คู่มือ Naviswork

คมู่ อื

การใชง้ านโปรแกรม

Autodesk

Navisworks

Freedom

บทท่ี 2
ซอฟตแ์ วร์ Autodesk Navisworks

VDC & 4D BIM
เมอ่ื พดู ถงึ รูปแบบการทางานแบบ VDC ผมก็ขออธบิ ายเพ่ิมเติมเลก็ น้อยใน

ส่วนนี้เพราะดเู หมือนว่า VDC กับ 4D BIM มีความเก่ยี วพันกนั อยู่ดูรูปที่ 2.1
VDC ถา้ ผมจะบอกความหมายในภาษาไทยก็

คงจะประมาณวา่ VDC เปน็ การออกแบบและ
ก่อสรา้ งอาคารด้วยภาพเสมือนจรงิ เพอ่ื ให้ทมี งาน
และผูเ้ กี่ยวข้องทัง้ หมดทางานโดยเห็นภาพต้นแบบ
ของอาคารกอ่ นจะสร้างมันข้นึ มา
รูปที่ 2.1 โดยแทจ้ รงิ แลว้ VDC ไมใ่ ช่เร่ืองใหมใ่ นวงการ
กอ่ สร้างแต่อยา่ งใด มันมมี าตั้งแต่อดตี กาล

VDC ในยคุ อดตี กอ็ าจเปน็ ได้แค่ การท่ีศลิ ปนิ วาดภาพอาคารขึ้นมาเพื่อใหเ้ หน็
ว่าอาคารที่ต้องการสร้างจะมหี นา้ ตาเปน็ อย่างไร เพอ่ื ส่ือสารกนั ระหว่างผู้เกยี่ วข้อง
และเมื่อมนุษยต์ อ้ งการเหน็ ภาพอาคารทีต่ ้องการสรา้ งขึ้นมากจ็ ะทาทกุ วิธกี ารเพ่ือให้
ได้เห็นมนั ก่อน เทา่ ท่เี ทคโนโลยใี นแต่ละยคุ สมัยจะสนบั สนนุ เช่น เรม่ิ แรกก็อาจทาได้
เพียงวาดรูปอาคารให้เห็นด้วยมอื ในแบบภาพเขียนหรอื แม้กระทัง่ เปน็ ภาพเขียน
จิตรกรรมฝาผนงั ก็ตาม แตเ่ มอ่ื เทคโนโลยีพฒั นาข้นึ VDC ก็สามารถสรา้ งภาพอาคาร
ได้หลากหลายวิธีมากขนึ้ ซอฟตแ์ วรส์ ร้างภาพ 3 มิตยิ ุคบกุ เบกิ ต่างๆ กม็ ีส่วนสนบั สนนุ
แนวคดิ VDC ข้ึนมา เชน่ การทา Animation โครงการเพื่อนาเสนอเปน็ ตน้ ครั้นเม่ือ
เทคโนโลยมี คี วามพรอ้ มทัง้ ซอฟตแ์ วรแ์ ละฮาร์ดแวร์ ระบบงาน BIM จึงบงั เกิดขึ้นมา
ทาให้รปู แบบการทางาน VDC มคี วามคลอ่ งตวั เพิม่ มากขน้ึ มีความเสมือนจริงท้งั ด้าน
รูปร่าง รวมถงึ การเชือ่ มโยงวัตถกุ บั แผนงานและเวลาได้จนเรยี กการสร้างภาพ 3 มิติ
ในรูปแบบใหมน่ ีว้ า่ การ Simulation หรอื การจาลองการก่อสรา้ งนน่ั เองครบั

สรุปสน้ั ๆ ตามรูปท่ี 2.1 วา่ การทางานของระบบงาน BIM เป็นส่วนหนง่ึ ใน
รูปแบบการทางาน VDC และเป็นการทางานในมิติ 4D BIM ตามรปู ท่ี 1.2 ในบทที่ 1

คู่มือ การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 11

จากรปู ท่ี 2.2 เป็นการแสดงภาพการจาลองการก่อสร้างของการทางานใน ท่ีมา : https://www.autodesk.com/
รปู แบบ VDC ซึง่ ชว่ ยทาให้เราเห็นภาพการทางานแบบเสมอื นจริงกอ่ นการทางาน
จรงิ จะเร่มิ ข้นึ ตามแผนงานทกี่ าหนดไว้ ซ่งึ จะเหน็ ว่าในอดีตทีผ่ า่ นเราไม่คอ่ ยมโี อกาส
ไดเ้ หน็ ภาพเหล่าน้ีไดง้ ่ายนกั อาจทาได้แคเ่ พยี งสร้างภาพจาลองจากโปรแกรมสรา้ ง
Animation โดยท่ัวไปซ่งึ เปน็ เพยี งจินตนาการท่สี ร้างข้นึ โดยเชือ่ วา่ งานจรงิ จะสรา้ ง
ข้นึ เหมอื นกบั ทีค่ ดิ ไวเ้ ทา่ นน้ั เอง

รปู ท่ี 2.2

เราจะเหน็ วา่ มีคาอยู่ 2 คาซึ่งอาจจะสรา้ งความสับสนให้คุณผูอ้ า่ นอยกู่ ค็ อื คา
ว่า Simulation กบั Animation ใชไ่ หมครับ ผมอธบิ ายโดยสงั เขปไวด้ ังนค้ี รับ

คาแรก Simulation จะหมายถึงการจาลองการกอ่ สร้าง โดยนาเอาโมเดล 3
มิติ มาเช่ือมโยงกบั ฟงั ก์ช่ันเวลาแสดงลาดบั การสร้าง กอ่ น-หลัง ของแตล่ ะชน้ิ สว่ น
อาคาร การแก้ไขการแสดงผลของ Simulation จะปรบั แกท้ ฟ่ี ังก์ชั่นเวลาไม่ใช่ตัว
โมเดล

อกี คากค็ อื Animation จะหมายถงึ การสร้างภาพเคลือ่ นไหวของโมเดล 3 มติ ิ
ใดๆ แบบเฟรมต่อเนอ่ื งเหมือนการสรา้ งภาพยนตรโ์ ดยไมไ่ ด้ผูกกับซอฟต์แวร์ฟังกช์ ัน่
เวลาใดๆ การแก้ไขการแสดงผลของ Animation ผ้สู รา้ งจะต้องปรบั แต่งโมเดลไป
12 THE VIEW

เร่อื ยๆ ไปทล่ี ะเฟรมเหมือนการสร้างภาพยนตร์การต์ นู นน่ั แหละครบั

ซอฟตแ์ วร์ Autodesk Navisworks
ซอฟตแ์ วร์ Autodesk Navisworks (ต่อไปจะใชค้ าวา่ Navisworks ตลอด

เนอื้ หาในส่วนท่ีเหลอื ) ไดถ้ กู ผนวกเข้ามาในชดุ ซอฟต์แวร์ BIM สาหรบั กลุ่มงาน AEC
(งานสถาปัตยกรรม วศิ วกรรม และการก่อสร้าง) โดย Navisworks จะเปน็ ซอฟตแ์ วร์
ไวบ้ ริหารจดั การโมเดล 3 มิติ เพอ่ื การบรหิ ารจดั การกอ่ สรา้ ง โดย Autodesk แยก
ความสามารถเหล่านีอ้ อกจากการสรา้ งช้ินงานโมเดล 3 มติ ิ เพ่ือความคล่องตัวในการ
ใชง้ านโปรแกรม Navisworks นจ้ี ดั อยใู่ นกลุ่ม 4D BIM ซอฟตแ์ วรใ์ นตลาดซอฟต์แวร์
BIM (Navisworks มสี ว่ นแบง่ ตลาดมากทีส่ ดุ ) ตัวโปรแกรม Navisworks มสี ่วนชว่ ย
ยกระดบั การทางานในรปู แบบ VDC (Virtual Design & Construction) ให้ดยี ิ่งขน้ึ

ผมขอนาตวั อย่าง Feature บางส่วนของโปรแกรม Navisworks โดยนาข้อมลู
มาจากเวบ็ ไซต์ Autodesk มาให้ดูก็แล้วกนั ครับ

- การ Review Model
ทมี งานสามารถตรวจสอบดูลกั ษณะ Model ในมุมมองต่างๆ ร่วมกนั เพอ่ื สร้าง
ความเขา้ ใจงานร่วมกันตามรูปท่ี 2.3

ท่ีมา : https://www.autodesk.com/

รูปท่ี 2.3 13

ค่มู ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom

- การดู Section View
เราใช้ Section View เพ่ือดรู ายละเอียดภายในอาคารตามรปู ที่ 2.4

รูปที่ 2.4

- การตรวจสอบ Clash Detection (การชนกนั ของวตั ถุ)
เราสามารถตรวจสอบการชนกนั ของวตั ถตุ า่ งๆจาก File โมเดลหลายๆ File
นาเข้ามาทางานใน Navisworks ไดต้ ามรปู ท่ี 2.5

ท่ีมา : https://www.autodesk.com/

รูปท่ี 2.5

14 THE VIEW

- การ Coordination งานกบั โปรแกรม AutoCAD ท่ีมา : https://www.autodesk.com/
เราสามารถดู File งานจากโปรแกรม AutoCAD แบบ 3 มติ ิได้อยา่ งสมบรู ณ์
ตามรูปที่ 2.6 แสดง File งานของ AutoCAD

รูปท่ี 2.6

- การ Simulation
ทีมงานสามารถวางแผนการกอ่ สรา้ งและสร้างแบบจาลองการกอ่ สรา้ งได้ตาม
รูปที่ 2.7

ที่มา : https://www.autodesk.com/

รูปท่ี 2.7 15

ค่มู อื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom

- การ Comment
ทมี งานสามารถทาการ Comment ในโมเดลได้โดยตรงตามรูปที่ 2.8

รูปที่ 2.8

- การทางานรว่ มกนั ในระบบ Could
ทมี งานสามารถใชง้ านระบบ Could เพ่อื สง่ File งานโตต้ อบกนั ไดอ้ ย่าง
ราบรื่นตามรปู ที่ 2.9

ท่ีมา : https://www.autodesk.com/

รปู ท่ี 2.9

16 THE VIEW

Navisworks จะแบง่ เป็นโมดลู ได้ 3 รนุ่ คอื ท่ีมา : https://www.autodesk.com/
1. Navisworks Manage
2. Navisworks Simulate
3. Navisworks Freedom
Navisworks Manage จะเปน็ รุ่น Full Option สามารถทางานได้เตม็
รปู แบบรวมถงึ การตรวจการชนกนั ของวัตถุในโมเดล (Clash Detection)
Navisworks Simulate จะเป็นรนุ่ รองลงมาขาดความสามารถเรอ่ื งการตรวจ
การชนกันของวตั ถใุ นโมเดล (Clash Detection)
Navisworks Freedom จะเป็นรนุ่ Free Edition โดยมคี วามสามารถในการ
ดูโมเดลดว้ ยตัวเองในมุมมอง (Viewpoint) แบบต่างๆ รวมถงึ การแสดงผล
Animation และ Simulation ตามท่ี 2 ร่นุ บนจดั ทา File งานมาให้
รูปท่ี 2.10 แสดงการเปรียบเทียบความสามารถของการใช้งาน Navisworks
ในแตล่ ะรุ่น

รูปท่ี 2.10

ผมจะสรปุ การใชง้ านในแต่ละ Feature อกี ครั้งครับ เรม่ิ จาก Feature
Project Viewing ตัวน้จี ะเปน็ งานทางานในด้านการตรวจสอบโมเดล 3 มติ ิของ
ทมี งานดว้ ยการมองเปน็ หลัก โปรแกรม Navisworks ทกุ รุ่นจะใชง้ าน Feature ได้
ทงั้ หมด Feature Project Review

คมู่ อื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 17

เป็นการทางานในเรอื่ งการใหร้ ายละเอยี ดโมเดลในแงม่ ุมต่างๆ โปรแกรม
Navisworks จะใช้งานใน Feature นี้ไดเ้ พียง 2 รนุ่ คือ ร่นุ Manage กับรุ่น
Simulate เทา่ นัน้ Feature Simulation & Analysis จะเปน็ การทางานดา้ นการ
จาลองและวเิ คราะห์การก่อสรา้ งแบบเสมอื นจรงิ เป็นหลกั Feature นใี้ ชไ้ ดเ้ พยี ง 2
รุน่ คอื รุ่น Manage กบั ร่นุ Simulate เช่นกัน Feature สุดทา้ ย Coordination เป็น
การทางานในด้านการประสานโมเดล โดยพอพิจารณาความขดั แย้งของโมเดล
ตรวจสอบการชนกนั ของวัตถุในตาแหนง่ ตา่ งๆ ของโมเดล Feature นี้จะใช้ไดเ้ พียงรนุ่
เดียวคอื รุ่น Manage เท่านัน้

สาหรับ Navisworks Freedom จะใช้งานไดเ้ พียง Feature เดียวคอื
Project Viewing เทา่ น้นั ครบั ดงั ที่กล่าวมา

ชนดิ ของ File ท่ใี ชง้ านในโปรแกรม Navisworks
ชนิดของ File ทใี่ ช้งานในโปรแกรม Navisworks มี 3 ชนิด ดังน้ี
1. File .NWC (Cache File) จะเปน็ File ตง้ั ตน้ ทนี่ าเขา้ มาใชง้ านซ่งึ จะเกบ็

รายละเอียดข้อมูลของโมเดลเอาไว้ดว้ ย โดย File .NWC นจ้ี ะอา้ งอิงช่อื กับ File
โมเดลตน้ ฉบบั ซง่ึ สรา้ งมาจากโปรแกรมอนื่ เช่น Revit (ชื่อ File ตน้ ฉบับกับ File
.NWC จะมชี อ่ื เดียวกันเสมอ) ถา้ มกี ารเปล่ียนแปลงรายละเอียดใน File โมเดล
ตน้ ฉบบั แลว้ ส่งคา่ Update มาที่ File .NWC ผูใ้ ชง้ าน Navisworks กจ็ ะสามารถ
Update โมเดลใหส้ อดคลอ้ งกันเสมอ

2. File .NWF (Set File) จะเปน็ File การทางานในสภาพแวดล้อมของ
Navisworks ในร่นุ Navisworks Manage หรือ Navisworks Simulate เทา่ นน้ั
และสามารถใช้ Function ของ Navisworks ได้อยา่ งครบถ้วน ดงั นน้ั งานท่ีกาลัง
ดาเนินการอยขู่ องโครงการจะถูกจดั เก็บไวท้ ี่นามสกุลนเ้ี พ่อื รองรับการเปล่ียนแปลง
แกไ้ ขงาน โดย File นจ้ี ะมีการเชอ่ื มโยงอยกู่ บั File .NWC ของทกุ โมเดลซึ่งยังอ้างอิง
อย่เู สมอ

3. File .NWD (Drawing File) จะเปน็ File ใช้ในการดดู ว้ ย Navisworks
Freedom เปน็ หลกั ซึง่ File .NWD จะถกู บนั ทกึ มาจาก Navisworks ในร่นุ

18 THE VIEW

Navisworks Manage หรือ Navisworks Simulate โดยโปรแกรมจะรวมข้อมลู ของ
File .NWC กบั File .NWF เข้าไวด้ ้วยกัน ทาให้ File .NWD จะเปน็ อสิ ระไม่อ้างอิง
กับ File เดิมอีกตอ่ ไป ดังนนั้ ผใู้ ช้งาน Navisworks Freedom ก็จะไมส่ ามารถทาการ
แกไ้ ขงานได้อีกเชน่ กนั แต่สาหรบั Navisworks ในรุ่น Navisworks Manage หรอื
Navisworks Simulate จะสามารถเรียก File .NWD มาสรา้ งงานซ้าได้อกี โดย File
.NWD น้จี ะกลบั มาเป็นตน้ แบบทางานตอ่ แลว้ บนั ทึกกลบั มาเปน็ File .NWD ไดอ้ ีก
ทาให้ Navisworks Freedom สามารถดู File .NWD รอบใหม่ได้อีกเช่นกันแตก่ ็จะ
ไมเ่ กี่ยวกับ File .NWD ตวั เดิมอกี ตอ่ ไป อย่าเพง่ิ งงกันนะครบั

รปู ที่ 2.11 แสดงความสมั พนั ธ์ของ File .NWC .NWF .NWD และ File
ตน้ ฉบบั ของโมเดล (นามาแสดงกระกอบไวเ้ พียง .dwg กับ .rvt เทา่ น้นั และยงั มี File
ชนิดอนื่ ทใ่ี ช้ได้อีกครบั )

รูปที่ 2.11

ไมเ่ พียงแตช่ นดิ File ข้างต้นเท่าที่ Navisworks สามารถนามาใช้งานได้ จาก
รูปที่ 2.12 ซงึ่ เราจะเหน็ ได้วา่ Navisworks สามารถรองรบั File จากโปรแกรมสร้าง
โมเดล 3 มติ ไิ ดม้ ากมาย และโปรแกรมสร้างโมเดล 3 มติ ิ ช้นั นาทัง้ หลาย
Navisworks กก็ วาดมาเกือบหมด จะมีก็แตโ่ ปรแกรมสร้างโมเดล BIM ของคู่แข่งตัว
ฉกาจทั้งหลายของ Autodesk เองที่ไม่สามารถเปิดได้ ผมคิดวา่ เป็นความจงใจ
มากกว่าครบั คุณผู้อา่ นต้องหาเอาเองครับวา่ คแู่ ขง่ Autodesk คอื ใคร เพราะวา่ ผมไม่
บอกไงครับ

คู่มอื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 19

รูปท่ี 2.12

การจัดเตรยี มโมเดลเพ่อื นาเข้ามาใช้งานใน Navisworks
โปรแกรม Navisworks ไม่ใชต่ วั สร้างโมเดล BIM แตเ่ ปน็ โปรแกรมทีใ่ ช้

สาหรับบรหิ ารจัดการมมุ มองต่างๆ ของโมเดลครบั ดังน้นั ก่อนการใช้งานผใู้ ชง้ าน
จะต้องมีการจดั เตรยี มโมเดลใหพ้ รอ้ มใชง้ านตอ่ ใน Navisworks เสียก่อน

ข้อแนะนาเบอ้ื งตน้ ในการจดั เตรยี มโมเดลเพื่อนาเข้ามาใช้งานใน Navisworks
Manage หรือ Navisworks Simulate

1. Navisworks สมารถเปิดโมเดลตา่ งๆ ตามนามสกุลท่รี ะบไุ วถ้ า้ โมเดลบาง
ตวั ไม่สามารถเปิดขนึ้ มาไดก้ ใ็ ห้แปลง Format File เหลา่ น้ันใหก้ ลับมาแสดงผลไดใ้ น
สภาพแวดลอ้ มของโปรแกรม

2. ลดรายละเอียดบางอยา่ งที่ไมจ่ าเปน็ ของโมเดลต่อการใช้งาน เช่น วัตถุ
ตกแต่งอาคาร ตน้ ไม้ ฯลฯ เพอ่ื ลดภาระของการแสดงผลของโปรแกรม

3. ต้องแบง่ ชิ้นส่วนงานตา่ งๆ พร้อมจัดกลมุ่ ของวตั ถใุ หส้ อดคล้องกับแผนงาน
การก่อสรา้ ง

เม่ือนาเข้าโมเดลมาใชง้ านในโปรแกรมผใู้ ช้งานจะดาเนนิ การเชอ่ื มโยงข้อมูล
แผนงานเขา้ กบั โมเดล และจัดทามมุ มองเพ่ือการนาเสนองานแกผ่ เู้ กย่ี วข้องในมุมมอง

20 THE VIEW

ตา่ งๆ เชน่ มุมมองขยายรายละเอยี ด มมุ มองรูปตดั โมเดล การสร้าง Animation เพอ่ื
สรา้ งความเข้าใจในขนั้ ตอนการกอ่ สร้าง การ Simulation การก่อสรา้ งเพ่ือใช้ใน
ขนั้ ตอนการควบคุมงาน ฯลฯ กระบวนการทางาน 4D BIM ด้วย Navisworks แสดง
ไว้ดังรปู ที่ 2.13 นแี้ ลว้ ครับ

รปู ท่ี 2.13

โปรแกรม Navisworks Freedom
เนอื้ หาในส่วนนจี้ ะพูดถงึ ภาพรวมของโปรแกรม Navisworks Freedom ก่อน

จะพบกบั เนือ้ หาอธบิ ายการใช้งาน Function หลักในบทถัดไป สาหรับรายละเอยี ด
ในแต่ละคาสง่ั ผมจะไมอ่ ธบิ ายใหเ้ ยิน่ เยอ้ ถ้าคณุ ผอู้ า่ นสนใจผมแนะนาใหด้ ู Help จาก
หน้าเวบ็ ไซดข์ อง Autodesk ตาม URL ด้านล่างครบั

“http://help.autodesk.com/view/NAVFREE/2017/ENU/?guid=GUID-169E1F42-62F8-47E3-
A7C9-FB0CF29ED7E3”

ถ้าหากจะถามวา่ โปรแกรม Navisworks Freedom ดีกว่าโปรแกรมแสดงผล
โมเดล BIM ตวั อ่ืนอย่างไร ผมคงไมเ่ ปรียบเทียบอะไรท้ังนนั้ ครบั เพราะแตล่ ะ
โปรแกรมย่อมมีจดุ เด่นจดุ ดว้ ยแตกตา่ งกันไปตามสภาพแวดลอ้ มการใชง้ านของมนั
แตผ่ มคงจะตอบคร่าวๆ ไดว้ า่ สาหรับการแสดงผลจาก File งานทส่ี ร้างดว้ ย
โปรแกรม Navisworks Manage หรือ โปรแกรม Navisworks Simulate นัน้
โปรแกรม Navisworks ด้วยกันนแี่ หละครับจะแสดงผลไดด้ ีท่สี ดุ เพราะใช้ Format
Code ของโปรแกรมเป็นชดุ เดียวกนั จงึ ไมม่ ปี ญั หาวา่ ช้นิ งานจะแสดงผลผิดเพี้ยนจาก
ค่าที่กาหนดไว้แต่อยา่ งใด และขอ้ สงั เกตอีกอย่างหน่งึ File งานท่ีใชแ้ สดงผลใน
Navisworks จะเปน็ File ขนาดเลก็ กวา่ File ตน้ ฉบบั ของโมเดลมาก เชน่ File จาก

คมู่ อื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 21

Autodesk Revit ดังนนั้ จึงไมต่ ้องแปลกใจถ้าผมจะบอกว่าเมือ่ เราทาการเคลื่อนไหว
เปลีย่ นแปลงมมุ มองตา่ งๆ ของโมเดล หรือแสดงผลการ Animation ภาพทปี่ รากฏ
บนจอแสดงผลจะลื่นไหลไม่คอ่ ยกระตกุ ดว้ ยเหตุนี้เองมนั จงึ เหมาะแกก่ ารใชง้ าน
บริหารจดั การการก่อสรา้ งในแบบ VDC นั่นแหละครบั

รูปที่ 2.14 เป็นการเปรยี บเทียบขนาด File จากโปรแกรม Autodesk Revit
กับ โปรแกรม Navisworks Freedom ซึ่งจะเห็นได้วา่ มขี นาด File ต่างกนั หลายเท่า
มาก

รูปที่ 2.14

จากที่ได้เกร่ินมาก่อนหนา้ แลว้ ว่า Navisworks Freedom ไม่ใช่โปรแกรม
สร้างโมเดล BIM แล้วกไ็ ม่ใช่โปรแกรมบริหารงานก่อสร้างอยา่ งเตม็ ตวั ด้วย แต่เปน็
โปรแกรมตรวจดโู มเดลไดอ้ ยา่ งเดียว (ดูรูปที่ 2.10 ประกอบ) การใชง้ านหลกั ๆ ของ
โปรแกรมจะเป็นการตรวจดูโมเดลโดยใช้ File .NWD ซงึ่ บันทกึ มาจาก Navisworks
Manage หรือ Navisworks Simulate ซ่ึงโปรแกรมจะทางานกบั File ชนิดน้ีได้
อยา่ งเตม็ ประสิทธภิ าพทสี่ ดุ แต่ก็ยงั มี File บางชนิดท่ี Navisworks Freedom
สามารถอา่ นไดอ้ กี คือ File .DWF และ File จาก Autodesk Recap แต่แกไ้ ขไมไ่ ด้
ดังนัน้ จะเหน็ ได้วา่ ตวั โปรแกรมไม่รองรับ File 3 มติ ิ ชนดิ อ่นื ได้มากนกั ผมเขา้ ใจว่า
ทาง Autodesk จะเนน้ การทางานของโปรแกรมน้ีไปกบั กลุม่ ผลติ ภณั ฑข์ องตนเอง
เป็นหลกั ซงึ่ ก็พอเขา้ ใจได้ในเจตนาทางธุรกจิ ของผ้ปู ระกอบการเราจึงตอ้ งเข้าใจ
ขอ้ จากดั มนั ด้วยครบั

โปรแกรม Navisworks ทงั้ หมดจะทางานทงั้ ในสว่ น 3D BIM เชน่ การ
ตรวจสอบโมเดลในข้นั ตอนการออกแบบโดยทางานประสานกนั กบั ผูส้ รา้ งโมเดล BIM
และการทางานในสว่ น 4D BIM เช่นการตรวจสอบความเป็นไปได้ในการก่อสร้างด้วย
การจาลองการกอ่ สรา้ งอาคาร เป็นต้น

22 THE VIEW

อีกขอ้ จากดั หนงึ่ ของการใช้งาน Navisworks Freedom กจ็ ะเป็นเรื่องการใช้
งานโปรแกรมในแบบ Single User หรอื Stand Alone และก็ไม่ได้มีคาสงั่ ใดใน
โปรแกรมท่ีจะทางานในแบบ Online นอกจากเปิด File ขึน้ มาดูจาก URL เทา่ น้นั เอง
ครบั ถ้าคุณผอู้ า่ นคิดไปวา่ Navisworks จะทางานในระบบ Cloud ไดน้ ัน้ ขอบอกไว้
ตรงน้เี ลยครับว่าไม่ได้ เพราะการทางานในระบบ Cloud ทาง Autodesk ไดอ้ อกชดุ
ผลติ ภณั ฑข์ องตนแยกออกมาต่างหากคือ BIM 360 ครับ สรุปว่าการใชง้ าน
Navisworks กท็ าบนคอมพวิ เตอร์ท่วั ไปนน่ั เองครบั ไมง่ งนะครบั

สรปุ ความสามารถของ Navisworks Freedom
- ดโู มเดล 3 มิติ
- ดูภาพตัดโมเดล 3 มิติ
- เลอื กแสดงผลวตั ถุไดต้ ามต้องการ
- วัดระยะโมเดล
- ดูรายการ Comment ในโมเดล
- ดผู ลการ Animation โมเดล
- ดูผลการ Simulation โมเดล
- จดั การมุมมองการแสดงผลไดห้ ลากหลาย
- ฯลฯ

ผใู้ ชง้ าน Navisworks
ในระบบงาน BIM จะมผี ู้ใช้งานกนั อยู่ในหลายบทบาทหนา้ ทีต่ ามขอบเขต

ความรับผดิ ชอบ ซ่งึ แต่ละคนก็จะมี Software ทตี่ นเองต้องการใช้แตกตา่ งกันไป ใน
สว่ นงานสรา้ งโมเดล BIM ผูใ้ ช้งานก็จะเป็น Modeler ผู้ออกแบบอาคารในแต่ละ
ระบบก็จะตรวจโมเดลตามทก่ี าหนดให้ Modeler สร้างข้นึ มา ในขน้ั ตอนนจ้ี งึ เริม่ มี
ความจาเป็นท่จี ะนา Navisworks มาดาเนนิ การตรวจสอบโมเดล ไมว่ ่าจะเปน็ รูปร่าง
โมเดล การ Combine โมเดลเพือ่ ตรวจความขดั แย้งของแบบดว้ ยวธิ ตี รวจการชนกนั
ของวัตถุ

เม่ือทุกอยา่ งลงตัวโมเดลกจ็ ะถูกสง่ มาท่ีสว่ นการบริหารงานกอ่ สร้าง ซึ่งใน
ข้ันตอนนี้จะมกี ารผนวกแผนงานกอ่ สรา้ งเขา้ กบั โมเดลเพ่อื กาหนดความเปน็ ไปไดใ้ น

คูม่ ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 23

การกอ่ สร้าง ผรู้ บั ผิดชอบส่วนนก้ี จ็ ะใชโ้ ปรแกรมวางแผนงานจดั ทาแผนแล้วส่งขอ้ มูล
ให้ Naviswork ทาการจาลองการก่อสรา้ งผตู้ รวจงานกจ็ ะพิจารณาผลของการจาลอง
และกาหนดทางเลือกการแกป้ ญั หาในกรณีที่ไมเ่ ปน็ ไปตามแผน การเตรยี มการ
แก้ปัญหาอาจทาไดห้ ลายวิธไี มว่ า่ จะกาหนดแผนทางเลือกในกรณีเหตกุ ารณท์ ่ีแตกต่าง
กนั ซึ่งแตล่ ะแผนก็สามารถจาลองการกอ่ สรา้ งให้ทุกคนเหน็ ภาพร่วมกนั เพ่ือนาเขา้ สู่
ขน้ั ตอนการก่อสร้างจริงกันตอ่ ไป

จากรปู ท่ี 2.10 เรารแู้ ล้วว่า Naviswork แบง่ ออกเป็น 3 รุ่น คือ Navisworks
Manage, Navisworks Simulate และ Navisworks Freedom แลว้ เราจะจาแนก
กลุ่มผใู้ ช้งานโปรแกรม Navisworks กนั อย่างไร ในความเห็นผมถา้ จะตอบแบบกาปนั้
ทบุ ดนิ ก็คือ แบง่ ไปตามรนุ่ ของผลิตภณั ฑน์ ั่นแหละครับ และเม่อื ลองพจิ ารณาวิธคี ิด
ของ Autodesk ดูก็พบวา่ Autodesk ได้แบ่งผลิตภณั ฑข์ องตนเปน็ ออกเปน็ 2 ส่วน
ตามบริบทการใชง้ าน คอื ส่วนของผู้สร้างงานซง่ึ จะทาหนา้ ท่จี ดั ทา File งานและ
บรหิ ารจดั การโครงการดว้ ยซอฟต์แวรต์ ัวเตม็ ประสทิ ธิภาพ (เสียเงนิ มี 2 รุ่น คือ คอื
Navisworks Manage กับ Navisworks Simulate) กบั อกี สว่ นจะเปน็ ของผใู้ ช้งานที่
ไม่ตอ้ งทาหน้าทส่ี รา้ งงานแต่สามารถกากบั ดแู ลงานของตนเองไดอ้ ยา่ งใกลช้ ิดได้
เช่นกัน (ฟรีคือรุ่น Navisworks Freedom )

สรปุ ว่าในชั้นนผี้ มก็จะแบง่ ผใู้ ช้งาน Navisworks เปน็ 3 กลมุ่ ตามรนุ่ ของ
Navisworks ไดด้ ังน้คี รบั

กล่มุ ที่ 1 ผู้ใชง้ าน Navisworks Manage ผู้ใชง้ านในกลุม่ นม้ี ีความต้องการใช้
งานโปรแกรมอยา่ งเต็มประสทิ ธิภาพ ไม่วา่ จะเปน็ การจัดเตรียมโมเดลเพือ่ นาเข้ามาใช้
งานการตรวจสอบความขดั แย้งของโมเดลจากผอู้ อกแบบดว้ ยการตรวจการชนกนั ของ
วตั ถุ การทางานแบบเครอื ขา่ ยในระบบคราว การจดั ทามมุ มองการก่อสรา้ ง
(Viewpoint) การนาเสนองาน หรอื แมแ้ ต่การตรวจผลตัวอย่างการวางแผนก่อสร้าง
ผู้ใชง้ านในกล่มุ นกี้ จ็ ะเปน็ ผทู้ างานท่ีในทมี ผบู้ รหิ ารโครงการเป็นหลัก

กลมุ่ ที่ 2 ผู้ใชง้ าน Navisworks Simulation โปรแกรมรนุ่ ทม่ี ขี ีด
ความสามารถพอสมควรขาดเพยี งการตรวจสอบการชนกันของวตั ถุในโมเดลเท่านน้ั

24 THE VIEW

ดงั นั้นผ้ใู ช้งานกลุ่มนกี้ จ็ ะเปน็ ผูบ้ ริหารจดั การโมเดลในส่วนของการก่อสรา้ งเปน็ หลกั
ไมว่ ่าจะเปน็ การวางแผนบรหิ ารพ้ืนทีก่ อ่ สรา้ ง การวางแผนความปลอดภยั การจัดทา
แผนงานกอ่ สร้างพร้อมการจาลองการกอ่ สรา้ ง ในกรณีทีต่ ้องทาการปรบั ปรงุ แกไ้ ข
เปล่ยี นแปลงรายละเอยี ดต่างๆของโมเดลระหวา่ งการก่อสร้างกจ็ ะทาไดด้ ว้ ยการสง่
Comment รายการตา่ งๆ ประสานกลบั ไปยงั ฝง่ั ผอู้ อกแบบหรือผบู้ ริหารโครงการให้
พจิ ารณาหารอื กันต่อไป ผใู้ ช้งานในกลมุ่ น้จี ะทางานในฝ่ังผู้รบั เหมาเป็นหลกั

กลมุ่ ท่ี 3 ผใู้ ชง้ าน Navisworks Freedom เนือ่ งจากโปรแกรมน้ีเป็นตัวฟรี
ดงั น้ันก็ควรจะต้องส่งเสรมิ ให้มีผูเ้ ข้าถึงการใชง้ านไดอ้ ยา่ งเตม็ ที่ โดยทผี่ ใู้ ชง้ านกลุม่ น้ี
จะไมข่ ้องเก่ียวกับการสรา้ ง File งานแตอ่ ย่างใด ผูใ้ ชง้ านในกลุ่มนจ้ี ะผทู้ างานรว่ มอยู่
ในทุกขั้นตอนของการทางานในโครงการ ไม่วา่ จะเปน็ ขน้ั ตอนการออกแบบไปจนถึง
ขัน้ ตอนการก่อสรา้ ง ซง่ึ ผู้ใชง้ านเหล่านน้ั อาจจะเปน็ หวั หนา้ งาน ผู้ตรวจงาน ผู้บรหิ าร
ระดับสูง ผู้ประสานงาน หรอื แมก้ ระทัง้ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านภาคสนามเองเลยกไ็ ด้

ถา้ แยกบทบาทของผใู้ ชง้ านก็สามารถแจกแจงออกมาไดด้ งั นี้
- ผตู้ รวจโมเดล : ผู้ตรวจโมเดลในหน่ึงโครงการคงไม่ไดม้ เี พยี งคนเดยี ว บางคน
อาจใชโ้ ปรแกรมที่ตอ้ งเสียคา่ ใช้จา่ ย และกม็ บี างคนใชต้ ัวฟรเี พื่อช่วยกนั ตรวจสอบ
โมเดลได้เชน่ กนั บทบาทนีจ้ ะอยใู่ นชว่ งการพัฒนาโมเดล BIM เปน็ หลักตง้ั แต่ตน้ จน
จบ
- ผู้ดโู มเดล : ผใู้ ช้งานในสว่ นนจี้ ะเปน็ บคุ คลทีไ่ มไ่ ดม้ บี ทบาทหน้าทใ่ี นการ
ตรวจสอบเพยี งแตใ่ ช้เพอื่ ดรู ูปรา่ งหนา้ ตาของโมเดลเปน็ หลกั เพื่อสรา้ งความเข้าใจใน
ตวั โมเดลใหต้ รงกนั กับทีมงานในโครงการทงั้ หมด (บางคนอาจใหผ้ ูช้ ว่ ยแสดงผลโมเดล
ให้ดูกไ็ ดค้ รับ เชน่ ในกรณีทบี่ ุคคลน้ันอาจเป็นผบู้ ริหารระดบั สงู ในโครงการก็เปน็ ได้
ครับ)
- ผู้ใชง้ านในภาคสนามหรือไซต์งานก่อสรา้ ง : การใชก้ ารในภาคสนามจะไมใ่ ช่
การตรวจข้อผดิ พลาดของโมเดลแตจ่ ะดูโมเดลเพือ่ หาตาแหนง่ และรายละเอยี ดของ
การก่อสรา้ งทง้ั หมดให้ตรงตามโมเดล โดยการทางานก็จะใช้คาสง่ั ที่มใี นโปรแกรม
แทบทกุ สว่ นคลา้ ยการทางานของผตู้ รวจโมเดลเชน่ กนั

คมู่ ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 25

เนอ้ื หาโดยรวมท่ผี มอธบิ ายมาทั้งหมดนนั้ เป็นเพยี งภาพครา่ วๆ ของโปรแกรม
Navisworks เท่านน้ั นะครับ ในทางปฏิบตั ิผ้ใู ชง้ านทง้ั หมดจะตอ้ งทางานประสานกัน
ตลอดเวลาและอาจจะต้องทางานคาบเก่ยี วกันบา้ งในบางเวลา ซงึ่ กข็ ้ึนอยู่กับ
วตั ถุประสงค์และการกาหนดบทบาทหนา้ ทีก่ นั ของแต่ละทมี งานวา่ ใครจาเป็นต้องใช้
งานโปรแกรมรุ่นใด ทัง้ นีก้ ็เพ่อื ความสาเร็จอย่างมคี ุณคา่ ของโครงการรว่ มกัน คุณ
ผู้อ่านพอนกึ ภาพออกกนั แล้วใช่ไหมครบั

…Freedom…

26 THE VIEW

บทที่ 3
การใช้งานคาส่ังต่างๆ ใน
Autodesk Navisworks Freedom

เน้อื หาในบทนผ้ี มจะอธบิ ายถึงการใชง้ านคาส่ังต่างๆ ของโปรแกรมโดยสังเขป
สาหรับรายละเอยี ดในแตล่ ะคาสั่งผมจะไมอ่ ธบิ ายให้เยน่ิ เย้อ ถา้ คุณผู้อ่านสนใจผม
แนะนาใหด้ ู Help จากหน้าเว็บไซด์ของ Autodesk ตาม URL ดา้ นล่างครับ

“http://help.autodesk.com/view/NAVFREE/2017/ENU/?guid=GUID-169E1F42-62F8-47E3-
A7C9-FB0CF29ED7E3”

กอ่ นอื่นผมตอ้ งขอแสดงความยินดกี บั ผใู้ ช้งานทกุ คนวา่ โปรแกรม
Navisworks Freedom นี้ บริษัท Autodesk ไดเ้ ปดิ ใหใ้ ห้งานไดฟ้ รี โดยสามารถ
ดาวนโ์ หลดได้ตาม URL ด้านล่างนี้

“https://www.autodesk.ca/en/products/navisworks/autodesk-navisworks-freedom”

หลังจากดาวนโ์ หลดมาแล้วผู้ใช้งานเพยี งแตน่ ามาติดตงั้ ไวใ้ นคอมพวิ เตอร์ตาม
ขนั้ ตอนการติดตัง้ โดยท่วั ไปกส็ ามารถใช้งานไดท้ นั ทีโดยไมม่ เี ง่ือนไขครับ (เพราะ
เง่อื นไขและข้อจากดั ตา่ งๆ มนั ไปอยใู่ นขนั้ ตอนการใช้งานไปแลว้ ไงละ่ ครับ)

GUI ของ Autodesk Navisworks Freedom
เมือ่ คณุ ผู้อา่ นเปิดโปรแกรม Navisworks Freedom ข้ึนมาครงั้ แรกกจ็ ะพบ

กบั หน้าจอแสดงผลเหมอื นในรปู ท่ี 3.1 อย่าเพง่ิ ตกใจนะครบั ว่าทาไมมันมืดตด๊ึ ตื๋อ
อย่างนี้ เราค่อยๆ ทาความเข้าใจกนั ตรบั ถ้ามองหนา้ ตาโปรแกรมเคร่าๆ เราจะเหน็ ว่า
มันมรี ายการเมนตู ่างๆ ไม่เยอะนั่นตอ้ งส่ือให้เราเห็นว่าโปรแกรมน้ีไม่ควรจะใชง้ าน
ยากจนเกนิ ไปจรงิ ไหมครบั ผมจะแบ่งกลุ่มมันออกมาอธิบายให้เขา้ ใจกันงา่ ยๆ ขึ้น
และเรากจ็ ะเห็นว่ามบี างไอคอนจะแสดงสถานะไม่แอคทฟี (แสดงเป็นสเี ทา) น่ัน
เพราะต้องเปิด File งานหรอื มกี ารเลอื กวัตถุในโมเดลขึน้ มากอ่ นคาส่งั ตา่ งๆ จึงจะ
พร้อมทางานครบั

หวั ข้อถัดไปผมจะแนะนาการใช้งานคาส่ัง Tools ต่างๆ ของโปรแกรม
โดยสงั เขป

คูม่ ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 27

รปู ท่ี 3.1

สาหรับ UGI (Graphic User Interface) ของโปรแกรม Navisworks
Freedom จะแบง่ เป็น 3 สว่ นหลกั คอื

สว่ นท่ี 1 : กล่มุ คาส่ังเมนหู ลักแสดงผลแบบ Ribbon ตามรายการทเ่ี ลือกบน
แถบคาส่ัง โดยแถบคาสั่งจะมรี ายการดงั นี้

- Home : จะใชร้ วมคาสัง่ พ้ืนฐานท่ใี ช้งานเกี่ยวกบั การเลือกแบบต่างๆ
รายการคณุ สมบัตวิ ัตถุ รวมถึงการแสดงผล Simulation ก็จะ
รวมไว้ทน่ี ี่

- Viewpoint : จะเปน็ กลมุ่ เมนทู ่ีมรี ายการการแสดงผลแบบต่างๆ ท่ีได้
จดั เตรียมไว้แล้วมาเกบ็ รวบรวมไวท้ ่ีนี่

- Review : จะเปน็ กลมุ่ เมนูในการวดั ระยะโมเดลและตรวจสอบรายการ
Comments

- Animation : จะเปน็ กลุม่ เมนูในการแสดงผล Animation ต่างๆ
- View : ใชแ้ สดงผลของโมเดลบนจอ Screen ในแบบต่างๆ
- Output : ใช้ Print งาน
สว่ นคาส่ังท่ีอย่ใู นรูปไอคอน Navisworks มมุ บนซา้ ยของจอก็เปน็ คาสง่ั รวม
การจดั การ File ทว่ั ๆ ไปเหมือนกับโปรแกรมอ่นื ทใ่ี ช้งานบนระบบปฏบิ ตั กิ ารวนิ โดว์

28 THE VIEW

ดูจากรายการทั้งหมดแลว้ ยังไม่ถือวา่ เยอะนะครบั ถ้าเทยี บกบั โปรแกรมอื่นๆ จากคา่ ย
เดียวกัน

สว่ นที่ 2 : กลมุ่ คาสงั่ Navigate Tools สาหรบั ควบคมุ การแสดงผลโมเดล
ด้วยตัวคุณเอง โดยตาแหน่งเครื่องมือจะอยู่ด้านขอบขวาบนของพื้นที่แสดงผลซง่ึ ใน
แต่ละ Icon จะมีคาส่งั ย่อยให้เลอื กตามความตอ้ งการ ซ่ึงกลุ่มคาส่งั Navigate Tools
เหลา่ นจี้ ะเป็นรูปแบบมาตรฐานของโปรแกรมจากคา่ ย Autodesk ถา้ สงั เกตกจ็ ะเห็น
ว่ามันจะมีอยู่ 3 ส่วน รปู ดา้ นบนซ้ายจะเปน็ ปมุ่ Home มไี ว้แสดงผลในมมุ มอง 3 มิติ
อยู่กลางจอ ไม่ว่าคณุ จะทาการเปล่ียนมุมมองไปจากเดิมจนกไู่ มก่ ลบั แตเ่ ม่ือคณุ กด
ป่มุ น้ี โมเดลก็จะกลบั มาแสดงผลเปน็ มมุ มองตง้ั ตน้ ของโมเดลนน้ั เอง คงพอเดาออก
แล้วใช่ไหมครับว่ามนั มปี ระโยชน์อย่างไร รปู ลกู บาศก์ 3 มติ ิอันใหญ่ด้านบนเรยี กวา่
View Cute มไี วช้ ว่ ยเลือกมมุ มองในแต่ละดา้ นได้อยา่ งรวดเรว็ หรือคุณจะจับมนั หมนุ
ตวั โมเดล กจ็ ะหมุนตามในทศิ ทางทสี่ อดคลอ้ งกัน ส่วนรายการในแถบยาวแนวตั้ง
เรียกว่า Navigation Bar จะเปน็ เมนูช่วยในการบังคบั การแสดงผลของโมเดลแบบ
Real time ดว้ ยเมาส์ ไมว่ า่ จะเป็นการเดินดู การบินดู การหมุนอยา่ งอิสระ เปน็ ตน้

ส่วนท่ี 3 : เปน็ สว่ นของพื้นทแี่ สดงผลของงานโมเดล ซง่ึ เปน็ พ้ืนที่สว่ นใหญ่
ของโปรแกรม (พน้ื ท่สี ่วนสีดาทงั้ หมดตามรปู ท่ี 3.1)

คาสง่ั และ Tools ต่างๆ ใน Autodesk Navisworks Freedom
รายการคาสัง่ การจัดการ File
สิ่งแรกท่ีเราจะต้องทาเมื่อเริ่มใช้โปรแกรมใดๆ กต็ ามคอื การเปิด File น่ันเอง

ใหเ้ รากดทีป่ ่มุ สัญลกั ษณ์โปรแกรมทีม่ ุมซ้ายบนจะปรากฏรายการต่างๆ ตามรูปที่ 3.2
ให้เลือก มี New แต่ใชง้ านอะไรไม่ได้นะครับนอกจากออกจาก File งานแล้วกลับสู่
หนา้ จออันวา่ งเปลา่ เท่านน้ั ตอ่ มามี Open ใช้เปดิ File งาน ตอ่ มาก็มี Open URL
เป็นการเปดิ File งานผ่านระบบคราวน์ สว่ นดา้ นขวามือจะเปน็ รายการงานเก่าที่เคย
เปิดมาแลว้ สามารถเรียกโดยตรงจากตรงน้ีไดเ้ ช่นกันครบั (ยงั มีอกี วิธที ีเ่ ราสามารถเปิด
File งานขึน้ มาได้ก็คอื การใชง้ าน Quick Access Toolbar จากรูปท่ี 3.1 จะอยดู่ า้ น
บนสดุ ตดิ กับ Logo โปรแกรม) และยงั มีอีก 2 ปมุ่ ด้านลา่ งคือ ปุ่ม Option ไว้

ค่มู ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 29

ปรบั แต่งการตัง้ คา่ โปรแกรม เช่นต้งั ค่าหน่วยแสดงผล ปรับแตง่ การแสดงผล ฯลฯ
ส่วนอกี ปมุ่ ก็ใชอ้ อกจากโปรแกรมไดค้ รบั (แตป่ กติเราจะปดิ ทเี่ คร่อื งหมายกากบาทท่ี
มมุ ขวาบนมากกวา่ ) ข้อสงั เกตอกี อยา่ งโปรแกรมนี้ไมม่ ีคาสั่ง Save นะครับ
เพราะฉะนั้นเม่ือเราออกจากโปรแกรมสิ่งทีต่ ัง้ ค่าไว้ตอนใช้งานก็จะหายไป ดังน้ันตอน
ใช้งานถา้ ปรับแต่งอะไรไวแ้ ล้วต้องการกลับมาใช้ค่าแบบเดิมอกี ก็ให้บนั ทึกภาพหนา้ จอ
ไว้กนั ลืมก็ไดน้ ะครับ

รูปที่ 3.2

Navisworks Freedom สมารถเปิดดู File ชนิดใดไดบ้ ้าง ดูรปู ท่ี 3.3
ประกอบจะเหน็ ไดว้ ่ามี File เพยี งไม่ก่ีชนิดท่ี Navisworks Freedom สามารถเปิดดู
ได้ (ของฟรกี อ็ ยา่ งน้ีแหละครับ) ชนิดของ File ท่สี ามารถดูได้ กจ็ ะมี File .NWD ซง่ึ
ถอื เป็น File หลักของโปรแกรมตามเนื้อหาคมู่ อื เล่มนดี้ ว้ ยครับ File ชนดิ ต่อมาก็จะ
เป็น File DWF ซ่งึ เปน็ File จากโปรแกรมทีส่ ่งมาจาก AutoCAD (Autodesk
กาหนดใหท้ กุ ผลติ ภัณฑ์ของตนต้องเปดิ File ชนิดนเี้ ปน็ คณุ สมบตั พิ ้นื ฐานอยู่แลว้
ครับ) ชนดิ ของ File สุดทา้ ยท่ีเปิดได้คอื File บันทกึ จากโปรแกรม Autodesk
ReCap ซึง่ เป็น File แสดงผล Point Cloud จากการจดั ทา Laser Scanning 3 มติ ิ
ในภาคสนาม

30 THE VIEW

รูปท่ี 3.3

รายการกลุ่มคาสงั่ Navigate Tools
เครอ่ื งมือท่แี นะนาในกล่มุ แรกนีค้ ือกลุ่มคาสง่ั Navigate Tools คาส่งั กลุ่มนี้มี
ไว้เพื่อใหเ้ ราสามารถบังคับโมเดลให้เปลยี่ นแปลงลักษณะมมุ มองการแสดงผลในแบบ

ตา่ งๆ ตอนนเ้ี ราจะมาเจาะรายละเอยี ดแตล่ ะคาส่ังกนั ครบั

ViewCube :

เริ่มจาก Tool แรกคอื ViewCube มไี ว้เพอ่ื เปน็

ตวั ช่วยนาทางมมุ มองของโมเดล โดยทิศทางของ

ViewCube กบั ตัวโมเดลจะมีทศิ ทางท่ีสอดคลอ้ งกัน

เสมอ เราสามารถเลือกตาแหน่งแสดงผลของโมเดลโดย

รปู ที่ 3.4 สามารถคลิกเลือกที่ ด้าน ขอบ มมุ รวมถงึ การหมนุ

ViewCube เพอื่ เลอื กมมุ มองของโมเดลด้วยตวั เอง ปมุ่ รูปบา้ นดา้ นทีม่ ุมซา้ ยบนของ

ViewCube คือ ปมุ่ Home มไี วเ้ พื่อดึงภาพมมุ มองตัง้ ตน้ กลบั มาแสดงผลบนจอไม่ว่า

เราจะเปลีย่ นแปลงมุมมองโมเดลไปอยา่ งไรก็ตาม ท่ีมมุ ซ้ายลา่ งของ ViewCube จะมี

ปุม่ ลกู ศรเม่อื กดเลอื กจะใหผ้ ลเชน่ เดยี วกับ
การคลกิ ขวาบนเมาสท์ ่ี ViewCube ก็คอื จะ
มีรายการ Context Menu แสดงข้ึนมาตาม
รูปที่ 3.5

รปู ท่ี 3.5 รปู ท่ี 3.6

ค่มู ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 31

รายการของ Context Menu รายการแรกคือ Home ใชแ้ สดงมมุ มองตง้ั ตน้
ของโมเดลใช้งานเชน่ เดยี วกับปมุ่ Home น่ันเอง ตอ่ มาเปน็ กล่มุ รายการการแสดง
ภาพโมเดล 3 มิตใิ นพนื้ ที่แสดงผลเปน็ แบบ Perspective หรอื แบบ Orthographic
สงั เกตผุ ลการแสดงภาพตามรูปที่ 3.6 ทง้ั นกี้ ็ข้นึ อยู่กบั ผู้ใชห้ รือไมก่ ็แลว้ แตค่ วาม
เหมาะสมของแตล่ ะกรณี

กลมุ่ รายการตอ่ มา Set Current View as Home ใชเ้ ม่อื เราต้องการใหภ้ าพ
ท่ีแสดงผลอยบู่ นหนา้ จอใหเ้ ปน็ มุมมองตงั้ ต้นของโมเดลแทนมมุ มองต้ังต้นเดิม

รายการ Set Current View as Front ใช้เมื่อต้องการให้มมุ มองดา้ นที่ขนาน
แนวนอนของโมเดลเปน็ มุมมองด้านหนา้ แทนมุมมองดา้ นหนา้ เดมิ

รายการถัดมา ViewCube Options… เม่ือเลือกแล้วหน้าต่างของ Option
Editor จะปรากฎขน้ึ เพ่อื ให้เราปรับตั้งคา่ ViewCube อยา่ งท่ีเราตอ้ งการตามรูปที่
3.7

รูปที่ 3.7

รายการสดุ ท้าย Help เมื่อกดเขา้ ไปจะเปน็ การเรยี ก Help ออนไลน์ของ
โปรแกรมจากเว็บไซต์ Autodesk

32 THE VIEW

Navigation Bar :
กลุ่มรายการเมนแู นวต้งั นเี้ รยี กวา่ Navigation Bar ตาม
รปู ท่ี 3.8 ภายในกลุม่ รายการก็จะมีกลุม่ รายการยอ่ ยตามไอคอน
ต่างๆ อกี (บางไอคอนมีรายการเดยี ว)
กลุ่มรายการยอ่ ยรายการแรกเป็นกล่มุ ของ Navigation
Wheel ใชใ้ นการเลอื กมมุ มองได้อยา่ งรวดเร็วในแบบตา่ งๆ ตาม
รายการตามรปู ท่ี 3.9 โดยมลี ักษณะการใชแ้ บบต่อเนอ่ื งช่วยเพม่ิ
ความสะดวกให้มากขึ้น

รปู ที่ 3.8

รูปท่ี 3.9

Navigation Wheel จะมอี ยู่ 6 รูปแบบดว้ ยกนั ตามรปู ท่ี 3.10 รปู ที่ 3.11 โดย
รูปท่ี 3.10 แสดงรายการ Navigation Wheel ขนาดใหญ่ โดยรายการคาสง่ั จะอยู่บน
สว่ นต่างๆ เพ่ือความสะดวกในการเลือกเพียงแคค่ ลิกเดยี วเมอื่ เสร็จงานคาส่ังแรก
Navigation Wheel ก็จะสวติ ซก์ ลบั มาเพือ่ ใชง้ านคาสั่งต่อไปไดอ้ กี ลองเล่นดนู ะครบั
สะดวกไมเ่ บาเลย สว่ นรูปท่ี 3.11 แสดงรายการ Navigation Wheel แบบ Mini
ต่างๆ จะมลี กั ษณะตามรปู ท่ี 3.11 และการทางานก็จะทางานเหมอื นกับ Navigation
Wheel ขนาดใหญท่ หุ ประการเพียงแตป่ รบั รูปแบบใหเ้ ปน็ อกี ทางเลอื กหนงึ่ เท่านน้ั
แตผ่ มคิดวา่ Navigation Wheel ขนาดใหญจ่ ะใหค้ วามสะดวกมากกวา่ เพราะ
มองเห็นคาสั่งอยบู่ นไอคอน คณุ ผู้อา่ นทดสอบดไู ดค้ รับ

ค่มู อื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 33

Basic View Object Wheel
Basic Tour Building Wheel
Full Navigation Wheel

รูปที่ 3.10

รูปที่ 3.11

34 THE VIEW

ไอคอนตอ่ มามสี ัญลักษณร์ ูปมอื เป็นคาสัง่ Pan โมเดลตามรปู ท่ี 3.12 ไอคอนน้ี
มีเพยี งรายการเดยี วเพราะเปน็ คาสง่ั ใช้งานบอ่ ยนนั่ เองครับ

รูปที่ 3.12 รูปที่ 3.13

กลุ่มคาส่งั Zoom มีสัญลักษณ์รูปแว่นขยายมรี ายการย่อยตามรูปท่ี 3.13
คาสัง่ Zoom Window ใช้ Zoom เลือกในกรอบทตี่ อ้ งการแสดง คาส่งั Zoom ใช้
การกดเมาสค์ า้ งแลว้ เลือ่ นโมเดลจะขยายหรอื ลดสดั ส่วนตามทิศทางการเลื่อนเมาส์
คาสัง่ Zoom Selected ใช้ไดด้ ว้ ยการเลือกวัตถทุ ่ตี อ้ ง Zoom กอ่ นแล้วจึงกดคาสั่ง
โปรแกรมกจ็ ะดึงวัตถุทเ่ี ลือกมาขยายไวก้ ลางจอ และคาสั่ง Zoom All จะเปน็ การ
Zoom โมเดลทัง้ หมดใหเ้ ต็มพ้นื ท่ีแสดงผลพอดี

กลุ่มคาส่งั Orbit ใช้สาหรับการหมุนโมเดลมรี ายการยอ่ ยตามรูปที่ 3.14 โดย
คาสั่งแรกเป็น คาสั่ง Orbit ซง่ึ เปน็ การหมนุ โมเดลรอบจุดอา้ งองิ PIVOT (ลูกทรงกลม
สีเขียว) โดยการหมุนน้จี ะไมม่ ีมิติทางลึกจากระนาบของพน้ื ทีแ่ สดงผล คาสงั่ ตอ่ มา
Free Orbit เป็นการหมนุ โมเดลรอบจุดอา้ งองิ PIVOT (ลูกทรงกลมสีเขยี ว)
เหมอื นกนั แตก่ ารหมุนนจ้ี ะมีผลของมติ ทิ างลกึ รว่ มดว้ ย สว่ นคาสง่ั สัดท้ายของการ
หมุนคอื Constrained Orbit จะเป็นการหมนุ รอบแกนดิ่งของจุดอา้ งองิ PIVOT (ลูก
ทรงกลมสเี ขียว)

ค่มู ือ การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 35

กลุม่ คาสั่ง Look Around ใช้สาหรับการหมนุ โมเดลกวาดไปรอบๆ คล้าย
มุมมองสายตามนษุ ย์ จึงมสี ัญลักษณ์ของกลมุ่ คาส่งั เปน็ รปู ดวงตานน้ั เองครับ ตามรปู ท่ี
3.15 คาสัง่ แรกเปน็ คาส่ัง Look Around ทาไดโ้ ดยกดเมาสค์ ้างไว้แลว้ เลือ่ น ซา้ ย-
ขวา หรือ ขนึ้ -ลง เหมอื นเรากาลงั หันมองโมเดล คาสัง่ ตอ่ มา Look At ทาได้โดยคลิก
เมาส์เลอื กจดุ ทีต่ อ้ งการโปรแกรมจะดึงตาแหนง่ นนั้ มาไว้กลางจอแสดงผลโดยจะแสดง
มมุ มองทด่ี ที ีส่ ุดของโมเดลออกมา คาสั่งสุดท้าย Focus ทาได้โดยกดเลอื กจดุ ที่
ตอ้ งการจุดน้ันกจ็ ะเลือ่ นมาอยู่ตรงกลางจอแสดงผลโดยไมเ่ ปลยี่ นมมุ มองของโมเดล

รูปท่ี 3.14 รูปท่ี 3.15

กล่มุ คาสง่ั Walk ใช้ในการเคลอ่ื นโมเดลตามการอ้างองิ ของผู้สงั เกตุการณ์
(หรอื จะเรยี กการอา้ งอิงแบบ Camera) การใชง้ านกลมุ่ คาสงั่ นค้ี ่อนข้างตอ้ งความ
ชานาญในการควบคมุ เมาส์เพ่อื ใหภ้ าพที่แสดงผา่ นจอแสดงผลมคี วามลน่ื ไหล
ช่วงแรกๆ ในการบงั คับมือเราอาจร้สู ึกเหมอื นภาพหมนุ ไปมาเดินๆ หยดุ ๆ เปน็ ใน
ลักษณะภาพกับมือที่จับเมาส์ไมค่ อ่ ยไปตามใจต้องการ กวา่ จะคล่องกน็ านอยู่
เหมือนกนั ดังนัน้ ผมแนะนาวา่ ควรต้องมน่ั ฝกึ ฝนกันสกั นดิ นะครับ

36 THE VIEW

รูปที่ 3.16

รูปที่ 3.17

คาสัง่ แรกของกลุ่มคาส่งั Walk ตามรปู ที่ 3.16 กค็ อื Walk มีสญั ลักษณเ์ ป็นรูป
รองเท้าเปน็ การเคล่ือนโมเดลเขา้ หาตวั แบบช้าๆ คล้ายการเดนิ ทาไดโ้ ดยการกดเมาส์
ค้างแล้วแลว้ เลือ่ นไปข้างหนา้ หรือเลอ่ื นถอยหลงั กจ็ ะเปน็ การถอยหา่ งจากโมเดลคล้าย
เดินถอยหลัง ถา้ ใช้ Wheel เมาสจ์ ะเลื่อนโมเดลข้ึนลง คาส่งั ต่อมา Fly มสี ัญลักษณ์
เปน็ รปู เครือ่ งบนิ กระดาษการเคลื่อนโมเดลเหมือน Walk แต่จะเรว็ กว่า

คาส่งั สุดทา้ ย Third Person กรณีทีต่ ้องการให้แสดงผลรูปคน (Avatar)
ประกอบการเคลอื่ นโมเดลเสมอื นเปน็ การมองจากมมุ มองของบคุ คลทีส่ าม คาสั่งนี้จะ
ใชง้ านร่วมกับคาสงั่ Walk เทา่ นัน้ เมื่อเลือกใช้คาสง่ั Third Person กจ็ ะมีรายการให้
เลอื กเพ่ิมเติมขึน้ มาอีกตามรปู ท่ี 3.17 เราตอ้ งเลอื กคาสงั่ ช่อง Gravity เพอ่ื ให้ Avatar
เดนิ บนพืน้ ได้ ส่วนคาสง่ั Collision จะเปน็ ตัวเลอื กว่าจะให้ Avatar เดนิ ผ่านวัตถไุ ด้
หรอื ไม่ ถ้าเลือกก็เดนิ ผ่านได้ ถา้ ไม่เลือกกจ็ ะเดนิ ผ่านไม่ได้เหมือนคนจริงๆ มขี ้อควร
ระวงั เลก็ น้อย

คมู่ ือ การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 37

สาหรับการใชง้ าน Avatar เม่ือเปิดคาส่ัง Gravity แล้วต้องมพี ื้นรองรบั การเดนิ มิ
เช่นนน้ั Avatar จะตกใน Space ไม่เกาะโมเดล ดงั นน้ั ตอนเรมิ่ ใช้งานคาส่งั Third
Person อยา่ เพ่งิ เปิดคาสง่ั Gravity ให้เราขยับ Avatar เดินเขา้ ไปใกลพ้ นื้ รองรบั กอ่ น
แลว้ คอ่ ยเปิดคาสง่ั Gravity แล้วขยบั ตัว Avatar เดนิ ไปขา้ งหนา้ เลก็ นอ้ ยเท่านตี้ วั
Avatar ก็จะเดนิ บนพน้ื ไดอ้ ยา่ งราบรนื่ แลว้ ครบั

รปู ที่ 3.18 แสดงตัวอยา่ งเมอ่ื เลือกคาสง่ั Third Person กจ็ ะเหน็ Avatar
ปรากฎขึน้ ในตัวอน่างตามภาพ Avatar นเ้ี ป็นวศิ วกรมีสว่ นสูง 180 cm. เราสามารถ
ใชป้ ระโยชนจ์ ากสัดสว่ นนใ้ี นการเดินตรวจสอบตาเหนง่ วัตถุตา่ งๆ ในโมเดลว่ามีความ
สะดวกตอ่ การใชง้ านเพยี งพอหรือไม่ มีส่ิงกีดขวางทไ่ี ม่พึงประสงคอ์ ยูใ่ นพ้ืนที่ใดบา้ ง
รวมถงึ ตรวจสอบความปลอดภัยในการใช้งานระยะตา่ งๆ ไดเ้ ช่นกันครบั

รปู ที่ 3.18

ไอคอนสุดท้ายของ Navigation Bar คอื ป่มุ Select รปู ลกู ศรเป็นสัญลกั ษณ์
ของการเลือกวตั ถุ ถา้ เราแตะทีว่ า่ งจะเปน็ การยกเลือกการเลอื กทั้งหมด ประโยชน์
การใชอ้ กี อยา่ งคือเพ่ือตอ้ งการออกจากคาส่งั ใดๆ ก็ไดค้ รบั

38 THE VIEW

ปมุ่ ลกู ศรสามเหลยี่ มมุมซา้ ยล่างของ Navigation Bar เมอื่
กดเข้าไปจะใหผ้ ลเช่นเดยี วกับการคลิกขวาบนเมาส์ที่ Navigation
Bar ก็คือจะมีรายการ Context Menu แสดงขน้ึ มาตามรปู ท่ี 3.19
ซงึ่ จะมีรายการยอ่ ยใหก้ าหนดว่าจะแสดงไอคอนใดไว้บนเมนู
และส่วนทีเ่ ปน็ Docking Position 0tบอกว่า Navigation Bar กับ
ViewCube มีตาแหน่งสัมพันธ์กันอยา่ งไร มาดูท่ีรายการ
Navigation Bar Options… เมือ่ เลือกแล้วหน้าต่างของ Option
Editor กจ็ ะปรากฎขึน้ เพ่ือใหเ้ ราปรับตั้งคา่ Navigation Bar
อย่างท่เี ราต้องการไดอ้ ีกตามรปู ที่ 3.20

รายการสุดทา้ ย Help เม่อื กดเขา้ ไป
จะเป็นการเรียก Help ออนไลน์ของ
โปรแกรมจากเวบ็ ไซต์ Autodesk

รูปที่ 3.19

รปู ท่ี 3.20

คูม่ ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 39

ผมขอแนะนาการใช้งานปุม่ Wheel ของเมาส์ในกลุ่มคาสั่ง Navigate Tools
ซ่งึ จาเป็นตอ่ การใช้ในการควบคมุ โมเดลในเบอ้ื งต้น โดยมรี ายละเอียดตามตารางที่
3.1

ตารางท่ี 3.1

40 THE VIEW

รายการกลุ่มคาสัง่ บนแท็บ Home
รายการกลุ่มคาสัง่ บนแท็บ Home เปน็ กล่มุ รวมคาส่ังพืน้ ฐานท่ีใช้งานเก่ยี วกับ
การจัดการงาน การเลือกวตั ถแุ บบต่างๆ การแสดงผลของโมเดล รายการคณุ สมบัติ
วตั ถุ รวมถงึ การแสดงผล Simulation ก็จะรวมไวท้ ีน่ ี่

รูปท่ี 3.21

พาเนล Project
เร่ิมจาก พาเนล Project ตามรปู ที่ 3.22 จะมรี ายการคาส่งั Reset All มไี ว้
เพื่อคืนสภาพการตัง้ ค่าการเปลย่ี นแปลงในโมเดลใหก้ ลับคืนสภาพต้งั ต้นตอนเปดิ File
โดยจะมอี ยู่ 3 รายการคือ การ Appearances Transforms และ Links ตามรูปท่ี
3.23

รูปที่ 3.22 รปู ท่ี 3.23

ส่วนคาสั่ง File Options ท่อี ยู่ถดั จากรายการ Reset All… มไี วป้ รบั ต้ังคา่ การ
ใช้งานของ File ทเ่ี ปดิ อยู่ตามรปู ที่ 3.24 (ปกติเรากไ็ ม่ต้องมาปรับอะไรเพราะ
โปรแกรมไดต้ งั้ ค่าทเี่ หมาะสมกับการใช้งานไวแ้ ล้ว)

คมู่ อื การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 41

รปู ที่ 3.24

พาเนล Select & Search
พาเนล Select & Search มไี อคอนใหญ่สดุ ไวใ้ ชใ้ นการเลือกวตั ถตุ ามรปู ที่
3.25 การเลือกมี 2 แบบ แบบแรกคอื ใช้การคลิกเมาส์ซ้าย (รูปบนไอคอนเปน็ ลกู ศร)
ถา้ ต้องการเลอื กเพ่มิ กใ็ หก้ ด Ctrl บนคีย์บอร์ดค้างไว้ก็จะเปน็ การเลือกอย่างตอ่ เนือ่ ง
การเลือกวัตถแุ บบนีส้ ามารถเลือกไดท้ ้งั ในส่วนของพน้ื ทีจ่ อแสดงผล และในหนา้ ตา่ ง
Selection Tree วัตถุใดที่ถูกเลือกจะแสดงผลเป็นสนี า้ เงนิ ทง้ั บนจอแสดงผลและแถบ
รายการในหนา้ ต่างท่เี ราเลอื กตามรูปท่ี 3.26

รปู ที่ 3.25

42 THE VIEW

รูปที่ 3.26

ส่วนการเลอื กอีกแบบจะเปน็ การเลอื กแบบครอบวตั ถทุ ั้งชิน้ วตั ถชุ ้นิ ใดทไี่ มอ่ ยู่
ในการครอบกจ็ ะไม่ถกู เลือก (รปู บนไอคอนเปน็ ลกู ศรกบั กรอบส่เี หลยี่ มเสน้ ประ) ถา้
ตอ้ งการเลือกเพ่มิ ก็ใหก้ ด Ctrl บนคยี บ์ อรด์ ค้างไวเ้ ช่นกนั

ไอคอน Select All ตามรูปที่ 3.27 จะมีรายการยอ่ ยคือ Select All เม่ือ
ตอ้ งการเลอื กวตั ถทุ ง้ั หมดในโมเดล Select None เป็นการยกเลือกการเลอื กท้งั หมด
หรอื จะใช้วธิ คี ลิกเมาส์ไปบนพน้ื วา่ งในโมเดลกการเลือกก็จะถูกยกเลกิ ไดเ้ ช่นกัน
รายการสุดทา้ ย Invert Selection จะเปน็ การสลับการเลอื กระหว่างวตั ถทุ ่เี ลอื กกับ
ไม่ถูกเลอื กนนั่ เองครับ

รปู ที่ 3.27

ไอคอน Select Same ตามรูปท่ี 3.28 เปน็ การเลือกซา้ จากวตั ถุแรกทไี่ ด้เลือก
ไวก้ อ่ นหนา้ โดยจะใชค้ วามสมั พนั ธข์ องความคล้ายกนั ในแบบตา่ งๆ Select Same น้ี
จะมีรายการยอ่ ยคือ Same Name ใช้เม่ือตอ้ งเลือกวตั ถุทีม่ ชี ือ่ เหมือนกับวตั ถแุ รก
ตอ่ มา Same Type จะเปน็ การเลือกจากคุณลักษณะทสี่ อดคล้องกันในแบบตา่ งๆ

คมู่ ือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 43

เชน่ Select Same Material ใชเ้ มอ่ื ตอ้ งการเลือกดว้ ยความเหมอื นกันของวสั ดุ สว่ น
รายถัดไปก็จะเปน็ การเลอื กด้วยความเหมอื นกันของรายการนนั้ ๆ ครบั

รูปที่ 3.28

การเลือกแบบสุดทา้ ยเป็นการเลอื กด้วยคาค้นในชอ่ ง Quick Find เช่นถา้ ผม
คน้ ดว้ ยคาว่า floor โปรแกรมกจ็ ะเลอื กวตั ถุท่เี ปน็ floor แสดงออกมาเป็นวตั ุถทุ ีถ่ กู
เลอื กเปน็ สีนา้ เงนิ ตามรูปที่ 3.29

รูปท่ี 3.29

44 THE VIEW

พาเนล Visibility
พาเนล Visibility จะว่าดว้ ยเรอื่ งการจัดการวตั ถทุ ี่ตอ้ งการใหป้ รากฎบน
แสดงผล คาส่งั นี้จะใช้ร่วมกับกลมุ่ รายการ Select & Search เสมอ ถ้ายงั ไม่ได้เลอื ก
วตั ถหุ รอื เมือ่ เรากด Unhide All คาสงั่ ในกลมุ่ จะอยูใ่ นสถานะไม่ Active จนกว่าจะมี
การเลอื กเกิดขึน้ คาสัง่ Hide เป็นไอคอนใหญ่สุดในกลมุ่ ใชซ้ อ่ นวัตถทุ ี่เลอื กไวจ้ ากการ
แสดงผลบนหนา้ จอแรก
ไอคอน Require จะใช้เม่อื ต้องการบงั คบั โปรแกรมใหป้ ระมวลผลภาพของ
วัตถทุ ่ีส่ัง Require ไว้แบบไม่ตอ้ งลดรายละเอียดลงตลอดการทางาน แตต่ ้องระวงั ไม่
ทาการ Require วตั ถุไว้มากจนเกนิ ไปเพราะจะส่งผลต่อความเรว็ การประมวลผลของ
โปรแกรม ถา้ ไมจ่ าเป็นจริงๆ ก็ไม่ต้องใช้ครับ วัตถทุ ่ถี กู Require จะแสดงผลเป็นสี
แดงในหน้าต่าง Selection Tree ตามรูปท่ี 3.30 เมอ่ื ตอ้ งการยกเลกิ กเ็ ลือกวตั ถทุ ี่
Require แล้วกดทไี่ อคอน Require ซ้าอกี ครง้ั หรอื คลกิ ขวาในรายการที่ Selection
Tree แล้วกดยกเลิกคาสัง่ ก็ได้เชน่ กนั ครบั
ไอคอน Hide Unselected ใชเ้ มือ่ ต้องการซอ่ นการแสดงผลวัตถุท่ไี ม่ถูกเลือก
ไอคอน Unhide All ตามรปู ท่ี 3.31 จะมี 2 รายการคือ Unhide All ใช้เมอ่ื ต้องการ
ยกเลกิ การซ่อยวัตถุทง้ั หมด และรายการ Unrequire All ใช้ยกเลกิ การ Require
ของวตั ถุทั้งหมด

รปู ท่ี 3.30

คู่มอื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 45

รปู ที่ 3.31

พาเนล Display
พาเนล Display น้ีเปน็ การใหร้ ายละเอยี ดการแสดงผลของโมเดลในแบบต่างๆ
ไอคอนแรก Link เมอื่ กดแลว้ Model แสดงผลจดุ ท่มี ีการสรา้ ง Link ชนดิ ต่าง
ไว้ตามรปู ที่ 3.32 ถา้ จะยกเลกิ กก็ ดซา้ อกี ครงั้ เมื่อเรากดท่เี ครอื่ งหมาย Link ใดๆ ใน
พ้นื ที่แสดงผลภาพหน้าจอจะเปลย่ี นไปตามการอา้ งองิ ของ Link นนั้ ๆ ผมลองกดท่ี
Link ขวาสุดจะได้ผลตามรูปท่ี 3.33
Link จะมดี ้วยกัน 4 คือ
- Hyperlink เปน็ Link ใชเ้ ชอ่ื มข้อมลู กับ URL
- Label เป็น Link แบบบอกรายละเอยี ดดว้ ย Text
- Viewpoints เป็น Link ทีร่ ะบมุ มุ มองต่างๆ ในหน้าตา่ ง Saved Viewpoints
- Redline Tags เปน็ Link ทรี่ ะบุรายการ Comment แบบ Tag

รูปที่ 3.32

46 THE VIEW

รปู ท่ี 3.33

ไอคอน Quick Properties เม่ือกดแล้วจะเปิดการใชง้ าน Quick Properties
เม่ือเราใชเ้ มาส์ช้ีท่วี ัตถใุ ดๆ ก็จะแสดงข้ึนมาตามรปู ที่ 3.34 ไอคอนสดุ ทา้ ย
Properties เมอื่ กดแลว้ เปน็ การเรียกหนา้ ต่าง Properties ขึ้นมาแสดงผลรายการ
Properties ทัง้ หมดของวตั ถุใดๆ ท่ถี กู เลือกจะมีรายละเอียดแสดงทงั้ หมดตามรปู ท่ี
3.35

รปู ที่ 3.34

คมู่ อื การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 47

รูปที่ 3.35

พาเนล Tools
พาเนล Tools จะมรี ายการของ TimeLiner Playback เพียงรายการเดียว
เมอ่ื กดเข้าไปจะเปน็ การเลือกหนา้ ต่าง TimeLiner Playback ขน้ึ มาตามรูปท่ี 3.36

รูปที่ 3.36

รายการนี้มีไวเ้ พื่อติดตามงานกอ่ สรา้ ง การตดิ ตามปริมาณงานตามช่วงเวลา
และสามารถดผู ลการ Simulation โครงการแบบเสมือนจริงตามชว่ งเวลา (ฟังกช์ นั น้ี
ถือวา่ เปน็ ไม้เดด็ ของ Navisworks เลยครับ)
48 THE VIEW

การแสดงผล Simulation จะใช้ปมุ่ Control โดยแตล่ ะปมุ่ เรยี งจากซา้ ยไป
ขวาจะมหี น้าทด่ี งั น้ี (ดรู ูปท่ี 3.37 ประกอบ)

- ปุ่ม Rewind ใชย้ อ้ นกลับไปเริม่ เลน่ ใหม่
- ปุ่ม Step Back ใชย้ อ้ นกลบั เลน่ ซ้าใน Step ทผ่ี ่านมา
- ปมุ่ Reverse Play ใชเ้ ล่นภาพแบบย้อนกลบั
- ปุ่ม Stop ใชย้ กเลิกการเลน่ แลว้ ให้สถานะพรอ้ มเล่นท่ีจดุ เร่มิ อกี คร้ัง
- ปุม่ Puase ใชค้ ้างการเลน่ ไว้ในตาแหนง่ ทห่ี ยุดภาพ
- ปุ่ม Play ใช้เล่น VDO
- ปุ่ม Step Forward ใชเ้ ลน่ ไปล่วงหนา้ ใน Step ถดั ไป
- ป่มุ Forward ใชเ้ ม่อื ตอ้ งการให้ VDO แสดงผลในตาแหนง่ สน้ิ สุดของภาพ

รูปท่ี 3.37

ไอคอนด้านข้างจะเปน็ ไอคอนของ Simulation Position slider เราสามารถ

ใชเ้ มาสเ์ ล่ือนไปตาม วัน-เวลา ของแผนการกอ่ สรา้ งในตาแหนง่ ทต่ี อ้ งการตรวจสอบได้

โดยภาพการ Simulation ก็จะเปลี่ยนไปตามชว่ งเวลาท่ีสอดคล้องกัน

ไอคอนปฏิทินเปน็ ตวั แสดงผล วัน-เวลา รูปที่ 3.38
ในตาแหน่งการ Simulation เราสามารถใช้
ไอคอนนเ้ี ลือกแสดงผลการ Simulation แบบ
เจาะจงได้โดยการพมิ พ์ หรือจะเลอื กใชจ้ าก
ไอคอนปฏิทนิ เลก็ ๆ ด้านขวาเมอ่ื กดเข้าไปจะมี
ปฏทิ ินแสดงขน้ึ มาใหเ้ ราเลือกวันไดอ้ กี ตามรปู ท่ี
3.38

คมู่ อื การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 49

ปมุ่ Settings… หลังไอคอนปฏทิ ินจะใช้กาหนดการต้ังคา่ การ Simulation

เมอื่ กดปมุ่ แลว้ จะมีหน้าตา่ ง Simulation Settings แสดงขึน้ มาให้เราตงั้ คา่ ได้ตามรูป

ท่ี 3.39

เนอ้ื หาโดยละเอยี ดผมแนะนาให้คณุ ผู้อ่านดูใน Help ของโปรแกรมนะครับ

ผมจะบอกแค่ว่าในแต่ละกล่มุ เปน็ คาสงั่ เก่ียวกับอะไรเท่านน้ั ครบั

- กลุม่ คาสง่ั Start / End Dates

ใช้เมอื่ เราต้องการ Override ชว่ งเวลา

การ Simulation

- กลมุ่ คาสง่ั Interval Size ใช้

ปรับค่าความถ่ีของภาพในการแสดงผล

การ Simulation

- กลุ่มคาสง่ั Playback

Duration (Seconds) ใช้กาหนดเวลา

รวมการแสดงผลบนจอหน่วยเปน็ วนิ าที

- กลมุ่ คาสงั่ Overlay Text ใช้

ในการต้ังคา่ Text ทแ่ี สดงผลอยู่ด้านขา้ ง

การ Simulation

- กล่มุ คาสง่ั Animation ใชเ้ มอ่ื

ตอ้ งการแสดงผลการ Simulation

ร่วมกบั มมุ มอง Animation ใดทีเ่ รา

ต้องการในหน้าตา่ ง Saved

Viewpoints รปู ท่ี 3.39

- กลมุ่ คาสง่ั View ใช้ในการเลือกวา่ จะแสดงผลการ Simulation โดยอา้ งอิง

แผนงานใดระหวา่ งแผนงานทว่ี างแผนไวแ้ ลว้ กบั แผนงานในการทางานจริง

การ Simulation โมเดลยังสามารถใช้งานร่วมกบั มุมมองใดๆ ท่ีเราต้องการไม่

ว่าจะเป็นมุมมองแบบภาพตดั หรอื การ Selection วัตถดุ ว้ ยตวั เอง ฯลฯ รวมถึงยัง

สามารถใชก้ ารควบคุมโมเดลดว้ ย Navigation Tools ในขณะทโ่ี ปรแกรมยงั แสดงผล

การ Simulation อย่ไู ด้อีกดว้ ย ลองไปทดสอบกนั ดูนะครบั คณุ ผู้อา่ น

50 THE VIEW

รายการกลุ่มคาส่ังบนแท็บ Viewpoint
รายการกลุ่มคาสง่ั บนแทบ็ Viewpoint เป็นกลุ่มเมนทู ่มี ีรายการการแสดงผล
ของมุมมองของโมเดล ในรปู แบบตา่ งๆ

รูปท่ี 3.40

ไอคอนชนดิ ตา่ งๆ ของ Viewpoint :
เปน็ ไอคอนของโฟลเดอร์มีไวจ้ ดั กลุ่มแบง่ ของ Viewpoint
เป็นไอคอนของ Viewpoint ในโหมด 3 มติ ิแบบ Orthographic
เปน็ ไอคอนของ Viewpoint ในโหมด 3 มติ แิ บบ Perspective
เป็นไอคอนของ Viewpoint animation clip.
เป็นไอคอนของการเปลี่ยน Viewpoint จากจุดทแี่ ตกตา่ งกนั โดยไม่ต้อง

เช่ือมโยงกันคลา้ ยการเปลย่ี นฉากในภาพยนต์ หรือเราอาจจะเคยเหน็ ตอนที่ผู้กากับ
ภาพยนต์ตะโกนสั่งทมี งานเสยี งดังว่า Cut น่ันแหละครบั

พาเนล Save, Load & Playback
ในส่วนของ พาเนล Save, Load & Playback จะเปน็ พ้นื ที่เกบ็ ของรายการ
Viewpoint ที่ได้จดั เตรียมไวแ้ ล้วจาก File งาน รายการทั้งหมดจะเหมอื นกับรายการ
ที่อยู่ในหนา้ ตา่ ง Save Viewpoint ทุกประการของ ถา้ เปน็ Viewpoint แบบ
Animation ปุ่มควบคมุ การแสดงผลดา้ นล่างชอ่ ง Drop down List กจ็ ะพรอ้ มใช้
งาน

พาเนล Camera
รายการใน พาเนล Camera จะใชใ้ นการแสดงผลมมุ มองของโมเดลโดยใช้การ
มุมกล้องในการอ้างอิง
ไอคอนแรกจะเปน็ กล่มุ ในการเลือกการแสดงภาพโมเดล 3 มิตใิ นพน้ื ท่ีแสดงผลเปน็
แบบ Perspective หรือแบบ Orthographic สังเกตผุ ลการแสดงภาพตามรูปท่ี 3.41

คู่มอื การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 51

รูปที่ 3.41

รายการ F.O.V. แสดงผลมุมของการมองของกลอ้ งมคี ่า 0 – 180 องศา
ลักษณะของภาพจะเหมือนถือกลอ้ งเขา้ หาหรือถอยห่างจากจดุ ถ่ายภาพ ในชอ่ ง
F.O.V. เราสามาถใชเ้ มาสล์ าก ซา้ ย-ขวา ภาพของโมเดลก็จะ ยอ่ -ขยาย ตามขนาดมุม

ไอคอน Align Camera เปน็ การกาหนดจดุ ตง้ั กล้องในการดูโมเดลโดยอ้างอิง
ตาแหนง่ ตา่ งๆ ตามรปู ที่ 3.42 ประกอบดว้ ย ตง้ั กลอ้ งในแนวแกน X ตง้ั กลอ้ งใน
แนวแกน Y ตง้ั กล้องในแนวต้งั แกน Z และ straighten ซงึ่ เปน็ การตง้ั กลอ้ งระยะใกล้
วตั ถุ

รปู ที่ 3.42

ไอคอน Show Tilt Bar เม่อื เลือกแลว้ จะมี Tilt Bar สาหรับดึงมุมกล้อง เข้า-
ออก จากวัตถุ

บน พาเนล Camera มรี ูปสามเหลย่ี มเมื่อกดเขา้ ไปจะมีรายละเอยี ดของ
ตาแหน่งกล้องจุดมองและมมุ กลอ้ งตามรูปท่ี 3.43

52 THE VIEW

รูปที่ 3.43

พาเนล Navigate
ในสว่ นของ พาเนล Naviate จะมีคาสั่งเหมอื นกับการใชง้ าน Navigation Bar
และมสี ว่ นเพิ่มเตมิ คือไอคอน 3Dconnexion มไี ว้เพอื่ การเช่อื มต่อกับอุปกรณค์ วบคุม
โมเดล 3 มิติ แบบอนื่
บน พาเนล มรี ปู สามเหลี่ยมเมอื่ กดเข้าไปจาสามารถกาหนดความเร็วของภาพ
ท้ังการเคลือ่ นที่และการหมนุ ตามรปู ท่ี 3.44

รปู ท่ี 3.44

พาเนล Render Style
พาเนล Render Style จะเปน็ ส่วนคาสงั่ ในการ Render โมเดลใหเ้ หมาะกับ
การใช้งานในลักษณะตา่ งๆ
ไอคอน Lighting ใชก้ าหนดลักษณะแสงของโมเดลตามรปู ท่ี 3.45 โดยปรับ
แสงได้ 3 แบบคือ
- Full Lighting เป็นการให้แสงสวา่ งทว่ั ทง้ั โมเดล
- Scene Lighting เปน็ การให้แสงแบบมกี ารจดั แสง
- Head Lighting เปน็ การให้แสงจากจดุ ต้ังกล้อง

คู่มือ การใชง้ านโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 53

รปู ที่ 3.45

ไอคอน Mode ใชป้ รบั เปลีย่ นรูปแบบการแสงผลของท้ังโมเดลตามรูปที่ 3.46

รปู ที่ 3.46

สาหรับ Mode การแสดงผลมรี ปู แบบดังนี้
- Full Render เป็นการแสดงผลแบบเตม็ คุณสมบตั ิของผวิ วสั ดุ (รปู ท่ี 3.47)

รปู ท่ี 3.47

54 THE VIEW

- Shaded เป็นการแสดงผลแบบสีพื้นฐาน (รูปที่ 3.48)

รปู ที่ 3.48

- Wireframe เปน็ การแสดงผลเฉพาะเส้นของโมเดล (รูปท่ี 3.49)

รูปท่ี 3.49

คมู่ ือ การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 55

- Hidden Line เป็นการแสดงผลคลา้ ยแบบ Shaded แต่ไมม่ ีเสน้ ขอบวตั ถุ
(รปู ท่ี 3.50)

รูปท่ี 3.50

นอกจากนน้ั ยงั มกี ลุ่มไอคอลเล็กๆ 5 ไอคอนโดยจะใช้งานเปดิ -ปดิ การแสดงผล
ของแต่ละลักษระของวัตถุ ประกอบด้วย วัตถพุ ื้นผิว วตั ถุเสน้ วัตถุจดุ (เชน่ point
cloud จากงาน Laser Scan) และตัวอกั ษร 3 มติ ิ

พาเนล Sectioning
พาเนล Sectioning น้ีจะเปน็ กลมุ่ คาสง่ั ใชใ้ นการควบคุมมุมมองของการ
แสดงผลแบบภาพตัดของโมเดล เมอื่ กดไอคอน Enable Sectioning บน พาเนล
Sectioning จะเปน็ การเรียกแท็บเมนใู หมช่ อื่ Section Tools ขึ้นมาใช้งาน (แท็บ
ใหม่แดงผลเป็นสีเขียว) ซ่งึ แท็บใหมน่ ้ีก็จะมี พาเนล เพ่ือการใชง้ านเก่ยี วกบั การตัด
โมเดลเพ่ิมเข้ามาอกี 3 พาเนล คอื พาเนล Enable, พาเนล Mode, พาเนล Planes
Settings และ พาเนล Transform ตามรปู ที่ 3.51

รปู ที่ 3.51

56 THE VIEW

พาเนล Enable น้ีจะเปน็ การบอกวา่ เรากาลังทางานอยใู่ นกลมุ่ คาส่ังของการ
ตัดเม่ือกดทีไ่ อคอน Enable Section อกี ครงั้ จะเปน็ การออกจากกลมุ่ คาส่ังของการ
ตัด และแทบ็ Section Tools กจ็ ะหายไป

พาเนล Mode ไอคอนขนาดใหญ่ซ้ายมอื Planes จะใช้เลอื กรปู แบบการตัด
ได้ 2 แบบคือในโหมด Planes ซงึ่ จะเป็นการตัดโมเดลตัดใช้ระนาบในการควบคมุ การ
ตดั และในโหมด Box ซ่ึงแสดงการตดั ด้วย Box Section 3 มติ ิโดยโมเดลจะแสดงผล
ภายในขอบเขตของ Box Section เท่านนั้

พาเนล Planes Settings จะใชร้ ว่ มกบั โหมดการตดั แบบ Plane เพือ่
กาหนดทิศทางการวางตัวของระนาบการตัด โดยสามารถเลอื กระนาบการตัดได้จาก
ไอคอน Current Plane ตามรปู ท่ี 3.000 หรอื จากไอคอน Alignment ตามรูปที่
3.000 สว่ นไอคอน Link Section Plane จะใชเ้ ม่อื ต้องการใชง้ านรว่ มกนั ของ Plane
ตา่ งๆ โดยการเลอื่ น Plane
หลักอีก Plane ก็จะเล่ือนตามไปด้วยกนั เสมอ การเลอื กว่าจะให้ Plane ใด Link กนั
ก็กดทเี่ คร่อื งหมายลูกศรมุมขวาล่างของ พาเนล Planes Settings จะมีหนา้ ตา่ งให้
เราปรบั เปลยี่ นการต้งั ค่าการตดั และการ Link แบบตา่ งไดต้ ามรูปที่ 3.52

รปู ที่ 3.52

คู่มอื การใช้งานโปรแกรม Autodesk Navisworks Freedom 57

พาเนล Transform เปน็ แทบ็ ใช้ในการเลือกการเปล่ยี นแปลงแนวตัดโดยใช้
เมาส์ลากตามทศิ ทางเม่ือเลือกการไอคอน Move หรือใชเ้ มาสห์ มุนแนวตดั เมือ่ เลอื ก
ไอคอน Rotate และการขยายขอบเขตของ Box Section เมื่อเลอื กไอคอน Scale
ส่วนไอคอน Fit Selection จะเปน็ การปรับขนาดแนวตัวให้มคี วามเหมาะสมกับ
โมเดล โดยการเปลยี่ นแปลงจะมีการเคลอ่ื นแนวตัด การกาหนดคา่ การ Transform
ด้วยตวั เองสามารถทาไดเ้ พิ่มเติมอกี ดว้ ยการกดทเี่ ครอ่ื งหมายสามเหลยี่ มด้านล่างก็จะ
มีรายการการตง้ั คา่ ขยายออกมา ยกตวั อยา่ งตามรูปท่ี 3.53

รปู ท่ี 3.53

การใช้งานในโหมด Planes Section จะมรี ปู แบบแสดงผลตามรูปที่ 3.54
(Planes Section แบบ Move) และรูปท่ี 3.55 (Planes Section แบบ Rotate)
สังเกตความแตกต่างได้จากสญั ลกั ษณ์ที่มุมของแกน หากไมต่ ้องการใหม้ ีรปู ระนาบ
และแกนของการตัดกใ็ ห้กดทเ่ี ครอื่ งหมายคาสั่ง Transform ท่ีกาลงั Active อย่อู อก

รปู ที่ 3.54 รปู ที่ 3.55

58 THE VIEW