กฎกระทรวงการใช้ที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2563

เล่ม ๑๓๗ ตอนท่ี ๙๘ ก หน้า ๑ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกิจจานุเบกษา

กฎกระทรวง

การใชท้ ่รี าชพัสดุ
พ.ศ. 2563

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๕ วรรคหนึ่ง และมาตรา 19 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติ
ทร่ี าชพสั ดุ พ.ศ. 2562 รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงการคลงั ออกกฎกระทรวงไว้ ดังตอ่ ไปน้ี

ข้อ 1 ใหย้ กเลิก
(1) ข้อ 2 หมวด 1 การปกครองดูแลและบารุงรักษาที่ราชพัสดุ ข้อ 3 ถึงข้อ 13
หมวด 2 การใช้ท่ีราชพัสดุ ข้อ 14 ถึงข้อ 22 หมวด 4 การส่งคืนที่ราชพัสดุ ข้อ 34 ถึงข้อ 36
ข้อ 38 และข้อ 39 แห่งกฎกระทรวงว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการปกครอง ดูแล บารุงรักษา ใช้
และจัดหาประโยชนเ์ กยี่ วกบั ทร่ี าชพัสดุ พ.ศ. 2545
(2) ข้อ 1 ข้อ 2 ขอ้ 3 ขอ้ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ขอ้ 11 และขอ้ 12
แหง่ กฎกระทรวงว่าด้วยหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารปกครอง ดแู ล บารงุ รักษา ใช้ และจดั หาประโยชนเ์ ก่ียวกับ
ทีร่ าชพสั ดุ (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2549
(3) ข้อ 1 ข้อ 2 ข้อ 6 และข้อ 7 แห่งกฎกระทรวงวา่ ดว้ ยหลักเกณฑ์และวิธีการปกครอง
ดแู ล บารงุ รักษา ใช้ และจดั หาประโยชนเ์ กย่ี วกบั ท่รี าชพัสดุ (ฉบับท่ี 4) พ.ศ. 2552
ข้อ 2 ในกฎกระทรวงนี้
“ผู้ขอใช้ท่ีราชพัสดุ” หมายความว่า ส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นท่ีขอใช้
ที่ราชพัสดุ
“ผู้ใช้ที่ราชพัสดุ” หมายความว่า ส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินท่ีเป็นผู้ใช้
ปกครอง ดูแล และบารงุ รักษาท่รี าชพสั ดุ
“ผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ที่ราชพัสดุ” หมายความว่า ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐ
ท่ีมีกฎหมายเฉพาะบัญญัติใหอ้ านาจในการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรกั ษาทร่ี าชพสั ดุ
“หนังสือสาคัญสาหรับที่ดิน” หมายความว่า หนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินหรือหนังสือสาคัญ
สาหรบั ท่ีหลวง ตามประมวลกฎหมายทด่ี นิ

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๒ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

“กิจการสาธารณูปการ” หมายความว่า กิจการที่จัดทาขึ้นเพ่ือสาธารณประโยชน์ซึ่งดาเนินการ
โดยส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน เช่น สวนสาธารณะ ลานกีฬา ลานอเนกประสงค์
ศาลาที่พักริมทาง ป้อมตารวจ ป้อมยาม ศูนย์บริการข้อมูลเพ่ือการท่องเที่ยว การติดต้ังป้ายบอกทาง
หรือป้ายประชาสัมพันธ์ของทางราชการ หรือกิจการอื่นในลักษณะทานองเดียวกันตามที่อธิบดีกาหนด
และไม่มีวตั ถปุ ระสงคเ์ ป็นการดาเนินการในเชงิ ธรุ กิจหรือพาณชิ ย์

“กิจการสาธารณูปโภค” หมายความว่า กิจการที่จัดทาข้ึนเพื่ออานวยประโยชน์ในสิ่งอุปโภค
ท่ีจาเป็น ซ่ึงดาเนินการโดยส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น ถนน ไฟฟ้า ประปา
โทรศัพท์ การระบายน้า การส่ือสาร ระบบโครงข่ายคมนาคมที่ใช้ในการสัญจรไปมา หรือกิจการอื่น

ในลักษณะทานองเดียวกันตามที่อธิบดีกาหนด และไม่มีวัตถุประสงค์เป็นการดาเนินการในเชิงธุรกิจ
หรอื พาณิชย์

“เจ้าหน้าที่” หมายความว่า ผู้ซึ่งได้รับมอบหมายจากอธิบดีให้เป็นเจ้าหน้าที่ตรวจสอบ
สภาพทร่ี าชพัสดุ

“อธิบดี” หมายความวา่ อธิบดกี รมธนารกั ษ์
ข้อ 3 ให้ผู้ขอใช้ท่ีราชพัสดุซ่ึงประสงค์จะขอใช้ที่ราชพัสดุเพื่อประโยชน์ในทางราชการ
ในการปฏิบัตติ ามหน้าท่ีและอานาจยืน่ หนังสือแสดงความประสงคข์ อใช้ท่ีราชพัสดุ โดยแจง้ วัตถปุ ระสงค์
ในการขอใช้ทร่ี าชพสั ดุ พร้อมด้วยเอกสารหรอื หลักฐานทเี่ ก่ยี วข้อง ซึ่งอย่างน้อยต้องประกอบด้วยข้อมลู
ดังตอ่ ไปนี้
(1) รายละเอียดเกย่ี วกับโครงการที่จะขอใชท้ ่ีราชพสั ดุ
(2) คาขอต้ังงบประมาณหรือเอกสารการได้รับอนุมัติงบประมาณของโครงการท่ีจะขอใช้
ท่รี าชพสั ดุ

(3) แผนทีแ่ สดงรายละเอยี ด
(ก) ท่ีต้ังและพิกัดของท่ีราชพัสดุ โดยแสดงสถานที่สาคัญ เช่น ศูนย์ราชการหลัก

ของจังหวัดหรืออาเภอ ศาสนสถาน โบราณสถาน หรือสถานศึกษา ในระยะสิบกิโลเมตรจากท่ีต้ัง
ของท่ีราชพสั ดุ

(ข) การใช้ประโยชน์ในท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุในปัจจุบันท้ังแปลง และแสดงการใช้ประโยชน์
ในทด่ี นิ บริเวณข้างเคียง

(4) แผนผงั แสดงการใช้ประโยชน์ในทีด่ ินเฉพาะบริเวณท่ขี อใช้ทรี่ าชพัสดุ โดยแสดงรายละเอียด
เก่ียวกับอาคารและสิ่งปลูกสร้างที่จะปลูกสร้าง ซึ่งมีมาตราส่วนที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ และรับรอง
โดยสถาปนกิ วิศวกร นายช่างโยธา หรือนายชา่ งสารวจ

(5) เอกสารหรอื หลักฐานอืน่ ตามท่ีอธิบดกี าหนด

เล่ม ๑๓๗ ตอนท่ี ๙๘ ก หน้า ๓ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

ในกรณีท่ีราชพัสดุอยู่ในพ้ืนท่ีเดียวกันกับพื้นที่ท่ีส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐแห่งอื่น
มีหน้าที่และอานาจดูแลรับผิดชอบ ให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุยื่นหนังสือแสดงความเห็นของส่วนราชการ
หรอื หน่วยงานของรฐั ดังกล่าวเพอ่ื ประกอบการพจิ ารณาดว้ ย

ขอ้ 4 การยื่นหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุตามข้อ ๓ ให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุยื่น
ณ สถานที่ ดังต่อไปน้ี

(๑) ทีร่ าชพัสดุต้ังอยูใ่ นกรุงเทพมหานคร ให้ยืน่ ตอ่ กรมธนารกั ษ์
(๒) ที่ราชพัสดุต้ังอยู่ในจังหวัดอ่ืนนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้ย่ืนต่อสานักงานธนารักษ์พ้ืนท่ี
ซ่งึ ทรี่ าชพสั ดุต้ังอยู่

การยน่ื หนังสอื แสดงความประสงค์ขอใช้ท่รี าชพัสดุตามวรรคหน่ึง อาจยนื่ โดยทางไปรษณียก์ ็ได้
ข้อ 5 กรณีย่ืนหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุต่อกรมธนารักษ์ตามข้อ ๔ (๑)
เมื่อกรมธนารักษ์ได้รับหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพั สดุและเอกสารหรือหลักฐานถูกต้อง
และครบถ้วนแล้ว ให้กรมธนารักษ์พิจารณาให้แล้วเสร็จภายในหกสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือ
และเอกสารหรือหลักฐานจากผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุ และแจ้งให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุทราบภายในเจ็ดวันนับแต่
วันทกี่ รมธนารักษพ์ จิ ารณาแลว้ เสรจ็
ข้อ 6 กรณีย่ืนหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุต่อสานักงานธนารักษ์พ้ืนที่
ตามข้อ ๔ (๒) เม่ือสานักงานธนารักษ์พื้นที่ได้รับหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพัสดุ
และเอกสารหรือหลักฐานถูกต้องและครบถ้วนแล้ว ให้เสนอความเห็นเพื่อประกอบการพิจารณา
ต่อผู้ว่าราชการจังหวัดภายในย่ีสิบห้าวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานจากผู้ขอใช้
ท่ีราชพัสดุ และให้ผู้ว่าราชการจังหวัดพิจารณาให้ความเห็นภายในสิบห้าวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือ
และเอกสารหรือหลกั ฐานจากสานกั งานธนารักษ์พื้นท่ี

เม่ือสานักงานธนารักษ์พื้นที่ได้รับความเห็นจากผู้ว่าราชการจังหวัดแล้ว ให้สานักงานธนารักษ์
พ้ืนท่ีส่งหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานพร้อมความเห็นของผู้ว่าราชการจังหวัดไปยังกรมธนารักษ์
ภายในเจ็ดวันนับแต่วันที่ได้รับความเห็นจากผู้ว่าราชการจังหวัด และให้กรมธนารักษ์พิจารณาให้แล้วเสร็จ
ภายในย่ีสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานดังกล่าว และแจ้งให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุทราบ
ภายในเจ็ดวันนบั แต่วันท่ีกรมธนารกั ษพ์ ิจารณาแลว้ เสรจ็

ข้อ 7 นอกจากการดาเนินการตามข้อ ๕ และข้อ ๖ เพ่ือให้การใช้ท่ีราชพัสดุเป็นไป
โดยรวดเร็วเพื่อประโยชน์สาธารณะ ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้ผู้ว่าราชการจังหวัด
เป็นผู้มีอานาจพิจารณาหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพัสดุและเอกสารหรือหลักฐานท่ีเกี่ยวขอ้ ง
เพ่อื ทาความตกลงกบั ผู้ขอใช้ทรี่ าชพสั ดไุ ด้ ในกรณีดงั ต่อไปน้ี

(๑) การขอใช้ที่ราชพัสดุเป็นการชั่วคราวในกรณีท่ีมีความจาเป็นหรือเร่งด่วน เพื่อประโยชน์
ในการปอ้ งกันหรือบรรเทาสาธารณภยั

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๔ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

(๒) การขอใช้ที่ราชพัสดุเพ่ือก่อสร้างอาคารที่ทาการ บ้านพัก กิจการสาธารณูปการ หรือ
กิจการสาธารณูปโภค ซ่งึ มเี น้ือท่ที ่ีใชใ้ นการก่อสรา้ งและเนอ้ื ทีท่ ข่ี อใช้ทั้งหมดตามที่อธิบดกี าหนด

เม่ือสานกั งานธนารักษ์พื้นทไ่ี ด้รับหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพัสดุ และเอกสารหรอื
หลักฐานตามข้อ ๓ ถูกต้องและครบถ้วนแล้ว ให้เสนอความเห็นเพ่ือประกอบการพิจารณาต่อ
ผวู้ ่าราชการจังหวัดในระยะเวลาอันสมควร และให้ผู้วา่ ราชการจังหวัดพิจารณาให้แล้วเสร็จภายในสิบห้าวัน
นับแต่วันท่ีได้รับหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานจากสานักงานธนารักษ์พื้นที่ และให้ผู้ว่าราชการจังหวัด
เป็นผู้ทาความตกลงกับผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุ ท้ังน้ี ให้สานักงานธนารักษ์พ้ืนท่ีแจ้งให้กรมธนารักษ์ทราบ
โดยเร็ว

ผู้ขอใช้ท่ีราชพัสดุตาม (๑) อาจยื่นเฉพาะหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุ
โดยไมต่ อ้ งยน่ื เอกสารหรอื หลกั ฐานท่ีเกย่ี วข้องตามขอ้ ๓ ก็ได้

ข้อ 8 กรณีที่มีกฎหมายบัญญัติให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐใดมีหน้าที่และอานาจ
ดูแลรับผิดชอบในพ้ืนท่ีเดียวกันกับที่ราชพัสดุที่ขอใช้ ให้กรมธนารักษ์ในกรณีตามข้อ ๕ และข้อ 6
หรือผู้ว่าราชการจังหวัดในกรณีตามข้อ ๗ แล้วแต่กรณี นาความเห็นของส่วนราชการ หรือหน่วยงาน
ของรัฐตามข้อ ๓ วรรคสอง มาประกอบการพิจารณา ก่อนทาความตกลงใหใ้ ชท้ ่รี าชพัสดุนั้น

ขอ้ 9 ที่ดนิ ทเ่ี ป็นทรี่ าชพสั ดุท่อี ย่ใู นเขตทางหลวงหรือท่ีดนิ ทเ่ี ปน็ ทีร่ าชพัสดทุ ีอ่ ยู่ในความครอบครอง
ของกรมชลประทาน และมพี ้ืนที่เพียงพอสาหรบั กจิ การสาธารณูปการทใ่ี ชพ้ ืน้ ท่ีขนาดเลก็ และมีลักษณะ
ที่ไม่ถาวร ให้ผู้ใช้ท่ีราชพัสดุสามารถให้ความยินยอมในการใช้ที่ดินน้ันเพื่อการดังกล่าวได้ และให้ผู้ใช้
ท่ีราชพสั ดแุ จ้งให้กรมธนารักษท์ ราบโดยเร็ว

ข้อ 10 กรณีผู้ใช้ที่ราชพัสดุใช้ท่ีราชพัสดุเพ่ือประโยชน์แก่การจัดสวัสดิการภายใน
ส่วนราชการซ่ึงเป็นไปตามระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยกา รจัดสวัสดิการภายในส่วนราชการ

โดยมใิ ช่การจัดสวสั ดกิ ารในเชิงธุรกิจ ใหถ้ อื ว่าเป็นการใช้ทร่ี าชพสั ดุเพือ่ ประโยชน์ในทางราชการ
ขอ้ 11 ในกรณีที่มีการใช้ ร้ือถอน หรือดัดแปลงท่ีราชพัสดุ หรือกระทาการใด ๆ อันมี

ผลกระทบต่อสาระสาคัญหรือสถานะของท่ีราชพัสดุ โดยยังเป็นการดาเนินการตามวัตถุประสงค์เดิม
ใหผ้ ้ใู ชท้ รี่ าชพสั ดแุ จ้งกรมธนารกั ษท์ ราบเพ่ือแกไ้ ขรายการทะเบยี นทร่ี าชพัสดใุ ห้ถูกตอ้ ง

เม่ือผู้ใช้ที่ราชพัสดุเปล่ียนแปลงวตั ถุประสงค์การใช้ท่ีราชพัสดุ ให้แจ้งและขอทาความตกลงกับ
กรมธนารกั ษใ์ หม่

ให้นาความในขอ้ ๓ ข้อ ๔ ข้อ ๕ ข้อ ๖ และข้อ ๗ มาใช้บังคบั แก่การขอทาความตกลง
เพื่อเปลี่ยนแปลงวัตถปุ ระสงค์การใชท้ ร่ี าชพัสดตุ ามวรรคสองดว้ ยโดยอนโุ ลม

ขอ้ 12 ผู้ใช้ที่ราชพัสดุซ่ึงประสงค์จะร้ือถอนหรือดัดแปลงอาคารหรือส่ิงปลูกสร้างท่ีเป็น
ท่ีราชพัสดุที่อาจมีผลกระทบต่อคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม หรือสถาปัตยกรรมท่ีควรอนุรักษ์
ของอาคารหรอื สิ่งปลูกสร้าง ตามบัญชีรายช่ืออาคารหรือสิ่งปลูกสรา้ งท่ีอธิบดีกาหนดโดยความเห็นชอบ

เล่ม ๑๓๗ ตอนท่ี ๙๘ ก หน้า ๕ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานเุ บกษา

ของคณะกรรมการท่ีราชพัสดุ ต้องได้รับความยินยอมจากกรมธนารักษ์หรือสานักงานธนารักษ์พ้ืนที่
แลว้ แตก่ รณี ก่อน

ในการขอความยินยอม ให้ผู้ใช้ที่ราชพัสดุแต่งต้ังคณะกรรมการจานวนไม่น้อยกว่าสามคน
โดยอย่างนอ้ ยต้องประกอบด้วยผูแ้ ทนกรมศิลปากรหรือผู้แทนสานกั งานวัฒนธรรมจังหวัดจานวนหนึ่งคน
เพื่อพิจารณาเหตุผลและความจาเป็น ตลอดจนการปฏิบัติตามกฎหมายท่ีเก่ียวข้อง และทาความเห็น
เสนอตอ่ กรมธนารักษ์เพอื่ ประกอบการพิจารณาดว้ ย

ข้อ 13 ผู้ใช้ที่ราชพัสดุซึ่งประสงค์จะรื้อถอนหรือดัดแปลงอาคารหรือส่ิงปลูกสร้างที่เป็น
ท่ีราชพัสดุที่เป็นโบราณสถาน ให้ดาเนินการตามกฎหมายว่าด้วยโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ

และพิพิธภัณฑสถานแหง่ ชาติ
ข้อ 14 การจาหน่ายอาคารหรือส่ิงปลูกสร้างที่รื้อถอน การจาหน่ายวัสดุที่รื้อถอน หรือ

การจาหน่ายต้นไม้ ดิน หรือวัสดอุ ืน่ ๆ ทไ่ี ด้จากท่ีราชพัสดุ ใหผ้ ้ใู ชท้ ่รี าชพสั ดปุ ฏบิ ตั ิใหเ้ ป็นไปตามระเบียบ
ท่ีรัฐมนตรีกาหนด ท้ังนี้ ถ้ามีเงินที่ได้จากการจาหน่ายให้นาส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดินในนามของ
กรมธนารกั ษ์

การจาหน่ายตามวรรคหนึ่ง ให้หมายความรวมถึงการนาวัสดุที่ได้จากที่ราชพัสดุท่ีร้ือถอน
ไปใชป้ ระโยชน์ด้วย

ขอ้ 15 ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุแปลงใดยังไม่มีหนังสือสาคัญสาหรับท่ีดิน หรือหนังสือสาคัญ
สาหรับที่ดนิ สูญหายหรือชารุดจนไม่อาจใชก้ ารได้ หรือต้องการแบ่งแยกกรรมสทิ ธ์ิ หรือสิทธิครอบครอง
ให้ดาเนินการ ดังตอ่ ไปน้ี

(๑) ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุต้ังอยู่ในกรุงเทพมหานคร ให้กรมธนารักษ์เป็นผู้ย่ืนคาขอ และ
ดาเนินการเพ่ือให้ไดม้ าซ่งึ หนงั สอื สาคญั สาหรบั ทีด่ นิ แปลงน้นั

(2) ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุต้ังอยู่ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้สานักงานธนารักษ์
พื้นท่ีซ่ึงท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุตั้งอยู่เป็นผู้ยื่นคาขอและดาเนินการเพ่ือให้ได้มาซึ่งหนังสือสาคัญ
สาหรับที่ดินแปลงน้ัน

ขอ้ 16 ในกรณีท่ีต้องมีการรังวัด การพิสูจน์สอบสวนการทาประโยชน์ การตรวจสอบเนื้อท่ี
หรือในกรณีอื่นใดตามประมวลกฎหมายที่ดิน เพ่ือให้ได้มาซึ่งหนังสือสาคัญสาหรับที่ดินหรือเพ่ือให้ทราบ
แนวเขตทด่ี ินทีเ่ ป็นทีร่ าชพัสดุ ใหด้ าเนนิ การ ดงั ต่อไปน้ี

(๑) ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร ให้กรมธนารักษ์เป็นผู้ยื่นคาขอ โดยให้
กรมธนารักษ์และผู้ใช้ที่ราชพัสดุเป็นผู้นาทาการสารวจรังวัด ให้ถ้อยคาต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ี ระวัง
ชี้แนวเขตท่ีดิน และลงนามรับรองแนวเขตที่ดิน รวมท้ังทาความตกลงในการสอบสวนเปรียบเทียบ
และสอบสวนไกล่เกลย่ี

(๒) ท่ีดินที่เป็นท่ีราชพัสดุตั้งอยู่ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้สานักงานธนารักษ์
พ้ืนที่ซ่ึงท่ีดินที่เป็นท่ีราชพัสดุตั้งอยู่เป็นผู้ย่ืนคาขอ โดยให้สานักงานธนารักษ์พื้นที่และผู้ใช้ท่ีราชพัสดุ

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๖ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

เป็นผู้นาทาการสารวจรังวัด ให้ถ้อยคาต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ระวังช้ีแนวเขตท่ีดิน และลงนามรับรอง
แนวเขตท่ดี นิ รวมทั้งทาความตกลงในการสอบสวนเปรยี บเทยี บและสอบสวนไกลเ่ กลี่ย

ถ้าปรากฏว่า ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุมีอาณาเขต เน้ือท่ี หรือรายการอื่นใดไม่ตรงตามหนังสือ
สาคัญสาหรับท่ีดินหรือหลักฐานทางทะเบียนที่ราชพัสดุ ให้กรมธนารักษ์ หรือสานักงานธนารักษ์พ้ืนท่ี
แล้วแตก่ รณี ดาเนินการแก้ไขให้ถกู ต้อง ทั้งน้ี ให้เป็นไปตามระเบยี บท่รี ัฐมนตรกี าหนด

ขอ้ 17 เพ่ือประโยชน์ในการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาทร่ี าชพัสดุ ให้กรมธนารกั ษ์
มีอานาจดาเนนิ การ ดงั ตอ่ ไปนี้

(๑) โอนหรือรับโอนอสังหาริมทรัพย์ในนามกระทรวงการคลัง

(๒) ดาเนนิ คดที ้ังปวงบรรดาทเ่ี กยี่ วกบั ท่ีราชพสั ดแุ ละทรพั ยส์ ินในทร่ี าชพัสดุ
(๓) ดาเนินการใด ๆ ตามประมวลกฎหมายท่ีดิน ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และ
กฎหมายอ่นื ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การใช้ ปกครอง ดแู ล และบารงุ รกั ษาทรี่ าชพสั ดุ
ในการดาเนนิ การตามวรรคหน่ึง กรมธนารักษ์จะมอบอานาจให้บุคคลอื่นเปน็ ผู้ดาเนินการแทนกไ็ ด้
และจะมอบใหผ้ ู้รับมอบอานาจมอบอานาจต่อไปใหบ้ ุคคลอื่นดาเนนิ การแทนดว้ ยกไ็ ด้
ข้อ 18 ค่าใช้จ่ายในการดาเนินการตามข้อ ๑๕ ข้อ ๑๖ และข้อ ๑๗ ให้จ่ายจาก
เงินงบประมาณของกรมธนารกั ษ์ เว้นแตก่ รณี ดงั ตอ่ ไปน้ี
(๑) กรณีผู้ใช้ท่ีราชพัสดุหรือผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุมีกฎหมายบัญญัติให้สามารถ
นารายไดไ้ ปใชไ้ ด้โดยไม่ตอ้ งนาส่งคลังเป็นรายไดแ้ ผ่นดิน ให้ผู้ใช้ท่ีราชพัสดหุ รือผู้ครอบครองใชป้ ระโยชน์
ที่ราชพัสดนุ ัน้ เปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบค่าใชจ้ ่าย
(๒) กรณีผู้ใช้ที่ราชพัสดุหรือผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุแสดงความประสงค์จะเป็น
ผูร้ ับผิดชอบคา่ ใชจ้ า่ ย

ข้อ 19 ใหผ้ ู้ใช้ที่ราชพสั ดมุ หี นา้ ที่ ดงั ต่อไปนี้
(๑) ดูแลและบารุงรักษาที่ราชพัสดุให้คงอยู่ในสภาพท่ีเหมาะสมแก่การใช้ประโยชน์อยู่เสมอ
และระมดั ระวังมิให้เกดิ การบุกรุกหรอื ความเสียหายใด ๆ แก่ทีร่ าชพสั ดุ
(๒) จัดทารายงานเก่ียวกับการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีราชพัสดุ เสนอต่อ
กรมธนารักษภ์ ายในเดอื นกันยายนของทุกปี
ในระหวา่ งท่ีผูใ้ ช้ทร่ี าชพัสดุปฏิบตั หิ นา้ ทตี่ าม (๑) เจา้ หน้าท่อี าจเขา้ ตรวจสอบสภาพทรี่ าชพัสดุได้
ทง้ั นี้ ใหเ้ จา้ หนา้ ที่แจ้งเปน็ หนงั สอื ให้ผู้ใชท้ รี่ าชพสั ดทุ ราบล่วงหนา้ ไมน่ อ้ ยกว่าเจ็ดวนั
ข้อ 20 ให้ผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุมีหน้าท่ีจัดทารายงานเกี่ยวกับการใช้
ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีราชพัสดุ เสนอต่อกรมธนารกั ษภ์ ายในเดอื นกนั ยายนของทกุ ปี
ในกรณีท่ีผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ที่ราชพัสดุเลิกใช้ที่ราชพัสดุแล้ว ให้ส่งคืนที่ราชพัสดุน้ัน
แกก่ รมธนารกั ษ์ และใหด้ าเนินการตามข้อ ๒๔ ด้วย

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๗ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

ขอ้ 21 ให้กรมธนารักษ์หรือสานักงานธนารักษ์พื้นท่ี แล้วแต่กรณี มีหนังสือแจ้งให้ผู้ใช้
ที่ราชพัสดุซึ่งไม่ปฏิบัติตามข้อ ๑๑ ข้อ ๑๒ ข้อ ๑๓ หรือข้อ ๑๙ และผู้ครอบครองใช้ประโยชน์
ที่ราชพัสดุซ่ึงไม่ปฏิบัติตามข้อ ๒๐ ปฏิบัติให้ถูกต้องภายในสามสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือจาก
กรมธนารักษห์ รอื สานักงานธนารักษ์พืน้ ที่ แลว้ แต่กรณี

ข้อ 22 ผู้ใช้ท่ีราชพัสดุต้องใช้ที่ราชพัสดุตามวัตถุประสงค์ท่ีขอใช้ภายในระยะเวลาสามปีนับแต่
วันท่ีทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ หากไม่ใช้ภายในระยะเวลาดังกล่าว ให้กรมธนารักษ์มีหนังสือ
แจ้งใหผ้ ู้ใชท้ ีร่ าชพัสดชุ แ้ี จงเหตผุ ลต่อกรมธนารักษ์ภายในสามสบิ วันนับแต่วนั ทีไ่ ดร้ ับหนังสือจากกรมธนารักษ์

ข้อ 23 ใหก้ รมธนารักษเ์ รยี กคืนท่ีราชพสั ดจุ ากผู้ใชท้ ่ีราชพัสดไุ ด้ ในกรณดี งั ต่อไปนี้

(๑) เลิกใชท้ ่ีราชพสั ดุ
(๒) ครอบครองที่ราชพสั ดโุ ดยไมไ่ ด้รับอนุญาต
(๓) ไม่ปฏบิ ตั ิตามหนังสือแจ้งจากกรมธนารกั ษห์ รอื สานกั งานธนารักษ์พืน้ ท่ีตามข้อ ๒๑
(๔) ไม่ปฏบิ ัติตามหนงั สือแจ้งจากกรมธนารักษต์ ามขอ้ ๒๒
การเรียกคืนทร่ี าชพัสดุตามวรรคหนึง่ ให้กรมธนารักษจ์ ัดทาเป็นหนงั สือ โดยแจ้งเหตุแห่งการเรียกคนื
และกาหนดระยะเวลาใหผ้ ู้ใช้ท่ีราชพสั ดสุ ง่ คืนท่ีราชพสั ดุด้วย
ข้อ 24 กอ่ นส่งคนื ทรี่ าชพัสดุ ให้ผู้ใช้ท่ีราชพัสดดุ าเนนิ การ ดงั ต่อไปน้ี
(๑) ดาเนนิ การให้ท่ีราชพัสดอุ ยใู่ นสภาพที่เหมาะสม
(๒) แกไ้ ขความเสยี หายท่ีเกิดข้ึนแก่ที่ราชพสั ดุ
(๓) ดาเนินการให้ผู้บุกรุกออกจากที่ราชพัสดุ ทั้งนี้ กรมธนารักษ์อาจจะพิจารณาเข้า
ดาเนินการเอง หรือดาเนินการร่วมกับผู้ใช้ท่ีราชพัสดุ ส่วนราชการอื่น หรือผู้เก่ียวข้องก็ได้ โดยผู้ใช้
ท่ีราชพัสดุมีหนา้ ท่รี วบรวมเอกสารหรือหลกั ฐานทีเ่ กยี่ วขอ้ งใหแ้ ก่กรมธนารกั ษ์

การดาเนินการตามวรรคหนง่ึ ใหผ้ ใู้ ชท้ รี่ าชพัสดุเปน็ ผูร้ บั ผดิ ชอบค่าใชจ้ า่ ยท่ีเกิดข้ึน
ขอ้ 25 กรณีท่ีมีความเสียหายหรอื น่าจะเกิดความเสียหายใด ๆ แก่ที่ราชพัสดุที่เรียกคืนหรือ
ส่งคืน ซ่ึงเกิดจากการกระทาโดยจงใจ หรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง หรือกระทาโดยไม่มีอานาจ
หรือนอกเหนือหน้าท่ีและอานาจ หรือไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ให้กรมธนารักษ์แจ้งขอ้ มูลการกระทาดงั กลา่ ว
แก่หัวหน้าส่วนราชการหรือผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของผู้ใช้ท่ีราชพัสดุ แล้วแต่กรณี
เพอ่ื พจิ ารณาดาเนินการทางวินยั และความรบั ผิดทางแพง่ แก่ผู้ที่ต้องรบั ผดิ ชอบต่อไป
ในกรณีท่ีราชพัสดุน้ันต้ังอยู่ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร นอกจากการดาเนินการ
ตามวรรคหน่ึงแล้วใหแ้ จง้ ผูว้ า่ ราชการจงั หวดั ทราบดว้ ย
ขอ้ 26 ในกรณีท่ีมีปัญหาเก่ียวกับการปฏิบัติตามกฎกระทรวงนี้หรือในกรณีที่มีปัญหาไม่อาจ
ตกลงกันได้เกี่ยวกับการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีราชพัสดุ ให้กรมธนารักษ์เสนอให้
คณะกรรมการที่ราชพสั ดุพจิ ารณา

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๘ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกิจจานเุ บกษา

ข้อ 27 บรรดาระเบียบที่ออกตามกฎกระทรวงว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการปกครอง ดูแล
บารุงรักษา ใช้ และจัดหาประโยชน์เกี่ยวกับที่ราชพัสดุ พ.ศ. ๒๕๔๕ ท่ีใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันท่ี
กฎกระทรวงน้ีใช้บังคับ ให้ใช้บังคับได้ต่อไปเท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับกฎกระทรวงนี้ จนกว่าจะมีระเบียบ
ทอ่ี อกตามกฎกระทรวงน้ีใช้บงั คบั

ข้อ 28 ที่ราชพัสดุท่ีผู้ใช้ที่ราชพัสดุหรือผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุได้ใช้ ปกครอง
ดูแล และบารุงรกั ษาโดยชอบอยใู่ นวนั กอ่ นวนั ทก่ี ฎกระทรวงนใ้ี ช้บงั คบั ใหย้ งั คงใช้ ปกครอง ดูแล และ
บารุงรักษาต่อไปได้โดยไม่ต้องขอทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ใหม่ แต่ต้องปฏิบัติให้เป็นไป
ตามกฎกระทรวงนี้

ให้ไว้ ณ วนั ท่ี 23 พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๖3
อาคม เตมิ พทิ ยาไพสิฐ

รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงการคลัง

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๙ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกิจจานเุ บกษา

หมายเหตุ :- เหตผุ ลในการประกาศใช้กฎกระทรวงฉบบั น้ี คือ โดยท่มี าตรา 19 วรรคสอง แหง่ พระราชบัญญัติ
ท่ีราชพัสดุ พ.ศ. 2562 บัญญัติให้ส่วนราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินที่มีความประสงค์จะขอใช้
ที่ราชพัสดุ ให้แจ้งวัตถุประสงค์ในการใช้ท่ีราชพัสดุและขอทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ตามหลักเกณฑ์
วิธกี าร และเงื่อนไขท่ีกาหนดในกฎกระทรวง จงึ จาเปน็ ตอ้ งออกกฎกระทรวงน้ี