MODUL SKOR A SEJARAH TING. 3

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

SENARAI KANDUNGAN

Bil ISI KANDUNGAN HALAMAN

1 Rumusan Keseluruhan Pentaksiran Bilik Darjah 2

2 Bab 1 : Kedatangan Kuasa Barat 3–8

3 Bab 2 : Pentadbiran Negeri-negeri Selat 9 – 14

4 Bab 3 : Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu 15 – 21

5 Bab 4 : Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu 22 – 28

6 Bab 5 : Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah 29 – 36
7 Bab 6 : Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial 37 – 44

8 Bab 7 : Penentangan Masyarakat Tempatan 45 – 54
55 – 65
9 Bab 8 : Kebijaksanaan Raja dan Pembesar Melayu Menangani Cabaran
Barat

10 Panduan Kerja Lapangan 66

11 Pentaksiran Akhir Tahun 67 – 72

© Semua hak cipta terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini tidak boleh diterbitkan
semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan lagi, atau dipindah dalam sebarang

bentuk atau cara lain tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada penulis

1

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

RUMUSAN KESELURUHAN PENTAKSIRAN BILIK DARJAH

BAB TAJUK TP

1 Bab 1 : Kedatangan Kuasa Barat

2 Bab 2 : Pentadbiran Negeri-negeri Selat

3 Bab 3 : Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu

4 Bab 4 : Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu

5 Bab 5 : Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah

6 Bab 6 : Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial

7 Bab 7 : Penentangan Masyarakat Tempatan

8 Bab 8 : Kebijaksanaan Raja dan Pembesar Melayu Menangani Cabaran
Barat

Disemak Oleh,

…………………………………..…
()

2

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

Bab 1 KEDATANGAN KUASA BARAT

1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara
Kita

1. Jawab soalan di bawah berkaitan dengan kestabilan dan kemakmuran negara kita.

a) Kestabilan pemerintahan negara boleh dinilai melalui tiga aspek iaitu :-

i) _________________________________ iii) ______________________________________

ii) _________________________________

b) Kemakmuran negara pula boleh dilihat melalui aspek :-

i) ____________________ iii) ______________________________________

ii) ________________________________

c) Lengkapkan contoh sistem-sistem pentadbiran yang terdapat di negara kita. TP 1

a) Sistem Pemerintahan Beraja b) Hierarki Pemerintahan di Negeri Sembilan c) Sistem Pemerintahan di Sarawak
Sistem Pemerintahan di Sarawak

Yamtuan i) Sistem ii) Sistem
Besar atau Yang
di-Pertuan Besar ________________ ________________
_ _
i) ________________
Sultan Lembaga d) Sistem Pemerintahan di Sabah
i) ________________
ii) ______________________ ii) ______________________ Sistem Pemerintahan di Sabah
Anak buah dan Ibu Soko
i) Sistem i) Sistem i) Sistem
___________ ___________ ___________

d) Berikan contoh undang-undang yang terdapat di negara kita sebelum zaman kemerdekaan.
i) _____________________________________ iii) _________________________________________
ii) _____________________________________ iv) _________________________________________

e) Senaraikan beberapa contoh hasil bumi dan hasil alam yang terdapat di negara kita.

Hasil bumi Hasil alam
i) i)
ii) ii)

f) Terangkan perbezaan di antara pendidikan tidak formal dan pendidikan formal yang wujud sebelum TP 2
kedatangan kuasa Barat di negara ini.

Pendidikan tidak formal Pendidikan formal
i) i)

ii) ii)

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat 3

1. 1

1.3 Persaingan Kuasa Barat Untuk Mendapatkan Tanah Jajahan

1. Berdasarkan peta di bawah, lorekkan kawasan Alam Melayu yang dikuasai oleh kuasa Barat menjelang akhir
abad ke-19 dan awal abad ke-20.

Petunjuk :

British

Perancis

Belanda

Sepanyol (1521-1899)
Amerika Syarikat
(1899-1946)

Portugis

Alam Melayu merupakan
kawasan yang kaya dengan
pelbagai sumber yang boleh
mendatangkan keuntungan

2. Padankan kuasa Barat dengan kawasan yang ingin dikuasai oleh kuasa tersebut.

Kuasa barat Kawasan yang ingin dikuasai
a) British Merancang untuk membina terusan di Segenting Kra
b) Perancis Mencari tapak di Terengganu
c) Rusia Berminat untuk membuka petempatan di Ujang Salang
d) Jerman Berusaha untuk mendapatkan Kepulauan Hindia Timur
e) Amerika Syarikat Ingin menjadikan Kesultanan Brunei sebagai kawasan naungannya
f) Keluarga Brooke Membeli wilayah-wilayah Sabah daripada Sultan Brunei dan Sultan Sulu
g) Belanda Menakluki Kesultanan Sulu
h) Portugis Berusaha untuk mendapatkan Pulau Langkawi
i) Syarikat Borneo Utara Menguasai wilayah Sarawak dan berjaya memperluaskan kawasan
jajahan sehingga ke sempadan Brunei
British (SBUB) Berusaha untuk mendapatkan Timor Leste
j) Sepanyol

5

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

Bab 2 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT

\

2.1 Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka

1. Jawab soalan-soalan di bawah mengenai latar belakang Pulau Pinang, Singapura dan Melaka sebelum TP 1
peluasan kuasa British berpandukan kata kunci di bawah.

Kesultanan Melayu Melaka Temenggung Abdul Rahman Orang Melayu Kesultanan Kedah
Kesultanan Johor Riau
Belanda Batu Uban Ladang-ladang gambir bijih timah

a) Pulau Pinang adalah sebuah wilayah _____________________________ yang menjadi tempat persinggahan
pedagang dari Lingga.

b) _________________ merupakan pelabuhan awal yang dibuka oleh ________________ dari Sumatera pada tahun
1759 yang sering dikunjungi oleh pedagang-pedagang Arab.

c) Singapura ialah wilayah _______________________ sejak abad ke-16 dan ditadbir oleh _____________________
________________________

d) Ketika pemerintahan beliau, _____________________________________ diusahakan di Singapura oleh orang
Melayu dan Cina.

e) Pada 1511, Melaka telah menjadi jajahan Portugis setelah menewaskan ____________________________
f) Namun pada tahun 1641, ______________________ berjaya menawan Melaka daripada Portugis dengan bantuan

daripada Kesultanan Johor Riau.
g) Belanda telah menjadikan Melaka sebagai pusat pengumpulan hasil ____________ dari negeri-negeri tanah Melayu.

2. Jelaskan faktor-faktor yang menyebabkan British ingin menakluki Pulau Pinang.

Faktor yang menyebabkan British ingin meluaskan Kuasa ke Pulau Pinang

a) Pusat Pengumpulan Barang b) Pelabuhan Persinggahan c) Pangkalan Tentera

3. Lengkapkan kronologi bagaimana British boleh menduduki Pulau Pinang berdasarkan rajah di bawah.

i) Perebutan takhta ii) Ancaman Siam iii) Tipu helah Francis Light
Kesultanan Kedah
Untuk melindungi Kedah Francis Light berjanji bahawa
Sultan ____________________ daripada ancaman __________ SHTI akan memenuhi
telah memohon bantuan Sultan Kedah telah meminta permintaan baginda dan telah
ketenteraan daripada Syarikat bantuan __________________ membuka petempatan di Pulau
Hindia Timur British (SHTI) dan telah menawarkan Pulau Pinang pada tahun ________
untuk mengelakkan serangan Pinang sebagai pangkalan SHTI yang diberi nama sebagai
Bugis _________________________
______________________

vi) Peluasan kuasa v) Perjanjian Kedah British iv) Keengganan SHTI
ke Seberang Perai 1791 memberi bantuan

Sultan _______________ telah Sultan Abdullah dipaksa Sultan Abdullah telah meminta
dipaksa untuk menandatangani __________________ daripada
perjanjian dengan British untuk menandatangani perjanjian SHTI apabila Siam mengancam
membolehkan mereka Kesultanan Kedah. Namun
menduduki ________________ dengan __________________ SHTI _____________ memberi
bagi mendapatkan bekalan bantuan ketenteraan kepada
_______________ dan menjadi setelah usaha beliau Kedah
benteng pertahanan
mendapatkan semula Pulau 9

Pinang daripada Francis Light

telah _____________

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

 Pelabuhan Batu Uban
 Dibuka oleh orang Melayu Sumatera

1 Pelabuhan di atas mungkin sekali terletak di

A Kedah C Johor

B Pulau Pinang D Melaka

Stamford Raffles

2 Mengapakah Temenggung Abdul Rahman membawa

pekerja-pekerja Cina ke Singapura? 8 Apakah peranan beliau kepada peluasan kuasa British

A Menanam gambir di tanah Melayu?

B Mengusahakan getah A Mendirikan petempatan di Pulau Pinang

C Mendulang bijih timah B Memanipulasikan isu pewarisan takhta Kesultanan

D Menjadi buruh binaan Johor

C Memujuk pihak SHTI untuk membangunkan

Pulau Pinang merupakan lokasi yang Singapura
strategik kepada British untuk meluaskan D Membawa masuk ramai pendatang Cina untuk

kuasanya di Asia melombong bijih timah

3 Mengapakah British memerlukan Pulau Pinang Perjanjian 2 Ogos 1824 di antara John

sebagai kawasan jajahannya? Crawfurd dengan Sultan Hussein dan

I Pusat pengkalan tentera Temenggung Abdul Rahman telah memberi

II Pusat pengumpulan barang kesan yang besar kepada Singapura

III Petempatan pedagang asing

IV Pusat penyebaran agama Kristian 9 Apakah kesan utama perjanjian itu kepada kedaulatan
Kesultanan Johor?
A I dan II C II dan III A British berjaya bertapak di Singapura

B I dan IV D III dan IV

B British akan mentadbir secara bersama dengan

4 Mengapakah Sultan Muhammad Jiwa meminta Sultan Johor
bantuan ketenteraan daripada Syarikat Hindia Timur C Sultan dan Temenggung hilang kedaulatan ke atas
Inggeris (SHTI)?
A Menerima ancaman daripada Siam Singapura
D Kesultanan Johor semakin bertambah kuat dan

berkuasa di kepulauan Riau Lingga

B Menaikkan imej dan martabat Sultan

C Mengelakkan serangan pihak Bugis

D Menjaga keselamatan Selat Melaka

Perjanjian London

5 Bagaimanakah Francis Light berjaya mendapatkan 10 Apakah kesan utama perjanjian ini kepada Alam

Pulau Pinang daripada Kerajaan Kedah? Melayu?

I Tipu helah perjanjian I Penguasaan Selat Melaka oleh British
II Pajakan kepada Sultan
III Pakatan dengan pembesar II Kedua-dua kuasa berkongsi sumber alam Melayu
IV Paksaan menandatangani perjanjian
III Penyebaran agama dan budaya Barat kian

berkembang

A I dan II C II dan III IV Perpecahan empayar Kesultanan Johor Riau
B I dan IV D III dan IV
A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

6 Apakah kesan Perang Napoleon kepada tanah jajahan 11 Mengapakah pentadbiran Negeri-negeri Selat telah
Belanda di tanah Melayu? ditukar ke Pejabat Tanah Jajahan London pada tahun
A Tanah jajahan tersebut telah bebas 1867?
B Berlaku perebutan antara kuasa-kuasa besar dari A Langkah penjimatan oleh pihak British
barat B Kegagalan Pejabat India mentadbir negeri-negeri
C Sebahagian besar diserahkan kepada British buat tersebut
sementara C Terdapat ancaman daripada kuasa-kuasa besar
D Raja dan pembesar mula berkuasa semula yang lain
D Strategi pihak British agar pemerintah tempatan
7. Bilakah Perjanjian London ditandatangani? lebih terbuka menerima kehadiran mereka

A 1824 C 1786

B 1819 D 1800

13

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

LATIHAN SOALAN STRUKTUR

1. Perjanjian London 1824 telah memberi impak yang besar kepada Alam Melayu. [2 m]
a) Namakan dua kuasa yang terlibat dalam perjanjian tersebut.

i) ___________________________________ ii) __________________________________________

b) Jelaskan syarat-syarat yang terkandung di dalam perjanjian tersebut. [4 m]

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

c) Pada pendapat anda, mengapakah kuasa-kuasa barat boleh membuat perjanjian tersebut tanpa sebarang

perundingan dengan Raja dan pembesar-pembesar di Alam Melayu? TP 5 [4 m]

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

2. Pembentukan Negeri-negeri Selat menunjukkan peluasan kuasa British di tanah Melayu.

a) Namakan tiga buah negeri yang terlibat dengan pembentukan Negeri-negeri Selat. [3 m]

i) __________________________ ii) ____________________________ iii) _________________________

b) Mengapakah pembentukan Negeri-negeri Selat ini penting kepada British? [3 m]

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

c) Mengapakah pentadbiran Negeri-negeri Selat diletakkan di bawah pentadbiran Pejabat Tanah Jajahan di London

bermula pada 1 April 1867? [4 m]

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

LATIHAN SOALAN ESEI [6 m]
[8 m]
1 Pulau Pinang adalah wilayah yang pertama diduduki oleh pihak British di Tanah Melayu pada tahun 1786.
a) Jelaskan tentang latar belakang Pulau Pinang sebelum kedatangan pihak British. [6 m]
b) Bagaimanakah Francis Light menggunakan muslihat dan tipu helah untuk menduduki Pulau Pinang?
c) Apakah iktibar yang boleh kita peroleh daripada strategi peluasan kuasa yang telah dilaksanakan oleh
pihak British di tanah Melayu? TP 6

14

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

Bab 3 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU

3.1 Kekayaan Hasil Bumi di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

1. Jawab soalan ringkas berkenaan peringkat awal kegiatan melombong bijih timah. TP 1

a) Perlombongan bijih timah telah diusahakan oleh _____________________ seawal abad ke ______________
b) Tujuannya adalah untuk kegunaan tempatan dan __________________________
c) Perdagangan bijih timah dijalankan di bawah _________________________________ sebagai pemilik lombong

yang membekalkan semua keperluan dan perbelanjaan.
d) Kawasan pegangan ini diperolehi daripada __________________ melalui surat tauliah. Sultan juga menerima

bahagiannya hasil perdagangan bijih timah tersebut.

2. Terangkan mengenai sejarah perlombongan bijih timah pada abad ke-16 hingga abad ke-19.
a) Perlombongan bijih timah pada abad ke-16 hingga abad ke-17.

i) Kawasan perlombongan bijih timah di Perak tertumpu di sepanjang ________________________ dan anak
sungai sekitar _________________ dan ____________________. Pada 1616, bijih timah mula dilombong
di __________________ dan ________________

ii) Perak telah menjadi pelabuhan utama menghasilkan __________________ dan sering dikunjungi pedagang
terutama dari ___________________

iii) Kekayaan hasil galian ini telah menyebabkan Acheh meletakkan Perak sebagai negeri naungannya pada
abad ke-16 dan abad ke-17

iv) Namun, Perak telah menggunakan bijih timah untuk mendapatkan perlindungan daripada ______________
b) Pbeargloi mmebmonbgeabnasbkijaihntnimyaahdaarbipaaddkaen-1a8u.ngan Acheh.

i) Kawasan perlombongan bijih timah di kawasan Larut seperti __________, _____________ dan __________
ii) Sultan _____________________ telah memeterai perjanjian jual beli dengan _______________ di Melaka.
iii) Namun, pengeluaran mulai merosot apabila berlaku _________________ bijih timah kepada pedagang

British melalui Sungai Kurau.
iv) Kekayaan bijih timah di _________________ Selangor telah menarik pedagang ke situ.
v) Sultan Ibrahim telah menandatangani perjanjian jual beli dengan ______________ pada tahun 1790.

c) Perlombongan bijih timah abad ke-19

i) Pembesar Melayu di Perak iaitu __________________ dan anaknya ________________ telah memajukan
perlombongan bijih timah di Klian Pauh dan _______________ dengan membawa masuk pelombong cina.

ii) _________________ telah menjadi pelabuhan untuk mengangkut bijih timah ke Pulau Pinang.
iii) __________________ juga telah muncul sebagai pengeluar utama bijih timah di dunia dan ini membawa

perkembangan bandar seperti _________________, __________________ dan Kampar
iv) Sultan ___________ telah memajukan kawasan Lembah Kinta menyebabkan muncul bandar __________

dan Pangkalan Peguh.
v) Di Selangor, Sultan _______________ telah menjadikan Jugra sebagai pusat pemerintahan Kesultanan

Selangor yang turut menjadi pusat pengutipan _________________ yang dibawa melalui Sungai Langat.
vi) Pada tahun 1860, __________________ telah menjadi pusat pengeluaran bijih timah yang penting

di Selangor dan ini mendorong ramai orang Melayu dan Cina untuk membuka petempatan di situ.
vii) Perlombongan bijih timah juga diusahakan di Lukut oleh ________________. Namun pada 1880, Lukut telah

diserahkan kepada pemerintah Sungai Ujong hasil rundingan dengan Sultan Selangor.

15

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

iii) Strategi Menandatangani Perjanjian dengan Pemimpin Tempatan

a) Perjanjian Pangkor 1874 b) Perjanjian British – Sungai Ujong 1874

c) Perjanjian British – Selangor 1875 d) Perjanjian British – Pahang 1887

4. Jelaskan mengenai sistem Residen yang dilaksanakan di negeri-negeri Perak, Pahang, Selangor dan Negeri Sembilan.
a) Peranan Residen British ialah _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
b) Ciri-ciri pelaksanaan sistem Residen.

5. Tuliskan nama Residen British yang menjadi penasihat kepada Raja-raja Melayu di negeri-negeri berikut.

Sultan Abdullah Sultan Abdul Samad Tuanku Muhammad Sultan Ahmad
Sultan Perak Sultan Selangor Yamtuan Besar Sultan Pahang

i) ii) iii) iv)

17

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

Bab 4 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU

4.1 Pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu dan Johor

1. Jawab soalan di bawah dengan jawapan yang tepat berkenaan dengan pemerintahan Kesultanan Melayu TP 1

1842 Syed Hussin Jamalulail perundangan Dato’ Arau Siam Wilayah 22

a) Kerajaan Perlis
i. Merupakan _____________ yang terpisah dengan Kedah pada tahun ____________
ii. Maharaja Siam mengiktiraf ________________________ sebagai Raja Perlis yang pertama dengan gelaran
Phya Songkhram Rama Wichit Willis Asmara Phya Pelit.
iii. Baginda telah membentuk sistem pentadbiran dengan ______________ dilantik sebagai Perdana Menteri.
iv. Wilayah pentadbiran dibahagi kepada _________ buah mukim.
v. Hubungan dengan _________________ diteruskan supaya tidak diganggugugat oleh kuasa lain.
vi. Menggunakan ____________________ daripada Undang-Undang Kesultanan Kedah.

Burma Pembesar Penghulu Kerajaan Mudzaffar Syah 128 diplomatik 1650

b) Kesultanan Kedah
i. Merupakan __________________ terawal di negara ini dan Sultan _________________ merupakan sultan
yang pertama selepas sistem pemerintahan Islam diperkenalkan sejajar dengan perkembangan agama Islam
ii. Sistem pemerintahan yang teratur diketuai oleh sultan, ____________ daerah dan ___________________
iii. Pada abad ke 19, terdapat _______ mukim yang terdapat di Kedah.
iv. Strategi berbaik-baik dengan Siam bagi mengelakkan ancaman daripada ___________________ melalui
hubungan ________________, pentadbiran dan kewangan.
v. Kanun undang-undang Kedah yang pertama ditulis pada ____________ yang memberikan hak kepada raja
dan golongan pemerintah.

Tok Kweng syarat Pasir Mas Jemaah Long Yunus Muhammad I Siam imam Phya Pipit Pakdi

c) Kerajaan Kelantan
i. Semasa pemerintahan _______________, kerajaan Kelantan berjaya disatukan.
ii. Petelingkahan dengan Terengganu telah menyebabkan Sultan ____________________ membuat perjanjian
kesetiaan dengan__________________ bagi mengelakkan sebarang bentuk ancaman.
iii. Maharaja Siam telah mengurniakan gelaran ______________________________ kepada Sultan
Muhammad I dan Kelantan berada di bawah pengaruh Siam sehingga 1909.
iv. Sultan dibantu oleh para pembesar dan sistem ini dikenali sebagai Sistem _____________ Menteri
v. Terdapat tiga jajahan di Kelantan iaitu Selatan Batu Mekebang, Pasir Puteh dan _______________
vi. _______________________ ialah pentadbir yang bertanggungjawab mentadbir kawasan jajahan atau
Kweng. Beliau dibantu oleh _____________
vii. Kelantan melaksanakan pelaksanaan undang-undang ________________

22

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

2. Jelaskan secara ringkas mengenai pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu. TP 4

a) Perlis b) Kedah

Pentadbiran Negeri- c) Kelantan
negeri Melayu Tidak e) Johor

Bersekutu

d) Terengganu

3. Jelaskan mengenai kesan pembentukan Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu kepada perkembangan pentadbirannya.

a) Pengekalan kedudukan Sultan b) Penerusan sistem pentadbiran tradisional c) Pengenalan birokrasi Barat

26

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

1 Antara kesultanan terawal yang mula ditubuhkan 8 Mengapakah British berhasrat menghubungkan Pulau
di negara ini ialah Pinang dengan Burma?
A Kesultanan Perlis A Meluaskan pengaruh dan kuasanya di Siam
B Kesultanan Kedah B Menambahkan kawasan jajahan terutama
C Kesultanan Johor di kawasan Segenting Kra
D Kesultanan Kelantan C Membolehkan pembinaan jalan raya, kereta api
dan telegraf
 Raja Perlis yang Pertama D Memodenkan wilayah utara seperti Kedah dan
 Menerima gelaran Phya Songkhram Perlis

Rama Wichit Willis Asmara Phya Pelit Pelantikan Douglas Graham Campbell sebagai
Penasihat Am British Pertama di Johor
2 Siapakah yang dimaksudkan oleh maklumat di atas?
A Long Yunus 9 Apakah kesan pelantikan ini kepada pemerintahan
B Sultan Muzaffar Shah negeri Johor?
C Sultan Zainal Abidin I A Negeri Johor menjadi negeri naungan British
D Raja Syed Hussin Jamalullail B Sultan kehilangan kedudukannya sebagai ketua
C Semua corak pemerintahan sedia ada dirombak
3 Apakah peranan penggawa? D Kuasa Penasihat Am British melebihi kuasa sultan
A Menjadi iman dan ketua agama
B Mentadbir negeri dan jajahan 10 Apakah ciri-ciri utama pentadbiran Negeri-negeri
C Mempertahankan keamanan dan kedaulatan
D Menjadi perantara antara pembesar dan rakyat Melayu Tidak Bersekutu?

4 Bagaimanakah penguasaan British terhadap negeri- I Kuasa Residen melebihi kuasa sultan
negeri Melayu dianggap sebagai penampan kepada
kuasa-kuasa Barat yang lain? II Negeri-negeri ini di bawah kawalan Gabenor
A Menyekat kuasa-kuasa Barat yang lain
B Menjadi kubu pertahanan kepada pihak British Negeri-negeri Selat
C Menggalakkan hubungan diplomatik dengan Siam
D Meluaskan perdagangan dengan kuasa lain III Pemerintahan beraja yang bebas dan mempunyai

kuasa autonomi

IV Residen Jeneral sebagai ketua pemerintahan

negeri

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

5 Apakah faktor utama yang menyebabkan British mahu Pasukan X
 Ditubuhkan atas saranan pihak British
meluaskan kuasanya ke Negeri-negeri Melayu Tidak  Pasukan yang kekal sehingga hari ini

Bersekutu? 11 Maklumat di atas mungkin sekali dapat dikaitkan
dengan
I Kemakmuran dan kekayaan hasil bumi A Pasukan tentera Gujerat
B Askar Timbalan Setia Negeri Johor
II Menyebarkan budaya dan peradaban Eropah C Anggota Keselamatan dan Polis Johor
D Jabatan Ukur dan pemetaan Negeri Johor
III Simpati dengan ancaman dan pengaruh dari Siam
 Zaman Pemodenan di Johor
IV Menghalang kemasukan kuasa barat yang lain  Mengadakan lawatan ke Eropah dan Jepun

A I dan II C II dan III 12 Siapakah pemerintah yang dapat dikaitkan dengan
penyataan di atas?
B I dan IV D III dan IV A Sultan Ali
B Daeng Ibrahim
6 Apakah anggapan Siam terhadap negeri-negeri C Maharaja Abu Bakar
di bawah naungannya yang menghantar bunga emas D Sultan Abdul Rahman Muazzam Shah
pada setiap tiga tahun?
A Taat dan patuh kepada kuasa Siam
B Sebagai tanda persahabatan yang kukuh
C Untuk sokongan ketenteraan dan pertahanan
D Ufti dan cukai pentadbiran ke atas negeri tersebut

Perjanjian Bangkok 1909

7 Mengapakah perjanjian ini penting kepada pihak 13 Siapakah Menteri Besar Perlis yang pertama?
British?
A Pembukaan wilayah baru di Siam A Raja Ahmad bin Raja Endut
B Raja Siam bersetuju untuk berbaik-baik dengan
British B Datuk Wan Muhammad Saman
C Siam menyerahkan negeri-negeri Melayu di bawah C Dato’ Jaafar bin Muhammad
naungannya kepada British D Dato’ Seri Amar Di Raja Haji Ngah Muhammad
D British memberikan perlindungan kepada Siam
daripada kuasa-kuasa besar

27

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

Bab 5 PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH

5.1 Latar belakang Pemerintahan Tempatan di Sarawak dan Sabah

1. Lengkapkan rajah di bawah. TP 1

Sistem Pemerintahan Tempatan di Sarawak dan Sabah

a) b)

i) Sistem kesukuan Sarawak i) Sistem _____________ di Sarawak
ii) Sistem Kesukuan Sabah ii) Sistem ________________ di Sabah

2. Lengkapkan silang kata di bawah berkenaan dengan sistem kesukuan yang terdapat di Sarawak dan Sabah.

M AU T GNARO A

U T AU

PR II NN T

EU B AAO

R TA A HCR

MA L A NN E N I

AN E D A LET

J LK AY OB I

LE T UA I BA J AU

IP KE

S OM E N T E R I K

a) Antara masyarakat yang mengamalkan sistem kesukuan di Sarawak ialah __________, Bidayuh, Kenyah,
__________, dan Kayan

b) Bagi masyarakat Melanau, ketua masyarakat dipanggil sebagai ________________
c) Ketua masyarakat Kenyah dikenali sebagai __________________ manakala masyarakat ____________ memanggil

ketua mereka sebagai Kelunan Maren.
d) Sumber _______________ dalam masyarakat Bidayuh ialah Tua Kapung
e) Pemilihan ketua bukanlah daripada keturunan tetapi lebih kepada ________________ peribadi
f) ________ Rumah adalah pemimpin utama masyarakat Iban
g) Pegangan ________________menjadi alat kawalan sosiopolitik yang berkesan
h) Antara masyarakat yang mengamalkan sistem kesukuan di Sabah ialah Kadazandusun, _____________ dan

_______________
i) Tukang-tukang Adat diperlukan dalam setiap acara bagi mengelakkan ____________________
j) Ketua kampung juga dikenali sebagai _______________ yang berperanan untuk menyelesaikan pertikaian
k) ______________ kampung membantu Orang Tua dalam pengurusan adat dan kehidupan seharian

29

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

5.2 Peluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak TP 2
1. Jelaskan mengenai individu-individu yang terlibat dengan peluasan kuasa Barat di Sarawak.

a) Sultan Omar Ali b) Pangiran Raja c) James Brooke d) Datu Patinggi Ali
Saifuddin II Muda Hashim

2. Terangkan secara ringkas mengenai strategi-strategi yang digunapakai oleh James Brooke dalam usaha
mendapatkan Sarawak.

Empat Strategi yang digunapakai oleh James Brooke dalam usaha mendapatkan Sarawak

a. Rundingan c. Perjanjian

b. Ugutan d. Ketenteraan

3. Senaraikan langkah-langkah yang diambil oleh James Brooke setelah dia memperoleh kuasa di Sarawak.

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat 30

Bab 6 KESAN PENTADBIRAN BARAT TERHADAP EKONOMI DAN SOSIAL

6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita

1. Isikan tempat kosong berkenaan ciri-ciri ekonomi moden yang diperkenalkan oleh British di Tanah Melayu TP 1
serta Sarawak dan Sabah.

besar-besaran Antarabangsa teknik perladangan eksport perlombongan

Ciri-ciri Ekonomi Moden

a) Modal b) Tanah c) Teknologi d) Tenaga buruh e) Pengeluaran pada
Industri ___________ Memerlukan tanah skala besar
dan perladangan yang luas untuk Penggunaan Penggunaan tenaga
memerlukan modal tanaman secara Ekonomi yang
yang besar _______________ mesin dan kerja yang ramai untuk berorientasi __________
untuk memenuhi pasaran
_____________ sektor ___________ ____________________

tanaman yang dan perlombongan

moden

2. Lengkapkan jadual di bawah mengenai syarikat-syarikat yang mengeluarkan modal bagi aktiviti perlombongan dan
pertanian di negeri-negeri Melayu serta Sarawak dan Sabah.

a) Negeri-negeri Melayu b) Sarawak c) Sabah

Perlombongan i) Emas dilombong secara komersial di ____________, i) Emas dilombong di _____ i) ___________ dilombong
Pahang oleh orang Cina di Sungai Segama
ii) ________________ dilombong di Batu Arang ii) Syarikat _____________ ii) SBUB membawa masuk
iii) Kawasan-kawasan perlombongan bijih timah kemudiannya mengambil alih ______________ Eropah
termasuklah di ______________, _______________, iii) ____________ juga untuk memperkenalkan
Larut dan Klang diusahakan oleh syarikat ini teknologi baru
iv) Lombong bawah tanah terpanjang serta terdalam vi) Pada _______ petroleum iii) Arang batu dilombong di
di dunia dibuka di _______________________ dijumpai di Miri ____________, Sandakan
dan _______ oleh Syarikat
_______________________

Pertanian komersial i) Penanaman _____________, ______________ dan i) Penanaman ___________ i) SBUB melabur untuk
cengkih di Pulau Pinang dan Singapura dilakukan di sekitar Kuching- penanaman ___________
ii) Pengusaha di NNS menanam modal dalam Serian dan _____________ ii) Antara contoh kawasan
penanaman _________ di Seberang Perai dan Perak ii) ___________ ditanam di ialah ________________ ,
iii) Pemodal juga membuka ______________ di Perak, sepanjang Sungai Igan, Oya, _____________ dan ______
Selangor, ______________________ dan Johor Mukah dan Bintulu iii) ___________ mendapat
iv) Pemodal ________________ menanam kelapa pasaran yang baik di Eropah
sawit secara komersial di Kuala Selangor

Penanaman getah i) Pelabur ________________ dari Guthrie, ________ i) Dinasti Brooke tidak i) Getah mula ditanam
_____________, United Plantation, Harrisons & menggalakkan penanaman secara percubaan pada
Crosfield dan Boustead Buttery Estate melabur dalam getah bagi ______________ _______
industri ______________________ ______________ penduduk ii) __________ kemudiannya
ii) Ladang dibuka di kawasan-kawasan seperti setempat melabur di Bongaya, Sungai
di _____________, ________________, Negeri ii) Getah hanya ditanam di Labuk
Sembilan dan ___________________ sekitar ________, Bidi dan iii) ____________ menjadi
Sungai Samarahan pusat perdagangan getah

37

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

2. Lengkapkan mengenai sistem pentadbiran yang diwujudkan oleh British berkenaan jabatan, syarikat perwakilan,
sistem kewangan dan insurans.

Sistem pentadbiran British berkaitan Ekonomi b) Kewujudan Syarikat Perwakilan

a) Jabatan dan Agensi Kerajaan

c) Pewujudan Sistem Kewangan dan Insuran

6.3 Kesan Ekonomi Akibat Pentadbiran di Negara Kita
1. Lengkapkan peta mengenai tahun pembinaan landasan kereta api di negara ini pada akhir abad ke-19.

Mentakab

2. Jelaskan mengenai fasa pembinaan landasan kereta api di negeri-negeri Melayu, Sarawak dan Sabah.

a) Fasa 1 (1885 – 1896) b) Fasa 2 (1897 – 1909) c) Fasa 3 (1910 – 1931)

Landasan kereta api dibina untuk
menghubungkan kawasan
lombong dengan pelabuhan untuk
dieksport. Ia juga dibina untuk
menghubungkan bandar

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat 39

Bab 7 PENENTANGAN MASYARAKAT TEMPATAN

7.1 Matlamat dan Bentuk Penentangan Masyarakat Tempatan TP 1
1. Lengkapkan rajah di bawah dengan jawapan yang betul.
ii) Bentuk Penentangan
Penentangan Masyarakat Tempatan

i) Matlamat Perjuangan

2. Lengkapkan maklumat mengenai penentangan bersenjata masyarakat tempatan terhadap British. TP 2
a) Penentangan abad ke-20

i) Penentangan Dol Said di Naning

b) Sebab penentangan - Dol Said menentang bayaran cukai hasil tahunan
sebanyak _____________yang dikenakan oleh British terhadap Naning.

- Beliau mendakwa Naning ialah sebuah negeri yang ______________

a) Latar belakang c) Peristiwa penentangan
- Abdul Said bin Omar - Beliau bermuafakat dengan pemimpin Rembau dan orang Melayu dari

dikenali sebagai wilayah yang lain dan berjaya mengumpul kira-kira ________ orang
______________________ hulubalang Melayu untuk menentang British.
______________________
________________ - Pada ___________, Perang Naning Pertama, Dol Said dan pengikutnya
- Beliau dilahirkan pada berjaya mengalahkan British.
tahun ___________
- Permuafakatan Dol Said dengan pembesar Melayu lain tidak kekal lama
kerana ________________ berjaya memecahbelahkan pakatan tersebut.

- Pada _____________, Perang Naning Kedua, Yamtuan Rembau dan
pembesar lain enggan memberikan bantuan kepada Dol Said.

- British berjaya menakluki ____________ iaitu pusat pentadbiran Naning dan
menyatukan Naning dengan Melaka.

ii) Penentangan Yamtuan Antah di Negeri Sembilan
b) Sebab penentangan

c) Peristiwa penentangan

a) Latar belakang

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat 45

iii) Penentangan Dato’ Bahaman di Pahang
b) Sebab penentangan

c) Peristiwa penentangan

a) Latar belakang

iv) Penentangan Rentap di Sarawak
b) Sebab penentangan

c) Peristiwa penentangan

a) Latar belakang

v) Penentangan Sharif Masahor di Sarawak
b) Sebab penentangan

c) Peristiwa penentangan

a) Latar belakang

3. Lengkapkan maklumat mengenai penentangan bersenjata masyarakat tempatan terhadap British pada abad ke 20. 46
Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

1 Apakah matlamat perjuangan masyarakat tempatan 7 Siapakah pengikut Dato’ Bahaham yang turut sama
terhadap campur tangan kuasa barat? menentang pentadbiran British di Pahang?
I Meminta dasar pentadbiran British diubah I Tok Gajah
II Mengembalikan sistem pentadbiran sedia ada II Tok Janggut
III Mempertahankan hak dan kedudukan pemerintah III Mat Sator
IV Menggesa pihak British berundur daripada tanah IV Mat Kilau
Melayu
A I dan II C II dan III
A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV
B I dan IV D III dan IV

 Tokoh ulamak  Nama asal ialah Libau
 Memperjuangkan hak rakyat yang ditindas  Juga digelar Raja Ulu

2 Siapakah tokoh yang mungkin dapat dikaitkan dengan 8 Siapakah nama tokoh penentangan di atas?
penyataan di atas?
A Dol Said A Rentap C Dol Said
B Yamtuan Antah
C Shariff Masahor B Dato’ Bahaman D Mat Salleh
D Tok Janggut
9 Apakah sebab penentangan Rentap di Sarawak?
3 Mengapakah pembesar tempatan seperti Dol Said I Rentap dituduh sebagai lanun
bangkit menentang British di Naning? II Rentap tidak puas hati dengan cukai tanah
A Membantah petempatan penasihat British III Brooke masuk campur urusan adat penduduk
B Mempertahankan hak pemerintah tempatan IV Brooke mahu menghapuskan petempatan orang
C Menentang bayaran cukai hasil tahunan 1/10 yang Iban
dikenakan oleh British
D Menolak tindakan Residen British yang kasar dan A I dan II C II dan III
biadap terhadap penduduk tempatan B I dan IV D III dan IV

Peristiwa Keputusan penentangan 10 Apakah strategi peperangan yang digunakan oleh
Perang Naning I Dol Said menang Sharif Masahor semasa penentangan dengan Brooke?
Perang Naning II Dol Said kalah A Mengadakan serangan jalan laut
B Membina bentang yang tinggi dan kukuh
C Menggunakan senjata moden dan terkini
D Meminta bantuan daripada Kesultanan Brunei

4 Mengapakah British berjaya mematahkan serangan Rentetan Peristiwa Penentangan
Dol Said? i) Tok Janggut memboikot cukai oleh British
A British menggunakan senjata moden ii) Tok Janggut merancang menyerang Pasir Puteh
B Kekurangan modal untuk pembelian senjata iii) British menyerang Tok Janggut
C Dol Said terlalu yakin dengan kemampuan pahlawan iv) Peristiwa X
Melayu
D Pihak British berjaya memecahbelahkan pakatan 11 Apakah peristiwa yang berlaku di X?
antara pembesar Melayu A Tok Janggut mematahkan serangan British
B Tok Janggut ditangkap dan dibuang negeri
5 Apakah kesan penentangan Yamtuan Antah di Negeri C Tok Janggut terkorban dalam pertempuran tersebut
Sembilan? D Tok Janggut bertoleransi dengan pemerintah
A Beliau dibuang negeri ke Singapura British
B Beliau dilantik sebagai Yamtuan Besar Seri Meranti
C Beliau telah dilucutkan jawatan sebagai pembesar 12 Apakah strategi yang diambil oleh Dato’ Maharaja Lela
D Beliau terkorban dalam pertempuran di Bukit Putus dalam usaha menentang pihak British?
A Penentangan bersenjata
6 Siapakah pembesar yang terlibat dengan penentangan B Mencabar perundangan
C Mengambil langkah pendamaian
terhadap British di Pahang? D Menggunakan sistem perundangan

A Rentap C Dol Said
B Dato’ Bahaman D Mat Salleh

52

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

 J.W.W Birch adalah penasihat British 17 Apakah kesan positif daripada penentangan pembesar
yang terbunuh di Pasir Salak tempatan terhadap pentadbiran British?
A Kuasa Residen dikurangkan
13 Apakah nasib pembesar tempatan yang terlibat B Para pembesar dibenarkan mengutip cukai
dengan penentangan ini? C Kebanyakan pemberontak dijatuhkan hukuman
I Sultan Abdullah dibuang negeri yang berat
II Ngah Ibrahim dilucutkan jawatan pembesar negeri D British lebih berhati-hati dalam menjaga adab dan
III Dato Sagor dilantik menjadi penasihat pegawai hubungan dengan sultan dan pembesar
British
IV Dato’ Maharaja Lela dikenakan hukuman bunuh 18 Apakah kesan pentadbiran British kepada penduduk
tempatan di Sabah?
A I dan II C II dan III A Larangan membuka tanah kepada orang Murut
B I dan IV D III dan IV B Barangan mewah orang Iban dikenakan cukai yang
tinggi
Peta di bawah menunjukkan lokasi penentangan C Kutipan cukai berdasarkan jumlah pengeluaran
di Terengganu pertanian diperkenalkan
D Tempat pembayaran cukai yang jauh
menyusahkan penduduk tempatan

LAUT  Suami isteri dipaksa tinggal berasingan
CHINA  Larangan membuka petempatan dan tanah
SELATAN
baharu untuk pertanian pindah
Sungai
Terengganu 19 Peraturan ini telah dikenakan oleh SBUB kepada

Tasik A Orang Iban C Orang Bajau
Kenyir
B Orang Murut D Orang Ulu

 Tembok kayu belian yang kalis peluru
 Meriam Bujang Timpang Berang digunakan

20 Siapakah yang menggunakan strategi peperangan

seperti maklumat di atas?

Lokasi penentangan A Rentap C Dol Said
B Dato’ Bahaman D Mat Salleh

14 Apakah nama lokasi penentangan tersebut?

A Kuala Berang C Besut 21 Apakah tindakan daripada pihak British untuk
meredakan pemberontakan di Terengganu?
B Kuala Terengganu D Setiu A Mengundurkan pegawai British di Terengganu
B Menghasut Sultan melucutkan gelaran kepada Haji
Haji Abdul Rahman Limbong bertindak sebagai Abdul Rahman Limbong
peguam kepada penduduk menentang pihak C Menjatuhi hukuman buang negeri ke Makkah
kerajaan kepada Haji Abdul Rahman Limbong
D Menghantar angkatan perang untuk menyerang
15 Apakah yang berlaku terhadap perbicaraan beliau ini? balas pemberontak
A Beliau kalah dan dihukum penjara
B Beliau memenangi perbicaraan tersebut 22 Apakah faktor utama kekalahan pemimpin tempatan
C Beliau telah dijatuhi hukuman buang negeri dalam peperangan menentang pihak British?
D Beliau dituduh menghasut rakyat jelata A Kekurangan sokongan daripada pihak istana
B Penglibatan penduduk tempatan yang sangat kecil
Dato’ Setia Perkasa Pahlawan Semantan C Perpecahan antara kaum di kawasan yang terlibat
D Penggunaan senjata canggih dan moden oleh
16 Gelaran ini telah dianugerahkan oleh Sultan Pahang pihak British

kepada pembesar 53

A Tok Gajah C Mat Kilau
B Dato’ Bahaman D Tok Janggut

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

Bab 8 KEBIJAKSANAAN RAJA DAN PEMBESAR MELAYU
MENANGANI CABARAN BARAT

8.1 Reaksi Pemerintah Negeri-negeri Melayu Utara dan Johor Terhadap Tindakan Barat

1. Lengkapkan jawapan di ruang yang disediakan mengenai reaksi pemerintah Negeri-negeri Melayu Utara TP 1
terhadap Perjanjian Bangkok 1909.

a) Reaksi Pemerintah Perlis Jawapan

 Perlis kehilangan wilayah __________________ yang terletak di sebelah utara 1909
______________ kepada Siam kesan daripada Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok Penghulu Kuala Perlis
_______________ Pujoh
Setul
 Raja Perlis, _____________________________ telah membantah tindakan Siam yang Sungai Perlis
mengambil wilayah Pujoh untuk dimasukkan ke dalam wilayah ____________________ Raja Syed Alwi
Jamalullail
 Beliau mendakwa, wilayah itu sepatutnya menjadi hak Kerajaan Perlis kerana Pujoh
ditadbir oleh _____________________________

b) Reaksi Pemerintah Kedah Jawapan

 Kedah kehilangan banyak wilayah jajahannya kepada Siam seperti __________, Setul, Butang
Pulau Terutau, _______________ dan pulau-pulau sekitarnya kesan Protokol Sempadan
Perjanjian Bangkok 1909. Sultan Abdul Hamid
Halim Syah
 Sultan Kedah, ________________________________ merasa tersinggung kerana tidak
dibawa bersama untuk membincangkan perihal negeri baginda. kriteria

 Beliau menegaskan bahawa sempadan baharu perlu mengikut ________________ Sadao
sempadan sedia ada

c) Reaksi Pemerintah Terengganu Jawapan

 Sultan Terengganu, ______________________________ mengecam tindakan British 24 Mei 1909
menyerahkan Terengganu tanpa pengetahuan beliau. Persahabatan

 Beliau menegaskan bahawa tindakan menghantar bunga emas kepada Siam adalah atas Gabenor NNS

dasar ___________________ bukannya sebagai kawasan __________________ Jajahan

 Bantahan ini dibuat kepada ___________________________ pada ________________ Sultan Zainal Abidin III

d) Reaksi Pemerintah Kelantan Jawapan

 Wakil Siam serta pegawai British ____________________ telah menghadap Sultan Sultan Muhammad IV
Kelantan iaitu _________________________ untuk memaklumkan tentang Perjanjian Kecewa
Bangkok kepada beliau, tetapi beliau menolaknya. J.S Mason
Tabal
 Baginda berasa ____________ dengan tindakan British yang menyerahkan
_____________ kepada Siam sedangkan wilayah tersebut didiami oleh kira-kira 15,000
orang Melayu.

55

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

2. Jelaskan bagaimana kebijaksanaan pemerintah Johor menyekat kemaraan British di negeri itu.

Kewibawaan Temenggung
Daeng Ibrahim (1825-1862)

a) Menjamin keselamatan perairan b)

Beliau memastikan kawasan perairan Johor
selamat untuk aktiviti perdagangan dan
usaha beliau mendapat pengiktirafan Ratu
Victoria

c) d) e)

8.2 Tindakan Raja Melayu dalam Menangani Cabaran Barat
1. Lengkapkan maklumat mengenai asas hubungan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis TP 2

dengan Negeri-negeri Melayu yang lain.

Tindakan Raja Melayu dalam Menangani Cabaran Barat

i) Tuntutan Raja Melayu melalui Durbar

ii) Sultan Abu Bakar

Sultan Zainal Abidin

merupakan Bapa merupakan Sultan

Pemodenan Johor yang berani dalam

yang berjaya mempertahankan

memajukan ekonomi kedaulatan

negeri Johor Terengganu

iii)

iv)

Sultan Abdul Hamid Sultan Muhammad IV

Halim Syah amat telah menolak

murka dengan tindak Perjanjian Bangkok

v) tanduk British masuk 1909 apabila wakil
campur tangan dalam Siam dan J.S. Mason

urusan pentadbiran datang menghadap

Kedah baginda di Kota Bharu

56

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

v) Dato’ Abdul Rahman bin Andak 61

vi) Dato’ Muhammad Ibrahim Munsyi

vi) Syeikhul Islam Terengganu

vii) Datuk Hakim Imam Abang Haji Murshidi

Pelajarilah sejarah..
Hargai penat lelah, pengorbahan pahlawan terdahulu,
Moga sejarah luka masa dahulu tidak berulang
Ambillah pengajaran dan iktibar daripada kisah lalu,
Usah leka, usah lalai,
Perpaduan dibina perlu dijaga
Agar keagungan dan kemasyuran masa lalu
Bergemelapan dan bersinar kembali
Binalah generasi baharu hari ini…
Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

8.4 Keberkesanan Peranan Pemerintah Tempatan dalam Menangani Cabaran Barat
1. Lengkapkan maklumat di bawah

Keberkesanan Peranan Pemerintah Tempatan dalam Menangani Cabaran Barat

i) iv)
ii) v)

iii) vi)

2. Lengkapkan kotak jawapan berpandukan soalan di bawah.

a) Ramai pelabur asing datang untuk melabur dalam pertanian komersial di Johor seperti ____________ dan lada hitam
kerana kecekapan dan pemodenan yang diterajui oleh Sultan Abu Bakar.

AR

b) Pemerintah Perak, _______________ ______________ telah berusaha memajukan perlombongan bijih timah
di Larut dan memperkenalkan Perak sebagai pengeluar bijih timah utama di dunia.

NI

c) _____________________ merupakan negeri terakhir yang menerima petempatan Penasihat British hasil kebijaksaan
dan ketegasan pemerintah tempatan.

R

c) Desakan berterusan daripada raja-raja Melayu melalui ______________ mengenai pendidikan anak watan telah
berjaya menubuhkan sekolah-sekolah di tanah Melayu termasuklah sekolah perempuan

B

e) Skim Perkhidmatan Tadbir Melayu (PTM) merupakan inisiatif yang diwujudkan bagi melatih orang Melayu
menceburkan diri dalam bidang ______________________

NT N

f) British akhirnya berjaya menempatkan Penasihat Am British di Johor setelah mendesak ______ ___________
menandatangani Perjanjian British – Johor pada 1914

SM

h) Kewibawaan Perdana Menteri Wan Muhammad Saman telah berjaya menjadikan __________ sebagai negeri
jelapang padi

D

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat 62

PANDUAN KERJA LAPANGAN

Tahap Penguasaan Kerja Lapangan

Kerja lapangan akan dinilai berdasarkan TAHAP PENGUASAAN 1, 2, 3, 4, 5 dan 6

TAHAP KRITERIA

1 Menyediakan perancangan, proses awal dan laporan akhir yang tidak lengkap.

2 Menyediakan perancangan, proses awal dan laporan akhir yang kurang lengkap.
3 Menyediakan perancangan, proses awal dan laporan akhir yang lengkap dan tidak tersusun.

4 Menyediakan perancangan, proses awal dan laporan akhir yang lengkap dan tersusun.
5 Menyediakan perancangan, proses awal dan laporan akhir yang lengkap, tepat, tersusun dan realistik.

6 Menyediakan perancangan, proses awal dan laporan akhir yang lengkap, tepat, tersusun dan realistik serta
menunjukkan keaslian serta boleh dicontohi.

Contoh Soalan Kerja Lapangan

Keberanian dan kewibawaan tokoh dan pembesar tempatan terhadap penentangan pentadbiran pihak British
wajar dicontohi oleh generasi baru untuk membina negara bangsa yang berdaulat

Berdasarkan petikan di atas, calon dikehendaki menjalankan kerja lapangan tentang salah satu tokoh pejuang yang
berani untuk bangkit menentang pentadbiran dan penjajahan kuasa Barat.

Kerja lapangan tersebut haruslah merangkumi perkara-perkara berikut:-
1. Pengenalan kepada tokoh pejuang
2. MenjelaskanFaktor-faktor kepada penentangan tersebut
3. Menceritakan rentetan kepada peristiwa penentangan
4. Menghuraikan kredibiliti dan sifat kepimpinan tokoh dalam menentang penjajah
5. Membuat rumusan dan kesimpulan mengenai perjuangan tokoh tersebut
6. Membentangkan laporan hasil kajian tersebut.

66

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat

PENTAKSIRAN AKHIR TAHUN

BAHAGIAN B
[40 Markah]

Jawab semua soalan.

Jawab soalan 1 berdasarkan foto di bawah.

Foto 1 : Diorama Perjanjian Pangkor 1874

1 Perjanjian Pangkor merupakan titik permulaan campur tangan British di Perak.

a) Namakan individu yang terlibat dengan perjanjian ini? [3 markah]

i) _________________________________________ ii) ________________________________________

iii) _________________________________________

b) Terangkan syarat-syarat yang terkandung dalam Perjanjian Pangkor 1874. [4 markah]

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

c) Apakah iktibar yang kita perolehi daripada peristiwa ini? [3 markah]

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu @Cikgu Zulhazlia & Cikgu Mamat 72