หน่วย2_การสร้างองค์ความรู้ใหม่ทางประวัติศาสตร์สากล

หนว่ ยกำรเรยี นรทู้ ี่ ๑ หนว่ ยกำรเรียนรู้ท่ี ๒ หนว่ ยกำรเรยี นรู้ท่ี ๓ ประวตั ิศาสตรส์ ากล
ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๔-๖

กลุ่มสาระการเรียนรู้ สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

หนว่ ยกำรเรียนรทู้ ่ี ๔ หน่วยกำรเรียนร้ทู ่ี ๕

๑_หลกั สูตรวิชาประวัตศิ าสตรส์ ากล
๒_แผนการจดั การเรยี นรู้
๓_PowerPoint_ประกอบการสอน
๔_ใบงาน_เฉลย
๕_ขอ้ สอบประจาหน่วย_เฉลย
๖_การวัดและประเมนิ ผล
๗_เสรมิ สาระ
๘_สื่อเสรมิ การเรยี นรู้

บริษทั อักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกัด : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200
Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand
โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

๒หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี

การสรา้ งองค์ความร้ใู หมท่ างประวตั ิศาสตร์สากล

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

• สร้ำงองคค์ วำมรู้ใหมท่ ำงประวตั ิศำสตร์ โดยใช้วธิ ีกำรทำงประวตั ิศำสตร์อย่ำงเปน็ ระบบได้

ความสาคญั และประโยชน์ของวิธกี ารทางประวตั ิศาสตร์

ประวตั ิศำสตร์ไม่ใช่วิชำทห่ี ยุดนิ่งหรือตำยตวั แตเ่ ป็นวิชำทต่ี อ้ งมกี ำรศกึ ษำค้นคว้ำใหมๆ่ อยูเ่ สมอ เพือ่ อธิบำย
เหตกุ ำรณห์ รอื ปัญหำทเี่ กดิ ข้นึ

ประวตั ิศำสตรจ์ งึ เป็นวชิ ำทต่ี ้องศกึ ษำใหส้ อดคล้องกับเวลำที่เปลย่ี นไป เพ่อื จะสำมำรถอธบิ ำยเหตกุ ำรณ์ได้
เหมอื นกับกำรใชว้ ิธกี ำรทำงวิทยำศำสตร์ศึกษำปรำกฏกำรณท์ ี่เกิดขึ้น

สิ่งที่สบื คน้ เกีย่ วกับอดตี จึงจะนับไดว้ ำ่ เปน็ ควำมรู้ ไมใ่ ช่ขำ่ วลือหรอื เรอ่ื งเลำ่ ตอ่ ๆ กันมำ ซ่ึงไม่คำนงึ ถงึ
เรื่องควำมคลำดเคลอ่ื นจำกข้อเท็จจรงิ นัก

ขัน้ ตอนของวิธีการทางประวัตศิ าสตร์

การกาหนดหัวเร่อื งที่จะศึกษา

เริ่มจำกควำมสงสยั กำหนดประเดน็ กำหนดหัวเร่อื งอำจ
อยำกรู้ หรือไม่พอใจ ควรกำหนดกวำ้ งๆ เกยี่ วกบั เหตกุ ำรณ์
คำอธิบำยทม่ี ีแต่เดมิ ในตอนแรก แล้ว
กำหนดใหแ้ คบลง บุคคลสำคญั
เพอื่ ควำมชดั เจน ในชว่ งเวลำใดเวลำ
หน่งึ ท่ผี ู้ศกึ ษำเห็น
ในภำยหลัง
วำ่ สำคญั และ
เหมำะสม

การรวบรวมหลกั ฐาน

รวบรวมหลกั ฐำน หลักฐำนมที ัง้ ที่เปน็ หลกั ฐำนแบง่ ออกเปน็ หลกั ฐำนชน้ั รองชว่ ยให้
เกี่ยวกบั หวั ขอ้ ที่ ลำยลักษณ์อกั ษร หลกั ฐำนช้ันต้นและ เขำ้ ใจหลกั ฐำนชน้ั ต้นได้
หลกั ฐำนช้นั รอง
จะศกึ ษำ และไม่เปน็ ง่ำยขน้ึ
ลำยลักษณอ์ ักษร

การประเมินคุณค่าของหลกั ฐาน

การวพิ ากษ์วธิ ภี ายนอก
เปน็ ข้นั ตอนพิจำรณำเริ่มแรก ว่ำหลักฐำนท่ไี ดม้ ำนัน้ เป็นของจรงิ หรอื ของปลอม หรอื หลกั ฐำนทก่ี ลำ่ วกันว่ำบุคคลนนั้

เขียนหรอื ทำขนึ้ แทจ้ รงิ แล้วเป็นเช่นนั้นหรือไม่

การวพิ ากษว์ ิธีภายใน
เปน็ กำรประเมนิ คุณคำ่ หลกั ฐำนวำ่ ใหข้ ้อมลู อะไรแกผ่ ู้ค้นควำ้ บ้ำง ขอ้ มลู นนั้ ๆมีควำมนำ่ เชื่อถอื มำกนอ้ ยเพยี งใด

เป็นกำรตรวจสอบองค์ประกอบของหลกั ฐำนเกย่ี วกับเวลำ สถำนทแ่ี ละบุคคล

การวเิ คราะห์ สงั เคราะหแ์ ละจัดหมวดหมู่ขอ้ มูล

ผู้ศกึ ษำต้องวิเครำะห์ข้อมลู ในหลกั ฐำนน้นั
ใหข้ ้อมูลทำงประวตั ิศำสตรอ์ ะไรบ้ำง
ขอ้ มลู น้ันมคี วำมสมบูรณ์เพียงใด
ข้อมูลนนั้ มีจุดหมำยเบ้อื งตน้ อย่ำงไร

จำกนัน้ นำข้อมลู ท้งั หลำยมำจัดหมวดหมู่
ผศู้ กึ ษำควรมีควำมรอบคอบ รอบรู้และวำงตัวเป็นกลำงในกำรศึกษำขอ้ มลู

การเรียบเรียงหรอื การนาเสนอ

เพ่อื นำเสนอเหตกุ ำรณ์ทำงประวตั ิศำสตรท์ ศ่ี กึ ษำ
ควรใช้ศลิ ปะในกำรใชภ้ ำษำเพื่ออธบิ ำยเหตกุ ำรณ์อยำ่ งมรี ะบบ
มีกำรโต้แยง้ หรือสนับสนุนผลกำรศึกษำแต่เดิมโดยมีขอ้ มูลสนบั สนุน
อย่ำงมนี ้ำหนกั และเป็นกลำง

สรปุ ผลกำรศกึ ษำวำ่ สำมำรถใหค้ ำตอบตอ่ ข้อสงสัยไดเ้ พยี งใด

หลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร์สากล

ประเภทและแหลง่ รวบรวมหลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์

หลกั ฐานชัน้ ต้นหรือหลกั ฐานปฐมภูมิ
• เกิดข้ึนในช่วงทต่ี อ้ งกำรจะศกึ ษำ และเขียนข้นึ โดยบคุ คลทอ่ี ย่รู ่วมในเหตุกำรณ์
• มีทั้งทเ่ี ปน็ ลำยลักษณ์อกั ษร และทีไ่ ม่เป็นลำยลักษณอ์ กั ษร
• หลักฐำนชนั้ ต้นทีเ่ ป็นลำยลักษณ์อักษร เป็นหลักฐำนท่ีได้รับควำมเชื่อถือมำก

หลักฐานช้ันรองหรอื หลกั ฐานทุตยิ ภูมิ

• เป็นหลักฐำนทท่ี ำขึ้นภำยหลงั จำกเหตกุ ำรณ์
• หลกั ฐำนชัน้ รองมที ้งั ที่เปน็ ลำยลกั ษณอ์ ักษร และไม่เปน็ ลำยลกั ษณ์อกั ษร
• กำรระบวุ ำ่ หลักฐำนทม่ี อี ยเู่ ป็นหลักฐำนชั้นตน้ หรือชน้ั รองนนั้ ให้คำนึงว่ำหลักฐำนน้ันผลิตข้ึนหรือมีอยู่ร่วมสมัย

กบั เหตุกำรณ์ทต่ี ้องกำรศึกษำหรือไม่ และไม่มีกำรเรียบเรียงขน้ึ มำใหม่

หลักฐานทางประวตั ิศาสตร์สากล

ตวั อยา่ งหลักฐานทางประวตั ศิ าสตร์สากล

๑ สมัยโบราณ

เฮโรโดตสุ (Herodotus) ผูไ้ ดร้ ับกำรยกย่องวำ่ เป็น “บดิ ำแหง่ ประวัตศิ ำสตร์” ในโลก
ตะวนั ตกไดเ้ ขยี นผลงำนที่สำคัญ คอื สงครามเปอร์เซียหรอื ประวัติศาสตร์สงคราม
เปอรเ์ ซยี (The Persian Wars หรอื History of Persian Wars) ผ้แู ปล คอื นำย
ชำนำญ อินทโุ ศภณ พมิ พ์ ๒ เล่มจบ ผู้แปลเป็นภำษำไทยชอ่ื วำ่ ตานานของเฮโรโดตัส

๒ สมยั กลาง

๑. ประวัติศาสตรข์ องพวกแฟรงก์ เขยี นโดยบำทหลวงเกรเกอรี
แห่งเมอื งตูร์ อธิบำยควำมเปลี่ยนแปลงของพวกแฟรงก์ จำกกำร
เปน็ อนำรยชนมำเปน็ กำรตั้งอำณำจกั รให้เปน็ เอกภำพ

๒. แมกนา คาร์ตา เป็นกฎบตั รเพอ่ื จำกัดพระรำชอำนำจของ
กษัตริย์ อีกท้ังเป็นกำรประกัน สทิ ธิและเสรภี ำพของประชำชน
ไมใ่ ห้ถกู เจำ้ หน้ำท่ีรัฐรังแก

๓ สมยั ใหม่

๑. คาประกาศอิสรภาพของสหรฐั อเมริกา เปน็ หลกั ฐำนทำงประวตั ศิ ำสตร์
ที่สำคญั มำก เพรำะเป็นกำรประกำศสิทธพิ ืน้ ฐำนของมนุษยชน

๒. รฐั ธรรมนญู แหง่ สหรฐั อเมริกา มคี วำมสำคญั ตอ่ รปู แบบกำรปกครอง
ระบอบประชำธิปไตยในประเทศตำ่ งๆ

๓. ประวัติศาสตรค์ วามเส่ือมและการสนิ้ สดุ ของจกั รวรรดโิ รมัน โดย
เอด็ วำร์ด กบิ บอน ไดส้ รปุ ปัจจัยสำคัญท่ที ำใหจ้ กั รวรรดิโรมนั เสอ่ื มและ
สน้ิ สุด คอื กำรขยำยตัวของครสิ ตศ์ ำสนำ

๔ สมัยปัจจุบัน

๑. อารยธรรมและทนุ นิยม ครสิ ตศ์ ตวรรษท่ี ๑๕-๑๘ โดย เฟอร์
นำนด์ โบรเดล ชำวฝรัง่ เศส เห็นวำ่ วิธีกำรเขียนประวัตศิ ำสตร์ที่ดี คอื
ควำมพยำยำมเข้ำใจสังคมในภำพรวมและระบบควำมสมั พนั ธ์ตอ่ กนั

๒. ศึกษาประวัติศาสตร์ โดย อำร์โนลด์ ทอยน์บี ชำวอังกฤษ เป็น
กำรศึกษำควำมรุ่งเรือง และควำมเสื่อมโทรมของสังคมในอดีตจำนวน
มำก

๓. หลักฐานเกยี่ วกับยคุ จกั รวรรดนิ ยิ ม มอี ย่ใู นหนงั สือประวัตศิ ำสตร์
สำกลสมยั ใหม่ หรอื ในหนังสอื ประวัติศำสตรอ์ ำรยธรรมโลกสมยั ใหม่

ตัวอยา่ งการศึกษาโดยใชว้ ิธีการทางประวตั ิศาสตร์

๑ การกาหนดหัวเร่อื งท่จี ะศึกษา สมมตวิ ่ำสนใจศกึ ษำเรื่องรำวของบคุ คลสำคัญในประวัติศำสตร์
จักรพรรดนิ โปเลียนที่ ๑ อาจตงั้ หวั ขอ้ ในการคน้ ควา้ วา่ “บทบาท

ของจกั รพรรดนิ โปเลียนท่ี ๑ เพ่ือชาตหิ รือเพ่ือวงศต์ ระกลู ”

๒ การรวบรวมหลกั ฐาน หลักฐำนช้นั ตน้ และหลักฐำนช้นั รองหลำยชนิ้ อำจสืบค้นได้จำก
อินเทอร์เนต็ นอกเหนือจำกห้องสมุดของสถำนศึกษำตำ่ งๆ

๓ การประเมินคุณคา่ ของหลกั ฐาน เปน็ กำรประเมนิ คุณค่ำของหลักฐำนทีไ่ ดร้ วบรวมมำวำ่
มีควำมนำ่ เชอ่ื ถือมำกนอ้ ยเพียงใด

๔ การวเิ คราะห์ สังเคราะห์ ต้องสำรวจข้อมลู ในมอื ท่คี ดั เลือกไว้แล้ววำ่ เนือ้ ควำมเป็นอย่ำงไร
และจดั หมวดหมขู่ ้อมลู ไปในทศิ ทำงเดียวกันหรอื ขัดแย้งกัน อำจจัดขอ้ มูลเป็นกลมุ่ หรอื
หัวข้อหรอื ประเด็น

๕ การเรยี บเรยี งหรือการนาเสนอ ขน้ั นีจ้ ะเปน็ กำรตอบโจทยท์ ่ตี ้ังไวแ้ ต่แรก

ข้นั ตอนของวธิ ีการทางประวัตศิ าสตร์

https://www.youtube.com/watch?v=IaH6mYhVr5c