คู่มือการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม

กรมการขนส่งทางบก

คู่มือการส่ งเสริมและพัฒนา
องค์กรคุณธรรม

ก ลุ่ ม ง า น จ ริ ย ธ ร ร ม
กองการเจ้าหน้าที่

“ การที่จะทำงานให้บรรลุผลที่พึงปรารถนา เพื่อให้เป็นประโยชน์
และเป็นธรรมด้วยนั้นจะอาศั ยเพียงความรู้แต่เพียงอย่างเดียวมิได้จำต้องอาศั ย

ความสุจริต ความบริสุทธิ์ใจ และความถูกต้องเป็นธรรมประกอบด้วย
เพราะเหตุว่าความรู้นั้นเปรียบเสมือนเครื่องยนต์ที่ทำให้

ยวดยานเคลื่อนที่ไปได้ประการเดียว ส่วนคุณธรรมดังกล่าวแล้ว
ย่อมเปรียบเสมือนหนึ่งพวงมาลัย หรือหางเสือ ซึ่งเป็นปัจจัยที่นำพาให้ยวดยาน
ดำเนินไปถูกทางด้วยความสวัสดี คือ ปลอดภัยจนบรรลุถึงจุดหมายที่พึงประสงค์
ดังนั้น ในการที่จะประกอบงานเพื่อตนเอง เพื่อส่วนรวมขอให้ทุกคนสำนึกไว้เป็นนิจ
โดยตระหนักว่าการงานสังคมและบ้านเมืองนั้น ถ้าขาดผู้มีความรู้เป็นผู้บริหาร

ดำเนินการย่อมเจริญก้าวหน้าไปได้โดยยาก แต่ถ้าการงานใด สังคมใด
บ้านเมืองใดก็ตาม ขาดบุคคลผู้มีคุณธรรม ความสุจริตแล้ว จะดำรงอยู่มิได้เลย ”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร
มหาวิทยาลัยรามคำแหง ณ สวนอัมพร วันศุกร์ที่ ๘ กรกฎาคม ๒๕๒๐



คำนำ

สารบัญ

ส่วนที่ ๑

ความรู้เกี่ยวกับองค์กรคุณธรรม

๑

แนวทางการพัฒนาและส่ งเสริมคุณธรรม

วาง

รากฐานการพัฒนาสู่ องค์กรคุณธรรม

สั งคมไทยให้เป็นสั งคมคุณธรรม สร้าง



เกิด สั งคมที่สงบสุข

๒

ความสำคัญในการส่ งเสริมและพัฒนาองค์กรคุณธรรม

๓

๔

คุ ณ ธ ร ร ม สำ คั ญ
ที่ เ ห ม า ะ ส ม

กั บ สั ง ค ม ไ ท ย

๕

หลักการพัฒนาและส่ งเสริมองค์กรคุณธรรม

กำหนดเป้า ตรวจสอบ
หมายสู่ ความ สภาพความ

ดีงาม เป็นจริง

ทุกคน
มีส่ วนร่วม

ระเบิดจาก ทำอย่างเป็น
ข้างใน ระบบ

๖

หลักการส่ งเสริมองค์กรคุณธรรม

ในการพัฒนาและส่งเสริมองค์กรคุณธรรมนั้น ขอให้น้อมนำ
หลักการทรงงานของในหลวงรัชกาลที่ ๙ มาปฏิบัติ ดังนี้

๑ ระเบิดจาก
ข้างใน

๒ ทุกคนมีส่ วน
ร่วม

๓ ตรวจสอบ
สภาพความ
เป็นจริง

๔ กำหนดเป้า
หมายสู่ ความดี
งาม

๕ ทำอย่างเป็น
ระบบ

๗

๑ สมาชิกองค์กรตกลงร่วมกัน
ประกาศเจตนารมณ์

๒ กำหนดปัญหาที่อยากแก้
และความดีที่อยากทำ

กระบวนการพัฒ ๓ จัดทำแผนส่งเสริมคุณธรรม
รมค์กรคุ ณธรกำหนดคุณธรรมเป้าหมาย
นา ๔ ดำเนินการตามแผน
อง

๕ ติดตามและประเมินผล

๘

กระบวนการพัฒนาองค์กรคุณธรรม

ส่วนที่ ๒

ตัวชี้วัดและเกณฑ์การประเมิน
องค์กรคุณธรรม

๙

ตัวชี้วัดและเกณฑ์การประเมินองค์กรคุณธรรม
ในปี ๒๕๖๕ ระดับการประเมิน ๓ ระดับ



๑ องค์กรส่งเสริมคุณธรรม ๒ องค์กรคุณธรรม

แสดงเจตนารมณ์ มีกระบวนการที่เป็น
มาตรฐาน
จัดทำแผนส่ งเสริม
คุณธรรม บุคลากรเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรม
๓ องค์กรคุณธรรมต้นแบบ
องค์กรประสบความ
สำเร็จ

บุคลากรมีความสุข

๑๐

องค์กรคุณธรรม ๓ ระดับ

๑๑

เกณฑ์การเรกะดณปับฑร์ทีก่ ะา๑รเปมอิรงนะค์เกมิอรนสอง่งงเคคส์์กรกิมรคครุุณณคธุธณรรรรมมธรรม
ระดับที่ ๑ องค์กรส่งเสริมคุณธรรม

๑๒

ประกาศเจตนารมณ์ กำหนดคุณธรรม
หรือมีข้อตกลงร่วมกัน เป้าหมาย

๓

จัดทำแผน และ
กำหนดผู้รับผิดชอบ

๑๒

โดยต้องดำเนินการตามหลักเกณฑ์ ๓ ข้อ

๑๓

เกณฑ์การประเมินองค์กรคุณธรรม
ระดับที่ ๒ องค์กรคุณธรรม

๔๕

มีผลสำเร็จของกิจกรรม มีการติดตามประเมินผล
ตามแผน อย่างต่อเนื่ อง

๖

มีการยกย่อง เชิดชู
หน่ วยงาน/บุคลากร

๑๔โดยต้องมีการดำเนินการเพิ่มขึ้นจากองค์กรระดับที่ ๑

ตามหลักเกณฑ์อีก ๓ ข้อ

๑๕

เกณฑ์การประเมินองค์กรคุณธรรม
ระดับที่ ๓ องค์กรคุณธรรมต้นแบบ

๗

มีผลสำเร็จของกิจกรรม
ตามแผนมากขึ้ น

๘๙

มีการเพิ่มคุณธรรม มีการถอดองค์ความรู้เพื่อ
เป้าหมายใน ๓ มิติ เผยแพร่และเป็นแหล่งเรียนรู้

๑๖

โดยต้องมีการดำเนินการเพิ่มขึ้นจากองค์กรระดับที่ ๑
และระดับที่ ๒ ตามหลักเกณฑ์อีก ๓ ข้อ

ส่วนที่ ๓

แนวทางการประเมินองค์กร
คุณธรรม และผลการดำเนินงาน

ที่ผ่านมา

แนวทางการประเมินองค์กรคุณธรรม/ ๑๗
กรอบการดำเนิ นงานระดับกรม

๑๘

แนวทางการประกาศยกย่ององค์กรคุณธรรม

องค์กรในสังกัดกระทรวงคมนาคม จะได้รับเกียรติบัตรจาก
ประธานอนุกรรมการส่งเสริมคุณธรรมระดับกระทรวง ตามประเภท
และระดับที่ประเมิน โดยศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต (ศปท.)
หรือหน่ วยงานรับผิดชอบแต่ละกระทรวงดำเนิ นการ

๑๙

๒๐

๒๑

๒๒

รู ปภาพกิจกรรมในองค์กรที่ผ่านมา

ปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๔

๒๓

๒๔

๒๕
ปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๓

๒๖

๒๗

๒๘

๒๙

๓๐


ปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒

๓๑

๓๒


ปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๑

๓๓

ภาคผนวก

ภาคผนวก ๓๔

ก. แบบฟอร์มรายงานการประเมินองค์กรคุณธรรม

๓๕ ภาคผนวก

ก. แบบฟอร์มรายงานการประเมินองค์กรคุณธรรม (ต่อ)

ภาคผนวก ๓๖

ก. แบบฟอร์มรายงานการประเมินองค์กรคุณธรรม (ต่อ)

๓๗ ภาคผนวก

ข. แบบฟอร์มการจัดทำแผนส่งเสริมคุณธรรม

ภาคผนวก ๓๘

ค. แบบฟอร์มรายงานผลการดำเนินการ
ตามแผนส่ งเสริมคุณธรรม

๓๙

ภาคผนวก

ง. ตัวอย่างแผนส่งเสริมคุณธรรม

๔๐

ภาคผนวก

ง. ตัวอย่างแผนส่งเสริมคุณธรรม (ต่อ)

๔๑

ภาคผนวก

ง. ตัวอย่างแผนส่งเสริมคุณธรรม (ต่อ)