โบราณสถาน

โบราณสถาน

วัดพระ

ศรีสรร

เพชญ์

อดีตวัดหลวงประจำ
พระราชวังโบราณ อยุธยา

คำนำ

โรงเรียนสตูลวิทยาตระหนักเห็นความสําคัญในการศึกษาประวัติความเป็นมา
ของโบราณสถานในไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งโบราณสถานที่สําคัญต่างๆซึ่งปัจจุบันเป็น
สถานที่ที่ประชาชนเคารพนับถือสักการะหรือเห็นความสําคัญที่จะพัฒนาสถานที่เพื่อ
เป็นแหล่งเรียนรู้ของเยาวชนและผู้สนใจโดยทั่วไป การศึกษาโบราณสถานที่สําคัญ

นอกจากนี้ ยังมีโบราณวัตถุอีกหลายชิ้นที่รอการศึกษา อย่างจริงจังในโอกาสข้าง
หน้าในการศึกษาโบราณสถานในครั้งนี้

ขอขอบคุณโรงเรียนสตูลวิทยาที่ให้ศึกษาเรื่องราวตามเอกสารอ้างอิง และขอบคุณ
คุณครูตรีนุช ทิศเมืองที่ช่วยอํานวยความสะดวกและช่วยดําเนินการจนเสร็จลุล่วงไปได้
ด้วยดี หวังอย่างยิ่งว่าข้อมูลการศึกษาเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ต่อเยาวชนคนรุ่นใหม่ และ
ผู้สนใจศึกษาถึงมากที่สุด

หน้ า

สารบัญ

1
เรื่ อง 2
6
คำนำ 8
ประวั ติ โดยย่ อ 10
เนื้ อหา
จุ ดน่ าสนใจที่ สำคั ญ
โบราณวั ตถุ
ภาพภายในวั ด
อ้ างอิ ง

1

ประวัติโดยย่อ

วั ดพระศรี สรรเพชญ์ เดิ มใ
นสมั ย สมเด็ จพระรามาธิ บดี
ที่ 1ใช้ เป็ นที่ ประทั บต่ อมา สมเด็ จพระบรมไตรโลกนาถ ทรง
สร้ างพระราชมณเฑี ยรขึ้ นใหม่ ทางตอนเหนื อ แล้ วจึ งโป
รดฯให้ ยกเป็ นเขตพุ ทธาวาส เพื่ อประกอบพิ ธี สำคั ญต่ างๆ
ของบ้ านเมื อง จึ งเป็ นวั ดในเขตพระราชวั งที่ ไม่ มี พระสงฆ์
จำพรรษาทั้ งวั ดพระศรี สรรเพชญ์ อยุ ธยา และ วั ดพระ
ศรี รั ตนศาสดาราม ต่ างก็ ถู กสถาปนาขึ้ นในมู ลเหตุ การ
สร้ างวั ดเดี ยวกั นนั่ นคื อสร้ างเพื่ อเป็ นวั ดประจำพระราชวั ง

2

วัดพระศรีสรรเพชญ์
หรือ วัดพระศรีสรรเพชญ

อดี ตวั ดหลวงประจำพระราชวั งโบราณ อยุ ธยา ตั้ งอยู่ ที่ ตำบลประตู ชั ย
อำเภอพระนครศรี อยุ ธยา จั งหวั ดพระนครศรี อยุ ธยา ทางทิ ศเหนื อของ
วิ หารพระมงคลบพิ ตรในเขตอุ ทยานประวั ติ ศาสตร์ พระนครศรี อยุ ธยา

สร้ างขึ้ นราวปี พ.ศ. 2035 โดยสมเด็ จพระรามาธิ บดี ที่ 2



วั ดพระศรี สรรเพชญ์ มี จุ ดที่ น่ าสนใจที่ สำคั ญคื อเจดี ย์ ทรงลั งกา จำนวน
สามองค์ ที่ วางตั วเรี ยงยาวตลอดทิ ศตะวั นออกและทิ ศตะวั นตก สร้ างขึ้ น

เป็ นองค์ แรกทางฝั่ งตะวั นออก เมื่ อปี พ.ศ. 2035 โดยสมเด็ จพระ
รามาธิ บดี ที่ 2 เพื่ อบรรจุ พระบรมอั ฐิ ของสมเด็ จพระบรมไตรโลกนาถ
(พระราชบิ ดา) ต่ อมาในปี พ.ศ. 2042 ก็ ทรงให้ สร้ างเจดี ย์ องค์ ต่ อมา

(องค์ กลาง)

3

วัดพระศรีสรรเพชญ์
หรือ วัดพระศรีสรรเพชญ

ของสมเด็ จพระบรมราชาธิ ราชที่ 3 (พระเชษฐาต่ างพระมารดาของ
สมเด็ จพระรามาธิ บดี ที่ 2) และในรั ชสมั ยสมเด็ จพระบรมราชาธิ ราชที่ 4
ก็ ทรงสร้ างเจดี ย์ อี กองค์ ในฝั่ งทิ ศตะวั นตกให้ สมเด็ จพระรามาธิ บดี ที่ 2
พระปิ ตุ ลา(หรื อพระเจ้ าอาของสมเด็ จพระบรมราชาธิ ราชที่ 4 (พระหน่ อ

พุ ทธางกู ร)) รวมเป็ นสามองค์ ตามปั จจุ บั น





วั ดพระศรี สรรเพชญ์ เป็ นวั ดประจำวั งที่ ไม่ มี พระสงฆ์ จำพรรษา จึ งกลาย
เป็ นต้ นแบบของ วั ดพระศรี รั ตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวั ง ที่

ไม่ มี พระสงฆ์ จำพรรษา ในเวลาต่ อมา

4

วัดพระศรีสรรเพชญ์
หรือ วัดพระศรีสรรเพชญ

ต่ อมาในปี พ.ศ. 2042 ทรงสร้ างพระวิ หารขนาดใหญ่ และในปี
พ.ศ.2043 ทรงหล่ อพระพุ ทธรู ปยื นสู ง 8 วา (16 เมตร) หุ้ มด้ วยทองคำ
หนั ก 286 ชั่ ง (ประมาณ 171 กิ โลกรั ม) ประดิ ษฐานไว้ ในวิ หาร พระนามว่ า
“พระศรี สรรเพชญดาญาณ” ซึ่ งภายหลั งเมื่ อคราวเสี ยกรุ ง พ.ศ. 2310
พม่ าได้ เผาลอกทองคำไปหมด ในสมั ยรั ตนโกสิ นทร์ พระบาท ตั้ งอยู่ ทาง

ทิ ศเหนื อของวิ หารพระมงคลบพิ ตรในเขตอุ ทยานประวั ติ ศาสตร์
พระนครศรี อยุ ธยา

5

วัดพระศรีสรรเพชญ์
หรือ วัดพระศรีสรรเพชญ

สมเด็ จพระพุ ทธยอดฟ้ าจุ ฬาโลกมหาราช โปรดเกล้ าฯ ให้ อั ญเชิ ญชิ้ น
ส่ วนชำรุ ดของพระประธานองค์ นี้ ลงมากรุ งเทพฯและบรรจุ ชิ้ นส่ วนซึ่ ง
บู รณะไม่ ได้ เหล่ านั้ นไว้ ในเจดี ย์ องค์ ใหญ่ ที่ สร้ างขึ้ นแล้ วพระราชทานชื่ อ
เจดี ย์ ว่ า “เจดี ย์ สรรเพชญดาญาณ” สำหรั บเจดี ย์ องค์ ที่ สามถั ดมาทาง
ทิ ศตะวั นตก สมเด็ จพระบรมราชาธิ ราชที่ 4 (พระหน่ อพุ ทธางกู ร) พระ
ราชโอรสได้ โปรดเกล้ าฯให้ สร้ างขึ้ นเพื่ อบรรจุ พระบรมอั ฐิ ของสมเด็ จพระ
รามาธิ บดี ที่ 2 เจดี ย์ สามองค์ นี้ เป็ นเจดี ย์ แบบลั งกา ระหว่ างเจดี ย์ แต่ ละ
องค์ มี มณฑปก่ อคั่ นไว้ ซึ่ งคงจะมี การสร้ างในราวรั ชกาลสมเด็ จพระเจ้ า

ปราสาททอง และมี ร่ องรอยการบู รณะ

วัดพระศรีสรรเพชญ์

จุดน่าสนใ✦จที่สำคัญ

7

เจดีย์ทร
งลังกา

เจดี ย์ ทรงลั งกา

จำนวนสามองค์ ที่ วางตั ว
เรี ยงยาวตลอดทิ ศตะวั น

ออกและทิ ศตะวั นตก
สร้ างขึ้ นเป็ นองค์ แรก

ทางฝั่ งตะวั นออก

โบราณวัตถุ

♙

9

บานประตูจำหลักรูปเทวดาทรงพระขรรค์

พบในวั ดพระศรี สรรเพชญ์
จั งหวั ดพระนครศรี อยุ ธยา

















สถานที่ จั ดแสดง :
พิ พิ ธภั ณฑสถานแห่ งชาติ เจ้ าสามพระยา จั งหวั ดพระนครศรี อยุ ธยา

ภาพภายในวัด
พ ร ะ ศ รี ส ร ร เ พ ช ญ์

พ ร ะ ศ รี ส ร ร เ พ ช ญ์

อ้างอิง

ข้ อ มู ล / เ นื้ อ ห า

https://th.wikipedia.org/wiki/ วัดพระศรีสรรเพชญ์
https://ww2.ayutthaya.go.th

ภาพประกอบ

https://thai.tourismthailand.org
https://www.paiduaykan.com

จั ด ทำ โ ด ย

ด.ญ.พชรพร โอภาโส ม.1/9
เลขที่ 24