บทเรียนออนไลน์ เรื่อง สำนวนไทย โดย ครูดวงแก้ว พบสระบัว

บทเรียนออนไลน์
เรื่อง สำนวนไทย

ครูดวงแก้ว พบสระบัว
โรงเรียนเทพศริ ินทร์ นนทบรุ ี

คำแนะนำ

สวัสดคี ่ะนักเรียน ก่อนจะเรียนเร่ืองสำนวนไทย ครมู ีคำแนะนำดงั น้ี
1. ทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน
2. ศึกษำเน้ือหำตำมหัวข้อ
3. ทำแบบฝึกหัดพรอ้ มบันทึกคะแนน
4. ทำแบบทดสอบหลังเรยี น
5. หมั่นทบทวนเพ่ือใช้ไดถ้ ูกต้อง เหมำะสม

สำนวนสุภำษิต

สำนวนไทย คือ ถอ้ ยคำหรือขอ้ ควำมท่ีกลำ่ วสบื ตอ่ กันมำช้ำนำนแล้ว
มีควำมหมำยไม่ตรงตำมตัวหรือมคี วำมหมำยอ่ืนแฝงอยู่ จะเป็นกำรพูด
เชิงเปรียบเทียบและมกั จะไมแ่ ปลควำมหมำยตรง ๆ เช่น กนิ นำ้ ใตศ้ อก

สำนวนไทย สุภำษติ และ คำพังเพย นน้ั จะคล้ำยกนั มำกจนแยกกันแทบไม่
ออก แต่สำนวนไทย จะเปน็ เชิงอุปมำอปุ มยั โดยมีนัยแฝงเร้นซอ่ นอยอู่ ย่ำงลึกซ้งึ
แยบคำย ต้องตคี วำม ทำควำมเขำ้ ใจอกี ที ซึ่งอำจแตกต่ำงไปควำมหมำยเดิมหรือ
อำจคล้ำยคลงึ กับควำมหมำยเดิมก็ได้

คำสภุ ำษติ

คำสภุ ำษิตสว่ นใหญจ่ ะมำในรูปแบบของสำนวนโวหำร หรือคำพังเพย
แต่บำงคร้ังเมื่อเรำได้ฟัง ก็ไมค่ อ่ ยเข้ำใจควำมหมำย ตอ้ งนำไปประกอบกับ
เหตกุ ำรณห์ รือกบั ตวั บคุ คล ถึงจะไดค้ วำมหมำยทีเ่ ปน็ คติเตอื นใจ ซึ่งคำ
สุภำษติ นน้ั มอี ยู่ 2 ประเภท กค็ อื คำสภุ ำษิตที่ฟังแล้วเข้ำใจไดท้ ันทีโดยท่ีไม่
ต้องแปลควำมหมำยใหเ้ ข้ำกับสถำนกำรณ์นั้น ตวั อย่ำงเชน่ ทำดไี ดด้ ี ทำชั่ว
ได้ชวั่ คำสภุ ำษิตที่ฟังแล้วไมเ่ ขำ้ ใจในทนั ที ต้องแปลควำมหมำยของมันให้
เขำ้ กับสถำนกำรณ์ตำ่ ง ๆ ก่อนถึงจะร้คู วำมหมำยของคำสุภำษติ น้ัน ๆ เชน่
นำ้ ทว่ มทุ่ง ผักบุง้ โหรงเหรง กินบนเรือนขี้บนหลังคำ คลมุ ถุงชน นกสองหวั

สำนวน

สำนวน คือคำพูดในลกั ษณะเปรียบเทยี บ และตอ้ งแปลควำมหมำย

กอ่ น ฟงั ครงั้ แรกอำจจะไม่เข้ำใจ คล้ำย ๆ กับประเภทที่ 2 ของคำสุภำษติ
เช่น
ฝนตกไมท่ ่ัวฟำ้ ยกภูเขำออกจำกอก มะนำวไม่มีน้ำ
กินปนู ร้อนท้อง กระด่ไี ดน้ ำ้ กระตำยตน่ื ตูม

คำพังเพย

คำพงั เพยคอื คำพดู ท่พี ูดออกมำโดยไมไ่ ด้ต้ังใจว่ำจะสอนอะไร แต่
เปน็ กำรพดู เชิงเปรยี บเทียบวำ่ สถำนกำรณ์น้ันเป็นอยำ่ งไรมำกกวำ่
แต่สว่ นใหญ่คำพงั เพยนจ้ี ะแฝงแง่คิดที่สำมำรถนำมำปรับใชก้ ับชีวติ
ประจำวันของเรำได้ เชน่
เกลอื เป็นหนอน กลง้ิ ครกขึน้ ภูเขำ ทำนำบนหลงั คน
น้ำกล้ิงบนใบบอน ฝนทั่งให้เป็นเข็ม วันพระไมม่ ีหนเดียว

ทม่ี ำของสำนวนไทย

ทมี่ ำของสำนวนไทย แบง่ เปน็ หลำยลกั ษณะดงั ตอ่ ไปนี้
1. มที ีม่ ำจำกธรรมชำติ
เปน็ สำนวนทเี่ ทียบเคยี งมำจำกส่งิ ทเี่ กดิ ขน้ึ ตำมธรรมชำติ ดังตัวอย่ำง

สำนวน ที่มำ ควำมหมำย

กำฝำก ตน้ ไม้ทีเ่ กำะเบยี ดเบยี นอำศัยอำหำรจำก แฝงกนิ อยกู่ บั ผอู้ ่นื โดยไมไ่ ดท้ ำ
ตน้ ใหญ่เล้ยี งตัว ประโยชนอ์ ะไรให้

กอ่ หวอด กำรวำงไขข่ องปลำ ปลำจะพ่นนำ้ เปน็ ฟอง เร่มิ จับกลุม่ เพอื่ นทำกำร
เรยี กวำ่ หวอดเพ่อื ใหไ้ ขป่ ลำอำศัยจน เป็นลูกปลำ อย่ำงใดอยำ่ งหน่งึ

๑. สำนวนที่มที ีม่ ำจำกธรรมชำติ

สำนวน ที่มำ ควำมหมำย

เข้ำไตเ้ ข้ำไฟ เวลำใกล้ค่ำตอ้ งจุดไต้ เวลำพลบคำ่
ให้แสงสว่ำง

คลื่นกระทบฝง่ั ทะเลมคี ลืน่ วงิ่ เขำ้ หำฝง่ั เรือ่ งรำวที่ครกึ โครมขึน้ แลว้

ตลอดเวลำ กลบั เงียบหำยไป

คบื กท็ ะเล ศอกก็ทะเล แสดงถงึ ควำมน่ำกลัว สอนให้อยำ่ ประมำทเพรำะทะเล
ของทะเล มีอนั ตรำยทุกเม่อื

1. สำนวนทีม่ ที ีม่ ำจำกธรรมชำติ

สำนวน ทีม่ ำ ควำมหมำย
ต้นไม้ตำยเพรำะลกู
ธรรมชำตขิ องต้นไม้บำง พอ่ แมย่ อมเสียสละแมช้ วี ติ เพ่ือลูก
ติดรำ่ งแห ชนดิ เมอ่ื ออกผลแลว้ จะตำย

ตื่นแต่ไกโ่ ห่ เวลำจับปลำด้วยแห ปลำ พลอยรับเครำะหไ์ ปดว้ ย
ฟ้ำสูงแผ่นดนิ ต่ำ น้อยใหญก่ จ็ ะตดิ แหมำด้วย

ธรรมชำติของไกย่ อ่ มขัน ใน ตนื่ แตเ่ ชำ้ มืด
เวลำเช้ำมดื เสมอ

ฟำ้ อยูส่ งู แผ่นดินอยู่ท่ตี ่ำ คนมีทง้ั ท่ีสงู และท่ตี ่ำ

2. สำนวนท่มี ที ม่ี ำจำกวฒั นธรรมกำรดำรงชวี ิต

เชน่ ปจั จัยส่ี อำหำร เคร่ืองน่งุ ห่ม ทอี่ ยู่อำศัย พำหนะ เปน็ ตน้ ดงั ตวั อยำ่ ง

สำนวน ทีม่ ำ ควำมหมำย

ก้นหม้อไม่ทนั ดำ กำรหงุ ข้ำวกวำ่ กน้ หม้อ

ชุบมือเปิบ จะติดเขมำ่ ดำกนิ เลิกกันง่ำย
นุง่ เจยี มห่มเจียม
เวลำนำน

กำรกินข้ำวดว้ ยมอื ก่อน
จะกนิ อำหำรจะเอำ มอื ลง คนทไ่ี มช่ ่วยทำพอถงึ เวลำ มำ
ชบุ นำ้ เพ่อื ล้ำงมอื ให้ รับประทำน คนทฉี่ วยประโยชน์
สะอำด และไมใ่ หข้ ้ำว ติด จำกคนอื่นโดยไมล่ งทุน ลงแรง
มอื

กำรแต่งกำย แต่งตวั พอสมกบั ฐำนะ

สำนวน ท่มี ำ ควำมหมำย

นุ่งเจียมหม่ เจยี ม กำรแตง่ กำย แตง่ ตวั พอสมกบั ฐำนะ

เวลำพลบคำ่ จะจดุ ไต้เปน็ พดู หรอื ทำสิง่ ใดกบั

จุดไต้ตำตอ เคร่อื งตำมไฟ เจ้ำของเรื่อง โดยผนู้ นั้

ไม่รตู้ ัว

เรือนตอ้ งมีข่อื สำหรบั ยดึ หวั บำ้ นเมืองมกี ฎหมำย
คมุ้ ครอง
บ้ำนเมืองมีข่อื มแี ป เสำเรือนตำมขวำง
เป็นไมย้ ดึ หวั เสำตำมยำว

ติเรอื ทัง้ โกลน กำรทำเรือสมยั โบรำณ จะ
เหลำซงุ ท้ังต้นให้ เป็น ตำหนิสง่ิ ที่ยงั ทำไม่เสรจ็
รูปร่ำงกอ่ น เรียกว่ำ โกลน

3. สำนวนท่มี ที ม่ี ำจำกวัฒนธรรมทำงสงั คม

เช่น กำรทำมำหำกนิ กำรกระทำ ประเพณี กำรละเลน่ กำรศกึ ษำ
กำรเมืองกำรปกครอง เปน็ ตน้ ตวั อยำ่ ง

สำนวน ทมี่ ำ ควำมหมำย

ไกลปนื เทย่ี ง ในรัชกำลท่ี 5 เริ่มยิงปืนใหญ่เวลำ คนท่อี ยไู่ กลออกไป คนบ้ำน
12.00 นำฬิกำในพระนคร ใหไ้ ดร้ ูก้ ันว่ำ นอก
เปน็ เวลำเท่ยี ง

ทำนำบนหลงั คน อำชพี กำรทำนำ กำรแสวงหำผลประโยชน์ ใส่
ตนโดยขูดรีดผูอ้ ่นื

สำนวน ทมี่ ำ ควำมหมำย

ฝงั รก ฝงั รำก กำรทำขวญั ทำรกทเ่ี กดิ ได้สำม ต้งั ถิน่ ฐำนประจำ
วัน เอำรกกบั มะพรำ้ ว
คนตำยขำยคนเป็น กำรจัดงำนศพใหญ่โตทงั้ ๆ ที่
กำรจัดงำนศพ ลูกหลำนยำกจน ตอ้ งไปกเู้ งนิ มำทำ
ศพ หลงั งำนศพ ต้องใชห้ นี้ ได้รบั
ควำมลำบำก

ไม่ดตู ำม้ำตำเรือ กำรเล่นหมำกรุก ไม่พิจำรณำให้รอบคอบ

สำนวน ทมี่ ำ ควำมหมำย

ควำมรทู้ ่วมหวั เอำตวั ไม่รอด กำรศกึ ษำ มีควำมรู้มำกแตไ่ มร่ จู้ กั ใชใ้ ห้เป็น
ประโยชน์

โวหำรของนักกฎหมำย ผู้ท่ีใชโ้ วหำรพลิกแพลง

เจ้ำถอ้ ยหมอควำม หรือหมอควำม เชน่ เดยี วกบั ผู้ทเี่ ปน็ หมอควำม

(ทนำยควำม) (ทนำยควำม)

นอนหลับทับสิทธิ์ กำรเมอื งกำรปกครอง ไม่ไปใชส้ ทิ ธิ์ท่ีตนเองมีอยเู่ มอ่ื ถึง
ครำวทจ่ี ะใช้

สู้จนเยบ็ ตำ กำรชนไก่ ไก่ถกู แทงจน สจู้ นถงึ ท่สี ุด สอู้ ย่ำงไมย่ ่อท้อ
หน้ำตำฉีกกเ็ ย็บ แลว้ ให้ ส้ไู มม่ ถี อย
สอู้ กี

4. สำนวนทม่ี ที มี่ ำจำกวฒั นธรรมทำงจติ ใจ

เช่น ทำงศำสนำและควำมเชื่อ ดังตัวอยำ่ ง

สำนวน ทม่ี ำ ควำมหมำย

กรวดนำ้ ควำ่ ขนั เวลำไปทำบุญแล้วกรวดน้ำ ตัดขำดไมข่ อเก่ยี วขอ้ งด้วย
อทุ ิศ สว่ นกศุ ล
ผซี ำ้ ดำ้ พลอย
กำรนบั ถือผีบรรพบุรษุ ถูกซ้ำเตมิ เมอ่ื พลำดพลั้งลง
ปิดทองหลงั พระ หรือ เมอ่ื ครำวเครำะห์รำ้ ย

ขนทรำยเขำ้ วดั ทำเนียมกำรปดิ ทำควำมดีแต่ไม่ได้รบั กำร
ทองคำเปลว ที่พระพุทธรปู ยกยอ่ งเพรำะไม่มีใครเหน็
คณุ คำ่

กำรทำบุญกอ่ พระเจดยี ์ กำรหำประโยชน์ให้

ทรำย ที่วัด ส่วนรวม

5. ท่มี ำจำกวฒั นธรรมทำงศลิ ปะ

เชน่ กำรแสดง ดนตรี เป็นตน้ ดงั ตัวอยำ่ ง

สำนวน ท่มี ำ ควำมหมำย

กำรตงั้ คณะละครโดยเอำ

ประสมโรง ตวั ละครจำกทตี่ ่ำง ๆ พลอยเขำ้ ร่วมเปน็ พวกดว้ ย

มำรวมกนั เป็นโรง

ชกั ใย กำรเลน่ ห่นุ และหนังตะลงุ บงกำรอย่เู บือ้ งหลัง

นอกจอ กำรเล่นหนงั ใหญ่ ดแี ต่เกง่ อยู่ขำ้ งนอก

คลุกคลตี ี กำรเลน่ ดนตรปี พี่ ำทย์ คลุกคลีพวั พันอย่ำงใกล้ชิด
โมง ตลอดเวลำ

โจ๋งครมึ่ สำเนียงกำรตตี ะโพน กำรกระทำสิง่ ใดอย่ำงเปิดเผย

6. สำนวนท่มี ีทม่ี ำจำกวัฒนธรรมทำงภำษำ วรรณคดี
ตำนำน นิทำน ประวตั ศิ ำสตร์ ตัวอย่ำง

สำนวน ทม่ี ำ ควำมหมำย

งอมพระรำม เรอื่ ง รำมเกยี รติ์ พระรำมต้อง มคี วำมทกุ ขล์ ำบำก
ผจญกับควำมทกุ ขย์ ำก เตม็ ท่ี
ลำบำกต่ำง ๆ นำนำ มำกมำย

เรื่องมหำเวสสนั ดรชำดก ชูชก พดู จำหว่ำนล้อมยกยอ

ชักแมน่ ำ้ ทงั้ หำ้ กลำ่ วขอสองกุมำร ต่อพระ บญุ คุณ เพอ่ื ขอสงิ่ ท่ี

เวสสนั ดร ประสงค์

สำนวน ทมี่ ำ ควำมหมำย

เนอ้ื ถอ้ ยกระทงควำม กำรใชภ้ ำษำ เนือ้ ควำมทีแ่ ยกแยะออกเป็น
ทเ่ี ท่ำแมวดิ้นตำย ขอ้ ๆ อยำ่ งชดั เจนแจ่มแจง้

ปล่อยม้ำอปุ กำร นทิ ำนเรอื่ งศรธี นญชัย ท่ขี อพระรำชทำนที่
เทำ่ แมวดน้ิ ตำย โดยเอำแมวมำผูกและ ใชไ้ ม้ มีที่ดินที่เนอื้ ทนี่ ้อยเพียงตัวแมว
วำ่ แตเ่ ขำอิเหนำเป็น ตแี มวใหว้ ิ่ง ไปมำจนแมวตำย ทำใหไ้ ด้ทีด่ นิ ด้ินตำย
เอง จำนวนมำก

เร่อื งรำมเกยี รต์ิ พระรำมทำพธิ ีปล่อยม้ำอุป กำรกระทำทใ่ี ชค้ นออกไปเท่ียว

กำร แลว้ ให้ หนมุ ำนตำมไป ผ้ใู ดบงั อำจจับ พำลหำเรือ่ งหรอื ทำให้เกิดเรือ่ งขึ้น

ม้ำข่ี กจ็ ะถูกปรำบ เพอ่ื ประโยชน์ตนเอง

วรรณคดเี รอ่ื งอิเหนำ ท้ำว กะหมงั กุหนิง ยก
ทัพมำประชิดเมอื งดำหำเพื่อชงิ นำงบษุ บำ
อิเหนำกม็ ำชว่ ยปรำบศึกและเม่ือได้พบนำง ตำหนผิ อู้ น่ื เร่อื งใดแล้วตนกก็ ลับทำ
บษุ บำกล็ มุ่ หลงออกอุบำยแต่งทัพปลอม เปน็ ในเรอื่ งนั้นเสียเอง
ทพั กะหมังกหุ นิงเข้ำเผำเมือง แล้วปลอมเป็น
จรกำพำ นำงบษุ บำ ไปซอ่ นไว้ในถำ้

ลักษณะของสำนวนไทย

สำนวนไทย มจี ำนวนมำกมำยสำมำรถเลือกใช้ไดต้ ำม
ควำมตอ้ งกำร สำนวนไทย มลี ักษณะ ดังนี้

1. ถ้อยคำที่ใช้เป็นสำนวนอำจเป็นเพียงคำเดียว หรือประกอบดว้ ย
ถ้อยคำท่ีเรียงกนั ตง้ั แต่ 2 คำข้นึ ไปซงึ่ บำงสำนวนเป็นกลมุ่ คำ
บำงสำนวนเปน็ ประโยค ซึง่ มีทัง้ ประโยคควำมเดยี วและประโยค
ควำมซ้อน เชน่ เตะฝ่นุ ปำกหนกั คลุมถุงชน แทงขำ้ งหลงั
นอนกินบ้ำนกินเมอื ง ผ้ชู ำยพำยเรือ มะนำวไม่มีน้ำ

2. สำนวนไทยบำงสำนวนมีทง้ั มเี สยี งสัมผัสและไมม่ ีเสียงสัมผสั
ทม่ี เี สยี งสัมผัส มเี สียงสมั ผสั ในและสมั ผสั นอก จะมีต้งั แต่ 4 ถงึ
12 คำ เชน่ ตัดญำตขิ ำดมิตร ,ดอกฟำ้ กบั หมำวัด , ขดุ ด้วยปำก
ถำกดว้ ยตำ , ไปไหนมำสำมวำสองศอก , พดู ดเี ป็นศรแี ก่ตัว พดู ช่วั อปั รำชัย

สว่ นท่ไี ม่มเี สียงสัมผัส จะมีต้ังแต่ 2 ถงึ 8 คำ บำงสำนวนมกี ำรใช้คำซำ้
และเลน่ คำ เชน่ แมพ่ ระ , กำคำบพรกิ , ขำ้ มหนำ้ ข้ำมตำ ,
ตักบำตรอยำ่ ถำมพระ, คอหอยกบั ลกู กระเดือก , เปิดหู เปดิ ตำ ,
ไมค้ ดดดั ได้ คนคดดัดไมไ่ ด้ , เสียน้อยเสยี ยำก เสียมำกเสียง่ำย

3. เนื้อหำของสำนวนจะมีหลำกหลำย ดังน้ี

3.1 เนอ้ื หำเก่ียวกับรูปร่ำง หน้ำตำ ผิวพรรณ และกริ ิยำทำ่ ทำง
3.2 เน้อื หำเกี่ยวกบั ลกั ษณะนสิ ัย กริ ยิ ำอำกำรและพฤติกรรม
3.3 เนอ้ื หำเก่ยี วกับจิตใจ อำรมณ์ ควำมรสู้ กึ
3.4 เน้ือหำเก่ียวกับกำรพูด
3.5 เน้ือหำเกยี่ วกบั ควำมรกั กำรมีคู่ และกำรครองเรือน
3.6 เน้อื หำเกี่ยวกับกำรศึกษำหำควำมรู้ และกำรอบรมสงั่ สอน

5.7 เน้อื หำเกีย่ วกับควำมเปน็ อยู่ อำชีพ กำรทำงำน
กำรทำมำหำกินและกำรดำรงชวี ติ

5.8 เนอื้ หำเก่ยี วกับกำรอยู่รว่ มกนั ในสังคม กำรเมอื ง กำรปกครอง
5.9 เนื้อหำเกย่ี วกบั คุณธรรม กำรเตือนสติและคำสอนต่ำง ๆ
5.10 เนอื้ หำเกีย่ วกับเหตกุ ำรณ์ สถำนกำรณ์ เวลำ ระยะทำง
และสถำนท่ี

สำนวนไทยทใี่ ช้บ่อย พร้อมควำมหมำย

สำนวน ควำมหมำย

กินนำ้ พริกถว้ ยเกำ่ อยูก่ บั ภรรยำคนเดิม
กนิ น้ำใตศ้ อก
จำต้องยอมเปน็ รองเขำ, ไมเ่ ทียมหน้ำเทียมตำเทำ่ (มักหมำยถงึ
กล้งิ ครกข้ึนภูเขำ เมยี นอ้ ยทตี่ อ้ งยอมลงใหแ้ กเ่ มยี หลวง)

ขำ้ วใหมป่ ลำมนั เรือ่ งทตี่ นกำลงั จะทำนนั้ ถำ้ จะทำให้สำเรจ็ นั้นทำได้ยำกลำบำก จงึ
ต้องใชค้ วำมพยำยำมและควำมสำมำรถอยำ่ งมำก

อะไรทเี่ ปน็ ของใหมก่ ็ถอื ว่ำดี, นิยมเรยี กชว่ งเวลำทสี่ ำมีภรรยำเพ่ิง
แต่งงำนกนั ใหม่ ๆ วำ่ ระยะข้ำวใหม่ปลำมัน

สำนวน ควำมหมำย

แขกไมไ่ ด้รับเชิญ คนหรอื สตั ว์ท่ไี มพ่ งึ ปรำรถนำซงึ่ เข้ำมำทำใหเ้ กิดควำมเสียหำยหรือ
เดือดร้อนรำคำญ
ควำมรู้ทว่ มหวั เอำตัวไม่รอด มีควำมรูม้ ำกแต่ไมร่ จู้ ักใช้ควำมรู้ใหเ้ ปน็ ประโยชน์
ฆำ่ ควำยอยำ่ เสยี ดำยพริก ทำกำรใหญ่ไมค่ วรตระหน่ี
หำผลประโยชน์โดยตัวเองไมล่ งทนุ
จับเสอื มือเปล่ำ ผไู้ ม่มีท่ีอยู่เป็นหลกั แหลง่
เจำ้ ไมม่ ีศำล สมภำรไม่มีวดั

ซ้อื ควำยหนำ้ นำ ซ้อื ผำ้ หน้ำตรษุ ซื้อของไม่คำนึงถึงเวลำหรอื ฤดกู ำลยอ่ มไดข้ องทมี่ ีรำคำแพง

สำนวน ควำมหมำย

ตบมอื ข้ำงเดยี วไมด่ ัง ทำอะไรฝำ่ ยเดยี วยอ่ มไมเ่ กิดผล

ถอนหงอก ไม่นบั ถือควำมเปน็ ผู้ใหญ่

ทีเ่ ทำ่ แมวด้นิ ตำย ท่ีดนิ หรือเนื้อที่เล็กนอ้ ย
นำ้ ตำตกใน เศร้ำโศกเสยี ใจอยำ่ งมำก แตไ่ ม่แสดงใหค้ นอื่นเหน็

บอกหนังสอื สังฆรำช สอนสิง่ ทเ่ี ขำรู้ดอี ยูแ่ ลว้

สำนวน ควำมหมำย

ปำกหวำนกน้ เปรีย้ ว พูดจำอ่อนหวำนแตไ่ มจ่ รงิ ใจ

ผำ้ ขี้รวิ้ หอ่ ทอง คนม่งั มีแตแ่ ตง่ ตวั ซอมซอ่

พออ้ำปำกก็เห็นล้นิ ไก่ รทู้ นั กัน ไมม่ ที ำงจะโกหก หลอกกันได้
พดู เป็นตอ่ ยหอย
มัดมอื ชก พดู ฉอด ๆ ไมห่ ยดุ ปำก
บังคบั หรอื ใช้วิธกี ำรใด ๆ ใหอ้ ีกฝำ่ ยหน่งึ ตกอย่ใู น
ภำวะจำยอมโดยไม่มที ำงตอ่ สู้

สำนวน ควำมหมำย

หัวแก้วหัวแหวน เปน็ ทร่ี กั ใครเ่ อ็นดมู ำก

หำเหำใสห่ วั รนหำเร่ืองเดอื ดร้อน รำคำญใสต่ น

เอำมะพรำ้ วหำ้ วไปขำยสวน แสดงควำมรหู้ รอื อวดรกู้ ับผทู้ ร่ี เู้ ร่ืองดกี วำ่

เส้นผมบังภูเขำ เร่ืองงำ่ ย ๆ แตค่ ดิ ไมอ่ อก เหมอื นมีอะไรมำบังอยู่

หงมิ ๆ หยบิ ชิน้ ปลำมนั บุคลิกลกั ษณะเรียบรอ้ ย แต่ควำมจรงิ ฉลำด เลือกเอำดี ๆ ไปได้

แบบทดสอบ ภำพตอ่ ไปนี้ตรงกับสำนวนใด

จบั ได้คำหนงั คำเขำ ไก่เหน็ ตีนงู งูเหน็ นมไก่ ช้ีโพรงให้กะรอก

แบบทดสอบ ภำพตอ่ ไปนี้ตรงกับสำนวนใด

ย่นื หมูย่นื แมว พำยเรอื ทวนน้ำ ววั หำยลอ้ มคอก

ใด แบบทดสอบ ภำพต่อไปนต้ี รงกับสำนวน

ปลำหมอตำยเพรำะปำก อ้อยเข้ำปำกชำ้ ง ขวำนผำ่ ซำก

แบบทดสอบ ภำพต่อไปน้ตี รงกับสำนวนใด

ตำนำ้ พรกิ ละลำยแม่น้ำ มอื ไมพ่ ำยเอำเท้ำรำน้ำ รักดีหำมจ่วั รกั ชั่วหำมเสำ

แบบทดสอบ ลองมำเติมสำนวนตอ่ ไปน้ี
1. กนิ บนเรือน ขบี้ นหลงั คำ
2. เข้ำตำมตรอก ออกตำมประตู
3. ช้ำงตำยทง้ั ตวั เอำใบบัวมำปิด
4. ต่ืนแตด่ กึ สึกแตห่ นมุ่
5. มอื ถือสำก ปำกถอื ศลี

6. เจำ้ ไมม่ ีศำล สมภำรไม่มวี ัด

7. เข้ำเมืองตำหล่วิ ต้องหล่วิ ตำตำม

8. ซอ้ื ควำยหน้ำนำ ซือ้ ผ้ำหนำ้ หนำว

9. พออ้ำปำก กเ็ ห็นล้นิ ไก่

10. ฟังไมไ่ ด้ศพั ท์ จบั ไปกระเดียด

กกำำรรใใชช้สส้ ำำนนววนนไไททยย

htt://pongsit22.blogspot.com/2018/09/blog-post_90.html

ตัวอย่ำงกำรใช้สำนวนไทย

คนสมัยนใ้ี ช้ชีวติ ไม่เหน็ โลงศพไมห่ ลงั่ นำ้ ตำ
คุณไมช่ ่วยกอ็ ย่ำเปน็ พวกมอื ไมพ่ ำยเอำเท้ำรำนำ้

เขำรู้สกึ เปน็ หมำหวั เน่ำ เพรำะทท่ี ำงำนหัวหน้ำไม่คยุ กบั เขำเลย
หนำ้ ตำเธอสวยนะแต่นสิ ัยแยเ่ ขำเรยี กวำ่ สวยแต่รปู จบู ไมห่ อม
ก่อนเรำจะทำอะไรสกั อย่ำงนั้นใหส้ ำเร็จเรำควรไตร่ตรองใหด้ เี หมือนกับซื้อผำ้ ให้ดูเน้อื

กำรใชส้ ่อื โซเซียลในปัจจุบนั น้ีก็เปรยี บเสมือน ดำบสองคม ใช้
ในทำงทดี่ กี ็จะเกดิ ประโยชน์แต่ถำ้ ใชใ้ นทำงไม่ดีก็มแี ตจ่ ะเป็นโทษ

เรำกเ็ ป็นแคช่ ำวบ้ำนธรรมดำคนหน่งึ เข้ำเมอื งกรุงเป็นครง้ั แรก
ไม่รู้ประสปี ระสำอะไรไกลปนื เที่ยงนกั ล่ะ

เรำไมค่ วรไปซ้ำเติมเขำในขณะทเ่ี ขำกำลังล้มเหลวในชีวิต
เขำมักพูดว่ำกันวำ่ คนล้มอยำ่ ขำ้ ม

เรำไม่ควรไปซ้ำเติมเขำในขณะทเ่ี ขำกำลังล้มเหลวในชีวิต
เขำมักพูดวำ่ กนั วำ่ คนลม้ อยำ่ ขำ้ ม

เขำสองคนรักกันดอี ย่แู ลว้ เธอจะไปใส่ไฟเขำทำไม

ลกู ไม่อยำกเป็นหมออยำ่ บงั คบั ลูกเลย ไมเ่ คยได้ยนิ หรือเขำวำ่
อยำ่ ขม่ เขำโคขืนให้กนิ หญำ้

นกั เรยี นศกึ ษำเรือ่ งสำนวนไทยจบแลว้ นักเรียนได้รับควำมรู้ควำมเขำ้ ใจ
รคู้ วำมหมำย ทม่ี ำ ประเภท ตวั อยำ่ ง และกำรใช้สำนวนไทย จบบทเรยี น
แลว้ อย่ำลมื ทำแบบทดสอบหลังเรียนดว้ ยนะจ๊ะ

นกั เรยี นศึกษำเร่อื งสำนวนไทยจบแลว้ นักเรียน
ได้รบั ควำมร้คู วำมเขำ้ ใจ ร้คู วำมหมำย ท่ีมำ
ประเภท ตวั อยำ่ ง และกำรใช้สำนวนไทย
จบบทเรยี นแล้วอยำ่ ลมื ทำแบบทดสอบหลงั เรียน
ด้วยนะจ๊ะ