กฏหมายทางทะเล CLB221

คำอธบิ ำยรำยวชิ ำ

กฎหมายแรงงานทางทะเลท้ังภายในและระหว่างประเทศ ความสาคัญ
โครงสร้าง รวมถึงผลกระทบของกฎหมายแรงงานทางทะเลระหว่างประเทศ ที่
จะส่งผลต่อความเป็นอยู่และการทางานของคนประจาเรือ ตัวเรือ และท่าเรือ
ของประเทศที่เป็นภาคีอนุสัญญา ข้อกาหนดข้ันต่าของคนประจาเรือท่ีสามารถ
ทางานบนเรือได้ เงื่อนไขในการจ้าง สภาพห้องพักอาศัย ความเป็นอยู่ อาหาร
และสขุ อนามยั สุขภาพ การรักษา สวสั ดิการ การปกป้องสถานภาพทาง
สังคมบนเรอื การบงั คับโดยรัฐเจ้าของธง ความรับผดิ ชอบของรัฐเจา้ ท่า
ความรับผดิ ชอบของผูส้ ง่ แรงงานลงเรอื

พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช
มีพระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯให้ประกาศว่า
โดยทเ่ี ป็นการสมควรมีกฎหมายวา่ ดว้ ยแรงงานทางทะเล
จงึ ทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ ใหต้ ราพระราชบญั ญัติขน้ึ ไว้
โดยคาแนะนาและยินยอมของสภานิตบิ ัญญัตแิ ห่งชาติ
ในปี พ.ศ. 2558

ควำมหมำยและควำมสำคัญของกฎหมำยแรงงำน
ทำงทะเลระหว่ำงประเทศ

ความเปน็ มาของกฎหมายทางทะเล

ถ้าเปรียบเทียบกับกฎหมายระหว่างประเทศอ่ืน กฎหมาย
ทะเลระหว่างประเทศ ถือได้ว่าเป็นเรื่องค่อนข้างใหม่แม้วา่ ในอดีตแต่
โบราณกาล การใชท้ ะเลและมหาสมุทรในกจิ การตา่ ง ๆของรฐั ชายฝ่ัง
จะมีมาอย่างกว้างขวาง แต่กฎหมายทะเลระหว่างประเทศใน
ช่วงเวลาเหล่าน้ันก็เป็นเพียง จารีตประเพณีชาวเรือท่ียอมรับปฏิบัติ
เปน็ สากลเท่านัน้ เช่นการยอมรบั เสรีภาพแห่งทะเลหลวง

ควำมหมำยและควำมสำคัญของกฎหมำยแรงงำน
ทำงทะเลระหวำ่ งประเทศ

ความเป็นมาของกฎหมายทางทะเล

การยอมรับว่าอานาจอธิปไตยของรัฐชายฝ่ังขยายออกมาในทะเลได้
3 ไมล์ทะเล เป็นต้น การใช้อานาจรัฐต่าง ๆ ในทะเลและมหามสมุทร ก็ไม่มี
บทบัญติสากลหรืออนุสัญญาระหว่าวประเทศรองรับ จะมีผลในทางปฏิบัติ
เพียงใด จะข้ึนอยู่กับกาลังอานาจของรัฐนั้น ๆเอง โดยเฉพาะอย่างย่ิง คือ

กาลังทางเรือหรือที่เรียกกันแพร่หลายในภาอังกฤษว่า Seaแนวความคิดที่
จะมีบทบัญญัติสากลหรืออนุสัญญาระหว่างประเทศเก่ียวกับทะเลเพิ่ง
มาเร่ิมเมอ่ื หลงั สงรามโลกครั้งที่ 1

ควำมหมำยและควำมสำคญั ของกฎหมำยแรงงำน
ทำงทะเลระหว่ำงประเทศ

กฎหมายแรงงานทางทะเล คือ กฎหมายที่บัญญัติถึงสิทธิและหน้าที่
ของนายจ้าง ลูกจ้าง องค์การของนายจ้าง และองค์กรของลูกจ้าง
รวมท้ังมาตรการที่กาหนด ให้นายจ้าง ลูกจ้างและองค์กรดังกล่าว
ปฏิบัติต่อกัน เพ่ือให้การจ้างงาน และความสัมพันธ์ระหว่างนายจ้าง
และลูกจา้ งเปน็ ไปโดยเหมาะสม

ควำมหมำยและควำมสำคญั ของกฎหมำยแรงงำน
ทำงทะเลระหวำ่ งประเทศ

ประเทศไทยมีรปู แบบการใชท้ ะเลท่ีหลากหลาย ไดแ้ ก่ เช่น การ ทา
การประมง การเพาะเลี้ยงสัตว์น้าชายฝั่ง การขนส่งทางน้า การท่องเที่ยว
และอุตสาหกรรม เป็นต้น อย่างไรก็ดี ถ้าคนไทยยังใช้ประโยชน์จากทะเล
อย่างไม่ระมัดระวงั กอ็ าจทาให้เกดิ การสูญเสยี ผลประโยชน์อันมีคา่ ไปอย่างไม่
อาจเรียกคืนกลับมาได้ และอาจจะส่งผลกระทบต่อความเจริญก้าวหน้า
ทางด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ดังน้ันประเทศไทยจึงมีความ
จาเปน็ ท่ีจะต้องมีการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมทางทะเลควบคู่ไปกับ
การแสวงหาผลประโยชน์จากทะเลในดา้ นต่าง ๆ

ควำมหมำยและควำมสำคญั ของกฎหมำยแรงงำน
ทำงทะเลระหวำ่ งประเทศ

เพ่ือเป็นการแก้ไขปัญหาและรักษาผลประโยชน์ของชาติให้
ยั่งยืนต่อไปในอนาคต รัฐบาลควรจะต้องมีการบริหารจัดการที่เป็น
ระบบ โดยมีเคร่ืองมือท่ีทันสมัยและเหมาะสมมาเป็นกลไกในการ
ดาเนินการ ซ่ึงเครื่องมือหน่ึงท่ีสาคัญสาหรับขับเคลื่อนการบริหาร
จัดการให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่ กฎหมาย สาหรับ
บทบัญญัตทิ างกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกับการใช้ทะเลของประเทศไทยก็มี
อย่หู ลายฉบับ

ควำมหมำยและควำมสำคัญของกฎหมำยแรงงำน
ทำงทะเลระหวำ่ งประเทศ

หากแตก่ ฎหมายเหล่าน้ีสว่ นใหญ่ยังไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติ
ของอนุสัญญาสหประชาชาตวิ ่าด้วยกฎหมายทะเล ค.ศ.1982 ซึง่ ถือว่า
เป็นกฎหมายแม่บททางทะเลของโลก ซ่ึงจากการท่ีประเทศไทยเข้า
ร่วมเป็นภาคีสมาชิกของอนุสัญญากล่าวจึงจาเป็นอย่างย่ิงท่ีจะต้องมี
การปรับปรุงกฎหมายเหล่าน้ีต่อไปโดยไม่ชักช้าเพ่ือให้ครอบคลุมท้ัง
สิทธิและหน้าที่ท่ีประเทศไทยพึงมีอย่างเหมาะสมเช่นเดียวกับนานา
ประเทศต่อไป

“ผลประโยชน์ของชำติทำงทะเล”
หมายความว่า ผลประโยชน์ของประเทศไทยอันพึงได้รับจาก
กิจกรรมทางทะเล หรือประโยชน์อ่ืนใดในเขตทางทะเล ไม่ว่าโดยตรง
หรือโดยอ้อม เพ่ือให้เกิดประโยชน์ในทุก ๆ ดา้ น เช่น ด้านความมั่นคง
ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้าน
ทรัพยากร หรอื ดา้ นสิง่ แวดล้อม

“เขตทำงทะเล”
หมายความว่า ชายฝ่ังทะเลและพื้นท่ีทางทะเลท่ีประเทศไทยมี
อานาจอธิปไตยหรือสิทธิอธิปไตย หรือมีสิทธิหรือเสรีภาพในการใช้หรือ
จะใช้ หรือมีหน้าที่รับผิดชอบตามกฎหมายระหว่างประเทศหรือตาม
สนธิสัญญาหรือด้วยประการใด ๆ ได้แก่ น่านน้าภายใน ทะเลอาณาเขต
เขตต่อเน่ือง เขตเศรษฐกิจ ไหล่ทวีป และทะเลหลวง และให้หมายความ
รวมถึงเกาะเทียมส่ิงติดตั้ง และสิ่งปลูกสร้างในทะเล รวมทั้งห้วงอากาศ
เหนือทะเล พื้นดินท้องทะเล ใต้พ้ืนดินท้องทะเลและพ้ืนที่ทางทะเลอ่ืน
ตามทคี่ ณะกรรมการประกาศกาหนดในราชกิจจานุเบกษา

“กจิ กรรมทำงทะเล”
หมายความวา่ การดาเนินการเพ่อื ใช้ประโยชน์ในเขตทางทะเลใน
รปู แบบตา่ ง ๆ เช่น การพาณิชยนาวี การประมง การท่องเท่ียว การแสวง
ประโยชน์จากทรัพยากรที่ไม่มีชีวิต การวางสายเคเบิลหรือท่อใต้ทะเล
การอนรุ กั ษ์และการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมทางทะเล
และชายฝั่ง การปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย หรือการสารวจและวิจยั
วิทยาศาสตรท์ างทะเล