5-การแยกสาร (ล่าสุด)

3. สรปุ ผลการทำกิจกรรม
..................ก...่อ..น...ก...ล..ั.่น...ส..า..ร...ล..ะ...ล..า...ย..โ..ซ...เ.ด...ีย...ม..ค...ล...อ..ไ..ร..ด...์ส...ัง..เ.ก...ต...เ.ห...็น...เ..ป...็น...ข..อ...ง..เ..ห..ล...ว. .ใ.ส.....ไ..ม..่ม...ีส...ี..เ.ม...ื่.อ..น...ำ......
....ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย...โ.ซ...เ.ด...ีย..ม..ค...ล..อ...ไ.ร..ด...์ไ.ป...ต...้ม..จ...น..แ...ห..้ง..พ...บ...ว..่า....ไ.อ...น..้ำ..ล...อ..ย..อ...อ..ก..จ...า..ก..ห...ล..อ...ด..ท...ด..ล...อ..ง..ข...น..า..ด...ใ.ห...ญ...่แ...ล..ะ......
....ค..ว..บ...แ..น...น่ ...เ.ป...็น..ห...ย..ด...น..้ำ..ท...่ีป...ล..า..ย..ส...า..ย..ย..า..ง..ข..น...า..ด...เ.ล..ก็ ....แ...ล..ะ..เ.ห...ล..ือ...ข..อ...ง.แ...ข..็ง..ส..ีข...า..ว..อ..ย..่ใู..น..ห...ล..อ..ด...ท...ด..ล...อ..ง..ข..น...า..ด......
....ใ.ห...ญ...่..แ..ส..ด...ง..ว..า่ ..ก..า..ร..ก..ล...ั่น..ส...า..ม..า..ร..ถ..แ...ย..ก..ต...วั ..ท...ำ..ล..ะ..ล..า..ย...แ..ล..ะ...ต..วั..ล..ะ...ล..า..ย..อ..อ...ก..จ..า..ก...ก..ัน...ไ.ด...้ ...................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................ ....
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) | การแยกสาร 44

เฉลยแบบบันทึกผลการทำกิจกรรมที่ 4

ปัญหา ...ก...า..ร..แ..ย..ก...ส..า..ร..ส..ีท...่ีส..ก...ดั ..จ...า..ก..พ...ืช..โ..ด..ย..โ..ค..ร..ม...า..โ.ท...ก..ร..า..ฟ...ีก..ร..ะ..ด...า..ษ...ม..ีส..ีอ...ะ..ไ..ร..เ.ป..็น...อ..ง..ค...์ป..ร..ะ...ก.อ...บ..บ...า้..ง.................
1. ผลการทำกิจกรรม

สีของ วาดรูปการแยกสารสที ีส่ ังเกตได้บนกระดาษกรอง
สารละลาย
สาร ก่อนแยก เมือ่ ใช้ตัวทำละลายชนิดตา่ ง ๆ
ตวั อยา่ ง
สีเหลือง นำ้ กลน่ั เอทานอล สารละลาย
ขมิ้น โซเดยี มคลอไรด์

สีเหลือง

สีเหลือง สีเหลอื ง

ดอกอัญชัน สมี ่วงนำ้ เงนิ สีน้ำตาล สนี ำ้ เงนิ สีนำ้ ตาล
ดอกหางนกยงู สีแดง สีนำ้ เงนิ สีน้ำเงนิ

สีชมพู สีชมพู สสี ม้ อ่อน
สชี มพู

2. คำถามท้ายกิจกรรม

2.1 สีท่สี กดั ได้จากพชื ท่นี ำมาทดสอบประกอบดว้ ยสารเพยี งชนิดเดียวหรอื ไม่ สังเกตจากอะไร
...................ส...ีท..ี.่ส..ก..ัด...ไ.ด...้จ..า..ก...พ..ื.ช..บ...า..ง.ช...น..ิ.ด..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ด...้ว..ย..ส...า..ร..เ.พ...ีย..ง..ช...น..ิด...เ.ด...ีย..ว....แ..ล..ะ...บ..า..ง.ช...น..ิด...ป...ร..ะ..ก..อ...บ...ด..้ว..ย.....
.....ส...า..ร..ม..า..ก..ก...ว..่า...1....ช..น...ิด...โ..ด..ย..ส...งั ..เ.ก..ต..จ...า..ก..ก..า..ร..แ...ย..ก..ส...ีบ..น...ก..ร..ะ..ด...า..ษ..ก..ร..อ...ง...เ.ช...น่ ...ส...า..ร..ท..ีส่...ก..ดั..ไ..ด..้จ..า..ก...ข..ม...ิ้น..ป...ร..า..ก..ฏ.....
.....เ..ฉ..พ...า..ะ......ส..ีเ..ห..ล...ือ..ง..บ...น..ก...ร..ะ..ด..า..ษ...ก..ร..อ...ง...แ..ส...ด..ง..ว..่า..ม...ีแ..น..ว...โ.น...้ม..ท...ี่ส..ีจ...า..ก..ข..ม...ิ้น...จ..ะ..ป...ร..ะ..ก..อ. .บ...ด..้ว..ย...ส..า..ร..เ.พ...ีย..ง..ช...น..ิด.....
.....เ..ด..ีย..ว....ส..่ว...น..ส..า..ร..ท...ี่ส..ก...ัด..ไ..ด..้จ...า..ก..ด...อ..ก..อ...ัญ...ช...ัน..แ...ล..ะ..ด...อ..ก...ห..า..ง..น...ก..ย...ูง.ป...ร..า..ก..ฏ...ม...า..ก..ก..ว...่า...1....ส..ีบ...น...ก..ร..ะ..ด...า..ษ..ก...ร..อ..ง....
.....แ...ส..ด..ง..ว..่า..ส..า..ร..ท...ี่ส..ก...ัด..ไ.ด...้จ..า..ก..ด...อ..ก..อ...ญั ...ช..ัน...แ..ล...ะ..ด..อ...ก..ห..า..ง..น...ก..ย..ูง..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ด...้ว..ย..ส..า..ร..ม...า..ก..ก..ว..่า...1....ช..น...ิด...................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รุก (Active Learning) | การแยกสาร 45

2.2 ตัวทำละลายมผี ลตอ่ การแยกสารดว้ ยวิธโี ครมาโทกราฟหี รือไม่ สงั เกตจากอะไร
....................ม..ีผ...ล....โ.ด...ย..ส...ัง..เ.ก..ต...จ..า..ก...ส..า..ร..ต...ัว..อ...ย..่า..ง....1....ช..น...ิด....เ.ม...ื่อ...ใ.ช...้ต..ัว...ท..ำ..ล...ะ..ล...า..ย..แ...ต..ก..ต..่.า..ง..ก..ัน.....ส..ีท...ี่แ..ย...ก..ไ..ด...้ ..
......แ..ต..ก...ต..่า..ง..ก...ัน....เ.ช..่น....ส...า..ร..ท..ี.่ส..ก..ัด...ไ.ด...้จ..า..ก...ด..อ...ก..อ..ัญ....ช..ัน...เ.ม...ื่อ..ใ..ช..้น...้ำ..แ..ล..ะ...ส..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..โ..ซ..เ..ด.ีย...ม..ค...ล..อ...ไ.ร..ด...์ป..ร..า..ก...ฏ..ส...ี ..
......ม..า..ก..ก...ว..า่ ...1....ส..บี...น..ก...ร..ะ..ด..า..ษ...ก..ร..อ...ง...แ..ต...่เ.ม...อ่ื ..ใ.ช...เ้ .อ..ท...า..น...อ..ล..ป...ร..า..ก..ฏ...เ.ฉ...พ..า..ะ...ส..ีน...้ำ.เ..ง..นิ ..เ.ข...ม้ . .บ..น...ก..ร..ะ..ด...า..ษ...ก..ร..อ..ง.........
................................................................................................ ................................................................

2.3 ถา้ องคป์ ระกอบในสารเนือ้ เดียวเคลอื่ นทีบ่ นตัวดูดซบั ดว้ ยอัตราเร็วใกล้เคียงกันมาก นักเรียนจะ
แก้ปญั หาดว้ ยวิธีการใด

................ต...้อ..ง..ต..ร..ว...จ..ส..อ...บ..ซ...ำ้ ..โ.ด...ย..ก..า..ร..เ.ป...ล..่ีย...น..ช...น..ดิ...ข..อ...ง.ต...วั ..ท...ำ.ล...ะ..ล..า..ย...ห..ร..อื...ต..ัว..ด...ดู ..ซ...ับ.... ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................

3. สรปุ ผลการทำกิจกรรม
................ส...า..ร..ส..ีท...ี่ส...ก..ัด...ไ.ด...้จ..า..ก...พ...ืช..ท...ี่เ..ห..็.น..ว..่.า..เ.ป...็น..ส...า..ร..เ.น...ื้อ...เ.ด..ี.ย..ว..อ...า..จ..ม...ีอ..ง..ค..์.ป..ร..ะ...ก..อ...บ. .เ.พ...ีย..ง..ช...น..ิด...เ.ด...ีย..ว..ห...ร..ือ.....
.....ม...า..ก..ก...ว..่า....1...ช...น..ิด...ก..็.ไ.ด...้ .ซ..ึ.่ง..ส..า..ม...า..ร..ถ..แ...ย..ก..ไ..ด..้.โ.ด...ย..โ..ค..ร..ม...า..โ.ท...ก..ร...า.ฟ...ี.ถ...้า..ส..า..ม...า..ร..ถ..แ...ย..ก...ไ.ด...้ห...ล..า..ย...ส..ี.แ...ส..ด...ง..ว..่า....
.....ส...า..ร..ท..ส่ี...ก..ัด...ไ.ด..จ้...า..ก..พ...ืช..ม...ีอ..ง..ค..์ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ม..า..ก...ก..ว..า่....1...ช...น..ดิ....แ..ต...ถ่ ..้า..แ..ย...ก..ไ.ด...ส้..เี.ด...ีย..ว..อ...า..จ..เ.ป..น็...เ.พ...ร..า..ะ..ส...า..ร..ท..ี่ส...ก..ัด.....
.....ไ..ด..้จ...า..ก..พ...ืช..น...ั้น...ม..ีอ...ง..ค..์ป...ร..ะ..ก...อ..บ...เ.ด...ีย..ว....ห...ร..ือ..ม...ีอ..ง..ค...์ป..ร..ะ...ก..อ...บ..ท...ี่เ.ค...ล..ื่อ...น...ท..ี่ด...้ว..ย..อ...ัต..ร...า..เ.ร..็ว..ใ..ก..ล...้เ.ค..ี.ย..ง..ก..ัน...ม...า..ก....
.....จ...ำ..เ.ป...็น..ต...อ้ ..ง..ม..ีก...า..ร..ต..ร..ว..จ..ส...อ..บ...ซ..้ำ..โ..ด..ย..ก...า..ร..เ.ป..ล...ยี่ ..น...ช..น...ิด..ข...อ..ง..ต..ัว..ท...ำ..ล..ะ..ล...า..ย..ห...ร..อื ..ต..วั...ด..ูด. .ซ..ับ................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) | การแยกสาร 46

เฉลยแบบบนั ทึกผลการทำกิจกรรมท่ี 5

ปญั หา ...ต...วั ..ท...ำ.ล...ะ..ล..า..ย...ใ.ด...เ.ห...ม..า..ะ..ส..ำ..ห...ร..ับ...ก..า..ร..ส...ก..ัด..ส...า..ร..จ..า..ก..ข...ม..น้ิ............................................ ...........................
1. ผลการทำกจิ กรรม

สารตวั อย่าง ผลทีส่ งั เกตเม่ือใช้ตัวทำละลาย
ขมน้ิ
นำ้ กล่นั เอทานอล
ดอกอัญชัน
ของเหลวสเี หลอื งเขม้ ของเหลวสเี หลืองออ่ น
มีกลิน่ ขมิ้นเล็กนอ้ ย มกี ลน่ิ ขมิ้น

ของเหลวสีนำ้ เงนิ เข้ม ไม่มีกลิ่น ของเหลวสมี ่วงนำ้ เงนิ ไม่มีกล่นิ

ดอกหางนกยงู ของเหลวสีส้มอ่อน ไม่มีกลิน่ ของเหลวสีแดง ไมม่ ีกลน่ิ

2. คำถามทา้ ยกจิ กรรม

2.1 ส่ิงทีส่ กดั ได้จากขมิน้ และพชื ในทอ้ งถ่ินคืออะไร
...................แ...น..ว...ค..ำ..ต...อ..บ....ส...ก..ัด...ส..ีแ..ล...ะ..ก..ล...ิน่ ..ไ..ด..้จ...า.ก...ข..ม...ิ้น....แ..ล..ะ...ส..ก..ัด...ส..ีไ..ด..จ้..า..ก...ด..อ..ก...อ..ัญ...ช..ัน...แ..ล..ะ...ด..อ..ก...ห..า..ง..น...ก..ย...ูง....

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................................................................................

2.2 ตวั ทำละลายตา่ งชนดิ กันสามารถสกัดสารจากพชื ได้เหมอื นกันหรือไม่ อย่างไร
...................ไ..ม..่เ..ห..ม...ือ..น...ก..นั....เ.ช...น่ ....น..้ำ..ก...ล..ัน่...ส..ก..ัด...ส..ีจ..า..ก...ข..ม..น้ิ...ไ..ด..ด้..ี..แ..ต...่ส..ก..ัด...ก..ล..่ิน...จ..า..ก...ข..ม...น้ิ ..ไ.ด..น้...อ้..ย....ส..่ว...น..................
.....เ..อ..ท...า..น..อ...ล..ส..ก...ดั ..ส..จี...า..ก..ข..ม...น้ิ..ไ..ด..้น...อ้..ย....แ..ต...่ส..ก..ัด...ก..ล...ิ่น..จ..า..ก...ข..ม...ิน้ ..ไ..ด..้ด...ี ...............................................................

2.3 ขนาดของขมิ้นและพชื ในทอ้ งถิ่นมีผลตอ่ การสกัดด้วยตัวทำละลายหรือไม่ อย่างไร

...................ม...ีผ..ล....โ.ด...ย..ก...า.ร..ห...่นั...ข..ม...น้ิ ..แ..ล...ะ..พ...ชื ..ใ..น..ท...้อ..ง..ถ..่ิน...ใ..ห..้ม...ีข..น...า..ด..เ.ล...ก็ ..เ.ป...็น...ก..า..ร..เ.พ...ิม่...พ..นื้ ..ท...่ผี..ิว..ท...ต่ี..ั.ว..ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย.....
.....จ...ะ..ส..ั.ม..ผ...ัส..ก...ับ..ข...ม..ิ้.น..แ...ล..ะ...พ..ืช...ใ..น..ท...้อ...ง..ถ..ิ่น....ท...ำ..ใ..ห..้ต...ัว..ท...ำ..ล..ะ...ล..า..ย...ส..ก...ัด..ส...า..ร..จ..า..ก...ข..ม...ิ้น...แ..ล...ะ..พ...ืช..ใ..น...ท..้.อ..ง..ถ...ิ่น...ไ.ด...้ ..
.....ด...กี ..ว..่า.....ก..า..ร..ห...น่ั..ข...ม..น้ิ...แ..ล...ะ..พ..ชื...ใ.น...ท...อ้ ..ง..ถ..นิ่...ใ.ห...้ม..ขี...น..า..ด...ใ.ห...ญ...่...................................... ...................................

2.5 ยกตัวอย่างการนำสารสกัดทไ่ี ดไ้ ปใชป้ ระโยชน์
................แ...น...ว..ค...ำ..ต..อ...บ....ส...ก..ัด...ส..ีแ...ล..ะ..ก...ล..ิ่.น..จ...า..ก..ใ..บ..เ..ต..ย...ไ.ป...ท...ำ..ข..น...ม....ส..ก...ัด..ก...ล..ิ่.น..ต...ะ..ไ..ค..ร..้ไ.ป...ท...ำ..ส..า..ร..ไ..ล..่ย...ุง...แ...ล..ะ.....
.....ส...ก..ดั..น...ำ้..ม..นั...จ..า..ก...เ.ม..ล...ด็ ..พ...ชื..ไ..ป..ท...ำ..น...ำ้ ..ม..นั...พ..ืช.................................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

ชดุ กิจกรรมการเรียนรูแ้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | การแยกสาร 47

3. สรปุ ผลการทำกิจกรรม
...................เ..ม..ื่อ...ใ.ช..้.ต..ัว..ท...ำ..ล..ะ...ล..า..ย....ค..ือ....น...้ำ..ก..ล...ั่น..แ...ล..ะ..เ..อ..ท...า..น..อ...ล....ส..า..ม..า..ร..ถ...ส..ก...ัด..ส...ีแ..ล..ะ...ก..ล..ิ่.น..จ..า..ก...ข. .ม..ิ้น...ไ.ด...้ .โ..ด..ย.....
.....น...้ำ..ก..ล...ั่น...ส..ก..ัด...ส..ีจ...า..ก..ข..ม...ิ้น...ไ.ด...้ด..ีก...ว..่า....แ..ล..ะ...เ.อ..ท...า..น...อ..ล..ส...ก..ัด...ก..ล...ิ่น..จ...า..ก..ข..ม...ิ้น...ไ.ด. .้ด...ีก..ว..่า....ส..่ว...น..ส...า..ร..ต..ัว..อ...ย..่า..ง..ช..น...ิด.....
.....อ...่นื ....เ.ม..่อื...ใ.ช...ต้ ..ัว..ท...ำ..ล..ะ..ล...า..ย..ท...ีแ่ ..ต..ก...ต..่า..ง..ก..ัน....ส...า..ร..ท..่สี...ก..ดั...ไ.ด..้ก...็ม..ีล...กั ..ษ...ณ...ะ..แ...ต..ก..ต...า่ ..ง..ก..ัน...ด..ว้..ย...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................

ชุดกิจกรรมการเรียนรูแ้ บบเชิงรกุ (Active Learning) | การแยกสาร 48

เฉลยแบบฝึ กหดั ท่ี 1

คำชแี้ จง จงตอบคำถามต่อไปนี้
1. การระเหยแห้งใช้แยกสารท่ีมีลกั ษณะอยา่ งไร

................เ.ป...็น..ก...า..ร..แ..ย...ก..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย...ซ..ึ่ง..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ด...้ว..ย..ต...ัว..ล..ะ...ล..า..ย..ท..ี่.เ.ป..น็...ข..อ...ง..แ..ข..็ง..ใ..น..ต...ัว..ท...ำ..ล..ะ..ล...า..ย..ท...ีเ่ .ป...็น..ข...อ..ง..เ.ห...ล..ว....
..ซ..งึ่..ส..า..ร..จ...ะ..ม..ลี...ัก..ษ...ณ...ะ..เ..ป..็น...เ.น...อื้ ..เ.ด...ีย..ว..ก...นั ..................................................................... ...........................................
............................................................................................................................................. ...........................
........................................................................................................ ................................................................
2. การแยกสารโดยวิธกี ารระเหยแห้งมหี ลักการอยา่ งไร
................ส..า..ร..ท...ม่ี ..จี...ดุ ..เ.ด...อื ..ด..ต...่ำ..ก..ว..า่..จ...ะ..ร..ะ..เ.ห...ย..ก...ล..า..ย..เ.ป...น็...ไ.อ...ไ.ด...ด้ ..ีก..ว..่.า.ส...า..ร..ท...่ีม..จี..ุด...เ.ด..ื.อ..ด..ส...ูง..ก..ว..่า....ด..ัง..น...ั้น....ส..า..ร..ท...่ีร..ะ..เ..ห..ย....
..อ..อ...ก..ม..า..ก...่อ..น...จ..งึ..เ.ป...็น...ข..อ..ง..เ.ห...ล..ว....ส...ว่ ..น..ส...า..ร..ท..เ่ี.ห...ล..ื.อ..อ..ย...ู่จ..ะ..เ.ป...็น...ข..อ...ง.แ...ข..็ง....เ.ช..น่....เ..ม..่ือ..ใ..ห...ค้ ..ว.า..ม...ร..้อ..น...แ..ก...่ส..า..ร..ล...ะ..ล...า..ย..โ.ด...ย....
..ก..า..ร..ต...ม้ ...ข...อ..ง..เ.ห...ล..ว..ท...่ีม..จี...ุด..เ.ด...ือ..ด...ต..ำ่..ก..ว..า่..จ...ะ..ร..ะ..เ.ห...ย..ก...ล..า..ย..เ..ป..น็...ไ.อ....ส...่ว..น..ข...อ..ง..แ..ข...็ง.ซ...ง่ึ ..ม..ีจ..ดุ..เ.ด...อื ..ด...ส..งู ..ก..ว..า่..จ..ะ...เ.ห...ล..ือ..อ...ย..ู่ใ..น....
..ภ..า..ช...น..ะ...................................................................... .......................................................................................
3. การระเหยแห้งนำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างไร
................แ..น...ว..ค...ำ..ต..อ...บ....ก...า.ร...แ..ย..ก...ส..า..ร..โ..ด..ย..ก...า..ร..ร..ะ..เ.ห...ย..แ...ห..้ง..ถ...ูก..ใ..ช..้ใ..น..ก...า..ร..ผ..ล...ิต..เ.ก...ล..ือ...ส..ม..ุท...ร....ห..ร..ือ...เ.ก...ล..ือ..ท...ะ..เ.ล.....โ.ด...ย....
..ก..า..ร..แ..ย...ก..โ.ซ...เ.ด...ีย..ม..ค...ล..อ..ไ..ร..ด..์อ...อ..ก...จ..า..ก..น...้ำ..ท..ะ...เ.ล..ท...ำ..ไ.ด...้โ.ด...ย..ก...า.ร..ใ..ห...ค้ ..ว..า..ม...ร..้อ..น...ก..ับ...น..้ำ..ท...ะ..เ.ล...เ.ป...น็ ..เ..ว..ล..า..น...า..น....เ.ช..่น....ค...ว..า..ม....
..ร..้อ..น...จ..า..ก..ด...ว..ง..อ..า..ท...ิต..ย...์ .เ..ป..็น...ต...้น....ซ..ึ่ง..ค...ว..า..ม..ร..้อ...น..จ...ะ..ท...ำ..ใ.ห...้น..้ำ..ท...ี่ม...ีจ..ุด...เ.ด..ือ...ด..ต...่ำ..ก..ว..่า....ร..ะ..เ..ห..ย..ก...ล..า..ย...เ.ป..็.น..ไ..อ..อ..อ...ก..ไ..ป...จ..น.....
..ห..ม...ด....จ..ึง..เ.ห...ล..อื ..เ..ฉ..พ...า.ะ...โ.ซ...เ.ด..ีย..ม...ค..ล...อ..ไ..ร..ด..์ท...่ีม..จี..ดุ...เ.ด..ือ...ด..ส...ูง.ก...ว..า่ ..อ..ย..่ใู..น..ร..ูป...ผ..ล...ึก..ข..อ..ง..แ...ข..็ง...ซ..่งึ..เ.ป...็น...ผ..ล..ึก..ข...อ..ง..เ.ก..ล...ือ..ส..ม...ุท..ร......

ชุดกจิ กรรมการเรียนรูแ้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | การแยกสาร 49

เฉลยแบบฝึ กหดั ท่ี 2

คำชแี้ จง จงตอบคำถามต่อไปน้ี
1. การตกผลกึ ใชแ้ ยกสารท่มี ีลักษณะอย่างไร

................เ.ป...็น...ก..า..ร..แ...ย..ก..ส...า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..ท...ี่ต..ั.ว..ล..ะ..ล...า..ย..เ.ป...็น...ข..อ...ง.แ...ข..็ง..อ...อ..ก..จ...า..ก..ต...ัว..ท..ำ..ล...ะ..ล...า.ย..ท...ี่เ.ป...็น...ข..อ...ง.เ..ห..ล...ว..ใ..น..ส...ภ..า..พ.....
..ข..อ...ง..ส..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..อ...มิ่ ..ต..ัว.......................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
..................................................................................................................................... ...................................

2. การแยกสารโดยวธิ ีการตกผลกึ มหี ลักการอย่างไร
................เ.ป...็น..ก...า..ร..แ..ย...ก..ต...ัว..ล..ะ..ล...า..ย..อ..อ...ก..จ...า..ก..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย...อ..ิ่ม...ต..ัว..ท...ี่อ..ุ.ณ...ห...ภ..ูม...สิ ..งู....เ.ม..ื่อ...อ..ุณ. ..ห...ภ..ู.ม..ิล..ด...ล..ง..ค...ว..า..ม..ส...า..ม..า..ร..ถ....
..ใ.น...ก...า..ร..ล..ะ..ล...า..ย..จ...ะ..ล..ด...ล..ง....โ.ด...ย..ต...ัว..ล..ะ...ล..า..ย..ท...ี่ม...ีอ..ย...ู่ม...า..ก..เ.ก...ิน...พ. .อ..จ...ะ..แ..ย...ก..ต...ัว..อ...อ..ก..จ...า..ก..ส...า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..เ..ป..็.น..ข...อ..ง..แ..ข...็ง..ท...ี่ม..ี ..
..ร..ูป...ท..ร..ง..เ..ร..ข..า..ค..ณ....ิต....เ.ร..ีย..ก...ว..่า...ผ...ล..ึก....(.c..r..y..s.t..a..l.)...เ.ม...ื่อ..เ.ก...ิด..ก...า..ร..ต..ก...ผ..ล...ึก...ใ..น...ภ..า..ช...น..ะ..จ...ะ..ป...ร.ะ..ก...อ..บ....ไ..ป...ด..้ว..ย...ส..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย....
..อ..ิ่ม...ต..ัว..แ...ล..ะ..ผ...ล..ึก....โ..ด..ย...ส..า..ร..ผ..ส...ม..ท...ี่เ..ก..ิด..จ...า..ก....ข..อ..ง..แ...ข..็ง..+...ข..อ..ง..เ.ห...ล...ว...ซ...ึ่ง..ข..อ..ง..แ...ข..็ง..ล..ะ..ล...า..ย..ใ..น..ข...อ..ง.เ..ห..ล...ว..ไ..ด..้..อ..า..จ..จ...ะ..ใ..ช..้ ..
..ว..ธิ..กี..า..ร..เ..ผ..า..จ..น...แ..ห...ง้ ...(.ก...า..ร..ก..ล..ัน่...ธ..ร..ร..ม...ด..า..)...ใ.น...ก..า..ร..แ...ย..ก..ส...า..ร..ก..็ไ..ด..้..ห..ร..ือ..อ...า..จ..จ..ะ..ใ..ช..ว้..ธิ..ีก...า..ร..ต..ก...ผ..ล..ึก...ไ.ด...้ .ซ...ึ่ง..ก..า..ร..ต...ก..ผ..ล...ึก....
..ค..อื....ก..า..ร..ท...ำ..ใ.ห...ต้..วั...ถ..ูก..ล...ะ..ล..า..ย....(.ข...อ..ง..แ..ข..ง็..)...ท...่ีล..ะ..ล...า..ย..ใ.น...ข..อ...ง.เ..ห..ล...ว...อ...มิ่ ..ต...ัว..ท..่ีอ...ุณ...ห...ภ..ูม...ิส..ูง.แ...ล..ะ..ค...่อ..ย..ๆ.....ล..ด..อ...ุณ...ห...ภ...ูม..ิล..ง....
..ท..ำ..ใ..ห...้ข..อ..ง..แ..ข...ง็ ..ท..ี่ล...ะ..ล..า..ย..เ..ก..ิน...ค..ว..า..ม...ส..า..ม..า..ร..ถ...ใ.น...ก..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..น...้ัน...ต..ก..ผ...ล..ึก...อ..อ..ก...ม..า..เ.ป...น็...ข..อ..ง..แ..ข..็ง..ร..ปู...ท..ร..ง..เ..ร..ข..า..ค..ณ....ิต........
........................................................................................ ................................................................................

3. การตกผลกึ นำมาใช้ประโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งไร
................แ..น...ว..ค...ำ..ต..อ...บ....ก..า..ร..ต...ก..ผ...ล..ึก..ท...ี่เ..ก..ิด..จ...า..ก..ก...า..ร..ล..ด..อ...ุณ...ห...ภ..ู.ม..ิข..อ...ง..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย..อ...ิ่ม..ต...ัว..ถ..กู...น..ำ..ม...า..ป..ร..ะ...ย..ุก..ต...์ใ.ช...้ใ.น.....
..อ..ุต...ส...า..ห...ก..ร..ร..ม...ต...่า..ง....ๆ....เ.ช...่น....ก...า..ร..ผ...ล..ิต...น...้ำ..ต..า...ล..ซ...ูโ..ค..ร..ส....ห...ร..ือ...น...้ำ..ต...า..ล..ท...ร..า...ย....โ..ด..ย...ก..า..ร...ส..ก...ัด..น...้ำ...อ..้อ...ย..แ...ล..ะ...แ..ย...ก....
..ส..ิ่ง..เ.จ...ือ..ป...น..ต...่า..ง...ๆ....อ..อ...ก..แ..ล...้ว..น...ำ..ม..า..เ.ด...ี่ย..ว..เ..พ...ื่อ..แ..ย...ก..น...้ำ..อ..อ...ก...ซ...ึ่ง..จ..ะ..ไ..ด..้น...้ำ..อ..้อ...ย..เ.ข...้ม..ข...ัน..จ..า..ก...น...ั้น..น...ำ..ม..า..ท...ำ..ใ.ห...้เ.ก...ิด..ก...า..ร....
..ต..ก...ผ..ล..กึ...อ..อ..ก...ม..า..เ.ป...็น...น..ำ้..ต...า..ล..ท...ร..า..ย...เ..ป..็น...ต..้น....................................................................... ..................................

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้แบบเชงิ รุก (Active Learning) | การแยกสาร 50

เฉลยแบบฝึ กหดั ที่ 3

คำช้แี จง จงตอบคำถามต่อไปนี้

1. การแยกสารโดยวธิ ีการกล่ันมีหลักการอยา่ งไร
................ก..า..ร..ก...ล..ั่น...ม...ีห...ล..ัก...ก..า..ร....ค..ือ....ข...อ..ง..เ..ห..ล...ว..แ..ต...่ล..ะ...ช..น...ิด..จ...ะ..ร..ะ..เ..ห..ย...ก..ล...า..ย..เ..ป..็น...ไ..อ..ท. .ี่.อ..ุณ....ห..ภ...ูม...ิแ..ต...ก..ต...่า..ง..ก..ัน.....ซ..่ึง....
..ข..อ...ง.เ..ห..ล...ว..ท...ี่ม..ีจ...ุด..เ.ด...ือ..ด...ต..่ำ..ก...ว..่า..จ..ะ..ร..ะ...เ.ห...ย..ก..ล...า..ย..เ.ป...็น...ไ.อ...อ..อ...ก..ม..า..ก..่.อ..น...แ..ล..้ว...จ..ึง..ท..ำ..ใ..ห...ไ้ .อ...เ.ก..ิด...ก..า..ร..ค...ว..บ...แ..น..่.น..ก...ล..บั...เ.ป...็น....
..ข..อ...ง..เ.ห...ล...ว..อ...ีก..ค...ร..ั้.ง...ส...่ว..น...ข...อ..ง..เ..ห..ล...ว..ท...ี่ม...ีจ...ุด...เ.ด...ือ..ด...ส...ูง..ก..ว...่า..จ...ะ..ร..ะ...เ.ห...ย..อ...อ...ก..ม...า..ท...ีห...ล. .ัง....จ..ึง..ท...ำ..ใ..ห...้ส...า..ม..า...ร..ถ..แ...ย...ก....
..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย...ท..ี่ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ด..้ว..ย...ข..อ...ง.เ..ห...ล..ว..ห...ล..า..ย..ช...น...ิด..อ..อ...ก..จ...า..ก..ก..ัน....ห...ร..ือ..ท...ำ..ใ..ห..้ข...อ..ง..เ.ห...ล..ว...ม..คี...ว.า..ม...บ..ร..ิส...ุท..ธ..ิเ์..พ...ิ่ม..ข...ึน้ ..ไ..ด..้..
..น..อ...ก..จ..า..ก...น..ั้น....ก...า..ร..ก..ล...น่ั ..ย..งั..ส...า..ม..า..ร..ถ..ใ..ช..แ้...ย..ก..ส...า..ร..ผ..ส..ม...ท..่มี...ีข..อ...ง.แ...ข..็ง.ล...ะ..ล..า..ย...อ..ย..ู่ใ..น..ข...อ..ง..เ.ห...ล..ว....โ.ด...ย..ก..า..ร..แ...ย..ก..ข...อ..ง..เ.ห...ล..ว....
..ท...ี่ม..ีจ..ุ.ด..เ.ด...ือ..ด...ต..่ำ..ก...ว..่า..ใ.ห...้ร..ะ..เ..ห..ย...ก..ล..า..ย...เ.ป...็น..ไ..อ..อ...อ..ก...ม..า..ก...่อ..น....ส..่ว...น..ข...อ..ง..แ..ข...็ง..ท..ี่ม...ีจ..ุด...เ.ด..ือ...ด. .ส..ูง..ก..ว...่า..จ..ะ..เ.ห...ล...ือ..อ..ย...ู่ใ.น...ข..ว...ด....
..ก..ล...น่ั ..................................................................................................................................... ...........................

2. การกลั่นแบบธรรมดามลี ักษณะแตกต่างจากการกลัน่ ลำดบั ส่วนอย่างไร
................ก...า..ร..ก..ล..่นั...แ..บ...บ...ธ..ร..ร..ม..ด...า.จ...ะ..ใ..ช..้แ..ย...ก..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย...ท..่ีป...ร..ะ..ก...อ..บ...ด..้ว..ย...ต..วั ..ท...ำ..ล..ะ..ล...า.ย..ท...่ีเ.ป...็น..ส...า..ร..ร..ะ..เ.ห...ย..ง..่า..ย...แ..ล...ะ...
..ม...จี ..ุด..เ..ด..ือ..ด...ต..ำ่..อ...อ..ก..จ...า..ก..ต..ัว..ล...ะ..ล..า..ย...ท..ี่เ..ป..น็...ส..า..ร..ร..ะ...เ.ห...ย..ย..า..ก...แ..ล..ะ...ม..จี..ุด...เ.ด..ือ...ด..ส...ูง...ซ..ึง่..ต...ัว..ล..ะ..ล...า..ย..แ..ล...ะ..ต..ัว..ท...ำ..ล..ะ...ล..า..ย..ค..ว...ร...
..ม...ีจ..ุด...เ.ด..ือ...ด..ต...่า..ง..ก..ัน...ต..ั้ง..แ...ต..่..3..0....อ..ง..ศ...า..เ.ซ..ล...เ.ซ..ีย...ส..ข...ึ้น..ไ..ป....โ..ด..ย..ก...า..ร..ก..ล...ั่น..แ...บ..บ...ธ..ร..ร..ม...ด. .า..จ..ะ..อ...า..ศ..ัย...ก..า..ร..ร..ะ..เ..ห..ย...แ..ล...ะ..ก..า...ร...
..ค...ว..บ..แ...น..น่...ข..อ...ง..ต..วั..ท...ำ..ล..ะ..ล...า..ย..เ.พ...ยี ..ง..ค..ร..ง้ั..เ.ด...ีย..ว....ท..ำ..ใ..ห...้ส..า..ม..า..ร..ถ...แ..ย..ก...ต..ัว..ท...ำ..ล..ะ..ล...า..ย..อ..อ...ก..จ. .า..ก..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย...ไ.ด...้ส..ว่..น............
................ก...า..ร..ก..ล...ั่น..แ...บ..บ...ล..ำ..ด...ับ..ส...่ว..น...จ..ะ..ใ..ช..้แ...ย..ก...ส..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย...ท..ี่ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ด..้ว...ย..ส..า..ร..ท...ี่ม...ีจ..ุด...เ.ด..ื.อ..ด..ใ..ก..ล...้เ.ค...ีย..ง..ก..ั.น....ห...ร.ือ....
..ใ..ช..้แ..ย...ก..ส...า.ร..ล...ะ..ล..า..ย...ท..่มี...ีต..วั..ท...ำ..ล..ะ...ล..า..ย..แ...ล..ะ..ต...วั ..ล..ะ..ล...า..ย..เ.ป...น็ ..ส...า..ร..ท...ร่ี ..ะ..เ.ห...ย..ง..า่ ..ย..ท...้งั ..ค..ู่..ซ..ึง่..ถ. .า้ .ท...ำ..ก..า..ร..ก...ล..ั่น...แ..บ...บ..ธ...ร..ร..ม..ด...า...
..จ...ะ..ไ.ด...ส้ ..า..ร..ท...ไี่ .ม...บ่ ..ร..สิ...ทุ ..ธ..์ิ.......................................................................................... ...........................................

3. การกล่ันนำมาใช้ประโยชน์ไดอ้ ย่างไร
................แ..น...ว..ค...ำ..ต..อ...บ....ก...า..ร..ก..ล..ั่.น..ล...ำ..ด..ับ...ส..่ว..น...น...ำ..ม..า..ใ..ช..้ก...ล..ั่น...น...้ำ..ม..ัน...ด..ิบ...เ.พ...ื่อ...แ..ย...ก..น...้ำ..ม..ัน...อ..อ...ก..เ..ป..็น...ช..น...ิด...ต..่า..ง...ๆ....ซ...่ึง....
..เ.ม...ื่อ..ผ...่า..น..น...้ำ..ม...ัน..ด...ิบ...เ.ข...้า..ส..ู่ห...อ..ก...ล..ั่น...น...้ำ..ม..ัน...จ..ะ...ร..ะ..เ.ห...ย..ก...ล..า..ย...เ.ป...็น..ไ..อ....โ.ด...ย..ไ..อ..ข...อ..ง..ส...า..ร..ท..ี.่ม..ีจ...ุด..เ.ด...ือ..ด...ต..่ำ..จ...ะ..ค..ว...บ..แ...น..่น.....
..แ..ล..ะ...ก..ล..่นั...ต..วั..อ...อ..ก..ม...า..ก..อ่...น....ส..ว่..น...ไ.อ...ข..อ..ง..ส..า..ร..ท...ี่ม..ีจ...ุด..เ.ด...ือ..ด...ส..ูง..ก..ว..า่..จ..ะ...ค..ว..บ...แ..น...่น..แ...ล..ะ..ก...ล..ั่น..ต...วั ..อ..อ...ก..ม..า..ท...ีห..ล...งั ..................

4. หากตอ้ งการแยกสารทไ่ี มล่ ะลายน้ำออกจากพืชควรเลือกใชก้ ารกลั่นประเภทใด และสารทีไ่ ด้จากการกล่นั
จะมีลักษณะอย่างไร
...............ก...า..ร..ก..ล..ัน่...แ..บ...บ...ไ.อ..น...้ำ...แ...ล..ะ..ส...า..ร..ท..ไ่ี..ด..้จ..ะ...ม..ลี..กั...ษ..ณ....ะ..เ.ป...็น..ข...อ..ง..เ.ห...ล..ว....ซ..่ึง..ข..อ...ง..เ.ห...ล..ว..ท...ีไ่ .ด...จ้ ..ะ..แ..บ...่ง..เ.ป...็น....2...ช...น้ั ........
..ต..ัว..อ..ย...่า..ง..เ.ช..่น...ก..า..ร..ก...ล..ั่น...น...้ำ..ม..ัน...ห...อ..ม..ร...ะ..เ.ห...ย..จ..า..ก...ส..่ว..น...ต...่า..ง...ๆ....ข..อ...ง..พ..ืช....โ..ด..ย...ส..า..ร..ท...ี่ไ.ด...้จ..า..ก..ก...า..ร..ก..ล...ั่น..จ..ะ...เ.ป...็น..น...้ำ..แ..ล...ะ.....
..น..้ำ..ม..นั...ห...อ..ม..ร..ะ...เ.ห...ย.............................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

ชุดกิจกรรมการเรียนร้แู บบเชิงรุก (Active Learning) | การแยกสาร 51

เฉลยแบบฝึ กหดั ท่ี 4

คำชี้แจง จงตอบคำถามต่อไปน้ี

1. การแยกสารโดยวธิ กี ารโครมาโทกราฟีแบบกระดาษมหี ลกั การอย่างไร
................เ.ป...็น...ก..า..ร..แ...ย..ก...ส..า..ร..ล...ะ..ล...า..ย..ท...ี่ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ด...้ว..ย..ส...า..ร..ม...า..ก..ก...ว..่า...1....ช...น..ิ.ด...อ...อ...ก..จ..า...ก..ก...ัน....ท...ำ..ไ.ด...้โ..ด..ย...ก..า..ร..ห...ย..ด....
..ส..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..ต...ัว..อ...ย..่า..ง..ล..ง..บ...น..ต...ัว..ด...ูด..ซ..ับ.....แ..ล..้ว...น..ำ..ไ..ป..ว...า..ง.ล...ง..ใ.น...ภ...า..ช..น...ะ..ท...ี่บ..ร..ร..จ...ุต..ัว..ท...ำ..ล..ะ. .ล..า..ย...อ..ย...ู่ .โ..ด..ย...ใ.ห...้ร..ะ..ด...ับ..ข...อ..ง....
..ต..ัว..ท...ำ..ล..ะ...ล..า..ย..ต...ำ่ ..ก..ว..่า..ร..ะ...ด..ับ...ข..อ...ง.ส...า..ร..ล..ะ..ล...า..ย..ต..ัว...อ..ย..่า..ง..ท...ี่ห...ย..ด..ล...ง..บ..น...ต..ัว..ด...ดู..ซ...ับ....จ..า..ก..น...ั้น..ต...วั ..ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย...จ..ะ..เ..ค..ล..่อื...น..ท...ี่..
..ผ..่า..น...ต..วั..ด..ดู...ซ..บั...อ..ย...่า..ง.ช...้า...ๆ....ซ...่ึง.จ..ะ...พ..า..ส...า..ร..ท..ี่เ..ป..็น...อ..ง..ค...์ป..ร..ะ...ก..อ..บ...ข..อ...ง..ส..า..ร..ล..ะ...ล..า..ย..ต...ัว..อ...ย..่า..ง..เ.ค..ล...่ือ..น...ท...่ไี .ป...ด..้ว..ย....ซ...่ึง..ห..า..ก....
..ใ.น...ส..า..ร..ล...ะ..ล...า..ย..ต...ัว..อ..ย...่า..ง..ม..ีส...า..ร..อ..ง..ค...์ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ม..า..ก...ก..ว..่.า...1....ช..น...ิด....จ..ะ...ส..ัง..เ.ก...ต..เ..ห..็.น..แ...ถ..บ. .ส...ีต..่า..ง....ๆ....ก..ร..ะ..จ...า..ย..ต...ัว..แ..ย...ก....
..อ..อ..ก...ม..า..ต...า..ม..ร..ะ..ย...ะ..ท..า..ง..ท...่ีต..วั..ท...ำ..ล..ะ...ล..า..ย..เ.ค...ล..่อื...น..ท...ผี่ ..า่..น................................................. ...........................................

2. ตวั ทำละลายและตวั ดูดซบั มีหนา้ ท่ีอย่างไร
................ต..ัว..ท...ำ..ล...ะ..ล..า..ย....ท...ำ..ห..น...้า..ท...ี่ล..ะ..ล...า..ย..แ...ล..ะ..พ...า..ส..า..ร..ใ..ห...้เ.ค..ล...ื่อ..น...ท...ี่ .โ..ด..ย...ส..า..ร..ท...ี่ล..ะ...ล..า.ย...ใ.น...ต..ัว..ท...ำ..ล...ะ..ล..า..ย...ไ.ด...้ด..ีก..ว...า่ ...
..จ..ะ..เ..ค..ล...ื่อ..น...ท..ี่แ...ย..ก...อ..อ..ก...ม..า..ก...่อ..น....ส...่ว..น..ส...า..ร..ท...ีล่ ..ะ..ล...า..ย..ใ.น...ต...ัว..ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย...ไ.ด...้น..้อ...ย..ก...ว..่า..จ..ะ..แ..ย..ก...ต..ัว..อ...อ..ก...ม..า..ท...ีห..ล...ัง...ต..ัว...ท..ำ....
..ล..ะ..ล...า..ย.............................................................................................................................................................
................ต..ัว..ด...ูด..ซ..บั....ท...ำ..ห...น..้า..ท...ด่ี..ูด...ซ..ับ...ส..า..ร..แ..ล...ะ..เ.ป...็น...ต..ัว..ก..ล...า..ง..ใ.ห...ส้ ..า..ร..เ.ค...ล..อื่..น...ท...ผ่ี ..่า..น....โ..ด..ย..ส..า..ร..ท...ีถ่ ..กู..ด...ูด..ซ...ับ..ด...้ว..ย..ต...วั ..ด..ดู....
..ซ..บั...ไ.ด...ด้ ..จี..ะ...เ.ค..ล...อ่ื ..น...ท..่ชี...า้ ...ส..่ว...น..ส...า..ร..ท..่ถี...กู ..ด..ดู...ซ..ับ...ด..ว้..ย...ต..ัว..ด..ูด...ซ..บั...ไ.ด...้ไ.ม...ด่ ..จี..ะ...เ.ค..ล...ื่อ..น...ท..ไี่..ด..เ้..ร..ว็ ...........................................

3. หากตัวทำละลายเคลอ่ื นทบ่ี นตัวดดู ซบั เป็นระยะทาง 7.5 เซนติเมตร และสามารถพาสาร A และสาร B
เคลื่อนที่ไปบนตวั ดูดซบั เปน็ ระยะทาง 2.8 และ 5.7 เซนตเิ มตร ตามลำดับ จงหาอตั ราการเคลอื่ นที่ (Rf)

ข..ว.อ.ธิ.ง.ที.ส..ำา..ร...A.จ...าแ..ก.ล.ส.ะ.ตู..B.ร..............R...f..........=..............ร..ะ..ย..ะ..ท...า..ง..ท..ส่ี...า..ร..เ.ค..ล...่อื ..น...ท..่ี..(.ซ..ม.....)......................................................

...............................................................ร..ะ..ย..ะ..ท...า..ง..ท..ต่ี...ัว..ท...ำ.ล...ะ..ล..า..ย...เ.ค..ล...ื่อ..น...ท..ี่..(.ซ..ม.....).............................................

......................................................................ส.....า....ร.......A....................=............................2.......8..............................=....................0.......3.....7......................................................................................................................................

....................................................................7....5.................................................................................................

...................................ส..า..ร...B...........=.............5.....7...............=.........0.....7...6...................................................................

...................................................................7....5..................................................................................................
..ด..งั..น...น้ั ......อ...ตั ..ร..า..ก...า..ร..เ.ค..ล...่ือ..น...ท..่ี..(.R..f.)...ข..อ...ง..ส..า..ร...A....แ..ล...ะ...B....เ.ท...า่ ..ก..บั....0...3...7...แ..ล...ะ...0...7...6...ต...า.ม...ล..ำ..ด. .บั .................................
........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................. ...........................

ชุดกิจกรรมการเรียนรูแ้ บบเชงิ รุก (Active Learning) | การแยกสาร 52

เฉลยแบบฝึ กหดั ที่ 5

คำชแี้ จง จงตอบคำถามต่อไปนี้
1. การสกดั ดว้ ยตัวทำละลายมีหลักการอย่างไร

...............เ..ล..ือ...ก..ต...ัว..ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย...ท...ีเ่ .ห...ม..า..ะ..ส...ม..ใ..น..ก...า..ร..ส..ก...ัด..ส..า..ร..ท...ี่ต...้อ..ง..ก..า..ร..อ...อ..ก...ม..า..ใ..ห..ไ้..ด..้ป..ร..ิม...า..ณ...ม...า..ก..ท...ี่ส..ุด....ท...ำ..ไ..ด..้โ..ด..ย....
..ใ.ส..่ท...ำ..ล...ะ..ล..า..ย...ท..ี่เ..ห..ม...า..ะ..ส..ม...ล..ง..ใ..น..ว..ัต...ถ..ุด...ิบ..ท...ี่ต...้อ..ง..ก..า..ร..ส...ก..ัด....เ.ช...่น....ส..่ว..น...ต..่า..ง....ๆ...ข...อ..ง..พ...ืช....แ..ล..้ว. .เ.ข...ย..่า..แ..ร..ง...ๆ....ห...ร..ือ..น...ำ..ไ..ป....
..ต..้ม....เ.พ...ื่อ...ใ.ห...้ส..า..ร..ท...ี่ต..้.อ..ง..ก..า..ร..ส...ก..ัด...ล..ะ..ล...า..ย..อ..อ...ก..ม...า...ซ...ึ่ง..จ..ะ..ล...ะ..ล..า..ย..อ...ย..ู่ร..ว..ม...ก..ับ...ต..ัว...ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย....แ...ล..้ว..จ..ึ.ง.น...ำ...ส..า..ร..ส..ก...ัด..ไ..ป....
..แ..ย..ก...อ..อ..ก...จ..า..ก..ต...วั ..ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย...โ.ด...ย..ก..า..ร..ก...ล..ั่น................................................................. ...........................................
......................................................................................................................................... ...............................

2. ตวั ทำละลายที่นำมาใช้สกัดควรมีลักษณะอย่างไร
...............1...)..ต...้อ..ง..ล..ะ..ล...า..ย..ส..า..ร..ท...ี่ต..อ้...ง..ก..า..ร..แ..ย..ก............................................................. ...........................................
...............2...)..ไ..ม..่ล..ะ...ล..า..ย..ส...า..ร..อ..ืน่ ...ท..่ไี ..ม..ต่ ...้อ..ง..ก..า..ร....ห..ร..ือ...ล..ะ..ล...า..ย..ไ.ด. .น้...้อ..ย...ม..า..ก...................................................................
...............3...)..ไ..ม..ท่...ำ..ป..ฏ...กิ..ิร..ยิ...า..ก..ับ...ส..า..ร..ท...ี่ต..้อ..ง..ก...า..ร..แ..ย..ก................................................... ...........................................
...............4...)..ม...จี ..ุด..เ..ด..ือ..ด...ต..่ำ....แ..ล..ะ..ร..ะ...เ.ห..ย...ง..า่ ..ย...................................................................... ...................................
...............5...)..ไ..ม..ม่...คี ..ว..า..ม..เ..ป..็น...พ...ษิ ...........................................................................................................................
...............6...)..แ..ย...ก..อ...อ..ก..จ...า..ก..ส..า..ร..ล...ะ..ล..า..ย..ไ..ด..้ง..่า..ย........................................................... ...........................................
...............7...)..ส..า..ม...า..ร..ถ..ท...ำ..ใ.ห...้บ..ร...ิส..ุท...ธ..์ิเ.พ...อื่ ..น...ำ..ก..ล..ับ...ไ.ป...ใ..ช..ใ้.ห...ม...ไ่ .ด..้................................................. .............................
...............8...)..ม...รี ..า..ค..า..ถ..กู.......................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................

3. การสกดั ดว้ ยตัวทำละลายนำมาใชป้ ระโยชนไ์ ด้อย่างไร
...............แ...น...ว..ค..ำ...ต..อ...บ....ก..า..ร..ส..ก...ัด..ส...ร..ด..้ว...ย..ต..ัว...ท..ำ..ล...ะ..ล..า..ย...เ.ป...็น..ว..ิ.ธ..ีท..ี่น...ิย...ม..ใ..ช..้ใ..น..อ...ุต..ส...า..ห..ก...ร..ร..ม..ต...่า..ง...ๆ....เ.ช..่.น....ก..า..ร..ส. .ก..ัด.....
.น...ำ้..ม..นั...จ..า..ก...เ.ม..ล...็ด..พ...ืช..ส...ำ..ห..ร..ับ...ใ..ช..้ป...ร..ะ..ก..อ...บ..อ...า..ห..า..ร....แ..ล...ะ..ย..งั..ใ..ช..ส้ ..ก...ดั ..ส..ี..น...้ำ..ม..ัน...ห..อ...ม..ร..ะ..เ..ห..ย....แ..ล..ะ...ย..า..ส..ม...ุน..ไ..พ...ร..จ..า..ก...พ..ื.ช....
.บ...า..ง..ช..น...ดิ ..ไ..ด..อ้..ีก...ด..ว้..ย................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................

ชุดกิจกรรมการเรยี นรูแ้ บบเชงิ รุก (Active Learning) | การแยกสาร 53

เฉลยแบบทดสอบก่อน-หลงั เรยี น กำรแยกสำร

ช่อื .................................................................................................................... ชน้ั .................................... เลขที่ ..................................

คำช้แี จง 1. แบบทดสอบปรนยั 4 ตัวเลือก มที ง้ั หมด 10 ข้อ 10 คะแนน
2. ในแตล่ ะข้อ ให้นักเรยี นเลือกคำตอบท่ีถูกต้องทีส่ ดุ เพียงคำตอบเดยี ว

แล้วทำเคร่ืองหมาย  ลงในกระดาษคำตอบ

แบบทดสอบกอ่ นเรียน

ขอ้ 1 2 3 4 ข้อ 1 2 3 4

1 6 

2 7 

3 8

4 9 

5 10 

แบบทดสอบหลังเรียน

ขอ้ 1 2 3 4 ขอ้ 1 2 3 4

1 6 

2 7

3 8 

4 9 

5 10 

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรแู้ บบเชิงรุก (Active Learning) | การแยกสาร 54

เอกสารอ้างองิ

สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2563). หนังสือเรียนรายวิชาพืน้ ฐาน วิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 เลม่ 1. กรุงเทพ: โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว.

สุธารี คำจีนศรี และภคพร จติ ตรีขันธ์. (2560). หนังสือเรยี นวทิ ยาศาสตร์ ม. 2 เล่ม 1.

กรุงเทพ: อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกัด.
คดั คณัฐ ช่ืนวงศ์อรุณ. (2563). การตกผลกึ (Crystallization) สืบค้นเมอ่ื วนั ท่ี 21 มถิ นุ ายน 2565, จาก

https://ngthai.com/science/31867/crystallization/

ชุดกิจกรรมการเรยี นร้แู บบเชงิ รุก (Active Learning) | การแยกสาร 55

ท่มี าของภาพและขอ้ มลู

การแยกสาร

ลำดับ ภาพ/ขอ้ มูล ช่ือเวบ็ ไซต/์ แหล่งท่ีมาของภาพและขอ้ มลู

1 ภาพท่ี 1.1 การระเหยแห้ง https://www.freepik.com/

ของสาร

2 ภาพที่ 1.2 การระเหยแหง้ ใช้ https://nbtworld.prd.go.th/th/news/print_news/TCATG19121323072903

ในการผลติ เกลอื สมุทร 8

3 ภาพที่ 1.3 กระบวนการผลติ ดัดแปลงภาพจาก หนังสือเรียนรายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.2 เล่ม

เกลือสมุทร 1, อจท.

4 ภาพท่ี 2.1 การตกผลึกของ https://hmong.in.th/wiki/Rate_of_solution

สาร

5 ภาพท่ี 2.2 การทำสารให้ ดดั แปลงภาพจาก หนังสือเรียนรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.2 เลม่

บริสุทธโิ์ ดยวธิ กี ารตกผลึก 1, อจท.

6 ภาพที่ 2.3 ลกั ษณะผลึกของ https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33072

สารตา่ ง ๆ ท่ีได้จากการตก

ผลกึ

7 ภาพที่ 2.4 นำ้ ตาลเกดิ จาก https://www.sanook.com/women/44673/

การตกผลกึ ของน้ำออ้ ย

เขม้ ข้น

8 ภาพที่ 3.1 การแยกน้ำออก https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zwhfw6f/revision/3

จากน้ำเหลอื โดยการกลนั่

แบบธรรมดา

9 ภาพที่ 3.2 การแยกนำ้ มนั https://www.askiitians.com/iit-jee-chemistry/organic-

หอมระเหยจากส่วนต่าง ๆ chemistry/purification-classification-and-nomenclature-of-organic-

ของพชื โดยการกลนั่ แบบไอ compounds/modern-definition-of-organic-chemistry.aspx

น้ำ

10 ภาพท่ี 3.3 การแยกแอทลิ https://pharmacygyan.com/fractional-distillation/

แอลกอฮอล์ออกจากนำ้ โดย

ใช้การกล่นั ลำดับส่วน

11 ภาพท่ี 3.4 การกลนั่ https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/34054

น้ำมนั ดิบ โดยใชก้ ารกลนั่

ลำดับสว่ น

12 ภาพท่ี 4.1 การแยกสาร โดย https://solutionpharmacy.in/paper-chromatography/

วธิ โี ครมาโทกราฟีแบบ

กระดาษ

ชุดกิจกรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรกุ (Active Learning) | การแยกสาร 56

ลำดับ ภาพ/ข้อมลู ชื่อเว็บไซต/์ แหลง่ ท่ีมาของภาพและขอ้ มูล

13 ภาพท่ี 4.2 การแยกสารสใี น ดัดแปลงภาพจาก หนังสอื เรยี นรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.2 เล่ม
พชื โดยวธิ ีการโครมาโทรก 1, อจท.
ราฟแี บบกระดาษ

14 ภาพที่ 5.1 สารจากชาถกู https://home.kapook.com/view112194.html
สกัดออกมาละลายอยู่ในน้ำ

15 ภาพที่ 5.2 การสกดั สารจาก https://www.freepik.com/
ดอกอัญชันดว้ ยตวั ทำละลาย

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้แบบเชงิ รุก (Active Learning) | การแยกสาร 57