ประวัติประเทศไทย 0.1 .0.2 (1) 0.3

ประวัติประเทศไทย

ชือ่ :_______________สกลุ ____________________
ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท ี่:________________เลขที่:______
โรงเรียน:__________________________________
อาจารยผ สู อน:______________________________

คำนำ

ประวตั ศิ าสตรเ ปนส่ิงทีน่ า สนใจ นาคน หา และเปนสง่ิ ที่บอกเร่ืองราวตางๆ
ที่เกดิ ขนึ้ ในประวัตศิ าสตร วาเกิดเหตกุ ารณใดข้ึนบา ง
ซึ่งขอมลู ท่ีผูจัดทำนำมาเผยแพรนีเ้ กยี่ วกบั ประวัตศิ าสตรไทย
ประเทศไทยถอื เปน ประเทศหนงึ่ ทีป่ ระวตั ศิ าสตรอ ันยาวนานหลายรอ ยป
มีเหตุการณมากมายท่เี กดิ ขึน ความเปน มาและการกอต้ังของอาณาจักรตางๆ
วาเกิดขึน้ ไดอ ยา งไร

ผูจดั ทำหวังเปน อยา งย่งิ วา ผทู ่ีไดเขา มาอา นจะสามารถเขาใจ
ไดม ากหรอื นอ ยนน้ั อยทู ี่การเขาใจของแตละคน หากเกดิ ขอผดิ พลาดประการใด
กข็ ออภยั มา ณ ทนี่ ดี ว ย

ธิติสทุ ธิ์ แรกชำนาญ

สารบญั หนา

เรอื่ ง 1
1.1
ประวตั ปิ ระเทศไทย 1.2
:ยุคกอ นประวัติศาสตร 1.3
:อาณาจักรสโุ ขทัยและแควน ตางๆ 1.4
:อาณาจกั รอยุธยาและธนบรุ ี 2
:กรุงรัตนโกสินทรตอนตน 3
ภูมปิ ระเทศ 4
การเมอื งการปกครอง 4.1
เศรษฐกิจ 4.2
:ความม่งั คั่ง ความยากจน 4.3
:เกษตรกรรม 4.4
:อตุ สาหกรรม 5
:พลงั งาน 6
ประชากรศาสตร
วัฒนธรรม

ประวตั ปิ ระเทศไทย

เช่ือวามมี นุษยอ ยอู าศยั อยูถ าวร
ในอาณาเขตประเทศไทยปจ จบุ ัน
มาแลวประมาณ 40,000 ป เดิมชาวมอญ เขมร
และมลายปู กครองพนื้ ท่ดี งั กลา ว
โดยมีอาณาจกั รใหญ เชน ฟนู าน
ทวารวดี หรภิ ญุ ชัย จกั รวรรดเิ ขมร
และตามพรลิงก สวนบรรพบุรุษไทยสยาม
ปจจบุ ันซง่ึ จัดอยูในกลมุ ชาวไท-ไต
เปน กลมุ ท่อี าศัยอยใู นแถบเดียนเบียน
ฟูในชว งคริสตศ ตวรรษท่ี 5 ถึง 8
และเริ่มเขามาอยูอ าศยั ในอาณาเขต
ประเทศไทยปจ จบุ นั ในคริสตศตวรรษท่ี 11
รัฐของชาวไทเกดิ ข้ึนจำนวนมาก

การแบง ยุคสมยัในคริสตศ ตวรรษที่ 13 ประมาณป 1780
การจดั แบง ยุคทางประวตั ศิ าสตรของไทยนนั้
สมเดจ็ พระเจา บรมวงศเธอ กรมพระยาดำรง
ราชานุภาพทรงแสดงพระทศั นะไวใ นพระนิพนธ
เรื่อง"ตำนานหนังสอื พระราชพงศาวดาร"
ในพระราชพงศาวดารฉบบั พระราชหัตถ
เลขาเม่ือ พ.ศ. 2457 ถงึ การแบงยุคสมยั
ทางประวัตศิ าสตรข องไทยไววา "เรอ่ื งพระราชพงศาวดารสยาม
ควรจัดแบง เปน 3 ยคุ คือ เมื่อกรุงสุโขทัยเปน ราชธานียคุ 1
เม่อื กรงุ ศรีอยุธยาเปน ราชธานยี ุค 1
เมื่อกรุงรัตนโกสินทรเปน ราชธานยี ุค 1

ยคุ กอ นประวตั ศิ าสตร
มีหลักฐานบง ชี้วามีมนษุ ยอ ยอู าศยั ในอาณาเขตประเทศไทย
ปจ จุบนั อยา งตอ เนื่องมาตง้ั แตยคุ หินเกาอยางนอ ยราว 20,000 ป
4 พบหลักฐานการปลกู ขาวเกา แกสุดเมื่อ 2,000 ปก อ น
คริสตกาล:4 ยคุ สำรดิ เกดิ ขึน้ ระหวาง 1,250–1,000 ป
กอนคริสตกาลโดยคาดวา รับมาจากตอนใตข องจีน
4 แหลงโบราณคดบี านเชียงในจงั หวดั อุดรธานจี ดั เปน ศูนย
การผลิตทองแดงและสำรดิ เกาแกท ส่ี ดุ ในเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต
ประมาณ 500 ปกอนครสิ ตกาลเริม่ ปรากฏการใชเ หล็ก
อาณาจกั รฟนู นั เปน อาณาจักรแรกสุดและทรงอำนาจ
ทส่ี ดุ ในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต เจรญิ ข้นึ เม่ือศตวรรษท่ี 2
กอ นครสิ ตกาล[24]:5 ตอมา ชาวมอญอาศยั ชวงทฟี่ ูนนั
เส่ือมลงตัง้ อาณาจกั รของตน คอื อาณาจักรทวารวดี
และอาณาจักรหริภุญชัยในครสิ ตศ ตวรรษที่ 6 สว น
ชาวเขมรต้งั อาณาจกั รใหญม ศี นู ยกลางอยูที่องั กอร
ในคริสตศตวรรษท่ี 9 7 อาณาจกั รตามพรลงิ ก
เปน รัฐมลายทู คี่ วบคุมการคา ผานชองแคบมะละกา
ที่ทรงอำนาจที่สดุ เจรญิ ขึน้ ในคริสตศ ตวรรษที่ 10

ไทยสยามจัดอยใู นกลุมชาวไท (Tai people) ซง่ึ ปจจุบันอาศัย
อยใู นบรเิ วณทศิ ตะวันออกเฉียงใตของทวีปเอเชยี แผนดนิ ใหญ
โดยมีภาษารวมกัน[26]:2 หลกั ฐานจนี บนั ทึกถงึ ชาวไทครั้งแรก
ในศตวรรษท่ี 6 กอนคริสตกาล เดมิ มแี นวคดิ เกย่ี วกบั ถิ่นกำเนดิ
ของชนชาตไิ ทอยหู ลายแนวคดิ เดวิด เค. วยั อาจ
(David K. Wyatt) ระบวุ า บรรพบุรุษของชาวไทใน
ประเทศลาว ไทย พมา อินเดยี และจนี ปจจุบันเปนกลมุ
ทอี่ าศยั อยใู นแถบเดยี นเบยี นฟใู นชว งครสิ ตศตวรรษที่ 5 ถงึ 8

อาณาจักรสโุ ขทยั และแควน ตา ง ๆ

เม่ือจกั รวรรดขิ แมรและอาณาจกั รพกุ ามเสือ่ มอำนาจเมอื่ ตน คริสตศ ตวรรษที่ 13
ทำใหเ กิดรัฐใหมข้นึ เปนจำนวนมากในเวลาไลเ ล่ยี กนั อาณาจักรของชาวไท
กนิ อาณาบรเิ วณต้งั แตทศิ ตะวันออกเฉยี งเหนอื
ของประเทศอนิ เดียปจ จบุ ันจนถงึ ทิศเหนอื ของลาว
และลงไปถงึ คาบสมุทรมลาย:ู 38–9 ระหวา งครสิ ตศตวรรษที่ 13
มีประชากรชาวไทอาศัยอยูม่ันคงในอดตี ดนิ แดนแกนกลาง
ของอาณาจักรทวารวดีและอาณาจักรลพบุรี
จนถงึ ดินแดนนครศรธี รรมราช แตไมม ีบนั ทกึ รายละเอยี ด
การเขา มาของชาวไท:50–1 ประมาณคริสตท ศวรรษ 1240
(ประมาณป 1780)

พอขุนบางกลางหาวรวบรวมกำลงั กบฏตอเขมร
และราชาภเิ ษกเปน พระมหากษตั ริยส ุโขทัยพระองค
แรก:52–3 อาณาจกั รสุโขทยั แผขยายดนิ แดนออกไป
อยา งกวา งขวางในรัชสมัยพอขุนรามคำแหงมหาราช
จรดนานและหลวงพระบางทางทศิ เหนอื
นครศรธี รรมราชทางทศิ ใต พกุ ามและมะตะบนั ทาง
ทศิ ตะวันตก:55 อยา งไรกด็ ี อาณาเขตอันกวางใหญนี้
นาจะเกดิ จากการสวามิภกั ดข์ิ องเจา ทองถิน่
มากกวา :55–6 นอกจากน้ี พระองคย ังทรงประดิษฐ
อกั ษรไทย มเี คร่ืองดินเผาสวรรคโลกเปนสนิ คา
ออกสำคญั แตเ สถยี รภาพของอาณาจักรไดอ อ นแอลง
ภายหลงั การสวรรคตของพระองค ในรชั กาลพญาลิไท
อาณาจักรรบั อิทธพิ ลของศาสนาพทุ ธนิกายเถรวาท
แบบลังกาวงศ

อาณาจกั รอยธุ ยาและธนบรุ ี

อาณาจักรอยธุ ยากำเนิดจากลพบรุ ีและสุพรรณบรุ ที อี่ ยใู กลเคียง พระเจา อูทองทรงกอตง้ั
กรงุ ศรอี ยธุ ยาเมื่อป 1893 ในเขตเมืองอโยธยาเดิม[30]:4 การปกครองของอาณาจกั รอยธุ ยา
มีลกั ษณะเปน เครือขายราชรฐั และจงั หวัดบรรณาการทีส่ วามภิ กั ดติ์ อพระมหากษัตริยอยุธยาตาม
ระบบมณฑล[31]:355 เน่ืองจากขาดกฎสืบราชสมบัติ เมอ่ื ใดทมี่ ีการผลดั แผนดนิ จะมี
เจาหรือขนุ นางทรงอำนาจยกทพั เขา เมืองหลวงเพอื่ อา งสิทธ์ิทำใหเ กดิ การนองเลอื ดบอ ยครั้ง[32]
การขยายอาณาเขตชว งแรกอาศัยการพชิ ติ ดนิ แดนและการอภิเษกทางการเมือง[30]:17
ในป 1912, 1931 และ 1974อาณาจักรอยุธยายกทัพไปตีเมอื งพระนคร (นครธม)
เมืองหลวงของจกั รวรรดขิ แมร ไดท ้งั สามครั้ง
ทำใหอ าณาจกั รอยธุ ยาเปนมหาอำนาจแทนจักรวรรดิขแมร การเขา แทรกแซงสโุ ขทยั
อยางตอ เน่ืองทำใหส โุ ขทัยตกเปนประเทศราชและสวนหนึง่ ของอาณาจกั รอยุธยาตามลำดับ
สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถทรงปฏิรปู การปกครองใหม ซึ่งบางสวนไดใ ชม าจนถึงรัชกาล
พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลาเจา อยหู ัว[30]:31 และทรงสถาปนาระบบศกั ดินา
กอ ใหเกิดระบบไพรซงึ่ เปน แรงงานเกณฑใ หราชการปล ะหกเดือน[33]:107 อยางไรก็ดี
การพยายามขยายอำนาจไปยังรัฐสุลตานมะละกาทางใต[ 24]:11, 13 และอาณาจักรลานนาไม
ประสบความสำเรจ็

จากน้นั กรงุ ศรอี ยุธยายงั มุงเพ่ิมความสัมพนั ธก บั ชาตยิ โุ รปตอมาอกี หลายรชั กาล[33]:164–5
ความสมั พนั ธระหวางประเทศของอยุธยารุงเรอื งข้นึ อยางมากในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ
มหาราช ซึ่งสถาปนาความสมั พนั ธท างการทูตกับฝรง่ั เศส ฮอลนั ดา และอังกฤษ ผเู ดินทาง
ชาวยโุ รปในครสิ ตศ ตวรรษท่ี 16 และ 17 ยกอาณาจกั รอยธุ ยาวาเปน สามมหาอำนาจแหง เอเชยี
รวมกบั จนี และอินเดยี [23]:ix อิทธิพลของชาวตา งชาติในกรงุ ศรีอยธุ ยาท่เี พ่มิ ขน้ึ ทำใหเ กดิ ความ
เกลียดกลวั ตา งชาติ จนลงเอยดวยการปฏิวตั ิในป 2231[33]:185–6 อยางไรก็ดี ความสมั พนั ธ
กับชาตยิ ุโรปอ่ืนยงั เปน ปกตแิ ละตอ มาบาทหลวงฝรงั่ เศสกก็ ลับมามอี สิ ระในการเผยแผศ าสนา
[33]:186
อาณาจักรอยุธยาเรม่ิ เส่ือมอำนาจลงราวพุทธศตวรรษที่ 24 รชั กาล
สมเดจ็ พระเจา อยหู ัวบรมโกศถือเปน "สมัยบานเมอื งด"ี ในกรุงศรีอยธุ ยาตอนปลาย[30]:84
ความขัดแยง ภายในติด ๆกันหลายรชั กาล และการสงครามกับราชวงศคองบอง (อลองพญา)
จนสง ผลใหเสียกรุงครั้งทสี่ องเมอ่ื ป 2310 ซ่งึ กอ นหนานั้นกรุงศรีอยธุ ยาวา งเวน จากศึกสงคราม
มากวา 150 ป[34]:22 หลังจากนน้ั บา นเมืองแตกออกเปนกกเปนเหลา รวมทั้งสนิ้ 5 กก
ในปเ ดียวกัน เจา ตากไดร วบรวมไพรพ ลขบั ไลพมา และยายราชธานมี าอยทู ่ีกรุงธนบุรี
พระองคทรงรวบรวมแผนดนิ ใหอ ยภู ายใตพระองค

กรงุ รัตนโกสนิ ทรต อนตน และสมยั อาณานิคม

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา จฬุ าโลกมหาราช
กรุงรตั นโกสินทรส ามารถปอ งกันการเขา ตีของพมา ครงั้ ใหญใ นป 2328
และยตุ กิ ารบุกครองของพมา กอนพระองคส วรรคตสามารถ
สถาปนาอำนาจปกครองเหนอื พืน้ ทีไ่ พศาลอันเปน
ที่ตงั้ ของประเทศลาวและกมั พชู าปจ จุบนั [35] ในป 2364
จอหน ครอวเ ฟร ด ถูกสง มาเจรจาความตกลงการคาฉบับใหม
กับกรงุ รตั นโกสนิ ทรซ ง่ึ เปน สญั ญาณแรกของปญหา
ทีจ่ ะครอบงำการเมอื งสยามในคริสตศ ตวรรษท่ี 19
[36] ในป 2369 กรุงเทพมหานครลงนามสนธสิ ัญญาเบอรน ี
หลังสงครามองั กฤษ-พมา คร้งั ท่หี นึ่งยตุ ิลงดว ยชัยขององั กฤษ[33]:281
ปเ ดยี วกนั เจาอนุวงศแหงเวยี งจันทนทรงกอกบฏเพราะเขา
พระทยั วาองั กฤษจะบกุ กรุงเทพมหานคร แตถูกปราบปราม

ตัง้ แตป ลายครสิ ตศ ตวรรษที่ 19 สยามพยายามทำใหกลมุ ชาติ
พนั ธุภายในราชอาณาจักรใหอ ยใู นฐานะอาณานคิ ม308
ในรชั กาลพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลาเจา อยหู ัวดวยตระ
หนกั ถึงภยั คุกคามจากชาติตะวนั ตก ราชสำนักจงึ ติดตอ
รฐั บาลองั กฤษโดยตรงเพ่ือลดความตึงเครียด[33]:311
ฝา ยรัฐบาลอังกฤษสงเซอรจอหน เบาร่งิ เขา มาทำสนธิสัญญา
เบาวร ิง ซึง่ เปน สนธิสญั ญาไมเปนธรรมฉบบั แรก ๆ อันนำมาสู
การทำสนธสิ ญั ญากับชาติอื่นดวยเง่ือนไขทคี่ ลายกนั หากก็นำ
มาซึ่งการพัฒนาเศรษฐกจิ ในกรงุ เทพมหานครและการคา
ระหวา งประเทศ[37] การเสดจ็ สวรรคตอยา งกระทันหนั
ของพระองคด ว ยโรคมาลาเรียทำใหเจาฟา จุฬาลงกรณฯ
สบื ราชสมบตั ทิ ง้ั ท่ยี งั ไมบ รรลุนิตภิ าวะ โดยมี
สมเด็จเจา พระยาบรมมหาศรสี ุริยวงศ (ชวง บนุ นาค)
เปน ผูสำเรจ็ ราชการ[33]:327

ราชาธิปไตยภายใตรฐั ธรรมนูญ
สงครามโลกครง้ั ท่สี อง และสงครามเยน็

สบื จากปญหาเศรษฐกิจรนุ แรงจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครง้ั ใหญ
และราคาขาวตกลงอยา งรนุ แรง นอกจากน้ียงั มีการ
ลดรายจา ยภาครฐั อยางมากทำใหเ กิดความไมพอใจใน
หมูอภชิ น[24]:25วันที่ 24 มถิ ุนายน 2475 คณะราษฎร
นำปฏวิ ัตเิ ปล่ียนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย
มาเปน ระบอบประชาธปิ ไตย ทำใหค ณะราษฎรเขามามีบทบาท
ทางการเมือง ปลายป 2476 เกดิ กบฏบวรเดช ซ่ึงหวังเปล่ยี นแปลง
การปกครองกลับสสู มบูรณาญาสทิ ธริ าช แตล ม เหลว[33]:
446–8 ป 2477 พระบาทสมเด็จพระปกเกลา เจาอยหู วั
มีความเหน็ ไมล งรอยกับรฐั บาลจึงทรงสละราชสมบัตใิ นป 2478
สภาผูแ ทนราษฎรเลอื กพระวรวงศเธอ พระองคเจาอานนั ทมหิดล
เปนพระมหากษตั ริย ซึง่ ขณะนนั้ ทรงศกึ ษาอยูใ นประเทศสวสิ เซอรแ ลนด

เดือนธนั วาคม 2481 พลตรีหลวงพิบูลสงครามไดเปน
นายกรฐั มนตรี เขาปราบปรามศัตรูทางการเมอื งรวมทั้งตอตาน
ราชวงศอ ยางเปด เผย[33]:457 รฐั บาลมีแนวคดิ ชาตนิ ยิ มและ
ปรับใหเปน ตะวันตก และเรมิ่ ดำเนินนโยบายตอ ตา นจนี และ
ฝรั่งเศส[24]:28 วันท่ี 23 มิถุนายน 2482 มกี ารเปล่ยี นชอื่
ประเทศจาก "สยาม" มาเปน "ไทย" ในป 2484
เกิดสงครามขนาดยอมขน้ึ ระหวา งวิชีฝร่งั เศสกบั ไทย
ทำใหไ ทยไดดนิ แดนเพ่มิ จากลาวและกัมพชู าชวงสนั้ ๆ

ภมู ิประเทศ

ประเทศไทยตั้งอยกู ลางคาบสมทุ รอินโดจีนในเอเชียตะวันออกเฉยี งใตและยงั อยบู นคาบสมทุ ร
มลายดู วย อยรู ะหวา งละติจดู 5° ถึง 21° เหนอื และลองตจิ ูด 97° ถึง 106° ตะวันออก
มีพรมแดนดานตะวันออกตดิ ประเทศลาวและประเทศกัมพูชาทศิ ใตเ ปน แดนตอแดน
ประเทศมาเลเซยี และอา วไทย ทิศตะวันตกติดทะเลอนั ดามนั และประเทศพมา
และทิศเหนอื ตดิ ประเทศพมา และลาว มีแมนำ้ โขงก้ันเปน บางชวง ประเทศไทย
มพี ้ืนท่ี 513,115 ตารางกิโลเมตร เปนอันดบั ท่ี 51 ของโลกและอันดับท่ี 3
ของเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต รองจากประเทศอินโดนีเซยี และเมียนมาร
ประเทศไทยมีอาณาเขตทางทะเล
ประเทศไทยมลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศท่หี ลากหลาย ภาคเหนือเปน พน้ื ท่ภี เู ขาสูงสลบั ซบั ซอ น
จดุ สงู ที่สุดในประเทศไทย คือ ดอยอินทนนท ณ 2,565 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล[48]
รวมท้ังยังปกคลุมดว ยปา ไมอันเปน ตนนำ้ ท่ีสำคัญของประเทศ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ
สวนใหญเปนพื้นทข่ี องที่ราบสูงโคราช สภาพของดินคอนขางแหง แลงและไมคอยเอ้ือ
ตอการเพาะปลูก ภาคกลางเปน ทร่ี าบลุมนำ้ ทว มถงึ มีแมน้ำเจา พระยา แมน้ำใหญท่สี ุดใน
ประเทศซง่ึ เกดิ จากแมนำ้ ปง และแมน้ำนา นทไี่ หลมาบรรจบกนั ที่ปากน้ำโพ จงั หวัดนครสวรรค
ทำใหภ าคกลางเปนภาคทีอ่ ดุ มสมบูรณท ส่ี ุด

ภมู ิอากาศ

ภมู ิอากาศของไทยสว นใหญเ ปนแบบ "
ภมู ิอากาศรอนชนื้ เขตรอนหรือสะวนั นา"
ตามการแบงเขตภูมอิ ากาศแบบเคปิ เปน[50]
สวนปลายใตส ดุ และตะวนั ออกสุดของประเทศ
มีภูมิอากาศแบบมรสมุ เขตรอ น
ประเทศไทยมอี ุณหภูมิเฉลีย่ ระหวา ง 18–34 °C[51]
ประเทศไทยมี 3 ฤดูกาล
ฤดแู รกเปน ฤดูฝนหรอื ฤดูมรสมุ ตะวนั ตกเฉยี งใต
(กลางเดือนพฤษภาคมถงึ กลางเดอื นตลุ าคม)
ฝนตกหนักทส่ี ดุ ในเดอื นสิงหาคมและกันยายน[52]:2
ฤดูหนาวหรอื ฤดูมรสุมตะวนั ออกเฉยี งเหนอื เร่ิม
ตั้งแตกลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกมุ ภาพันธ
พ้นื ทส่ี ว นใหญของประเทศมีอากาศแหงและอุณหภมู ิไมร อนมาก
ยกเวนภาคใตท ีม่ ฝี นตกหนัก โดยเฉพาะอยางยงิ่ ระหวา งเดอื นตลุ าคมถึงพฤศจกิ ายน[52]:2
สว นฤดูรอ นหรือฤดกู อ นมรสมุ กินเวลาตัง้ แตก ลางเดือนกุมภาพนั ธถ งึ กลางเดือนพฤษภาคม
ซ่งึ มอี ากาศรอ น สำหรบั ภาคเหนือ ตะวนั ออกเฉยี งเหนือ กลางและตะวนั ออกของประเทศไทย

การเมืองการปกครอง

ราชธานีของคนไทยแตโ บราณลว นปกครองระบอบราชาธปิ ไตย
ตงั้ แตสมยั อาณาจักรอยธุ ยาเปน ตนมา มีการรวมอำนาจปกครอง
ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลาเจาอยูหัวซ่ึง
เปน การสถาปนาระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชยแ บบตะวนั ตก
ครน้ั วันท่ี 24 มถิ นุ ายน 2475 คณะราษฎรเปลยี่ นแปลง
การปกครองมาเปน ราชาธิปไตยภายใตรฐั ธรรมนญู

พระมหากษัตริยพระองคป จจบุ นั ไดแก
พระบาทสมเดจ็ พระวชิรเกลา เจาอยหู ัวซง่ึ ทรงราชยตง้ั แตป 2559
ทรงถกู จำกดั พระราชอำนาจตามรัฐธรรมนญู และมสี ถานภาพเปน
ประมุขแหง รฐั ในทางพิธกี าร ทรงเปน จอมทพั ไทย
กฎหมายบัญญตั ิใหพระมหากษัตริยท รงเปน พุทธมามกะ
และเปน อัครศาสนปู ถมั ภก ทรงมีอำนาจแตง ตัง้ รัชทายาท
พระราชทานอภยั โทษ และพระราชทานพระบรมราชานญุ าต
อยา งไรกด็ ี พระมหากษัตรยิ ย ังมกี ารแทรกแซงการเมอื งไทย
โดยตรงอยูเปนระยะ และรัฐธรรมนูญยงั เปดชองให
พระมหากษตั ริยทรงใชพระราชอำนาจวินิจฉยั ไดตามประเพณี
พระมหากษัตริยเปน ท่ีเคารพสกั การะ และความผดิ ตอองค
พระมหากษตั รยิ ถ อื เปน อาชญากรรมรายแรงในประเทศ
ประเทศไทยมีรฐั ธรรมนูญมาแลว 20 ฉบับ นบั เปนประเทศทีม่ รี ฐั ธรรมนูญมากที่สุด
ในทวปี เอเชยี ประเทศไทยขาดเสถยี รภาพทางการเมอื งสงู และมีรัฐประหารหลายคร้งั
รัฐธรรมนญู มกั ถูกเปลยี่ นโดยผลของรัฐประหาร ประเทศไทยมีรฐั ประหารมากทส่ี ุดในโลก
ในประวตั ิศาสตรร ว มสมัย[57] ในป 2559

การแบงเขตการปกครอง

ประเทศไทยเปน รฐั เดยี่ ว ตามพระราชบญั ญัตริ ะเบยี บบริหารราชการแผน ดิน พ.ศ. 2534
มีการจดั ระเบยี บราชการออกเปน สามระดบั ไดแ ก ราชการสว นกลาง ราชการสว นภมู ภิ าค
และราชการสวนทองถ่นิ การปกครองสว นภมู ิภาคจัดระเบียบเปน 76 จงั หวดั
โดยจังหวัดเปน การแบงเขตการปกครองระดับบนสดุ 878 อำเภอ 7,255 ตำบล[13]
ผวู าราชการจงั หวดั นายอำเภอและปลัดอำเภอมาจากการแตง ต้งั ของรฐั บาลกลาง
จงั หวดั ลา สุดของประเทศไทย คอื จังหวัดบงึ กาฬซ่งึ แยกจากจงั หวัดหนองคายในป 2554
ประเทศไทยมีองคการปกครองสว นทอ งถ่นิ ในระดบั ตำบล เมอื งและนครรวม 7,852 แหง[62]
สำหรับกรุงเทพมหานครและเมอื งพัทยาเปนองคก ารปกครองสวนทอ งถนิ่ รูปแบบพิเศษ
สำหรับปริมณฑลและภมู ิภาคไมใ ชการแบง เขตการปกครองตามกฎหมาย ทั้งนี้
มีการแบง ประเทศไทยออกเปน 4 ถึง 6 ภาค แลวแตแ หลงอา งองิ

ความสัมพนั ธระหวา งประเทศ

อาณาจักรโบราณของไทยมีความสัมพันธเปนรฐั บรรณาการของจีนสวนความสมั พนั ธ
กับรัฐใกลเคียงในเอเชยี ตะวันออกเฉียงใตแผน ดนิ ใหญจะเนน การรวบรวมอาณาจกั ร
ของคนไทซึง่ รวมทัง้ สุโขทยั ลานนา นครศรธี รรมราช
และลานชาง สว นความสมั พันธกบั พมา และเวยี ดนาม
เปนไปในลกั ษณะการทำสงครามเพอ่ื แยง ชงิ ความเปน ใหญ
โดยมกี ารแยงชงิ ความเปน ใหญเ หนอื กัมพชู ากับเวียดนาม
ต้งั แตก รุงศรอี ยุธยาจนถงึ กรงุ รัตนโกสินทรต อนตน
สวนความสัมพนั ธดานการคานั้น กรุงศรีอยุธยามกี ารคาขาย
กบั ชาติในเอเชียและตะวันตกและเปนเมอื งทาสำคญั
นบั แตรัชกาลพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจาอยูหวั ประเทศสยามเผชิญกบั ลัทธจิ กั รวรร
ดนิ ิยมตะวนั ตก นำไปสูก ารลงนามสนธิสญั ญาเบาวรงิ ซึง่ เปนสนธสิ ัญญาไมเ ปนธรรม
รฐั บาลลงนามสนธสิ ัญญาทำนองเดียวกันกบั ชาตติ ะวนั ตกหลายประเทศเพ่อื หวังสรา ง
ความสัมพันธแ บบพหภุ าคีเพ่อื ใหชาตเิ หลา นัน้ ถว งดุลกนั เอง

ประเทศสยามไมตกเปนอาณานคิ มของชาตติ ะวันตกซ่งึ สาเหตบุ างสวนเนอ่ื งจากบริเตน
และฝร่งั เศสตกลงใหส ยามเปน รฐั กนั ชน ประเทศสยามเขารวมสงครามโลกคร้ังทห่ี นึง่
โดยเขา กบั ฝายสัมพนั ธมติ ร ทำใหไ ดแ กไขสนธสิ ัญญาไมเ ปน ธรรม และในสงครามโลก
คร้ังท่สี อง รฐั บาลไทยเขารว มกับญป่ี นุ แตกลับไดสถานะผูชนะสงครามไปดว ย จนไดชอื่ วา
"การทูตไมไผ" หรอื "การทตู ลตู ามลม

กองทพั

พระมหากษตั รยิ ด ำรงตำแหนง จอมทพั ไทยโดยนติ ินยั ในทางปฏบิ ัติ
กองทัพอยภู ายใตการบรหิ ารจัดการของกระทรวงกลาโหม
มรี ัฐมนตรวี าการกระทรวงกลาโหมเปนผูส ั่งการ
และอยูภายใตการบังคบั บญั ชาของกองบัญชาการกองทพั ไทย
โดยมีผบู ญั ชาการทหารสูงสุดเปนผูบัญชาการ
กองทัพไทยแบง ออกเปน 3 เหลาทัพ ไดแก
กองทพั บก กองทพั เรือ และกองทพั อากาศ
ทุกวนั น้กี องทพั ไทยมกี ำลังทหารท้ังส้ิน 1,025,640 นาย
และมกี ำลงั หนุนกวา 200,000 นาย
และมกี ำลังก่ึงทหารประจำการกวา 113,700 นาย[68] ในป 2558
เครดิตสวิสจัดอนั ดบั วาประเทศไทยมีดัชนกี ำลงั ทางทหารสงู
เปนอันดบั ท่ี 16 ของโลก[69] งบประมาณกลาโหมเพ่ิมขนึ้ เกือบสามเทา จาก 78,100 ลา นบาท
ในป 2548 เปน 207,000 ลานบาทในปง บประมาณ 2559 คิดเปน ประมาณรอ ยละ 1.5
ของจดี พี ี
ประเทศไทยมีการเกณฑทหาร ปจจุบนั ประเทศไทยเปนประเทศอำนาจทางบกตามแบบ
ทส่ี ำคัญในเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใตแผน ดนิ ใหญ พรอ มทง้ั กองทัพอากาศขนาดใหญพ อสมควร
และมสี มรรถนะกองทัพเรือทเี่ พมิ่ ขน้ึ [72]:26 อยา งไรก็ดี การซ้ือเรือหลวงจักรีนฤเบศร
เรอื บรรทุกเครือ่ งบิน มปี จ จัยดานเกยี รตภิ มู ิเขามาเกี่ยวขอ งนอกเหนอื จากประโยชนใ ชสอย
[72]:33 ประเทศไทยเคยสงกำลังพลเขารวมภารกจิ รกั ษาสนั ตภิ าพของสหประชาชาติ ไดแก
ประเทศกัมพชู า ประเทศตมิ อรต ะวันออก และดารฟรู  ประเทศซดู าน

อาชญากรรมและการบงั คบั ใชก ฎหมาย
คดอี าชญากรรมรวมทั่วประเทศเพมิ่ ข้นึ เฉลีย่ เดือน
ละประมาณรอ ยละ 1.3 ระหวางป 2540–2554
ในชวงนโยบายปราบปรามยาเสพตดิ ของนายกรฐั มนตรี
ทกั ษณิ ชินวตั ร (กมุ ภาพนั ธ– เมษายน 2546)
อาชญากรรมยาเสพตดิ ลดลงรอยละ 64.6 แตก ารฆาคน
และอาชญากรรมอ่ืนตอบุคคลเพิ่มขนึ้ [77]:162
จังหวดั ชลบรุ ีและภูเกต็ เปนจังหวดั ท่มี อี าชญากรรมสูงสุด
สองอนั ดับแรก แตสวนใหญไ มใชอ าชญากรรมรนุ แรง
[77]:162 อัตราชำระคดี (clear-up) ของตำรวจโดย
เฉลี่ยอยทู รี่ อยละ 86.78 ระหวางป 2550–2554[77]:
163 อตั ราอาชญากรรมถว งนำ้ หนักแปรผนั ตรงกับ
จำนวนแรงงานเขาเมืองมชิ อบดว ยกฎหมาย
แตแ ปลผกผนั กบั คะแนนทดสอบทางการศกึ ษาระดับชาติ
จำนวนพระภกิ ษุและความหนาแนน ของประชากร[77]:
163 ประเทศไทยมีปญ หาจำนวนอาวธุ ปน มาก
ชาวไทยประมาณรอ ยละ 10 เปน เจาของปน และมอี ัตรา
การเสียชวี ติ เกีย่ วกับปนท่มี รี ายงานสูงสุดในทวปี เอเชยี
[78] สหประชาชาติวจิ ารณประเทศไทยวาไมสามารถ
ขจดั ความเปนทาสและการละเมิดสิทธิมนุษยชนในภาค
ประมง

เศรษฐกิจ

ประเทศไทยมีเศรษฐกจิ แบบผสม ประเทศไทยมีเศรษฐกจิ ใหญj
เปนอนั ดบั สองในเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต รองจาก
ประเทศอินโดนเี ซยี โครงการพฒั นาแหงสหประชาชาติจัด
ใหประเทศไทยเปน "ผูประสบความสำเร็จสูง"
ในเอเชยี ตะวันออก[93] ในป 2556 ประเทศไทยมดี ชั นีการรบั รู
การทจุ รติ คอ นขางต่ำ โดยอยอู นั ดับที่ 102 จาก 177 ประเทศ
[94] ธนาคารโลกจดั ใหประเทศไทยเปนประเทศมรี ายได
ปานกลาง-สูงในป 2554[95]
ประเทศไทยมมี ูลคาการสง ออกเปนอันดับที่ 24 ของโลก ในป 2556 การสงออกเปน สัดสว น
74% ของจีดพี [ี 96] ภาคอุตสาหกรรมมสี ดั สว นตอ จดี พี ีมากท่ีสุดคือ 38.1% ภาคการคาสง
คาปลกี มีสดั สวนตอจีดพี ี 13.4% ภาคการขนสง และการสอ่ื สารมสี ัดสวนตอจดี พี ี 10.2%
ภาคเกษตรกรรมมสี ดั สว นตอ จดี พี ี 8.3% ในป 2552–2553 ประเทศไทยสง ชนิ้ สวนและ
สวนประกอบออก ซง่ึ อยูใ นอตุ สาหกรรมยานยนตแ ละอเิ ล็กทรอนกิ สเ ปนสำคญั มูลคา 48,000
ลานดอลลา รสหรัฐ หรือ 25% ของมูลคาการสง สนิ คา ออก[93] มมี ูลคาการนำเขา เปน อนั ดับท่ี
23 ของโลก ประเทศคคู าหลัก ไดแก ประเทศจนี ญี่ปนุ สหรัฐอเมรกิ า มาเลเซีย สงิ คโปร
อินโดนีเซีย สหรัฐอาหรบั เอมิเรตส ออสเตรเลยี ฮองกงและเกาหลใี ต[97] เครือ่ งจักรเปน
ทง้ั สนิ คา นำเขาและสงออกที่สำคัญทสี่ ดุ ของไทย[98] องคก ารความรว มมอื ระหวา ง
ประเทศแหง ญีป่ ุน (JICA) เปน เจา หน้ีตางประเทศรายใหญทส่ี ดุ ของไทย[

ความมั่งค่งั ความยากจนและความเหลือ่ มลำ้

ประเทศไทยมคี วามมั่งคัง่ มัธยฐานตอผูใ หญห นึง่ คน 1,469
ดอลลารสหรฐั ในป 2559[108]:98 เพมิ่ ขึน้ จาก
605 ดอลลารสหรฐั ในป 2543[108]:34
ประเทศไทยจดั อยูใ นอนั ดับท่ี 55
ของดัชนคี วามม่ันคงทางอาหารโลกในป 2560[109]
หลงั ภาวะเศรษฐกจิ ถดถอยคร้ังใหญ
ภาคครวั เรือนยงั มีสภาพคลองดี
และมีความสามารถในการดำรงการบริโภคได
แมม รี ายไดสทุ ธิตอคาใชจ ายลดลงเม่ือเทยี บกบั ป 2549

แตก ารบรโิ ภคไมไดล ดลง[91]:3 ในป 2559 ดชั นีการพฒั นามนษุ ยของไทยอยูในอันดับที่ 87
[11] และดชั นีการพฒั นามนุษยท ปี่ รบั ความเหลอ่ื มลำ้ แลวอยอู ันดบั ท่ี 70[110]
กรุงเทพมหานครซ่ึงมีผลิตภณั ฑจ ังหวดั สูงสดุ มีมลู คาผลิตภัณฑจ งั หวัดเปน 406.9
เทาของจังหวัดแมฮอ งสอนซง่ึ มนี อยทีส่ ดุ

ในป 2560 ครัวเรอื นมีรายไดเฉล่ยี เดอื นละ 26,946 บาท
[112]:1 ครัวเรอื นทม่ี รี ายไดสูงสุดรอ ยละ 20 มสี วนแบง
รายไดค ิดเปน รอ ยละ 45.0 และครัวเรอื นทมี่ รี ายไดตำ่ สดุ
รอ ยละ 20 มีสว นแบง รายไดคิดเปน รอยละ 7.1[112]:
4 กลุมประชากรรอยละ 40 ท่ีมีรายไดต ่ำสุดมีรายไดต ำ่ กวา
5,344 บาทตอคน

ในป 2556 ผปู ระทวงกลมุ กปปส. สวนใหญ (รอ ยละ 32) มรี ายไดค รวั เรอื นเกนิ 50,000 บาท
ตอ เดอื น สวน นปช. สว นใหญ (รอ ยละ 27) มรี ายไดครัวเรอื น 10,000–20,000 บาท
ตอ เดอื น[114]:7

เกษตรกรรม
การพัฒนาการเกษตรตั้งแตค ริสตท ศวรรษ 1960
สงเสริมการเปล่ยี นผา นสเู ศรษฐกจิ อุตสาหกรรม
ของประเทศ[117] ในพนื้ ทีช่ นบท
อาชีพเกษตรกรรมคดิ เปนก่ึงหน่ึงของการจางงาน
[117] ในป 2555 ประเทศไทยมที ดี่ ินเพาะปลกู
ได 165,600 ตารางกิโลเมตร คดิ เปน 32.3%
ของพ้ืนทีป่ ระเทศ
ประเทศไทยเปน ผูผ ลติ และสงออกยางรายใหญท ี่สุดของโลก
[121] คดิ เปนรอยละ 40 ของยางธรรมชาตโิ ลก[122]
พชื ทม่ี มี ลู คาการผลิตสูงสดุ อน่ื ไดแ ก ออย มนั สำปะหลัง
เน้ือไก เน้ือหมู มะมวง มังคดุ ฝร่ัง สปั ปะรด รวมทั้งพวกผลไม
เขตรอ น[118] กุง ขา วโพดและถวั่ เหลอื ง

ประเทศไทยไดชอื่ วาเปนแหลงผลติ อาหารท่สี ำคญั ของโลก
และเปน ผูสงออกอาหารรายใหญอนั ดบั 5 ของโลก[124]
ประเทศไทยเปนผผู ลติ และสง ออกผลิตภณั ฑนมรายใหญส ุดในอาเซียน

อตุ สาหกรรม

บริษัทเกือบทั้งหมดของไทย กวา 2.7 ลานวิสาหกจิ คิดเปนรอ ยละ 99.7 จดั เปน วสิ าหกิจ
ขนาดกลางและขนาดยอม (SME) ในป 2560 SME คดิ เปน การจา งงานรอ ยละ 80.3
ของการจางงานท้ังหมด (13 ลานคน) ในป 2556 สัดสว นตอจดี ีพขี อง SME
อยทู ี่รอยละ 37.4 มีรายงานวา SME รอยละ 70 ปด กิจการภายใน "ไมก ปี่ 

อปุ กรณไ ฟฟาและอเิ ล็กทรอนกิ สเ ปน ภาคสง ออกใหญส ุดของไทย
คดิ เปนประมาณรอ ยละ 15 ของการสงออกทงั้ หมด ในป 2557
การสงออกดังกลา วรวมมูลคา 55,000 ลา นดอลลารสหรฐั
มคี นงานประมาณ 780,000 คนในป 2558 คดิ เปนรอยละ 12.2
ของการจางงานทัง้ หมดในภาคการผลติ แตผ ูผลติ กำลังยายการผลิต
ไปยงั ประเทศที่มคี าแรงถูกกวา ประเทศไทย

พลังงาน

ประเทศไทยเปน ผนู ำน้ำมนั และแกส ธรรมชาติเขาสทุ ธิ
มีการผลิตและปรมิ าณสำรองน้ำมันนอ ยและตอ งนำเขา
เปน สวนใหญเพอ่ื การบริโภค แมวา มีปรมิ าณ
สำรองแกสธรรมชาตทิ ่พี สิ ูจนแลวขนาดใหญ
แตยังตอ งนำเขา เพือ่ ใหเพยี งพอกบั อปุ ทานในประเทศ
การบริโภคพลังงานหลักของประเทศไทยมาจากเช้ือเพลิง
ซากดกึ ดำบรรพ

คดิ เปนกวา 80% ของท้ังหมด ในป 2553 ประเทศไทย
บริโภคพลงั งานจากนำ้ มนั มากทีส่ ดุ (39%) รองลงมาคือ
แกส ธรรมชาติ (31%) ชีวมวลและของเสีย (16%)
และถานหนิ (13%) ประเทศไทยเปน ผนู ำเขา นำ้ มนั
รายใหญอ ันดบั สองของเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตร องจาก
ประเทศสงิ คโปร เชอ้ื เพลงิ ดีเซลเปน สดั สว นหนึ่งในสาม
ของผลติ ภัณฑน ้ำมนั และเปน เช้อื เพลิงหลกั สำหรับ
การขนสง
ในป 2554 ประเทศไทยมสี มรรถภาพติดตัง้ ผลิตไฟฟา ประมาณ 32.4 กกิ ะวัตต โดยผลติ จาก
แกสธรรมชาตมิ ากทีส่ ดุ (71%) ประเทศไทยคิดสนับสนนุ พลังงานนิวเคลยี รเพอื่ ลดการ
พ่ึงพาแกส ธรรมชาติ แตห ลงั ภัยพบิ ตั ินิวเคลยี รฟกุ ุชิมะไดอชิ ใิ นปนนั้ ทำใหโรงไฟฟา
นิวเคลียรแ หง แรกทเ่ี สนอถกู เล่ือนไปหลังป 2569

การขนสง

การขนสง ทางถนนเปน ภาคหลกั ของการขนสงผูโดยสาร
และคาระวางในประเทศไทย[269
โดยคดิ เปนรอ ยละ 85 และ 86 ของการขนสงทางบก
ทง้ั หมดตามลำดบั [133]:25 ประเทศไทย
มีทางหลวงความยาว 390,000 กิโลเมตร[134]
และมีเครือขายถนน 462,133 สาย[135]
เปน เครอื ขา ยทางหลวง 51,776 กิโลเมตร
ทเี่ ช่อื มภาคตา ง ๆ ของประเทศ มีทางดว นสองเสน ทาง
ซึง่ เช่ือมกรุงเทพมหานครกับเขตอตุ สาหกรรมโดยรอบ
รวมระยะทาง 150 กโิ ลเมตร[133]:22
อตุ สาหกรรมขนสง คาระวางในประเทศไทย
อาศยั รถบรรทกุ ถึงรอ ยละ 80[132]:276 ในป 2560
ประเทศไทยมียานพาหนะจดทะเบยี น 37 ลานคัน เปน รถจักรยานยนต 20 ลา นคนั
และมที ไี่ มไดจดทะเบียนอีกหลายลานคัน[135] ในป 2555 ประเทศไทยมีอตั ราเปนเจาของ
ยานพาหนะ 488 คนั ตอประชากร 1,000 คน มากเปน อันดับสองของอาเซยี น[136]:40
ในป 2561 มรี ถแท็กซี่ขนึ้ ทะเบียนทัว่ ประเทศ 80,647 คัน

การทอ งเทยี่ ว
ในป 2560 ประเทศไทยมนี ักทองเทยี่ วชาวตางชาติ 35.38 ลา น
คนจำนวนนกั ทองเที่ยวเตบิ โตข้นึ อยางรวดเรว็ จากเดิมที่มี
ชาวตา งชาติ 336,000 ราย และทหารท่ีเขา มาพกั 54,000 นาย
ในป 2510ประเทศท่นี ักทอ งเท่ยี วเดินทางเขา ประเทศมากทสี่ ดุ
ไดแก จีน มาเลเซีย เกาหลีใต ญี่ปุนและลาว
ประเทศไทยจดั อยูใ นอันดบั ท่ี 9 ของโลกในดา น
จำนวนนกั ทองเที่ยวตางชาตใิ นป 2559[147]
รายงานความสามารถแขงขนั การเดินทาง
และการทองเทยี่ วป 2558 จดั อนั ดบั ประเทศไทย
อยูในอนั ดับท่ี 35 จาก 141 ประเทศ โดยประเทศไทย
มคี ะแนนสูงในดา นทรพั ยากรธรรมชาติและโครงสรา ง
พื้นฐานบรกิ ารนกั ทองเทย่ี ว แตม ีคะแนนต่ำในดา นความย่ังยืน
ทางสิ่งแวดลอ มและความปลอดภยั และความม่ันคง

วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

ประเทศไทยจดั เปน ประเทศนวัตกรรมมากทสี่ ดุ อนั ดับที่ 45
ในดชั นีนวตั กรรมบลมู เบิรก ป 2561[151] ในป 2556
ประเทศไทยมีรายจายดา นการวจิ ยั
และพัฒนา 1.7 พันลา นดอลลารส หรัฐ
หรือคดิ เปน รอยละ 0.5 ของจีดีพี
เปนรายจายจากภาครัฐรอ ยละ 51.3
และจากภาคเอกชนรอยละ 48.7
รฐั บาลมีแผนใชสงิ่ จงู ใจภาษีเพื่อเพ่มิ การลงทนุ ของเอกชน

การวจิ ยั และพฒั นาในประเทศไทยมีสัดสวนงานวิจยั
ประยุกตส ูงกวา งานวจิ ยั พ้ืนฐานมาก ขอมลู ในป 2552
พบวา ประเทศไทยมีนักวิจยั 38,500 คนหรอื เทยี บเทา
เตม็ เวลา (FTE) 22,000 คน[152]:74 ประเทศไทย
มจี ำนวนงานวิจยั ตพี มิ พม ากเปน อันดับสามในอาเซยี น
รองจากประเทศมาเลเซียและสงิ คโปร[ 152]:75
ในป 2553 มผี ขู อจดสทิ ธิบัตรในประเทศไทย 1,925 ฉบับ
และมกี ารออกให 772 ฉบบั เกินคร่งึ ของผขู อจดสทิ ธบิ ตั ร
ไมใชพลเมอื ง และคดิ เปนกวา รอ ยละ 90 ของสิทธบิ ัตรท่ี
ออกให

ประชากรศาสตร

ระทรวงมหาดไทยประมาณวา ประเทศไทยมปี ระชากร 69,183,173 คน[154]
ซงึ่ มากเปนอันดบั ที่ 20 ของโลก แตค าดวาประชากรจะลดลงกอนป 2563[155]:i
ประเทศไทยเปน หนึ่งในประเทศท่ีอัตราเจรญิ พันธลุ ดลงเรว็ ท่ีสุดในโลก
ระหวา งป 2513 ถงึ 2533 อัตราเจริญพนั ธรุ ะหวา งประเทศลดลงจาก 5.5 เหลือ 2.2
สาเหตุจากการคมุ กำเนิด ขนาดครอบครัวท่ีปรารถนาลดลง สัดสวนผสู มรสลดลง
และการสมรสชา[155]:i ในป 2552 อตั ราเจรญิ พันธุร วมของไทยอยทู ่ี 1.5[155]:4
ในป 2553 อัตราการเกิดอยางหยาบอยูท่ี 13 ตอ 1,000[155]:31 คาดวาจำนวนผสู ูงอายุ
ในประเทศไทยจะเพิ่มขน้ึ เปน รอ ยละ 15 ภายในป 2573[155]:32 จำนวนประชากร
ในวัยทำงานทงั้ หมดจะเร่มิ ลดลงหลงั ป 2563

เมอื งใหญทส่ี ุดในประเทศไทย นครใหญ

31 ธันวาคม 2560 (จากฐานขอ มูลกรมการปกครอง)[159]
ที่ เมอื ง จังหวดั ประชากร ท่ี เมอื ง จังหวดั ประชากร
กรุงเทพมหานคร
กรุงเทพมหานคร
นนทบรุ ี
นนทบรุ ี 1 กรงุ เทพมหานคร ไมมี 5,696,409 11 พัทยา ชลบรุ ี 115,840 ปากเกร็ด
ปากเกรด็
หาดใหญ
หาดใหญ
2 นนทบรุ ี นนทบุรี 256,960 12 นครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช 105,844
3 ปากเกร็ด นนทบุรี 187,239 13 นครสวรรค นครสวรรค 85,931
4 หาดใหญ สงขลา 159,687 14 แหลมฉบัง ชลบรุ ี 80,415
5 นครราชสีมา นครราชสมี า 138,303 15 รังสิต ปทมุ ธานี 79,962
6 เชยี งใหม เชยี งใหม 131,091 16 นครปฐม นครปฐม 78,599
7 อุดรธานี อดุ รธานี 129,680 17 ภเู กต็ ภูเกต็ 78,421
8 สุราษฎรธ านี สุราษฎรธ านี 129,500 18 อุบลราชธานี อุบลราชธานี 76,271
9 เจา พระยาสุรศกั ด์ิ ชลบุรี 124,266 19 เชียงราย เชยี งราย 73,416
10 ขอนแกน ขอนแกน 120,143 20 พษิ ณโุ ลก พษิ ณุโลก 69,906

ศาสนา

รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทยไมระบุศาสนาใดเปนศาสนาประจำชาติ
รัฐธรรมนูญรับรองเสรีภาพในการนบั ถอื ศาสนาของพลเมืองไทยทุกคน
แตก ำหนดใหพระมหากษตั ริยต องนบั ถอื ศาสนาพทุ ธนิกายเถรวาท
กฎหมายหา มกลาวหมน่ิ ประมาทศาสนาพุทธรวมถงึ พระสงฆ
และคมุ ครองศาสนสถานและศาสนพิธีของศาสนาอ่นื

ในรฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 บญั ญตั ิวา
"รัฐพงึ สงเสริมและสนบั สนุนการศกึ ษาและการเผยแผห ลักธรรมของพระพุทธศาสนาเถรวาท
และตอ งมมี าตรการและกลไกในการปองกันมใิ หมกี ารบอนทำลายพระพทุ ธศาสนา
ไมว า ในรปู แบบใด" ในชว งปห ลังมีการเรียกรองใหบ ญั ญตั ิศาสนาพุทธเปน ศาสนา
ประจำชาตใิ นรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย

ภาษา

ประเทศไทยมีภาษาไทยเปน ภาษาทางการ
เปน ภาษาหลักท่ใี ชตดิ ตอส่อื สาร การศกึ ษาและเปน ภาษาพูด
ทใ่ี ชกันทั่วประเทศ โดยใชอักษรไทยเปน รูปแบบมาตรฐาน
ในการเขยี น นอกเหนอื จากภาษาไทยกลางแลว
ภาษาไทยสำเนียงอ่นื ยงั มีการใชง านในแตละภูมภิ าคเชน
ภาษาไทยถ่นิ เหนือ ถ่ินใต และถิ่นอีสาน
รัฐบาลรับรอง 5 ตระกูลภาษา 62 ภาษาในประเทศไทย
นอกเหนอื จากภาษาไทยแลว ในประเทศไทยยังมกี ารใชภาษาของชนกลุม นอยเชน
ภาษาจนี โดยเฉพาะสำเนยี งแตจ ิ๋ว ภาษาลาวในภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ซึง่ บางครั้งนยิ าม
วาภาษาลาวสำเนยี งไทย ภาษามลายปู ต ตานีทางภาคใต นอกจากนก้ี ม็ ภี าษาอนื่ เชน
ภาษากวย ภาษากะยาตะวนั ออก ภาษาพวน ภาษาไทลื้อ ภาษาไทใหญ
รวมไปถึงภาษาทใ่ี ชก นั ในชนเผา ภเู ขา ประกอบดวยตระกูลภาษามอญ-เขมร เชน ภาษามอญ
ภาษาเขมร ภาษาเวียดนาม และภาษามลาบร;ี ตระกลู ภาษาออสโตรนีเซียน เชน ภาษาจาม
ตระกลู ภาษาจนี -ทิเบต เชน ภาษามง ภาษากะเหรยี่ ง และภาษาไตอ่ืน ๆ เชน ภาษาผไู ท
ภาษาแสก เปน ตน

การศึกษา

การศึกษาภาคบงั คับในประเทศไทยเริ่มมขี ึน้ ตง้ั แตป 2464
[172]:104 กฎหมายกำหนดใหรัฐบาลจัดการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน
แบบใหเปลาแกป ระชาชนเปนเวลา 12 ป สว นการศกึ ษาภาคบงั คับ
กำหนดไว 9 ป (ถงึ มัธยมศึกษาปที่ 3) ในปก ารศกึ ษา 2555
มผี ูเรยี นในและนอกระบบโรงเรียน 16,376,906 คน
แบงเปนในระบบ 13,931,095 คน สำนักงานสงเสรมิ การศึกษา
นอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั (กศน.) 2,445,811 คน
นักเรียน นสิ ติ นกั ศกึ ษาในระบบโรงเรยี นมสี ัดสว นในสถานศกึ ษา
รัฐบาลมากกวา เอกชน
ผูเรียนรอ ยละ 99 สำเรจ็ การศึกษาระดบั ประถมศึกษา รอยละ 85 สำเร็จการศึกษา
ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน [173] ประมาณรอ ยละ 75 เรียนตอในระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย
สำหรบั นักเรียนทกุ 100 คนในโรงเรียนประถม มี 85.6 คนศึกษาตอระดบั ม. 1; 79.6 คน
ศึกษาตอ ถงึ ช้ัน ม. 3 และเพียง 54.8 คนศึกษาตอถงึ ระดับ ม. 6 หรือสถาบนั อาชวี ะ[175]
อตั รารูหนังสอื ของไทยอยทู ร่ี อยละ 93.5

สาธารณสุข

ในป 2558 ประเทศไทยมคี วามคาดหมายคงชพี เม่ือเกิด 75 ป (ชาย 71 ป หญิง 79 ป)[185]
ในป 2558 ประเทศไทยมอี ตั ราตายทารก 10.8 ตอการเกดิ มีชพี 1,000 คน

ระหวางป 2552–56 พบวา ชายไทยอายุนอยกวา 60 ป เสียชีวติ จากอบุ ตั เิ หตุทางถนน
มากท่สี ุด รองลงมาเปนการติดเชอ้ื เอชไอวี/เอดส โรคมะเร็งตับ และโรคหลอดเลือดสมอง
สว นหญิงไทยอายุนอยกวา 60 ปเสยี ชีวิตจากเอชไอวี/เอดสม ากทีส่ ุด
สวนสาเหตหุ ลกั อันดับรองลงมาไดแ ก อุบัติเหตุทางถนน โรคหลอดเลอื ดสมอง
และเบาหวาน[187]:141 ในป 2557 สาเหตกุ ารปวยของผูปว ยนอกทีพ่ บมากที่สุด
ไดแ ก โรคระบบกลามเนอื้ เสนเอ็น กระดูกและขอ , โรคระบบยอ ยอาหาร
และโรคของปากและฟน [187]:144 ประเทศไทยมอี ุบัติการณม ะเรง็ ทอน้ำดสี ูงท่สี ดุ ในโลก
ในป 2552 สำนักงานสถติ ิแหงชาตริ ายงานวา ทุก 1,000 การคลอดมชี ีพ
เกดิ จากมารดาวัยรุน 60 การคลอด

วัฒนธรรม

วัฒนธรรมไทยไดรับอิทธิพลหลักจากวฒั นธรรมอนิ เดีย จนี ขอม ตลอดจนวิญญาณนิยม
ศาสนาพทุ ธและศาสนาฮนิ ดู วัฒนธรรมชาตขิ องไทยเปนการสรา งสรรคใ หม
มอี ายไุ ดเพียงประมาณหนง่ึ รอ ยป สมยั สงครามโลกคร้งั ที่สอง หลวงพบิ ลู สงครามสนบั สนนุ
การสงเสรมิ วฒั นธรรมไทยกลางเปนวัฒนธรรมแหงชาตนิ ยิ ามและยับยง้ั มิใหชนกลมุ นอย
แสดงออกซ่งึ วัฒนธรรมของตน วฒั นธรรมพลเมอื งของไทยปจจุบันนิยามวา ประเทศไทย
เปนดินแดนของคนไทยกลาง มีศาสนาเดียวคือ พุทธนิกายเถรวาท และปกครองโดยราชวงศ
จักร[ี 195]:589–90 วฒั นธรรมไทยปจ จุบนั เปนสงิ่ สรางทางสังคมจากสมัยรัฐบาล
ป. พิบลู สงคราม

ศาสนาพทุ ธนิกายเถรวาทเนน วา คนสวนใหญไ มส ามารถตรัสรูแ ละไปถึงนพิ พาน
และดที ีส่ ดุ ท่ีทำไดคือ การสะสมบุญผา นการปฏบิ ตั ิที่เปนพิธกี รรมอยา งสงู เชน
การถวายอาหารพระสงฆและการบรจิ าคเงินเขาวัด

กีฬา

มวยไทยเปนกฬี าประจำชาตไิ ทย นกั มวยไทยมักเปนแชมเปยนระดบั ไลตเ วทของสมาคม
มวยโลกเสมอ[217]:107 ปลายคริสตศตวรรษที่ 19 ประเทศไทยรับกฬี าตะวนั ตกเขา
มาหลายชนดิ โดยเร่มิ มกี ารแขงขันในโรงเรียนในตน คริสตศ ตวรรษที่ 20 ตามมาดว ย
ในระบบการศกึ ษาสมยั ใหม[220]:38 ฟุตบอลเปนกฬี ายอดนยิ มในประเทศไทย[221]
โดยทีมชาตไิ ทยไดแ ชมปฟุตบอลชงิ แชมปแ หง ชาติอาเซยี น 5 สมัย แตย ังไมเ คยผานเขารอบ
ฟุตบอลโลกรอบสดุ ทา ย สวนสนกุ เกอร แบดมนิ ตัน เทนนิส รักบ้ี กีฬาข่ีมา และกีฬาทางนำ้
ไดรบั ความนยิ มรองลงมา สำหรับกีฬาไทยเดิมท่ไี ดรบั ความนยิ มนนั้ ไดแ ก วา วพนนั
(kite fighting) แขง เรือและตะกรอ

บรรณานกุ รม

ประวตั ไิ ทย
เเหลง ทม่ี า https://th.wikipedia.org/wiki/
สืบคน วันท่ี 19กันยายน 2563

การแบงยคุ สมัย
เเหลง ที่มา https://sites.google.com/site/whan075/2-kar-baeng-yukh-smay-
prawatisastr-thiy
สืบคน วนั ที่ 19 กันยายน 2563
ยุคกอ นประวตั ิศาสตร
เเหลง ทมี่ า https://sites.google.com/site/prawatisastrsakl6/khwam-ceriy-
khxng-mnusy-ni-smay-kxn-prawatisastr
สืบคน วันท่ี 19 กันยายน 2563
อาณาจักรสุโขทยั และแควนตา ง ๆ
เเหลงทีม่ า http://huexonline.com/knowledge/32/253/
สบื คนวันท่ี 19 กันยายน 2563
อาณาจักรอยธุ ยาและธนบุรี
เเหลง ทมี่ า https://sites.google.com/a/samakkhi.ac.th/prawati-xanacakr-
thnburi/xanacakr-thnburi
สืบคนวันท่ี 19 กันยายน 2563

ประวัติผูเขียน

ชอ่ื -นามสกลุ ธิตสิ ทุ ธ์ิ แรกชำนาญ
วฒุ กิ ารศึกษา ประกาศนยี รบตั รวิชาชีพ
สาขาวชิ า คอมพิวเตอรก ราฟก
สถานศกึ ษา วทิ ยาลยั เทคโนโลยีไทยบรหิ ารธุรกจิ
วัน/เดอื น/ป 19 กันยายน 2546
ที่อยู สายไหม23 หมูบา น เกาเเสนหา บา นเลขที่ 36/84
E-Mail เเขวงสายไหม เขตสายไหม จงั หวดั กรงุ เทพมหานคร
[email protected]

ประวตั ิการศึกษา ประถมศกึ ษาชน้ั ปที่ 1-6 โรงเรียน ประชานกุ ลู
พ.ศ. 2553-2558 มธั ยมตน โรงเรยี น ประชานุกลู
พ.ศ. 2559-2561 กำลังศกึ ษาอยคู ณะวิชาคอมพิวเตอรก ราฟก
พ.ศ.2562-2563 วทิ ยาลัยเทคโนโลยีไทยบริหารธุรกจิ 43 ถนนพหลโยธิน
เเขวงอนุสวรยี  เขตบางเขน กรงุ เทพมหานคร 10220