BASA RINENGGA PARIBASAN-BEBASAN-SALOKA-PEPINDHAN + RAGAM BASA SMP KELAS VIII M A T E R I S A S T R A
RAGAM B Ngoko A lugu-S Ngoko A alus Krama lugu- Krama alus
Ragam Basa APA KUWI Dideleng saka sapa sing nganggo, ragam basa gumantung marang tataran pendhidhikan, pakaryan lan lingkungan minangka titikane saka undha usuk basa ing jawa. pramila ragam basa kang digunakake ing jawa bisa diarani undha usuh basa jawa utawa unggah-ungguh basa jawa UNDHA USUK BASA JAWA ANA PAPAT NGOKO LUGU NGOKO ALUS KRAMA LUGU KRAMA ALUS
PANGANGGONE Dienggo dening sapadha-padha kang wis kulina. Dienggo ndhuwuran marang andhahan. Dienggo wong kang wis tuwa marang sing enom, kayata: wong tuwa marang anake, guru marang muride, eyang marang putune, lan sapanunggalane. DEFINISI basa ngoko sing ora kecampuran tembungtembung krama inggil tumrap wong sing diajakpacaturan, wuwuhane tetep ngoko, sipate rumaket utawa akrab. TULADHA -Arep menyang ngendi ta mbak? -Lagi mangan apa ta mbak? PEPILING Tembung kang digunakake ngoko kabeh Ater-ater lan panambang ora dikramakake
PANGANGGONE wong tuwa marang wong enom kang duwe kalungguhan dhuwur sapadha-padha umure utawa pegaweane, kang padha dene ngajeni wong tuwa marang wong enom, kang wis suwe ora tau ketemu wong wadon (bojo wadon) marang kakunge (bojo lanange) DEFINISI basa ngoko sing kecampuran tembungtembung krama inggil tumrap wong sing diajak picaturan (wong kapindho) utawa wong sing digunem (wong katelu). dene aterater lan panambange tetep ngoko TULADHA Dhahare mengko ing ngomah apa ing kantor, Jeng? Wingi nitih becak saka tindak ngendi? PEPELING Sing dikramakake ing basa ngoko alus yaiku: 1. Tembung sesulih purusa II (kata ganti orang ke-2), perangane awak, sandhangan, lan tembung kriya wong sing diajak guneman utawa wong sing digunem 2. Tembung kriya sing dikramakake, ater-ater (awalan) lan panambang (akhiran) tetep ngoko.
PANGANGGONE omongane kanca padha kanca sing durung kulina omongane wong tuwa marang wong enom sing durung kulina omongane wong marang tepungan anyar omongane batur marang juragane DEFINISI basa krama sing tembung-tembunge lugu lan ora kecampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing diajak pacaturan, tembung kowe dadi sampeyan, tembung aku dadi kula TULADHA Cak To, kula mangke ajeng mancing, sampeyan napa tumut? Bu, niki pun siyang, sampeyan siyos kesah jam pinten? Lik, mangga tumut colt kula, niki pun enggal bidhal kok! PEPELING Tembung-tembunge krama madya ora kacampur krama inggil ater-ater lan panambange dikramakake tembung ku owah dadi kula tembung kowe owah dadi sampeyan
PANGANGGONE omongane anak marang wong tuwane omongane abdi/rewang marang juragane omongane ngisoran marang dhedhuwuran omongane wong kaprenah enom marang kaprenah tuwa DEFINISI basa sing tembung-tembunge ing sajrone ukara migunakake tembung krama lan kacampuran krama inggil TULADHA Paklik mangke punapa tamtu tindak kaliyan bapak? Panjenengan kemawon ingkang paring dhawuh! Mangga Bik, panjenengan kondur rumiyin kemawon! PEPELING tembung-tembunge krama kacaampur krama inggil ater-ater lan panambang dikramakake tembung ku owah dadi kula tembung kowe owah dadi panjenengan kang diinggilake yaiku perangane awak, sandhangan, lan kriyane wong sing diajak guneman lan wong sing digunem
BASA RINENGGA M A T E R I B A B S A S T R A
TEGES BASA RINENGGA BASA RINENGGA NGEMU TEGES BASA KANG DIPAESI, DIJAGA, LAN DIRUMAT SUPAYA LUWIH APIK, NGRESEPAKE SARTA DADI ENDAH TETEP EDI PENI. LUMRAHE BASA RINENGGA KEREP DIANGGO ING KARYA SASTRA, ANTAWACANA ING UPACARA ADAT, ANTAWACANA WAYANG LAN KETHOPRAK, SANADYAN ING PASRAWUNGAN SABEN DINA UGA KALA-KALA BISA DITEMONI BASA RINENGGA. materi bab sastra
punen a-u r nen i s b in a g a s je a g n panganggone lan ngemu surasa wantah (nduweni teges sing blaka) unen-unen kang ajeg panganggone, du b we eb teg a es s p a ep n indhan, sing dipindhakake kahanan lan ulah kridhane manungsa unen-une s n a ka l ng o a k jeg a panganggone, duwe teges pepindhan sing dipindhakake wonge utawa manungsane pepindhan unen-unen sing duwe teges emper-emperan, diumpamakake kanggo mbangetake, lumrahe nganggo tembung lir, kaya, kadya, pindha, lsp