3.1-งานบริการและซ่อมเตารีตไฟฟ้า

3.1 งานบริการและซ่อมเตารีดไฟฟ้า

หวั ข้อเร่อื ง (Toppics)

3.1.1 โครงสรา้ งของเตารดี ไฟฟ้า
3.1.2 หลกั การทางานของเตารดี ไฟฟ้า
3.1.3 การตรวจสอบหาสาเหตุขอ้ บกพรอ่ งของเตารดี ไฟฟ้า
3.1.4 การซ่อมบารงุ รกั ษาเตารดี ไฟฟ้า

สมรรถนะย่อย (Element of competency)

1. แสดงความรเู้ กย่ี วกบั หลกั การงานของเตารดี ไฟฟ้า
2. ตรวจสอบและซ่อมบารงุ รกั ษาเตารดี ไฟฟ้า

จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม (Behavioral Obiectives)

1. แสดงความรเู้ กย่ี วกบั หลกั การทางานของเตารดี ไฟฟ้าได้
2. เลอื กใชง้ านเครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ซอ่ มเตารดี ไฟฟ้าได้
3. ปฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั การซอ่ มบารงุ รกั ษาเตารดี ไฟฟ้าได้
4. ตรวจสอบหาสาเหตุขอ้ บกพรอ่ งของเตารดี ไฟฟ้าได้
5. ซ่อมบารงุ รกั ษาเตารดี ไฟฟ้าได้
6. มคี ณุ ธรรมจรยิ ธรรม และกจิ นสิ ยั ทด่ี ใี นการปฏบิ ตั งิ าน มคี วามละเอยี ดรอบคอบ
ปลอดภยั เป็นระเบยี บ ตรงตอ่ เวลา มคี วามซอ่ื สตั ยแ์ ละมคี วามรบั ผดิ ชอบ ทางาน
รว่ มกบั ผอู้ ่นื ได้

เนื้อหาสาระการเรียนรู้ (Contnet)

เคร่อื งใชไ้ ฟฟ้าท่ใี หพ้ ลงั งานความรอ้ น เป็นเคร่อื งใช้ไฟฟ้าทเ่ี ปล่ยี นพลงั งานไฟฟ้า
เป็นพลงั งานความรอ้ นและนาความรอ้ นไปใชป้ ระโยชน์ โดยการใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลผ่า น
ลวดความรอ้ น ทเ่ี ป็นโลหะผสมของนิกเกลิ เหลก็ และโครเมยี ม มคี ุณสมบตั ทิ นความรอ้ นสงู
พลงั งานไฟฟ้าจะเปลย่ี นเป็นพลงั งานความรอ้ นแลว้ ถ่ายเทพลงั งานความรอ้ นไปยงั ภาชนะ
เพอ่ื นาไปใชต้ ามวตั ถุประสงคก์ ารใชง้ าน

เตารีดไฟฟ้ า นับเป็ นเคร่ืองใช้ไฟฟ้ า ท่ีต้องมีใช้งานทุกบ้านทุกหลังคาเรือน
เป็ นเคร่ืองไฟฟ้ าท่ีใช้รีดเส้ือผ้า โดยเป็ นเคร่ืองใช้ไฟฟ้ าประเภทให้ความ ร้อนและ
นาความร้อนท่ีได้มาใช้งานในการรีดผ้า โดยภาษาไทยโบราณ เรียก “อุดเตา”
เป็นเครอ่ื งใชท้ ป่ี ัจจุบนั เราเรยี กวา่ “เตารดี ”

รปู เตารีดสมยั โบราณ

เตารีดใช้ถ่าน จะทาด้วยทองเหลืองหล่อฝาด้านบนมีบานพับ
ด้านท้ายเตา ด้านปลาย มีสลกั งอๆ ที่ใช้แรงโน้ มถ่วงเป็ นตัวทาให้ล็อก
จะเปิ ดได้โดยหาฉนวนความร้อนเข่ียเบาๆ กจ็ ะเปิ ดออกได้โดยง่าย ในการ
ใช้งานนานๆ อาจจะต้องเติมถ่าน หรือ เขี่ยถ่านให้ขี้เถ้าล่วงลงไป จะต้องเปิ ด
ฝาเพื่อการดงั กล่าว ในเตาที่ด้านล่างจะมีตะแกรง เหลก็ หล่อสูงราว 1ซม.
จากพื้นและขอบล่างจะมีรเู ลก็ ๆ ให้อากาศเข้ามาช่วยการเผาไหม้แบบช้าๆ
การใช้งานจะติดถ่านจากเตาถ่านธรรมดาก่อน เม่ือเร่ิมติดดีแล้วก็จะคีบ
มาใส่เตา กลบด้วยขี้เถ้าพอประมาณ เพ่ือไม่ให้ร้อนเกิ นไป มิฉะนั้น
ผ้าอาจไหม้ได้โดยง่าย ต้องใช้ความชานาญในการใช้พอสมควรว่า จะคุม
ความร้อนเยน็ ของเตาให้เหมาะสมกบั ชนิ ดของผ้าท่ีจะทาการรีด ปรบั โดย
เติมขี้เถ้าหรือเขี่ยออกให้ถ่านร้อนขึ้น

ผู้ประดิ ษฐ์เตารีดไฟฟ้ าเป็ นคนแรก (โรเบิร์ต แฮร์ ชาวอเมริกัน
ในปี พ.ศ.2324) โดยเค้ามีความคิดว่าการใส่เสื้อผ้าที่เรียบ ไม่ยบั เป็ นส่วน
ช่วยในการเสริมสร้างบุคลิกภาพให้ดูดี เตารีดไฟฟ้ าเป็ นอุปกรณ์ไฟฟ้ า

ประเภทให้ความรอ้ นท่ีอานวยความสะดวกในปัจจบุ นั
เตารีดที่นิ ยมใช้ในปัจจุบัน หรือท่ีภาษาอักฤษเรียกว่า iron คือ

เป็นอปุ กรณ์ท่ีใช้ในการกาจดั รอยยบั บนเสื้อผ้าโดยใช้ความร้อน, รปู ร่างเป็ น

อุปกรณ์ท่ีมีฐานล่างเป็ นโลหะเรียบรูปสามเหล่ียม และด้านบนมีมือจบั
สามารถหยิบยกได้ ให้ความร้อนด้วยไฟฟ้ าและใช้สาหรบั รีดวสั ดุส่ิงทอ

ให้เรียบ ปัจจุบันมีการนาเอาสารเคลือบเซฟลอนมาเคลือบแผ่นฐาน
เพื่อเพ่ิมความล่ืนและใช้งานได้สะดวก

ประเภทของเตารีดไฟฟ้ า

เตารดี ไฟฟ้าอาศยั การเปลย่ี นพลงั งานไฟฟ้าเป็นพลงั งานความรอ้ น มี 2 เภท คอื
เตารดี ไฟฟ้าแบบอตั โนมตั ิ และ เตารดี แบบไอน้า

1.เตารดี ไฟฟ้าแบบอตั โนมตั ิ ( Automatic Electric Irons)
การทางาน
เม่ือมีกระแสไฟฟ้ าไหลเข้าเตารีด จะผ่านไปยงั หน้าสมั ผสั ลวดความร้อน แ ละ
ลวดความตา้ นทานตามลาดบั ซง่ึ จะทาใหแ้ ผน่ ความรอ้ นเกดิ ความรอ้ น สง่ ผา่ นความรอ้ น
ใหก้ บั พน้ื ของเตารดี และแผน่ ไบ-เมทอล ทย่ี ดึ ตดิ กบั พน้ื เตารดี กไ็ ดร้ บั ความรอ้ นไปดว้ ย
เม่อื แผ่นความรอ้ นไป-เมทอล ไดร้ บั ความรอ้ นจะเกดิ การงอตวั ตามปรมิ าณความร้อน
ทไ่ี ดร้ บั สง่ ผลทาใหแ้ รงกดระหวา่ งหน้าสมั ผสั น้อยลงจนพน้ื เตารดี รอ้ นจนถงึ ระดบั ทต่ี งั้ ไว้
หน้าสัมผัสก็จะตัดกระแสไฟไม่ให้ไหลผ่านแผ่นความร้อนทาให้เตารีดเย็นล ง
แผ่นไบ-เมทอล จะเรม่ิ เหยยี ดตรงตามเดมิ จากนัน้ หน้าสมั ผสั กต็ ่อกระแสไฟฟ้ าใหก้ บั
แผน่ ความรอ้ นอกี ครงั้

ประเภทของเตารีดไฟฟ้ า

2. เตารดี ไอน้า (Electric Steam Iron)
เตารดี ไอน้าได้พฒั นามาจากเตารดี แบบอัตโนมตั ิ ซ่ึงเตารีดชนนิดน้ีไม่จาเป็น

ตอ้ งพรมน้าใหก้ บั ผา้ แต่จะใหไ้ อน้ากบั เตารดี โดยตรง สาหรบั สว่ นประกอบและหลกั การ
ทางานของเตารีดไอน้าจะคล้ายกับเตารีดแบบอัตโนมัติ นัน่ คือมีแผ่นควา มร้อน
เป็นอุปกรณ์ให้ความร้อนและมเี ทอร์โมสแตตเป็นอุปกรณ์ควบคุมอุนหภูมขิ องเตารดี
จะแตกตา่ งกนั ทเ่ี ตารดี ไอน้ามอี ุปกรณ์สาหรบั ใสน่ ้า เพอ่ื สรา้ งไอน้าใหก้ บั ผา้ ทต่ี อ้ งการรดี

3.1.1โครงสรา้ งและส่วนประกอบของเตารีดไฟฟ้า

เตารีดไฟฟ้ า เป็ นอุปกรณ์ท่ีใช้พลังงานไฟฟ้ าเปล่ียนแปลงเป็ นความ ร้อน
ในการอานวยความสะดวกในการทาใหผ้ า้ เรยี บ โดยมแี ผ่นความรอ้ นทใ่ี หค้ วามรอ้ น
เป็นหลกั ต้องใช้พลงั งานไฟฟ้ามากพอสมควร ดงั นัน้ ต้องใช้งานอย่างถูกต้องและ
ตรวจสอบความสมบรณู ์ของเตารดี ในการใชง้ าน ใหม้ คี วามพรอ้ มอยเู่ สมอ เพ่ือใหก้ าร
ใชง้ านไดอ้ ยา่ งประหยดั และปลอดภยั ดงั นนั้ จาเป็นอยา่ งยง่ิ ทต่ี อ้ งรู้ถงึ โครงสรา้ งและ
สว่ นประกอบของเตารดี ดงั น้ี

1. แผน่ ลวดความรอ้ นพรอ้ มชดุ หน้าสมั ผสั 2.แผน่ เหลก็ กดใหแ้ น่น

3.โครงประกอบภายนอกและดา้ มมอื 4. ฝาครอบเตารดี

3.1.1โครงสรา้ งและส่วนประกอบของเตารีดไฟฟ้า

5. ป่ มุ ปรบั ความรอ้ น 6. ฝาปิ ดหลงั เตารีต

7. สายเตารีต 8. หลอดไฟเตารีต

3.1.2 หลกั การทางานของเตารีดไฟฟ้า

เม่อื มกี ระแสไฟฟ้าไหลเขา้ เตารดี จะผ่านไปยงั หน้าสมั ผสั ลวดความร้อนและ
ลวดความต้านทานตามลาดับ ซ่ึงจะทาให้แผ่นความร้อนเกิดความร้อนส่งผ่ าน
ความร้อนให้กบั พ้นื ของเตารดี และแผ่นไบ-เมทอลท่ยี ดึ ตดิ กบั พ้นื เตารดี ก็ได้รบั
ความรอ้ นไปด้วย เม่อื แผ่นความรอ้ นไบ-เมทอล ได้รบั ความรอ้ นจะเกดิ การงอตัว
ตามปรมิ าณความรอ้ นท่ไี ด้รบั ส่งผลทาใหแ้ รงกดระหว่างหน้าสมั ผสั น้อยลงจนพ้นื
เตารีดร้อน จนถึงระดับท่ีตัง้ ไว้หน้าสมั ผสั ก็จะตัดกระแสไฟ ไม่ให้ไหลผ่านแผ่น
ความรอ้ น ทาใหเ้ ตารดี เย็นลงแผ่นไบ-เมทอล จะเรม่ิ เหยยี ดตรงตามเดมิ จากนั้น
หน้าสมั ผสั กต็ อ่ กระแสไฟฟ้าใหก้ บั แผน่ ความรอ้ นอกี ครงั้

3.1.3 การตรวจสอบหาสาเหตขุ ้อบกพรอ่ งของเตารีดไฟฟ้า

1.อาการเตารดี ไม่รอ้ น เครอ่ื งไม่ทางาน ไฟไม่ติด

วิธีตรวจสอบ
1.1 ตรวจสอบสายเตารดี โดยใชโ้ อหม์ มเิ ตอร์ RX1 วดั ขวั้ สาย

ทงั้ สองขวั้
1.2 ตรวจสอบโมสตารท์ หน้าสมั ผสั และแผน่ ลวดความรอ้ น

2. อาการเตารดี ไมร่ อ้ น ไฟติดปกติ

วิธีตรวจสอบ
2.1 ตรวจสอบแผน่ ลวดความรอ้ นของเตารดี โดยใชโ้ อหม์ เิ ตอร์

RX1 วา่ ขาดหรอื ไม่

3.1.3 การตรวจสอบหาสาเหตขุ ้อบกพรอ่ งของเตารดี ไฟฟ้า

3. อาการเตารดี รอ้ นน้อย รีดผา้ ไมเ่ รียบ

วิธีตรวจสอบ

3.1 ตรวจสอบหน้าสมั ผสั ของสวทิ ชเ์ ทอรโ์ มสตารท์ สกปรก
3.2 ระยะหน้าสมั ผสั ของสวทิ ชเ์ ทอรโ์ มสตารท์ เรมิ่ หา่ ง เน่อื งจาก

เกดิ การสกปรก สกึ หรอ ขดั ทาความสะอาดบอ่ ยครงั้ ทาให้
ระยะหน้าสมั ผสั หา่ งเกนิ ไป
3.3 ปรบั ระยะหน้าสมั ผสั ของสวทิ ชโ์ มสตารท์ ใหม้ แี รงกดมากขน้ึ
เพอ่ื ใชเ้ วลาในการตดั วงจรนานขน้ึ การปรบั ระยะเป็นการ
เพม่ิ แรงบบี หน้าสมั ผสั ใหม้ ากขน้ึ ใชค้ วามรอ้ นมากขน้ึ ระยะ
เวลานานขน้ึ จงึ จะตดั วงจร

4. รอ้ นมากเกินไป ทาให้ผา้ ไหม้

วิธีตรวจสอบ

4.1 หน้าสม้ ผสั สวทิ ชเ์ ทอรโ์ มสตารท์ เกดิ การตดิ กนั ทาใหไ้ ม่
ตดั วงจร

4.2 เกดิ สเกด็ บรเิ วณหน้าสมั ผสั ทาใหห้ น้าสมั ผสั แตะกนั
ตลอดเวลา ใหใ้ ชก้ ระดาษทรายละเอยี ดขดั หน้าสมั ผสั

4.3 ระยะหน้าสมั ผสั ตงั้ มากเกนิ ไป ใหค้ ลายน๊อตออกเพอ่ื ให้
หน้าสมั ผสั หางขน้ึ และใหพ้ อดี

3.1.3 การตรวจสอบหาสาเหตขุ ้อบกพรอ่ งของเตารดี ไฟฟ้า
5. อาการเตารดี รอ้ นปกติ หลอนไฟไมต่ ิด

วิธีตรวจสอบ

5.1 หลอดไฟทา้ ยเตารดี เสยี R ดรอ็ ปไฟของหลอดขาดขาหลอดขาด

6. เสียบปลกั๊ เตารีดฟิ วรข์ าดทนั ที

วิธีตรวจสอบ
6.1 สายไฟของเตารดี ชารดุ ควรเปล่ยื นสายเตารดี ใหม่
6.2 ตรวจสอบขวั้ ต่อสายเตารดี

3.1.4 การซ่อมบารงุ รกั ษาเตารีดไฟฟ้า

1. ถอดปลกั๊ ทุกครงั้ หลงั จากใช้งานเสรจ็
2. รอจนเตารีดเยน็ แล้วจึงพนั สายเข้ากบั ฐานเตารีด
3. ถ้าเป็นเตารีดไอน้า อย่าลืมเทน้าออกจากแทง็ ก์

จนหมดด้วย
4. วางเตารีดบนฐานของเตารีดเสมอ ทงั้ นี้การทา

ความสะอาดนัน้ เม่ือหน้าเตาอ่นุ ให้เชด็ ด้วยฟองน้า