รวมคำวินิจฉัย ความเห็น ข้อหารือ ที่เกี่ยวกับกองทุนหมู่บ้าน และชุมชนเมือง

รวม

คําวนิ จิ ฉยั ความเหน็ ข้อหารือ

ทเี กยี วกับกองทุนหมู่บา้ นและ
ชุมชนเมอื ง

ฉบบั รวบรวมโดย
ปรบั ปรุ ง
ป ๒๕๖๔

นายแมนชัย ชเู สน

นบ. นบท.

LINE ID : atty.manchai // Facebook : แมนชยั ชูเสน

รวม

คาวนิ ิจฉยั ความเหน็
ขอ้ หารอื

ท่ีเกย่ี วกับกองทนุ หมบู่ ้าน
และชมุ ชนเมอื ง

แมนชยั ชเู สน
นบ. นบท.

คานา

การรวบรวม “คาวินิจฉยั ความเห็น ขอ้ หารอื ท่ีเกยี่ วกบั กองทนุ หม่บู า้ นและ
ชมุ ชนเมือง” ในครั้งน้ีมีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อใหบ้ คุ คลท่ีทางานเก่ียวกับกองทนุ หม่บู า้ นและ
ชมุ ชนเมอื ง รวมทงั้ ผทู้ ่ีสนใจทวั่ ไป ไดม้ ีตวั อย่าง คาวินิจฉยั ความเห็น ขอ้ หารือ ท่ีเก่ียวกบั
กองทนุ หม่บู า้ นและชมุ ชนเมือง เพ่ือใชเ้ ป็ นกรณีศึกษา เกี่ยวกับขอ้ กฎหมาย ระเบียบ
และแนววิธีปฏิบัติท่ีเก่ียวขอ้ งกับการดาเนินงานของกองทนุ หมู่บา้ นและชมุ ชนเมือง
และใชเ้ ป็ นหลักในการอ้างอิงหรือเพ่ือใชเ้ ป็ นแนวทางในการแก้ไขปัญหาขอ้ พิพาท
ที่เกิดขึ้นกับกองทนุ หม่บู า้ นและชมุ ชนเมือง โดยมิไดม้ ีเจตนาที่จะเอารายช่ือของบุคคล
ท่เี กย่ี วขอ้ งมาเปิ ดเผยหรือทาใหเ้ สื่อมเสีย แตอ่ ย่างใด

ผรู้ วบรวมหวังเป็ นอย่างยิ่งว่าการรวบรวม “คาวินิจฉยั ความเห็น ขอ้ หารือ
ที่เกี่ยวกบั กองทนุ หม่บู า้ นและชมุ ชนเมือง” ในครั้งนี้จะเป็ นประโยชน์ต่อการศึกษา
คน้ ควา้ ทาความเขา้ ใจและใชเ้ ป็ นแนวทางในการปฏิบัติงานของบุคคลท่ีเก่ียวขอ้ งกับ
กองทนุ หม่บู า้ นและชมุ ชนเมือง เพ่ือใหก้ ารดาเนินงานของกองทนุ หม่บู า้ นและชมุ ชนเมือง
เป็ นไปอย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์ตามเจตนารมณ์ในการจัดต้ัง
ดังท่ีบัญญัติไวใ้ นพระราชบัญญัติกองทนุ หม่บู า้ นและชมุ ชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๗
ตอ่ ไป

แมนชยั ชเู สน
กนั ยายน ๒๕๖๔

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเห็น ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกบั กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ

เรื่อง หนา้

คณะกรรมการการเลอื กตั้ง

 คาวนิ จิ ฉัยคณะกรรมการการเลือกตง้ั ท่ี 37/2564 1
เรือ่ ง : การวนิ จิ ฉยั สทิ ธสิ มคั รรับเลือกตงั้ นายกเทศมนตรตี าบลโคกสะอาด อาเภอหนองบัวระเหว
จงั หวดั ชยั ภมู ิ

(สรุปประเด็นสาคัญ : ประธานกองทุนหมู่บ้านไม่เป็นเจ้าหน้าท่ีอ่ืนของรัฐตามพระราชบัญญัติการเลือกตั้ง
สมาชกิ สภาทอ้ งถิ่นหรือผบู้ รหิ ารทอ้ งถนิ่ พ.ศ.2562 มาตรา 50 (14) )

คณะกรรมการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ รติ แห่งชาติ

 บันทึกข้อความสานักกฎหมาย (กลุ่มกฎหมาย 3) ท่ี 26/สกม./0947 3

ลงวันที่ 19 สงิ หาคม 2562

เรื่อง : แจ้งมติคณะกรรมการ ป.ป.ช. กรณีสานักงานเลขาธิการขอหารือเกี่ยวกับคณะกรรมการ

กองทุนหมู่บ้าน/ชุมชนเมือง เป็นเจ้าหน้าที่ชองรัฐ และเป็นการกระทาความผิดฐานทุจริตต่อหน้าท่ี

หรอื กระทาความผดิ ตอ่ ตาแหนง่ หนา้ ท่รี าชการหรอื ไม่

(สรุปประเด็นสาคัญ : คณะกรรมการซ่ึงดาเนินการในลักษณะของคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน

แต่มิได้อยู่ภายใต้พระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ.2547 และคณะกรรมการ

กองทุนหมู่บ้าน ตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ.2547

ไม่เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกัน

และปราบปรามการทจุ รติ พ.ศ. 2561)

 มติการประชมุ คณะกรรมการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ รติ แห่งชาติ 5

ครง้ั ท่ี 80/2562 วาระท่ี 3.11 วันท่ี 24 กรกฎาคม 2562

เร่ือง : เสนอความเหน็ กรณีคณะกรรมการกองทุนหมบู่ ้าน/ชมุ ชนเมือง เปน็ เจ้าหนา้ ทีข่ องรัฐ

และเปน็ การกระทาความผดิ ฐานทุจรติ ต่อหนา้ ท่ี หรือกระทาความผิดต่อตาแหน่งหน้าทีร่ าชการหรือไม่

(สรุปประเด็นสาคัญ : คณะกรรมการซึ่งดาเนินการในลักษณะของคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน แต่มิได้

อยู่ภายใต้พระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ.2547 และคณะกรรมการกองทุน

หมู่บ้าน ตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ.2547 ไม่เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ

ตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการ ทุจริต

พ.ศ. 2561)

 หนังสอื สถานีตารวจภธู รบางระกา ที่ ตช 0021(พล).5/4402 7

ลงวนั ท่ี 28 กนั ยายน 2561

เรื่อง : สง่ เร่อื งใหด้ าเนินคดีกบั ผูก้ ระทาความผิด

(สรุปประเดน็ สาคัญ : สถานีตารวจภูธรบางระกา ได้รับเรื่องกล่าวหาจากสานักงาน ป.ป.ช. ประจาจังหวัด

พิษณุโลก โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติส่งเรื่องคืนพนักงานสอบสวน สถานีตารวจภูธรบางระกา จึงส่ง

เรื่องกลา่ วหาใหป้ ระธานกองทุนหมูบ่ ้านพจิ ารณาแจง้ ความดาเนินคดีกับผู้กระทาความผิดภายในอายุความ

คดอี าญา)

รวบรวมโดย : แมนชยั ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเห็น ข้อหารือ ทเ่ี กี่ยวกบั กองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เร่ือง หน้า

 หนงั สือสานกั งาน ป.ป.ช.ประจาจังหวดั พษิ ณโุ ลก ลบั ท่ี ปช 0034(พล)/0961 8

ลงวนั ที่ 4 กนั ยายน 2561

เรือ่ ง : ส่งเรือ่ งใหด้ าเนินการตามอานาจหน้าท่ี

(สรุปประเด็นสาคัญ : คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติเห็นชอบให้ส่งเร่ืองกล่าวหาคืนพนักงานสอบสวน

ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ.2561

มาตรา 61 วรรคสอง)

 หนังสอื สานกั งาน ป.ป.ช. ลบั ที่ ปช 0014/5182 ลงวันท่ี 30 กนั ยายน 2551 16
เรือ่ ง : สง่ คนื สานวนการสอบสวนคดีอาญา กรณรี อ้ งทกุ ขก์ ล่าวโทษ
(สรุปประเด็นสาคัญ : ประธานกองทุนหมู่บ้านและเหรัญญิกกองทุนหมู่บ้าน ไม่ได้เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ
แม้ว่าบุคคลทั้งสองจะร่วมกันยักยอกเงินกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติไป ก็เป็นเพียงความผิด
ต่อส่วนตัวไม่อยู่ในอานาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ท่ีจะรับไว้พิจารณา จึงมีมติไม่รับพิจารณา
และใหส้ ง่ เรือ่ งกลบั ไปยังพนักงานสอบสวน ดาเนนิ การตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา)

 หนงั สอื สานกั งาน ป.ป.ช. ลับ ที่ ปช 0014/4590 ลงวนั ท่ี 29 สิงหาคม 2551 18

เร่ือง : สง่ คืนสานวนการสอบสวนคดอี าญา กรณรี ้องทกุ ข์กลา่ วโทษ

(สรุปประเด็นสาคัญ : เหรัญญิกกองทุนหมู่บ้าน ไม่ได้เป็นเจ้าหน้าท่ีของรัฐ แม้จะได้ยักยอกเงินกองทุน

หมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติไป ก็เป็นเพียงความผิดต่อส่วนตัวไม่อยู่ในอานาจของคณะกรรมการ

ป.ป.ช. ที่จะรับไว้พิจารณาจึงมีมติไม่รับพิจารณา และให้ส่งเรื่องกลับไปยังพนักงานสอบสวน ดาเนินการ

ตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา)

คณะกรรมการวินจิ ฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร

 คาวนิ ิจฉยั คณะกรรมการวินจิ ฉยั การเปิดเผยขอ้ มูลข่าวสาร สาขาสงั คม 20

การบรหิ ารราชการแผ่นดนิ และการบงั คับใช้กฎหมาย ท่ี สค 396/2562

เรือ่ ง : อุทธรณค์ าส่งั มใิ ห้เปดิ เผยข้อมูลข่าวสารของศูนย์ดารงธรรมอาเภอพระสมทุ รเจดยี ์

จงั หวัดสมุทรปราการ เก่ยี วกับเงนิ กองทนุ หม่บู ้าน

(สรุปประเด็นสาคัญ : ให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสาร 1. การกู้ยืมเงินฯ จานวน 73 ราย ผ่อนชาระแล้วกี่ราย

ค้างชาระกี่ราย 2. ผู้กู้ยืมเงินฯ ไม่มีสัญญากู้ยืมเงินจานวน 14 ราย ผ่อนชาระแล้วกี่ราย ค้างชาระก่ีราย

3. สาเนาบญั ชีกองทุนหมบู่ ้าน)

 คาวินิจฉยั คณะกรรมการวินจิ ฉยั การเปดิ เผยข้อมูลข่าวสาร สาขาสงั คม 25

การบรหิ ารราชการแผน่ ดิน และการบังคับใชก้ ฎหมาย ท่ี สค 385/2561

เร่อื ง : อุทธรณ์คาสงั่ มิใหเ้ ปิดเผยขอ้ มูลข่าวสารของสานักงานกองทนุ หมบู่ ้านและชมุ ชนเมืองแห่งชาติ

สาขา 6 จงั หวัดอุดรธานี เกยี่ วกบั โครงการพฒั นาหมบู่ า้ นและชมุ ชนยัง่ ยืน

(สรปุ ประเด็นสาคญั : ใหเ้ ปิดเผยข้อมลู ขา่ วสาร 4 รายการเกีย่ วกับโครงการพัฒนาหมู่บ้านและชุมชนยง่ั ยนื

เนือ่ งจากเป็นขอ้ มลู ข่าวสารในการปฏบิ ัตริ าชการปกติของหน่วยงานของรัฐ พรอ้ มท้งั ให้สาเนาท่มี คี ารับรอง

ถกู ต้องแกผ่ ู้อทุ ธรณ์ โดยใหผ้ ู้อุทธรณเ์ สียค่าธรรมเนียมการขอสาเนาขอ้ มูลขา่ วสารของราชการ)

รวบรวมโดย : แมนชยั ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเหน็ ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกับกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เร่ือง หน้า

 คาวนิ ิจฉัยคณะกรรมการวินจิ ฉัยการเปดิ เผยขอ้ มูลขา่ วสาร สาขาสังคม 30

การบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ และการบงั คับใช้กฎหมาย ท่ี สค 219/2561

เรอื่ ง : อทุ ธรณค์ าส่ังมใิ ห้เปิดเผยข้อมูลขา่ วสารของอาเภอวานรนวิ าสเก่ียวกับการสอบสวนข้อเท็จจรงิ

(สรุปประเด็นสาคัญ : ไม่ให้เปิดเผยรายงานการสืบสวนข้อเท็จจริงให้ผู้อุทธรณ์ทราบเน่ืองจากการ

ตรวจสอบข้อเท็จจริงยังไม่แล้วเสร็จ แต่ให้เปิดเผย คาส่ังแต่งต้ังคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริง

เน่ืองจากเป็นข้อมูลข่าวสารในการปฏิบัติราชการปกติของหน่วยงานของรัฐ และให้เปิดเผยรายงาน

การตรวจสอบบัญชีให้แก่ผู้อุทธรณ์อีกครั้ง โดยให้ผู้อุทธรณ์เสียค่าธรรมเนียมการขอสาเนาข้อมูลข่าวสาร

ของราชการทมี่ ีคารับรองสาเนาถกู ต้อง)

 คาวนิ ิจฉยั คณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลขา่ วสาร สาขาสงั คม 34

การบริหารราชการแผ่นดิน และการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย ที่ สค 69/2560

เรอื่ ง : อุทธรณค์ าสง่ั มิให้เปิดเผยข้อมลู ขา่ วสารของจังหวัดลาพนู เกี่ยวกับการตรวจสอบขอ้ เท็จจริง

(สรุปประเด็นสาคัญ : วินิจฉัยให้จังหวัดลาพูนเปิดเผยหนังสืออาเภอแม่ทา ที่ ลพ 0518/2109

ลงวันท่ี 18 สิงหาคม 2559 เว้นแต่อายุ สัญชาติ และชื่อสกุลของบิดา มารดา บ้านเลขท่ี

และสาเนาบัตรประจาตัวประชาชนของผู้ใหถ้ อ้ ยคา ในบนั ทกึ การใหถ้ อ้ ยคาตามแบบ ปค. 14)

 คาวนิ จิ ฉยั คณะกรรมการวนิ จิ ฉัยการเปิดเผยข้อมลู ข่าวสาร สาขาสังคม 39

การบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ และการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย ที่ สค 264/2561

เร่ือง : อทุ ธรณค์ าสงั่ มิให้เปิดเผยข้อมลู ข่าวสารของธนาคารออมสิน สาขาหนองหญ้าปล้อง เกี่ยวกบั

โครงการยกระดับศกั ยภาพหมู่บา้ นขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากตามแนวทางประชารฐั

(สรปุ ประเดน็ สาคญั : ให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสาร คปช.07 หนังสือขอเบิกเงินจากธนาคาร (สาหรับหมู่บ้าน)

แบบเบิกเงินโครงการยกระดับศักยภาพหมู่บ้านขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากตามแนวทางประชารัฐ

เนื่องจากเป็นข้อมูลข่าวสารในการปฏิบัติราชการปกติของหน่วยงานของรัฐ และให้ยกอุทธรณ์ข้อมูล

ข่าวสารรายการท่ี 1 เน่ืองจากค้นหาไม่พบ และมีการไปแจ้งความเอกสารหายไว้กับสถานีตารวจ และให้

ยกอุทธรณข์ ้อมูลข่าวสารรายการที่ 3 และรายการที่ 4 เนื่องจากเป็นเอกสารที่ไม่มีอยู่ในความครอบครอง

เพราะไม่มกี ารจดั ทาเอกสารดังกล่าวจงึ ไม่มขี อ้ มลู ขา่ วสารตามคาขอ แต่อย่างไรก็ดี หากผู้อุทธรณ์ไม่เช่ือว่า

หน่วยงานไม่มขี อ้ มูลขา่ วสารตามคาขอเป็นความจริง อาจใช้สิทธิร้องเรียนต่อคณะกรรมการข้อมูลข่าวสาร

ของราชการ เพอ่ื ใหค้ ณะกรรมการขอ้ มลู ขา่ วสารของราชการเข้าไปตรวจสอบข้อมลู ขา่ วสารดงั กล่าวได)้

 คาวินจิ ฉยั คณะกรรมการวินจิ ฉยั การเปิดเผยขอ้ มูลขา่ วสาร สาขาสังคม 44

การบรหิ ารราชการแผ่นดิน และการบังคับใช้กฎหมาย ที่ สค 288/2559

เร่ือง : อุทธรณ์คาสั่งมิให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารของอาเภอเขาวง จังหวัดกาฬสินธ์ุ เก่ียวกับโครงการมาตรการ

ส่งเสริมความเปน็ อยู่ระดับตาบล

(สรุปประเด็นสาคัญ : วินิจฉัยให้เปิดเผยรายละเอียดการอนุมัติให้ดาเนินการตามโครงการมาตรการ

ส่งเสริมความเป็นอยู่ระดับตาบล (ตาบลละ 5 ล้าน) เนื่องจากเป็นข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการปฏิบัติ

ราชการปกติของหน่วยงานของรัฐ ซ่ึงผู้อุทธรณ์ซึ่งเป็นประชาชนสามารถใช้สิทธิขอข้อมู ลข่าวสาร

เพอ่ื ตรวจสอบการดาเนินการดงั กลา่ วได้ โดยให้ปกปดิ ช่อื และเลขท่ีบัญชธี นาคารของผู้ทีเ่ ก่ียวขอ้ ง)

รวบรวมโดย : แมนชัย ชูเสน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเหน็ ข้อหารือ ทเ่ี กี่ยวกับกองทนุ หมู่บ้านและชมุ ชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เร่อื ง หน้า

กระทรวงมหาดไทย

 รายงานการประชมุ คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย 48

คณะท่ี 1 ครั้งท่ี 3/2562 วันท่ี 24 ตุลาคม 2561 ระเบียบวาระที่ 3.1 ข้อหารือการปฏิบัติหน้าที่ในฐานะ

ประธานกรรมการกองทุนหมบู่ า้ นของผใู้ หญบ่ ้าน ตาบลนารอง อาเภอนารอง จงั หวดั บรุ รี มั ย์

(สรุปประเด็นสาคัญ : คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย คณะที่ 1 มีความเห็น

ว่าบุคคลใดก็ตามได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านตามข้อ 24 ประกอบข้อ 19

ของระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ว่าด้วยการจัดตั้งและบริหารกองทุน

หมบู่ า้ นและชุมชนเมอื งแห่งชาติ พ.ศ. 2551 ให้ดารงตาแหน่งประธานกองทุนหมูบ่ ้าน จึงเป็นเจ้าพนักงาน

ตามบทนยิ ามคาว่า “เจ้าพนักงาน” ตามมาตรา 1 (16) แห่งประมวลกฎหมายอาญา)

 หนังสอื จังหวัดตรงั ท่ี ตง 0018.1/ว 636 ลงวนั ท่ี 8 กมุ ภาพันธ์ 2560 60

เรื่อง : แนวทางและข้ันตอนการดาเนินโครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บา้ นและชมุ ชน (SML)

(สรุปประเด็นสาคัญ : โครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและชุมชน (SML) สามารถดาเนินการต่อไปได้

โดยหมู่บ้านจะต้องดาเนินการให้มีคณะกรรมการโครงการหมู่บ้านและชุมชน พร้อมกาหนดกรอบแผนงาน

โครงการโดยใช้กระบวนการมสี ่วนรว่ มของประชาชนในหมบู่ า้ น ตามระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน

และชุมชนเมืองแห่งชาติ ว่าด้วยแนวทางการดาเนินงานตามโครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและ

ชุมชน (SML) พ.ศ. 2555)

 หนังสอื จังหวดั ชัยภูมิ ท่ี ชย 0019/14418 ลงวันท่ี 3 พฤศจิกายน 2558 61
เรอื่ ง : ขอความอนเุ คราะห์พนักงานอยั การเปน็ ทนายฟ้องคดีแพ่ง

 หนังสือกรมการปกครอง ท่ี มท 0307.2/ว 5082 ลงวันที่ 24 มนี าคม 2558 63

เรื่อง : ซักซ้อมความเข้าใจเรื่องการเบิกจ่ายค่าตอบแทนและคา่ ใชจ้ า่ ยในการเดินทางของคณะผไู้ กลเ่ กลยี่ กรณี

ทาหน้าทไ่ี กลเ่ กล่ียและประนอมข้อพพิ าททางแพง่

(สรุปประเด็นสาคัญ : หนี้กองทุนหมู่บ้านตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ

พ.ศ. 2547 ไม่สามารถนามาไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาททางแพ่งโดยอาศัยกฎกระทรวงว่าด้วยการ

ไกล่เกล่ยี และประนอม ขอ้ พพิ าททางแพง่ พ.ศ. 2553 ได้)

 หนังสือจังหวดั พจิ ติ ร ท่ี พจ 0018/ว 457 ลงวนั ที่ 11 กุมภาพันธ์ 2558 66

เรื่อง : หารือการเบกิ ค่าตอบแทนของคณะผู้ไกล่เกลีย่ และประนอมข้อพิพาททางแพ่ง

(สรุปประเด็นสาคัญ : หน้ีกองทุนหมู่บ้านตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ

พ.ศ. 2547 ไม่สามารถนามาไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาททางแพ่งโดยอาศัยกฎกระทรวงว่าด้วยการ

ไกล่เกลี่ยและประนอม ข้อพิพาททางแพ่ง พ.ศ. 2553 จึงทาให้ไม่สามารถเบิกค่าตอบแทนและค่าใช้จ่าย

ของคณะผูไ้ กล่เกลย่ี ได้)

 หนงั สือจังหวัดสงขลา ที่ สข 0018.1/ว 825 ลงวันท่ี 16 กุมภาพนั ธ์ 2558 67

เรอื่ ง : หารอื การเบกิ ค่าตอบแทนของคณะผู้ไกล่เกลีย่ และประนอมข้อพิพาททางแพง่

(สรุปประเด็นสาคัญ : หน้ีกองทุนหมู่บ้านตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ

พ.ศ. 2547 ไมส่ ามารถนามาไกลเ่ กลย่ี และประนอมขอ้ พพิ าททางแพง่ โดยอาศยั กฎกระทรวงวา่ ด้วยการ

รวบรวมโดย : แมนชยั ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเหน็ ข้อหารือ ทเ่ี กี่ยวกบั กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เรือ่ ง หน้า

ไกล่เกลี่ยและประนอม ข้อพิพาททางแพ่ง พ.ศ. 2553 จึงทาให้ไม่สามารถเบิกค่าตอบแทนและค่าใช้จ่าย
ของคณะผูไ้ กลเ่ กลยี่ ได)้

 หนังสือกระทรวงมหาดไทย ด่วนที่สดุ ท่ี มท 0417.3/1871 69

ลงวันที่ 2 มถิ ุนายน 2549

เรอ่ื ง : การมอบอานาจให้ทาหน้าท่ีแทนนายทะเบยี นกองทุนหมบู่ ้าน

(สรุปประเด็นสาคัญ : ขอให้ผู้ว่าราชการจังหวัดในฐานะประธานคณะอนุกรรมการสนับสนุนและติดตาม

การดาเนินงานกองทุนหมู่บ้านระดับจังหวัดทาหน้าท่ีนายทะเบียนกองทุนหมู่บ้าน ตามมติที่ประชุม

คณะกรรมการกองทุนหม่บู า้ นและชุมชนเมอื งแห่งชาติ (กทบ.) )

สานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า

 บันทกึ สานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เรอ่ื งเสร็จท่ี 505/2552 73

เรื่อง : การกยู้ มื เงินของกองทุนหมบู่ ้านและชมุ ชนเมอื งแห่งชาติ

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ไม่มีอานาจในการกู้ยืมเงินเพื่อดาเนินการ

ตามวัตถุประสงค์ของพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. 2547 เน่ืองจากไม่มี

บทบัญญัติใดกาหนดให้กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ หรือคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและ

ชมุ ชนเมอื งแห่งชาติ มีวตั ถุประสงค์หรอื อานาจหนา้ ทใ่ี นการกู้ยืมเงนิ ไวเ้ ป็นการเฉพาะ)

 บันทึกสานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เรอื่ งเสร็จท่ี 258/2551 78

เรอื่ ง : ปญั หาขอ้ กฎหมายเกย่ี วกับระยะเวลาสิน้ สดุ การจดทะเบียนกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมืองเปน็ นติ บิ ุคคล

(สรุปประเด็นสาคัญ : การดาเนินการจัดต้ังและจดทะเบียนกองทุนหมู่บ้านใดที่ดาเนินการไม่แล้วเสร็จทัน

ระยะเวลาภายใน 3 ปีนับแต่วันที่พระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. 2547

ใช้บังคับตามมาตรา 30 กส็ ามารถดาเนนิ การตอ่ ไปได้)

 บนั ทึกสานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า เรอ่ื งเสรจ็ ท่ี 1022/2547 83

เรื่อง : หารอื ปัญหาขอ้ กฎหมายเกี่ยวกับสถานภาพของคณะกรรมการกองทนุ หม่บู ้าน

(สรุปประเด็นสาคัญ : คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านเป็นผู้ใช้อานาจและปฏิบัติหน้าที่ตามที่ระเบียบ

กาหนดไว้ คณะกรรมการกองทุนหมบู่ ้านจึงมีฐานะเปน็ เจา้ หน้าที่ของรัฐ)

 บนั ทกึ สานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา เรอื่ งเสร็จที่ 952/2547 85

เร่อื ง : การดาเนินคดีแพง่ และคดอี าญาเก่ยี วกบั เงนิ กองทนุ หม่บู า้ น

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (องค์การมหาชน) เป็นเจ้าของเงิน
กองทนุ หม่บู า้ น

2. ในกรณีที่มีคดีพิพาทเกิดขึ้นเก่ียวกับเงินกองทุนหมู่บ้าน ไม่ว่าทางแพ่งหรือ
ทางอาญากองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (องค์การมหาชน) จึงเป็นผู้ถูกโต้แย้งสิทธิหรือ
เปน็ ผู้เสียหาย ดังนั้นกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (องค์การมหาชน) จึงมีอานาจดาเนินคดีแพ่ง
และคดีอาญาเก่ียวกับเงินกองทุนหมู่บ้าน ส่วนคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านเป็นเพียงกลุ่มบุคคล
มิใชบ่ คุ คลธรรมดาหรอื นติ บิ คุ คลจึงไมม่ อี านาจดาเนินคดแี พ่งและคดีอาญาเก่ยี วกบั เงนิ กองทนุ หม่บู า้ น

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเห็น ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกับกองทนุ หมู่บ้านและชมุ ชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เร่ือง หนา้

3. ในการดาเนินคดีแพ่งและคดีอาญาเกย่ี วกบั เงนิ กองทุนหมู่บ้าน กองทุนหมู่บ้านและ
ชุมชนเมอื งแห่งชาติ (องค์การมหาชน) อาจจะดาเนินคดีด้วยตนเองหรือจะมอบอานาจให้บุคคลอื่นซึ่งเป็น
บุคคลธรรมดาหรอื นอตบิ คุ คลดาเนินคดแี ทนก็ได้

4. ในการดาเนินคดีเก่ียวกับเงินกองทุนหมู่บ้าน กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง
แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ไม่สามารถมอบอานาจให้คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านเป็นผู้แทนในการ
ดาเนินคดีเกี่ยวกับเงินกองทุนหมู่บ้านได้ เน่ืองจากคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านเป็นเพียงคณะบุคคล
ไม่ใช่บุคคลธรรมดาหรือนอตอบุคคลท่ีจะเป็นคู่ความในคดีได้ แต่กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ
(องค์การมหาชน) อาจมอบอานาจใหป้ ระธานกรรมการหรือกรรมการกองทุนหมู่บ้านคนใดคนหนึ่งในฐานะ
ทเ่ี ปน็ บคุ คลธรรมดาดาเนินคดีแทนกไ็ ด้

5. กองทุนหมูบ่ ้านและชมุ ชนเมืองแห่งชาติ (องค์การมหาชน) อาจร้องขอให้พนักงาน
อยั การเปน็ โจทกใ์ หว้ ่าต่างในคดีแพ่งได้
หมายเหตุ : กองทนุ หมู่บ้านในขณะนัน้ ยังไมไ่ ด้จดทะเบยี นเป็นนิตบิ ุคคล)

สานักงาน ก.พ.ร.

 หนงั สือสานักงาน ก.พ.ร. ที่ นร 1206/146 ลงวนั ท่ี 26 ธนั วาคม 2557 92

เรอ่ื ง : ขอหารือการเบกิ ค่าตอบแทนของคณะผู้ไกลเ่ กลยี่ และประนอมข้อพพิ าททางแพ่ง

(สรุปประเด็นสาคัญ : หน้ีกองทุนหมู่บ้านตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ
พ.ศ. 2547 ไม่สามารถนามาไกล่เกล่ียและประนอมข้อพิพาททางแพ่งโดยอาศัยกฎกระทรวงว่าด้วยการ
ไกล่เกล่ียและประนอม ข้อพิพาททางแพ่ง พ.ศ. 2553 จึงทาให้ไม่สามารถเบิกค่าตอบแทนและค่าใช้จ่าย
ของคณะผู้ไกลเ่ กลีย่ ได้)

 หนงั สอื สานกั งาน ก.พ.ร. ท่ี นร 1206/180 ลงวนั ท่ี 24 ธันวาคม 2556 95

เรือ่ ง : ขอหารอื การเบิกค่าตอบแทนของคณะผไู้ กล่เกลย่ี และประนอมข้อพพิ าททางแพ่ง

(สรุปประเด็นสาคัญ : หน้ีกองทุนหมู่บ้านตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ
พ.ศ. 2547 ไม่สามารถนามาไกล่เกล่ียและประนอมข้อพิพาททางแพ่งโดยอาศัยกฎกระทรวงว่าด้วย
การไกล่เกล่ียและประนอม ข้อพิพาททางแพ่ง พ.ศ. 2553 จึงทาให้ไม่สามารถเบิกค่าตอบแทนและ
คา่ ใชจ้ ่ายของคณะผู้ไกล่เกล่ียได้)

 หนังสือสานักงาน ก.พ.ร. ที่ นร 1200/ว23 ลงวันท่ี 19 ตลุ าคม 2555 97

เรอ่ื ง : แนวปฏิบัติสาหรบั องค์การมหาชนเกยี่ วกับการใช้เครื่องหมายครฑุ พาห์ การใช้เคร่อื งหมายราชการ

เคร่ืองแบบและเคร่ืองแบบพิธีการ (หรอื เคร่อื งแบบปกติขาว)

(สรุปประเด็นสาคญั : องค์การมหาชนเป็นหนว่ ยงานของรฐั ตามระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการทา

หรือใช้เคร่ืองหมายครุฑพ่าห์ในราชการ พ.ศ.2544 องค์การมหาชนจึงสามารถใช้เคร่ืองหมายครุฑพ่าห์

ในราชการได้ และสามารถใช้ครุฑพ่าห์ในประกอบเคร่ืองแต่งกายของผู้อานวยการ เจ้าหน้าท่ี และลูกจ้าง

ขององคก์ ารมหาชนไดด้ ว้ ย)

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเห็น ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกบั กองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เร่อื ง หนา้

 หนงั สือสานกั งาน ก.พ.ร. ท่ี นร 1204.1/790 ลงวันท่ี 6 กรกฎาคม 2547 108

เรอ่ื ง : การออกระเบียบขอ้ บังคบั ขององค์การมหาชน

(สรุปประเด็นสาคัญ : คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ สามารถออกระเบียบ

ขอ้ บงั คับตา่ งๆ ตามท่ีพระราชกิจฎีกาจัดตั้งกาหนดให้เป็นอานาจหน้าท่ีของคณะกรรมการได้เองตามความ

เหมาะสม

สานกั งานศาลยตุ ิธรรม

 หนงั สือสานักงานศาลยุตธิ รรม ท่ี ศย 016/ว 228 ลงวนั ท่ี 27 พฤษภาคม 2548 109
เรอ่ื ง : การดาเนนิ คดีกองทนุ หม่บู ้านและชุมชนเมือง
(สรุปประเด็นสาคัญ : ผู้พิพากษาและตุลาการมีอิสระในการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีให้เป็นไปตาม
รัฐธรรมนูญและกฎหมาย การพิจารณาพิพากษาอรรถคดีของผู้พิพากษาและตุลาการไม่อยู่ภายใต้การ
บงั คบั บัญชาตามลาดบั ชนั้ )

คาวินิจฉยั ของประธานศาลอุทธรณ์

 คาวินจิ ฉัยของประธานศาลอทุ ธรณ์ ท่ี 260/2553 121

ลงวนั ที่ 29 กรกฎาคม 2553

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนหมู่บ้านฟ้องให้สมาชิกชาระหน้ีตามสัญญาเงินกู้และสัญญาค้าประกัน

เปน็ คดีผู้บรโิ ภค ตามพระราชบัญญตั วิ ธิ ีพิจารณาคดีผู้บริโภค พ.ศ. 2551 มาตรา 3 (1)

และมาตรา 3 (3) )

 คาวนิ จิ ฉัยของประธานศาลอุทธรณ์ ที่ 261/2553 123

ลงวนั ท่ี 29 กรกฎาคม 2553

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนหมู่บ้านฟ้องให้สมาชิกชาระหน้ีตามสัญญาเงินกู้และสัญญาค้าประกัน

เป็นคดผี บู้ รโิ ภคตามพระราชบญั ญัตวิ ิธีพจิ ารณาคดผี ้บู รโิ ภค พ.ศ. 2551 มาตรา 3 (1)

และมาตรา 3 (3) )

 คาวินจิ ฉัยของประธานศาลอทุ ธรณ์ ท่ี 262/2553 125

ลงวนั ที่ 29 กรกฎาคม 2553

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนหมู่บ้านฟ้องให้สมาชิกชาระหน้ีตามสัญญาเงินกู้และสัญญาค้าประกัน

เป็นคดีผู้บรโิ ภคตามพระราชบัญญตั ิวิธพี จิ ารณาคดผี ู้บรโิ ภค พ.ศ. 2551 มาตรา 3 (1)

และมาตรา 3 (3) )

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเห็น ข้อหารือ ทเ่ี กี่ยวกับกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เร่ือง หน้า

สานักงานอยั การสงู สดุ

 บนั ทึกข้อตกลงความร่วมมือ ระหว่างสานักงานอัยการสูงสดุ 127

กบั กองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื งแหง่ ชาติ ลงวันที่ 3 กุมภาพนั ธ์ 2554

เรอ่ื ง : ความรว่ มมือในการเผยแพร่ความรู้และช่วยเหลือทางดา้ นกฎหมายที่เกีย่ วข้องกบั การดาเนนิ งาน

ของกองทนุ หม่บู า้ นและชุมชนเมอื ง

 หนงั สอื สานักงานอยั การสูงสุด ท่ี อส 0024(กท)/ว 172 130

ลงวันท่ี 10 เมษายน 2551

เรื่อง : อานาจหนา้ ทขี่ องพนักงานอยั การในการรับว่าตา่ ง หรอื แก้ต่าง ให้กบั กองทนุ หมบู่ า้ นฯท่จี ดทะเบยี น

เปน็ นิติบุคคล

(สรุปประเด็นสาคัญ : พนักงานอัยการมีอานาจและหน้าท่ีในการรับว่าต่างหรือแก้ต่างคดีแพ่งให้กับ

กองทุนหมู่บ้านที่จดทะเบียนเป็นนติ ิบุคคล )

 หนังสอื สานกั งานอยั การสูงสุด ที่ อส 0024.2/3299 132

ลงวนั ที่ 17 มีนาคม 2551

เร่ือง : หารืออานาจหนา้ ทีข่ องพนักงานอยั การในการรับว่าต่าง หรือแก้ตา่ ง ให้กับกองทุนหมู่บา้ นท่ีจดทะเบียน

เป็นนติ บิ คุ คล

(สรุปประเด็นสาคัญ : ก่อนจะดาเนินการฟ้องคดีต่อศาลพนักงานอัยการจะดาเนินการประนอมข้อพิพาท

ใหก้ บั กองทนุ หมบู่ า้ นก่อน)

 หนังสอื สานกั งานอยั การสงู สดุ ที่ อส (สฝพก.)0018/ว 204 133
ลงวนั ที่ 12 พฤษภาคม 2548
เรอื่ ง : การดาเนินคดีกองทนุ หมบู่ ้านและชุมชนเมือง

กระทรวงยุติธรรม กรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ

 บันทกึ ข้อกระทรวงยุตธิ รรม กรมคุ้มครองสิทธแิ ละเสรภี าพ ที่ ยธ 0402/ 249 144
ลงวันที่ 5 พฤศจกิ ายน 2558
เรื่อง : ตอบข้อหารือสานักงานยุติธรรมจางหวดั ฉะเชงิ เทราเก่ยี วกับการจา้ งทนายความเพื่อว่าความ
กรณีผดิ นดั ชาระหนี้ของการดาเนินงานกองทุนหมู่บ้าน
(สรปุ ประเดน็ สาคญั : กองทนุ ยตุ ิธรรมไมส่ ามารถให้ความชว่ ยเหลอื สนับสนุนเงินกองทุนค่าทนายความและ

คา่ ธรรมเนียมศาลให้แก่กองทุนหมู่บ้านได้ เน่ืองจากมีโอกาสได้รับการช่วยเหลือหรือบรรเทาความเสียหาย

ตามกฎหมายอืน่ แล้ว ตามระเบียบคณะกรรมการบริหารกองทนุ ยตุ ิธรรม พ.ศ. 2553 ขอ้ 9 (8) )

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเหน็ ข้อหารือ ทเ่ี กี่ยวกับกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เรื่อง หนา้

สานกั งานกองทนุ หมู่บา้ นและชุมชนเมืองแหง่ ชาติ (สทบ.)

 บนั ทกึ ข้อความสานักงานกองทนุ หมู่บา้ นและชุมชนเมอื งแห่งชาติ 145

ท่ี ฝกท.0401/ ว 528 ลงวนั ท่ี 9 ตุลาคม 2563

เร่อื ง : การอายดั บัญชีกองทนุ หมู่บา้ นและชุมชนเมืองเพอ่ื การบงั คับชาระหน้บี ญั ชีที่ 3

(สรุปประเด็นสาคัญ : เงินฝากในบัญชีของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองต้องห้ามมิให้ยึดหรืออายัด

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1307 และเป็นทรัพย์สินที่ตามกฎหมายย่อมไม่อยู่

ในความรับผิดแหง่ การบงั คับคดี )

 หนงั สือสานักงานกองทุนหมูบ่ ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ท่ี สทบ.0401/64 146

ลงวันที่ 6 ตุลาคม 2563

เรื่อง : การอายดั บัญชกี องทุนหมูบ่ ้านและชมุ ชนเมืองเพื่อการบังคับชาระหน้บี ัญชีท่ี 3

(สรุปประเด็นสาคัญ : เงินฝากในบัญชีของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองต้องห้ามมิให้ยึดหรืออายัด

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1307 และเป็นทรัพย์สินท่ีตามกฎหมายย่อมไม่อยู่

ในความรับผิดแห่งการบังคบั คดี )

 หนังสอื สานักงานกองทุนหม่บู ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ท่ี สทบ.0401/65 149

ลงวนั ที่ 18 มกราคม 2563

เร่ือง : การอายดั บัญชีกองทุนหมู่บา้ นและชมุ ชนเมืองเพ่อื การบังคับชาระหน้บี ญั ชีที่ 3

(สรุปประเด็นสาคัญ : เงินฝากในบัญชีของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองต้องห้ามมิให้ยึดหรืออายัด

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1307 และเป็นทรัพย์สินท่ีตามกฎหมายย่อมไม่อยู่

ในความรับผดิ แห่งการบังคบั คดี )

 หนังสอื สานกั งานกองทุนหมู่บา้ นและชุมชนเมืองแห่งชาติ ท่ี สทบ.0401/66 152

ลงวนั ท่ี 18 มกราคม 2563

เร่ือง : การอายดั บญั ชกี องทนุ หมบู่ ้านและชมุ ชนเมืองเพ่อื การบงั คบั ชาระหนี้บัญชที ี่ 3

(สรุปประเด็นสาคัญ : เงินฝากในบัญชีของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองต้องห้ามมิให้ยึดหรืออายัด

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1307 และเป็นทรัพย์สินที่ตามกฎหมายย่อมไม่อยู่

ในความรับผดิ แห่งการบังคับคดี )

 หนงั สอื สานกั งานกองทุนหม่บู า้ นและชุมชนเมืองแห่งชาติ ท่ี สทบ.0401/3 155

ลงวันท่ี 14 มกราคม 2563

เรอ่ื ง : หารอื แนวทางปฏิบตั ิเกย่ี วกบั การทานติ ิกรรมซือ้ ทด่ี ินของกองทุนหมบู่ า้ น

(สรุปประเด็นสาคัญ : ในกรณกี ารซอ้ื ท่ีดินเพ่ือเป็นทรัพย์สินของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง เพื่อใช้เป็น

ท่ีตั้งที่ทาการน้ัน ย่อมเป็นอานาจในการบริหารจัดการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองของคณะกรรมการ

กองทนุ หมบู่ ้าน)

รวบรวมโดย : แมนชยั ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเหน็ ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกับกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เร่อื ง หนา้

 บันทึกข้อความสานักงานกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื งแหง่ ชาติ 156

ที่ ฝปค.0602/ ว.142 ลงวนั ท่ี 30 เมษายน 2563

เรือ่ ง : แนวทางปฏบิ ตั กิ ารดาเนินกิจกรรมฌาปนกจิ สงเคราะห์ของเครือขา่ ยกองทุนหมบู่ ้านและชุมชนเมือง

(สรุปประเด็นสาคัญ : ในกรณีท่ีเครือข่ายกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองมีการดาเนินกิจกรรมฌาปนกิจ

สงเคราะห์ จะตอ้ งมกี ารจดทะเบียนให้ถกู ต้องตามพระราชบัญญัติการฌาปนกิจสงเคราะห์ พ.ศ. 2545)

 หนงั สอื สานักงานกองทุนหมบู่ า้ นและชุมชนเมืองแห่งชาติ ท่ี สทบ.0602/20 157

ลงวันท่ี 3 เมษายน 2563

เรื่อง : ตอบขอ้ หารือกรณีขอยกเวน้ จดทะเบยี นตามพระราชบัญญตั กิ ารฌาปนกิจสงเคราะห์ พ.ศ. 2545

(สรุปประเด็นสาคัญ : แม้คณะกรรมการเครือข่ายจะเกิดข้ึนภายใต้ระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน

และชมุ ชนเมืองแห่งชาติ ฉบับที่ 11 ว่าด้วยเครือข่ายกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. 2549

แต่ในกรณที ่เี ครือขา่ ยกองทุนหมูบ่ า้ นและชมุ ชนเมืองมกี ารดาเนินกิจกรรมฌาปนกจิ สงเคราะห์ จะต้องมีการ

จดทะเบียนให้ถูกตอ้ งตามพระราชบัญญัตกิ ารฌาปนกิจสงเคราะห์ พ.ศ. 2545)

 หนงั สือสานักงานกองทุนหมบู่ ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ที่ สทบ.0602/008 158
ลงวันท่ี 24 มกราคม 2560
เรื่อง : แนวทางและข้ันตอนการดาเนินโครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและชุมชน (SML)
(สรุปประเดน็ สาคัญ : โครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและชุมชน (SML) สามารถดาเนินการต่อไปได้
โดยหมู่บ้านจะต้องดาเนินการให้มีคณะกรรมการโครงการหมู่บ้านและชุมชน พร้อมกาหนดกรอบแผนงาน
โครงการโดยใช้กระบวนการมสี ่วนร่วมของประชาชนในหมบู่ ้าน ตามระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน
และชุมชนเมืองแห่งชาติ ว่าด้วยแนวทางการดาเนินงานตามโครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและ
ชมุ ชน (SML) พ.ศ. 2555)

 หนังสอื สานักงานกองทุนหมู่บา้ นและชุมชนเมืองแห่งชาติ ที่ สทบ.0401/008 159

ลงวนั ท่ี 18 กุมภาพนั ธ์ 2552

เรื่อง : หารอื แนวทางในการปฏิบัติของกองทนุ หมูบ่ ้านและชมุ ชนเมือง

(สรปุ ประเด็นสาคญั : 1. กรณีเงนิ สมทบกองทุน คณะกรรมการกองทุนหมู่บา้ นสามารถนามาบริหารจัดการ

กองทุนหมู่บ้าน ตามข้อ 21 (1) แห่งระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ

วา่ ด้วยการจดั ตง้ั และบรหิ ารกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื งแหง่ ชาติ พ.ศ. 2551

2. กรณีเงินประกันความเสี่ยง โดยหลักการแล้ว ไม่สามารถนาไปปล่อยกู้ให้กับ

สมาชกิ ได)้

 หนงั สือสานกั งานกองทุนหมบู่ ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ที่ สทบ.0401/0105 164
ลงวันที่ 15 สิงหาคม 2551
เรอ่ื ง : หารือระเบียบคณะกรรมการกองทนุ หมบู่ ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ
(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. กรณีเงินกองทุนประกันความเสี่ยงของกองทุนหมู่บ้าน ท่ีไม่ได้จัดสรรจากกาไร
สุทธิและไม่ได้กาหนดไว้ในระเบียบกองทุนหมู่บ้าน จะต้องมีการระบุเพิ่มเติมไว้ในระเบียบของ
กองทนุ หมู่บา้ น

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเห็น ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกับกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ต่อ)

เรื่อง หนา้

2. เงินกองทุนประกันความเส่ียงประกันหน้ีสูญท่ีเรียกเก็บจากสมาชิกที่มีอยู่ ซึ่งไม่ได้
เกิดจากการจัดสรรเงินกาไรสทุ ธิ ไมต่ อ้ งนาเขา้ บัญชที ่ี 1

3. กรณีเงินประกันความเสี่ยงที่ได้รับการจัดสรรจากกาไรสุทธิบัญชีที่ 1 ตามข้อ 48
วรรคสอง แห่งระเบยี บคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ว่าด้วยการจัดตั้งและบริหาร
กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. 2551 คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านสามารถกาหนด
หลกั เกณฑ์ เงื่อนไข วิธีการนาไปใชไ้ ด้ โดยกาหนดไว้ในระเบียบของกองทุนหมูบ่ า้ นและชมุ ชนเมือง

 หนงั สือสานักงานกองทุนหมู่บา้ นและชุมชนเมืองแห่งชาติ ที่ สทบ.0401/47 166

ลงวันท่ี 27 มีนาคม 2551

เร่อื ง : หารอื แนวทางการดาเนนิ งานกองทนุ หมูบ่ ้านและชุมชนเมือง

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. กองทุนหมู่บ้านท่ีจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลแล้ว ย่อมมีสถานะเป็นนิติบุคคลตาม

กฎหมายโดยมีคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านเป็นผู้มีอานาจกระทาการแทนกองทุนหมู่บ้าน ดังน้ันการ

ดาเนินคดีกับสมาชิกที่ผิดนัดชาระหน้ี กองทุนหมู่บ้านสามารถดาเนินคดีตามกฎหมายได้โดยไม่ต้องขอรับ

มอบอานาจจาก สทบ.

2. หากกองทนุ หมบู่ า้ นต้องการฟอ้ งคดี จะต้องชาระค่าธรรมเนยี มศาลเอง

3. กรณที ่มี กี ารเปลี่ยนแปลงคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน ให้กองทุนจัดทารายงาน

การประชุมแจ้งรายชื่อคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านท่ีได้รับคัดเลือกให้คณะอนุกรรมการสนับสนุนระดับ

อาเภอเพือ่ ทราบ แตใ่ นกรณเี ปล่ียนแปลงลายมือชื่อกรรมการผู้มีอานาจ ฝาก-ถอน เงินจากธนาคารถือเป็น

เร่ืองภายในของกองทุนหมู่บ้านท่ีสามารถดาเนินการได้โดยไม่ต้องผ่านคณะอนุกรรมการ สนับสนุน

ระดบั อาเภอ

4. กองทุนหมู่บ้านที่จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลแล้ว สามารถดาเนินการขอขยาย

วงเงนิ กจู้ ากธนาคารได้

5. กรณีหมู่บ้านใหม่ท่ีได้รับการแบ่งแยกนั้นได้จัดต้ังเป็นกองทุนหมู่บ้านแล้ว

กองทุนหมู่บ้านที่ได้รับการแบง่ แยกใหมน่ ้นั สามารถกู้เงินจากกองทุนหมู่บ้านเดิม หรือกองทุนหมู่บ้านอ่ืนได้

ตามเง่ือนไขและวิธีการท่ีกาหนดไว้ในระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง แห่งชาติ

วา่ ด้วยการจดั ต้ังและบริหารกองทนุ หมู่บ้านและชมุ ชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๑ ขอ้ ๔๓

กรณหี มบู่ า้ นใหม่ท่ไี ด้รับการแบ่งแยกนั้นยังไม่ได้รับการจัดตั้งเป็นกองทุนหมู่บ้าน

หมู่บ้านที่ได้รับการแยกใหม่จึงไม่มีฐานะเป็นกองทุนหมู่บ้าน จึงไม่สามารถทาการกู้เงินจากกองทุนหมู่บ้าน

เดิมหรือกองทุนหมู่บ้านอ่ืนได้ ดังน้ันหมู่บ้านใหม่ท่ีได้รับการแบ่งแยกนี้จึงต้องรอนโยบายจากทางภาครัฐ

หรือคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติในการกาหนดหรือจัดต้ังให้เป็นกองทุนหมู่บ้าน

ต่อไป อย่างไรก็ตามหมู่บ้านใหม่ท่ีได้รับการแบ่งแยกและยังไม่มีฐานะเป็นกองทุนหมู่บ้านน้ี ไม่ตัดสิทธิ

สมาชิกท่ีอยู่ในเขตพ้ืนที่หมู่บ้านท่ีได้รับการแยกเป็นหมู่บ้านใหม่ในการเป็นสมาชิก และไม่ตัดสิทธิในการ

กเู้ งินจากกองทุนหมูบ่ า้ นเดมิ )

 บันทกึ ข้อความสานกั งานกองทุนหมูบ่ า้ นและชุมชนเมอื งแหง่ ชาติ 169

ที่ ฝกท.0401/ 019 ลงวันที่ 25 มกราคม 2553

เรื่อง : ตอบข้อหารือแนวทางปฏบิ ัติตามระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ

วา่ ดว้ ยการจดั ตั้งและบริหารกองทุนหมบู่ ้านและชมุ ชนเมืองแหง่ ชาติ พ.ศ. 2551

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเหน็ ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกบั กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เร่ือง หนา้

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. เงินสมทบกองทุนและเงินประกันความเสี่ยงต้องเก็บไว้ในบัญชีท่ี 1 เท่าน้ัน

หา้ มถอนเงนิ สมทบกองทุนและเงนิ ประกนั ความเส่ียงไปเขา้ บัญชีอ่นื

2. คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านสามารถนาเงินสมทบกองทุนมาบริหารจัดการ
กองทุนหมู่บ้าน ตามข้อ 21 (1) แห่งระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ
ว่าด้วยการจัดตั้งและบริหารกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. 2551 โดยอาจปล่อยกู้ให้กับ
สมาชิกได้

ส่วนเงินประกันความเสี่ยง เนื่องจากเป็นการจัดสรรกาไรสุทธิท่ีมีลักษณะเป็นการ
ประกันความเส่ียงในการบริหารจัดการกองทุนหมู่บ้าน เพื่อให้เกิดความม่ันคงและมิให้เกิดผลกระทบ
ในกรณีที่เกิดปัญหาสมาชิกไม่ชาระหน้ีคืนกองทุน หรือกรณีท่ีมีการปล่อยกู้แล้วไม่สามารถติดตามทวงถาม
ได้และมีการดาเนินคดีถึงท่ีสุดแล้วไม่สามารถ ยึดทรัพย์ บังคับคดี มาชาระหนี้ได้ ในกรณีดังกล่าวต้องขอ
มติท่ีประชมุ สมาชกิ เพอ่ื นาเงินประกนั ความเสย่ี งมาชาระหน้ใี นส่วนดังกลา่ วได้ ซ่ึงเป็นการสร้างหลักประกัน
ในการบริหารจัดการกองทุนหมู่บ้าน ดังนั้นเงินประกันความเส่ียงโดยหลักการแล้วจึงไม่สามารถนามา
ปล่อยกู้ให้กับสมาชิกได้)

 หนงั สือสานักงานกองทุนหมูบ่ ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ท่ี สทบ.0401/0106 177
ลงวนั ท่ี 15 สิงหาคม 2551
เรื่อง : ตอบขอ้ เทจ็ จรงิ ประเดน็ เกี่ยวกบั คดีอาญาที่ 41/2551
(สรปุ ประเดน็ สาคญั : 1. เมอ่ื กองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (องค์การมหาชน) ดาเนินการจัดสรร
เงนิ ใหแ้ ก่กองทนุ หมูบ่ า้ นเสรจ็ ส้ินแล้ว เงินดังกล่าวให้ถือเป็นทุนและทรัพย์สินในการดาเนินงานของกองทุน
หมูบ่ า้ น โดยไมต่ อ้ งนาส่งคืนให้กบั กระทรวงการคลัง

๒. กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ จัดตั้งข้ึนตามพระราชบัญญัติกองทุน
หมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยเป็นหน่วยงานของรัฐมีฐานะเป็นนิติบุคคล
ตามมาตรา ๑๑

๓. ในความผิดฐานยักยอกเงินกองทุน ชุมชนกองพันบริการ กองบริการ ศูนย์
การทหารปืนใหญข่ องจ่าสบิ เอก ส. แม้ผตู้ ้องหาในคดีน้มี ฐี านะเปน็ เจ้าพนักงานทหารก็ตามแต่ความผิดฐาน
ยักยอกเงินกองทุนเป็นความผิดในฐานะที่เป็นกรรมการและเหรัญญิกกองทุนชุมชนกองพันบริการ
กองบริการ ศูนย์การทหารปืนใหญ่ ซึ่งอานาจหน้าท่ีในตาแหน่งกรรมการและเหรัญญิกกองทุน เกิดจาก
สมาชิกกองทุนมอบหมายให้เป็นผู้ดูแลรักษาเงินกองทุนโดยมิได้เก่ียวกับการปฏิบัติหน้าท่ีของเจ้าพนักงาน
ทหารโดยตรง ดังนั้น การกระทาของจ่าสิบเอก ส. จึงมใิ ชก่ ารปฏิบตั หิ น้าทใ่ี นฐานะเป็นเจา้ พนักงาน

 หนงั สือสานักงานคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ 185

ที่ นร.0413/ว 14 ลงวันที่ 14 มกราคม 2546

เรื่อง : ซกั ซอ้ มความเขา้ ใจเกี่ยวกับระเบยี บคณะกรรมการกองทุนหมู่บา้ นและชมุ ชนเมอื งแห่งชาติ

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. บุคคลผู้มีอานาจตรวจสอบและลงนามในหนังสือ ว่าด้วยค่าใช้จ่ายในการ

ดาเนินงานจากดอกเบ้ีย หรือเงินตอบแทนผลกาไรกองทุนหมู่บ้าน หรือ ชุมชนเมือง คือผู้ตรวจสอบ

ตามระบุในขอ้ 2.2.4 (ข) มิใช่ผ้แู ทนคณะอนุกรรมการ

รวบรวมโดย : แมนชยั ชูเสน

รวมคาวนิ ิจฉัย ความเหน็ ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกบั กองทุนหมู่บ้านและชมุ ชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เร่ือง หนา้

2. เม่ือผู้ตรวจสอบ (ซ่ึงผ่านการคัดเลือกจากประชาคมของสมาชิก) ได้ลงนาม
รับรองแล้ว ให้ผู้มีอานาจถอนเงินฝากนาไปยื่นต่อธนาคารท่ีเก่ียวข้อง โดยมิต้องผ่านการตรวจสอบ
จากผ้แู ทนคณะอนกุ รรมการสนับสนนุ ระดับจังหวัด/อาเภอ หรอื หน่วยงานหนง่ึ หนว่ ยงานใด)

กรมทีด่ นิ

 หนงั สือกรมท่ีดนิ ที่ มท 0511.3/14711 ลงวันที่ 6 มิถนุ ายน 2560 186

เร่ือง : การใช้ทดี่ ินสาธารณะเพ่ือกิจกรรมของกองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมือง

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนหมู่บ้านซึ่งจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล สามารถขออนุญาตเข้าใช้ประโยชน์

ในท่ีดินของรัฐเป็นการชั่วคราว โดยผู้ขอต้องเสียค่าตอบแทนเป็นรายปี และระยะเวลาขออนุญาตคราวละ

ไม่เกิน 5 ปี โดยมีขั้นตอนในการดาเนินการและหลักเกณฑ์ในการขออนุญาต เป็นไปตามระเบียบ

กระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเก่ียวกับการอนุญาต ตามมาตรา 9 แห่ง

ประมวลกฎหมายทดี่ ิน พ.ศ. 2543)

กรมอนามยั
 บันทึกการตอบขอ้ หารอื กรมอนามัย เร่ืองเสรจ็ ท่ี 11/2562
189

ลงวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561

เร่อื ง : อานาจหน้าทขี่ องส่วนราชการท้องถ่นิ ในการควบคุมตลาดน้าประชารัฐ

(สรุปประเด็นสาคัญ : ตลาดน้าประชารัฐเข้าข่ายเป็นตลาดตามกฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุข

ผูจ้ ัดตง้ั ตลาดน้าประชารฐั จะต้องขออนุญาตจดั ตัง้ ตลาดจากเจา้ พนกั งานทอ้ งถน่ิ )

กรมสรรพากร

 พระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรษั ฎากร ว่าด้วยการกาหนดกจิ การ 191

ทไี่ ด้รับยกเวน้ ภาษธี ุรกจิ เฉพาะ (ฉบับที่ 572) พ.ศ. 2556

(สรปุ ประเดน็ สาคญั : กิจการของกองทุนหมู่บ้านตามกฎหมายวา่ ด้วยกองทนุ หมูบ่ า้ นและชุมชนเมอื ง

แหง่ ชาติ เฉพาะการให้กู้ยืมเงนิ แกส่ มาชกิ ของกองทุนหมู่บ้านไดร้ ับการยกเว้นภาษีธรุ กิจเฉพาะ)

 หนงั สอื กรมสรรพากร ที่ กค 0702/3875 ลงวันท่ี 29 กรกฎาคม 2564 197

เรอื่ ง : ภาษีเงนิ ไดห้ ัก ณ ท่ีจา่ ย กรณีการดาเนนิ โครงการเพิ่มความเขม้ แข็งของเศรษฐกิจฐานรากตาม

แนวทางประชารัฐ

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนฯ มีฐานะเป็นนิติบุคคล ตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้าน

และชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๗ ถือเป็นองค์การของรัฐบาล ตามมาตรา ๒ แห่งประมวลรัษฎากร

เมื่อกองทุนฯ จ่ายเงินได้พึงประเมิน บุคคลที่มีหน้าที่เสียภาษีคือผู้ท่ีได้รับเงินจากกองทุนฯ โดยกฎหมาย

กาหนดให้กองทุนฯ ในฐานะผู้จ่ายเงินมีหน้าที่ต้องหักภาษี ณ ท่ีจ่าย ในอัตราร้อยละ ๑ ของยอดเงินได้

พงึ ประเมนิ ไมว่ า่ เงนิ ที่จ่ายนนั้ จะเปน็ เงนิ อดุ หนุนทกี่ องทุนฯ ไดจ้ ากรัฐบาลตามโครงการฯ หรือมาจากเงินทุน

หมุนเวียนกลับคืนสู่กองทุนฯ ก็ตาม ทั้งน้ี ตามมาตรา ๕0 (๔) และมาตรา ๖๙ ทวิ แห่งประมวลรัษฎากร

และกองทนุ ฯ มีหน้าที่ออกหนงั สือรับรองการหกั ภาษี ณ ที่จ่าย ในนามของกองทนุ ฯ ตามมาตรา ๕0 ทวิ

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเหน็ ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกับกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เร่ือง หนา้

แห่งประมวลรัษฎากรประกอบกับประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เกี่ยวกับภาษีเงินได้ (ฉบับท่ี ๖๒) เร่ือง
กาหนดแบบหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย ลงวันที่ ๑๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยต้องนาเงินภาษีท่ี
หกั ณ ทจี่ ่ายไว้ ไปนาสง่ ณ สานักงานสรรพากรพ้ืนทส่ี าขา ภายใน 7 วนั นบั แต่วันส้นิ เดือนทีจ่ า่ ยเงินได้)

 หนังสอื กรมสรรพากร ด่วนที่สดุ ที่ กค 0708/3136 199

ลงวนั ท่ี 15 พฤษภาคม 2563

เรอ่ื ง : แนวปฏิบัตเิ กีย่ วกบั ภาษีในกรณีการดาเนินโครงการเสรมิ สรา้ งความเข้มแขง็ ของเศรษฐกจิ ฐานราก

เพือ่ การพฒั นาอยา่ งย่ังยนื

(สรุปประเดน็ สาคัญ : การดาเนนิ โครงการเสริมสรา้ งความเข้มแข็งของเศรษฐกจิ ฐานรากเพอ่ื การพฒั นา

อย่างยั่งยืน หากเป็นการดาเนินโครงกาในลักษณะเดียวกันกับการดาเนินโครงการตามคาขี้แจง

กรมสรรพากร เร่ือง การหกั ภาษี ณ ท่จี ่ายของกองทนุ หมบู่ า้ น หรือโครงการอืน่ ในลักษณะทานองเดยี ว

ลงวันที่ 2๒ สิงหาคม ๒๕๕๙ นั้น กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง จะมีหน้าท่ีต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย รวมถึง

ออกหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย ในนามกองทุนหมู่บ้าน และนาส่งเงินภาษีท่ีหักไว้ ณ สานักงาน

สรรพากรพื้นทีส่ าขา ภายใน ๗ วนั นบั แตว่ ันสนิ้ เดอื นที่จา่ ยเงนิ

 เลขทห่ี นังสือ กค 0706/767 ลงวนั ที่ 30 มกราคม 2549 207

เรอ่ื ง : ภาษเี งนิ ได้ ภาษีธุรกิจเฉพาะ และอากรแสตมป์ กรณเี งินได้จากกองทนุ หม่บู า้ นและชุมชนเมอื งแหง่ ชาติ

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. คณะกรรมการกองทุนหมบู่ า้ นฯ ไมม่ หี น้าทีต่ อ้ งเสยี ภาษเี งนิ ได้นิติบคุ คล

2. กองทุนหมู่บ้านฯ มีวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งเพ่ือให้บริการเงินกู้แก่สมาชิก

จึงเข้าลักษณะการประกอบกิจการโดยปกติเย่ียงธนาคารพาณิชย์ อยู่ในบังคับต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ

(ปัจจุบันได้รับการยกเว้นตามพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการกาหนด

กิจการทไี่ ด้รบั ยกเวน้ ภาษีธุรกจิ เฉพาะ (ฉบบั ท่ี 572) พ.ศ. 2556

3. สญั ญากยู้ มื เงนิ รวมท้ังคูฉ่ บับหรือคู่ฉกี ได้รับการยกเว้นไม่ต้องเสียอากรแสตมป์)

 บนั ทกึ ขอ้ ความกรมสรรพากร ที่ กค 0702/ว 5967 208

ลงวนั ท่ี 15 กรกฎาคม 2559

เรอ่ื ง : ซกั ซอ้ มความเข้าใจเกี่ยวกับการหักภาษี ณ ทจี่ า่ ย กรณกี ารดาเนนิ โครงการเพม่ิ ความเข้มแขง็

ของเศรษฐกิจฐานรากตามแนวทางประชารัฐ

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. กองทุนหมู่บ้านเป็นกิจการของรัฐ เข้าลักษณะเป็นองค์การของรัฐบาลตาม

มาตรา 2 แหง่ ประมวลรัษฎากร

2. กองทนุ หมบู่ ้าน มฐี านะเป็นนิติบุคคลตามมาตรา ๕ แห่งพระราชบัญญัติกองทุน

หมู่บ้านไม่เข้าลักษณะเป็นบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลตามมาตรา 39 แห่งประมวลรัษฎากร จึงไม่มี

หนา้ ทต่ี อ้ งเสยี ภาษเี งินได้นติ ิบุคคล

3. กรณีกองทุนหมู่บ้านจ่ายเงินได้ให้แก่ ผู้ขาย/ผู้รับจ้าง จึงมีหน้าที่หักภาษี

ณ ที่จ่าย

4. เนื่องจากกองทนุ หมู่บ้านเปน็ องค์การของรฐั บาลจงึ ไดร้ ับยกเว้นไม่ต้องยื่นคาร้อง

ขอมีเลขประจาตัวและบัตรประจาตัวผู้เสียภาษี โดยให้สรรพากรพื้นที่ท่ีกองทุนหมู่บ้านมีภูมิลาเนาอยู่

ในเขตทอ้ งทกี่ าหนดเลขประจาตวั และแจง้ ให้กองทุนหมู่บ้านทราบเพ่อื ใช้ปฏิบตั ิต่อไป

รวบรวมโดย : แมนชัย ชเู สน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเหน็ ข้อหารือ ทเ่ี กี่ยวกับกองทุนหมู่บ้านและชมุ ชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เร่ือง หนา้

5. กองทนุ หม่บู ้านมหี นา้ ทอี่ อกหนงั สือรบั รองการหักภาษี ณ ทจี่ ่าย
6. กิจการของกองทุนหมู่บ้าน เฉพาะการให้กู้ยืมเงินแก่สมาชิกของกองทุนหมู่บ้าน
ได้รับยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะ ตามมาตรา ๓ (๓๔) แห่งพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวล
รัษฎากร ว่าด้วยการกาหนดกิจการท่ีได้รับการยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะ (ฉบับท่ี 2๔0) พ.ศ. 2๕๓๔
ซง่ึ แกไ้ ขเพมิ่ เตม็ โดยพระราชกฤษฎกี าออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการกาหนดกิจการท่ีได้รับ
การยกเว้นภาษธี ุรกิจเฉพาะ (ฉบับท่ี ๕๗๒)พ.ศ. ๒๕๕๖
7. กรณีที่สมาชิกของกองทุนหมู่บ้านขอกู้เงินจากกองทุนหมู่บ้าน สัญญากู้ยืมเงิน
และค่ฉู บับหรอื คฉู่ ีกแหง่ ตราสารไม่ตอ้ งทาการปิดอากรแสตมป์ ตามมาตรา ๑๒๑ แห่งประมวลรษั ฎากร
8. กรณสี ญั ญาจา้ งทาของ ผู้รับจา้ งมหี นา้ ทต่ี ้องเสียอากรแสตมป์

 คาชแ้ี จงกรมสรรพากร ลงวนั ที่ 26 ธันวาคม 2559 212

เร่อื ง : ภาษเี งินไดห้ ัก ณ ที่จา่ ย กรณกี ารขยายกาหนดเวลาย่ืนแบบแสดงรายการและนาส่งภาษี

ของกองทุนหมูบ่ ้าน

(สรปุ ประเด็นสาคัญ : อนมุ ัตเิ ป็นหลักการใหข้ ยายกาหนดเวลาย่นื รายการและนาสง่ ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย

ออกไปถึงวันท่ี ๓0 ธันวาคม ๒๕๕๙ อันจะมีผลให้กองทุนหมู่บ้านไม่ต้องรับผิดเสียเงินเพ่ิมและค่าปรับ

ทางอาญา ตามมาตรา ๒๗ และมาตรา ๓๕ แห่งประมวลรัษฎากร)

 คาชแ้ี จงกรมสรรพากร ลงวันท่ี 22 สิงหาคม 2559 213

เรื่อง : การหักภาษี ณ ทีจ่ า่ ย ของกองทุนหม่บู ้าน หรือโครงการอืน่ ในลกั ษณะทานองเดียวกนั

(สรุปประเด็นสาคัญ : 1. การหักภาษี ณ ท่ีจ่าย เป็นหน้าที่ที่กาหนดไว้ตามกฎหมาย โดยประมวลรัษฎากร

บัญญัติให้รัฐบาล องค์การของรัฐบาล เทศบาล สุขาภิบาล หรือองค์การบริหารราชการส่วนท้องถิ่นอ่ืน

ซึง่ เป็นผู้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมินมีหน้าท่ีต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย ในอัตราร้อยละ ๑ ของยอดเงินได้พึงประเมิน

ทง้ั นี้ ตามมาตรา ๕0 (๔) และมาตรา ๖๓ ทวิ แห่งประมวลรษั ฎากร

2. กองทุนหมู่บ้านซ่ึงจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้าน

และชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๗ ถือเป็นองค์การของรัฐบาลตามมาตรา ๒ แห่งประมวลรัษฎากร

เน่ืองจากการบริหารจัดการกองทุนหมบู่ ้านจะตอ้ งเป็นไปตามวตั ถปุ ระสงค์ตามระเบยี บที่คณะกรรมการ

กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองประกาศกาหนด รวมทั้งทุนหรือทรัพย์สินในการดาเนินการก็มาจาก

เงินอุดหนุนของรฐั บาล

3. กองทุนหมู่บ้านฯ มีหน้าท่ีออกหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย ตามมาตรา

๕o ทวิ แห่งประมวลรัษฎากร ประกอบกับประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เก่ียวกับภาษีเงินได้ (ฉบับท่ี ๖๒)

เรื่องกาหนดแบบหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย ลงวันท่ี ๑๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ ในนามกองทุน

หมบู่ ้านฯ และมีหนา้ ทต่ี ้องนาเงินภาษที ่ีหกั ไปนาสง่ ณ สานักงานสรรพากรพ้ืนท่ีสาขา ภายใน 7 วันนับแต่

วนั สนิ้ เดือนทีจ่ า่ ยเงนิ

รวบรวมโดย : แมนชัย ชูเสน

รวมคาวนิ ิจฉยั ความเห็น ข้อหารือ ท่เี กี่ยวกบั กองทนุ หมู่บ้านและชุมชนเมอื ง

สารบัญ (ตอ่ )

เรอื่ ง หนา้

 ข่าวกรมสรรพากร เลขที่ข่าว ปชส.22/2559 216

วนั ทแ่ี ถลงขา่ ว 23 สิงหาคม 2559

เร่อื ง : การหกั ภาษี ณ ทจ่ี ่าย ของกองทนุ หมู่บา้ น หรอื โครงการอ่ืนในลักษณะทานองเดียวกนั

(สรุปประเด็นสาคัญ : กองทุนหมู่บ้านซ่ึงจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลตามพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและ

ชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๗ ถือเป็นองค์การของรัฐบาลตามมาตรา ๒ แห่งประมวลรัษฎากร

เม่ือกองทุนหมู่บ้านจ่ายเงินได้พึงประเมินจึงมีหน้าที่ต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย ในอัตราร้อยละ ๑ ของยอดเงิน

ได้พึงประเมินตามมาตรา ๕0 (๕) และมาตรา ๖๙ ทวิ แห่งประมวลรัษฎากร และกองทุนหมู่บ้านมีหน้าที่

ออกหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ท่ีจ่าย ตามมาตรา ๕0 ทวิ แห่งประมวลรัษฎากร ในนามกองทุน

หมู่บ้านและต้องนาเงินภาษีท่ีหักไปนาส่ง ณ สานักงานสรรพากรพ้ืนที่สาขา ภา ยใน ๗ วัน นับแต่

วันสิ้นเดอื นที่จา่ ยเงิน)

รวบรวมโดย : แมนชยั ชเู สน

พระราชบัญญตั กิ องทนุ หมบู่ า้ นและชมุ ชนเมืองแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๔๗

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพ้ ระราชบญั ญตั ฉิ บับนี คอื
โดยทีการเสรมสร้างกระบวนการพงึ พาตนเองของหมูบ่ ้านและชมุ ชนเมอื ง
ด้วยการใหช้ มุ ชนเปนผ้กู ําหนดอนาคตและจดั การหมู่บ้านหรอชมุ ชน
ตามภูมปิ ญญาหรอทุนทางสงั คมของตนเองในดา้ นการเรยนรู้ การสร้าง
และการพฒั นาความคดิ รเรมเพอื การแกไ้ ขปญหา การสร้างศกั ยภาพ
และความเขม้ แขง็ ทางด้านเศรษฐกจิ และสังคมของประชาชนและองค์กร
ชุมชนในหมู่บา้ นและชมุ ชนเมอื ง รวมทงั การกระตุน้ เศรษฐกิจของหมบู่ ้าน
และชมุ ชนเมืองอันเปนเศรษฐกิจระดับฐานรากของประเทศ ตลอดจนการ
เสรมสร้างภมู คิ ้มุ กันทางด้านเศรษฐกจิ และสงั คมโดยเฉพาะการจัดระบบ
สวสั ดกิ ารในชมุ ชนมคี วามสําคญั และ เปนสงิ จาํ เปนจงึ ได้จดั ตัง "กองทนุ
หมบู่ ้านและชุมชนเมอื งแห่งชาต"ิ ขึนเพอื เปนแหลง่ เงินทนุ สําหรับจดั สรร
เงนิ ทุนหมนุ เวยนแกก่ องทุนหมบู่ า้ นเปนกลไกใหป้ ระชาชนในหมูบ่ า้ น หรอ
ชุมชนเมอื งนาํ ไปใชใ้ นการพฒั นาอาชีพ สร้างงาน สร้างรายได้ หรอ
เพิมรายได้ และลดรายจา่ ยในหมบู่ า้ นหรอชมุ ชนเมือง และเพอื ใหก้ องทนุ
หมบู่ ้านและชุมชนเมอื งแห่งชาติ รวมทงั กองทนุ หมูบ่ ้านและกองทนุ
ชมุ ชนเมอื งสามารถพัฒนาเปนสถาบนั การเงนิ ชมุ ชนในอนาคต โดยมี
กระบวนทัศน์ดา้ นการบรหารและการพัฒนา ทมี งุ่ สร้างกระบวนการเรยนรู้
ทีมรี ูปแบบ วธีการคดิ และมมุ มองทเี ปดกวา้ งมีคุณธรรม และมกี ารเรยนรู้
ร่วมกันโดยอาศยั หลักของการเอืออาทรในรูปแบบกลั ยาณมติ ร ตลอดจนมี
การสร้างและพฒั นาความคิด ความเขา้ ใจ ให้เปนระบบในลกั ษณะของ
การบรู ณาการทกุ เรองเขา้ ดว้ ยกันและสนบั สนนุ ให้เกิดเครอข่ายกองทนุ
ในทกุ ระดบั อยา่ งยงั ยืนและต่อเนือง จงึ จาํ เปนตอ้ งตราพระราชบัญญตั ินี