ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เล่ม 2 เรื่อง ความแข็งของวัสดุ

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เลม่ 2

เรื่อง ความแขง็ ของวัสดุ
กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 4

นางสาวสดุ ชาดา ใจมา
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชานาญการพิเศษ

โรงเรียนเทศบาลวดั คลองโพธิ์ เทศบาลเมืองอตุ รดิตถ์
กรมส่งเสริมการปกครองทอ้ งถ่นิ กระทรวงมหาดไทย

1

คำชี้แจง

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรื่อง ความแข็งของวัสดุ สำหรับนักเรียน ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 4 ใช้ประกอบ
แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรซู้ ่อมเสริมท่ี 2 ใชเ้ วลาในการจดั การเรียนรู้จำนวน 1 ช่ัวโมง เมอื่ นักเรยี นได้รับ
ความรู้จากครูแลว้ ใหน้ กั เรียนศึกษาชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง ความแข็งของวสั ดุ ดว้ ยตนเองดงั
รายละเอียดต่อไปนี้

1. ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 2 เรอ่ื ง ความแข็งของวสั ดุ ประกอบด้วย
1.1 มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ชี้วัด จุดประสงค์การเรยี นรู้ และสาระสำคญั การเรยี นรู้
1.2 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
1.3 ใบความรู้เรือ่ ง “ความแข็งของวัสดุ”
1.4 กจิ กรรมทดสอบความแข็งของวสั ดุ
1.5 เกมปริศนาอกั ษรไขว้เรือ่ งความแข็งของวสั ดุ
1.6 แบบทดสอบหลังเรยี น

2. นกั เรียนอา่ นคำช้แี จงใหเ้ ขา้ ใจและปฏบิ ัตติ ามขัน้ ตอน
3. ศึกษามาตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชว้ี ดั สาระสำคัญ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ ด้วยตนเองหรืออาจจะ

แลกเปลีย่ นเรยี นรู้กับเพ่อื นจนเกิดความเข้าใจ
4. ทำแบบทดสอบก่อนเรียนเพอ่ื ทบทวนความรู้เดมิ
5. อ่านใบความรแู้ ละทำกิจกรรมทดลองเรื่อง “การทดสอบความแข็งของวัสดุ”
6. ศึกษาใบความรู้ อ่านกติกาการเลน่ เกม เริ่มตน้ เล่นเกมความรทู้ างวิทยาศาสตร์ ตอบคำถามหลงั

การเลน่ เกม และตรวจคำตอบดว้ ยตนเอง
7. หากนกั เรียนไม่เข้าใจการปฏิบตั กิ จิ กรรมใหป้ รึกษาครูผู้สอน
8. ทำแบบทดสอบหลังเรียน และตรวจสอบคะแนนจากเฉลยคำตอบของแบบทดสอบหลงั เรียน
9. นกั เรียนควรมีความซื่อสัตย์กับตนเองไม่เปดิ ดเู ฉลยคำตอบกอ่ นการทำกิจกรรม

2

มาตรฐานการเรยี นรู้ และ ตัวชวี้ ัด

สาระท่ี 2 วทิ ยาการกายภาพ

มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบตั ิของสสาร องคป์ ระกอบของสสาร ความสมั พันธร์ ะหว่างสมบตั ิของสสาร
กับโครงสร้างและแรงยึดเหน่ียวระหวา่ งอนภุ าค หลักและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลงสถานะของสสาร การ
เกิดสารละลายและการเกดิ ปฏกิ ริ ิยาเคมี

ตัวชีว้ ดั
ว 2.1 ป.4/1 เปรียบเทียบสมบตั ิทางกายภาพด้านความแข็ง สภาพยืดหยุ่น การนำความร้อน

และการนำไฟฟา้ ของวัสดโุ ดยใชห้ ลกั ฐานเชิงประจกั ษจ์ ากการทดลองและระบุการนำสมบัตเิ ร่ืองความแขง็
สภาพยืดหยุ่น การนำความร้อน และการนำไฟฟา้ ของวสั ดุไปใช้ในชวี ิตประจำวันผ่านกระบวนการออกแบบ
ชน้ิ งาน

ว 2.1 ป.4/2 แลกเปลี่ยนความคิดกบั ผู้อืน่ โดยการอภปิ รายเกย่ี วกบั สมบัตทิ างกายภาพของวัสดุ

อยา่ งมเี หตผุ ลจากการทดลอง

สาระสำคญั ยอด

ความแขง็ ของวัสดุ คอื ความสามารถทนต่อการขูด ขีด ขว่ น หรอื ทำใหว้ สั ดสุ ึกกร่อน ของวัสดุแต่ละ
ชนิดมคี วามแข็งแตกตา่ งกัน วัสดุท่ีมีความแข็งน้อยเมื่อถูกขูดขีดจะเปน็ รอยงา่ ย หรือถูกตัดให้ขาดจากกนั ง่าย
วัสดทุ ่ีมคี วามแข็งมากเม่ือถูกขูดขดี จะเปน็ รอยน้อย หรอื ไมเ่ ปน็ รอย หรือถูกตัดให้ขาดจากกนั ยาก

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. อธิบายความแข็งของวัสดุตา่ งชนดิ กันได้(K)
2. ทดสอบความแข็งของวสั ดุตา่ ง ๆ ได้ (P)
3. ปฏบิ ัตกิ ิจกรรมการทดสอบความแข็งของวัสดุ อยา่ งรวมพลงั ด้วยความมุ่งมนั่ และตง้ั ใจได้ (P)
4. เป็นคนช่างสังเกต และมคี วามกระตือรอื ร้นในการเสาะแสวงหาความรู้ (A)
5. มคี วามมงุ่ มน่ั และต้ังใจในการทำงาน (A)

3

แบบทดสอบกอ่ นเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์
ชุดท่ี 2 เรอื่ ง ความแข็งของวสั ดุ

คำชแ้ี จง ขอ้ สอบเปน็ แบบปรนยั เลือกตอบมีท้ังหมด 10 ขอ้ ใช้เวลาทำ 10 นาที ให้นักเรียนเลือกคำตอบ
ทถ่ี กู ต้องทีส่ ุดแล้วทำเครื่องหมาย X ลงในชอ่ ง  ของกระดาษคำตอบที่กำหนดให้

1. วัสดุ A มีความแขง็ นำไฟฟา้ ได้ วสั ดุ A ควรนำมาทำสิ่งของขอ้ ใดจงึ เหมาะสม
ก กระตกิ น้ำ
ข สายไฟฟ้า
ค กระทะ
ง มีด

2. ส่งิ ของข้อใดจดั อยใู่ นกลุม่ เดียวกนั หากใชส้ มบัติความแข็งของวสั ดุเป็นเกณฑ์
ก เหล็ก ตะปู
ข อะลมู เิ นียม ผ้าขนหนู
ค ถุงพลาสตกิ กล่องนม
ง ลวดทองแดง เนยแข็ง

3. วตั ถุ A ขดู บนวัตถุ B เกดิ รอยบนวัตถุ B แต่ถ้านำวัตถุ A และวตั ถุ C มาขูดกนั มีรอยขูดบนวตั ถุ A

ขอ้ ความใดสรปุ ถูกต้อง
ก วัตถุ B มคี วามแข็งมากที่สุด
ข วัตถุ A มีความแข็งมากกวา่ วตั ถุ C
ค วตั ถุ B มคี วามแข็งเทา่ กับวัตถุ C
ง วัตถุ C มคี วามแขง็ มากกว่าวตั ถุ A และ B

4. ขอ้ ใดคือการทดสอบความแขง็ ของวัสดุ
ก. จอยใชม้ อื บีบฟองนำ้
ข. ก้อยใช้เสน้ ลวดตอ่ เข้ากับวงจรไฟฟ้า
ค. ตอ่ ใช้เหรยี ญบาทขูดลงบนแทง่ ชอลก์
ง. บุ้งใชด้ ินน้ำมันเสียบท่ีปลายแท่งเหลก็ แลว้ จุม่ ในนำ้ รอ้ น

4

5. วสั ดุในข้อใดมีความแข็งมากทสี่ ดุ
ก. ไม้
ข. ดิน
ค. หนิ
ง. เหลก็

6. วัตถุของใดมคี วามแขง็ แต่เปราะหรือแตกหักได้งา่ ย

ก.

ข.

ค.

ง.

7. ใช้ตะปขู ดู ขีดแรช่ นิดหนึง่ แร่เกดิ รอย แต่เม่ือนำตะปูไปขูดขดี กระจก กระจกไมเ่ กดิ รอย
ข้อใดสรุปได้ถูกต้อง

ก. กระจกมีความแข็งมากกว่าแร่
ข. แรม่ ีความแข็งมากกวา่ กระจก
ค. แร่มีความแข็งมากกวา่ ตะปู
ง. ตะปมู คี วามแข็งน้อยทส่ี ดุ
8. ความสามารถในการทนต่อแรงขูดขดี เปน็ สมบัติใดของวัตถุ
ก. ความแขง็
ข. การนำไฟฟา้
ค. สภาพยืดหยุน่
ง. การนำความรอ้ น

5

9. ข้อใดคือการทดสอบความแข็งของวสั ดุ
ก. เบสใชม้ อื บีบฟองน้ำ
ข. นอ้ ยใชเ้ สน้ ลวดตอ่ วงจรไฟฟ้า
ค. บาสใช้เหรียญบาทขูดลงบนแทง่ ชอล์ก
ง. นุ่มใช้ดนิ น้ำมันเสียบทป่ี ลายแทง่ เหลก็ แลว้ จ่มุ ในน้ำรอ้ น

10. ข้อใดเปน็ การนำวัสดุท่มี ีสมบตั ิทางกายภาพดา้ นความแขง็ ไปใชป้ ระโยชน์
ก. ใช้ทำเสอ้ื กนั ฝน
ข. ใชท้ ำยางรถยนต์
ค. ใชท้ ำถงุ เท้านักเรยี น
ง. ใชท้ ำลูกแมก็ เยบ็ กระดาษ

ไม่ยากใช่หรือป่าวครับ

6

กระดาษคำตอบ
แบบทดสอบก่อนเรียน ชดุ ท่ี 2 เรอ่ื ง ความแขง็ ของวสั ดุ

แสง

ข้อที่ ก ข ค ง คะแนนเตม็ 10 คะแนน
1 คะแนนที่ได.้ .....................คะแนน
2
3
4
5
6
7
8
9
10

ชื่อ -สกลุ ...............................................................................................ชัน้ ...................เลขที.่ ...........

7

วิธกี ารเรียนรูจ้ ากชุดกิจกรรมชดุ ที่ 3 ความแขง็ ของวัสดุ

1. อา่ นทำความเข้าใจขอ้ แนะนำการเรียนรจู้ ากชุดกิจกรรมการเรยี นรู้นี้
2. สร้างทัศนคติท่ดี ีให้กบั ตนเองวา่ เป็นผ้มู ีความสามารถพรอ้ มทจี่ ะเรยี นรู้
3. ปฏบิ ัตติ ามกิจกรรมทีเ่ ตรยี มใหใ้ นชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้
4. นกั เรยี นสามารถตรวจคำตอบจากแบบเฉลยทแี่ นบอยู่ทา้ ยเล่มและนกั เรยี น

ควรมคี วามซ่ือสตั ยต์ ่อตนเอง

8

ชื่อกลุ่ม..............................................................................................................................................
สมาชิก

1…………………………………………………………………….……….ช้นั ................เลขท.่ี ...........
2…………………………………………………………………..………...ชั้น................เลขท.ี่ ...........
3………………………………………………………………………..…….ชน้ั ................เลขที.่ ..........
4……………………………………………………………………..……….ชน้ั ................เลขที่...........
5…………………………………………………………………..………….ชัน้ ................เลขที่...........
6…………………………………………………………………..………….ชนั้ ................เลขท.่ี ..........

9

ใบความรู้

ความแข็งของวสั ดุ หมายถงึ ความ สามารถในการทนต่อแรง ขดู ขดี
ขว่ น หรอื ทำใหเ้ กิดการสึกกรอ่ น ของวสั ดุ

สมบัติด้านความแขง็ ของวสั ดุ

วสั ดุแต่ละชนิดมีความแข็งแตกต่างกนั วัสดชุ นิดใดท่ที นต่อแรงขูด
ขดี เราเรยี กวสั ดุน้ันวา่ เปน็ วัสดุท่ีมคี วามแข็ง โดยวัสดุท่ีมีความแขง็
มากกว่าจะขูดวัสดุทม่ี คี วามแข็งน้อยกวา่ ใหเ้ ป็นรอยได้ เช่น เมื่อนำตะปู
ขดู บนแผ่นพลาสติก พบวา่ มรี อยขดู บนแผ่นพลาสติก แสดงวา่ ตะปมู ี
ความแข็งมากกว่าแผน่ พลาสตกิ หรือเมอ่ื นำตะปขู ดู บนไม้บรรทัดเหลก็
พบวา่ ไม่มรี อยขูดบนไม้บรรทัดเหล็ก แสดงวา่ ตะปูกบั ไม้บรรทดั เหลก็ มี
ความแข็งไม่แตกต่างกัน

10

การใชป้ ระโยชนจ์ ากความแข็งของวัสดุ
วัสดุแตล่ ะชนดิ มคี วามแข็งแตกตา่ งกนั ออกไป เราจึง
เลือกใช้ประโยชนจ์ ากสมบตั ิดา้ นความแขง็ ของวัสดุ เพอื่ ใช้เปน็
โครงสร้างหรือชิน้ ส่วนของส่งิ ของเครอื่ งใช้ ดงั น้ี

11

สมบัตทิ วั่ ไปของวัสดุ

ความเหนียว ถ้าวสั ดใุ ดรับน้ำหนักได้มากเรียกไดว้ ่ามีความเหนยี วมาก

ความแขง็ เมื่อเรานำวสั ดุชนิดหนึ่งไปขดู บนวสั ดุอีกชนดิ หน่ึง วสั ดุท่ไี ม่เกิดรอยจะมคี วามแข็ง

มากกว่า

ความยืดหย่นุ เราดูได้จากความยาวของวัสดุก่อนออกแรงกระทำถ้าเท่ากบั ความของวสั ดหุ ลัง
การอกแรงกระทำแสดงว่าวสั ดุนน้ั มคี วามยืดหย่นุ

การนำความร้อน คอื การสง่ ผ่านความร้อน จากจุดทีม่ ีอณุ หภมู ิสงู กว่าไปยังจุดท่มี ีอุณหภูมิตำ่
กว่า โดยวัตถุทเี่ ปน็ ตวั กลางจะอย่กู ับท่ี แตค่ วามร้อนจะค่อยๆ แผก่ ระจายไปตามเน้ือวัตถุนน้ั
เช่น เราจับแกว้ นำ้ รอ้ น ตอนแรกๆจะไมร่ สู้ ึกร้อน แต่จะค่อยๆ ร้อนจนจบั ไม่ได้ โลหะ แกว้ ซึง่ เป็นวสั ดุทนี่ ำ
ความร้อนได้ สว่ นไมแ้ ห้ง กระเบอ้ื ง พลาสตกิ เป็นวัสดุท่ีไม่นำความรอ้ น

การนำไฟฟ้า วสั ดุทย่ี อมใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลผา่ นได้ เชน่ ทองแดง เงิน เหล็ก น้ำ เราเรยี ก
ตวั นำไฟฟา้ ส่วนวัสดุทีไ่ ม่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผา่ นได้ เชน่ พลาสติก ไม้ เราเรยี ก ฉนวนไฟฟ้า

12

สมบัติของวัสดุชนดิ ตา่ ง ๆ

โลหะ เป็นวัสดทุ แ่ี ข็ง มหี ลายชนดิ เช่น เหลก็ อลูมิเนยี ม ทองแดง จะนำมาใชต้ า่ งกนั สว่ น
เหล็กมคี วามแข็งแต่เป็นสนมิ อะลูมเิ นยี ม แข็งน้อยกวา่ เหลก็ แต่เบาและไมเ่ ป็นสนิม จึงใช้อลูมเิ นียมทำ
ภาชนะหงุ ต้มทองแดงเป็นโลหะที่แข็งเหมือนเหลก็ แต่เบากว่ามากและดัดใหโ้ ค้งเป็นรปู ต่าง ๆ ได้ โลหะเป็น
วัสดทุ ่ีมีลักษณะผิวมันวาว สามารถตีใหเ้ ป็นแผน่ หรอื ดงึ ออกเปน็ เส้นได้โดยไมห่ ัก นำไฟฟ้า และนำความ
ร้อน ไดด้ ี

ไม้ มลี กั ษณะแขง็ บางชนิดมีความทนทาน สามารถนำมาประดิษฐ์ดดั แปลง ทำที่อยอู่ าศัย
เฟอร์นิเจอร์ เคร่ืองมือเคร่ืองใชอ้ ่นื ๆ เยอื่ ไม้นำมาทำกระดาษ เชน่ สมุด หนงั สือ หนังสอื พิมพ์

แกว้ เป็นของแขง็ โปรง่ ใส ผิวเรยี บ ทนตอ่ การขดู ขีดและความร้อนแต่แตกหักง่าย สว่ นใหญ่จะ
นำมาทำ แกว้ น้ำ ขวด กระจก อปุ กรณ์ในหอ้ งทดลอง นอกจากน้นั ยังมีการผลติ แก้วให้มีคุณสมบัติพเิ ศษ
เพ่อื ใช้งานเฉพาะอยา่ ง เชน่ เลนสแ์ ว่นตา เลนส์แวน่ ขยาย กระจกเงา กระจกนริ ภัย เป็นตน้

พลาสติก เปน็ วสั ดุสงั เคราะห์ ท่ีไดจ้ ากจากอุตสาหกรรมปโิ ตรเคมี (อุตสาหกรรมการผลติ น้ำมนั )
มีนำ้ หนักเบา ไม่นำความร้อน ไมน่ ำไฟฟา้ น้ำซมึ ผ่านไม่ได้ ไม่แตกหักงา่ ยบางชนิดมีความแข็ง บางชนดิ
สามารถยืดหยุ่นได้ นำมาทำของเลน่ ของใชไ้ ด้หลากหลาย เพราะกรรมวิธใี นการผลิตไมซ่ ับซ้อนและทำให้มี
สตี ่าง ๆ ได้

ยาง ทำมาจากยางของตน้ ยางพารา มีความยืดหย่นุ ดี ใชท้ ำยางรถยนต์ ยางลบ ลกู โป่ง พ้ืน
รองเทา้ เป็นตน้

เซรามิก เปน็ ผลิตภณั ฑ์ทท่ี ำมาจากดนิ หิน หรือแรธ่ าตุอื่นๆ ทไ่ี ม่ใช่โลหะ โดยทำเปน็ รูปทรงตา่ งๆ
แล้วผา่ นการให้ความร้อนทีอ่ ุณหภูมสิ งู มาก ๆ ผลิตภัณฑ์ท่ไี ด้จะมีความแข็ง แตเ่ ปราะตอ่ แรงกระแทก ทน
ตอ่ สารเคมี ทนตอ่ สภาพอากาศและความชืน้ มสี มบตั ิเปน็ ฉนวนไฟฟ้า นิยมทำเปน็ ของประดับบา้ น และใช้
ทำเปน็ วัตถทุ นไฟในอปุ กรณ์ไฟฟ้า

ผ้า ทำมาจากเส้นใยธรรมชาติ และเส้นใยสังเคราะห์ เสน้ ใยธรรมชาติ เปน็ เส้นใยทีไ่ ด้จากพืช
และสัตว์ ผา้ ทีผ่ ลติ จากเส้นใยที่ไดจ้ ากพืช ได้แก่ ผา้ ฝา้ ย ผ้าลนิ นิ ผา้ ใยสับปะรด และผา้ ป่าน ผา้ ทผี่ ลติ จาก
เสน้ ใยทีไ่ ดจ้ ากสัตว์ ได้แก่ ผ้าไหม ผ้าขนสตั ว์ เส้นใยสงั เคราะห์ เป็นเส้นใยทผ่ี ลิตจากสารเคมี ผา้ ผลติ จาก
เส้นใยสงั เคราะห์ ไดแ้ ก่ ผา้ ไนลอน พอลเิ อสเทอร์ และอะไครลิค มสี มบตั ไิ ม่ค่อยยับ ซกั ง่าย แห้งเร็ว ไมด่ ูด
ซมึ เหงอื่ เพราะไม่มชี ่องระบายอากาศ จึงไมน่ ยิ มนำมาใชเ้ ป็นเคร่ืองนงุ่ ห่มในบา้ นเราเน่ืองจากสภาพอากาศ
ทีร่ อ้ น

13

กิจกรรมพฒั นาทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
เรื่อง“วสั ดใุ ดแข็งกว่ากัน”

จุดประสงค์ : เปรยี บเทยี บสมบัติทางกายภาพด้านความแข็งของวสั ดุได้
ระบปุ ญั หา : วตั ถุทที่ ำจากวัสดุตา่ งชนิดกนั มคี วามแขง็ แตกตา่ งกันอยา่ งไร
สมมตุ ิฐาน :............................................................................................................................. .............................
............................................................................................................................. .................................................
วัสดุอุปกรณ์

1. ตะปู 1 ตวั

2. วัสดชุ นิดต่าง ๆ ได้แก่ ไม้ แก้ว โลหะ กระเบ้ือง พลาสติก ยางลบ หนิ และเทยี นไข อยา่ งละ 1 ช้นิ

ขนั้ ตอนการทำ

1. แบ่งกลุ่ม แต่ละกลุม่ ร่วมกนั นำตะปขู ดู บนผวิ ของวัสดชุ นิดต่าง ๆ ดงั นี้ ไม้ แกว้ โลหะ กระเบอื้ ง

พลาสตกิ ยางลบ หิน และเทียนไข

2. สังเกตการเปลยี่ นแปลงบนผิววสั ดแุ ละตะปู บนั ทึกผล

3. แตล่ ะกล่มุ นำเสนอผลการทำกิจกรรม

บันทกึ ผลการทำกิจกรรม

ตาราง ผลการเปล่ียนแปลงบนผิววสั ดุและตะปู

วสั ดทุ ี่ใช้ ผลการเปลี่ยนแปลงของวัสดุ

1. ตะปกู ับไม้ มีรอยขดู ที่ตะปู มรี อยขดู ทไ่ี ม้ ไม่มีรอยขูด

2. ตะปูกบั แกว้ มรี อยขดู ท่ตี ะปู มีรอยขดู ทแ่ี ก้ว ไมม่ ีรอยขดู

3. ตะปกู ับโลหะ มรี อยขดู ที่ตะปู มรี อยขูดทโ่ี ลหะ ไม่มีรอยขูด

4. ตะปูกบั กระเบื้อง มีรอยขดู ทต่ี ะปู มรี อยขดู ทก่ี ระเบื้อง ไมม่ ีรอยขดู

5. ตะปกู ับพลาสติก มรี อยขดู ทต่ี ะปู มรี อยขดู ท่พี ลาสติก ไม่มีรอยขดู

6. ตะปูกบั ยางลบ มรี อยขูดทต่ี ะปู มีรอยขูดที่ยางลบ ไม่มรี อยขูด

7. ตะปูกับหนิ มีรอยขดู ทต่ี ะปู มรี อยขดู ทห่ี ิน ไมม่ รี อยขูด

8. ตะปกู บั เทียนไข มรี อยขูดทต่ี ะปู มีรอยขดู ท่เี ทยี นไข ไม่มรี อยขดู

14

คำถามหลงั ทำกจิ กรรม
1. นกั เรยี นจดั จำแนก โดยเขยี นชอ่ื วัสดทุ ี่กำหนดในช่องวา่ งตามผลการเปลี่ยนแปลง เม่ือนำตะปูขูดกับวัสดุ

ดงั กล่าวใหถ้ ูกตอ้ ง

ไม้ แกว้ โลหะ กระเบ้ือง

พลาสติก ยางลบ หิน เทียนไข

เกดิ รอยขดู ทตี่ ะปู เกดิ รอยขดู ที่วัสดุ ไม่เกดิ รอยขูดทว่ี สั ดุ

ตอบคำถาม และเขียนเคร่อื งหมาย  ใน หน้าคำตอบทถ่ี ูกต้อง
2. วัสดชุ นดิ ใดมีความแข็งมากกว่าตะปู

3. วัสดุชนดิ ใดมีความแข็งนอ้ ยกวา่ ตะปู

4. วสั ดุชนิดใดมีความแข็งเทา่ กับตะปู

5. สรปุ ผลการทดลองได้ว่าอย่างไร
ความแขง็ เป็นสมบัติของวสั ดุ โดยวสั ดุแตล่ ะชนิดมีความแขง็ เหมือนกนั
ความแข็งเปน็ สมบตั ิของวัสดุ โดยวัสดแุ ตล่ ะชนดิ มีความแขง็ แตกต่างกัน

15

เกมปริศนาอักษรไขว้ เรื่องสมบตั ิด้านความแข็งของวัสดุ

กตกิ าการเล่น
หาคำที่เก่ยี วกบั ความแข็งของวัสดุจากขอ้ ความทีใ่ ห้ไว้ มาเตมิ ลงในช่อง ซ่ึงคำเหลา่ นน้ั เรยี ง

ในแนวต้งั จากบนลงล่างหรือแนวนอน โดยเรียงจากขวาไปซา้ ย

ช ก
พก
ะ
ม
ก าย
ษ
เพ
มะ

ซา
ร์ บ้ื

โล
ยงบ

แนวต้ัง 1 วสั ดุที่มนี ำ้ หนักเบามีความยดึ หยุน่ สูง สีสนั สวยงามขน้ึ รปู ไดง้ า่ ย
2 ภาชนะเคร่อื งครัวทมี่ ีปากกว้าง
3 เปน็ วตั ถุทีม่ ีรูปร่างส่ีเหลยี่ ม มคี วามแข็งแรง
4 ผลติ จากเยอื่ ไม้ มีความเบาไม่กันนำ้

แนวนอน 1 มคี วามยดึ หยุ่งและมคี วามเหนียวสงู กนั นำ้ ไดด้ ี
2 เป็นวสั ดุที่มีความแข็งมากที่สุด กระจายแสงได้ดี
3 ผลติ จากวสั ดุหลกั คือดนิ เหนยี วแข็งแรงแต่เปราะบาง
4 เป็นวสั ดทุ ี่นำไฟฟา้ และนำความรอ้ นได้ดี ผิวเรยี บและมันวาว
5 มีความนุ่ม ยึดหยนุ่ ทำมาจากยางเปน็ หลกั
6 วสั ดุธรรมชาติดดู ซบั นำ้ และระบายอากาศไดด้ คี วามยึดหยุ่น

ช่อื -สกุล...............................................................................................ช้นั ...................เลขท่.ี .........

16

แบบทดสอบหลังเรียน ชุดกจิ กรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์
ชดุ ท่ี 2 ความแข็งของวัสดุ

คำชแี้ จง ข้อสอบเป็นแบบปรนยั เลือกตอบมีท้ังหมด 10 ขอ้ ใช้เวลาทำ 10 นาที ให้นักเรยี นเลือกคำตอบ
ทถี่ กู ต้องที่สุดแล้วทำเครื่องหมาย X ลงในช่อง  ของกระดาษคำตอบที่กำหนดให้
1. ใชต้ ะปขู ูดขีดแร่ชนดิ หน่ึง แร่เกดิ รอย แตเ่ มื่อนำตะปูไปขดู ขดี กระจก กระจกไมเ่ กดิ รอย
ข้อใดสรุปไดถ้ ูกต้อง
ก. กระจกมีความแข็งมากกว่าแร่
ข. แรม่ ีความแข็งมากกว่ากระจก
ค. แร่มีความแข็งมากกวา่ ตะปู
ง. ตะปมู ีความแขง็ น้อยทส่ี ุด
2. ความสามารถในการทนต่อแรงขูดขีดเป็นสมบัติใดของวัตถุ
ก. ความแข็ง
ข. การนำไฟฟ้า
ค. สภาพยดื หย่นุ
ง. การนำความรอ้ น
3. ข้อใดคือการทดสอบความแข็งของวสั ดุ
ก. เบสใชม้ อื บีบฟองนำ้
ข. นอ้ ยใช้เสน้ ลวดต่อวงจรไฟฟ้า
ค. บาสใช้เหรยี ญบาทขดู ลงบนแทง่ ชอล์ก
ง. นมุ่ ใช้ดินนำ้ มนั เสยี บท่ีปลายแท่งเหล็กแล้วจ่มุ ในน้ำรอ้ น
4. วัสดุในขอ้ ใดมีความแข็งมากที่สดุ
ก. ไม้
ข. ดิน
ค. หนิ
ง. เหล็ก

17

5. ข้อใดคือการทดสอบความแขง็ ของวัสดุ
ก. จอยใช้มือบีบฟองนำ้
ข. ก้อยใชเ้ สน้ ลวดตอ่ เข้ากับวงจรไฟฟ้า
ค. ต่อใชเ้ หรยี ญบาทขูดลงบนแท่งชอลก์
ง. บงุ้ ใชด้ นิ น้ำมนั เสยี บทป่ี ลายแท่งเหล็กแล้วจุ่มในน้ำรอ้ น

6. วสั ดุ A มีความแขง็ นำไฟฟา้ ได้ วัสดุ A ควรนำมาทำส่ิงของขอ้ ใดจงึ เหมาะสม
ก กระติกน้ำ
ข สายไฟฟ้า
ค กระทะ
ง มดี

7. วัตถขุ องใดมีความแข็ง แต่เปราะหรอื แตกหักได้ง่าย

ก.

ข.

ค.

ง.

8. ข้อใดเป็นการนำวัสดุทีม่ สี มบัตทิ างกายภาพด้านความแขง็ ไปใชป้ ระโยชน์
ก. ใชท้ ำเสื้อกันฝน
ข. ใชท้ ำยางรถยนต์
ค. ใช้ทำถงุ เทา้ นักเรยี น
ง. ใช้ทำลกู แม็กเยบ็ กระดาษ

18

9. วัตถุ A ขูดบนวตั ถุ B เกดิ รอยบนวตั ถุ B แต่ถา้ นำวตั ถุ A และวัตถุ C มาขดู กนั มรี อยขูดบนวตั ถุ A

ขอ้ ความใดสรปุ ถกู ต้อง
ก วัตถุ B มคี วามแข็งมากที่สดุ
ข วัตถุ A มคี วามแข็งมากกวา่ วัตถุ C
ค วตั ถุ B มีความแข็งเทา่ กับวัตถุ C
ง วัตถุ C มคี วามแขง็ มากกวา่ วตั ถุ A และ B

10. ส่งิ ของข้อใดจดั อยูใ่ นกลุ่มเดยี วกนั หากใช้สมบตั ิความแขง็ ของวสั ดุเปน็ เกณฑ์
ก เหล็ก ตะปู
ข อะลูมิเนยี ม ผา้ ขนหนู
ค ถงุ พลาสตกิ กล่องนม
ง ลวดทองแดง เนยแข็ง

19

ช่ือ -สกุล...............................................................................................ชนั้ ...................เลขที่............

กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรยี น
ชดุ ที่ 2 ความแขง็ ของวสั ดุ

ข้อที่ ก ข ค ง คะแนนเตม็ 10 คะแนน
1 คะแนนทีไ่ ด้......................คะแนน
2
3
4
5
6
7
8
9
10

20

ทำถกู หรอื เปล่ำตรวจคำตอบไดเ้ ลย…

เฉลยเกมปรศิ นาอักษรไขว้ เรอื่ งความแขง็ ของวัสดุ

ช

พ ล า ส ติ ก

อม

ลิ ก

เ พชร

มะ

อ เ ซ ร า มิ ก

ร์ บ้ื ร

อ โ ลหะ

ย า ง ลบ ด

ฝ้ า ย

ษ

21

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น
ชดุ ที่ 2 ความแขง็ ของวัสดุ

1=ข
2=ก
3=ง

4=ค
5=ง
6=ข

7=ก
8=ก
9=ค

10 = ง

22

เฉลย
แบบทดสอบหลงั เรยี น
ชดุ ท่ี 2 ความแขง็ ของวสั ดุ

1=ก
2=ก
3=ค

4=ง
5=ค
6=ข

7=ข
8=ง
9=ง

10 = ก

23

บรรณานุกรม

กระทรวงวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี. (2551 ). การใชเ้ กมในการเรยี นการสอนวทิ ยาศาสตร.์ กรงุ เทพฯ :
สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี.

สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ. (2562). หนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์ ป.4 . กรงุ เทพฯ :
บริษัทพฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) จำกัด.

เอกรนิ ทร์ สมี่ หาศาล และคณะ. ( 2560). แม่บทมาตรฐาน หลักสูตรแกนกลางฯ วิทยาศาสตร์ ป.4. พมิ พ์
ครัง้ ท่ี 6. นนทบรุ ี : บริษัทไทยรม่ เกล้าจำกัด.

พรทพิ ย์ รัตนวเิ ชียร. ค่มู ือเตรียมสอบวิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 4. กรงุ เทพฯ: ไฮเอด็ พบั ลิชชิ่ง จำกดั
2544.

บัญชา แสนทวี และคณะ.หนังสือเรยี น รายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.4 . กรงุ เทพฯ: วฒั นาพานชิ ,
2545.

เอกรนิ ทร์ ส่มี หาศาล และคณะ. ( 2551). แม่บทมาตรฐาน หลกั สตู รแกนกลางฯ วิทยาศาสตร์ ป.4.
กรงุ เทพฯ :อักษรเจริญทศั น.์

โกศล มารมย์ วิสิทธ์ิ โรจนพ์ จนรัตน.์ ( 2551). คู่มือเตรียมสอบสาระการเรียนรพู้ นื้ ฐาน วทิ ยาศาสตร์ ช้นั
ประถมศกึ ษาปีท่ี 4. กรุงเทพฯ :พัฒนาศกึ ษา.

https://sites.google.com/site/sci58112021222/home/bth-thi-4-wasdu-rxb-taw-rea

ชือ่ -สกลุ ..............................................ชั้น...................เลขท.่ี .......