การถ่ายโอนความร้อน ม.3

Hello.

My Student.

การถา่ ยโอนความร้อน

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 3
นางสาวชตุ ิมา ภริ มยน์ าค

หากใชม้ ือสมั ผสั ภาชนะ มอื จะรู้สึกอยา่ งไร?
รู้สึกเย็นท่มี ือ

หากใชม้ ือสมั ผสั ภาชนะ(บรเิ วณท่จี ับ) มอื จะรู้สกึ อยา่ งไร?
รสู้ ึกรอ้ นท่มี อื

ปฏกิ ิรยิ าดูดความร้อนและปฏิกริ ยิ าคายความร้อน

การเกิดปฏิกิรยิ าเคมที กุ ชนิดจะมกี ารถ่ายโอนพลงั งาน 2 ทิศทางเสมอ

1.ระบบจะดดู พลังงานเขา้ ไปเพอ่ื ใช้ทาให้อนุภาคของสารตง้ั ต้นแยกออกจากกนั
2.ระบบจะคายพลงั งานออกมาเมื่อสารตั้งต้นต่างชนดิ กันทาปฏิกริ ยิ ากนั

การกาหนดขอบเขตทต่ี ้องทาการศึกษา

ระบบ สว่ นที่อย่ภู ายในขอบเขตที่ตอ้ งการศึกษา
เช่น สารต้งั ตน้ และผลติ ภัณฑใ์ นปฏกิ ิรยิ า

สง่ิ แวดลอ้ ม สว่ นทอ่ี ยู่นอกระบบ เช่นภาชนะ
เทอรม์ อมิเตอร์ อปุ กรณ์อน่ื ๆรวมถึงผทู้ าการ
ทดลอง

ชนิดของปฏกิ ิรยิ าเคมี

ปฏกิ ิรยิ าดูดความรอ้ น ปฏกิ ริ ยิ าคายความรอ้ น

(Endothermic reaction) (Exothermic reaction)

พลังงานความรอ้ นทีร่ ะบบดดู เข้าไปเพอื่ ใชท้ า พลงั งานความร้อนทรี่ ะบบดูดเขา้ ไปเพอ่ื ใชท้ า
ปฏิกริ ยิ ามากกวา่ พลงั งานท่ีระบบคายออกมา ปฏกิ ริ ิยานอ้ ยกวา่ พลงั งานท่ีระบบคายออกมา
เมอื่ เกิดปฏิกริ ิยา เม่ือเกิดปฏกิ ิรยิ า

มีผลดังน้ี

ปฏกิ ิริยาดูดความร้อน ปฏกิ ริ ยิ าคายความรอ้ น

(Endothermic reaction) (Exothermic reaction)

1.อุณหภมู ิของสิ่งแวดล้อมลดต่าลง 1.อณุ หภมู ขิ องสง่ิ แวดล้อมสูงขน้ึ

2.สมั ผัสระบบจะรู้สึกเย็น 2.สัมผัสระบบจะรู้สึกร้อน

3.เม่ือสิน้ สดุ ปฏิกิรยิ าผลติ ภัณฑจ์ ะมี 3.เมอ่ื สน้ิ สดุ ปฏิกิริยาผลิตภณั ฑจ์ ะมี
พลงั งานมากกวา่ สารต้ังตน้ พลังงานน้อยกวา่ สารต้งั ต้น
4.ถ้าต้องการใหเ้ กดิ ปฏิกิริยางา่ ยตอ้ ง
4.ถ้าต้องการใหเ้ กดิ ปฏิกิริยาอย่าง ลดอณุ หภูมิ
ง่ายตอ้ งเพมิ่ อุณหภูมิ

กจิ กรรม การถา่ ยโอนความร้อนของปฏิกริ ิยาเคมี

กจิ กรรมท่ี 1 : การเปล่ียนแปลงของอุณหภมู เิ มือ่ ผสมสารละลาย
กรดแอซตี ิกกบั โซเดียมไฮโดรเจนคารบ์ อเนต

กจิ กรรมท่ี 2 : การเปล่ียนแปลงของอุณหภูมิเมื่อผสม YouTube
สารละลายกรดแอซีตกิ กบั โซเดียมไฮดรอกไซด์

วดี ทิ ศั น์ เร่อื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น

ผลการทากิจกรรม

กิจกรรมท่ี 1 : การเปล่ียนแปลงของอณุ หภมู เิ มอ่ื ผสมสารละลายกรดแอซีติกกับโซเดียม
ไฮโดรเจนคาร์บอเนต

สาร อณุ หภูมขิ องสาร(องศาเซลเซยี ส)
24
สารละลายกรดแอซีตกิ 25.5
21
สารละลายโซเดยี มคารบ์ อเนต

สารผสมระหว่างสารละลายกรดแอซีตกิ
และโซเดยี มไฮโดรเจนคาร์บอเนต

ปฏิกริ ยิ านม้ี กี ารถา่ ยโอนความร้อนหรือไม่ อย่างไร?

ผลการทากจิ กรรม

กจิ กรรมท่ี 2 : การเปลี่ยนแปลงของอณุ หภมู เิ ม่ือผสมสารละลายกรดแอซตี ิกกับ
โซเดยี มไฮดรอกไซด์

สาร อุณหภูมขิ องสาร(องศาเซลเซียส)
24
สารละลายกรดแอซีติก 25.5
21
สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์

สารผสมระหว่างสารละลายกรดแอซีตกิ
และสารละลายโซเดยี มไฮดรอกไซด์

ปฏกิ ริ ยิ าน้ีมีการถา่ ยโอนความร้อนหรอื ไม่ อยา่ งไร?

การกาหนดขอบเขตที่ตอ้ งทาการศกึ ษา(ทบทวน)

ระบบ สว่ นที่อยภู่ ายในขอบเขตที่ตอ้ งการศึกษา
เช่น สารตง้ั ตน้ และผลติ ภัณฑ์ในปฏกิ ิรยิ า

สิง่ แวดล้อม สว่ นท่อี ยู่นอกระบบ เชน่ ภาชนะ
เทอรม์ อมเิ ตอร์ อุปกรณ์อนื่ ๆรวมถงึ ผูท้ าการ
ทดลอง

การถา่ ยโอนความรอ้ นของปฏิกิริยาเคมี

ถ่ายโอนพลงั งานจากส่ิงแวดลอ้ มไปยงั ระบบ หรือปฏกิ ิริยาดูดความร้อน

+สารตั้งต้น ความรอ้ น ผลติ ภัณฑ์

ถ่ายโอนพลังงานจากระบบไปยงั ส่งิ แวดลอ้ ม หรอื ปฏิกิรยิ าคายความร้อน

สารตง้ั ตน้ +ผลิตภณั ฑ์ สารตงั้ ต้น

?คาถาม….ชวนคิด

การศึกษาการเปลย่ี นแปลงความรอ้ นของปฏกิ ริ ิยาเคมรี ะหวา่ งกรดแอซีติกกับโซเดียมไฮดรอกไซด์ ดงั สมการ ??

กรดแอซีติก + โซเดียมไฮดรอกไซด์ โซเดยี มแอซีเตต + น้า

อะไรคอื ระบบ อะไรคือส่ิงแวดล้อม??

แนวคาตอบ ระบบ คือ สารตงั้ ต้น ไดแ้ ก่ กรดแอซีตกิ และโซเดียมไฮดรอกไซด์ และผลติ ภณั ฑ์ ได้แก่
โซเดยี มแอซีเตตและนา้ สง่ิ แวดลอ้ ม คอื ภาชนะ เทอร์มอมเิ ตอร์ ผู้ทาการทดลองเป็นสง่ิ แวดลอ้ ม เมื่อ
เกิดปฏกิ ิริยาเคมี มีการถ่ายโอนความร้อนจากสารเข้าสูม่ อื ทาให้เมื่อสัมผัสภาชนะจะรู้สกึ ร้อน หรือการ
ถ่ายโอนความร้อนจากสารสู่เทอรม์ อมิเตอร์ ทาให้อณุ หภูมิทอ่ี ่านได้จากเทอรม์ อมเิ ตอรม์ ีคา่ เพ่ิมขนึ้

สรุป

ปฏกิ ิริยาเคมี

ปฏกิ ริ ิยาดดู ความร้อน ปฏิกริ ยิ าคายความรอ้ น

To Classroom

ถา้ เขาไม่อา่ นแชท
กอ็ ่านหนงั สอื เถอะ
อย่างน้อยกไ็ มโ่ ง่

THANK YOU