Kreyolofoni#20.pub

LANE II, NUMEWO XX FEVRYE 2019 CHAK MWA

KREYOLOFONI

NOU PA KA BATI YON FRANKOFONI SOLID SAN YON FONDASYON KREYOLOFONI KI PI SOLID

Marc-Henson ANDEDAN
Joseph, KREYOLOFONI

1.– Pa konpare Duva-
lier ak Moise...Li pa
ka Duvalier… 04
2.– KobPetrocaribe a
nan men Premye
Minis ak Minis yo 11

TAP TAP
MULTI-
SERVICES

SAINT-
MICHEL
BOTANIKA

PLANET
FM

100. FM
STEREYO

nouvo DDNO Pa Bliye
pou RDNP
Pèsonn pa ka rep-
Sponsorisé par wodwi atik jounal sa

a san otorizasyon
redaksyon an

Redaksyon an pap
publiye atik san non

san adrès

SE LANG AK LIV YO TOUJOU UTILIZE KOM ZOUTI POU KOLONIZASYON AN 2

KREYOLOFONI

Fonde 12 avril 2017 par
Pierre Richard Osias & Francisque Jean-Charles

Propriyetè : KREYOLOFONI
Depo Legal : ISBN

PDG : Pierre Richard Osias
Sekretè Ekzekutif : Francisque “Riko” Jean-Charles

Administratè :
Relasyon Publik :

Trezorye :
Redaksion :
Publisite :
Rubrik Spò :
Rubrik Kultu : Dieunou Maurice
Fotografi : Wilgens Devilas
Grafis : Ebens Pierre
Teknisyen-Enprimè :

Mesaje :
Distribusyon : Lenglesou Botanika & DAL Papéterie

59, ru Sténio Vincent, Podepè, Hayti
E-mail : [email protected]

Telefòn : (509) 3848/5890

Email :[email protected]

KONBIT NORD-OUEST
POUR UNE NOUVELLE

HAYTI (KNONH)

Parti Politique Régional & Moderne

Faites-vous membre pour le désenclavement
et le dévéloppement du Nord-Ouest.

Appelez aux # 36 53 65 84 
38 48 58 90

Edite ak Enprime pa
KREYOLOFONI
38 48 58 90

Gen yon sèl Dye e chak pèp reprezante l ak nome l selon kultu yo ak lang yo...

KREYOL SE MANMAN ISTWA NOU, IDANTITE NOU, DWA NOU AK DEVLOPMAN NOU3

EDITORYAL LA

Marc-Henson Joseph, nouvo DDNO pou RDNP
Se devan yon gwo delegasyon pati politik Rassemblement des Démocrates Nationaux Progres-
sistes (RDNP) ak sou gwo aplodisman, Marc-Henson Joseph enstale jodi samdi 26 janvye 2019 la nan
lotèl Holiday nan Pòdepè. Sekretè ekzekitif pati a antreprenè ak pwopriyetè Eric Jean-Baptiste te fè de-
plasman an ak de lòt manm RDNP, Me Jones Revenge ak Marjorie Sejournan pou sikonstans sa a.
Im nasyonal la te chante sou demand Chanoine Tanis, manm RDNP tou e tout swit Marjorie
Sejour te pran lapawòl pou l anonse asitans lan ki te an gran nonm de gran objektif pati RDNP yo :
Ranfòse rasin RDNP yo ak Solidifye fondasyon an kote yap plase tout strikti yo nan tout peyi a.
Mèt Jonas Revenge prezante nouvo DDNO pou RDNP a M Marc-Henson Joseph ki pou li
menm se yon jenn ki travay anpil pou pati a, depwi 2005, pwodwi Mèt Andalasse Mertilus (gran kon-
seye) e l pwofite remèsye yon veteran pati a nan Nòdwès Ulrick Menard kòm yon gran konseye pati a,
Mèt Patrick Mazard (DDNO adjwen), Mèt Elinès Dumerle (ansyen kandida pou depite e konseye),
Maudeline Exanté (sekretè) ak Mèt Benson Tilus (konseye).
Nouvo DDNO pou RDNP a Marc-Henson Joseph te fè diskou l pou sikonstans lan kote l pwo-
fite remèsye tout òganizasyon nan Nòdwès ak pèsonalite yo ki te reponn prezan nan enstalasyon l. Nap
raple M Joseph etidye piblik aadministrayon e lap travay sou memwa l pou l vin avoka. Li salye mem-
wa yon gwo potorik gason, yon stratèj politisyen ki te konseye l rantre nan pati politik, Sentoben Mi-
chel, ki te asasinen an 2010 pandan kanpay Mirlande H. Manigat. Li mande tout moun nan Nòdwès pou
mete tèt ansanm pou l fè RDNP pi gwo pati poltitk nan Nòdwès. Foug la la, volonte a tou e menm de-
tèminasyon an la pandan l rekonèt se yon tach ki lou men li jire pou l konble tout objektif pati a nan
Nòdwès. Nou swete pati a onivo nasyonal bay tout zouti li bezwen pou l fè travay la e nou pwomèt pou
n ede M Joseph jan nou kapab paske nou se yon senpatizan RDNP. Nou renmen pwofesè Leslie Mani-
gat, nou te fè kanpay Madan Manigat an 2010 e nou panse nouvo SG pati a Eric Jean-Baptiste se yon
sosyalis ki kwe nan ede chanje lavi moun e l renmen peyi sa a anpil…
Madam Sejour reprann mikro a pou l prezante SG Jean-Baptiste kote l raple tout moun se yon
nonm ki vle chanjman dirab pou jenès la ak zòt yo ki mwen jenn yo, yon defansè drapo a e ki genyen
eleksyon yo nan RDNP a 80% pou l vin asire lidèchip pati a . Lap genyen eleksyon yo an 2022 san kon-
testasyon, yon bon souwè…
SG Jean-Baptiste pat pale anpil men l te di yon bagay ki rezone nan konsyans preske tout moun
ki te prezan nan aktivite enstalasyon an nan Otèl Holiday, « Map rantre nan vil la m endiye. M pa konn
si se devèn pa m, M ponkò vini yon fwa pou m pa jwenn rantre vil la sal...Fòk gen yon bagay ki fèt ». Li
te raple tou RDNP pral fete 40 lane depwi pati a te fonde e l fè sonje « chak ane gen 200.000 jenn ki gen
18 tan e leta pa ka ba yo kat elektoral. Pa dwe gen eleksyon nan exklizyon » li ta ajoute. Li kontinye pou
l di M Joseph, nouvo DDNO pou RDNP, « M vle RDNP pati ki pi enfliyan nan peyi a...Konseye yo an-
pil responsablite sou zepòl nou paske nou chak se yon entrenè. Lakou a vè ak blan, travay pou n fè tout
Nòdwès vè ak blan...Nou kapab, nou kapab chanje lavi tout moun...Annou mete men pou nou chanje
lavi pou tout moun... ». E aktivite a te fini ak yon dine kote tout patisipan te manje ak bwè nan echanj
sou lavni pati a nan peyi a, nan twou peyi a plonje jounen jodia. Bè fèt…
Radyo Planèt te pwofite envite nouvo DDNO pou RDNP a Marc-Henson Joseph nan emisyon
Desiderata nan lendi swa. M Joseph te byen reprezante pati lap dirije a e l te explike pozisyon RDNP
sou vot Ayiti nan OEA kont Repiblib Bolivaryèn Venezwela a Nicolas Maduro l klase kòm « yon vot ki
fè wont » e sou prezidan otopwoklame Venezwela a Juan Guairdo Ayiti rekonèt la se « enkoyerans to-
tal » li ta souliye. Zou zafè dyalòg ak pak gouvènabilite-a gouvènmn Jean H. Céant ap pwone a, M Jo-
seph raple pou tout moun « se dyalòg sa yo ki te pèmèt Joseph Michel Martelly fini manda l men l pat
pote anyen pou peyi a. Nou pou dyalòg kap debouche sou yon pwojè 20, 30 tan ». Kreyolofoni#20

“Anpil moun an amerik m kwè gen yon vizyon negatif ak ewone sou vodou sakre a” D. MacKay

E PARAN KI PALE KREYOL SELMAN YO KI LANG POU YO PALE AK TIMOUN YO 4

Pa konpare Duvalier ak Moise,
Li pa ka Duvalier...

Latino pa ka fe revolution yo two romantik, Castro lot fom nan adose vale tankou mas medya blan,
te konprann bagay la li fout Che deyo poul rete vi- nouvo relijyon blan (konket bouda gason ak ti-
van menm jan Staline te blo Trotsky men ni Castro moun) pa janm fe efo konprann listwa yo chita
ni Staline te just lojik epi konprann jeopolitik. repete fab blan entwodwi man asenal li kise legliz,
Trosky te vle fe revolution mondyal donk mete tout lekol inivesite sinema , san yo pa rann yo kont

res mond lan anfas Russia, san yo

poutko prepare menm foli Moise

devan Toussaint an... si Castro te

tonbe ap lanse revolution san

proteje epi ranfose bastion jan

Staline te explikel yo tap manjel...

men jodia se lot reyalite, al gade

jan mesye Filipin lan byen fel.

Venezuela dwe pi entelijan nan

alye tet li ak Ayiti ke yo damou

twop. Sak fet la sel grenn chef

leta apre Dessalines ki tap kanpe

dan rele Tonton Nord, tout res yo

se payas, depiw negosye yon fwa

ak establishment ameriken san

estrateji ou kaka. Ideolojikman

tout Ayisyen kap pale anpil yo
tap fe menm bagay ak Jovenel tap fe menm bagay jwet kap jwe a yap batay pou kiyes ki lib.. Lem ap
daye se pa premye fwa nou trayi lanmou Chavez plede di Trump se gwo opotinite pou tout moun ki
pou Ayiti. Map salye Donald Devilme ak Rubens renmen peyi yo pran dwa granmoun yo peson pa
konprann paske ideolojikman nou pa konprann
Jean-Baptiste sou trak saa
Ayisyen ni sak relijye kap swiv blan ni sa kap diw anyen, nap jere ti avantaj globalist yo lage ate pou
yo se entelektyel emansipe men kap swiv blan sou nou epi nou panse yo renmen nou. Moun nwa sou

Radyo PLANET FM - 100.7 FM Stereyo SE SA NET

Nesesite Yon Près Sitwayèn Pou Yon Nouvel Hayti

PDG Ralph Moreau
Tel : 3154-0909/4250-4949

Captez la radio en ligne : www. [email protected]

Émissions spéciales à caractère éducatif : Planet Sou Ray, Desiderata &

Le Novateur à l’Oral

MITOLOJI a konstitwe yon baz esansyèl nan expresyon entèlijans imèn nan. Li inepwizab...

LOM GEN YON NANM DIVINN...CHAK PÈP TOU GEN YON NANM KOLEKTIV... 5

"Jovenel Moise krache nan

Tonnè kraze m' pa gen nasyon san wont ni engra sou latè èd la. Jou m'a lonje n'a konprann. Nou mèt kòmanse

kon Ayisyen. Mwen tèlman wont m' anvi fèmen kont chanje non Ayiti a. Rele tèt nou Peyi la Wont. Si nou

Facebook mwen an. Si m' te konnen toujou dèyè. Si m' jwenn video kote Chavez ak Maduro pase vi yo ap de-

pale gen tèt kranp ki pral di Ralph Laurent sesi, Ralph fann Ayiti yo, voye yo sou telefòn Jovenel Moise ak

Laurent sela. Ban m' kite anti Jovenel Moise yo pale nan Henry Céant pou yo ka gade figi yo ladan yo tankou

plas mwen. Nicolas Maduro te di nan yon diskou: "Depi yon miwa. Si nou gen chenn televizyon ki gen moun

yon moun manyen Ayiti se Venezuela ou atake." Hugo ladan yo an Ayiti, fè pase video sa yo petèt konseye yo

Chavez te pran angajman

l' pou Ayiti devan le

mond antye, au péril de

sa vie, li te denonse enn-

mi Ayiti ki mare l' nan

mizè san fen li ye depi

1915 a jodia. Nou konn

rès la.

Jodia men kesyon nou

dwe poze tèt nou sou

kout kouto sa gouvenn-

man Moise / Céant an

bay Venezyela, Chavez,

Maduro ak pèp Venezye-

lyen an nan do a: "Pouki

ane pase gouvennman

Moise/Lafontant an te fè

abstansyon nan konplo

pou mete Venezyela aje-

nou atravè OEA a, epi

ane sa, avèk anpil sipriz

ak anpil desepsyon pou

pèp Ayisyen ak pèp Ve-

nezyelyen an, gouvenn-

man Moise / Céant an

vote kont prezans Vene-

zyela nan menm OEA

a?"

Gen fanatik avèg ki ka

fache pou sa m' pral di

la. Men, avan nou atake

m' mwen ta swete nou sonje se Ralph Laurent m' ye. Sa ki se ekstraterès ki pa tap viv sou latè va tonbe sou yo,

m' te ye ayè a se li m' ye jodia e se konsa m'ap mouri. konsa y'a fè nèg yo wè kòman yo krache nan figi Cha-

Kreyòl pale. Kreyòl konprann. E m'ap di: vez.

"Jovenel Moise krache nan figi Hugo Chavez." Sa n'ap di la pa gen anyen pou wè avèk Etazini k'ap

Nou sonje istwa Taiwan vs Chin nan? Chache tèks takle Venezyela ansanm ak alye li yo. Tout sa m' ekri

mwen te ekri sou dosye sa. Lè Marco Rubio te bay Ayiti sou sijè sa gen pou wè avèk ti nèg, ti mès, ti karaktè,

pinga pou l' pat al negosye avèk Chin menm jan ak RD, soumi ki gen mantalite esklav toujou an 2019 pamdan

epi 2 semenn aprè Chèf Leta peyi nou an te vòltije tonbe y'ap onore Dessalines, Christophe, Pétion, Capois,

Taiwan al pran $150,000,000 èd ak plizyè tòn diri a kòm Boyer, Makandal, Bookman, elatriye. Ti nèg ki prefere

IFA se yon DEYÈS kreyativite a ak teknoloji a...Li pwize RESOUS li yo nan MITOLOJI...

KULTU YON PÈP C LEXPRESYON NANM PÈP LA E LANG LAN C ZAM PRENSIPAL LA 6

“LÈ IYORAN OPOUVWA, KONESANS VINN YON DELI”

Un jardin d’enfants où l’on se fait tout petit avec les petits.

RELE MET CLAVAROCHE ROCK, DIREKTÈ JENERAL LA Nan 3765-5531

Eske peyi Dayiti te mal pati ?

Wi peyi d'Ayiti te mal pati Poukisa? Me sa m wè nan ba- milat yo te vin ap aplike lè yo vin pran pouvwa a.
gay yo: On lit liberasyon nèt al kole ki vin antrave ak Nou ka di se on travay ki reyisi, lè nap gade se liv
rantre milat yo ladan l. Lidè ansyen esklav yo al pran nan Thomas Madiou yo ki tounen La Bib pou pi fò edi-
fo mamit linyon ak fratènite pou yo tal pran nan on pakala katè nou yo, Ki pa janm resikle. Sa se on lòt gwo
w pi douvan. Verite sou tanbou, Milat yo an majorite pat pwoblèm. Depi lanmò Desalin, se lit klas, lit pou fè
esklav. Yo te resevwa edikasyon franse yo ki vin fè yo dappiyan sou richès peyi a. Se politik "de doublure."
tounen franse kolore. Tout mès ak tandans blan franse a Yo mete on Nwa sou pouvwa kote yo menm yo

rete nan kè yo. Se lè franse yo trayi yo, yo te vin deside fè kenbe richès peyi a sou kontwòl yo.
akò ak Desalin ak Kristòf. Devan richès kolon yo, zafè Malgre pifò Ayisyen ka rekònet Demo-
fratènite pat egziste ankò. Kalite masak yo fè sou Papa krasi se on sistèm ki chita sou korip-
Fondatè peyi a montre klè, kalite rayisman ki te egziste ant syon, men yo refize chanje l. "La fin
yo menm. Prejije klas yo pat janm chanje. Sak pi rèd la, se dira le reste!" Baz repiblik la pat janm
entelektyèl milat yo ki pral ekri liv istwa pou mas la kap bon. Se baz royal la ki te bon dapre sa
fèl konnen Kristòf se te trèt e li te nan konplo pou touye nou ka wè Kristòf te reyalize. Divizyon
pwòp frè dam li, Desalin ak Kapwa Lamò. Jodi a pifò gwo ap fini ak nou ansanm ak tout peyi a
entèlektièl Ayisyen yo ap repete menm bagay sa. Se te jouskaprezan. Sanble fòk nou ta kite
menm politik divize pou renye Blan Franse yo, dirijan miltiplikasyon dirije nou fwa sa. M pa
ni kominis, m pa ni kapitalis. M jis la
pou sipòte Dessalines ak H. Christophe
nan sistèm politikoekonomik yo te mete
an plas la ki te bon pou peyi a. Kisa ki
taka on solisyon? M panse fò genyen
konpetisyon ki motè devlòpman.
Genyen sakap panse pou on sistèm politik kominis ki
mete tout moun sou menm pyedestal. M pa konnen
kòman tout moun ka vin egal ego lè 60% a 75 %
moun nan peyi a, deja ap viv nan on mizè absoli. Yo
pa lekòl yo pa genyen ni pwofesyon ni travay nan
men yo. Dekalaj ak moun ki genyen kont sa ki pòv
ekonomikman ak entèlektyèlman twò gran. Si li ta
posib ayè, m pa kwè li posib jodi a nan monn sa kote
se gwo peyi yo ki sèl chèf ak pozisyon jewopolitik
peyi a ansanm ak kontèks istorik li. Antouka, m panse

Idantite yon NÈG se konstriksyon sosyal li...Eske w konn tèt ou ? Eske w konnen kote w prale ?

...KULTU C MOD LAVI A... SPIRITWALITE C MOD LAVI A...SPIRITWALITE C KULTU...7

RIBRIK : Di Saw Vle

Eske peyi Dayiti te mal pati ?

Wi peyi d'Ayiti te mal pati Poukisa? Me sa m wè nan te reyalize. Divizyon ap fini ak nou ansanm ak tout
bagay yo: On lit liberasyon nèt al kole ki vin antrave ak peyi a jouskaprezan. Sanble fòk nou ta kite miltiplika-
rantre milat yo ladan l. Lidè ansyen esklav yo al pran nan syon dirije nou fwa sa. M pa ni kominis, m pa ni kapi-
fo mamit linyon ak fratènite pou yo tal pran nan on pa- talis. M jis la pou sipòte Dessalines ak H. Christophe
kala w pi douvan. Verite sou tanbou, Milat yo an majorite nan sistèm politikoekonomik yo te mete an plas la ki te
pat esklav. Yo te resevwa
edikasyon franse yo ki vin bon pou peyi a. Kisa ki taka on solisyon? M panse fò
fè yo tounen franse ko- genyen konpetisyon ki motè devlòpman. Genyen sa-
lore. Tout mès ak tandans kap panse pou on sistèm politik kominis ki mete tout
blan franse a rete nan kè moun sou menm pyedestal. M pa konnen kòman tout
yo. Se lè franse yo trayi moun ka vin egal ego lè 60% a 75 % moun nan peyi a,
yo, yo te vin deside fè akò deja ap viv nan on mizè absoli. Yo pa lekòl yo pa
ak Desalin ak Kristòf. genyen ni pwofesyon ni travay nan men yo. Dekalaj ak
Devan richès kolon yo, moun ki genyen kont sa ki pòv ekonomikman ak en-
zafè fratènite pat egziste tèlektyèlman twò gran. Si li ta posib ayè, m pa kwè li
ankò. Kalite masak yo fè posib jodi a nan monn sa kote se gwo peyi yo ki sèl
sou Papa Fondatè peyi a chèf ak pozisyon jewopolitik peyi a ansanm ak kontèks
montre klè, kalite rayis- istorik li. Antouka, m panse plizyè tandans osnon ide-
man ki te egziste ant yo woloji ka makonnen ansanm pou ede peyi a avanse. M
menm. Prejije klas yo pat
janm chanje. Sak pi rèd la,
se entelektyèl milat yo ki
pral ekri liv istwa pou mas
la kap fèl konnen Kristòf
se te trèt e li te nan konplo
pou touye pwòp frè dam
li, Desalin ak Kapwa
Lamò. Jodi a pifò gwo entèlektièl Ayisyen yo ap repete
menm bagay sa. Se te menm politik divize pou renye
Blan Franse yo, dirijan milat yo te vin ap aplike lè yo vin
pran pouvwa a. Nou ka di se on travay ki reyisi, lè nap
gade se liv Thomas Madiou yo ki tounen La Bib pou pi fò
edikatè nou yo, Ki pa janm resikle. Sa se on lòt gwo
pwoblèm. Depi lanmò Desalin, se lit klas, lit pou fè dap-
piyan sou richès peyi a. Se politik "de doublure." Yo mete
on Nwa sou pouvwa kote yo menm yo kenbe richès peyi
a sou kontwòl yo. Malgre pifò Ayisyen ka rekònet Demo-
krasi se on sistèm ki chita sou koripsyon, men yo refize
chanje l. "La fin dira le reste!" Baz repiblik la pat janm
bon. Se baz royal la ki te bon dapre sa nou ka wè Kristòf

Bayyinah Bello
Fondation Marie Claire Heureuse Félicité Bonheur Dessalines (FF)
FONDASYON FELICITEE
(509) 22 48 22 38; 29 40 08 69
sitweb: fondasyonfelicitee.com
Konnen kimoun Zansèt ou yo te ye, pouka konn valè pwòp tèt ou. Konnen sa k te pase pouka konnen sa w
ka fè pi douvan. Konnen ki moun ou ye pouka renmen tèt ou.
Mwen chwazi swiv tras Zansèt mwen yo pou tout letènite!!!

Daprè lejand YORUBA, IFA se ta kote divinite kreyatris ODUDUWA ta komanse lemond...

“PA GEN PÈP KI KA DEVLOPE SAN SPIRITWALITE ANSETRAL LI” J. ZUMA 8

RIBRIK : Di Sa w Vle a...

Sovajri a bloke devlopman nou…
Gwo maleng sivilizasyon an se kowipsyon...

Sovajri a bloke devlopman nou problèm lan li pap bay solution... Anpil moun tap

Ayisyen kelkeswa ran soyal nivol ak responsabilitél mandew leve vwa nan dosye PetroCaribe... mwen

nan sosyete a prezidan, minis, palmantè, profesè pat ka antre nan yon bagay mwen konnen ki pat

dokte, polisye ak avoka rete yon sovaj ki pouki prè chita sou anyen serye.. premye vèsyon batay la te

pou devlope sak rele « instinct gregaire » a. Se jis yon tantiv politik pou elimine 15 a 20 moun

« individualisme » lan ki tèlman ale lwen ki fè nou sou sen politik la, pat gen anyen kita ka ede nou

sovaj konsa! Siw pouko gade kòman doktè ap gade nan batay kont kowipsyon vre.. si vre ke yo tap

moun kap mouri devan yo san sa pa di yo anyen ou tante explike bagay la tankou yon lajan Venezuela

pap konprann, siw pouko viv direktè ki kouche man- te voye an Ayiti nan bato ou avyon epi 15 a 20

man kouche pitit pou lajan lekòl epil mete timoun moun mete lajan an atè separel pa moso 200 mi-

lan deyò ou pap konprann, siw pouko wè polisye lyon ak 250 milyon, tèlman te gen pale si nou ta

kap tire jenn gason pou bèl fanm ou pap konprann adisyone kèk chif ki tap site nan laprès ta gen plis

siw pouko viv agresyon sou fanm ak timoun chak ke 6 milya dola kita separe konsa.... majorite

jou nan lari nan kamyonèt paske yo vilnerab e fèb moun te kwè bagay la konsa, epi yon levanjil poli-

ou pap konprann, siw pouko kote yon nèg pito achte tik te vle fè konprann jis elimine 15 a 20 moun sa

yon machin ak lajan yo ba li poul bay kominote 20 yo nan sistèm lan epi peyi sove...li tap difisil

mil moun dlo ou pap konprann, siw pouko viv 2 a 3 poum ta bwè yon soup konsa...

« exécution sommaire, public , populaire », masak Avèk rapò ki kòmanse soti mwen panse anpil

leta ou pap konprann. Nou saj, nou dosil, entèlijan moun pral kòmanse konprann sistematizasyon

sivilize eklere se telman vre yo pa menm deside koze kowipsyon an pa ni senp ni piti jan yo ta vle

edike nou, nou fèt tou bon bann sovaj Bondye wè fè kwè li a… li pa rezilta travay ni yon gwoup, ni

nou. Pa fòse m di plis. Pèp la se pa 2 ni 3 grenn nèg yon rejim an Ayiti ni yon sektè jan Brian Dean

ap manipile kòm woule konpresè pou jere kòz yo, Curann te dil pou koze dwòg nou ap politize

pèp la se nou tout wi! menm jan an... Bagay la extrèmeman konplike

Diskisyon kap fè sou Roody ko di pè ayisyen sovaj nan konpòtman kiltirèl, sosyal, ekonomik e poli-

se mouvman metdam k abolotcho, mwen, ou nou se tik... Ayiti pa pou kont li, se poutèt sa nou dwe al

sovaj, soti nan Prezidan Jovnel rive sou dènye moun fouye je gade nan anpil travay ki fèt deja. Depi

fou ki nan peyi-a nou tout se sovaj, gwo bout sovaj, aprè kriz « subprime aux USA » an 2008, koze

nou pa menm moun sovaj bèt sovaj nou ye ! Pèp la konfyans, kowipsyon rete 2 gwo tèm anpil moun

se pa de twa moun nou ka manipile pou kòz politik ap travay sou li e bagay la tèlman ale lwen se ti

pèp la se nou tout, se mwen se ou se Roody se lèt. mesye teknoloji yo ki oblije ap pouse pi lwen nan

Sovaj nou ye, an 2019 lèw gade kondisyon moun ap chèche solisyon…

viv, jan nou trete moun vil kowipsyon, krim, de- Men dokiman sa-a kise yon bèl apwòch pou anpil

blozay enkapasite poun konstwi yon sosyete se prèv peyi tankou peyi Ewop delès, Afrik, Ayiti ak

nou se yon ekip sovaj. Sispann mouvman mètdam Amerik Latine ki preske gen menm pratik ko-

lan poum pa di plis. wipsyon yo , genyen 2 ou 3 lot tez an franse ki

Gwo maleng sivilizasyon an se kowipsyon preske nan menm nivo a men ki pa rive touche

globalite kesyon jan nap jwenn li nan dokiman sa-
Sa se yonn nan dokiman ki pi avanse kom zouti re- a. Batay nap mennen la-a kont kowipsyon se pi
chech sou travay kont kowipsyon ki disponib nan gwo maleng sivilizasyon an, pinga nou banalize
mond frankofòn lan....
bagay yo « à l'haitienne ».
Mwen fe foto tab matye a poun ka gen yon ide tou- Jhimy Jean
jou... Li lè li tan pou nou sispann ap jwe ak bagay 452 paj
serye...Tout problèm ki mal poze ap just ranfòse https://www.theses.fr/2012GRENE015.pdf

Si w NÈG e w deklare w mizilman ou kretyen sa ta vle di ou gen yon gwo pwoblèm memwa...

NÈG LA PA KONNEN ZANSÈT LI YO C PREMYE GID NAN VWA SIVILIZASYON 9

Saint-Michel

BOTANIKA

30, Ru Defile,
PòdePè, Ayiti
Telefòn: 3848 5890
Francisque Jean-Charles

RIBRIK : Di saw vle...

Pa konpare Duvalier ak Moise,
Li pa ka Duvalier...

kaka aran sou baz fraternité mr Blan ap vann.. Nou tet li... men ki entere Jovenel gen nan vote kont

tout se menm ak Jovenel , kou nap jwe, nou pa venezuela ki pa reprezante danje pou pouvwa li?

konprann anyen nan anyen! Rubio gen kontrol ni Clement Jumelle sou Duvalier te kache Cuba, cuba

Jovenel ni sak anfas Jovenel yo, nou tout mare nan te kominis , yo te ka favorize chit Duvalier menm

tab globalist Washington yo epi nap kriye, kisa nou jan Dominicain an te ap bay Benoit zam ak lajan

tap fe nan plas Jovenel? Kagame, Duterte bravo pou jete Duvalier epi Duvalier fout ede opozan

pou nou mesye! Nou entelijan nou konprann si te dominiken ranvese epi touye misye, premye devwa

lot mesene Washington yo jou nou te konte deja.. yon pouvwa se jere tet li existans li.. Jovenel li

Maduro tou fe gwo ere estratejik nan fason li jere menm se nan Venezuela li gen 100% entere, pan-

Trump misye pa janm konprann batay Trump vs dan administration Trump lan pa two sou foure

etablishment Washington lan, nan plas li Duvalier bouch nan bagay moun misye te dwe konstwi plus

tap manje ak graten, li tap fe yon deal ak Trump rapo solid ak venezuela. Vagabon yo bay pou Ru-

zipe peyi a , ranfosel epi proteje kont enemi li tan- bio ak globalist washington repibliken ak demo-

kou Rubio ak res globalist yo.. Maduro pa kon- krat tap toujou vinn itilize menm metdam ap blofe

prann ti jwet enmi enmi m ka alyem.. zanmi zanmi kap joure desisyon Jovenel pou ranvesel men Jove-

m ka zanmi m, misye kite edeoloji gauchis bwe li, nel la ta konprannn sou Trump ou ka fe saw vle

donk laj politik Maduro pa depase 20 tan lakay ou siw konprann jwet kap jwe a. An gwo

Pa konpare Duvalier ak Jovenel. Duvalier tap tou- moun kap joure Jovenel yo se koken menm bagay

jou vote kont Cuba paske rejim cubain te yon me- avek li, yo menm anko tap al fe yon fason pou fe

nas pou rejim pa li a.. sispann bay manti le nou pa Rubio lage nan deye mesye a tout moun ki pa kon-

konprann listwa.. Duvalier te toujou defann entere prann politik Trump lan tap fe menm bagay ak Jo-

li dabo men se pat yon lach epi pandan opozan Jo- venel, se sel moun ki konprann klima ak konse-

venel yo ap rele anmwey sonje poukisa Chavez pat kans politik Trump lan ki te ka konstwi reyalite

bay Aristid ed tou.. nou metdam anpil kom pep... politik paw pou fe saw vle lakay ou..

Divalye pat janm pliye li te konn jwe kou pou jere

Pa gen yon AFRIKEN ki pou ap chache AFRIKANITE l paske AFRIK ap viv nan wou...

KOMAN ESKLAV LA AK MÈT LI KAPAB ADORE MENM DYE TANDE PRIYÈ TOU DE 10

JENERASYON NOUVEL AYITI

KLINIK
Dr. Jean Robert
LALLEMAND

Klinik Sa-a Pran Swen
Tout moun nèt...

Ri Kotplaj # 1
Nan Grigri...

NÈG PWOVÈB LA…

Pierre Richard Osias

Kwatchòkò Mare yo Mal te eli
Peyi m fini Si peyi m te gen jistis Jou sa m kè m te sote
tankou ti pay A la Kay grannèg ki tap tris Tap mande kote peyi m prale
devan bèk malfini Ala machann kòd ki tap rich Lè m sonje sa l te konn fè
ti moun ap soufri A la prizon ki tap chaje M panse peyi m tap tounen kay lisifè
politisyen ap pran ray Anpil nèg AP byen vire
malere toujou nan batay Paske yo Finn piye do malere Li fè sal kapab
Solèy pa klere Kès leta tounen sakèt prive Nan nivol kapab
lapli pa tonbe Konstitisyon tounen jwèt TI bebe Li piye jan sa te posib
pi piti toujou kofre Si peyi m te gen jistis Malgre sitiyasyon te enposib
pitit sòyèt se vant kòde Anpil nèg tap gentan pran rak Kritike l jan w vle
Lè yo rele anmwe sekou Nan raje yo te dwe kache Men se yon bon odasye
Yo wè lannwit pandan l fè jou Menm lè pòch yo ta plen greenback Jou ale jou vini
Desepsyon n fini
Si m te Majistra Potpe Eskamp figi n pou n ranmase
chak mwa m tap Kreye yon jou netwayaj. Tout moun Nou gen yon palè pou n pwòpte

tap patisipe paske l tap obligatwa... Omaj map di
A yon Mal ki te eli

Imilyasyon se le neg yo te konn ap joure neg pwoveb la paske l konn ap mande kibo wout kafou Jof ansafole a
epi neg yo te konn sal gen l prese konsa epi fb fe yo sonje yon ane apre ke wout la menm kote a...
Imilyasyon se le neg Potpe ta joure neg pwoveb la paske l tap mande pou gouvelman jojo a fe yon bagay pou vil
la epi neg yo ap dil tann epi fb fe yo sonje sa yon ane apre Vil la menm kote l te ye a...

Politisyen ki gen kle kès la wèl yon Jan...Ti malerèz ki chita Nan kwabosal yo wè l yon...Jan Pitit politisyen yo
ki lekòl aletranje wè l yon Jan...Pitit Soyèt yo ki pa menm ka ale lekòl yo wè l yon lòt jan... Ti vòlè Poul yo wè l
yon Jan Nèg ki vòlè lajan petwokaribe a wè l yon lòt jan...Men kwè m si w Listwa ap jije tout San patipri ...

“YON POLITIK MONETÈ ENDEPANDANT SE KLE SOUVERÈNTE A” EVO MORALES

Gen yon sèl Dye e chak pèp reprezante l ak nome l selon kultu yo ak lang11

RIBRIK : Di Saw vle

Ann fè yon ti koze: KobPetrocaribe a
nan men PM yo ak Minis yo

Yon bagay m pa konprann nan "manifestasyon" kap tro Caribe a”, se pa kay boujwa po klè pou w al

fèt yo: n ap chèche “kòb Petrocaribe a”; epi n ap cheche l. Se nan manti n ye. Si n pa ka intèpele

sible "boujwa" an menm tan. tou pwemye misnis ak tout misnis depi sou Preval

Dapre definisyon ayisyen m kon de boujwa, se yon yo, se sou fek nou ye. Ann ranmase karaktè nou.

ti ponyen moun (pi fò ladan yo gen po klè) ki kont- Ann pa kite ti nèg kap konplote ak Zòt fè n konti-

wole yon pati nan richès peyi a. Yon pati te eritye tè nye ap fè tenten. Grangou pa dous, se vre. Men,

grandon kolon te kite pou yo,

yon lòt pati te eritye te gran-

don militè yo te kite pou yo

nan epòk JJ Dessalines te fè

separasyon tè apre

lendepandans.

Lan tan pi modèn oy, depi nan

epòk 90 yo, gen yo lòt gwoup

moun pèp la vin identifye

kom boujwa tou. Kidonk, ni

ansyen pitit pitit tè a, ni sak

fenk vini yo vin tonbe nan

menm bwat sadin swadizan

boujwazi sa a.

Diferans ke pèp la pa fè, seke

ansyen "boujwa" yo te

domine aspè inelektyèl peyi a,

e, se plis ti biznis fanmi yo yo

te konn jere jouk aske ekip

nèg levanten, gren pa gren,

vin domine seksyon komès la ak tout endistri tout se pa kraze-brize bagay frè n ki va bannou manje.

patou nan peyi a. Ann kanpe fè m pou n mande jistis pito.

Depi lan ane 2000 yo, nou ka wè, sak vle wè yo, yon Nou vle sible JoMo, ak boujwa. Sa a pa sanble

lòt mouvans lan estrikti sosyal peyi a. Pifò nèg ki zak revandikation ni pou amelyore grangou, ni

gen anpil mwayen nan men yo se nan klas politik la pou bay kontrandi lajan gouvènman yo te mal

yo soti; se pa nan klas boujwa pèp la ap sible a yo depanse, osnon te vòl yo, se yon sòt de politik

soti. Menm lè ni ti boujwa yo, ni nouvo boujwa le- jalouzman k ap fèt la.

vanten yo pa fè anpil pou pèp la, nèg politik yo, yo Si n bezwen bonjan kontrandi, ann kesyone tout

menm, se piye yo vin piye kès leta a. ansyen pwemye misnis ak minis yo, sitou man-

Si m sonje byen, m pako janm tande gen yon kont- syen misnis finans ak planifikasyon. Yo konn ki

randi k bay sou eta finansye/economik peyi ni avan, kote kòb Petro a ye. Yo ka menm di plis.

ni apre yon prezidan monte. Li yon nèg fenk parèt Herve Fanini-Lemoine

ak po dèyè l sou yon pouvwa kòm senatè d lare- Jouva jouvyen ….

piblik, kòm depite, kom prezidan, minis, direktè, Pour reprendre Gandhi, cité par Paulo :

elatry, epi nan de twa mwa nèg sa a ganta gen mi- "Soyez le changement que vous voulez voir dans

lyon nan men l, si se tout bon w ap chèche “kòb Pe- le monde."

SUPREMASI BLANCH LAN ALYENE NOU LI RANN NOU ETRANJE A PWÒP TÈT NOU...

PA GEN YON MALADI MENM KANSÈ KI KA EKZISTE NAN YON ANVIRONMAN ALKALEN 12

« Menm Lekòl la, ak menm deviz la pou
Bondye ak pou lumanite »

Lekòl Étienne Saintil, yon lekòl ak anpil referans
Kontakte Jean-Claude & Claudine Thervil au # 3725-3929

« Desizyon m poum detwi otorite an Ayiti yo, se pat
pou konsiderasyon komès ak lajan, men se pito akoz
nesesite poum bloke pou tout tan mach nwa yo nan

mond lan »
—Napoléon Bonaparte
*********************
*********************
Deklarasyon Papa nachon an Dessalines
« Nèg tankou mulat, nou tout te batay kont blan yo,
byen yo nou te konkeri yo kote nou te vèse san nou se
pou nou tout. M vle yo pataje ak ekite »

KREYOLOFONI : SIM M MOURI DEMEN SE YON BLAN KI AME YON NWA POU TOUYEM