปองกันและแกไขปญ หา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตุน จงั หวัดพะเยา 39

ประชาชนคนทํางาน
1. การรกั ษาระยะหางในที่ทํางาน คนทํางานที่เปล่ียนจากการทํางานท่ีบาน และกลับมาเขาทํางาน

ท่ีสํานักงาน ยังคงคุนเคยกับการปฏิบัติแบบรักษาระยะหางเพื่อลดความเสี่ยงการติดเช้ือไวรัส และยังคงเห็น
ความสําคัญจากการดูแลสขุ ภาพในทีท่ ํางานมากข้ึน

2. ใชเทคโนโลยีชวยทํางานมากย่ิงข้ึน จากการรักษาระยะหางทางสังคมและการ work from
home ท่ีเคยปฏิบัติจนเคยชิด ทําใหเทคโนโลยีเขามามีบทบาทในการทํางาน โดยเฉพาะอินเทอรเน็ต และ
แอปพลิเคชนั ตา งๆ เชน การประชุมงาน การสงงาน

3. มีการพัฒนาทักษะผา นคอรสออนไลน ในการทํางานชวงโควิด-19 ทําใหผูคนบางกลุมถูกเลิกจาง
หรือถูกลดเงินเดือน การพัฒนาตัวเองเพื่อใหมีความสามารถ และเปนผูเช่ียวชาญตามที่ตลาดแรงงานยัง
ตองการจึงมีความสําคัญ ดังนั้นการเรียนรูอยูตลอดเวลา เพื่อพัฒนาความรู ทักษะ และประสบการณ ผาน
ชอ งทางออนไลน จงึ เปน ทางเลอื กของพนกั งานทท่ี ําใหไดพฒั นาตวั เองพรอมกบั ทยี่ งั ทํางานประจาํ ไดอยู

New Normal ในวันนี้อาจเปนแนวทางในการปรับตัวใหเขากับสถานการณท่ีจะเกิดขึ้นในอนาคต
และจะกลายเปนคําที่ถูกพูดถึงอยางปรกติวิธีในอนาคตเหมือนกับที่เคยเกิดขึ้นแลวในวิกฤติตางๆ กอนหนาน้ี
แตก ารเตรียมพรอมและตั้งรับอยางดียังเปนสิ่งสําคัญท่ีจะทําใหท้ังธุรกิจและชีวิตสามารถดํารงอยูไดไมวาจะมี
อกี ก่วี กิ ฤติผา นเขา มา

การปอ งกันและแกไขปญ หา COVID-19 ดว ยชุมชนตําบลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 40

บทที่ 5
สรปุ ผลการศึกษาและขอ เสนอแนะ
สรุปผลการศึกษา

สถานการณในการ “การปองกันและแกไขปญหา (COVID-19 ) ดวยชุมชน” การชวยเหลือ
การเยียวยา ผูประสบปญหาทางสังคมจังหวัดพะเยาน้ัน หนวยงานในสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและ
ความมั่นคงของมนุษย รวมถึงภาคีเครือขายภายนอกกระทรวง ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่ดําเนินงาน
ชวยเหลือ ผูประสบปญหาทางสังคมจังหวัดพะเยา ทุกหนวยงานรวมกันขับเคลื่อนภารกิจดานสวัสดิการ
สังคมและสังคมสงเคราะห ในดานการสงเคราะหและคุมครองสวัสดิภาพ การจัดบริการทางสังคมที่เก่ียวกับ
การปองกัน แกไขปญหา การพัฒนา และการสงเสริมการเขาถึงสิทธิและความม่ันคงในชีวิตและทรัพยสิน
ใหความชวยเหลือ ผูประสบปญหาทางสงั คมในภาวะวกิ ฤตเิ รง ดว นตามสถานการณ ใหการชวยเหลือคุมครอง
สวัสดิภาพ และจัดบริการสวัสดิการสังคมสําหรับทุกกลุมเปาหมาย ไมวาจะเปน เด็ก เยาวชน สตรี
ผูดอยโอกาส รายไดนอย ไรที่พ่ึง เรรอน และกลุมเปาหมายอื่นๆ ที่ประสบปญหาทางสังคมในภาวะการแพร
ระบาดของโรคติดเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 หรอื (COVID-19 ) โดยทุกหนวยงานจะไดรับงบประมาณสนับสนุน
จากกรม กระทรวงตนสังกัดและมีการดําเนินการภายใตระเบียบการดําเนินงานของแตละงาน เพ่ือรวมกัน
ดาํ เนินการในการปอ งกนั และแกไขปญหา (COVID-19 ) อยางเตม็ ท่ี

การพฒั นา“การปอ งกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชน” ปจจัยท่ีสําคัญในการดําเนินการ
คือ การส่ือสารที่มีประสิทธิภาพและระบบภาคีเครือขายในการทํางานอยางมีสวนรวม เพื่อใหชุมชนสามารถ
สรางการรับรู และสรางความเขาใจรวมกันและสามารถนําไปปฏิบัติตามไดอยางถูกตอง ท้ังในระดับบุคคล
ครอบครัว ชุมชน หนวยงาน เน่ืองจากภาวะการแพรระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือ
(COVID-19 ) เปนส่ิงท่ีไมเคยเกิดขึ้นและแพรระบาดอยางรวดเร็วไปทั่วโลก มีผูคนติดเช้ือและเสียชีวิตเปน
จํานวนมาก ประชาชนสว นใหญต างมคี วามหวาดกลัวการติดเช้ือ และพรอมใหความรวมมือในการดําเนินการ
อยา งเขม งวดตามมาตรการของภาครัฐ ซ่ึงการส่ือสารท่ีมีประสิทธิภาพและระบบภาคีเครือขายในการทํางาน
อยางมีสวนรวม เปนแนวคิดสําหรับการพัฒนาการดําเนินการในการปองกันและแกไขปญหาโรคติดเช้ือไวรัส
โคโรนา 2019 หรอื (COVID-19 ) ไดอยางย่งั ยืน

นอกจากน้ี การทํางานภายใตมาตรการและนโยบายที่ชัดเจนจากภาครัฐ และการดําเนินการตาม
มาตรการของภาครัฐและจังหวัดอยางเครงครัด โดยจังหวัดพะเยา มีคณะกรรมการโรคติดตอจังหวัดพะเยา
มีการจัดตั้งศูนยบริหารสถานการณการแพรระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ศูนยขาว
โควิด19 พะเยา ศูนยขอมูล (COVID-19 ) ซ่ึงเปนการบูรณาการทํางานจากทุกภาคสวนท่ีเก่ียวของ เพื่อสราง
ความเปนเอกภาพ ชัดเจน ในการทํางาน การส่ือสาร ประชาสัมพันธ และการประสานความรวมมือในการ
ปองกันและแกไขปญหาการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด 19 อยางเขมแข็งและ
ตอเนื่อง มีการรายงานสถิติ ประกาศ ขาวสาร สรุปมาตรการตางๆ อยางตอเนื่อง รวดเร็วทันตอสถานการณ
วนั ตอวัน การรบั เร่ืองรองเรยี น แจง เหตุ โดยการบูรณาการการทํางานจากทกุ ภาคสวน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน
และภาคประชาชน ท้งั ในระยะทมี่ กี ารแพรร ะบาดของโรค ระยะของการบังคับใชมาตรการตางๆอยางเขมงวด
ในชว งลอ คดาวน จนกระท่ังเขาสูก ารผอ นคลายมาตรการตางๆลง เพ่ือการส่ือสาร การสรางความเขาใจอยาง
มีประสิทธิภาพ นําไปสูการรับรู ความเขาใจ และการปฏิบัติตามอยางเครงครัด และตอเน่ือง เริ่มจาก

การปองกันและแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชุมชนตําบลบา นตุน จงั หวดั พะเยา 41

มาตรการท่ชี ัดเจนของรัฐบาลในระดบั ประเทศ ระดับจังหวัด ระดับอําเภอ นําไปสูระดับชุมชน เปนการสราง
การรับรู สรางความเขาใจ แนวทางในการปฏิบัติตนและดําเนินการรวมกัน สงผลใหการปองกันและแกไข
ปญหา (COVID-19 ) ดวยชุมชน เปนไปอยางดีเยี่ยมและมีประสิทธิภาพ อีกท้ังมีการประสานความรวมมือ
และการใหค วามรวมมอื จากทกุ ภาคสวนอยางเตม็ ท่ี

ขอ เสนอแนะ
1. รัฐบาลและหนวยงานตางๆรวมถึงชุมชน ควรมีการเตรียมความพรอม เพ่ือรองรับกรณีการแพร
ระบาดของโควิด-19 คล่ีคลายลง ใหทุกภาคสวน รวมถึงประชาชนทุกคนมีความพรอมเดินหนาตอไป เพื่อให
สามารถดูแลตนเอง ครอบครวั ชุมชน สงั คม รวมไปถึงการแขง ขนั กบั ประเทศอืน่ ๆ ท่ัวโลก
2. รัฐบาลและหนวยงานตางๆท่ีเกี่ยวของ ควรมีนโยบายในการชวยเหลือประชาชนทุกคนและภาค
ธุรกจิ ใหมากท่ีสดุ ครอบคลมุ ทุกกลมุ เปา หมายเพ่ือเยียวยาประชาชนและภาคธรุ กจิ อยางเทาเทียมและทวั่ ถงึ
3. รัฐบาลและหนวยงานตางๆรวมถึงชุมชน ควรมีการเตรียมความพรอม เพื่อรองรับวิกฤติและ
สถานการณต า งๆท่ีอาจเกิดขึ้นในอนาคต.

การปองกนั และแกไขปญหา COVID-19 ดวยชุมชนตาํ บลบา นตนุ จงั หวดั พะเยา 42

ภาคผนวก

การปอ งกนั และแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตนุ จังหวัดพะเยา 43
ภาพกิจกรรมองคก ารบริหารสวนตําบลบา นตุน

วนั ศุกรที่ 13 มนี าคม 2563
ณ หองประชมุ องคก ารบรหิ ารสว นตาํ บลบานตุน

กิจกรรมที่ 1 กิจกรรมการตัดเย็บหนากากอนามัย(ผาแมส) จากสมาชิกของชุมชนทุกคน โดยไดรับ
การสนับสนนุ งบประมาณโดย องคก ารบริหารสวนตําบลบานตุน ดาํ เนินงานโดย กองสวัสดิการสังคมและกอง
สาธารณสุของคการบริหารสวนตําบลบานตุน พรอมดวยเครือขายชุมชนเชน กลุมสตรีแมบาน และกลุม
ผูสงู อายุ

การปอ งกนั และแกไ ขปญ หา COVID-19 ดวยชมุ ชนตําบลบา นตุน จังหวดั พะเยา 44

กจิ กรรมท่ี 2 จดั ใหม ีศนู ยค ัดกรอง แยกกกั กักกัน คุมไวสังเกตอาการ กรณีการระบาดของโรคติดตอ
เช้ือไวรัสโคโรนาสายพันธใหม 2019 (COVID-19) โดยเนนการปฏิบัติตามแนวทางท่ีกระทรวงสาธารณสุขได
กาํ หนดหรือแนะนาํ ไว ในพื้นทต่ี ําบลบา นตุน อําเภอเมอื งพะเยา จังหวดั พะเยา