Q&A BIO T4 KSSM BAB 10 PENGANGKUTAN DALAM MANUSIA & HAIWAN ..minah 10072021MALAM 1 ZULHIJJAH

Q&A
BIOLOGI T4 KSSM

BAB 10
PENGANGKUTAN DALAM

MANUSIA & HAIWAN

10.1
JENIS SISTEM PEREDARAN

Praktis Formatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

1. Nyatakan dua perbezaan antara sistem peredaran ikan
dengan manusia.

• Ikan mempunyai sistem peredaran tunggal
manakala manusia mempunyai sistem peredaran
ganda dua.
• Ikan mempunyai satu atrium dan satu ventrikel
sementara manusia mempunyai dua atrium dan
dua ventrikel

2 Terangkan mengapa sistem peredaran darah amfibia
dianggap sebagai sistem peredaran darah tertutup dan
tidak lengkap

Darah beroksigen masih bercampur dengan
darah terdeoksigen kerana amfibia
mempunyai satu ventrikel yang tidak
terbahagi

Praktis Formatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

3.Cacing pipih merupakan organisma multisel. Namun, cacing pipih tidak
memerlukan satu sistem pengangkutan yang khusus untuk mengangkut
bahan masuk dan keluar dari sel. Terangkan mengapa.
• Badan cacing pipih yang berbentuk pipih
• menyediakan nisbah jumlah luas permukaan kepada isi padu yang

besar
• untuk proses resapan bahan keperluan sel berlaku dengan cekap.

4. Terangkan mengapa serangga memerlukan satu sistem berasingan
(iaitu sistem trakea) untuk mengangkut oksigen.

• Sistem peredaran darah terbuka dalam serangga tidak dapat
mengedarkan oksigen ke sel badan.

• Oleh itu, untuk menampung aktiviti aktif, serangga memerlukan
satu sistem trakea untuk mengangkut oksigen.

Praktis Formatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

Namakan satu contoh nutrien dalam darah dan
huraikan bagaimana nutrien tersebut dapat
diangkut ke sel.

• Satu contoh nutrien ialah glukosa.
• Jantung mengepam darah dari arteri ke kapilari
darah.
• Diameter arteri adalah lebih besar daripada kapilari.
• Ini menghasilkan tekanan hidrostatik tinggi yang
memaksa glukosa meresap melalui kapilari darah ke
dalam ruang antara sel untuk membentuk bendalir
tisu.
• Kepekatan glukosa dalam bendalir adalah lebih
tinggi daripada sel.
• Glukosa meresap ke dalam sel melalui resapan
berbantu.

Praktis Sumatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

Rajah 1(a) menunjukkan skema sistem (a) Terangkan sistem peredaran darah ikan
peredaran darah dalam manusia dan Rajah
1(b) menunjukkan skema sistem peredaran • Sistem peredaran darah ikan ialah
darah dalam ikan. sistem peredaran tertutup tunggal
• Darah terdeoksigen yang dipam dari
ventrikel akan memasuki kapilari insang.
• Di kapilari insang, pertukaran gas akan
berlaku.
• Dari insang, darah beroksigen akan
mengalir ke semua bahagian badan yang
lain melalui kapilari sistemik.
• Darah terdeoksigen yang diangkut
dalam vena kemudian akan diedarkan
kembali ke atrium jantung.

Praktis Sumatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

Rajah 1(a) menunjukkan skema sistem (b) Berdasarkan Rajah 1, bandingkan antara
peredaran darah dalam manusia dan sistem peredaran darah manusia dan ikan.
Rajah 1(b) menunjukkan skema sistem
peredaran darah dalam ikan. Persamaan
• Kedua-duanya merupakan sistem peredaran

darah tertutup

• Kedua-duanya mempunyai darah yang
mengalir dalam salur darah

• Kedua-duanya mempunyai jantung

• Supaya mengepam darah darah ke sel-sel
badan

• Kedua-duanya mempunyai injap di dalam
vena

• Supaya darah mengalir dalam satu hala
sahaja

Praktis Sumatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

Rajah 1(a) menunjukkan skema sistem (b) Berdasarkan Rajah 1, bandingkan antara
peredaran darah dalam manusia dan sistem peredaran darah manusia dan ikan.
Rajah 1(b) menunjukkan skema sistem
peredaran darah dalam ikan. Perbezaan
• sistem peredaran ikan merupakan tunggal

manakala manusia merupakan sistem peredaran
ganda dua.
• Ikan terdiri daripada jantung yang terdiri daripada 1
atrium dan 1 ventrikel manakala manusia
mempunyai jantung yang terdiri daripada 2 atrium
dan 2 ventrikel.
• Ikan tiada septum manakala manusia mempunyai
septum
• Dalam Ikan, Darah beroksigen mengalir dari insang
ke sel badan manakala dalam manusia , darah
beroksigen mengalir dari peparu ke sel badan.
• Dalam Ikan, Darah terdeoksigen mengalir dari
jantung ke insang manakala dalam manusia , darah
terdeoksigen mengalir dari jantung ke peparu

Praktis Sumatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

Rajah 1(a) menunjukkan skema sistem d. Mengapakah pengaliran darah ikan menghadapi lebih
peredaran darah dalam manusia dan banyak rintangan berbanding dengan pengaliran darah
Rajah 1(b) menunjukkan skema sistem dalam manusia dan jelaskan bagaimana ikan mengatasi
peredaran darah dalam ikan. masalah ini?

• Darah ikan perlu melalui dua sistem kapilari iaitu
kapilari insang dan kapilari sistemik sebelum kembali
ke jantung manakala darah manusia hanya perlu
melalui satu sistem peredaran darah iaitu sama ada
system peredaran pulmonary atau system peredaran
sistemik.

• Dalam ikan pengaliran darah melalui kapilari
mengenakan rintangan terhadap aliran darah.
Tekanan hidrostatik darah ke atas dinding kapilari
berkurangan.

• Ini bermaksud darah beroksigen yang meninggalkan
kapilari insang ke bahagian badan lain mengalir
dengan perlahan

Praktis Sumatif 10.1 Jenis Peredaran Buku Teks Biologi KSSM

Rajah 1(a) menunjukkan skema sistem d. Mengapakah pengaliran darah ikan menghadapi lebih
peredaran darah dalam manusia dan banyak rintangan berbanding dengan pengaliran darah
Rajah 1(b) menunjukkan skema sistem dalam manusia dan jelaskan bagaimana ikan mengatasi
peredaran darah dalam ikan. masalah ini?

• manakala bagi manusia, darah mengalir dalam salur
darah yang besar iaitu arteri dan vena sebelum
bercabang kepada arteriol dan venul dan berakhir
dengan kapilari.

• Pengurangan tekanan darah adalah secara tidak
mendadak dan pengaliran darah menghadapi
rintangan yang kurang.

• Ikan mengatasi masalah ini dengan adanya sinus
venosus, iaitu rongga besar yang menggantikan vena.
Sinus ini yang bersaiz lebih besar daripada vena
memberi rintangan yang kurang terhadap pengaliran
darah.

TICKET TO VICTORY JPN PERAK 2021

TICKET TO VICTORY JPN PERAK 2021

TICKET TO VICTORY JPN PERAK 2021

SPM 2005 Q11

SPM2009 Q35

SSPPMM220008078bQ7b

Rajah 7.2 menunjukkan sistem peredaran
darah dalam organisma S dan organisma
T

Organisma S : Ikan
Organisma T : Manusia

Berdasarkan Rajah 7.2 , Berikan satu
contoh organisma S dan organisma T.

SPM 2008 Q7b

Rajah 7.2 menunjukkan sistem peredaran Persamaan
darah dalam organisma S dan organisma • Kedua-duanya merupakan system
T
peredaran darah tertutup

• Kedua-duanya mempunyai darah
yang mengalir dalam salur darah

• Kedua-duanya mempunyai jantung

Berdasarkan Rajah 7.2 , Huraikan • Kedua-duanya mempunyai jantung
persamaan dan perbezaan antara sistem yang mengepam darah.
peredaran darah dalam organisma S dan
organisma T.( 6 Markah)

SSPPMM20087Qb7b

Rajah 7.2 menunjukkan sistem peredaran Perbezaan
darah dalam organisma S dan organisma • S merupakan sistem peredaran tunggal
T
manakala T merupakan sistem peredaran
Berdasarkan Rajah 7.2 , Huraikan ganda dua.
persamaan dan perbezaan antara sistem • S terdiri daripada jantung yang terdiri
peredaran darah dalam organisma S dan daripada 1 atrium dan 1 ventrikel manakala T
organisma T.( 6 Markah) mempunyai jantung yang terdiri daripada 2
atrium dan 2 ventrikel.
• S tiada septum manakala T mempunyai
septum
• Dalam S, Darah beroksigen mengalir dari
insang ke sel badan manakala dalam T,
darah beroksigen mengalir dari peparu ke sel
badan.
• Dalam S, Darah terdeoksigen mengalir dari
jantung ke insang manakala dalam T, darah
terdeoksigen mengalir dari jantung ke peparu

SPM 2010 Q7b

Rajah 7.3 menunjukkan sistem peredaran Persamaan
darah dalam organisma X dan organisma • Kedua-duanya merupakan sistem peredaran
Y
darah tertutup

• Kedua-duanya mempunyai darah yang
mengalir dalam salur darah

• Kedua-duanya mempunyai jantung

• Supaya mengepam darah darah ke sel-sel
badan

Berdasarkan Rajah 7.2 , Terangkan • Kedua-duanya mempunyai injap di dalam
persamaan dan perbezaan antara sistem vena
peredaran darah dalam organisma X dan
organisma Y.( 8 Markah) • Supaya darah mengalir dalam satu hala
sahaja

SSPPMM2010 7Qb7b

Rajah 7.3 menunjukkan sistem peredaran Perbezaan
darah dalam organisma X dan organisma Y • X merupakan sistem peredaran ganda dua

manakala Y merupakan sistem peredaran
tunggal

• Darah dalam X mengalir melalui jantung
sebanyak 2 kali manakala darah dalam Y
mengalir melaui jantung sebanyak sekalia
sahaja

• X mempunyai 4 ruang jantung manakala Y
mempunyai 2 ruang jantung.

Berdasarkan Rajah 7.2 , Terangkan • X mempunyai jantung yang terdiri daripada 2
persamaan dan perbezaan antara sistem atrium dan 2 ventrikel manakal Y terdiri
peredaran darah dalam organisma X dan daripada jantung yang terdiri daripada 1
organisma Y.( 8 Markah) atrium dan 1 ventrikel

SSPPMM2010 7Qb7b

Rajah 7.3 menunjukkan sistem peredaran Perbezaan
darah dalam organisma X dan organisma Y • X tiada septum manakala Y mempunyai

septum

• Dalam X, darah beroksigen mengalir dari
peparu ke sel badan manakala dalam Y
beroksigen mengalir dari insang ke sel
badan

• Dalam X, darah terdeoksigen mengalir dari
jantung ke peparu manakala dalam Y darah
terdeoksigen mengalir dari jantung ke insang

Berdasarkan Rajah 7.2 , Terangkan • Dalam X, darah beroksigen mempunyai
persamaan dan perbezaan antara sistem tekanan yang lebih tinggi daripada dalam Y
peredaran darah dalam organisma X dan
organisma Y.( 8 Markah) • Dalam X , pertukaran gas berlaku dialveolus
peparu manakala dalam Y pertukaran gas
berlaku dilamella atau filamen insang

SSPPMM2010 7Qb7b

Rajah 7.3 menunjukkan sistem peredaran Perbezaan
darah dalam organisma X dan organisma Y • X tiada septum manakala Y mempunyai

septum

• Dalam X, darah beroksigen mengalir dari
peparu ke sel badan manakala dalam Y
beroksigen mengalir dari insang ke sel
badan

• Dalam X, darah terdeoksigen mengalir dari
jantung ke peparu manakala dalam Y darah
terdeoksigen mengalir dari jantung ke insang

Berdasarkan Rajah 7.2 , Terangkan • Dalam X, darah beroksigen mempunyai
persamaan dan perbezaan antara sistem tekanan yang lebih tinggi daripada dalam Y
peredaran darah dalam organisma X dan
organisma Y.( 8 Markah) • Dalam X , pertukaran gas berlaku dialveolus
peparu manakala dalam Y pertukaran gas
berlaku dilamella atau filamen insang

10.2
SISTEM PEREDARAN MANUSIA

Praktis Formatif 10.2 Sistem Peredaran Manusia Buku Teks Biologi KSSM

1. Apakah fungsi injap bikuspid?

Injap bikuspid berfungsi menghalang pengaliran
balik darah ke atrium kiri apabila ventrikel kiri
mengecut
2. Terangkan mengapa sesetengah individu yang
menderma darah berasa mual dan pitam sebaik
sahaja menderma darah? Mengapakah sesetengah
penderma darah perlu mengambil pil ferum?

Selepas menderma darah, darah yang berkurangan
dalam badan terutamanya di bahagian otak boleh
menyebabkan seseorang berasa mual dan pitam.
Penderma diberi pil ferum kerana ferum diperlukan
untuk membina hemoglobin.

Praktis Formatif 10.2 Sistem Peredaran Manusia Buku Teks Biologi KSSM

3 Nyatakan dua perbezaan antara struktur eritrosit dengan leukosit.

• Sel eritrosit berbentuk dwicekung manakala sel leukosit
mempunyai bentuk yang tidak tetap.

• Sel eritrosit tidak mempunyai nukleus, manakala sel
leukosit mempunyai mempunyai nukleus.

4 Terangkan mengapa ventrikel kiri mempunyai dinding
berotot yang lebih tebal daripada ventrikel kanan.

• Ventrikel kiri perlu mengepam darah ke seluruh
badan melalui aorta.

• Dinding berotot yang lebih tebal menghasilkan
daya pengecutan yang lebih kuat.

Praktis Sumatif 10.2 Sistem Peredaran Manusia Buku Teks Biologi KSSM

Seorang individu mempunyai bilangan eritrosit yang rendah.Terangkan
kesan keadaan ini terhadap kesihatannya. Cadangkan jenis makanan
yang perlu dimakan oleh individu tersebut untuk memulihkan keadaan ini

• Bilangan eritrosit yang rendah bermaksud kurang hemoglobin untuk
bergabung deng. an oksigen bagi membentuk oksihemoglobin.
• Ini bermaksud kurang oksigen diangkut ke tisu badan untuk
respirasi sel.
• apabila kurang respirasi sel berlaku maka kurang tenaga
dihasilkan.
• Individu tersebut akan mudah letih dan pucat.
• Beliau mungkin akan menghidap anemia.
• Beliau mesti makan makanan yang kaya dengan ferum seperti
bayam.

SPM 2012 Q 8b

Rajah 8 menunjukkan dua jenis salur • X ialah arteri manakala Y ialah vena
darah, X dan Y
• Dinding X tebal manakala dinding Y nipis
• Dinding X lebih elastic dan berotot berbanding

dinding Y
• Oleh itu X boleh menahan tekanan darah yang

tinggi

Terangkan perbezaan antara salur darah • Saiz lumen X lebih kecil berbanding saiz lumen Y
X dan salur darah Y • Supaya pengaliran darah yang lebih cepat di

dalam X manakala memberi rintangan yang
paling rendsh untuk pengaliran darah dalam Y

• Tiada injap dalam X kecuali arteri pulmonari dan
aorta menakala terdapat injap dalam Y

• Ini kerana injap mencegah darah daripada patah
balik/memastikan pengaliran darah sehala.

SPM 2012 Q 8b

Rajah 8 menunjukkan dua jenis salur • X membawa darah beroksigen kecuali arteri
darah, X dan Y pulmonari manakala Y membawa darah
terdeoksigen kecuali vena pulmonary

• X membekalkan oksigen untuk respirasi sel
di dalam sel-sel badan mankala Y
mengangkut darah terdeoksigen( karbon
dioksida) dari sel badan ke jantung

Terangkan perbezaan antara salur darah • Aliran darah dalam X ialah dari jantung ke
X dan salur darah Y sel badan kecuali arteri pulmonari makalala
aliran darah dalam Y ialah dari sel badan ke
jantung kecuali vena pulmonari

Peredaran S membawa darah terdeoksigen dari seluruh
badan kembali ke jantung melalui vena kava dan
membawa darah beroksigen dari jantung melalui aorta ke
seluruh badan. C

c) Lukis anak panah untuk menunjukkan pengaliran darah
dalam peredaran R.

(d) Pengecutan otot kardiak tidak memerlukan rangsangan
dari impuls saraf. Terangkan sebab dan nyatakan bagaimana
pengecutan dimulakan.
Otot kardiak adalah miogenik yang membolehkan ia mengecut
dan mengendur sendiri tanpa rangsangan.
Pengecutan jantung dimulakan oleh perentak jantung (nodus
SA).



10.3
MEKANISME DENYUTAN JANTUNG

Praktis Formatif 10.3 Mekanisma Denyutan Jantung Buku Teks Biologi KSSM
1 Namakan perentak jantung yang utama.

Nodus sinoatrium

2 Apakah yang dimaksudkan dengan istilah
miogenik
Miogenik bermaksud jantung mengecut dan
mengendur tanpa perlu menerima isyarat
impuls daripada sistem saraf

PrakPtirsaFkotirsmFaotrimf 1a0ti.f31M0.e3kaMneiskmanaisDmeanyDuetnaynuJtantuJanngtuBnugkuBTuekkusTBeikosloBgioi lKoSgSiM

3.Terangkan mengapa seseorang yang berdiri tegak
terlalu lama mungkin akan pengsan.

• Pengaliran darah kembali ke jantung memerlukan
bantuan pengecutan otot rangka di sekeliling vena.

• Sekiranya seseorang berdiri terlalu lama, darah
kurang mengalir ke otak,

• maka kurang oksigen dan glukosa dibawa ke otak.
• Ini menyebabkan individu tersebut pengsan

4.Dalam keadaan apakah, jari-jari boleh berubah
menjadi pucat?

Dalam keadaan kesejukan,
Salur darah mengecut.
Oleh itu aliran darah disekat daripada
mengalir ke hujung jari

PrParkatkistisFoSrummaattiiff 1100..33MMeekkaanniissmmaaDDeennyyuuttaannJJaannttuunnggBBuukkuuTTeekkssBBiioollooggiiKKSSSSMM

Jantung manusia mempunyai perentak jantung. Perentak jantung yang
rosak boleh diganti oleh perentak elektronik. Huraikan bagaimana
perentak elektronik berfungsi.

• Perentak elektronik berfungsi seperti nodus sinoatrium yang
mencetuskan impuls untuk mengawal dan memelihara
denyutan jantung.
• Impuls elektrik yang dijana merebak kepada kedua-dua
atrium menyebabkan otot atrium mengecut dan mengepam
darah masuk ke ventrikel
• dan seterusnya impuls dari atrium tersebar sampai ke nodus
atrioventrikel.
• Nodus atrioventrikel seterusnya menghantar impuls elektrik
beritma ke seluruh ventrikel dan ini menyebabkan otot ventrikel
jantung mengecut dan mengepam darah keluar daripada
jantung

Praktis Sumatif 10.3 Mekanisma Denyutan Jantung Buku Teks Biologi KSSM

8 (a) Terangkan bagaimana pengecutan otot jantung secara
beritma berlaku.

• Pengecutan otot kardium dicetus dan dimulakan oleh sekumpulan tisu
khas disebut nodus sinoatrium.
• Nodus sinoatrium menjana impuls elektrik sama seperti yang dijana
oleh saraf.
• Oleh sebab otot kardium bersilangan dan bersambungan, apabila
satu sel diuja atau dirangsang, rangsangan ini akan disebarkan atau
dikonduksikan ke seluruh dinding atrium jantung.
• Gelombang pengecutan akan dipancarkan ke seluruh atrium
menyebabkan atrium mengecut dengan serentak dan seragam.
• Impuls elektrik akan merebak sehingga ke kumpulan nodus kedua yang
disebut nodus atrioventrikel
• Impuls elektrik merebak melalui berkas His dan gentian Purkinje
sehinggalah ke apeks jantung
• Ini merangsang gelombang impuls elektrik beritma ke seluruh ventrikel
dan kedua-dua ventrikel akan mengecut secara serentak bermula dari
bahagian bawah sehingga ke bahagian pangkal aorta dan pangkal
arteri pulmonari.

Praktis Sumatif 10.3 Mekanisma Denyutan Jantung Buku Teks Biologi KSSM

9 (a) Seorang bayi dilahirkan dengan injap bikuspid yang rosak dan tidak boleh
tutup dengan ketat. Terangkan kesan keadaan ini terhadap bayi tersebut.

• Darah boleh mengalir kembali semula ke ventrikel kiri
apabila ventrikel kiri mengecut untuk mengepam darah
keluar melalui aorta.
• Tisu badan akan menerima darah beroksigen yang
kurang.
• Peredaran darah akan menjadi lambat dan tekanan
darah menjadi rendah

Praktis Sumatif 10.3 Mekanisma Denyutan Jantung Buku Teks Biologi KSSM

(b) Seorang bayi normal mempunyai dinding otot jantung yang
tebal yang memisahkan jantung sebelah kiri daripada sebelah
kanan. Sekiranya otot ini tidak terbentuk dengan lengkap,
ramalkan kesan terhadap kualiti darah yang memasuki aorta

• Pembentukan septum yang tidak sempurna menyebabkan
darah terdeoksigen bercampur dengan darah beroksigen.

• Oleh itu, bayi akan mengalami kekurangan oksigen.

• Pembentukan septum yang tidak sempurna menyebabkan
sebahagian darah beroksigen memasuki ventrikel kanan
dan keluar drp jantung melalui arteri pulmonari.

• Ini disebabkan tekanan yang dihasilkan oleh ventrikel kiri
lebih tinggi daripada ventrikel kiri yg diakibatkan oleh
dindingnya yang lebih tebal.

• Oleh itu Isipadu darah beroksigen yang memasuki aorta
berkurangan.

• Oleh itu, bayi akan mengalami kekurangan oksigen.

SPM2006 Q21

SPM2007 Q28

SPM2007 Q30

SPM2010 Q30

SPM2010 Q31

SPM2011 Q30

SPM2011 Q32

SPM2013 Q34

SPM2012 Q31

SPM2012 Q31

SPM2014 Q32

SPM2015 Q29

SPM2015 Q30