รวมโน๊ตเพลงประเภทพิธีการ

48

49

เพลงมหาชยั

50

เพลงมหาชัย

เพลงมหาชัย ทานองเดิมเป็นเพลงหน้าพาทย์ไทยในเพลงเรื่องทาขวัญ บรรเลงโดยวงป่ีพาทย์ ใช้ในกิจพิธี
มงคลประกอบการแสดงละคร ต่อมาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงเรียบเรียง
ทานองทางฝรั่งขึ้นเม่ือปี พ.ศ. 2433 ซึ่งขณะน้ันทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงกลาโหม ทรงมอบให้พระยาวาทิตบรเทศ
(ชิต เสนวี งศ์ ณ อยธุ ยา) เป็นผูเ้ รียบเรียงเสียงประสาน ต่อมาไดป้ ระทานทานองให้จาคอฟ ไฟต์ (Jacob Feit) พ่อของ
พระเจนดุริยางคซ์ ง่ึ เปน็ ครแู ตรวงทหารบกในขณะนัน้ เป็นผู้เรียบเรียงเสียงประสาน เพื่อใช้บรรเลงเป็นเพลงเกียรติยศ
สาหรบั พระบรมวงศานุวงศ์ชนั้ ผูใ้ หญ่

ทานองเพลงมหาชัยทางฝรั่งปัจจุบันน้ันสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระ
นครสวรรคว์ รพินติ ทรงดดั แปลงแกไ้ ขจากทานองเดมิ ให้กะทัดรดั ขึน้

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

เพลงมหาฤกษ์

75

เพลงมหาฤกษ์

เพลงมหาฤกษ์เป็นเพลงหน้าพาทย์อยใู่ นเพลงเรือ่ งทาขวัญ ทานองของเพลงนางนาคใช้บรรเลงในงานพิธีไหว้
ครูโขนละครและพิธีมงคลท่ัวไป เป็นเพลงทานองเก่ามาต้ังแต่สมัยอยุธยา ต่อมาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้า
บริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระสวรรค์วรพินิต ทรงนิพนธ์ดัดแปลงเป็นทางฝร่ังใช้ในโอกาสฤกษ์พิธี พระบาทสมเด็จพระ
มงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดารัสให้ใช้เป็นเพลงเกียรติยศ เช่น ประธานกล่าวเปิดงาน การกล่าวอวยพรงาน
มงคล เปดิ แพรคลมุ ปา้ ย เททองหลอ่ พระพุทธรปู เปดิ อนุสาวรยี ์ อวยพรงานแต่งงาน รับ-สง่ ประธานในพธิ ี
สมเดจ็ สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอเจ้าฟา้ บรพิ ัตรสุขุมพันธ์ กรมพระสวรรคว์ รพนิ ิต (พ.ศ.2424-2487)

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระสวรรค์วรพินิต เรียกกันทั่วไปว่าทูลกระหม่อม
บริพัตรฯ ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 และพระนางเจ้าสุขุมาล
มารศรี พระราชเทวี

ทรงศึกษาวิชาการเบื้องต้นจากพระตาหนักสวนกุหลาบ พ.ศ.2438 เสด็จไปศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษและ
เยอรมนั พ.ศ.2446 เสดจ็ กลับมารับราชการทหารในกองทพั บกและกองทัพเรือ ทรงประพันธเ์ พลงไทยไว้ประมาณ 70
เพลง ทรงเรยี บเรยี งเพลงมหาฤกษ์เปน็ ทางฝรั่ง

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97