SAINS T4 BAB 1 LANGKAH KESELAMATAN DI DALAM MAKMAL.ppt

Langkah Keselamatan Di
Dalam Makmal

BAB 1

Peralatan perlindungan dan fungsinya

1. Gogal • Melindungi mata daripada terkena
bahan kimia berbahaya seperti asid,
bromin, ammonia dan logam reaktif.

2. Topengmuka • Melindungi hidung dan mulut
daripada terhidu bahan kimia yang
sengit dan mudah meruap serta debu.

Peralatan perlindungan dan fungsinya

3. Sarung tangan • Diperbuat daripada getah melindungi
tangan daripada bahan kimia
berbahaya.

4. Baju makmal • Terdiri daripada lapisan keselamatan

dan mudah untuk dibuka sekiranya

berlaku kecemasan.
• Penting untuk melindungi kerosakan

pada pakaian.

Peralatan perlindungan dan fungsinya

5. Kasut • Kasut yang bertutup perlu dipakai
ketika berada di dalam makmal.
6. Kabinet aliran
laminar • Untuk melindungi kaki daripada
tumpahan bahan kimia dan serpihan
kaca..

• Untuk mengelakkan kontaminasi
semasa aktiviti berkaitan dengan
mikrobiologi dijalankan

Peralatan perlindungan dan fungsinya

7. Penyiram • Untuk membersihkan dan membilas
kecemasan bahagian badan atau pakaian yang
terkena bahan kimia dengan segera.

8. Pembilas • Untuk membilas dan mencuci mata
mata yang terkena bahan kimia dengan
segera.

Peralatan perlindungan dan fungsinya

9. Kebuk wasap • Untuk menjalankan eksperimen yang
menggunakan bahan yang mudah
meruap, mudah terbakar, beracun,
mengakis dan berbau.

Pembuangan Bahan Sisa

• Boleh dibuang ke dalam disingki:
• Larutan atau cecair berkepekatan rendah
• Tidak berbahaya
• Bahan neutral
• Asid lemah
• Alkali lemah

Pembuangan Bahan Sisa

• Tidak boleh ke dalam buang disingki:
• Sisa pepejal
• Bahan pH kurang dari 5 dan lebih dari 9
• Sebatian pelarut organic
• Bahan kimia
• Bahan toksik
• Logam berat
• Sisa organic
• Bahan radioaktif
• Bahan meruap / reaktif

POS Menguruskan sisa Biologi

Kategori A:

Jenis bahan sisa biologi • Peralatan tajam

Contoh • Picagari
• Jarum
• Bilah skalpel

Pengurusan sisa biologi • Masukkan ke dalam bekas khas

(bekas sisa tajam)

• Tidak diautoklaf

• Bekas disimpan di tempat yang

selamat sebelum dilupuskan

POS Menguruskan sisa Biologi

Kategori B:

Jenis bahan sisa biologi • Pepejal tidak tajam

Contoh • Sarung tangan
• Tisu
• Medium kultur

Pengurusan sisa biologi • Bungkus dan masukkan ke dalam

beg plastik biobahaya

• Diautoklaf dan dimasukkan ke

dalam tong biobahaya

POS Menguruskan sisa Biologi

Kategori C:

Jenis bahan sisa biologi • Bangkai, organ

Contoh • Haiwan makmal
• Haiwan uji kaji

Pengurusan sisa biologi • Dibalut dalam bahan penyerap

(kertas tisu).

• Dibungkus rapi di dalam beg

plastik biobahaya dan disejuk beku

sebelum dilupuskan

POS Menguruskan sisa Biologi

Kategori D:

Jenis bahan sisa biologi • Cecair

Contoh • Darah,
• Serum

Pengurusan sisa biologi • Dinyahkontaminasi secara

autoklaf

• Dilupuskan secara terus ke dalam

sistem kumbahan melalui singki

makmal atau tandas

Carta Alir POS Pelupusan Sisa Biologi

Lakukan pengasingan sisa di punca

• Kategori A - Disimpan sementara di tempat yang selamat
• Kategori B - Dimasukkan ke dalam beg autoklaf kalis bocor

dan diautoklaf (suhu 121°C, tekanan 15 psi, 20 minit)
• Kategori C - Dibungkus dengan cermat dan disimpan

sementara di dalam penyejuk beku

Sisa yang telah dinyahkontaminasi dimasukkan
ke dalam beg biobahaya.

• Sisa yang telah dibungkus itu dilabelkan dan dimasukkan ke
dalam tong biobahaya.

• Tong biobahaya disimpan sementara dalam keadaan
selamat, terkawal dan disejukkan sebelum pelupusan
berpusat dijalankan.

Langkah Keselamatan di dalam Makmal

Tumpahan bahan kimia:
1. Beritahu guru atau pembantu makmal
2. Jadikan kawasan tumpahan sebagai kawasan larangan
3. Sekat tumpahan daripada merebak menggunakan pasir
4. Kaut tumpahan bahan kimia
5. Buang dengan selamat

Langkah Keselamatan di dalam Makmal

Tumpahan merkuri:
1. Beritahu guru atau pembantu makmal
2. Jadikan kawasan tumpahan sebagai kawasan larangan
3. Tabur serbuk sulfur untuk menutupi tumpahan
4. Hubungi Jabatan Bomba

Jenis Alat Pemadam Kebakaran

1. Air • Warna label: merah
• Memadamkan kebakaran melibatkan

bahan pepejal seperti kain, kertas dan kayu

2. Buih • Warna label: krim
• Memadamkan kebakaran melibatkan

peralatan seperti kayu dan kertas serta dan

wap jenis cecair atau gas yang mudah

terbakar seperti minyak, cat dan gas asli

Jenis Alat Pemadam Kebakaran

3. Karbon • Warna label: hitam
dioksida • Memadamkan kebakaran yang

melibatkan elektrik, gas dan wap

jenis cecair

4. Serbuk • Warna label: biru
kering • Memadamkan semua jenis

kebakaran

Jenis kebakaran dan jenis alat pemadam
kebakaran yang sesuai digunakan

Jenis Penerangan Jenis alat
kebakaran pemadam

Kelas A Kebakaran melibatkan bahan api • Air
mudah terbakar jenis pepejal • Buih
(kecuali logam) seperti kayu, • Serbuk
kertas, kain dan sebarang bahan
mudah terbakar kering

Jenis Penerangan Jenis alat
kebakaran pemadam

Kelas B Kebakaran melibatkan jenis cecair • Buih
Kelas C
seperti petrol, kerosin, diesel, cat, • Serbuk

varnis dan lain-lain kering

• Karbon

dioksida

Kebakaran melibatkan gas seperti • Serbuk

gas LPG, LNG, oksigen dan lain- kering
lain • Karbon

dioksida

Jenis Penerangan Jenis alat
kebakaran pemadam

Kelas D Kebakaran melibatkan logam • Serbuk
Kelas E seperti magnesium, aluminium, kering
natrium, kalium dan sebagainya
• Serbuk
Kebakaran melibatkan peralatan

elektrik kering

Kelas F Kebakaran melibatkan lemak dan • Karbon

minyak masak dioksida

Lain-lain alam pemadam kebakaran

1. Pasir Untuk memadam kebakaran awal.
2. Air
Untuk memadam kebakaran bukan berpunca
3. Selimut dari minyak
kebakaran
Diperbuat daripada dua lapisan
gentian kaca
Mampu memadamkan api yang kecil atau
sederhana yang susah dipadamkan oleh air
Memadamkan api pada badan mangsa dengan
menyelimuti badan mangsa

Lain-lain alam pemadam kebakaran

4. Pemadam Boleh digunakan untuk semua jenis kebakaran
api ABC kecuali kebakaran disebabkan logam dan gas

yang tidak memungkinkan ledakan
Tidak berbahaya kepada manusia dan haiwan .
Tidak mencemarkan tanah
Mudah diselenggara
Kelembapan yang dihasilkan adalah lebih lama
justeru menghalang api daripada merebak
semula

Cara menggunakan pemadam api

1. • Tanggalkan pin keselamatan daripada
pemadam kebakaran.

• Pastikan alat pemadam kebakaran
ditegakkan.

2. • Halakan muncung alat pemadam
kebakaran ke pangkal api.

• Pastikan anda berada pada jarak kira-kira
2.0 - 2.5 meter dari api.

Cara menggunakan pemadam api

3. • Tekan pemicit atas alat pemadam

4. • Ratakan semburan ke seluruh sumber api
dengan menggerakkan muncungnya dari
sisi ke sisi.