MODUL REKA CIPTA TINGKATAN 4

SMK PETALING

BATU 6, JALAN KLANG LAMA, 46000 KUALA LUMPUR

MODUL PEMBELAJARAN MURID

REKA CIPTA

TINGKATAN 4

NAMA : .........................................................................
TINGKATAN : .........................................................................
NAMA GURU : ..........................................................................

Dengan Kerjasama PIBG Smk Petaling

BAHAGIAN A
Jawab semua soalan.

1. Nyatakan Zaman Perkembangan hasil reka ciptaan berikut:

Hasil ciptaan Zaman Perkembangan

(i) …………………………………………….

Basikal

(ii) ………………………………………….

Kapak Batu

(iii) …………………………………………

Enjin Stim

[3

markah]

2. Rajah 1 menunjukkan sebuah bongkah hasil daripada gabungan bentuk geometri.
Namakan tiga rupa geometri yang akan terhasil apabila rajah tersebut di lukis dalam
lukisan ortografik.

Rajah 1

i) ………………………………………………….
ii) ………………………………………………….
iii) ………………………………………………….

[3 markah]

3. Nyatakan faktor pemilihan reka bentuk berdasarkan penyataan berikut.

Penyataan Faktor Pemilihan Reka Bentuk

Rekaan yang dihasilkan perlu mempunyai (i) ……………………………………………
rupa bentuk yang bersesuaian dengan
fungsi dan pengguna sasaran.

Sesuai dengan semua peringkat umur, (ii)…………………………………………..
mudah digunakan, mudah dikendalikan dan
diselenggarakan oleh orang yang tidak
mahir.

Alatan,kemudahan, proses dan sistem yang (iii) …………………………………………..
selesa dan serasi dengan manusia.

[3 markah]

4. Pengumpulan maklumat dan data boleh dijalankan dengan pelbagai kaedah.
Nyatakan kaedah pengumpulan data pada jadual berikut.

Aktiviti Pengumpulan Data Kaedah Pengumpulan Data
i) ……………………………..
 Bertemu dengan responden
dan mengemukakan soalan
secara lisan.

 Memerhati, mengambil gambar ii) pemerhatian
dan mencatat segala perlakuan
yang dilihat, serta dilakukan.

 Menerangkan kejadian yang iii) ……………………………….
pernah dialami sendiri berkaitan
dengan masalah yang telah
dikenal pasti.

[2 markah]

5. Rajah 2 menunjukkan satu kaedah kajian. Tuliskan langkah kerja yang perlu
dilaksanakan untuk mendapatkan data dan maklumat. Jawapan langkah (ii) dan (iv)
diberi.

Rajah 2
(i) ……………………………………………………………

………….
(ii) Menentukan sampel dan bilangan

(iii) ……………………………………………………………
………….

(iv) Menganalisis maklum balas responden

(v) ……………………………………………………………
….
[3 markah]

6. Lengkapkan dua jenis kaedah kajian produk sebelum menghasilkan sesuatu reka
Ciptaan baharu yang berikut:

Kaedah kajian Produk

(i) ......................................... (ii) ........................................

[2 markah]

7. Rajah 3 menunjukkan penyataan tentang satu jenis pemikiran.

Pemikiran ini mengkaji
sesuatu aspek dengan

cara memecahkan
bahagian yang besar

kepada yang lebih
kecil agar

penyelesaian yang
penuh bermakna
terhadap sesuatu
masalah dapat dibuat

Rajah 3

Nyatakan jenis pemikiran tersebut.
………………………………………………………………………………………………………

[1 markah]

1. Tuliskan nama pereka cipta berdasarkan latar belakang pereka di dalam Jadual 1.

Latar belakang Pereka Nama Pereka Cipta

 Dilahirkan di Wiesbaden, (i) ........................................................
Jerman ........................................................

 Memegang falsafah weniger, (ii) ........................................................
aber besser atau less is better ........................................................

 Dilahirkan di Georgetown.
Pulau Pinang

 Menerima anugerah
Malaysian Outstanding Young
Award 2000.

Jadual 1 [ 2 markah ]
2. Nyatakan prinsip reka bentuk yang berikut:

(i) ………………………………………

(ii) ………………………………………

(iii)………………………………………
[3 markah]

3. Nyatakan nama peralatan yang digunakan dalam proses kemasan lakaran pada Jadual 2.

Alatan proses Kemasan Peralatan

(i)…………………………………………….

(ii)…………………………………………..

Jadual 2 [ 2 markah ]
4. Rajah 1 menunjukkan lakaran kerusi pejabat yang ada di pasaran.

Tempat duduk Pemegang
plastik bersalut getah

Roda
Rajah 1

Nyatakan tiga faktor pemilihan reka bentuk berdasarkan lakaran di Rajah 1.
a) ……………………………………………………………………………...
b) ………………………………………………………………………………
c) ………………………………………………………………………………

[3 markah]

5. Lengkapkan langkah kerja yang betul bagi aktiviti pengumpulan maklumat berikut.
Langkah (iii) dan (v) diberi.
(i) …………………………………………………………..

(ii) …………………………………………………………..

(iii) Mengedarkan dan mengumpulkan semula borang
soal selidik

(iv) .

(iv)………………………………………………………….
.

(v) Merumuskan dan melaporkan dapatan

[3 markah]

6. Jadual 3 menunjukkan kriteria penjanaan idea. Nyatakan kaedah penjanan idea tersebut.

Kriteria Penjanaan Idea Kaedah Penjanaan Idea

Mendapatkan idea atau kata putus tentang sesuatu isu diantara ahli i......................................
kumpulan atau dengan kumpulan lain.

Maklum balas daripada orang lain mengenai hasil rekaan atau idea.

ii......................................

Maklumat diperolehi secara berkumpulan untuk menjanakan idea iii.......................................
yang banyak dan secara singkat.

Jadual 3 [3 markah]

1. Lengkapkan ciri-ciri seorang pereka cipta pada ruang yang disediakan di Rajah 1.

(i) ........................

Minat Inovatif

(ii) ....................... CIRI-CIRI Empati
PEREKA CIPTA

Tidak putus (iii) ......................
asa
Menjaga alam
sekitar

Rajah 1

[3 markah]

2. Lengkapkan prinsip dan elemen reka bentuk pada ruang yang disediakan di Rajah 2

ELEMEN REKA BENTUK PRINSIP REKA BENTUK

(i) .............................. Penekanan

Rupa Corak

Bentuk Rentak

Nilai (ii) ..................................

Warna (iii) .................................

Rajah 2

[3 markah]

3. Kenalpati faktor pemilihan reka bentuk yang betul untuk bahagian produk yang ‘dibulatkan’
di Jadual 1.

BIL PRODUK FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK

(i) ………………………………………………..

(ii) ....................................................................

Jadual 1

[2 markah]

4. Lengkapkan langkah-langkah kaedah soal selidik dengan menulis langkah yang betul
mengikut urutan pada ruang yang disediakan di Rajah 3

Menyediakan borang soal selidik

(i) ……………………………………………………………………
Mengedarkan dan mengumpulkan semula borang soal selidik

(ii) ……………………………………………………………………

Merumuskan dan melaporkan dapatan
Rajah 3

[2 Markah]

5. Lengkapkan aspek yang perlu diberi tumpuan semasa menjalankan kajian dan analisis
berkaitan bahan rujukan dan produk sedia ada pada ruang jawapan yang disediakan di
Rajah 4.

Produk kajian Nyatakan sumber maklumat diperoleh
Sertakan gambar dan nama produk
Kekuatan dan Jalankan kajian terhadap sekurang-kurangnya dua produk sedia ada
kelemahan
(i)...............................................................................................................
Kaedah .
kepenggunaan Rupa bentuk / kaedah / prinsip / teori

Cadangan Menerangkan cara produk berfungsi berdasarkan tujuan asal ia direka
penambahbaikan
(ii)..............................................................................................................
.
Penambahbaikan daripada pelbagai faktor mengikut kesesuaian seperti
fungsi, bahan pembinaan, komponen, saiz, warna, aksesori dan reka
bentuk.

Rajah 4

[2 markah]

6. Nyatakan kaedah penjanaan idea berdasarkan penyataan di Jadual 2.

BIL PENYATAAN KAEDAH PENJANAAN IDEA

 Bertujuan untuk menerbitkan idea yang …...........................................

(i) banyak
 Perlu ada had masa yang ditetapkan

 Idea yang diberi menjurus kepada

(ii) penyelesaian masalah. …….........................................
 Bincang dan bahaskan setiap idea serta

dicatatkan.

 Membentangkan idea secara individu atau

(iii) berkumpulan …….........................................
 Memberi maklum balas kepada idea untuk

mengenal pasti kelemahan dan kekurangan.

Jadual 2

[3 markah]

1 Berdasarkan pernyataan berikut, nyatakan ciri seorang pereka cipta.

Pernyataan Ciri Pereka Cipta
Tetap berusaha walaupun gagal pada percubaan pertama
Reka ciptaan yang dihasilkan tidak mencemarkan alam sekitar
Pereka cipta melihat sesuatu masalah itu dari pelbagai perspektif

[3 markah]

2 Rajah 1 di bawah menunjukkan prinsip penekanan dalam reka bentuk. Nyatakan
jenisnya dalam ruang yang disediakan.

Rajah 1 [1
Penekanan dari segi ……………………………. markah]

A

B Rajah 1

3 Rajah 1 menunjukkan satu lukisan perspektif. Labelkan bahagian yang bertanda A
dan B dalam jadual di bawah.

Label Nama Bahagian
A ………………………………………………
B ………………………………………………

[2 markah]

4 Berikut adalah kriteria berkaitan dengan faktor pemilihan reka bentuk. Tuliskan

faktor reka bentuk dalam petak yang disediakan.

Kriteria Faktor Reka bentuk

Kemampuan menyelesaikan masalah

yang dikenalpasti

Berkaitan alatan, kemudahan, proses

dan sistem yang selesa digunakan.

Sesuai dengan semua peringkat umur,

mudah dikendalikan oleh pengguna

[3 markah]

5 Rajah 2 di bawah menunjukkan maklumat yang boleh diperolehi daripada pelbagai
sumber. Nyatakan kaedah kajian yang sesuai dengan menulis pada ruang bertanda
i, ii dan iii.

Sumber Maklumat Kaedah kajian

Televisyen,internet i)

Kawasan ii)
perindustrian, iii)

Pekerja
kebersihan,suri rumah

Rajah 2
[3 markah]

6 Nyatakan dua kata kunci yang boleh digunakan dalam penyataan masalah.
i. ….……………………………………………………………………………………………
ii. ….……………………………………………………………………………………………

[2 markah]

1 Nyatakan nama hasil ciptaan bagi pereka cipta berikut.

Nama Pereka Cipta Hasil Ciptaan

George Stephenson

Alexander Graham Bell

Joseph Marie Jacquard
[ 3 Markah ]

2 Nyatakan ciri – ciri seorang pereka cipta berdasarkan keterangan berikut.

Keterangan Ciri – ciri pereka
cipta

Sesuatu rekaan yang baik sudah semestinya tidak merosakkan
alam sekitar.

Pereka cipta berusaha untuk menghasilkan sesuatu rekaan
yang lebih baik melalui proses pengubahsuaian produk sedia
ada

Sifat tidak berputus asa perlu agar perekacipta terus [ 3 Markah )
bersemangat untuk bangkit dari kegagalan dan terus mencuba

3 Rajah 1 menunjukkan sebiji cengkerang siput.

Rajah 1

Nyatakan tiga elemen reka bentuk cengkerang siput tersebut.
(i) ………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………
(iii)………………………………………………………………………………………

[ 3 markah ]
4 Rajah 2 menunjukkan sepasang kasut sukan.

Rajah 2
Nyatakan tiga faktor pemilihan reka bentuk kasut tersebut.
(i) ………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………
(iii)………………………………………………………………………………………

[ 3 markah ]
5 Lengkapkan langkah kerja kaedah kajian pemerhatian di bawah dengan betul.

Mencatat
maklumat,
mengambil gambar
dan video berkaitan

[ 2 markah ]
6 Nyatakan tiga perkara penting yang perlu dimasukkan dalam pernyataan masalah.

(i) ………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………
(iii)………………………………………………………………………………………

[ 3 markah ]

7 Berdasarkan keterangan yang diberikan, nyatakan teknik pemikiran yang digunakan.

Keterangan Teknik Pemikiran

Pemikiran ini digunakan untuk mengenal pasti kesilapan,
kelemahan, kekurangan dan kesalahan pada idea yang dijana.

Teknik pemikiran ini bertujuan untuk menerbitkan sesuatu
perubahan baharu dan berlainan terhadap sesuatu masalah.

Teknik pemikiran yang memerlukan kita melihat sesuatu
perkara atau butiran secara mendalam dan terperinci.

[ 3 markah ]
8 Jadual 1 menunjukkan perbandingan antara model olokan, model dan prototaip.

Lengkapkan jadual tersebut berdasarkan aspek perbandingan yang diberi.

Kriteria Model Olokan Model Prototaip
Perbandingan

Bahan Bukan sebenar Bahan sebenar

Saiz Saiz sebenar
Jadual 1
[ 3 markah ]

9 Rajah 3 menunjukkan sebuah bongkah. Nyatakan nama arah pandangan mengikut
bentuk objek yang diberikan.

Rajah 3

(i) (ii) (iii)
[ 3 markah ]

1. Nyatakan definisi inventif dalam reka cipta.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

[2 markah]

2. Rajah 1 menunjukkan lakaran sebuah kereta

Rajah 1

Namakan peralatan yang boleh digunakan untuk menghasilkan lakaran kereta itu.

i. _______________________________________________
ii. _______________________________________________

[2 markah]

3. Klasifikasi jenis warna dalam Jadual 1.

Warna Jenis Warna

i Jingga, Hijau, Ungu

ii Biru Ungu, Kuning Jingga

iii Merah, Biru, Kuning

Jadual 1

[3 markah]

4. Berdasarkan rajah 2, nyatakan ciri yang paling sesuai bagi pemilihan reka bentuk tapak kasut
keselamatan.

Rajah 2

Tapak kasut

Rajah 2

i. _______________________________________________
ii. _______________________________________________

[3 markah]

Rajah 3 menunjukkan kaedah kajian dalam proses pengenalpastian soalan.Lengkapkan
ruangan kosong pada rajah di bawah dengan jawapan yang betul.

i)..............................................
..........

ii)......................................... KAEDAH Pemerhatian
........ KAJIAN

Rujukan media cetak atau iii)..........................................
elektronik .......

Rajah 3

[3 markah]

5. Susunkan langkah kerja kaedah kajian pemerhatian dengan menulis urutan 1, 2 atau 3

pada ruang yang disediakan dalam Rajah 4.

i)……. Mencatat maklumat berkaitan dan mengambil gambar dan video

ii)….... Membuat rumusan laporan dapatan pemerhatian

iii)…… Mengenal pasti lokasi, tempat dan masa untuk membuat pemerhatian

Rajah 4

[3 markah]

6. Senaraikan dua perkara yang perlu dikumpulkan sewaktu menjalankan kajian kes ke atas

produk sedia ada.

i) .........................................................................................................................................
ii) .........................................................................................................................................

[2 markah]

7. Nyatakan teknik berfikir berdasarkan penyataan dibawah.

Pernyataan Teknik berfikir

Berdasarkan kepada suara hati atau gerak hati dan i. .................................
naluri ii. ................................

Keupayaan mengubah idea dan persepsi lama kepada
yang baru

Bersifat generatif yang bertujuan menerbitkan sesuatu Lateral
perubahan

Aktiviti berkumpulan bagi penjanaan idea untuk tujuan iii ...............................
membuat keputusan. [2 markah]

Jadual 2

8. Susunkan peraturan semasa melaksanakan sesi sumbang saran mengikut turutan yang

betul.

PERATURAN SUSUNAN
5
Berfikir secara bebas tanpa paksaan 1
3
Tidak mengadili sesuatu idea
[3 markah]
Ahli kumpulan mengenali dan mempercayai antara satu
sama lain
Dapatan daripada sumbang saran digunakan dalam
membuat keputusan berikutnya.
Memahami topik yang hendak dibincangkan

Mengikut had masa yang ditetapkan agar ahli-ahli
kumpulan menjadi kreatif dan spontan tanpa sebarang
tekanan.

Jadual 3

1. Rajah 1 menunjukkan hasil cipta pereka cipta. Tuliskan nama pereka cipta mengikut
hasil ciptaan pada ruang yang disediakan.

i. ......................................... ii. ........................................... iii.........................................
[3 markah]

2. Rajah 2 menunjukan bentuk Imbangan dalam Prinsip Reka Bentuk. Tuliskan jawapan
pada ruangan yang disediakan.

i…………………………………… ii…………………………………… iii…………………………………
…… …… ………

[3 markah]

3. Rajah 4 menunjukkan sebahagian daripada faktor-faktor pemilihan reka bentuk.
Lengkapkan dengan menulis jawapan pada ruang yang disediakan.

Fungsi i. ..................................
Rupa Bentuk Ergonomik

ii. .................................. Kelestarian
Teknik Pembuatan FakFtaokrtor
pepmemilihliahnan
NiRlaeikEastbeetniktuak

Kemasan Nilai Komersial

Mesra Pengguna iii. .................................
.

Rajah 4

[3 markah]

4. Berdasarkan Rajah 5, nyatakan kaedah kajian yang dijalankan untuk mendapatkan
maklumat bagi proses mereka cipta. Jawapan (iv) telah diberi.

i) ................................................ ii) .............................................

KAEDAH
KAJIAN

iii) ................................................ iv) Pemerhatian
Rajah 5 [3 markah]

5. Rajah 6 menunjukan Konsep 5W1H dalam pernyataan masalah.
Lengkapkan pada ruang yang disediakan.
What(Apa)

i………………………….

Konsep 5W1H Who(siapa)

ii…………………………. [2 markah]
Where
Rajah 6

6. Nyatakan dua jenis Kajian Produk pada ruang yang disediakan.
Kajian Produk

i………..................................... ii………....................................
.

[2 markah

7. Lengkapkan Teknik Pemikiran dan Penjanaan idea secara terancang pada ruang yang
disediakan.

Analitikal

ii. .......................... i. ..........................

Kreatif Pemikiran Intuitif
iii. .......................... [3 markah]