พิพิธภัณฑ์ในกองทัพเรือ

พิพิธภัณฑ์ในกองทัพเรือ

ค ำน ำ



คณะกรรมการประวัติศาสตร์กองทัพเรือ ได้รวบรวมการด าเนินงานทางด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี
ิ
และพพธภัณฑ์ในกองทัพเรือทั้งหมด โดยจัดท าข้อมูลพพธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในกองทัพเรือให้เป็นไปใน
ิ
ิ
ิ
ิ
ื่
แนวทางเดียวกัน เพอการสืบค้นข้อมูลทางด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี และพพธภัณฑ์ของทหารเรือ และ
ิ
น าไปใช้เป็นแนวทางในการศึกษา ค้นคว้า รวบรวม เรียบเรียง และเผยแพร่งานด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี
และพิพธภัณฑ์ทหาร
ิ
ิ
ิ
พพธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ทางทหาร เป็นสถานที่จัดแสดงประวัติความเป็นมาและวิวัฒนาการของ
การทหาร แสดงถึงประวัติศาสตร์ชาติ สภาพสังคม เศรษฐกิจ ตลอดจนการเมืองภายใน และภายนอกประเทศ
ในแต่ละยุคสมัย โดยมีการเก็บรวบรวมอาวุธ และสิ่งของเครื่องใช้ทางทหาร ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อคนรุ่นหลัง
ในการศึกษาหาความรู้ ท าให้เกิดความภาคภูมิใจในชาติและบรรพบุรุษของเรา อกทั้งยังเป็นการเสริมสร้าง
ี
ความรักสามัคคี และเทิดทูนสถาบัน ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
คณะกรรมการประวัติศาสตร์กองทัพเรือ ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจากหน่วยขึ้นตรงกองทัพเรือ
ิ
ิ
ื่
ที่ได้จัดสถานที่เพอเป็นพพธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ของกองทัพเรือ ได้จัดเก็บรักษาอาวุธ
และเครี่องมือเครื่องใช้ทางการทหารในอดีตของหน่วยทั้ง ๑๒ หน่วย และหวังเป็นอย่างยิ่งว่า เอกสารเล่มนี้
จะเป็นประโยชน์ต่อการสืบค้นข้อมูลในขั้นต้น ช่วยเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับงานด้านพพธภัณฑ์ของทหารเรือ
ิ
ิ
สามารถสร้างเครือข่ายระหว่างพิพิธภัณฑ์ทหารต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

คณะกรรมการประวัติศาสตร์กองทัพเรือ

๑๙ มกราคม ๒๕๖๔

สำรบัญ

เรื่อง หน้ำ
ค ำน ำ

สำรบัญ
สำระสังเขป
๑. กรมยุทธศึกษำทหำรเรือ (ยศ.ทร.)
- พิพิธภัณฑทหารเรือ ๑
์
๒. กรมกำรสื่อสำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศทหำรเรือ (สสท.ทร.)
- พิพิธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือ ๑๐
๓. กองเรือยุทธกำร (กร.)

- กองเรือทุ่นระเบิด กองเรือยุทธการ (กทบ.กร.) ๑๕
- พิพิธภัณฑ์ กองการฝึก กองเรือยุทธการ ๒๐
๔. หน่วยบัญชำกำรนำวิกโยธิน (นย.)
- พิพิธภัณฑทหารนาวิกโยธิน ๒๔
์
๕. ฐำนทัพเรือกรุงเทพ (ฐท.กท.)

- อุทยานประวัติศาสตร์ทหารเรือ ป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ ๓๐
๖. กรมสำรบรรณทหำรเรือ (สบ.ทร.)
- ห้องประวัติสารบรรณ ๓๗

๗. กรมอทหำรเรือ (อร.)
ู่
- พิพิธภัณฑอู่เรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา ๔๒
์
- ห้องแสดงฉลองพระองค์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ๕๑
๘. กรมสรรพำวุธทหำรเรือ (สพ.ทร.)

- พิพิธภัณฑอาวุธทหารเรือ กรมสรรพาวุธทหารเรือ ๕๓
์
์
๙. กรมแพทยทหำรเรือ (พร.)
- อาศรมหมอพร ๕๖
ุ
๑๐. กรมอทกศำสตร์ (อศ.)
- หอประวัติอุทกศาสตร์ไทย ๕๙
์
- พิพิธภัณฑอุทกศาสตร์ ๖๓
- ห้องสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ๖๕
๑๑. กรมวทยำศำสตร์ทหำรเรือ (วศ.ทร.)
ิ
- แหล่งเรียนรู้ทางทหาร กรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ ๖๗
๑๒. โรงเรียนนำยเรือ (รร.นร.)
- หอดาราศาสตร์ โรงเรียนนายเรือ ๗๐

- หอเกียรติยศ โรงเรียนนายเรือ ๗๕
ั
คณะกรรมกำรประวัติศำสตร์กองทพเรือ ๗๘
คณะผู้จัดท ำ ๘๐

สำระสังเขป




พิพิธภัณฑ์ในกองทัพเรือ

- ๑ -


๑. กรมยุทธศึกษำทหำรเรือ (ยศ.ทร.)



ื
พิพิธภัณฑ์ทหารเรอ

















ที่ตั้ง ๙๙ อาคารพพิธภัณฑทหารเรือ ต าบลปากน้ า อ าเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๒๗๐
ิ
์
โทรศัพท์ ๐๒ ๓๙๔ ๑๙๙๗ , ๐๒ ๔๗๕ ๓๘๐๘ โทรสำร ๐๒ ๓๙๔ ๑๙๙๗
โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.navyhistory.navy.mi.th

เฟสบุ๊ค www.facebook.com/rtnmuseum อีเมล -

หน่วยรับผิดชอบ กองประวัติศาสตร์ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ (กปศ.ยศ.ทร.)
ิ
หน่วยที่ด ำเนินกำร แผนกพพิธภัณฑ์ กองประวัติศาสตร์ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
- เพอเป็นสถานที่รวบรวม ค้นคว้า และเรียบเรียงประวัติความเป็นมาของวัตถุพพธภัณฑ์
ื่
ิ
ิ
ทางด้านประวัติศาสตร์กองทัพเรือ
- เพื่อเป็นสถานที่ด าเนินการจัดแสดงนิทรรศการประจ า และนิทรรศการพิเศษตามโอกาสที่เหมาะสม
- เพอเป็นหน่วยงานในการช่วยเหลือและร่วมมือการจัดตั้งพพธภัณฑ์ทหาร สนับสนุนหน่วยราชการ
ิ
ิ
ื่
ื่
ในกองทัพเรือ และหน่วยราชการอนๆ เกี่ยวกับการจัดนิทรรศการทางด้านประวัติศาสตร์ทหารเรือและ
แสดงวัตถุพิพิธภัณฑ ์
- เพื่อเป็นสถานที่ศึกษาหาความรู้และพักผ่อนหย่อนใจของประชาชนทั่วไป
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์
งานทางด้านประวัติศาสตร์และพิพิธภัณฑ์ของกองทัพเรือได้ถือก าเนิดขึ้น เมื่อวันที่ ๑๒ มีนาคม พ.ศ.๒๔๖๖
โดย พลเรือเอก สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟาอษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา ซึ่งด ารงต าแหน่ง
ั
้
ผู้ก ากับราชการกระทรวงทหารเรือในขณะนั้น เล็งเห็นความส าคัญกิจการทางด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี
ได้ทรงลงพระนามในค าสั่งกระทรวงทหารเรือให้จัดตั้งกองประวัติศาสตร์ขึ้น อยู่ในสังกัดกรมเสนาธิการทหารเรือ
มีหน้าที่รวบรวมประวัติของราชการทหารเรือและอนๆ ตามความประสงค์ของเสนาธิการทหารเรือ
ื่
โดยใช้อาคารเก๋งสมเด็จพระปิ่นเกล้า เป็นสถานที่ท าการเป็นแห่งแรก

- ๒ -




















กองประวัติศาสตร์เริ่มได้รับการบรรจุก าลังพล เมื่อวันที่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๖๗ โดยได้ก าหนด

ประเภทของงานให้กองประวัติศาสตร์ปฏิบัติ ประกอบด้วย งานทางด้านประวัติการทหารเรือไทย การยุทธทางเรือ
ของไทย สถานที่ เรือ บุคคล เบ็ดเตล็ด ห้องสมุด และพิพิธภัณฑ ์
ต่อมาในเดือนกันยายน พ.ศ.๒๔๘๓ กองประวัติศาสตร์ได้ย้ายสถานที่ท าการไปตั้ง ณ กรมเสนาธิการทหารเรือ

(อาคารกรมการสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศทหารเรือ) ส่วนอาคารเก๋งสมเด็จพระปิ่นเกล้า ใช้เป็นสถานที่
เก็บเอกสารของกองประวัติศาสตร์


















อาคารกรมเสนาธิการทหารเรือ พ.ศ.๒๔๘๓ กรมการสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศทหารเรือ พ.ศ.๒๕๖๑


จนถึงวันที่ ๑๘ กันยายน พ.ศ.๒๔๘๔ กองประวัติศาสตร์ถูกลดฐานะลงเป็นแผนกประวัติศาสตร์ทหารเรือ
ิ
ได้กลับมาใช้อาคารเก๋งสมเด็จพระปิ่นเกล้าเป็นที่ท าการ และได้มีการริเริ่มโครงการจัดตั้งพพธภัณฑ์ขึ้นเป็นครั้งแรก
ิ
ี
แต่มิได้ด าเนินงานแต่อย่างใด เนื่องจากขาดแคลนงบประมาณ เพยงแต่เก็บรวบรวมวัตถุพพธภัณฑ์ไว้ที่
ิ
ิ
สโมสรกรมเสนาธิการทหารเรือ เป็นอาคารไม้ชั้นเดียว ตั้งอยู่บนเนินดินใกล้อาคารกรมเสนาธิการทหารเรือ












สโมสรกรมเสนาธิการทหารเรือ พ.ศ.๒๔๗๑ พ.ศ.๒๕๖๑

- ๓ -


ในปี พ.ศ.๒๔๙๔ แผนกประวัติศาสตร์ทหารเรือ ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นกองประวัติศาสตร์ทหารเรือ
อกครั้งหนึ่ง อยู่ในสังกัดกรมเสนาธิการทหารเรือเช่นเดิม จนถึงวันที่ ๑ มกราคม พ.ศ.๒๔๙๖
ี
กองประวัติศาสตร์จึงได้เปลี่ยนสายการบังคับบัญชาไปขึ้นตรงต่อกรมธุรการทหารเรือ (กรมสารบรรณทหารเรือในปัจจุบัน)
มีอัตราเจ้าหน้าที่ส าหรับบริหารงานด้านนี้โดยเฉพาะ และได้จัดตั้งแผนกพิพิธภัณฑ์ขึ้น
















อาคารกรมสารบรรณทหารเรือ


ในปี พ.ศ.๒๔๙๗ กองประวัติศาสตร์ ได้ย้ายไปตั้งที่อาคารราชนาวิกสภา (ชั้นล่างทั้งหมด) จัดให้
ิ
แผนกพพธภัณฑ์อยู่ทางด้านเหนือ (๒ ห้อง) และได้ขออนุมัติจากกองทัพเรือน าวัตถุต่างๆ ที่จัดเก็บรวบรวม
ิ
ไว้มาจัดแสดงให้ประชาชนเข้าชมเป็นครั้งแรก โดยเปิดให้ประชาชนเข้าชมเป็นครั้งคราว ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๔๙๘
จนถึงปี พ.ศ.๒๔๙๙ จึงนับได้ว่าราชนาวิกสภาเป็นสถานที่ก าเนิดของพิพิธภัณฑ์

















อาคารราชนาวิกสภา



ิ
ิ
ในปี พ.ศ.๒๔๙๙ กองทัพเรือได้จัดตั้งพพธภัณฑ์ทหารเรือขึ้นที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า
จังหวัดสมุทรปราการ จอมพล ป.พบูลสงคราม ซึ่งด ารงต าแหน่งนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้มาเป็นประธาน
ิ
ในพิธีเปิดพิพิธภัณฑ์ทหารเรือ เมื่อวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๙๙

- ๔ -















อาคารพิพิธภัณฑ์ทหารเรือ ป้อมพระจุลจอมเกล้า


ในปี พ.ศ.๒๕๐๑ กองทัพเรือได้พจารณาเห็นว่า งานของกองประวัติศาสตร์ เป็นงานที่สนับสนุน
ิ

ื่
ความต้องการของฝ่ายอานวยการด้านยุทธการมากกว่าหน่วยอนๆ จึงให้ปรับโอนย้ายสังกัดกองประวัติศาสตร์
จากกรมสารบรรณทหารเรือไปขึ้นตรงต่อกรมยุทธการทหารเรือ ตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม พ.ศ.๒๕๐๑ และย้ายที่ตั้ง
ิ
ิ
กองประวัติศาสตร์กลับมาอยู่ในพระราชวังเดิม และได้รวมเอาพพธภัณฑ์ทหารเรือที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า
มาไว้ในแผนกพิพิธภัณฑ์ พร้อมกับย้ายแผนกพิพิธภัณฑ์ที่ราชนาวิกสภาไปอยู่ที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า





















อาคารพิพิธภัณฑ์ทหารเรือ และที่ท าการป้อมพระจุลจอมเกล้า

ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๐๓ กองทัพเรือมีความจ าเป็นต้องใช้สถานที่บริเวณป้อมพระจุลจอมเกล้า ในการ

ิ
ิ
จัดเก็บวัตถุระเบิด จึงท าให้พพธภัณฑ์ทหารเรือต้องปิดตัวลง ครั้นถึงปี พ.ศ.๒๕๑๒ พลเรือเอก จรูญ เฉลิมเตียรณ
ิ
์
ิ
ผู้บัญชาการทหารเรือ ในขณะนั้น ได้เห็นความส าคัญของการจัดให้มีอาคารพพธภัณฑทหารเรือขึ้นเป็นการถาวร
จึงได้เลือกใช้ที่ดินของกองทัพเรือบริเวณตรงข้ามโรงเรียนนายเรือ จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเป็นที่ดินว่างเปล่า
ิ
ิ
อยู่ประมาณ ๒๒ ไร่ เป็นที่ตั้งอาคารพพธภัณฑ์ทหารเรือ แต่เนื่องจากกองทัพเรือมีงบประมาณจ ากัด จึงได้
ด าเนินการก่อสร้างอาคารคอนกรีต ๒ ชั้น ๑ หลัง เริ่มก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๔ แล้วเสร็จเปิดให้ประชาชน
เข้าชมตั้งแต่วันที่ ๒๔ กันยายน พ.ศ.๒๕๑๕ เป็นต้นมา
ิ
ิ
ิ
พพธภัณฑทหารเรือที่ได้จัดตั้งขึ้นในครั้งนี้ จัดเป็นพพธภัณฑสถานแบบพิเศษ ซึ่งกองทัพเรือจัดตั้งขึ้น
ิ
์
เพื่อแสดงและรวบรวมสงวนรักษาวัตถุพิพิธภัณฑ์ เรื่องราวประวัติศาสตร์ ความเป็นมาของกองทัพเรือโดยเฉพาะ เพอใช้
ื่
ประกอบการศึกษาเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์ทหาร และพฒนาการทางทะเล ซึ่งเป็นองค์ประกอบส าคัญ
ั
ื่
ิ
ในการศึกษาพจารณายุทธศาสตร์ ยุทธวิธี และหลักนิยมในการรบของกองทัพเรือ เพอให้ข้าราชการของกองทัพเรือ
ข้าราชการทั่วไป ตลอดจนประชาชนได้เข้าชมเพื่อการศึกษาและได้รับความเพลิดเพลินในโอกาสเดียวกัน

- ๕ -
















โรงเรียนนายเรือ
















การกอสร้างพพิธภัณฑ์ทหารเรือบริเวณตรงข้ามโรงเรียนนายเรือ
ิ
่
































ิ
นับตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๕ เป็นต้นมา อาคารพพธภัณฑ์ทหารเรือ ที่สร้างไว้เดิมได้คับแคบลง เนื่องจาก
ิ
ิ
มีวัตถุพพธภัณฑ์เพมขึ้นเป็นจ านวนมากกว่า ๒,๐๐๐ ชิ้น จนท าให้อาคารพพธภัณฑ์ทหารเรือกลาย
ิ
ิ
ิ่
ิ
ิ
ิ
ิ
เป็นคลังเก็บรักษาวัตถุมากกว่าการจัดแสดงวัตถุพพธภัณฑ์ ซึ่งเป็นการไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการพพธภัณฑ์
ิ
ิ
ดังนั้นในปี พ.ศ.๒๕๒๙ จึงได้มีการจัดสร้างพพธภัณฑ์ทหารเรือ อาคาร ๒ ขึ้นอก ๑ หลัง เป็นอาคารคอนกรีต ๓ ชั้น
ิ
ี
ิ
ิ
ิ
ิ
ี
พร้อมกับคลังเก็บวัตถุพพธภัณฑ์อก ๒ หลัง แล้วเสร็จในปี พ.ศ.๒๕๓๐ ได้จัดให้มีการแสดงวัตถุพพธภัณฑ์
เปิดให้ประชาชนเข้าชม

- ๖ -

















พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ อาคาร ๒ คลังเก็บวัตถุพิพิธภัณฑ์ ๒ หลัง


๓. กำรจัดแสดง
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
พพธภัณฑ์ทหารเรือ เป็นพพธภัณฑสถานแบบพเศษ ท าหน้าที่ รวบรวม อนุรักษ์ วัตถุพพธภัณฑ์
ิ
ิ
อันทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ โบราณสถาน และโบราณคดีที่เกี่ยวกับกิจการทหารเรือ ภายในพพธภัณฑ์เป็น
ิ
ิ
ที่รวบรวมข้อมูลทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับวัตถุพพธภัณฑ์สมัยโบราณของกองทัพเรือไทย การรบครั้งส าคัญ ๆ
ตลอดจนอาวุธยุทโธปกรณ์ต่าง ๆ ที่เคยใช้ในการรบเป็นจ านวนมาก นอกจากนี้ยังมีเรือจ าลองสมัยต่าง ๆ เช่น เรือที่ใช้
ิ
ิ
ิ
ในพระราชพธี ขบวนเรือพยุหยาตราทางชลมารค เรือรบ เรือเหรา เป็นต้น พพธภัณฑ์ทหารเรือ แบ่งการจัด
แสดงออกเป็น ๒ ส่วน คือ
กำรจัดแสดงกลำงแจ้ง จัดแสดง อาวุธยุทโธปกรณ์ ขนาดใหญ่ จัดตั้งบนพนที่กลางแจ้งบริเวณสนามหญ้า
ื้
ด้านหน้าของตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ





























ิ
บริเวณสนามหญ้าหน้าพพิธภัณฑ์ทหารเรือ อาคาร ๑ พ.ศ.๒๕๖๓

- ๗ -


























ิ
บริเวณสนามหญ้าหน้าพพิธภัณฑ์ทหารเรือ อาคาร ๒ พ.ศ.๒๕๖๓
กำรจัดแสดงภำยในอำคำร แบ่งเป็น ๒ ส่วน คือ พิพิธภัณฑ อาคาร ๑ และ พิพิธภัณฑ อาคาร ๒
์
์
พิพิธภัณฑ์ อำคำร ๑ มี ๒ ชั้น
ชั้นล่ำง แบ่งเป็น
- ห้องจัดแสดงพระประวัติ พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์
กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์

- ห้องจัดแสดงอาวุธ
ชั้น ๒ แบ่งเป็น

้
- ห้องจัดแสดงพระประวัติ จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟาบริพัตรสุขุมพันธุ์
กรมพระนครสวรรค์วรพินิต

- ห้องจัดแสดงสิ่งของเครื่องใช้ของเรือพระที่นั่งมหาจักรี ล าที่ ๒
- ห้องจัดแสดงธงชัยเฉลิมพล

- ห้องจัดแสดงประวัติ พลเรือเอก สงัด ชลออยู่

- ห้องจัดแสดงพระราชประวัติ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

- ห้องประวัติอดีตผู้บัญชาการทหารเรือ
พิพิธภัณฑ์ อำคำร ๒ มี ๓ ชั้น
ิ
ชั้นล่ำง จัดแสดง ปืน ตอร์ปิโด ทุ่นระเบิด กระโจมไฟ หัวเรือ กล้อง และแท่นพมพ์
ชั้น ๒ จัดแสดงขบวนเรือพระราชพิธีจ าลอง เครื่องแต่งกาย ครุฑหัวเรือ เรือหลวงจ าลองแบบต่าง ๆ

อุปกรณ์ที่ใช้กับเรือ
ชั้น ๓ จัดแสดงนิทรรศการ

- ๘ -


๔. แผนงำนในอนำคต
-

๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม
- พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ เปิดให้เข้าชมฟรี ทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐ - ๑๖.๓๐ น. (เว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์)
- การเข้าชมเป็นรายบุคคล สามารถเข้าชมได้ตามวัน - เวลา ที่ก าหนด
- การเข้าชมเป็นหมู่คณะ สามารถเข้าชมได้ตามวัน - เวลา ที่ก าหนดเช่นกัน และทางพพธภัณฑ์
ิ
ิ
ิ
ิ
จะจัดวิทยากรในการบรรยาย โดยกรุณาติดต่อล่วงหน้าที่ แผนกพพธภัณฑ์ กองประวัติศาสตร์
กรมยุทธศึกษาทหารเรือ
๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม

- ๙ -


๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๑๐ -


๒. กรมกำรสื่อสำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศทหำรเรือ (สสท.ทร.)


พิพิธภัณฑ์สื่อสำรทหำรเรือ

















ที่ตั้ง โรงเรียนสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศ ป้อมพระจุลจอมเกล้า เลขที่ ๕๗/๒๕ หมู่ ๕ ต าบลแหลมฟ้าผ่า
อ าเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๒๙๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๖๘๖๘ โทรสำร ๐ ๒๔๗๕ ๖๘๖๘
โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.ncitschool.navy.mi.th

เฟสบุ๊ค - อีเมล -



หน่วยรับผิดชอบ กรมการสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศทหารเรือ (สสท.ทร.)
หน่วยที่ด ำเนินกำร โรงเรียนสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศ (รร.สสท.กวก.สนผ.สสท.ทร.)
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
ุ
เพอเป็นแหล่งรวบรวม เก็บรักษาวัสดุอปกรณ์ เครื่องมือสื่อสาร ที่กรมการสื่อสารและเทคโนโลยี
ื่
ั
สารสนเทศทหารเรือ มีใช้งานในอดีต ตลอดจนเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสาร อนทรงคุณค่าทาง
ประวัติศาสตร์ของกองทัพเรือ ตั้งแต่เริ่มก าเนิดกรมสื่อสารทหารเรือในปี พ.ศ.๒๔๕๖ เป็นต้นมา เพอให้อนุชน
ื่
รุ่นหลังได้ทราบถึงพัฒนาการด้านการสื่อสาร เครื่องมือสื่อสารในยุคสมัยต่างๆ จนถึงปัจจุบัน
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์

ิ
ิ
พพธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือ จัดตั้งขึ้นตามด าริของ พลเรือตรี ศักดิ์สิทธิ์ เชิดบุญเมือง เจ้ากรมสื่อสาร
ทหารเรือ ในขณะนั้น โดยได้แต่งตั้งคณะกรรมการพพธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือ ตามค าสั่ง กรมสื่อสารทหารเรือ
ิ
ิ
(เฉพาะ) ที่ ๒๒/๒๕๔๗ รับผิดชอบด าเนินการ โดยมีคณะกรรมการด าเนินงานดังนี้
นาวาเอก อภิชัย อมาตยกุล รองเจ้ากรมสื่อสารทหารเรือ ในขณะนั้น เป็นประธานคณะกรรมการ
ิ
พพธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือ นาวาเอก ศูนย์ปืน โสมภีร์ ผู้อานวยการกองวิทยุสื่อสาร ในขณะนั้น

ิ

เป็นเลขานุการและกรรมการ นาวาเอก พชัย ล้อชูสกุล ผู้อานวยการโรงเรียนสื่อสาร ในขณะนั้น เป็นหัวหน้า
ิ
คณะท างาน รวมทั้งผู้แทนหน่วยขึ้นตรงกรมสื่อสารทหารเรือ ข้าราชการ และลูกจ้างสังกัดโรงเรียนสื่อสาร
ร่วมเป็นคณะท างาน

- ๑๑ -


การจัดสร้างห้องพพธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือ ได้รับการอนุมัติเงินจากกรมสื่อสารทหารเรือ
ิ
ิ
จ านวน ๑๒๐,๐๐๐ บาท ระยะเวลาด าเนินการเริ่มตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ.๒๕๔๗ ถึงเดือนสิงหาคม
พ.ศ.๒๕๔๗ และกระท าพธีเปิดพพธภัณฑ์ ในวันศุกร์ที่ ๑๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๔๗ เวลา ๑๐.๐๐ น. โดยมี
ิ
ิ
ิ
พลเรือตรี ศักดิ์สิทธิ์ เชิดบุญเมือง เจ้ากรมสื่อสารทหารเรือ เป็นประธานในพิธี
การที่เจ้ากรมสื่อสารทหารเรือ ได้เล็งเห็นถึงความส าคัญของพพธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือและ
ิ
ิ
อนุมัติให้จัดสร้างครั้งนี้ นับว่า “เป็นความภาคภูมิใจของพวกเราชาวสื่อสารทุกคน ควรให้ความส าคัญช่วยกัน
ดูแลรักษาและสานต่องานนี้ให้เจริญก้าวหน้าพัฒนาสืบไป”
๓. กำรจัดแสดง
การจัดแสดงภายในอาคาร แบ่งเป็น ๒ ส่วน คือ
๑. ส่วนประวัติศาสตร์ กรมการสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศทหารเรือ

๒. ส่วนจัดแสดงอุปกรณ์การสื่อสาร
๔. แผนงำนในอนำคต
-
๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม

พิพิธภัณฑ์สื่อสารทหารเรือ เปิดให้เข้าชม ทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐ - ๑๖.๐๐ น. (เว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์)
โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายในการเข้าชม ส าหรับการเข้าชมเป็นหมู่คณะ ให้มีหนังสือขออนุญาตมาที่โรงเรียนสื่อสาร
และเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อจัดวิทยากรบรรยายและอ านวยความสะดวก


๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม

ส่วนประวัติศำสตร์ สสท.ทร.

































พระบรมฉายาลักษณ์และพระราชด ารัสที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารทหารเรือ และ สสท.ทร

- ๑๒ -



























ประวัติ สสท.ทร. และ รร.สสท.กวก.สนผ.สสท.ทร.
























รายนามผู้บังคับบัญชาในอดีต

ส่วนกำรจัดแสดงอุปกรณ์กำรสื่อสำร























โคมไฟสัญญาณ

- ๑๓ -

























เครื่องรับ-ส่งวิทยุ

























เครื่องโทรพิมพ ์


























เครื่องรับวิทยุ

- ๑๔ -





























เรดาร์ตรวจการณ์พื้นน้ า






















ธงสัญญาณและธงสองมือ


๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๑๕ -


๓. กองเรือยุทธกำร (กร.)


กองเรือทุ่นระเบิด กองเรือยทธกำร
ุ





















ที่ตั้ง ๕๗ หมู่ ๕ ถนนสุขสวัสดิ์ ต าบลแหลมฟ้าผ่า อ าเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๒๙๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๖๕๑๗ โทรสำร ๐ ๒๔๗๕ ๖๐๕๓

โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.navy.mi.th/mine
เฟสบุ๊ค - อีเมล [email protected]


หน่วยรับผิดชอบ กองเรือทุ่นระเบิด กองเรือยุทธการ (กทบ.กร.)
หน่วยที่ด ำเนินกำร แผนกยุทธการและการข่าว กองเรือทุ่นระเบิด กองเรือยุทธการ
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์

เพื่อปรับภูมิทัศน์หน่วย และเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการทหารในส่วนที่เกี่ยวข้องกับกองเรือทุ่นระเบิด
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์
ุ
กองเรือทุ่นระเบิดได้รวบรวมอาวุธยุทโธปกรณ์ อปกรณ์ เครื่องมือเดินเรือและส่วนประกอบของเรือ
ที่มีคุณค่าทางด้านประวัติศาสตร์ของเรือที่ปลดระวางประจ าการไปแล้วมาติดตั้ง เพอปรับปรุงภูมิทัศน์หน่วย
ื่
และเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการทหารในส่วนที่เกี่ยวกับกองเรือทุ่นระเบิด

๓. กำรจัดแสดง
ุ
ภายนอกอาคาร จัดแสดงปล่องเรือ สมอ ใบจักร อปกรณ์ต่อต้านทุ่นระเบิด เครื่องกวาดทุ่นระเบิด
ทุ่นระเบิดแบบต่างๆ ปืนเรือ บริเวณด้านหน้าของกองบังคับการ บริเวณสระน้ า และบริเวณด้านหน้าอาคาร

อเนกประสงค์

- ๑๖ -


ั
บริเวณด้ำนหน้ำกองบญชำกำรกองเรือทุ่นระเบิด
จัดแสดงปล่องเรือที่ปลดระวางประจ าการ


















ปล่องเรือหลวงบางแก้ว ปล่องเรือหลวงดอนเจดีย์

บริเวณด้ำนหน้ำอำคำรอเนกประสงค์ กองเรือทุ่นระเบิด

จัดแสดงอุปกรณ์ต่อต้านทุ่นระเบิด และทุ่นระเบิดแบบทอดประจ าที่


















อุปกรณ์ต่อต้านทุ่นระเบิดประจ าที่ PARAVANE ทุ่นระเบิดทอดประจ าที่ MK 9 MOD 5

บริเวณด้ำนข้ำงอำคำรกองบัญชำกำรกองเรือทุ่นระเบิด

จัดแสดงทุ่นระเบิดอิทธิพลแบบเสียง และเครื่องกวาดทุ่นระเบิดเสียง

















ทุ่นระเบิดอิทธิพลแบบเสียง วางพื้นท้องทะเล MK 52 เครื่องกวาดทุ่นระเบิดเสียง A MK 4 (v)

- ๑๗ -


ั
บริเวณสระน้ ำด้ำนข้ำงอำคำรกองบญชำกำรกองเรือทุ่นระเบิด
จัดแสดงเครื่องกวาดทุ่นระเบิดเสียง และทุ่นระเบิดอิทธิพลเสียงแบบปล่อยจากเครื่องบิน
















เครื่องกวาดทุ่นระเบิดเสียง A MK 6 (b) ทุ่นระเบิดอทธิพลเสียง MK 36 ปล่อยจากเครื่องบิน
ิ

บริเวณด้ำนหน้ำอำคำรอเนกประสงค์ กองเรือทุ่นระเบิด
จัดแสดงปืนกล 40/60 และทุ่นระเบิด SNAG LINE




















ู่
ปืนกล 40/60 มม. MK 1 MOD 2 แท่นค ทุ่นระเบิด SNAG LINE

ภำยในอำคำร
- อาคารกองบังคับการ ทุ่นระเบิดทอดประจ าที่ MK 6 MOD 5 เรือจ าลอง และโล่ที่ระลึกต่างๆ

- อาคารอเนกประสงค์ อุปกรณ์เครื่องมือเดินเรือและส่วนประกอบของเรือ และโล่ที่ระลึกต่างๆ

กำรจัดแสดงภำยในตัวอำคำรกองบญชำกำรกองเรือทุ่นระเบิด
ั

















แบบจ าลอง เรือหลวงลาดหญ้า แบบจ าลอง เรือหลวงถลาง

- ๑๘ -



ภำยในอำคำรอเนกประสงค์ กองเรือทุ่นระเบิด

จัดแสดงอุปกรณ์เครื่องมือเดินเรือ และส่วนประกอบของเรือ
















แบบจ าลองทุ่นระเบิดล่องหน จัดแสดงอยู่ภายในอาคารอเนกประสงค์ กองเรือทุ่นระเบิด


อำคำรเกียรติยศ กองเรือทุ่นระเบิด
Hall of fame หรือ อาคารเกียรติยศกองเรือทุ่นระเบิด เป็นสถานที่แสดงภาพอดีตผู้บัญชาการ

กองเรือทุ่นระเบิด กองเรือยุทธการ ภาพประวัติศาสตร์ และผลงานทุ่นระเบิดทอดประจ าที่ปราบเรือด าน้ า
ื้
ั
แบบล่องหน (Mi 9) รวมถึงเป็นสถานที่รองรับแขกที่มาเยี่ยมชมหน่วย ซึ่งในอนาคตพนที่โดยรอบจะถูกพฒนา
ให้มีการจัดแสดงยุทโธปกรณ์ด้านสงครามทุ่นระเบิดอีกด้วย
















การติดตั้งป้ายบอกคุณลักษณะแหล่งท่องเที่ยว

- ๑๙ -


























๔. แผนงำนในอนำคต
-
๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม

-
๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม


















๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๒๐ -


พิพิธภัณฑ์ กองกำรฝึก กองเรือยุทธกำร



















ที่ตั้ง อาคารพิพิธภัณฑ์ กองการฝึก กองเรือยุทธการ เลขที่ ๒๐๔๑ หมู่ ๑ ต าบลสัตหีบ
อ าเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี ๒๐๑๘๐

โทรศัพท์ ๐๓๘ ๔๓๗ ๓๗๗ , ๐ ๓๘๔๓ ๗๓๗๘ โทรสำร ๐ ๓๘๔๓ ๗๓๗๖
โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.ftc.navy.mi.th
เฟสบุ๊ค - อีเมล [email protected]


หน่วยรับผิดชอบ กองการฝึก กองเรือยุทธการ (กฝร.)
หน่วยที่ด ำเนินกำร กองการฝึก กองเรือยุทธการ (กฝร.)
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์

ิ
ื่
เพอรวบรวม และอนุรักษ์วัตถุพพธภัณฑ์ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ในส่วนที่
ิ
เกี่ยวข้องกับการเรือ เดินเรือ การอาวุธ การป้องกันความเสียหาย ซึ่งท าการเรียนการสอนใน กองการฝึก
กองเรือยุทธการ และจัดแสดงให้นักเรียน ข้าราชการและประชาชนทั่วไปเข้ารับชม
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์

ตึกแดง เป็นตึกที่เก่าแก่ที่สุดของกองการฝึก เคยใช้เป็นกองบัญชาการส่วนหน้าของกองทัพเรือ
ในอดีต พลเรือเอก สินธุ์ กมลนาวิน ผู้บัญชาการทหารเรือ ในสมัยนั้น เคยใช้ตึกแห่งนี้เป็นที่บัญชาการรบกับ
ิ
ั
ฝรั่งเศสในสงครามอนโดจีน และเคยใช้เป็นที่พกทหารที่บาดเจ็บจากยุทธนาวีที่เกาะช้าง ซึ่งล าเลียงมาโดย
เรือหลวงช้าง เพอรอการส่งต่อไปยังโรงพยาบาลในล าดับต่อไป เมื่อมีการใช้ตึกแดงเป็นที่ท างาน จึงมีตึกม้าน้ า
ื่
ใช้เป็นที่พ านักของ ผู้บัญชาการทหารเรือ (บ้านพักผู้บัญชาการกองการฝึก กองเรือยุทธการ ในปัจจุบัน)
นอกจากนี้ถ้าเดินขึ้นไปด้านหลังตึกม้าน้ าไม่ไกลนัก จะพบร่องรอยของฐานส าหรับติดตั้งหมู่ปืนกล
ที่ยิงป้องกันเครื่องบินของข้าศึกที่จะบินผ่านเข้ามาโจมตีเรือที่จอดอยู่ในท่าเรือแหลมเทียนและถังน้ ามัน
นับเป็นการวางต าแหน่งอาวุธ เพื่อใช้ในการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่ง ตามแนวคิดสมัยนั้น เดิมเป็นอาคารที่ท าการ

กองบังคับการหมวดเรือลาดตระเวนชายแดนเก่า เมื่อกองบังคับการหมวดเรือลาดตระเวนชายแดน
ย้ายออกไปแล้ว ได้จัดเป็นอาคารพักนายทหารสัญญาบัตรโสด ๑ (B.O.Q.๑) ส าหรับนายทหารนักเรียนที่เข้ารับ
การฝึกอบรมที่ กองการฝึก กองเรือยุทธการ

- ๒๑ -



















สืบเนื่องจาก ตึกแดง ตัวอาคารเก่ามาก ไม่เหมาะสมส าหรับการน ามาเป็นอาคารพกอาศัย
ั
อดีตผู้บังคับบัญชาของกองการฝึกหลายท่านที่ผ่านมา ได้พยายามที่จะปรับปรุงตัวอาคารให้น ามาใช้ประโยชน์ได้อก
ี
ิ
ิ
จึงเล็งเห็นว่าควรดัดแปลงตัวอาคารให้เป็นพพธภัณฑ์ โดยมีแนวคิดที่จะปรับปรุงตัวอาคารชั้นล่าง
ิ
ิ
ื่
เป็นพพธภัณฑ์นักรบทางเรือ และชั้นบนท าเป็นห้องสมุดยุทธวิธี เพอเก็บเอกสารต ารา และบรรณสารต่าง ๆ
ที่ก าหนดขั้นความลับไว้ เพื่อให้นายทหารนักเรียนที่มาเรียนกับกองการฝึก ได้มีโอกาสมาใช้เป็นสถานที่ส าหรับ
ค้นคว้า และฝึกวางแผนต่างๆ ต่อมาในสมัยที่ พลเรือตรี ไพฑูรย์ ประสพสิน ได้รับหน้าที่เป็น ผู้บัญชาการกองการฝึก
กองเรือยุทธการ (ผบ.กฝร.) เมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๒ ท่านได้สืบสานความตั้งใจของอดีตผู้บังคับบัญชา

จึงได้พยายามหาหนทางในการหางบประมาณ เพอที่จะสานฝันให้ส าเร็จอย่างเป็นรูปธรรม จึงได้ประสานกับ
ื่
องค์การบริหารส่วนจังหวัดชลบุรี ได้งบประมาณ จ านวน ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท และสั่งการให้มีการปรับปรุง
ตัวอาคารให้เป็นพพธภัณฑ์กองการฝึกอย่างจริงจัง เพอเป็นการรวบรวมประวัติเรื่องราวความเป็นมาและ
ิ
ื่
ิ
รวบรวมอุปกรณ์สิ่งของที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี














ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการเรือ เดินเรือ การอาวุธ ยุทธการ และสื่อสาร การป้องกันความเสียหาย
ซึ่งเป็นอปกรณ์ที่เคยน ามาฝึก และท าการเรียนการสอนให้กับก าลังพลของกองทัพเรือที่ผ่านมา ซึ่งในปัจจุบัน
ุ
ิ
ิ
อุปกรณ์เหล่านี้ล้าสมัยแล้ว จึงน ามาจัดเก็บในพพธภัณฑ์ เพอให้ลูกหลานได้มีโอกาสศึกษาประวัติความเป็นมา
ื่
และเพื่อให้ประวัติศาสตร์เรื่องราวยังคงอยู่คู่กับกองการฝึกต่อไป
จนถึงในยุคปัจจุบัน พลเรือตรี ศักดิ์นรินทร์ เจริญสุข ซึ่งท่านได้เข้ามารับหน้าที่เป็นผู้บัญชาการ
กองการฝึก กองเรือยุทธการ (ผบ.กฝร.) เมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๔ ท่านได้พยายามเร่งรัดให้ตัวอาคาร

พพธภัณฑ์แล้วเสร็จภายในปี พ.ศ.๒๕๕๕ ซึ่งจะเป็นของขวัญชิ้นใหญ่ของกองการฝึก ในวาระโอกาสครบรอบ
ิ
ิ
๗๐ ปี เพี่อเป็นอนุสรณ์ และความภาคภูมิใจที่ส าคัญให้กับอดีตข้าราชการ กองการฝึก ที่ได้เพยรพยายามมานะ
ี
บากบั่น สร้างคน ให้เป็นก าลังหลักของกองทัพเรือที่มีประสิทธิภาพ สมกับคติพจน์ของกองการฝึก
กองเรือยุทธการ ที่ว่า ฝึกฝนให้เชี่ยวชาญ ช านาญยุทธ (Training To Be Expert)

- ๒๒ -


๓. กำรจัดแสดง
อุปกรณ์ที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ กองกำรฝึก ได้แก ่

๑. อุปกรณ์เดินเรือ การเรือ
๒. อุปกรณ์เครื่องฝึกการอาวุธ
๓. อุปกรณ์การป้องกันความเสียหาย
๔. อุปกรณ์ศูนย์ยุทธการและสื่อสาร

๕. หนังสือเอกสารคู่มือการเรียนการสอนเก่าๆ และอื่นๆ

ชั้นล่ำง จัดแสดงอุปกรณ์สาขาการอาวุธ สาขาศูนย์ยุทธการและสื่อสาร สาขาการช่างกล และป้องกัน
ความเสียหาย สาขาเดินเรือ










ชั้นบน จัดแสดงประวัติศาสตร์ กองการฝึก และสื่อการเรียนการสอน










อำคำรด้ำนหน้ำ จัดแสดงอปกรณ์อาวุธต่างๆ ที่ปลดระวางแล้ว เช่น โดมโซนาร์ เครื่องยิงอาวุธ
ุ
ปราบเรือด าน้ า ท่อตอร์ปิโด แท่นยิงจรวด เป็นต้น

- ๒๓ -


อำคำรด้ำนข้ำง จัดแสดงภาพยนตร์ประวัติศาสตร์ของกองการฝึก































๔. แผนงำนในอนำคต
-
๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม
ิ
ิ
พพธภัณฑ์กองการฝึก เปิดให้เข้าชมทุกวัน โดยไม่เสียค่าเข้าชม กรณีเข้าชมเป็นหมู่คณะให้มีหนังสือ
์
มาถึงพิพิธภัณฑกองการฝึก
๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม
-
๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๒๔ -


๔. หน่วยบัญชำกำรนำวิกโยธิน (นย.)


พิพิธภัณฑ์ทหำรนำวิกโยธิน













ที่ตั้ง ค่ายกรมหลวงชุมพร ต าบลสัตหีบ อ าเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี ๒๐๑๘๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๔๖๖ ๑๑๘๐ ต่อ ๖๑๐๙๐ โทรสำร -

โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.marines museum.com
เฟสบุ๊ค - อีเมล -

หน่วยรับผิดชอบ กองยุทธการ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

ิ
ิ
หน่วยที่ด ำเนินกำร กิจการประวัติศาสตร์และพพธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
- เพื่อเป็นที่เก็บรวบรวม สงวนรักษา จัดแสดงวัตถุพพธภัณฑ์ และประวัติเหตุการณ์ส าคัญในอดีต ที่มี
ิ
ิ
คุณค่าทางประวัติศาสตร์ของทหารนาวิกโยธิน
- เพื่อใช้ประกอบการศึกษาค้นคว้าด้านประวัติศาสตร์ ยุทธวิธีและหลักนิยมในการรบของทหารนาวิกโยธิน
- เพอให้ทหารนาวิกโยธิน ข้าราชการทั่วไป ตลอดจนประชาชนที่สนใจเข้าชม เพอการศึกษาและ
ื่
ื่
ได้รับความเพลิดเพลินในโอกาสเดียวกัน
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์
พพธภัณฑทหารนาวิกโยธินจัดตั้งขึ้นตามประกาศเจตนารมณและนโยบายเฉพาะงานด้านประวัติศาสตร์
ิ
ิ
์
์
ของกองทัพเรือ สมัยพลเรือเอก ประเจตน์ ศิริเดช เป็นผู้บัญชาการทหารเรือเมื่อกองทัพเรือประกาศ
เจตนารมณ์แล้ว พลเรือโท ตรีรัตน์ ชมะนันท์ ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน จึงมีค าสั่งหน่วย
บัญชาการนาวิกโยธิน ที่ ๖๘/๒๕๓๘ ลงวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๓๘ เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการประวัติศาสตร์
ิ
หน่วยบัญชาการนาวิกโยธินขึ้น โดยมี พลเรือตรี พทยา ศุภมงคล เสนาธิการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน เป็น
ประธานคณะกรรมการ
คณะกรรมการฯ ชุดนี้มีหน้าที่ด าเนินงานด้านประวัติศาสตร์ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ตามนโยบาย

ิ
กองทัพเรือและให้พจารณาจัดหาสถานที่ภายในค่ายกรมหลวงชุมพร เป็นที่จัดตั้งพพธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน
ิ
ิ
แต่ในช่วงเวลา ๒ เดือนนั้น น้อยเกินไปที่คณะกรรมการชุดนี้จะด าเนินการได้ เพราะในห้วงเวลานั้น
หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ก าลังเร่งเรื่องการจัดตั้ง สหกรณ์หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน (สอ.นย.) อยู่
ดังนั้นในปี พ.ศ.๒๕๓๙ พลเรือตรี วิชิต วารุณประภา เสนาธิการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ในฐานะ

ประธานคณะกรรมการประวัติศาสตร์ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ได้ประชุมคณะกรรมการ เพอพจารณาหา
ื่
ิ
สถานที่ในการจัดตั้งพพธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน ที่ประชุมมีมติเห็นว่าควรอนุมัติใช้สโมสรสัญญาบัตรเตยงาม
ิ
ิ
เป็นที่ตั้งพพธภัณฑ์ฯ ซึ่ง พลเรือโท จุมพล หงส์ทอง ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ให้ความเห็นชอบและ
ิ
ิ

- ๒๕ -


ให้หน่วยงานที่ตั้งอยู่ที่สโมสรเตยงาม อาทิ สโมสรเตยงาม โต๊ะบิลเลียด ห้องตัดผมสัญญาบัตร และห้องสมุด
ิ
ื่
หาที่ตั้งและให้ด าเนินการย้ายไปที่ตั้งแห่งใหม่ เพอจะได้ปรับปรุงอาคารสโมสรเตยงาม เป็นพพธภัณฑ์ทหาร
ิ
นาวิกโยธิน
ในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ พลเรือตรี เรวัต ทองประเสริฐ เสนาธิการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ประธาน
คณะกรรมการประวัติศาสตร์ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน จึงได้วางแผนในการปรับปรุงอาคารสโมสรเตยงาม
และรอบบริเวณเพื่อจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ฯ ได้ประสานกับ นาวาเอก สุกฤต บุศยศิริ เป็นสถาปนิกและที่ปรึกษา

งบประมาณขั้นต้น พลเรือโท วสินธิ์ สาริกะภูติ ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ได้อนุมัติเงิน
ยอดจ าหน่ายวัตถุมงคลของ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน จ านวน ๑ ล้านบาทเศษ มาเป็นงบประมาณในการ
ด าเนินการ และไม่มีเจ้าหน้าที่รับผิดชอบโดยตรง จึงได้มีค าสั่งแต่งตั้งคณะท างานขึ้นมารับผิดชอบในการ
ื่
รวบรวม และจัดหาวัตถุที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน เพอเตรียมการจัดแสดง
เมื่ออาคารปรับปรุงเสร็จ การด าเนินการต่าง ๆ กองยุทธการ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ได้จัดเจ้าหน้าที่จาก
แผนกแผนฯ และแผนกฝึกฯ ร่วมกันเป็นเจ้าหน้าที่ด าเนินการ เนื่องจากงานของแต่ละแผนกมีมากอยู่แล้ว
ื่
กองยุทธการ จึงขออนุมัติจัดตั้งแผนกประวัติศาสตร์ขึ้น เพอรับผิดชอบงานในด้านนี้ และผู้บัญชาการหน่วย
บัญชาการนาวิกโยธิน ได้มอบหมายให้ นาวาเอก ทัศนัย กุลศรีสมบัติ รองเสนาธิการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

ั
เป็นผู้พจารณาก าหนดอตราและก าหนดหน้าที่แผนกประวัติศาสตร์ซึ่งเป็นแผนกหนึ่งของ กองยุทธการ
ิ
ในอัตราของแผนกประวัติศาสตร์ มีนายทหาร ๖ นาย ประทวน ๕ นาย รวม ๑๑ นาย ซึ่ง พลเรือโท วสินธิ์ สาริกะภูติ
ั
ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ได้อนุมัติให้เมื่อวันที่ ๙ กุมภาพนธ์ พ.ศ.๒๕๔๑ แผนกประวัติศาสตร์ฯ

ปฏิบัติงานภายใต้การบังคับบัญชาของผู้อานวยการกองยุทธการ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน และปฏิบัติตาม
นโยบายของคณะกรรมการประวัติศาสตร์ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
กองก าลังพล หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน บรรจุก าลังพลครั้งแรก ๓ นาย เป็นนายทหาร ๒ นาย
ี
ประทวน ๑ นาย ขั้นแรกเป็นเพยงผู้ประสานงานเท่านั้น การปรับปรุงอาคารเป็นไปอย่างต่อเนื่อง เมื่ออาคาร
ใกล้จะแล้วเสร็จ คณะท างานต่างๆ เริ่มด าเนินการ จ าเป็นต้องใช้งบประมาณ พลเรือตรี เรวัต ทองประเสริฐ

รองผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน จึงขออนุมัติหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ขอรับการสนับสนุน
งบประมาณจ านวนครึ่งหนึ่งของเงินกฐิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ซึ่ง พลเรือโท มานิตย์ ดีมาก
ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ได้อนุมัติเงิน จ านวน ๒๐๐,๐๐๐ บาท จัดสรรให้คณะท างานฯ

ไปด าเนินการ นอกจากนั้นยังได้รับบริจาคเงินจากคณะนักเรียนจ่านาวิกโยธินรุ่นที่ ๙๙ อดีตผู้บังคับบัญชาและ
ชมรมนายทหารนอกราชการมาจ านวนหนึ่งแต่ก็ยังไม่เพียงพอ
ต่อมา ก่อนวันที่ ๒๘ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๔๒ พลเรือตรี นิพนธ์ พราหมณ์เทศ รองผู้บัญชาการ
ิ
ื่
ิ
หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ได้คิดวิธีหาเงินมา เพอด าเนินการพพธภัณฑ์ให้แล้วเสร็จโดยเร็ว จึงมอบให้
คณะกรรมการประวัติศาสตร์ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน จัดท าเสื้อยืดจ าหน่ายให้กับข้าราชการ พลทหาร
ิ
คนละ ๑ ตัว เป็นเงินจ านวนหนึ่ง และจะได้จัดตั้งเป็นกองทุนพพธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน ขึ้นมาด าเนินการ
ิ
เพื่อจะให้พิพิธภัณฑ์ เปิดด าเนินการได้ ในวันที่ ๓๐ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๔๓
๓. กำรจัดแสดง

นิทรรศการถาวร แบ่งออกเป็น ๒ พื้นที่ คือ
๑. ภายในอาคารพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน ประกอบด้วย
- ห้องโถง ใช้แสดงภาพผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน อดีตผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการ
นาวิกโยธิน และภาพถ่ายขนาดใหญ่ แสดงถึงความเป็นมาของทหารนาวิกโยธินตั้งแต่ยุคเริ่มต้น ยุคหลัง

เปลี่ยนแปลงการปกครองและยุคปัจจุบัน บริเวณกึ่งกลางห้องมีสัญลักษณ์ของหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

- ๒๖ -


่
ตั้งอยู่บนฐาน ๘ เหลี่ยม ท าด้วยโลหะสีทองเป็นรูป ๓ มิติ (ลูกโลกแผนที่ประเทศไทย สมอเรือ และพระครุฑพาห์
อยู่ด้านบน) ที่ประตูทางเข้าด้านขวามือ มีตู้ส าหรับจัดตั้งแสดงหุ่นพระรูปจ าลอง สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

และทางด้านซ้ายมือมีตู้ส าหรับจัดตั้งแสดงหุ่นขี้ผึ้งรูปเหมือนขนาดเท่าพระองค์จริง พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
ุ
พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอดมศักดิ์ นอกจากนั้นรอบ ๆ ห้องยังประดับด้วยทิวธง
ซึ่งเป็นสัญลักษณ์หน่วยทหารนาวิกโยธินต่างๆ
- ห้องบรรยายสรุป เป็นห้องใช้บรรยายสรุปประวัติความเป็นมา ตลอดจนวิวัฒนาการของทหารนาวิกโยธิน

ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยจัดแสดงทางวีดีทัศน์
- ห้องจัดแสดงภาพพระราชวงศ์ที่เกี่ยวข้องกับทหารนาวิกโยธิน จัดแสดงภาพทางประวัติศาสตร์
เกี่ยวกับพระราชกรณียกิจต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับทหารนาวิกโยธิน ภายในห้องจะติดตั้ง
- พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช

ิ
บรมนาถบพตร ขนาดใหญ่ทรงฉลองพระองค์ชุดสนามทหารนาวิกโยธินสีกากีแกมเขียวครั้งแรก ทรงน าธง
“ราชนาวิกโยธิน” ปักไว้เหนือก้อนหินใหญ่บริเวณอนุสรณ์สถาน กลางหาดเตยงาม
- พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร
ิ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพนปีหลวง สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า
ั
กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟาจุฬาภรณวลัยลักษณ์
้
อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี และทูลกระหม่อมหญิงอบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนา
ุ
พรรณวดี ทรงเสด็จเยี่ยมทหารที่ปฏิบัติราชการในพื้นที่ต่าง ๆ

- พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร
ิ
พร้อมด้วยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (ขณะด ารงพระราชอสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ
ิ
สยามมกุฎราชกุมาร) ทรงทอดพระเนตรการยกพลขึ้นบกที่หาดบ้านทอน อ าเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส
- พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร
ิ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพนปีหลวง ทรงทอดพระเนตรการยกพลขึ้นบก
ั

ในยุทธการ “งูเขียวหางไหม้” ที่ อาเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โน้ตเพลงพระราชนิพนธ์มาร์ช
“ราชนาวิกโยธิน” จัดแสดงไว้ในตู้กระจกกลางห้อง
- บริเวณรอบๆ ห้องติดตั้งภาพพระราชกรณียกิจต่าง ๆ ของทุกพระองค์ที่เกี่ยวข้องกับทหารนาวิกโยธิน

ุ
- ตู้แสดงอปกรณ์การกระโดดร่มของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (ขณะทรงด ารงพระราชอสริยยศ
ิ
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร) ที่ทรงมากระโดดร่มที่ค่ายกรมหลวงชุมพรเป็นครั้งแรกใน
ประเทศไทย พร้อมกับอุปกรณ์การกระโดดร่ม ของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟาพชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี
้
ั
กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา
- ห้องเครื่องแบบทหารนาวิกโยธิน จะเป็นห้องแสดงการแต่งกายเครื่องแบบทหารนาวิกโยธิน โดยใช้
หุ่นแต่งเครื่องแบบชุดต่าง ๆ ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๓ เป็นชุดฝีพายเรือพระที่นั่ง ชุดสงครามอนโดจีน ชุดปราบฮอ
ิ
่
ชุดเครื่องแบบของทหารรักษาพระองค์ นอกจากนั้นยังได้จัดตู้แสดงเครื่องหมายยศ เครื่องหมายความสามารถ
และเครื่องราชอสริยาภรณ์ต่าง ๆ รวมทั้งจัดแสดงให้เห็นถึงความสัมพนธ์ระหว่างทหารนาวิกโยธินไทย และ
ั
ิ
ทหารนาวิกโยธินสหรัฐอเมริกา
- ห้องอาวุธยุทโธปกรณ์ จัดแสดงอาวุธประจ ากาย และอาวุธประจ าหน่วยขนาดต่าง ๆ รวมทั้ง
เครื่องมือสื่อสารที่ทหารนาวิกโยธินเคยใช้ในอดีต

- ๒๗ -


- ห้องแสดงฉากจ าลองยุทธภูมิ จะจัดแสดงยุทธการต่าง ๆ ที่ทหารนาวิกโยธิน จัดก าลังเข้าปฏิบัติการ
ทั้งภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคใต้ และภาคตะวันออก โดยได้จัดท าตู้แสดงภาพจ าลองการรบของ

ยุทธการต่าง ๆ ที่ส าคัญเป็นลักษณะ ๓ มิติ รวมทั้งตู้แสดงการปฏิบัติการยุทธสะเทินน้ าสะเทินบก
พื้นที่จัดแสดงภำยในอำคำรพิพิธภัณฑ์ทหำรนำวิกโยธิน
















ิ
ห้องจัดแสดงพระราชกรณียกจรัชกาลที่ ๙ / ห้องฉายวีดีทัศน์
















ห้องจัดแสดงเครื่องแบบ / เครื่องหมายยศ
















ห้องจัดแสดงอาวุธ
















ห้องจัดแสดงยุทธภูมิ

- ๒๘ -


๒. ภายนอกอาคารพพธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน เป็นการจัดแสดงอาวุธโบราณสมัยรัชกาลที่ ๕ และ
ิ
ิ
ิ
สมัยรัชกาลที่ ๖ อาวุธสมัยสงครามอนโดจีน สงครามมหาเอเชียบูรพา และอาวุธสมัยปัจจุบันที่เลิกใช้แล้ว
นอกจากนี้ยังจัดแสดงยานสะเทินน้ าสะเทินบก (นย.๑๐๒) ที่เคยใช้ในการสาธิตการยกพลขึ้นบกของทหาร
นาวิกโยธิน ณ หาดบางแสน จังหวัดชลบุรี เมื่อวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๙๗ ซึ่งเป็นวันกองทัพเรือ ซึ่งในวันนั้น
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร เสด็จพระราชด าเนิน
ิ
โดยเรือพระที่นั่งเรือหลวงแม่กลอง เพอทอดพระเนตรการยกพลขึ้นบกครั้งนี้ด้วย นอกจากนั้นยังได้จัดแสดง
ื่
ยานยนต์ ขนาด ๑/๔ ตัน ที่เคยเป็นรถประจ าต าแหน่ง ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ยานยนต์ ๑ ตัน
ส าหรับลากปืน ปบค.๗๕ มม. และยานยนต์ ๒ ๑/๒ ตัน ที่เคยใช้ส าหรับชุดปฏิบัติการพิเศษที่ ๖๑


พื้นที่จัดแสดงพิพิธภัณฑ์กลำงแจ้ง




















กิจกรรมต่ำง ๆ ในรอบปี
๑. จัดนิทรรศการ “วันกองพลจันทบุรี” ในวันที่ ๒๘ มกราคมของทุกปี
๒. จัดนิทรรศการ “ร าลึกวีรกรรม ในยุทธการบ้านช าราก” ในวันที่ ๑๗ พฤษภาคมของทุกปี
๔. แผนงำนในอนำคต

จัดนิทรรศการขนาดย่อม ภายในอาคารพิพิธภัณฑ ์
๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม
ิ
ิ
พพธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน เปิดให้เข้าชมฟรี โดยมีเจ้าหน้าที่บรรยายสรุปและน าชมทุกวัน
เปิดให้บริการ ตั้งแต่ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๖.๐๐ น. ไม่เว้นวันหยุดราชการและวันหยุดนักขัตฤกษ์
๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม
-

- ๒๙ -


๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๓๐ -


๕. ฐำนทัพเรือกรุงเทพ (ฐท.กท.)



ุ
ิ
์
ุ
ื
อทยานประวัตศาสตรทหารเรอ ปอมพระจลจอมเกล้า
้







ที่ตั้ง ต าบลแหลมฟ้าผ่า อ าเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๒๙๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๖๒๖๐ โทรสำร -
โทร.ทหำร - เว็บไซต์ -

เฟสบุ๊ค www.facebook.com/pormphrachu อีเมล [email protected]

หน่วยรับผิดชอบ ป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ (ปจปร.ฐท.กท.)

หน่วยที่ด ำเนินกำร ป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ (ปจปร.ฐท.กท.)
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
- เพอเผยแพร่พระเกียรติคุณและพระปรีชาสามารถของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ื่
ในการน าพาให้ประเทศไทยด ารงอยู่มาจนถึงปัจจุบัน

- เพื่อให้ประชาชนได้ตระหนักถึงความส าคัญและคุณูปการของสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย
- เพื่อให้ประชาชนได้ตระหนักในเรื่องความมั่นคงของชาติ น าไปสู่การเป็นพลเมืองที่ดี รู้รัก สามัคคี
- เพื่อเป็นสถานที่ศึกษาหาความรู้และพักผ่อนหย่อนใจของประชาชนทั่วไป
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์

กองทัพเรือได้อนุมัติให้มีการจัดสร้าง พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว ณ ป้อมพระจุลจอมเกล้า ขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๔ โดยความคิดริเริ่มของ นาวาเอก สมบัติ วรรณดิลก
ผู้บังคับป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ ในขณะนั้น ที่ได้ตระหนักถึงคุณค่าของสถานที่อนมี
ั
ื่
ความส าคัญยิ่งทางประวัติศาสตร์ของชาติแห่งนี้ และเพอเป็นการเทิดพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ
ื่
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพอเป็นอนุสรณ์ในการสู้รบในการป้องกันบ้านเมืองในเหตุการณ์ ร.ศ.๑๑๒
ซึ่งจะเป็นการเชิดชู ป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ ให้เป็นสถานที่ส าคัญของกองทัพเรือ ไว้ให้ชน
รุ่นหลานต่อไป

การจัดสร้างนี้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของกองทัพเรือและผู้มีจิตศรัทธา เพอให้เป็นพระบรมราชานุสรณ์
ื่
ื่
และเพอเป็นการร าลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ที่ทรงมีต่อประเทศและชาวไทยอย่างหาที่เปรียบไม่ได้ รวมทั้งป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ มีอายุครบ
ื่
๑๐๐ ปี จึงเป็นการสมควรอย่างยิ่งที่จะได้มีพระบรมราชานุสาวรีย์ เพอให้อนุชนรุ่นหลังได้สักการบูชา
ี
และเพื่อให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวและสถานที่ประวัติศาสตร์ที่ส าคัญของประเทศอกแห่งหนึ่ง
พระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีขนาด ๒ เท่าครึ่งของพระองค์จริง หรือ
มีขนาดสูง ๔.๒ เมตร ทรงฉลองพระองค์เครื่องแบบเต็มยศจอมพลเรือ สวมพระมาลา ฐานพระรูปขนาด
๓๙๕ ตารางเมตร ออกแบบโดย อาจารย์เสวต เทศน์ธรรม จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ใต้ฐานของพระรูป จัดเป็น

- ๓๑ -


ห้องนิทรรศการแสดงเรื่องราวความเป็นมาของ ป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ โดยใช้เงินในการก่อสร้าง
ทั้งสิ้น ๓๒ ล้านบาท โดยมี สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

ิ
(ขณะทรงด ารงพระราชอสริยยศ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี) เป็นองค์ประธาน
ประกอบพธีวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๕ และสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
ิ
ิ
สกลมหาสังฆปริณายก เป็นองค์ประธานประกอบพธีเททองหล่อพระบรมรูปฯ เมื่อวันที่ ๑๑ เมษายน พ.ศ.๒๕๓๕
การเททองได้ใช้ปลอกกระสุนปืนทองเหลืองของ กรมสรรพาวุธทหารเรือ น้ าหนักรวม ประมาณ ๓ ตัน และ

เมื่อวันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๓๖ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
ิ
บรมนาถบพตร ได้เสด็จพระราชด าเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี (ขณะทรงด ารงพระราชอสริยยศ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี)
ิ
มาทรงเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์ฯ แห่งนี้

ภายหลังจากที่มีการบูรณะป้อมพระจุลจอมเกล้า และก่อสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จ
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้วเสร็จ ได้มีประชาชนและผู้สนใจเข้าเยี่ยมชมสถานที่และสักการะ
ั
พระบรมราชานุสาวรีย์ฯ เป็นจ านวนมาก กองทัพเรือจึงได้ด าเนินการพฒนาพนที่บริเวณป้อมพระจุลจอมเกล้า
ื้
ื้
ฐานทัพเรือกรุงเทพ และซ่อมแซมปรับปรุงป้อมปืนเสือหมอบ และจัดท าพนที่แสดงวิวัฒนาการของทหารเรือไทย
ในการป้องกันประเทศ โดยเชิญผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านภูมิสถาปัตย์และประวัติศาสตร์ ตลอดจนด้านการ
ท่องเที่ยวเข้าร่วมหารือ เพอก าหนดแนวความคิดในการน าอาวุธเก่าแก่มาตั้งแสดงในรูปแบบพพธภัณฑ์
ื่
ิ
ิ
อาวุธกลางแจ้ง บนพนที่ด้านหน้าพระบรมราชานุสาวรีย์ฯ โดยใช้ชื่อว่า “อทยานประวัติศาสตร์ทหารเรือ
ื้
ุ
ป้อมพระจุลจอมเกล้า” ภายในแบ่งการจัดแสดงออกเป็น ๔ ส่วน ประกอบด้วย
ส่วนที่ ๑ พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงฉลองพระองค์
ในชุดจอมทัพเรือ พระหัตถ์ถือกระบี่ ใต้ฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ฯ เป็นพพธภัณฑ์แสดงประวัติความเป็นมา
ิ
ิ
ของป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ และเหตุการณ์ในสมัย ร.ศ.๑๑๒
ส่วนที่ ๒ จัดแสดงปืนเสือหมอบ แสดงอาวุธปืนหลุมที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในช่วงเวลานั้น

ุ
ส่วนที่ ๓ อทยานปืนกลางแจ้ง จัดแสดงเนื้อหา การจัดวาง และตั้งแสดงอาวุธยุทโธปกรณ์ รวมทั้ง
ส่วนประกอบต่าง ๆ ซึ่งมีความส าคัญเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ทหารเรือ อาทิ กลุ่มปืนและอาวุธในสมัยรัชกาลที่ ๕
ื่
และกลุ่มอาวุธของเรือหลวงพระร่วง และการจัดหาเรือหลวงพระร่วงของรัชกาลที่ ๖ รวมทั้งยุทโธปกรณ์อนๆ
กลุ่มปืนและอาวุธในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๑ และยุทธนาวีที่เกาะช้าง
กลุ่มปืนและอาวุธในช่วงสงครามโลก ครั้งที่ ๒ โดยมีการจัดแสดงข้อมูลของอาวุธชนิดต่างๆ และ
ื่
เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ประกอบ นอกจากนั้น ยังมีการจัดแสดงสิ่งก่อสร้างและส่วนประกอบต่างๆ เพอ
แสดงให้เห็นถึงบทบาทของกองทัพเรือในยามสงบ และการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล อาทิ ฐานขุดเจาะ

ก๊าซธรรมชาติในทะเลจ าลอง และเรือประมงพร้อมข้อมูลประกอบ
ิ
ื่
ิ
ิ
ส่วนที่ ๔ พพธภัณฑ์เรือหลวงแม่กลอง เป็นพพธภัณฑ์กลางแจ้ง จัดขึ้นเพอน้อมเกล้าฯ ถวายเพอ
ิ
ื่
เฉลิมพระเกียรติในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี ในปีพุทธศักราช ๒๕๓๙ ซึ่งเป็นเรือรบประจ าการมีอายุการใช้งานนานที่สุด
กว่า ๖๐ ปี ของกองทัพเรือ จนกระทั่งกระทรวงกลาโหมได้พจารณาเห็นว่า มีสภาพทรุดโทรมมาก
ิ
ื่
จึงปลดประจ าการ เพออนุรักษ์เป็นพพธภัณฑ์ ภายในล าเรือจัดแสดงผ่านห้องต่างๆ อาทิ ห้องสะพานเดินเรือ
ิ
ิ
ห้องควบคุม ห้องโถงนายทหารชั้นสัญญาบัตร ซึ่งจัดแสดงเรื่องราวประวัติศาสตร์และรายนามผู้บังคับการเรือในอดีต
ห้องเรียนในอดีต ส าหรับเรียนวิชาการเรือของนักเรียนนายทหาร

- ๓๒ -


๓. กำรจัดแสดง
กำรจัดแสดงกลำงแจ้ง





















รูปที่ ๑ - ๒ พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว


















รูปที่ ๓ - ๔ ปืนเสือหมอบ ณ ป้อมพระจุลจอมเกล้า


































รูปที่ ๕ - ๗ ปืนเสือหมอบ ณ ป้อมผีเสื้อสมุทร

- ๓๓ -


ปืนเสือหมอบหรือปืนใหญ่อาร์มสตรอง เป็นปืนใหญ่ขนาด ๑๕๒/๓๒ มิลลิเมตร สร้างโดย บริษัท
็
เซอร์ ดับบลิวจี อาร์มสตอง (Sir W.G. Armstrong) ปัจจุบันคือ บริษัท วิคเกอร์ อาร์มสตรอง เอนจิเนียริ่ง
ั
ประเทศองกฤษ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดซื้อด้วย
พระราชทานเงินพระคลังข้างที่ ซึ่งเป็นทรัพย์สินส่วนพระองค์ จ านวน ๑๐ กระบอก (ติดตั้งที่ป้อม
พระจุลจอมเกล้า จ านวน ๗ กระบอก และติดตั้งที่ป้อมผีเสื้อสมุทร จ านวน ๓ กระบอก) เมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๖
ื่
เพอใช้ประจ าการในป้อมพระจุลจอมเกล้า ลักษณะเด่นคือปืนนี้ถูกติดตั้งในหลุมปืนโดยเฉพาะ
การยกปืนเมื่อท าการยิง ใช้ระบบไฮโดรนิวเมติก (hydro - pneumatic) เป็นระบบกันสะเทือน ตัวแปร
คือ น้ าและอากาศ เมื่อยิงไปแล้วปืนจะหมอบลง ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ ปืนเสือหมอบ ที่รู้จักกันทั่วไป
์
ในวิกฤติการณ ร.ศ.๑๑๒ ซึ่งใช้การต่อสู้กับกองเรือฝรั่งเศส นอกจากนี้ยังเป็นปืนใหญ่บรรจุท้ายกระบอกรุ่นแรก
ที่มีใช้ในกองทัพเรือ



































รูปที่ ๘ - ๑๑ อุทยานปืนกลางแจ้ง

- ๓๔ -







































รูปที่ ๑๒ - ๑๗ เรือหลวงแม่กลอง

เรือหลวงแม่กลอง มีประวัติการใช้ราชการยาวนานเป็นเวลาถึง ๖๐ ปี โดยมีขีดความสามารถ
ในการรบผิวน้ า การปราบเรือด าน้ า และต่อสู้อากาศยาน เป็นเรือครูหรือเรือฝึกของทหารเรือไทย เป็นเรือธง
ี
ล าแรกของกองทัพเรือไทย อกทั้งยังเป็นเรือรบล าแรกของกองทัพเรือไทยที่สามารถน าอากาศยาน
(เครื่องบินทะเล) ไปกับเรือได้ โดยในสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ เรือหลวงแม่กลอง ได้ออกลาดตระเวน
ื่
อาณาเขตน่านน้ าไทยเพอป้องกันอาวไทยจนกระทั่งสงครามยุติ และเคยจัดถวายเป็นเรือพระที่นั่งใน
่
ิ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร หลายครั้ง อาทิเช่น
คราวเสด็จพระราชด าเนินไปศึกษาต่อ ณ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เมื่อวันที่ ๑๓ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๑ หรือ
ในคราวเสด็จนิวัติพระนครเมื่อวันที่ ๒ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๙๔ และในการเสด็จพระราชด าเนินตรวจพล
สวนสนามทางเรือ และทอดพระเนตรการยกพลขึ้นบก ณ หาดบางแสน จังหวัดชลบุรี เมื่อวันที่ ๒๐
ั
พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๙๗ นอกจากนี้ยังเคยจัดเป็นเรืออญเชิญพระบรมอฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้า
ั
เจ้าอยู่หัว มายังท่าราชวรดิฐ กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ ๒๐ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๙๒
ในเวลาต่อมาพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร
ิ
ิ
ทรงมีพระราชด าริเกี่ยวกับกองทัพเรือว่าควรจะอนุรักษ์ เรือรบเก่า ๆ ไว้ แล้วจัดท าเป็นพพธภัณฑ์ทาง
ิ
ประวัติศาสตร์การทหาร เพอเผยแพร่ความรู้ แก่สาธารณชน ดังนั้นในวโรกาสมหามงคลวโรกาสที่
ื่
ิ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร จะเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ
์
ุ
เป็นปีที่ ๕๐ ในปีพทธศักราช ๒๕๓๙ กองทัพเรือจึงจัดสร้างพพธภัณฑเรือรบไทย ขึ้นน้อมเกล้าน้อมกระหม่อม
ิ
ิ
ถวายเพื่อเฉลิมพระเกียรติปีกาญจนาภิเษก โดยน าเรือหลวงแม่กลอง มาอนุรักษ์และจัดท าเป็นพพธภัณฑ์เรือรบ
ิ
ิ
ในโครงการพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งของกองทัพเรือ

- ๓๕ -


กองทัพเรือได้สั่งสร้างในสมัย พลเรือเอก สินธุ์ กมลนาวิน เป็นผู้บัญชาการทหารเรือ ปี พ.ศ.๒๔๗๘
ู่
โดยว่าจ้างบริษัทมิตซุยบุชซันไกชา ต่อที่อเรืออระงะ เมืองโยะโกะซุกะ ประเทศญี่ปุ่น เพอปฏิบัติภารกิจ
ุ
ื่
ตามวัตถุประสงค์อยู่ ๒ ประการ คือ
ในยำมสงครำม ปฏิบัติภารกิจในการป้องกันประเทศทางทะเลในหน้าที่เรือสลุต สามารถท าการรบได้
ี
อย่างมีประสิทธิภาพ อกทั้งยังเป็นเรือรบล าแรกของกองทัพเรือไทยที่สามารถน าอากาศยาน (เครื่องบินทะเล)
ไปด้วยได้ ซึ่งสร้างความภาคภูมิให้กับกองทัพเรือไทยเป็นอันมาก

ในยำมสงบ ปฏิบัติภารกิจเป็นเรือฝึกนักเรียนทหารและนายทหาร ส าหรับฝึกภาคทางทะเล
เป็นระยะทางไกล จนถึงเมืองท่าต่างประเทศ เพอให้ได้รับความรู้ความช านาญ ในการเดินเรือ และเป็นการ
ื่
อวดธงราชนาวี ไปในตัวอกด้วย จนอายุ ๖๐ ปี นับว่าเป็นเรือรบที่ประจ าการยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์
ี
กองทัพเรือไทยปัจจุบัน พิพิธภัณฑ์เรือหลวงแม่กลองตั้งอยู่ที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า

คุณลักษณะเฉพำะของเรือ
ระวางขับน้ า ๑,๔๐๐ ตัน
มีความยาว ๘๕ เมตร กว้าง ๑๐.๕ เมตร กินน้ าลึก ๓.๗ เมตร
เครื่องจักรใหญ่ชนิดเครื่องจักรไอน้ าแบบข้อเสือข้อต่อ

เครื่องกังหันไอน้ า จ านวน ๒ เครื่อง มีก าลัง ๒,๕๐๐ แรงม้า
ความเร็วสูงสุด ๑๗ นอต (ไมล์ทะเล/ชั่วโมง) สามารถปฏิบัติการได้ไกล ๕,๗๐๐ ไมล์
ความเร็วมัธยัสถ์ ๑๐ นอต (ไมล์ทะเล/ชั่วโมง) สามารถปฏิบัติการได้ไกล ๑๖,๐๐๐ ไมล์

ติดตั้งอาวุธประจ าเรือ ในครั้งแรก มี
ปืนขนาด ๑๒๐ มิลลิเมตร จ านวน ๔ กระบอก (หัวเรือ ๒ กระบอก ท้ายเรือ ๒ กระบอก)
ปืนกล ๒๐ มิลลิเมตร ๒ กระบอก
ตอร์ปิโด ๔๕ เซนติเมตร ๒ แท่นๆ ละ ๒ ท่อ
เครื่องบินทะเล จ านวน ๑ เครื่อง

ปืนกล ๔๐/๖๐ มิลลิเมตร ๓ กระบอก
ปืนกล ๒๐ มิลลิเมตร อีก ๑ กระบอก
แท่นปล่อยระเบิดลึก ๖ แท่น ติดตั้งในภายหลัง เมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๔๙๗

ทหารประจ าเรือรวม ๑๗๓ คน (นายทหาร ๑๓ พันจ่า ๙ จ่า ๘๕ พลทหาร ๖๖)
กำรจัดแสดงภำยในอำคำร





















พิพธภัณฑใต้ฐานพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาลที่ ๕ ณ ป้อมพระจุลจอมเกล้า
ิ
์

- ๓๖ -























์
รูปที่ ๑๘ - ๒๑ พิพิธภัณฑใต้ฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ฯ
เป็นพพธภัณฑ์ที่แสดงประวัติความเป็นมาของป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐานทัพเรือกรุงเทพ และ
ิ
ิ
เหตุการณ์ในสมัย ร.ศ.๑๑๒
๔. แผนงำนในอนำคต
-
๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม
- ติดต่อขอเข้าเยี่ยมชม ในเวลา ๐๘.๓๐ – ๑๕.๐๐ น.

- รับประทานอาหาร ณ สโมสรท้ายเรือหลวงแมกลอง เวลา ๐๘.๓๐ - ๒๑.๐๐ น.
่
๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม
-

๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๓๗ -


๖. กรมสำรบรรณทหำรเรือ (สบ.ทร.)


ห้องประวัติสำรบรรณ

















ที่ตั้ง กรมสารบรรณทหารเรือ พระราชวังเดิม แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพฯ ๑๐๖๐๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๔๑๗๐ โทรสำร -
โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.admin.navy.mi.th
เฟสบุ๊ค - อีเมล -


หน่วยรับผิดชอบ กรมสารบรรณทหารเรือ (สบ.ทร.)
หน่วยที่ด ำเนินกำร กรมสารบรรณทหารเรือ (สบ.ทร.)

๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
เพื่อให้ศึกษาเกี่ยวกับงานด้านสารบรรณที่มีประวัติความเป็นมาควบคู่กับกองทัพเรือ
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์
กรมสารบรรณทหารเรือ มีภารกิจหน้าที่ด าเนินการเกี่ยวกับงานสารบรรณ งานธุรการและงานการผลิต

ื่
สิ่งพิมพ์ของกองทัพเรือ รวมทั้งให้การฝึกและศึกษาวิชาการสารบรรณและวิชาการอน ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
ซึ่งงานด้านสารบรรณมีประวัติความเป็นมาควบคู่กับกองทัพเรือ ตั้งแต่สมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว
พัสดุ ครุภัณฑ์ที่ใช้ปฏิบัติงานสารบรรณและงานการผลิตสิ่งพมพมีการประดิษฐ์คิดค้นและมีพฒนาการ
์
ั
ิ
ตามห้วงเวลา ซึ่งในปัจจุบันการพิมพ์หนังสือและเอกสารจะใช้คอมพิวเตอร์เป็นหลัก ท าให้บุคลากรที่ปฏิบัติงาน
์
์
สารบรรณบางส่วนไม่เคยพมพหนังสือ หรือเอกสารโดยใช้เครื่องพมพดีด การที่กรมสารบรรณทหารเรือได้
ิ
ิ
์
รวบรวมพสดุ ครุภัณฑ์ งานสารบรรณและงานการผลิตสิ่งพมพที่เคยใช้ในงานสารบรรณไว้ในห้องประวัติสารบรรณ
ั
ิ
ของกรมสารบรรณทหารเรือ รวมทั้งได้รวบรวมเอกสาร หนังสือและประวัติของกรมสารบรรณทหารเรือ จัดแสดง
ให้บุคลากรกองทัพเรือ และผู้สนใจเข้ารับชมได้ ทั้งนี้การเข้าเยี่ยมชม ให้ติดต่อกองสารบรรณ กรมสารบรรณ
ั
ทหารเรือ โทร ๐ ๒๔๗๕ ๔๑๗๐ ในวันและเวลาราชการ ส าหรับตัวอย่างของพสดุ ครุภัณฑ์ที่จัดแสดง
อาทิ เช่น

- ๓๘ -


























ิ
เครื่องชั่งน้ ำหนัก ใช้ส าหรับชั่งตะกั่วในการหล่อแม่พมพ ์




























เครื่องพิมพ์ระบบเลตเตอร์เพลส (ชนิดโยกมือ) ขนาด ๘ นิ้ว รับไว้ใช้ราชการเมื่อวันที่ ๖ สิงหาคม

พ.ศ.๒๕๑๓ ใช้ผลิตสิ่งพิมพ์ประเภทบัตรเชิญและนามบัตร

















เครื่องตัดกระดำษขนำดเล็ก (ชนิดโยกมือ) ใช้ส าหรับตัดกระดาษที่มีความหนาไม่เกิน ๒๕๐ แกรม

เพื่อให้มีขนาดเล็กลงเพื่อใช้เป็นกระดาษแทรกระหว่างตัวอักษรหรือระหว่างบรรทัด

- ๓๙ -








































เครื่องฉำยภำพข้ำมศีรษะ เป็นเครื่องฉายภาพนิ่ง ที่ใช้ในการเรียนการสอนการฝึกอบรมหรือการเผยแพร่
ประชาสัมพันธ์ที่มีประโยชน์มาก เดิมเครื่องมือนี้พัฒนามาใช้ส าหรับลงคะแนนในสถานโบว์ลิ่งภายหลังมีผู้น ามา

ดัดแปลงในสถานศึกษา




























เครื่องฉำยสไลด์แบบถำดกลม เป็นเครื่องฉายภาพนิ่ง มีส่วนประกอบส าคัญ คือ หลอดฉายแผ่นสะท้อน
เลนส์ฉาย พดลมระบายความร้อน และถาดใส่แผ่นสไลด์ ซึ่งกล่องใส่แผ่นสไลด์แบบถาดกลม สามารถบรรจุ
ั
สไลด์ได้ถึง ๑๒๐ ภาพ การเปลี่ยนสไลด์ อาจท าได้โดยกดปุ่มเปลี่ยนภาพหรือใช้สายต่อจากเครื่อง และมีปุ่มบังคับ
ให้เดินหน้าหรือถอยหลัง

- ๔๐ -

























ั
เครื่องพิมพ์ดีดไฟฟ้ำ ได้พฒนามาจากเครื่องพมพดีดธรรมดาควบคุมด้วยระบบไมโครโพรเซสเซอร์
์
ิ
์
ิ
ั
ั
์
ิ
มีทั้งภาษาไทยและองกฤษในเครื่องเดียวกันพมพได้รวดเร็ว ๑๕ ตัวอกษร/วินาที มีแป้นพมพ ๔๘ ตัว สามารถ
ท าตัวหนา ตัวเอน ตัวห้อยท้ายได้ ท างานอัตโนมัติไม่ว่าจะเป็นการแก้ค าผิด การแทรกข้อความ พิมพ์กึ่งกลาง



















เครื่องพิมพ์ดีด ประวัติและความวิวัฒนาการของเครื่องพมพดีด ปี ค.ศ.๑๗๑๔ เฮนรี่ มิลล์
์
ิ
ิ
์
ิ
์
ชาวองกฤษ เป็นคนแรกที่คิดประดิษฐ์เครื่องพมพดีดขึ้น หลังจากนั้นเครื่องพมพดีดเครื่องแรกของโลก ถูกสร้างขึ้น
ั
ในปี ค.ศ.๑๘๐๘ ต่อมา ปี ค.ศ.๑๘๗๖ คริสโตเฟอร์ - ลาทัม ชูลส์ นักหนังสือพิมพ์ชาว มิลวอกี ประเทศสหรัฐอเมริกา
์
คิดจะสร้างเครื่องพมพเลขหน้าหนังสืออตโนมัติ เขาขยายความคิดออกไปจากแค่พมพเลขหน้าเป็นพมพ ์
ิ
ิ
ั
์
ิ
ิ
ตัวอักษรด้วย และต่อมา ชูลส์ ขายลิขสิทธิ์การผลิต เครื่องพมพดีดนี้ให้กับ บริษัทเรมิงตัน ต่อมาปี พ.ศ.๒๔๑๙
์
์
ิ
เครื่องพมพดีดภาษาองกฤษเข้ามาในประเทศไทยครั้งแรก เอดวิน แมคฟาแลนด์ ได้คิดค้น และดัดแปลงจาก
ั
์
เครื่องพมพดีดภาษาองกฤษมาเป็นเครื่องพมพดีดภาษาไทย และได้น าเครื่องพมพดีดกลับมาเมืองไทย
ิ
ิ
ั
์
ิ
์
เมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๕ เครื่องพมพ์ดีดภาษาไทยปัจจุบัน มีใช้กันอยู่ ๒ แบบ คือ แบบเกษมณี เป็นแบบที่นิยมใช้กับ
ิ
อีกแบบหนึ่งคือแบบปัตตะโชติ เป็นแบบที่ไม่แพร่หลายนัก

- ๔๑ -




























๓. กำรจัดแสดง

ห้องประวัติสารบรรณ
๔. แผนงำนในอนำคต
-
๕. รำยละเอียดกำรเข้ำชม

การเข้าเยี่ยมชม ให้ติดต่อกองสารบรรณ กรมสารบรรณทหารเรือ ในวันและเวลาราชการ
๖. ภำพถ่ำยเพิ่มเติม
-
๗. รำยละเอียดกำรเดินทำง/แผนที่

- ๔๒ -






๗. กรมอู่ทหำรเรือ (อร.)



พิพิธภัณฑ์อู่เรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษำ













ู่
ที่ตั้ง กรมอทหารเรือ เลขที่ ๒ ถนนอรุณอมรินทร์ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๕๓๖๘ โทรสำร ๐ ๒๔๗๕ ๕๓๖๙
โทร.ทหำร - เว็บไซต์ www.navy.mi.th/dockyard

เฟสบุ๊ค - อีเมล -


หน่วยรับผิดชอบ กรมอทหารเรือ (อร.)
ู่
หน่วยที่ด ำเนินกำร กรมพัฒนาการช่าง กรมอู่ทหารเรือ (กพช.อร.)
๑. วัตถุประสงค์ในกำรจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
ื่
- เพอเป็นแหล่งเรียนรู้ เผยแพร่พระปรีชาสามารถและพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จ
พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในด้านการต่อเรือ

- เพอเป็นศูนย์รวมองค์ความรู้ด้านการต่อเรือรบ เรือพระที่นั่ง งานอเรือและอตสาหกรรมต่อเรือ
ุ
ู่
ื่
ของประเทศ ทั้งที่เป็นนามธรรมและรูปธรรมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
- เพอเผยแพร่ผลงานการซ่อมและสร้างเรือที่เป็นมรดกทางปัญญาของช่างฝีมือกรมอทหารเรือ
ื่
ู่
ซึ่งมีประวัติมาอย่างยาวนาน
๒. ประวัติพิพิธภัณฑ์
อู่เรือหลวงเป็นอู่เรือของกองทัพเรือส าหรับซ่อมท าเรือหลวงที่มีประวัติมายาวนาน ตั้งแต่สมัยเรือกลไฟ
ู่
ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างอเรือขนาดใหญ่บริเวณ
ื่
ข้างโรงหล่อ ด้านทิศใต้ของวัดระฆังโฆสิตาราม เพอรองรับการซ่อมบ ารุงเรือที่มีจ านวนมากขึ้น และเสด็จ
พระราชด าเนินมาทรงเปิดอเรือหลวง เมื่อวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๔๓๓ ซึ่งกรมอทหารเรือถือเอาวันมหามงคลนี้
ู่
ู่
ู่
ู่
เป็นวันสถาปนากรมอทหารเรือ โดยกรมอทหารเรือได้สนองพระมหากรุณาธิคุณที่ได้ทรงวางรากฐานงาน
ู่
ื่
อเรือสมัยใหม่ ด้วยการปฏิบัติภารกิจการซ่อมและสร้างเรือ เพอเสริมสร้างสมุททานุภาพให้กองทัพเรือมีความ
พร้อมในการด าเนินงานด้านต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง ปรากฏเป็นผลงานการต่อเรือและงานช่างนานัปการ
ถือเป็นมรดกทางปัญญาที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ สมควรรักษาและเผยแพร่สู่สาธารณชนสืบไป
ู่
ในปี พ.ศ.๒๕๕๑ กรมอทหารเรือได้จัดท าโครงการพพธภัณฑ์อเรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา
ิ
ู่
ิ
ื่
ิ
เพอเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร
ิ
เนื่องในโอกาสพระราชพธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ โดยอนุรักษ์และ

- ๔๓ -


ู่
ิ
ิ
ปรับปรุงอาคารแผนกโรงงานเครื่องกล กองโรงงาน อู่ทหารเรือธนบุรี กรมอทหารเรือ จัดเป็นอาคารพพธภัณฑ์
และจัดท าส่วนจัดแสดง อาคารหลังนี้มีอายุมากกว่า ๑๐๐ ปี รูปแบบสถาปัตยกรรมแบบขนมปังขิง สันนิษฐาน
ว่าสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งพระราชทานพนที่ให้กรมทหารเรือ
ื้
ิ
ู่
ิ
ู่
สร้างโรงงานกรมอหลวงและที่ท าการของกรมทหารเรือ อนึ่ง โครงการพพธภัณฑ์อเรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ
๘๔ พรรษา กรมอทหารเรือได้พฒนามาจากการจัดท าพพธภัณฑ์อเรือหลวง ซึ่งเป็นด าริของพลเรือเอก
ิ
ู่
ั
ิ
ู่
ู่
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ วีรวัฒน์ วงษ์ดนตรี เมื่อครั้งด ารงต าแหน่งเจ้ากรมอทหารเรือ (เมษายน ๒๕๔๙ –
มีนาคม ๒๕๕๑)
ู่
ู่
ิ
ชื่อพพธภัณฑ์อเรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา มาจากชื่อเรื่อง “การเปิดอเรือหลวง”
ิ
ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๗ แผ่นที่ ๔๒ วันที่ ๑๘ มกราคม รัตนโกสินทรศก ๒๓ ๑๐๙ (พ.ศ.๒๔๓๓)
ที่บรรยายถึงกิจการของกรมทหารเรือและการเสด็จพระราชด าเนินของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว มาทรงเปิดอู่เรือหลวง เมื่อวันที่ ๙ มกราคม รัตนโกสินทรศก ๒๓ ๑๐๙
พพธภัณฑ์อเรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา มีพธีเปิดอย่างเป็นทางการ เมื่อวันพฤหัสบดีที่
ิ
ิ
ู่
ิ
๒๕ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๕๔ โดย พลเรือเอก ก าธร พมหิรัญ ผู้บัญชาการทหารเรือ ในขณะนั้น เป็นประธาน
ุ่
ในพิธี
๓. กำรจัดแสดง
์
พิพิธภัณฑอู่เรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา ประกอบด้วย
- ห้องฉายวีดีทัศน์ ฉายวีดิทัศน์แนะน ากรมอทหารเรือและประวัติความเป็นมาการจัดตั้งพพธภัณฑ์
ู่
ิ
ิ
อเรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา
ู่
- ส่วนจัดแสดง จัดเป็นนิทรรศการถาวร ๗ ส่วนจัดแสดง เป็นการเล่าเรื่องที่ต่อเนื่องกันผ่านวัตถุสิ่งของ
เอกสารส าคัญ และสื่ออิเล็กทรอนิกส์

- ๔๔ -


















พิธีเปิด พิพิธภัณฑ์อู่เรือหลวง เมื่อวันที่ ๒๕ มิถุนำยน พ.ศ.๒๕๖๑























































พิพิธภัณฑ์อู่เรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษำ

- ๔๕ -





























































ท ำเรือให้พร้อมรบ

จัดแสดงกระบวนการซ่อมท าเรือรบ ผลงานการซ่อมท าเรือส าคัญ ๆ และงานฝีมือช่าง ที่สืบทอดจาก
ั
ู่
ั
รุ่นสู่รุ่นอนเป็นความภาคภูมิใจของกรมอทหารเรือ ผลงานการวิจัยและพฒนาเพอสร้างนวัตกรรมและต้นแบบ
ื่
ในการพัฒนายุทโธปกรณ์
อู่เรือและอุตสำหกรรมต่อเรือของประเทศ
จัดแสดงความก้าวหน้าของอเรือเอกชนความส าคัญของอตสาหกรรมต่อเรือและพาณิชยนาวี
ู่
ุ
ของประเทศ ทางด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมือง และอธิปไตยของชาติทางทะเล

- ๔๖ -


กำรจัดแสดงชั้นล่ำง